سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در مراسم گردهمایی سراسری اعضای کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوای شهرهای بزرگ
بسمالله الرحمن الرحیم
الحمدالله والسلام علی رسولالله و آله
انشاءالله از این برنامه و اجتماع که برپا نمودهاید، برکت بگیرید که یکی از کارهای ضروری زمان است.
از سازمان محیطزیست و کمیتههای رفعآلودگی هوا تشکر میکنم که در این مدت کارهایی را انجام دادندو نتایج آن را در گزارش خانم ابتکار و آقای شفیعپور شنیدیم که مایه خوشحالی است.
سالهاست که بشر نگران آلوده شدن محیط زندگی خود است و ظرفیت محیط زیست بشر در حال آسیب دیدن است . پردیسان برای من جای خاطرهانگیزی است. ما در دوران جنگ و در دهه اول انقلاب به طور طبیعی به اینگونه مسائل توجه نداشتیم که نمونه آن پردیسان است. فراموش شده بود که در قلب تهران چنین جایی تعبیه شده و باید از آن استفاده شود. حدود سال 70 تصمیم گرفتیم که اینجا را فعال نماییم و برای سومین مرتبه است که خودم به اینجا میآیم. الان بخشی از اهداف طراحی شده تحقق پیدا کرده است و موزهای که دیدیم، جای بسیار دیدنی است و باید بیشتر به مردم معرفی شود تا استفاده بهتر و بیشتری از آن صورت پذیرد.
الان در مسائل محیطزیست مسأله مهم هماهنگی است و سازمان به تنهایی نمیتواند با امکانات محدود خود از عهدة این کار برآید و باید از همه دستگاهها کمک گرفته شود تا این مشکل حل شود و اگر هماهنگی دستگاهها نباشد، کار پیشرفتی نخواهد داشت و طبق گزارشی که ارائه شد، بخشهایی از کار را باید وزارتخانه‌های نفت و صنایع انجام دهند و همه صنایعی که در سراسر کشور گسترده هستند، موظفند خروجی گازها را کنترل نمایند.
زبالههای شهری باید به گونهای جمعآوری شود که موجب آلودگی نشود. لذا همه ارگانها باید در این کار همکاری کنند و کمیتههای شما نمونه خوبی است که شما برای چند شهر بزرگ تصمیم میگیرید و مسائل در حدّ جهانی و منطقهای است. همانگونه که ما در جنگ کویت به شدّت ضرر کردیم.
استفاده از سموم وکودها بسیار مهم است و دنیا همه این موارد را درک کرده که بحث توسعه پایدار را مطرح کرده است و ما هم نمیتوانیم توسعه نداشته باشیم. چون اگر توسعه نداشته باشیم، خواهیم مرد و اگر توسعه ما پایدار نباشد و به آینده توجه نکنیم، آثار منفی آن بسیار جدّی خواهد بود. در درجه اول همکاری جهانی لازم است و الان آمریکاییها از متخلّفین اصلی این موضوع هستند.
چون آنها حدود 25درصد آلودگیها را در کرة زمین تولید میکنند و حاضر نیستند به پیمانهای ذیربط تعهد بسپارند و به وظیفه خود عمل نمایند و میخواهند همانند گذشته از چیزهای قبلی استفاده نمایند که موجب آلودگی محیط زیست خودشان و دنیا میشوند که خطرناک است.
در داخل کشور برخی نمی‌خواهند منابع نقد را سرمایهگذاری کنند. این کار بسیار مهم، به فرهنگ و آموزش نیازمند است و باید در متن جامعه همانند غذا و آب احساس نیاز شود و به محیط زیست اهمیت داده شود و باید از مدرسهها و کودکستانها آغاز شود و از ابتدا جزو برنامههای معلوماتی و درسی بچهها باشد و کارهای محیطیزیستی را یاد بگیرند و از چیزهایی که محیط زندگی آنها را آلوده میکنند، تنفر پیدا کنند که این کار مقدور است و سازمان محیطزیست باید از دانشمندان و کارشناسان استفاده نماید و این آموزشها در عمق وجود انسانها وارد شود و ناخداگاه در همهجا حافظ محیطزیست باشند و ناچاریم که آن را آموزش دهیم.
در مصوّبات مجمع هم در بندهای مهمی به محیطزیست پرداختیم و بنا داریم در آینده نظارت کنیم و نظارت ما هم بسیار جدّی خواهد بود که بر مقررات و اجرا نظارت دقیقتری داشته باشیم. چون میدانیم این غفلتها گریبانگیر فرزندانمان خواهد شد و عرصه را بر آنها تنگ خواهد کرد.
لذا اگر سوخت هیدروژنی میتواند جواب دنیا را بدهد، باید آن را جدّی گرفت و بتوانیم از سوختهای پاک استفاده کنیم. در کشور ما گاز عظیمترین منبع سوخت است و اگر از سوختهای ناپاک استفاده کنیم، ظلم است. سوخت پاک از هر نظری باصرفهتر است.
در مصرف سوخت و کیفیت آن بسیار اسراف داریم که موجب ضررهای بسیار اقتصادی میشود و اگر پنجسال دیگر این روند استفاده از سوخت ادامه پیدا کند، هرچه داریم، باید صرف سوخت نماییم که امر نیازمند هوشیاری، بیداری، برنامهریزی و پرهیز از شعارهای بیمحتوا می‌باشد و باید برای مردم عقلانیت ایجاد شود و کسی نتواند آنها را فریب دهد. چون این امر یک مسأله جدّی، انسانی، اساسی و بنیانی در زندگی بشر است که متأسفانه کشورهای فقیر به خاطر فقر و کشورهای غنی به خاطر اسراف و اتلاف منابع در تخریب محیطزیست سهم دارند.
وظیفه سازمانهای جهانی در این زمینه بسیار سنگین است و همه ما وظیفه داریم. مطمئن باشید که نظام از شما پشتیبانی میکند و نظام هم مصمّم است با نیرویی بیشتر وارد این عرصه شود. تجربه فعلی شما موفق بوده است و باید با تنوّع و پشتکار بیشتر ادامه یابد. شما را به خدا میسپارم و برای توفیق شما دعا میکنم.
والسّلام علیکم و رحمهالله