خاطرات روزانه آیتالله هاشمی رفسنجانی/ سال 1375 / کتاب «سردار سازندگی»
آغاز سفر استانی ایلام برای افتتاح طرح های سازندگی
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۷۵ //۱۹ شعبان ۱۴۱۷ // ۳۰ دسامبر ۱۹۹۶
ساعت هفت و نیم به فرودگاه رسیدیم و بلافاصله به سوی ایلام پرواز کردیم. [آقایان اکبر ترکان، محمدرضا نعمتزاده و عیسی کلانتری]، وزرای راه و صنعت و کشاورزی و محمد اخوی، [معاون اجرایی رئیسجمهور] و دکتر [هادی] منافی، [رئیس سازمان حفاظت محیط زیست] و محسن [هاشمی، رئیس دفتر رئیسجمهور] و [محمد] سعیدیکیا، [معاون بنیاد مستضعفان و جانبازان]، همراه بودند. پس از خیرمقدم گرم دختران شاهد و استقبال رسمی که با نواخت توپ هم همراه بود و تاکنون در استقبالهای داخلی معمول نبوده، به سوی شهر حرکت کردیم.
استقبال مردم در مسیر و خیابانها و اجتماعاتشان در ورزشگاه تختی، خیلی پُرشور و کمنظیر بود. مردم بسیار شاداب و پُرشورند. گروه سرود جمع زیادی از دانشآموزان و به شکل پرچم ایران و خیلی باحال و تعداد زیادی کبوتر، به رنگهای سهگانه [پرچم ایران]، پرواز دادند. خیرمقدم [آقای مجتبی یعسوبی]، امامجمعه و [آقای علیاکبر شعبانیفرد]، استاندار و [آقای حمید کریمی]، نماینده شهر انجام شد که همگی خوب و مجری جلسه هم آدم جالبی بود.[1] من هم سخنرانی غرایی کردم. از افتخارات ایلامیان و به خصوص مقاومت در جنگ و عدم مهاجرت و ادامه تولید در استان گفتم و عظمت طرحهای سازندگی گذشته و آینده را توضیح دادم و طرح جامع عمران زاگرس را برای اولین بار مطرح کردم.[2]
باز هم در مسیر تا استانداری، مواجه با انبوه مردم بودیم. در مقابل استانداری، صبح تا ساعت دو بعد از ظهر که بیرون رفتیم، انبوه مردم با طبل و دُهل و شعار مانده بودند. بعد از نماز و ناهار و استراحت، به سوی فرودگاه، رفتیم و به سوی شیروان چرداول پروازکردیم. در شهر سرابله، مرکز شهرستان، جمعیتی چند ده هزار نفری جمع شده بودند؛ با اینکه شهر فقط هفت هزار جمعیت دارد و مردم از روستاها آمده بودند.
احساساتشان هم از ایلامیها گرمتر بود که اینجا گروه بزرگی از دختران، به شکل پرچم، سرود در وصف من و دولت سازندگی را خیلی خوب اجرا کردند. اینجا [آقای محمدی]، فرماندار و [آقای کریمی]، نماینده [ایلام]، گزارش خوبی دادند و خواستهها را مطرح کردند. فرماندار وضع عمران فعلی را با سابق مقایسه کرد که خیلی افتخارآمیز برای ما است.[3] من هم صحبت دلگرمکنندهای کردم و وعدههای زیادی برای گاز و راه و فرهنگ دادم و از ایثار و تولیدشان تشکر کردم.[4] وضع مردم، با کشاورزی و دامداری خوب است و زندگی روستاییان شبیه شهریها است.
به محل کارخانه سیمان ایلام پرواز کردیم. نزدیک به تکمیل است. با ظرفیت ۲۳۰۰ تُن در روز و با حدود ۸ میلیارد تومان هزینه که ۳۵ میلیون دلار آن ارزی است. سنگشکن آن با موتور برق عادی، شروع به کار کرد. قرار است، محصول نهایی در خرداد سال ۱۳۷۶ به بازار بیاید و کلنگ کارخانههای صنعتی را بر زمین زدیم و در جمع مدیران، پس از استماع گزارش آقای نعمتزاده، [وزیر صنایع] و [آقای مهرپرور]، مدیرکل صنعت استان و [آقای شایان]، مدیرعامل کارخانه [سیمان ایلام]، دربارة اهمیت صنایع سیمان صحبتکردم.[5]
به فرودگاه ایلام پرواز کردیم و از اینجا با ماشین به محل «تونل آزادی» در شمال شهر رفتیم. جاده و تونل را دیدیم و از لوح یادبود، پرده برگرفتیم و در اجتماع کارکنان و کارگران، گزارش شنیدیم. با حدود یک میلیارد تومان ساخته شده و برای رساندن جاده به کارخانه سیمان و شهر شیروان، ۵۰۰ میلیون تومان هزینه دارد و راه ایلام به چرداول و کرمانشاه را نزدیک میکند. در گذشته دوبار شروع شده و به خاطر عدم مطالعه، معطل مانده؛ کار مهمی است. بعد از گزارش آقایان ترکان، [وزیر راه و ترابری] و حلوایی، [معاون فنی وزارت راه و ترابری]، من در اهمیت تونل و راه و صحبت کردم.[6] ده طرح راهسازی دیگر هم همزمان شروع به بهرهبرداری شد.
به شهرک صنعتی [واقع در کیلومتر ۷ تا ۹ جاده ایلام- کرمانشاه] رفتیم. در مسیر رفت و برگشت، اجتماع و احساسات مردم در مسیر، بسیار جالب و دیدنی بود. شهرک ۱۶۰ هکتاری را دیدیم. در مراسم به گزارشها گوش دادم و از لوح پرده برداشتم. سپس در کشتارگاه صنعتی ایلام، نماز خواندیم. کباب جگر خوردیم. از کشتارگاه بازدید کردیم. با توضیحات آقای [محمدتقی] امانپور، [معاون آموزش و تحقیقات وزارت جهادسازندگی] ۱۸۵ طرح عمران روستایی به بهرهبرداری رسید. من هم از تلاشهای جهاد تشکرکردم.[7]
برای دیدن نمایشگاه [مجاهدتهای خاموش]، خدمات [ادارهکل] اطلاعات [استان ایلام] رفتیم؛ با استماع توضیحات. با صحبت کوتاهی تشویقشان کردم[8] و مقداری اطلاعات گرفتم. به مسجد جامع رفتیم. در جمع طلاب، مرد و زن که حدود ۲۵۰ نفر بودند، [آقای مجتبی یعسوبی]، امامجمعه و آقای مروارید، [نماینده دفتر ولیفقیه در جهادسازندگی استان ایلام] خیرمقدم گفتند. من هم صحبت دلگرمکننده و نصیحتگونهای نمودم[9]. با آنها شام خوردیم. گفتم دو ماه شهریه به آنها بدهند.
سپس رفتیم و مدرسه علمیه را با ۲۳ حجره و ۶۰ طلبه دیدیم؛ وعده کمک دادم. به استانداری آمدیم. عفت تلفنی خواست که مهدی یا محسن، به همراه آنها به عمره بروند. خاطرات امروز را نوشتم و گزارشها را خواندم. ساعت ۱۲ شب با خستگی زیاد خوابیدم.
[1] - شعری که مجری برنامه قرائت میکند، چنین است: ای یادگار پیر جماران خوشآمدی/ رونق فزای عرصه ایمان خوشآمدی/ در اشتیاق دیدن تو روز و شب گذشت/ ای یوسف عزیز؛ به کنعان خوش آمدی/ ایلام ما زمقدمت ای پیک نوبهار/ رونق گرفت همچو گلستان خوشآمدی/ همچون هلال عید زمغرب شدی عیان/ ای نوربخشْ چون مه تابان خوشآمدی/ دل جایگاه مهر تو و عشق رهبر است/ چون جان به جسم مرزنشینان خوشآمدی/ این خاک پاک، مشهد صدها شهید ماست/ ای پاسدار خون شهیدان خوشآمدی/ همواره لطف خالق یکتا به هرکجا / باشد تو را معین و نگهبان خوشآمدی/ سردار جاودانه سازندگی تویی/ ای دُرّ بحر حکمت و عرفان خوشآمدی/ ای نور چشم ملت و یعسوب دین حق/ در زادروز حجت یزدان خوشآمدی/ باشد شعار مرد و زن و کودک و جوان / کوری چشم یاوهسرایان خوشآمدی.
[2] - آقای هاشمی، ضمن قدردانی از صبر و استقامت و حضور گسترده مردم استان ایلام در صحنههای انقلاب اسلامی گفت: «شور و نشاط شما مردم ایلام که در سالهای دفاع مقدس، فقط چند کیلومتر با جبههها فاصله داشتید و دوران دفاع مقدس را با سرافرازی گذراندید، برای ناظران جهانی و تحلیلگران پیام جنگهای تجاوزکاران دنیا، یک پدیده مهم و قابل توجه است. این استان، دارای سوابق تاریخی ارزشمندی است و در چهار هزار سال قبل از میلاد، دارای یک تمدن مطلوب بوده است و همیشه در طول تاریخ، این استان فرازونشیبهای زیادی داشته است. طرحهای دولت برای توسعه استان ایلام، در سه بخش آماده بهرهبرداری شده است. طرحهای مورد بازدید و عملیات اجرایی طرحهای زیربنایی در استان ایلام، در مجموع هزار و 700 میلیارد ریال، سرمایهگذاری شده است و با توجه به سرمایهگذاری در بخشهای نیرو، آموزش، کشاورزی، صنعت، دامداری و راه، زمینه برای کارهای بزرگ در استان ایلام فراهم خواهد شد. برای اجرای برنامههای دولت، جهت استفاده بهینه از استعدادهای حوضه رویشی زاگرس در غرب، بیش از یک و نیم میلیون هکتار به زمینهای کشاورزی کشور افزوده خواهد شد و در مجموع، 30 میلیارد مترمکعب آب، با احداث 67 سد، ذخیره میشود و علاوه بر تولید نیم میلیون تُن ماهی قزلآلا در آبهای منطقه، ظرفیت پرورش دام از 62 میلیون رأس به 100 میلیون رأس افزایش خواهد یافت.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[3] - آقای محمدی، فرماندار شیروان چرداول، در مقایسه وضع موجود با دوره قبل از انقلاب گفت: «امروز 180 روستای این شهرستان از نعمت آب بهداشتی برخوردارند، در حالیکه در زمان ستمشاهی، تنها پنج روستا از موتورهای دیزلی، آنهم فقط به هنگام شب استفاده میکردند. امروز، 155 روستا از نعمت آب بهداشتی برخوردارند، در حالیکه قبل از انقلاب، تنها 15 روستا دارای آب بودهاند. امروز از برکت برنامههای سازنده دولت خدمتگزار 177 روستا از راه روستایی استفاده میکنند، در حالیکه قبل از انقلاب، هیچ جاده روستایی وجود نداشته است. امروز از برکت نظام و اهمیتدادن آن به امر تعلیم و تربیت، 62 مدرسه راهنمایی 25 دبیرستان و 150 مدرسه ابتدایی ساخته شده است، در حالیکه قبل از انقلاب، کمتر از 50 دبستان بیرونق و تنها یک واحد راهنمایی وجود داشته است. امروز مردم ما از نعمت 53 خانه بهداشت و 13 مرکز بهداشتی درمانی برخوردارند، در حالیکه قبل از انقلاب تنها 7 مرکز بهداشتی نیمه تعطیل وجود داشته است. امروز 69 دفتر مخابراتی و 10 مرکز تلفن خودکار در شهرستان احداث شده است، در حالیکه قبل از انقلاب داشتن تلفن رؤیایی بیش نبود. امروز به برکت نظام، بیش از 250 نفر دانشجوی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاههای کشور مشغول تعلیماند، در حالیکه ما قبل از انقلاب کمتر از 6 نفر دانشجو داشتیم.»
[4] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «شرمندهایم که نمیتوانیم این همه احساسات شما مردم عزیز را پاسخ دهیم. پاسخ ما این است که بیشتر به شما خدمت بکنیم و حقوقی را که در گذشته از شما سلب شده است، به شما برگردانیم و عدالت را در کشور اجرا کنیم. بنده از زمان جنگ و در دوران دفاع مقدس، گرچه به این شهرستان نیامدم، اما با رزمندگان شما و نیروهای شجاع و فداکاری که در جبهه داشتید، آشنا بودم. مشکلی که این شهرستان داشت، مسأله بنبست بودن شهرستان بود که از اطراف در محاصره کوههای سربه فلک کشیده است. کار بزرگی که از زمان جنگ شروع شد، بیرون آوردن این منطقه از محاصره بود. تونل آزادی که امروز شاهد افتتاح آن خواهیم بود، طرحی است که در دوران جنگ، بخشی از امکانات جنگ را برای آن پرداختیم. اگر در زمان جنگ موفق نشدیم، آن طرح را مورد بهره برداری قرار دهیم، امروز سرافرازیم که کار آن شروع شد. از برنامههایی که به لطف خداوند، نصیب این منطقه گردید، کارخانه سیمان بودکه به کلی چهره منطقه را عوض میکند و در کنار آن کارخانههای جنبی ایجاد میشود که هم اشتغال خواهد داشت و هم ثروت جذب خواهدکرد و هم باعث عمران و آبادانی این منطقه زرخیز خواهد شد. تأسیسات فرهنگی که از خواستههای شماست، از خواستههای ما هم هست. کارهای مهمی که در منطقه در دست اجراست، طرحهای بزرگ سدسازی است و همچنین اصلاح ساختار زمینهای کشاورزی و تسطیح اراضی و اجرای آبیاری تحت فشار که تمام این دیمزار شما را به کشت آبی تبدیل خواهد کرد. در همین دو سه سال آینده، خواهید دید که این طرحها اجرا میشوند. انتقال گاز از حقوق مسلم شماست. چون شما ایلامیها روی دریای گاز (Äو نفت زندگی میکنید و انشاء الله خطوط انتقال گاز به مناطق سردسیری این استان، بهزودی آغاز میشود.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[5] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «بیشک این یکی از کارهای زیربنایی بسیار باارزش این استان و منطقه جنوب غربی کشور است؛ بخصوص در این منطقه شیروان چرداول که در محاصره کوههاست و دوره سازندگیاش را تازه شروع کرده است. از سال آینده بخش قابلتوجهی از سیمان کشور قابل صدور است و کارخانههای متعددی شبیه اینجا در هرمزگان، خوزستان وخراسان آماده بهرهبرداری خواهد شد. این طرح، در منطقه مرزی و استان جنگزده فاقد راه خوب و فاقد امکانات ساختمانی، کار سختی بود. چنین کار بزرگی را در این بیابان تنظیم و اجرا کردن، همت والایی را میخواست که بحمدالله شما داشتید.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[6] - آقای هاشمی، طرح تونل آزادی را دارای اهمیت و تأثیر جدی در استان برشمرد و گفت: «در دوران جنگ که در جبههها کار زیادی با حمل ونقل وسیع و رفت و آمدهای متنوع داشتیم، برای ما ضرورت این کار روشن بود، تا آنجا که حاضر شدیم از پول جنگ در اینجا مصرف کنیم، به خاطر اینکه آن را در دفاع از کشور مؤثر میبینیم. از آنجا که این منطقه پُررونق و نیرومند خواهد شد، وصلکردن آن به استانهای دیگر با جاده مستقل و قرارگرفتن آن در مسیر (Äکربلا، بسیار ارزشمند است.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[7] - آقای هاشمی، آبادانی روستاهای کشور را آرزوی قلبی به تحقق پیوسته خود دانست و گفت: «ما با کارهای انجام گرفته در روستاها، موفقشدهایم ضمن علاقهمندساختن روستاییان به زندگی در روستاها، روند مهاجرت را محدودکنیم. خدمت به روستاییان، یک کار انسانی و عدالت مجسم است و این کار عمیقترین خدمت به ایران و خدمت به شریفترین انسانهاست. با این حرکتی که آغاز شده است، به نظر میرسد که پایان راهمان یک ایران نیرومند واقعی است که تکیهاش بر تولیدهای مردم و مناطق تولید است و باید به شما و به این مردم تبریک گفت.» ایشان، گسترش کشتارگاههای صنعتی در کشور را با اتکا به صنایع داخلی، یک جهش صنعتی در استان خواند و گفت: «با گسترش این کشتارگاهها، قادر خواهیم بود، ضمن حفظ بهداشت عمومی و حمایت دامداران، از بروز ضایعات جلوگیری کنیم.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمیرفسنجانی، سخنرانیهای ۱۳۷۵»، دفترنشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[8] - آقای هاشمی، اشاره به اهمیت ایجاد امنیت در این استان مرزی گفت: «اینجا یکی از نقاط حساس کشور ماست و امنیت اینجا به معنای امنیت یکی از دروازههای مهم کشور است. شما برادران سپاه، بسیج، ارتش و نیروی انتظامی هم دارید زحمت میکشید و نتیجه کار هم این است که ما میتوانیم در نزدیکی مرز کارهای بزرگ عمرانی بکنیم. اگر این امنیت نبود، هیچکس در استان ایلام، کارخانه سیمان یا شهرک صنعتی و کارخانههای صنعتی نمیساخت و سرمایهگذاری نمیکرد.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[9] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «خیلی خوشحالیم که در پایان امروز، لحظاتی را در خدمت برادران و خواهران گرانقدر طلبه و اهل علم این استان هستیم و برای بنده به عنوان یک طلبه، جلسه مأنوسی است. با اقدام (Äخیلی مهم امام راحلمان و رهبری پیامبرگونه آن شخصیت بینظیر تاریخ، انقلاب اسلامی پیروز شد و حادثهای که کسی باور نمیکرد، در عصر ما اتفاق بیفتد، رخ داد و برای اولین بار در ایران، دین به عنوان نظام حاکم مطرح شد. امروزه دین در معرض آزمایش قرارگرفته و روحانیت و کارشناسان دین، باید تلاش زیادی بکنند. اکنون خیلی تکلیف سنگین است و اگر بد عمل کنیم، هیچ جوابی پیش خداوند نداریم. با این وضعی که هست و با مردم خوبی که ما داریم، ما وظیفهمان خیلی سنگین است. الان در کشورهای دنیا، ایران را به عنوان کشوری که مستقل و آزاد، بدون کمک خارجیان روی پای خودش ایستاده، میشناسند. این نمونه، به عنوان یک حجت برای معرفی اسلام، میتواند کارساز باشد. شما طوری خودتان را مجهز کنید که جوابگوی نیازهای فکری نسل جوان باشید. در زمان ما با فشار و تکفیر، نمیشود کسی را به راه آورد. مردم از لحاظ روحی آزاد شدهاند و آزادمنشی، جزو وجود مردم و بهخصوص جوانها شده است و ما باید همانطور که قرآن مستدل است، با این رویه برخوردکنیم.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.