مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی ( دوره اول – جلسه 338 )

بسمه‌تعالی مشروح مذاکرات جلسة علنی روز سه‌شنبه بیست و نهم تیرماه 1361 فهرست مندرجات 1ـ اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید. 2ـ بیانات قبل از دستور آقایان مرتضی محمودی، صلواتی، اسدالله عالیپور، کاظمی. 3ـ بیانات آقای رئیس در رابطه با حملة هوائی به شهرهای ایلام و خرم‌آباد. 4ـ تذکرات نمایندگان به دولت بوسیلة آقای رئیس. 5 ـ بحث پیرامون طرح تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری و تصویب موادی از آن. 6 ـ بیانات آقای رئیس به مناسبت حضور جمعی از خواهران مرکز تربیت‌ معلم دختران تهران در جلسة علنی مجلس شورای اسلامی. 7ـ پایان جلسه و تاریخ تشکیل جلسة آینده و دستور آن. جلسه ساعت هشت و سی دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد 1ـ اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید رئیس ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. با حضور 180 نفر جلسه رسمی است دستور جلسه قرائت شود. منشی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم ـ دستور جلسة سیصد و سی و هشتم روز سه‌شنبه بیست و نهم تیرماه 1361 هجری شمسی مطابق با بیست و هشتم رمضان‌المبارک یکهزار و چهارصد و دو هجری قمری. 1ـ گزارش شور دوم کمیسیون‌های امور شوراها و امور داخلی درخصوص طرح تشکیل شوراهای کشور. رئیس ـ تلاوت کلام‌الله مجید را شروع کنید. «از آیة 111 الی 116 سورة المائده» 2 ـ بیانات قبل از دستور آقایان: مرتضی محمودی، صلواتی، اسدالله عالیپور، کاظمی رئیس ـ سخنرانان قبل از دستور را دعوت کنید. منشی ـ آقایان محمودی نمایندة قصرشیرین، صلواتی نمایندة اصفهان، و اسدالله عالیپور نمایندة ایلام. رئیس ـ آقای محمودی بفرمائید. مرتضی محمودی (نمایندة قصرشیرین)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، با درود به امام امت و رزمندگان ایثارگر اسلام و با درود بر شهیدان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، اینک که سپاه سیه‌دل شقاوت مغلوب سپاهیان ایمان می‌شود و کفر صدامی با شکست قطعی خود می‌رود تا داغی تازه بر دل مظهر قساوت یعنی آمریکای جهانخوار بگذارد و سپاه اسلام با فرماندهی عالی فرماندة کل قوا امام امت و رهبر انقلاب اسلامی‌مان می‌رود تا صدام و حزب کافر بعثش را برای همیشه از صحنة گیتی محو نمایند و پوزه ابرجنایتکاران جهانی را به خاک بمالند و جهانی را برای استقرار نظام پرافتخار اسلام به رهبری امام زمان عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف آماده نمایند. مزدوران آمریکائی صدام به مانند حیوان درنده‌آی برای نجات از مرگ حتمی آخرین تلاش خود را بکار می‌گیرند و چون یارای مقابله با رزمندگان جان‌برکف اسلام را ندارند. شهرهای شهیدپرور و مردم ایثارگر غیرنظامی و بی‌گناه را بمباران می‌کنند و به خاک و خون می‌کشند. صدام و اربابان کثیفش خوب می‌دانند که این رزمندگان قهرمان و جان‌برکف و عاشقان شهادت همین مردم ایثارگر شهرها و روستاهای ایران می‌باشند. او می‌داند که این عاشقان حسین در آغوش همین مردم پرورش یافته‌اند و از میان همین خانه‌ها عاشقانه عازم جبهه‌ها هستند لذا بر سر آنها بمب می‌ریزند و کودک و پیر و جوان آنها را بی‌رحمانه به خاک و خون می‌کشند. غافل از اینکه مردم ایثارگر ایران به این جنایت‌ها و بمباران‌ها بهائی نداده و از دادن شهداء عزیزی در راه مجد و عظمت اسلام که خونهای پاک خویش را آگاهانه را فدا می‌کنند هراسی به دل راه نمی‌دهند، خونهای پاک شهدای عزیز ما است که چنین هراسی در دل همه جنایتکاران ضد بشر جهان افکنده است. همان جنایتکاران روسیاه و دروغپردازی که تا دیروز اتهام خریدن اسلحه از کشور صهیونیستی اسرائیل را به ما می‌زدند. اکنون با ترس و وحشت اعلام می‌دارند که اگر نیروهای اسلام به طرف قدس راهپیمائی کنند آنها را در وسط راه بمباران خواهند کرد. و دست و پا می‌زنند که راهی بیابند تا هرچه زودتر تجهیزات برای صدام بفرستند و به کمکش بشتابند. اما ای بگین کثیف! و ای سگ زنجیری ریگان کثیف‌تر از خود! رجزخوانی‌های تو و اربابانت تنها حکومتهای وابسته و خودفروختگان آمریکائی مثل برادرانت صدام و مبارک و از این قبیل را می‌ترساند. که سالها آنها را و بی‌غیرتی و و بی‌خاصیت بودن آنها را آزموده‌اید. هنوز با سیل خروشان و ایثارگر و عاشق شهادت حزب‌الله و پیروان جان‌برکف روح‌الله روبرو نشده‌اید اگر می‌خواهید بدانید که چگونه به یاری خداوند و به زودی شکستت خواهند داد و اگر می‌خواهید از قدرت ایمان و ایثار آنان آگاه شوید از برادرت صدام سؤال کن. صدامی که به فرمان اربابان غربی و شرقی و صهیونیستی‌اش برای نابودی انقلاب اسلامی ملت ایران با آرزوهای پوچ فراوانی به کشور عزیز ما هجوم آورد. اکنون در مشت نیرومند سپاه پرقدرت اسلام آخرین نفسهای حیاتش را می‌کشد. همان صدامی که خواب ژاندارمری منطقه را می‌دید و خود را به عنوان یک قدرت شکست‌ناپذیر مطرح می‌کرد. و حتی بعضی از کشورهای وابسته و ترسوی اطراف باج هم می‌گرفت. اکنون به همت لشکریان ایمان و خداجوی اسلام به روزگاری افتاده است که اربابش آمریکا هم با نگرانی از حمایت و نگهداری او بر حکومت اظهار عجز می‌کند. ارباب صدام بگین! گوئی خد و طرفدارانش از حرکت نیرومند رزمندگان اسلام به سوی قدس به وحشت افتاده‌اند. برای اینکه به خود و دارودسته‌اش نویدی بدهد، در سخنانش اظهار داشته است که راه رسیدن نیروهای اسلام به قدس بسیار طولانی است. نمی‌داند که شاه آمریکائی نیز فکر می‌کرد که راه پیروزی انقلاب اسلامی ما طولانی خواهد بود. اما در ظرف چند ماه با رهبری امام عزیزمان به پیروزی کامل رسیدیم آری، امت قهرمان و رزمندگان ایثارگر ما تا احقاق حقوق حقه خود هرگز از پای نخواهند نشست. مزدوران صدام آمریکائی خسارات مادی و معنوی فراوانی بر ما وارد کرده است. من چند روز پیش از قصرشیرین و سومار و بعضی از روستاهای آن دیدن کرده‌ام. فاشیست‌های صدام مغول‌وار هرجا آبادانی دیده‌اند و اثری از حیات مشاهده کرد‌ه‌اند با خاک یکسان کرده و به نابودی کشانده‌اند! خانه‌ها و مغازه‌ها ادارات، هتل‌ها، مساجد و بطور کلی هر سرپناهی را به ویرانه تبدیل نموده‌اند و نخلستان‌ها و باغها را به آتش کشیده‌اند، ضمن اینکه هرچه که به دستشان آمده غارت کرده و برده‌اند. بطوری که حتی از تیرهای تلفن و سیمهای آنها نگذشته و تمام تیرهای تلفن و تیرهای چراغ برق را از نیم‌متری زمین اره کرده و برده‌اند حتی از کلید و پریز و سرپیچ‌های برق خانه‌های مردم هم گذشت نکرده است، چاههای نفت ما را در نفت شهر کور کرده و تأسیسات را به غارت برده است و بطور خلاصه از شهرهای قصرشیرین و از شهر سومار و خسروی، و روستاهای آنها چیزی وجود ندارد، آیا چنین حکومت ضدبشر و خطرناکی باید بتواند ادامه حیات دهد؟ و آیا نباید با تمام توان برای محو و نابودی آن تلاش کرد. ما تا گرفتن حقوقمان از پای نخواهیم نشست. صدام کافر هر بمباران و جنایتی که مرتکب می‌شود، بار خودش را سنگین‌تر می‌کند. ما رسالت الهی و اسلامی بر دوش داریم و برای اجرای این رسالت از مرگ و شهادت نمی‌هراسیم. من اعلام می‌دارم که اگر دولت ما بخواهد دم از سازش بزند و هرگز نخواهد زد ملت مسلمان و قهرمان ما هرگز نخواهد پذیرفت و همچنان فریادمان بلند است: جنگ، جنگ، تا پیروزی، تا پیروزی کامل انقلاب اسلامی در جهان تا پیروزی ما در جنگ با حزب کافر بعث عراق تا پیروزی رزمندگان ایثارگر ما در آزادی بیت‌المقدس آری! ای امت عزیز ایران و ای معتقدین به الله و ای یاران ایثارگر اسلام و ای رزمندگان جان‌برکف هرگز سست مشوید و هراسی به دل راه ندهید که پیروزی کامل اسلام و شکست قطعی استکبار جهانی نزدیک است و نشانه‌های ظهور امام عصر به همت امام عزیزمان در حال تحقق پیدا کردن است. ان‌شاءالله. و اما چند تذکر: 1ـ حوزة انتخابیة اینجانب که یک منطقة کاملاً جنگ‌زده است منطقه‌ای است مظلوم. آنچنان که باید به آن توجهی نمی‌شود حتی مسؤولین محلی که می‌بایست جوانان جنگ‌زده آن دلجوئی کنند، به آنان چندان بهائی نمی‌دهند. بعضی از ارگانهای انقلابی که فعلاً از آنها نام نمی‌برم با مردم و بخصوص جوانان متدین و عاشق امام در منطقة غرب برخورد غیراصولی دارند. مسأله را بارها گزارش کرده‌ام، مدتها به امید وعده‌های مسؤولین و نیز بخاطر مصلحت انقلاب اسلامی سکوت شده است. اکنون از این امکان به آنان تذکر می‌دهم که اندکی به خود آیند. 2ـ به وزارت راه و ترابری برای شروع کار آسفالت جادة پادگان ابوذر به گواور است بیش از یکسال است وسائل آسفالت آن آماده است و همچنین جهت ترمیم آسفالت جاده سرپل‌ ذهاب به گیلان‌غرب و گیلان‌غرب تا چم امام حسن و سومار و ساختن پل‌های ویران‌شدة‌ آنها که تازه آزاد شده‌اند و جنبة حیاتی از جهت نظامی و از نظر رساندن وسائل برای بازسازی دارند، تذکر می‌دهم. 3ـ مسؤولین بازسازی نیز اندکی به برنامه‌ها و رساندن وسائل به مناطق جنگی جهت بازسازی و کارهای خود در این زمینه سرعت ببخشند و این قدر در پیچ و خم آئین‌نامه و کاغذبازی مردم را سرگردان نکنند. با درود بیکران به رزمندگان جان‌برکف در جبهة حق علیه کفر بعثی و با‌ آرزوی سلامتی کامل و طول عمر برای امام عزیزمان تا ظهور مهدی علیه‌السلام. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته. زرهانی ـ آقای محمودی یک دقیقه از وقتشان را به من داده‌اند. رئیس ـ متشکر، از وقت آقای محمودی چیزی نماند و یک دقیقه هم بیشتر صحبت کردند. منشی ـ آقای شجاعیان وقتشان را به آقای صلواتی داده‌اند. رئیس ـ آقای صلواتی بفرمائید. صلواتی (نمایندة اصفهان)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم «ولایحیق‌المکرالسیئی الا باهله» افسوس از رذالت و جنایتکاری برخی انسانها، دریغ از فساد و انحطاط آدم‌نمایان ستمکار. وای از ظلم، وای از خونریزی، وای از تجاوز و آدم‌کشی، وای از گناهکاری، از فریب و از شیطنت، فردا بیست و نهم‌ ماه مبارک رمضان از اذان صبح اصفهان عزا و آشوب است و غوغا است اصفهان مقاوم و پایدار، اصفهان تلاشگر و فعال، اصفهان پویا و متحرک، شاهد تشییع و به خاک‌سپاری صدها تن جوان شهید است، خزان گلها را در بهار می‌بیند. جوانانی از دست رفته‌اند که پارسایان شب و شیران روز بودند. باتقواترین چهر‌ه‌های جامعة اسلامی بودند. فرشتگان سبکبالی که به دست جنایتکاران قرن، به دست صدامیان، به دست امپریالیست‌ها، به دست آمریکا، به دست دشمنان خدا، به دست دشمنان بشریت شهید شده‌اند. یقولون ان‌الموت صعب‌ علی‌الفتی مفارقه‌الاحباب والله اصعب این شعر منسوب به حضرت علی (ع) است می‌گویند مرگ برای جوانمرد سخت است به خدا قسم دوری از یاران بسیار دشواتر است. چقدر برای مردم این استان سخت و دشوار است که هرچند روزی دهها و صدها جوان پاکدامن و باایمانش را به زیر خاک مدفون می‌کند و پاکترین چهره‌هایش را به راه خدا تقدیم می‌کند و روز‌به‌روز مقاوم‌تر، محکم‌تر، باایمان‌تر، مصمم‌تر، جدی‌تر، و باشهامت و شجاعت بیشتر در برابر کفر و الحاد و ستم و تجاوز می‌ایستد، فریاد می‌زند می‌خروشد، می‌رزمد. تا بالاخره ریشه استکبار را از جهان براندازد، تا به یاری خدا و همت مردان خدا آمریکا و اسرائیل و دیگر عاملان فساد را از صحنة گیتی محو کند. «وسیعلم‌الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون» ای امام زمان! ما به راه خدا و به پیشوائی و هدایت تو شهید می‌دهیم. ای امام امت! به رهبری تو تلاش می‌کنیم و جان فدا می‌کنیم. ای مستضعفان جهان! ای مردم ستم‌کشیده عراق! ای مردم رنجدیده لبنان! و ای انسانهای باشرف جهان! ما برای آزادی شما و برای اصالت بخشیدن به ارزشها می‌جنگیم، می‌میریم و تسلیم نمی‌شویم من نیز به همة مردم پاک‌اندیشه اصفهان و خانوادة پاکباز شهیدان این استان از طرف خود و دیگر نمایندگان این استان تبریک و تسلیت می‌گویم. خدایشان صبر جمیل و اجر جزیل عنایت فرماید. مطلب دیگری که در این فرصت لازم است که اعلام کنم این است که در تمام جبهه‌ها، قرارگاهها، سنگرها، مقرها که با برادران رزمنده‌مان ملاقات می‌کنیم، اول به امام امت سلام می‌رسانند دوم به نمایندگان مجلس، ای امام بزرگوار! سلام و درود فرزندان رزمندة خود را از زبان من بپذیر، و برای آنان دعا کن. و ای نمایندگان مردم شما نیز سلام رزمندگان را پذیرا باشید. بازیگران صحنه‌های بین‌المللی که با مصوبات جلسات سازمان ملل و دیگر پوششهای انحرافی نتوانستند جلو مقاومت‌ها را بگیرند به بمباران مردم بی‌دفاع و زنان و کودکان همدان، ایلام، خرم‌آباد، و آبادان پرداختند. حسنی‌مبارک‌ها برای نابودی فلسطینی‌ها، فلسطینی‌ها را دعوت می‌کنند که در مصر ساکن بشوند، باشد که مانند ملک‌حسین آنها را از دم تیغ بگذرانند و توطئه‌ها همچنان در لبنان و در دیگر کشورهای عربی ادامه دارد. باشد که فلسطین را و فلسطینی‌ها را نابود کنند، ای فلسطین! ای مردم ستم‌کشیده لبنان! ای مسلمانان بمباران‌ شده، ای شیعیان قتل‌عام شده! ای فلسطینی‌های آواره! مطمئن باشید که ما به زودی خواهیم آمد. ما شما را یاری خواهیم کرد. بگذار جنایتکاران هرچه می‌خواهند بکنند. ای آمریکا! ای اسرائیل ای صدام! هرچه از دستتان ساخته است کم نکنید. «و کد کیدک و اسمع سعیک» ای فلسطین بایست و فریب خناسان را مخور و تا نابودی اسرائیل مقاومت کن. سخنی دیگر از اصفهان: اصفهان نیاز همه جبهه‌ها را تا حد امکان تأمین می‌کند ارتشی اصفهانی، سپاهی اصفهان، جهادسازندگی اصفهان، کارمندان و کارگران اصفهان، ادارات و نهادهای دیگر اصفهان. همه در خدمت انقلابند ولی مسؤولین از هر جهت نسبت به این شهر و این استان بی‌توجه هستند. مطلقاً نیازهای مردم را برآورده نمی‌کنند مبالغ زیادی از بودجه این استان را کم کرده‌اند. حدود یک‌سوم، برای اینکه یکی دو خیابان این شهر دارای درختان زیبائی است ولی به محله‌های فقیر و پرجمعیت که از کلیة نیازهای اولیه بی‌بهره هستند، توجهی نشده است. به روستاها و به مناطق اطراف شهر کاملاً بی‌توجه هستند که گاهی از محرومترین نقاط ایران به حساب می‌آیند شاید به جرأت بتوان گفت در اصفهان در سال 1361 طرح جدیدی ارائه نشده است. اصفهان چون فعال است و همة بودجة سالیانه خود را جذب می‌کند روی این حساب مورد بی‌مهری برخی مقامات است و استانهائی که حتی به اندازة یکی از فرمانداریهای این استان است، دارای بودجة نسبی بیشتری هستند و وزارت بازرگانی در توزیع مواد مورد نیاز بسیار کم‌لطف است. مانند پدری هستند که فرزند فعال و کوشای خود را بخاطر فرزند معلول و ناتوان خود از کار و کوشش بازمی‌دارد که چون آن یکی نمی‌تواند تو هم نباید کوشا باشی. به کارهای دستی اصفهان که بعد از نفت، می‌تواند مهمترین منبع صادرات برای کشور باشد، توجهی نمی‌شود. اصلاً مقامات یا اهمیت این مسأله را درک نکرده‌اند یا اصلاً در جریان نیستند. که قلمزنی‌ها، قلمکاری‌ها، خاتم‌کاری‌ها، نقره‌کاری‌ها و میناکاری‌ها و دیگر کارهای دستی در حال نابودی است، و تعداد بسیاری از کارگران این قسمت یا بیکار شده‌اند یا در حال بیکاری هستند. مواد اولیه کافی در اختیار آنها نیست و کسی نیست که مشکلات آنها را رفع کند و وسیلة صدور محصولات فراوان آنها را که می‌تواند وسیلة صدور هنر انقلابی نیز باشد، فراهم کند. فلزکاران اصفهانی که قیمت محصولاتشان درست یک‌سوم تهران است از دریافت مواد اولیه مثل استیل و برنج محروم هستند، (رئیس ـ یک دقیقه وقت دارید) و گاهی به مناطق داده‌ می‌شود که بجای تهیه لوازم مورد نیاز، کانال کولر و اشیاء دیگری تهیه می‌کنند، و گاهی با قیمتهای بیشتر در اختیار فلزکاران اصفهان می‌گذارند. من به عنوان یک نماینده می‌خواستم بدانم این‌ همه ارزاق و لوازم زندگی با قیمت کلان در بازار آزاد از کجا می‌آید؟ برنج محدود کوپنی به نوبت و به سختی پیدا می‌شود. ولی برنج آزاد، مرغ آزاد، سیگار آزاد، تخم‌مرغ آزاد با قیمت گران و زیاد پیدا می‌شود. مسؤولان، از نظر مسؤولان شهری مثل مقامات شهر، فرماندارها و مدیران کل گاهی از جاهای دیگر برای اصفهان می‌فرستند در صورتیکه اصفهان که همه چیز را می‌تواند صادر بکند می‌تواند شخصیت‌هائی برای ادارة اداراتش، فرمانداریهایش و استانداریش هم داشته باشد. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته. منشی ـ آقای اسدالله عالیپور نمایندة مردم ایلام. عالیپور ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. سلام بر رهبر انقلاب و امت شهیدپرور ایران و درود بر همة شهداء و رزمندگان ظفرمند اسلام، با شروع عملیات سرنوشت‌ساز و غرورآفرین رزمندگان در نبرد رمضان صدام کافر و استکبار جهانی که چنگال نیرومند نیروهای اسلامی را بر گلوی خود لمس کرده و زندگی خود را پایان‌یافته می‌بینند در برابر چشمهای کور و وجدانهای خفته طرفداران حقوق بشر دیوانه‌وار شهرهای ایلام، دهلران، سرابله، اسلام‌آباد، باختران، خرم‌آباد و همدان را بمباران و صدها نفر از روزه‌داران و نمازگزاران را شهید و مجروح کردند، غافل از اینکه قطره قطره خون این شهیدان دریائی مواج و طوفانی خواهد شد و صدام و صدامیان را در کام خود فرو خواهد برد و درخت انقلاب اسلامی را در ایران آبیاری و بارور خواهد کرد و شاخ و برگهای این درخت تناور همة جهان را دربرمی‌گیرد و فرار صدام و ریگان و بگین از فراز این دریا محال است و موجهای آن کشتی مرادشان را بر صخره‌های نامرادی خواهد کوبید و خرد خواهد کرد و آنچه برایشان خواهد ماند ننگ ابدی و صفحات سیاهی از تاریخ و نتیجه برای ما و تمام کشورهای دربند و محروم آزادی و استقلال و شرف و عزت می‌باشد. مردم ما هرچه بیشتر کوبیده شوند متحدتر و منسجم‌تر می‌گردند و مرگ صدام و رهائی مردم عراق و فلسطین را نزدیکتر می‌نماید. به کشورهای منطقه و دیگر کشورهای جهان که برای حفظ صدام تا کنون کمک کرده‌اند هشدار می‌دهیم که به خود آیند و سکوت حتمی صدام را با دیده واقعی بنگرند و با قطع این کمکها خود را از خشم ملت ایران به دور آروند و گرنه آتش این خشم خرمن هستی آنان را در کام خود فرو خواهد برد و این تصمیم را امروز بگیرند که فردا دیر است و پشیمانی نتیجه‌اش همان سرنوشت صدام است. برای امنیت شهرها باید مراکزی که این حملات از آنجا رهبری می‌شود به تصرف درآید و با وجود نیروهای لازم و امکانات زیاد برای این کار عذر مسؤولین از طرف ملت پذیرفته نیست. دیروز برای چندمین بار هواپیماهای صدام این خفاشان شوم و پیام‌آوران مرگ و ویرانی مردم بی‌گناه ایلام و خرم‌آباد را به خاک و خون کشید و زنان و کودکان معصوم را به شهادت رسانید. هدف صدام از ادامة این جنایات هولناک فرار مردم از شهر می‌باشد این دیوانه و سگ‌ زنجیری آمریکا باید در طول 22 ماه جنگ به تجربه مردم ایلام و استقامت و پایمردی و ایثارگری آنان را شناخته باشد و بداند که مردم ایلام همانهائی هستند که ماهها ایثارگرانه با هزینة خود در جبهه‌ها جنگیده و با اتکال به خدا و عشق به شهادت در میمک و سایر رزمگاهها پوزة سربازانش را به خاک مالیده و او را به شکست و ذلت وادار کرده‌اند و دهها بار بمباران مناطق مسکونی را تحمل کرده و مقاومتر و آب‌دیده‌تر شده‌اند و پوچی هدفهای صدام را به اثبات رسانیده‌اند او باید بداند این اعمال شنیع و این کشتارها نمی‌تواند موجب تخلیة شهرها بشود مردم ایلام که تبلوری از ایثار و استقامت و فداکاری ملت کبیر ایران می‌باشند با تبدیل کردن خیابانها و کوچه‌ها و خانه‌ها به سنگر و پناهگاه تا آخرین نفر دفاع خواهند کرد و شهرها را رها نمی‌نمایند. ادارات به کار خود مشغول و مغازه‌ها و بازار باز و مردم به کار عادی خود ادامه می‌دهند و آثار نگرانی در چهرة نورانی آنان پیدا نیست. صدام و آمریکا آرزوی تخلیة شهر و شکستن مقاومت و تخریب روحیه مردم را به گور خواهند برد. مسؤولین مربوطه باید برای حفاظت از شهرهای غرب و جلوگیری از تکرار این جنایت چارة اساسی بیندیشند زیرا صدام هر بار از قبل روز حمله به شهرها را اعلام می‌کند و درست در همان روز ضربه را وارد می‌آورد و این برای مردم غیرقابل قبول است که از حملة هواپیماهای عراقی به شهرها جلوگیری نشود استانداری، روحانیت، نهادها و ارگانها در امر کمک‌رسانی به مجروحین و خانوادة شهداء نقش ارزنده‌ای داشته‌اند و ضمن تقویت روحیة عالی اهالی دستور داده‌اند که کلیة مردم نه تنها در شهر به مقاومت و سنگربندی بپردازند بلکه با هجوم به جبهه‌ها ضربات کاری را همزمان با رزمندگان در جبهه جنوب بر پیکر روبزوال بعثیون کافر وارد آورند. ما راه مقابله و نابودی دشمن را پیدا کرده‌ایم. پیروزی با ما است و نابودی از آن دشمن زبون، شهادت شهیدان بمباران‌های شهرها را به امام امت و ملت مسلمان ایران و اهالی مناطق بمباران‌شده تبریک و تسلیت می‌گویم. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته. منشی ـ آقای کاظمی. رئیس ـ شما سه دقیقه وقت دارید. علی کاظمی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. قال امیرالمؤمنین علیه‌الصلوة والسلام «الا یاویل بغداد من‌الری و یملکون البصره» با درود به پیشگاه ولی‌عصر ارواحنا فداه و نایب عظیم‌الشأنش رهبر کبیر انقلاب و امام تسلیم‌ناپذیر روحی‌ له‌الفداء، سلام بر رزمندگان دلیر سپاه اسلام که پس از چهارده قرن هم‌اکنون در آستانة فتح بصره و تحقق‌بخشیدن به پیشگوئی مولود کعبه و شهید محراب امیرالمؤمنین علی علیه‌الصلوة والسلام قرار گرفته‌اند. درود به روان پاک شهدای جنگ تحمیلی مخصوصاً عزیزان بی‌دفاعی که در شهرهای قهرمان‌پرور خرم‌آباد، باختران، ایلام، اسلام‌آباد غرب و همدان برای چندمین بار مظلومانه هدف بمبهای هوائی پست و زبون رژیم بعثی صهیونیستی عراق قرار گرفته‌اند و این برای ما بسیار جای تعجب و تأسف است که چرا در پشت جبهه این قدر غافل باشیم که دشمن ضرب شست رزمندگان جبهه را اینگونه نامردانه جبران کند ولی امروز دنیا این را به خوبی درک کرده است که چرا وقتی فانتومهای نیروی هوائی ایران از روی شهرهای عراق می‌گذرند اعلامیه‌های خود را روی سر مردم شهر و بمبها را روی پادگانهای نظامی و تأسیسات عراق می‌ریزند؟ و چرا توپخانه‌های ما پادگانها و مراکز نظامی اطراف بصره و عماره و دیگر شهرهای عراق را گلوله‌باران می‌کنند. اما حاضر نیستند حتی یک گلوله به طرف خانه‌های مسکونی و مردم بی‌دفاع شلیک کنند. و با اینکه نیروهای ما به برد خمپاره‌ای بصره و بسیاری از شهرهای عراق رسیده‌اند مردم بصره با آرامش کامل در شهر خود زندگی می‌نمایند و از تعهد و انسانیت رزمندگان ما در شگفت مانده‌اند. آری دلیل جز این ندارد که در عراق رژیمی استعماری حکومت می‌کند و میشل عفلق رهبر آن یک فرد اجنبی و ثمرة پیوند پدر و مادری انگلیسی و فرانسوی است و هیچ نوع پشتوانه‌ای از میان ملتها ندارد و در پی یک رسالت استعماری به جنگ جمهوری اسلامی ایران آمده است. اما در این سو رژیمی است که بر دلها حکومت می‌کند و رهبر آن سلالة پاک رسول خدا صلی‌الله علیه و آله‌ و سلم است و در پی یک رسالت الهی برای نجات ملتهای دربند به جنگ مزدوران استعمار و به دفاع از کیان اسلام و انسانیت بپاخاسته است. اما نیازهائی چند از حوزة انتخابیه. الشتر مرکز بخش سلسله و نورآباد، مرکز بخش دلفان به علت نداشتن راه آسفالته به مرکز استان و دیگر شهرستانهای مجاور در بن‌بست قرار گرفته است و به همین دلیل دچار محرومیتهای فرهنگی، اقتصادی و بهداشتی و اجتماعی فراوانی شده است برای جبران محرومیتهای این دو بخش چند پیشنهاد دارم که امید است وزارت محترم راه و سازمان برنامه و بودجه از بودجه‌های ضروری خود در فکر دویست هزار نفر کشاورزان شهیدپرور این سامان باشند. 1ـ قسمت اول جادة خرم‌آباد باختران که عملیات زیرسازی آن شروع شده است با سرعت بیشتری انجام گیرد و این جاده از کنار الشتر عبور داده شود که روستاهای بسیاری در مسیر بهره‌مند شوند. 2ـ قسمت دوم جاده از الشتر به نورآباد زودتر به پیمانکار داده شود تا کار آن نیز همزمان شروع شود. 3ـ جادة نیمه‌تمام الشتر به بروجرد که کمتر از پنج کیلومتر آن باقی مانده است تکمیل شود تا مردم بجای پیمودن 170 کیلومتر راه با پیمودن کمتر از 20 کیلومتر به شهرستان بروجرد دسترسی پیدا کنند و از بن‌بست بیرون بیایند. 4ـ چهل و پنج کیلومتر جادة نورآباد به نهاوند که زیرسازی آن انجام شده همزمان با آسفالت جادة نهاوند به بروجرد با استفاده از همان کارخانة آسفالت تأمین شود تا بیش از یکصد هزار نفر مردم این بخش و بخشهای مجاور از بن‌بست و محاصرة راههای خاکی بیرون آیند. رئیس ـ وقتتان تمام است. علی کاظمی ـ با اجازه‌تان چند سطر تشکر نمایندگان از آقای خوئینی‌ها را قرائت می‌کنم. بدینوسیله ضمن تشکر از سایر اعضای سابق هیأت رئیسه از زحمات شبانه‌روزی حجت‌الاسلام جناب آقای موسوی خوئینی‌ها که در طی دو دورة انتخاباتی در سمت نایب رئیس مجلس شورای اسلامی باعث خدمات ارزنده‌ای شده‌اند تقدیر و تشکر نموده و از خداوند متعال برای آن یار صدیق امام امت آرزوی توفیقات بیشتر در خدمت به انقلاب اسلامی ایران می‌نمائیم. با 142 امضاء از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی ـ والسلام علیکم و رحمه‌الله. 3ـ بیانات آقای رئیس در رابطه با حملة هوائی به شهرهای ایلام و خرم‌آباد رئیس ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اطلاع دارید که دیروز به شهر قهرمان ایلام و شهر شهیدپرور خرم‌آباد باز حملة هوائی شد و تعدادی شهید و مجروح از این دو شهر گرفتند. به مردم بزرگوار این دو شهر و به خانواده‌های آسیب‌دیده ما تسلیت عرض می‌کنیم و بهترین تسلیت این است که توجه بفرمایند که همین جنایات صدام بود که یکی از عوامل انگیزه‌دادن به نیروهای مجاهد ما بود در طول جنگ، چهرة کثیف صدام که با بمباران‌ شهرهائی مثل دزفول، اهواز، آبادان آنهمه جنایت را به معرض نمایش گذاشت هم دنیا چهرة صدام را می‌شناخت و هم رزمندگان ما متوجه بودند که با چه جنایتکارانی می‌جنگند و ما امروز در این مقطع حساس که وارد خاک عراق شده‌ایم بیش از همه وقت نیاز به اینگونه انگیزه‌ها داریم گرچه اصل جهاد با کفر عفلقی خودش بزرگترین انگیزه است. اما صدام به دست خودش بعد از آن دورة طولانی مظلوم‌نمائی و صلح‌طلبی که اظهار می‌کرد باز خودش را نشان داد و مردم ما و رزمندگان ما را برای گرفتن حقشان و انتقام این جنایات مصمم‌تر کرده است. این تسلیت برای مردم قهرمان منطقة غرب که این روزها مورد بمباران صهیونیستهای عفلقی هستند بهترین وسیلة صبر و تحمل مشکلات است و ما از آنها می‌خواهیم که داستان قهرمانی‌های مردم دزفول را در نظر بگیرند. امروز دزفول در دنیا به عنوان دژ مقاومت شناخته شده که نزدیک دو سال تحمل موشکها و گلوله‌های صدامی‌ها را کرد و خم به ابرو نیاورد و امروز شهری است آزاد و قهرمان و مردم دزفول امروز بهترین اعتبار را در دنیا دارند. ما انتظار داریم که برادرانمان و خواهرانمان با همان مقاومتهای نمونه دزفول و اهواز برای اعتبار رزمندگان ما و برای نشان دادن چهرة کثیف صدام این کمک را به جبهه‌ها بکنند و بدانند دوران اینگونه جنایتها هم به زودی سپری می‌شود. والسلام علیکم و رحمه‌الله. 4ـ تذکرات نمایندگان به دولت بوسیلة آقای رئیس رئیس ـ تذکرات نمایندگان محترم: آقایان صفاتی، یونس محمدی، کیاوش و اسدی‌نیا و رشیدیان نمایندگان خوزستان به وزارت کشور در مورد رسیدگی سریع به بیماری شایع‌شده در میان مهاجرین شهرک طالقانی، و همچنین مزرعه علم‌الهدی شوشتر تذکر داده‌اند. آقای میرجعفری نمایندة اراک از مدیرعامل و مهندسین و کارکنان کارخانه آلومینیم اراک بخاطر اقدامات بسیار مفید و مؤثری که انجام داده‌اند تشکر کرده‌اند. آقای بازندی بازقندی نمایندة درود و ازنا به وزارت راه و ترابری در مورد جادة ازنا و شازند اراک و به وزارت نیرو در مورد آب آشامیدنی درود تذکر داده‌اند. آقای عبدالحمید آقارحیمی نمایندة شهربابک به وزارت کشاورزی در مورد تأسیس مراکز خدمات روستائی تذکر داده‌اند. آقای سیداحمد حسینی نمایندة مرودشت به وزارت راه و ترابری در مورد ترمیم راه مرودشت به آباده تذکر داده‌اند. آقای رضوی اردکانی به وزارت بهداری در تکمیل طرح آبرسانی روستاهای سپیدان و همایجان و به وزارت پست و تلگراف و تلفن در مورد تهیة کابل تلفن شهرستان سپیدان تذکر داده‌اند. آقای سیدزاده نمایندة باختران به وزارت کشاورزی در مورد کمک به شهرداریهای باختران. آقای فخرالدین موسوی نمایندة اردبیل به وزارت صنایع و شورای اقتصاد در مورد احداث کارخانه سیمان در اردبیل. آقایان بیات، رجائیان، رهامی، واعظی، نمایندگان زنجان به وزارت نفت در مورد خطوط لوله گازرسانی به شهرستان زنجان و بخشهای تابعه و همچنین ابهر و خدابنده که در طرح گازرسانی منطقه منظور نشده‌اند تذکر داده‌اند. آقای مهدی طیب نمایندة نائین به وزارت نیرو در مورد تأمین آب آشامیدنی شهرهای نائین، انارک و خور تذکر داده‌اند. نمایندگان استان مازندران شهادت ‌طلبه عزیز و قهرمان آقای صادق قاسمی فرزند روحانی شهید و نمایندة مجلس شورای اسلامی را به بازماندگانشان تسلیت گفته‌اند. آقای خسروی نمایندة تکاب و صائین‌دژ بازشدن جادة تکاب، صائین‌دژ و پاکسازی‌شدن منطقه را به رزمندگان قهرمان تبریک گفته‌اند. آقای جعفری تذکر داده‌اند که در تذکر دیروزشان بیمارستان فیروزآبادی منظورشان بوده است نه بیمارستانهای فیروزآباد. آقای خلخالی هم راجع به آسفالت راههای خلخال به وزارت راه تذکر داده‌اند. 5 ـ بحث پیرامون طرح تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری و تصویب موادی از آن رئیس ـ دستور امروز طرح شوراها است که شور دوم است. مخبر کمیسیون شوراها اگر قبلاً می‌خواهند توضیحی بدهند تشریف بیاورند. آقای عباسی بفرمائید. عباسی‌فرد (مخبر کمیسیون شوراها)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. گزارش از کمیسیون امور شوراها به مجلس شورای اسلامی طرح تشکیل شوراهای کشوری که برای رسیدگی به کمیسیون امور شوراها ارجاع شده بود در جلسات متعدد این کمیسیون با توجه به پیشنهادهای رسیده مورد رسیدگی قرار گرفت و ضمن بررسی پیشنهادها و استماع توضیحات نمایندگان دولت و نهادهای انقلابی در جلسة مورخ 21/2/61 با اصلاحاتی به تصویب رسید. اینک گزارش آن برای شور دوم تقدیم می‌گردد. مخبر کمیسیون ـ عباسی‌فرد با توجه به اینکه شور دوم است و مسائل کلی در مورد این طرح مذاکره و بحث شده و در طول بیش از دو سال نه تنها نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی که اکثر صاحبنظران و نهادهای انقلابی و دولت جمهوری اسلامی با توجه به اعلامهائی که از رسانه‌های گروهی کمیسیون داشته و دعوت شده است از صاحبنظران نظراتشان را بنویسند، بگویند و اگر حق حضور در مجلس دارند بیایند حضوراً صحبت کنند و هر کس به نحوی که قصد اظهارنظر داشته حرفش را زده است و در کمیسیون حاضر شده‌اند. دولت، نهادهای انقلابی نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی نیازی به بحث زیاد الآن نمی‌بینیم و در جزئیات اگر بحثی پیش آمد و ضرورت داشت خدمتتان توضیح عرض می‌کنیم. رئیس ـ بسیار خوب. منشی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. آقای حسینعلی رحمانی برای مادة یک پیشنهاد حدف داده‌اند. رئیس ـ برای کل ماده یا بخشی از ماده؟ منشی ـ بخشی از ماده است. رئیس ـ مادة 1 خوانده بشود. مادة 1ـ برای پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی و آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم و نظارت بر ادارة هر روستا، بخش، محل، شهر، شهرستان و استان شورائی بنام شورای اسلامی ده، بخش، محل (محله ـ منطقه) شهر، شهرستان، استان و شورای عالی استانها براساس مقررات این قانون تشکیل می‌گردد. آقای رحمانی پیشنهاد داده‌اند که (اسلامی) حذف شود. حسینعلی رحمانی ـ اعوذ بالله من‌الشیطان‌الرجیم. بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. شورائی بنام شورای اسلامی ده، این بحث، بحث نام و نامگذاری است و صریحاً در اینجا می‌خواهد شورائی بنام شورای اسلامی ده نامگذاری بکند در صورتیکه در قانون اساسی این شوراها نامگذاری شده است. اصل یکصدم ـ برای پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی ـ اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی ادارة امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان یا استان با نظارت شورائی بنام شورای ده ‌… این نامگذاری در قانون اساسی شده است. شورائی بنام شورای ده، بخش، شهر، شهرستان، یا استان صورت می‌گیرد و اما در اسلامی بودن آن، این بحث نامگذاری است که نامگذاری در قانون اساسی صریحاً شده است که نام شوراه ده است، شورای شهر است، شورای استان است و اگر چنانچه ما بخواهیم لفظی را در اینجا کم و یا زیاد بکنیم مخالف با آن نامی است که در قانون اساسی ذکر شده است و این منافات ندارد با اینکه اسلامی باشد و چه چیز ما مجاز است غیراسلامی باشد؟ تا اینکه ما بیائیم در موردی اسلامی را زیاد بکنیم در جمهوری اسلامی همه شؤون ما باید اسلامی باشد و لازم نیست در هر کجا که ما یک نامی گذاشتیم، یک اسلامی هم ذکر بکنیم و امکان دارد گاهی مفهوم هم داشته باشد که خیال بکنند در آنجاهائی که مقید نیستیم که لفظ اسلامی را زیاد بکنیم لابد اسلامی هم نداشته باشد عیبی نداشته باشد خیر، چنین نیست. در تمام شؤون جمهوری اسلامی، اسلامی بودن شرط است و آن از مسلمات است ما نباید به خودمان این مطلب را الزام بکنیم که در هر کجا نامی باشد لفظ اسلامی را هم زیاد بکنیم ولو اینکه در قانون اساسی هم آن لفظ اسلامی را ذکر نکرده نباشد چون در اینجا این نامگذاری برخلاف قانون اساسی است از این جهت بنده تقاضا کرده‌ام که بنام شورای ده، بخش، محل، (محله ـ منطقه) تا به آخر که این لفظ اسلامی در نامگذاری حذف بشود ولیکن اسلامی بودن همه چیز در جمهوری اسلامی مسلم است. منشی ـ آقای عباسی مخالف. عباس عباسی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم ـ اول اینکه ایشان فرمودند در قانون اساسی نامگذاری شده این ندارد که منحصراً نام شورا، شورای تنها یا شورای ده یا شورای بخش یا شهرستان باشد گفته شورائی برای ده و شهر و شهرستان و مفهوم این است و برادران و خواهران توجه دارند و از آن گذشته ما در قانون اساسی داریم مجلس شورای ملی در همین مجلس تصویب شد «مجلس شورای اسلامی» چون مقصود مجلس بود نه اینکه حتماً ملی باشد و اینجا تصویب شد و شورای محترم نگهبان هم تأیید فرمودند و در مفهوم اسلامی، مفهوم حاکمیت اسلام است که عناصر مخالف اسلام و عناصر بر ضد اسلامی مسلم حق عضویت در شوراها را ندارند با اینکه بیش از 98% شاید 99% جمعیت این کشور مسلمان است و بقیه هم تابع هستند اکثریت وقتی پیرو یک مسلک و یک مرام باشند اقلیت هم باید طبق قوانین جاری کل دنیا تبعیت بکنند وقتی بنا شد اکثریتی حاکمیت پیدا بکند و خود لفظ اسلامی وقتی در شورائی، در اجتماعی در جمعیتی حاکمیت پیدا کند سعی در انتخاب اعضاء آن شورا خواهد شد برای نگهداشتن حیثیت اسلام و خود لفظ اسلام یک تحریک بخصوصی برای حرکت، خدمت، ادای امانت و دلسوزی ایجاد می‌کند خود لفظ اسلام مفهوم حاکمیت علی‌الاطلاق دین است. یعنی در شورا اگر قانونی، تصمیمی خلاف اسلام گرفته شد مردود است نه مردم قبول می‌کنند و نه دولت می‌پذیرد و نه ولایت‌فقیه ‌… حسینعلی رحمانی ـ این خارج از موضوع است. عباسی ـ عین موضوع است. بنابراین خود لفظ اسلام نه مخالفتی با قانون اساسی دارد (البته نظر آقای رحمانی برای خودشان محترم است) به نظر من هیچ مخالفتی ندارد چون قبلاً برای مجلس شورای اسلامی این وضع پیش آمد و بعضی مخالفت کردند و به هرصورت تصویب شد و با توجه به عرایضی که کردم دیگر من وقت بیشتری نمی‌گیرم، خود لفظ اسلام جهت‌دهنده است و حرکت‌بخش است بنابراین من مخالفم که لفظ «اسلامی» برداشته بشود. یکی از نمایندگان ـ لفظ نیست کلمه است. منشی ـ آقای هاشمی موافق. رئیس ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اگر از اول توجه می‌شد که اسم شوراها را در قانون اساسی شورای اسلامی ده و شهر می‌گذاشتند این کار خوبی بود و اگر امروز هم مطمئن باشیم شورای نگهبان مخالفت نمی‌کند و می‌توانیم شورای اسلامی بگذاریم باز خوب است. من موافقم فقط برای این است که احتمال قوی می‌دهم که چون همانطور که اصل صد را دیدید، شورائی بنام شورای ده، یا شورای بخش یا شورای شهر آنجا این‌جوری آمده است. احتمال اینکه شورای نگهبان به همین دلیل این را برگرداند هست و ما نباید شورای نگهبان را در معرض یک اتهام قرار بدهیم که بعد بگویند شورای نگهبان مخالفت کرده است. سیدحسن موسوی تبریزی ـ «مجلس شورای ملی» نوشته شده. رئیس ـ نامگذاری شده است. البته نظر آقایان این است، در مجلس دو نظر وجود دارد، بعضی از آقایان می‌گویند که درصدد حصر نبوده و این احتمال هم وجود دارد. من می‌گویم صرفاً‌ احتمال آن والا اگر می‌شد که اسمش را شورای اسلامی می‌گذاشتیم بهتر بود. کیاوش ـ آقای هاشمی این اسم عوض شد. رئیس ـ به هرحال ما بخاطر احتمال نظرمان را گفتیم. آقای عباسی مخبر کمیسیون بفرمایند. عباسی (مخبر کمیسیون)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، خوشبختانه ریاست محترم مجلس شورای اسلامی مطالب را آنطوری بیا کردند که دیگر نیازی به توضیح نیست و موافقت ایشان با حذف این نبود که این کلمه حذف بشود، بلکه از جهتی که ممکن است مجلس خبرگان و قانون اساسی درصدد حصر در نامگذاری باشد خودشان هم توضیح فرمودند که درصدد حصر نبوده. خبرگان را عرض می‌کنم که قانون اساسی را وضع کرده‌اند، خبرگان که قانون اساسی را وضع کرد‌ه‌اند نمی‌توانند درصدد حصر در نامگذاری باشند و آن هم حصری که کلمة اسلام به دنبال این شورا نیاید و با توجه به روح قانون اساسی که اسلام بر همه جای آن حاکم است می‌توانیم بگوئیم به یک ظرافتی کلمة اسلامی در آنجا قید شده و آمده است و ضرورتی به تصریح نبوده است والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته. رحمانی ـ شورای نگهبان خودش تصمیم بگیرد. رئیس ـ آقای رحمانی می‌گویند نمی‌خواهند رأی گرفته بشود. می‌گویند شورای نگهبان بعداً خودش تصمیم بگیرد. اگر پیشنهاد نداریم مادة 1 را رأی بگیریم. منشی ـ یک پیشنهاد داریم. آقای قره‌باغی پیشنهاد داده‌اند که کلمة «محله»، «منطقه» و (پرانتز) حذف بشود. قره‌باغ ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، پیشنهاد ما این است که در مادة اول گفته است «شورائی بنام شورای اسلامی ده، بخش، محل» بعد محل را معنا کرده به محله و منطقه در پرانتز. البته کلمة «محل» در اصل هفتم قانون اساسی واقع شده است که در آنجا گفته است طبق دستور قرآن کریم «و امرهم شوری بینهم و شاورهم فی‌الامر» شوراها، مجلس شورای اسلامی، شورای استان ‌… تا شهر و محل یعنی شورای شهر، شورای محل، بخش، روستا و نظایر اینها. این کلمة «محل» را به معنی «محله و منطقه» در پرانتز معنا کرده است. اولاً‌ من با سه دلیل با این پرانتز و داخل پرانتز مخالفم. اولاً اینکه کلمة محله و منطقه تفسیر محل نیست بلکه آنکه تفسیر محل است در اصل 104 آمده است در آنجا گفته است: «به منظور تأمین قسط اسلامی و همکاری در تهیة برنامه‌ها و ایجاد هماهنگی در پیشرفت امور در واحدهای تولیدی، صنعتی، کشاورزی، شوراهائی مرکب از نمایندگان کارگران تا آخر ‌…» در آنجا از کلمة «محل» منظور محله و منطقه نیست بلکه همان محل‌هائی است که در اصل 104 تصریح شده است این اولاً. دوم، ببینید «منطقه» در مقابل روستا، بخش، شهر وجود خارجی ندارد یعنی ما هم ده داشته باشیم هم بخش، هم شهر، هم شهرستان، هم منطقه، دیگر منطقه نداریم. اگر شما شورای ده بخش و شهر و شهرستان داشته باشیم دیگر یک منطقه‌ای پیدا نخواهید کرد که آنجا هم اسمش منطقه باشد و شما آنجا شورا تشکیل بدهید. رئیس ـ آقای قره‌باغ مطلب معلوم شد. قره‌باغ ـ اجازه بدهید، از طرف دیگر تشکیل شورا در محله را اگر ما اجازه بدهیم در هر محل مثلاً مجاز باشند شورا تشکیل بدهند آنوقت در هر محله‌ای یک سیاست مستقل حکم‌فرما باشد این کار درست نیست پس پیشنهاد من این است که منظور از محل اولاً در اصل 104 تصریح شده است در هر محله تشکیل شورا درست نیست، منطقه هم در ازاء آن چیزهائی که گفته شده وجود خارجی ندارد لذا پیشنهاد کردم که خود «پرانتز و محله و منطقه در پرانتز» حذف بشود. منشی ـ موافق؟ (اظهاری نشد) رئیس ـ موافق ندارد. اصل ماده را برای رأی‌گیری بخوانید. منشی ـ یک پیشنهاد دیگری هست. آقای واعظی پیشنهاد کر‌ده‌اند که کل «مادة 1» حذف بشود. رئیس ـ آقای واعظی بفرمائید. تذکری که من به آقایان عرض می‌کنم این است که آقایان اولاً سعی کنید که کوتاه صحبت کنید این طرح بزرگی است اگر ما بخواهیم در پیشنهادات خودمان را معطل کنیم خیلی وقت می‌گیرد. سعی کنید مطالب را کوتاه بفرمائید. دکتر شیبانی ـ اخطار قانون اساسی دارم. رئیس ـ آقای شیبانی بفرمائید. دکتر شیبانی ـ اصل یکصد و پنجم «تصمیمات شوراها نباید مخالف موازین اسلام و قوانین کشور باشد» مفهوم مخالفش این است که شورا می‌تواند شورای غیراسلامی هم باشد یعنی در یک محله ارمنی‌نشین شما شورای اسلامی تشکیل می‌دهید؟ خوب نمی‌شود پس شورا حتماً‌ لازم نیست شورای اسلامی باشد. رئیس ـ آقای واعظی بفرمائید. واعظی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، مخالفت من با مادة اول که پیشنهاد حذف آن را دادم از این نظر است که در این طرح دو آیه شریفه و هشت اصل از قانون آورده‌اند که بایستی تشکیل شورا بشود لکن من می‌خواهم بگویم که آن شورائی که قانون یا آیه شریفه قرآن می‌گوید: «و امرهم شوری بینهم و شاورهم فی‌الامر» این انصراف از این برنامه دارد برای اینکه آن شورائی که اسلام می‌گوید صرفاً مشاورت با جمعیت و خردمندان است. تشکیل نهاد نیست. و الآن ما با این طرح می‌خواهیم در شهر و شهرستان و استان، محل، بخش و روستا همه‌جا نهادهائی بنام شورا تشکیل بدهیم و من از نظر جهات مصالح مملکتی اشکال و اعتراض دارم. اولاً تأسیس این قبیل شوراها مراکز تصمیم‌گیری را زیاد می‌کند و سبب رکود در کار و پیشبرد امور است. اشکال دوم من این است که در هیأت 7 نفری و 5 نفری (یکی از نمایندگان ـ مخالفت با اصل طرح است) (رئیس ـ خیلی خوب حالا حرفشان تمام می‌شود) ما اینقدر مضراتی دیده‌ایم که دو نفر از یک محل مغرض در آن شورا وارد شد ‌… رئیس ـ آقای واعظی از موضوع خارج نشوید. پیشنهاد حذف ماده را داده‌اید ‌… از موضوع خارج نشوید. واعظی ـ من با اصل شورا مخالف نیستم. شورا باید باشد. ما مجلس شورا هم داریم. لکن با پیشنهاد اینکه اینقدر گسترش پیدا کند شهرستان، شهر، محل، بخش، روستا و امثال اینها این یکنوع افکار سوسیالیستی پیاده کردن است من شنیده‌ام که در پروندة محمد سعادتی آنجا رسماً یک ورقه‌ای بدست آمده است که از طرف سوسیالیست به او گفته‌اند شوراها را زیاد کنید و خلاصه آن شورائی که اسلام می‌گوید غیر از تأسیس شورا به عنوان نهاد است و لذا من با این گسترشی که در اینجا در ماده اول عنوان شده است مخالف هستم و علاوه بر اینها در کمیسیون سؤالات که ما بودیم در زمان بنی‌صدر یک وقت صحبتی شد آنجا آمدند گفتند که چپی‌ها در گنبد همین‌جور شوراها تشکیل می‌دادند، دو نفر بی‌طرف، دو نفر ضدانقلاب، یک نفر هم از خودشان، و درواقع شورا با انگشت آن یک نفر می‌گشت، من می‌ترسم که در آینده هم در همین کشور جمهوری اسلامی هم یک چنین دستهائی در کار باشد و بوسیلة شوراها کلیة آن مصالح مملکتی پایمال شود. یکی از نمایندگان ـ آقا چرا می‌گذارید مسأله لوث شود. منشی ـ موافق؟ (اظهاری نشد) موافق ندارد. رئیس ـ موافق ندارد و خلاف قانون اساسی هم هست و اصلاً قابل طرح هم نیست. من به آقای واعظی از اول این قانون اخطار می‌کنم که از این حقی که به ایشان داده شده است دیگر در ماده‌های دیگر استفاده نکنند که خلاف قانون اساسی است و مرتب حمله کنند. منشی ـ دیگر پیشنهاد نداریم. رئیس ـ مادة 1 دیگر پیشنهاد ندارد برای رأی‌گیری خوانده بشود. مادة‌ 1ـ برای پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم و نظارت بر ادارة امور هر روستا، بخش، محل، شهر، شهرستان و استان، شورائی بنام شورای اسلامی ده، بخش، محل (محله ـ منطقه) شهر، شهرستان، استان و شورای عالی استانها براساس مقررات این قانون تشکیل می‌گردد. رئیس ـ آقای همتی بیرون نروید. ما داریم رأی می‌گیریم و نفرات کم داریم منتظر دیگران هم هستیم. اسم کسانی که در رأی‌گیری قبلی نبودند بخوانید. منشی ـ آقای حسینی‌نیا، آقای کروبی، خانم بهروزی، آقای وحید، آقای ناطق‌نوری، خانم رجائی، آقای ملازاده، آقای هاشمیان، آقای سیدمحمد خامنه‌ای، آقای هراتی، آقای باغانی، آقای قائمی. رئیس ـ این آقایان در رأی‌گیری نبودند توبیخ می‌شوند. (یکصد و هشتاد نفر) حضور دارند موافقان با مادة‌ 1 که قرائت شد قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة 2 را مطرح کنید. منشی ـ در مادة 2 آقای حسینعلی رحمانی پیشنهاد داده‌اند در تبصرة 1 عبارت «آئین‌نامه مربوطه بوسیلة این دو ارگان تدوین می‌شود» حذف شود. حسینعلی رحمانی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. تبصرة 1ـ «انتخابات شوراهای روستائی توسط جهادسازندگی زیر نظر وزارت کشور انجام خواهد شد» تا اینجا درست است‌ «که توسط جهادسازندگی زیر نظر وزارت کشور انجام می‌شود.» اما این عبارت مغایرت با تبصرة 2 دارد «آئین‌نامه مربوطه بوسیلة این دو ارگان تدوین می‌شود» این با تبصرة 2 منافات دارد که می‌گوید «وزارت کشور آئین‌نامه مربوط به نحوة انتخابات را حداکثر دو ماه پس از تصویب این قانون تهیه و به تصویب وزیر کشور خواهد رساند» وقتی که در تبصرة 2 وزارت کشور موظف می‌شود که آئین‌نامه را ظرف دو ماه تهیه بکند و ظرف دو ماه به تصویب وزیر کشور برساند دیگر وجهی ندارد که ما بگوئیم آئین‌نامه مربوط بوسیلة این دو ارگان تدوین می‌شود پس بنابراین مغایرت است بین ذیل تبصرة 1 و ذیل تبصرة 2 و ناچار هستیم از اینکه وزارت کشور را در تدوین آئین‌نامه دخالت بدهیم «و تصویب وزیر کشور»، پس بنابراین «آئین‌نامه مربوط بوسیلة این دو ارگان تدوین می‌شود» که مغایرت دارد این را باید حذف بکنیم. منشی ـ آقای آقارحیمی مخالف. آقارحیمی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، اگر ما پذیرفته باشیم که شورای روستائی توسط جهادسازندگی و زیر نظر وزارت کشور باید انجام بشود، ما هم در کمیسیون جهادسازندگی این را به عهده جهادسازندگی گذاشتیم، البته گفتیم طبق قانونی که راجع به شوراها در مجلس تصویب می‌شود. در ضمن اینجا ما تصویبش را که نگفتیم بوسیلة این دو ارگان، چون این دو ارگان با هم مربوط هستند و باید این کار را انجام بدهند تدوین می‌کنند یعنی بصورت یک پیشنهادی می‌شود، از نظر تهیه نهائی و تصویبش که آئین‌نامه مخصوص هیأت دولت است زیر نظر وزارت کشور است ولی تدوین یک نمونه پیشنهاد دادن است و چون این دو باید با هم این کار را انجام بدهند باید با هم نظریاتشان را یکی بکنند بنابراین با حذف این بند من مخالف هستم. منشی ـ آقای موحدی ساوجی موافق. موحدی ساوجی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، علاوه بر آن جهتی را که آقای رحمانی در پیشنهاد حذف این جمله گفتند که آئین‌نامه این قانون توسط این دو ارگان بخواهد تهیه بشود این مغایر است با آنچه که بعداً ذکر کردیم. علاوه بر اینکه طبق قانون اساسی آئین‌نامه‌های اجرائی قانون را یا وزیر می‌تواند تهیه و تدوین بکند و یا هیأت دولت. یعنی تصویبش و تدوینش با وزیر مربوطه است یا با هیأت دولت است. اصل یکصد و سی و هشتم را اگر ملاحظه بفرمائید همین را می‌گوید در اینجا جهادسازندگی امروز به عنوان یک و مطرح نیست بنابراین طبق قانون اساسی جهادسازندگی نمی‌تواند در تهیه تدوین و تصویب آئین‌نامه دخالت بکند. رئیس ـ تدوین می‌شود. تصویب که ندارد پیشنهاد را برای رأی‌گیری مشخص کنید. کمیسیون صحبتی ندارد؟ عباسی (مخبر کمیسیون)ـ خیر. رئیس ـ آقای عباسی صحبت نمی‌کنند و می‌گویند ما اینجا تدوین نوشتیم و تصویب ننوشتیم هر کسی می‌تواند آئین‌نامه را تدوین بکند. یکی از نمایندگان ـ تدوین غیر از تصویب است. رئیس ـ تصویب نیست. منشی ـ پیشنهاد آقای رحمانی این است: «آئین‌نامه مربوطه بوسیلة این دو ارگان تدوین می‌شود» رئیس ـ (یکصد و هشتاد و یک نفر حضور دارند) موافقان با حذف این جمله‌ای که آقای رحمانی از تبصرة 1 پیشنهاد کرده‌اند قیام بفرمایند (عدة کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد بعدی را مطرح کنید. منشی ـ پیشنهاد بعدی از آقای موحدی ساوجی است که از تبصرة مادة 2 کلمة «توسط جهادسازندگی» حذف شود. یکی از نمایندگان ـ این همان معنا را دارد. رئیس ـ بله این همان است دوباره نمی‌شود بیاوریم. موحدی ساوجی ـ خیر، این مسألة دیگری است، بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. مسألة انتخابات که طبق قانون تا به‌حال همة انتخابات چه انتخابات مجلس چه انتخابات ریاست جمهوری، همة آنها با وزارت کشور بوده و قوانینی هم که تا حالا در این زمینه تدوین و تصویب شده این کار را بر عهده وزارت کشور گذاشته جهادسازندگی به عنوان یک نهاد انقلابی که بعد از انقلاب به امور عمران روستاها البته در حد توانش به مسألة راه‌سازی و امور عمرانی و بهداشتی و امثال اینها پرداخته البته سعی آن مشکور است این مسلم اما آنطوری که برادرانی که الآن در جهادسازندگی هستند در آن اساسنامه جهاد و همینطور در اینجا آمده‌اند و تقاضا کرده‌اند که این مسأله در اینجا گنجانده شود تقریباً ناشی می‌شود این فکر که ما بگوئیم توسط جهادسازندگی بخواهد انتخابات انجام شود این ناشی می‌‌شود از این طرز فکر که جهادسازندگی در تمام روستاهای مملکت جای همة وزارتخانه‌ها را بگیرد. عرض می‌شود که دیگر وزارت بهداشت بهداری، راه‌سازی، کشاورزی و چه و چه و این لازمه‌اش این است که ما اول بیائیم یک قانونی وضع کنیم، بگوئیم آقا وزارتخانه‌های این مملکت فقط مال شهرها هستند و چون جهادسازندگی کارش در روستا هست پس وظایف وزارتخانه‌ها را در ارتباط با روستاها از او سلب بکنیم به نظر من این بسیار به اصطلاح فلسفه و خواستة نادرستی است بحمدالله وزارت کشور در این جهت هم قوی و نیرومند است، هم اینکه بعد از انقلاب مهمترین وزارتخانه‌ای است که در آن تغییرات انجام گرفته از سطح وزیر و مدیرکل تا سطح بخشدار این وزارتخانه بوده است، بنابراین ما در اینجا بخواهیم این وزارتخانه را با بعضی جاهای دیگر بدنامش بکنیم این کار غلطی است به نظر من در اینجا با همة احترام و تقدیری که نسبت به جهادسازندگی دارم این کار را کار غلطی می‌دانم. منشی ـ آقای زرهانی مخالف. زرهانی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم ـ هر انقلابی یک فرهنگی دارد و در چهارچوب فرهنگی که محصول آن انقلاب است حرکتهای اداریش قابل توجیه و تبیین است. جهادسازندگی در کنار سپاه یکی از ثمرات ارزشمند انقلاب اسلامی ما است و در طول دو سه سال گذشته چهرة روستاهای ما را بطور کلی دگرگون کرده است و فرهنگ روستائی را تا اندازة زیادی شکوفا نموده و انقلاب اسلامی را به کمک روحانیتی که با این جهاد همکاری می‌کنند به روستاها برده است. اگر قرار باشد امور روستاها را ما دفعتاً از جهاد بگیریم ظلمی به جهاد نشده است چون جهاد مجموعه‌ای است از جوانان پاکباخته و ایثارگری که دارند کار می‌کنند بلکه ظلمی به روستائیان شده است. جهادسازندگی مأنوس با فرهنگ روستا است. و مردم عزیز روستائی ما به این نهاد دل بسته‌اند و زبان همدیگر را کاملاً می‌فهمند بر این اساس ما گفتیم این انتخابات زیر نظر وزارت کشور، ولی بوسیلة جهادسازندگی، چرا؟ یکی اینکه خود آقای وزیر کشور جناب آقای ناطق با این موافق هستند چون ایشان مدتهای مدید در جهاد بودند و الآن هم در وزارت کشور به عنوان وزیر هستند. ایشان با این سبک کار کاملاً موافق هستند و این را منطبق بر روال حرکتهای انقلاب در روستاها می‌دانند. ثانیاً در وزارت کشور ما در سطح فرمانداریها و بخشداریها هرچه نیرو داریم که برادرهای حزب‌اللهی هستند که تازه آمده‌اند و عیناً جهادی هستند برای این نوع کارهای ظریف که بایستی با شناخت از عمق فرهنگ روستائی انجام بشود در وزارت کشور ما نیروی آماده‌ای نداریم پس چه بهتر است که ما از همین نیروهائی که الآن در خدمت انقلاب هستند استفاده بکنیم تا ما مشکلات اجرائی نداشته باشیم. آن اشکالی را هم که آقای موحدی ساوجی کردند که جهاد می‌خواهد همه‌کاره روستاها بشود و جای وزارتخانه‌ها را بگیرد باید این را بدانند که زمان شاه وزارتخانه‌ها هیچکدامشان پایشان در روستاها باز نشده بود و این انقلاب اسلامی بود که بعضی از وزارتخانه‌ها را زمینة ورودش را به روستا (مثل وزارت راه و غیره و غیره) را فراهم کرد. والا چهار جیپ گاهی اوقات که بازرس می‌خواست به روستا برود می‌رفتند دوباره یک گزارش تهیه می‌کردند و برمی‌گشتند و امروز همین برادرهای جهادی ما هستند که وزارتخانه‌ها را و ادارات را به روستاها می‌برند والا طبق استانداری که وجود داشت وزارتخانه‌های زمان قدیم تا بخش می‌رفتند و امروز ما در دورافتاده‌ترین روستاهای مملکت که مردمش هنوز ماشین را نمی‌شناسند برادرهای جهادی ما می‌روند کار می‌کنند و در تجربه‌های قبلی هم ما نشان دادیم گاهی اوقات توضیح آن پولی را که شهید رجائی عنوان فرمودند ما به عهده وزارت بهزیستی محول کردیم اینجا مخالفت شد گفتیم برادرهای وزارت بهزیستی به روستاها بروند و رأی نیاورد و من‌بعد دیدیم که این پول را به کمیتة امداد امام دادند و کمیتة امداد امام هم متوسل به جهاد شد و بالاخره آن پول را جهاد توزیع کرد، لذا من با حذف این فقط کلمة «جهاد» کاملاً مخالفم. رئیس ـ من از آقایان تقاضا می‌کنم مختصر صحبت کنند. می‌شود پیشنهادها را مختصر بحث کرد. منشی ـ آقای صلواتی موافق. رئیس ـ آقای صلواتی بفرمائید. صلواتی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. برادرهای ما راجع به اهمیت جهاد صحبت می‌کنند و اینکه چهرة روستاها را عوض کرده و فرهنگ اسلامی را به روستاها برده و از این حرفهای خیلی خوب و فکر نمی‌کنم در تمامی این کشور (و این مجلس کمیسیون خوب، هیچ،) هیچکس نباشد که مخالف باشد و این حرف را قبول نداشته باشد. ما آیا این بخشداری را که در یک محلی می‌گذاریم یا فرمانداری را که در یک منطقه می‌گذاریم، یا آن سازمان خدمات روستائی را که قرار می‌دهیم، قبول داریم یا نداریم؟ اگر قبول نداریم پس می‌توانیم یک لایحه‌ای، طرحی، چیزی بیاوریم و اصلاً حذف بخشداری‌ها، حذف فرمانداری‌ها، خیلی هم ساده است، شاید من خودم از آن موافقهایش باشم. ولی اگر قرار است که بخشداری کاره‌ای باشد، اگر قرار است وزارت کشور کاره‌ای باشد، چرا دو تا آدم باشند که دخالت مستقیم داشته باشند؟ دو جریان باشند؟ می‌دانید که جهاد یک ارگان است. مثلاً در یک انتخاباتی (البته از تمام آقایان نمایندگان معذرت می‌خواهم) شمر برنده شد، خوب وزارت کشور اعلام میکند طبق مسؤولیتهائی که دارد یا بخشداری اعلام می‌کند که در این انتخابات روستائی فلان‌جا شمر برنده شده است. ولی جهادسازندگی ارگان است، مسؤولیت نمی‌خواهد داشته باشد، یعنی مسؤولیت در مقابل کسی ندارد، می‌گوید من نمی‌خواهم شمر را اعلام کنم و شمر مطرود است. در هرصورت من با فرمایشات آقای موحدی ساوجی مبنی بر حذف این موافقم، همینطور هم که ملاحظه فرمودید یک آئین‌نامه جهاد برای روستائی آمده است، بسیار آئین‌نامه متین و خوبی است و حتماً وزارت کشور آن را مبنا قرار می‌دهد ولی در هرصورت اینکه دوتائی بخواهند با هم این کار را بکنند یک کار معقولی به نظر نمی‌رسید با اینکه هر دو هم خوب هستند. رئیس ـ آقای عباسی یا آقای صفی‌زاده بفرمایند. عباسی‌فرد (مخبر کمیسیون)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اینکه برادرمان آقای موحدی فرمودند که وزارتخانه که کارشان در روستاها و در همه‌جا خیلی خوب بوده و اختیاری از آن سلب نشده است به جهاد داده بشود، اینطور نیست، سلب اختیاری نشده، بلکه درواقع اجازه داده شده که وزارت از جهادسازندگی و نیروهای فعال آنکه در همه‌جا در روستاها پخش هستند، استفاده کنند. کمااینکه از غیر جهاد هم می‌شد به وزارت اجازه داد که استفاده کند. اینکه آقای صلواتی هم فرمودند که بخشدارها و فرماندارها با اینکه مورد اعتماد هستند این اصلاً کلاً مربوط به امور فرمانداریها نمی‌شود مربوط به امور بخشداریها هم شاید یک درصد نمی‌شود چون آنها معمولاً شهر هستند و امور شهری است و این مربوط به امور روستاها و جاهای دورافتاده است که شاید فرماندار اصلاً نمی‌تواند به آنجا برسد، بخشدار هم شاید مثلاً‌ بتواند گاهی در اوقاتی در سال سری به روستاها بزند و این هیچ ایرادی پیش نمی‌آورد وزارت کشور هم موافق هستند. رئیس ـ پیشنهاد آقای موحدی را به رأی‌ می‌گذاریم. /182 نفر حضور دارند. پیشنهادشان را بخوانید. منشی ـ در تبصرة 1 «توسط جهادسازندگی» این کلمة «جهادسازندگی» حذف بشود. رئیس ـ موافقان با حذف این جمله قیام بفرمایند (87 نفر ایستادند) تصویب نشد. منشی ـ آقای الله‌بداشتی در مادة 2 پیشنهاد کرده‌اند که تبصرة 2 از قسمت «تهیه و به تصویب وزیر کشور خواهند رساند» حذف شود. رئیس ـ این خلاف قانون اساسی است (الله‌بداشتی ـ من فقط «تهیه»‌اش را گفتم) برای رأی‌گیری بخوانید. مادة 2ـ انتخابات شوراها زیر نظر وزارت کشور برگزار می‌شود. تبصرة 1ـ انتخابات شوراهای روستائی توسط جهادسازندگی زیر نظر وزارت کشور انجام خواهد شد. آئین‌نامه مربوط بوسیلة این دو ارگان تدوین می‌شود. تبصرة 2ـ وزارت کشور آئین‌نامه مربوط به نحوه انتخابات را حداکثر دو ماه پس از تصویب این قانون تهیه و به تصویب وزیر کشور خواهد رساند. تبصرة 3ـ مسؤولان موظفند حداقل ده روز قبل از انتخابات مراتب را به اطلاع اهالی حوزه‌های انتخابیه برسانند. الله‌بداشتی ـ آقای هاشمی، پیشنهاد من را مطرح نکردید. رئیس ـ خودتان نخواستید مطرح بشود. الله‌بداشتی ـ این دو با هم تناقض دارد. رئیس ـ آقای الله‌بداشتی می‌گویند چون اینجا قبلاً تهیه را به آن دو ارگان گفتید، اینجا به وزارت کشور. عباسی‌فرد ـ این برای شهری است و آن برای روستائی رئیس ـ ایشان می‌گویند آن مربوط به روستاها است، این مربوط به شهر است. روشن هم است، بنابراین شما بحثی ندارید؟ (الله‌بداشتی ـ خیر قربان) متشکر /182 نفر حاضر هستند، موافقان با مادة 2 و سه تبصره که قرائت شد قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. اسامی کسانی که حاضر نبودند خوانده بشود. آقایانی که در هنگام رأی‌گیری حاضر نبودند توبیخ می‌شوند. منشی ـ اسامی که خوانده می‌شود در رأی‌گیری قبلی شرکت نداشتند آقایان سیدمحمد خامنه‌ای، باغانی، زائری، وحید، ملازاده، ناطق‌نوری، امید نجف‌آبادی، حسینی‌نیا، کروبی، سازگارنژاد و خانم رجائی. رئیس ـ کسانی هم که در این رأی‌گیری نبودند بعد اعلام کنید. مادة 3ـ مدت اعتبار شوراها دو سال می‌باشد. منشی ـ این ماده پیشنهاد ندارد. رئیس ـ چون پیشنهاد ندارد رأی می‌گیریم بحثی هم ندارد. مادة 3 را به رأی می‌گذاریم 183 نفر در جلسه حضور دارند موافقان مادة 3 قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. همة آن آقایانی که اسمشان را خواندند در این رأی‌گیری هم تشریف نداشتند، باز توبیخ می‌شوند. فقط آقای باغانی وارد شدند. مادة 4ـ انتخابات اولین دورة شوراها دو ماه پس از تصویب آئین‌نامه انتخابات و انتخابات دوره‌های بعد باید یکماه قبل از پایان دورة شوراها انجام شده باشد. منشی ـ این ماده هم پیشنهاد ندارد. رئیس ـ مادة 4 پیشنهاد ندارد، به رأی‌ گذاشته می‌شد. حضار 182 نفر هستند، موافقان با مادة 4 قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. اسامی که حاضر نبودند باز برای توبیخ خوانده بشود. منشی ـ آقای حسینی رامیانی، آقای صباغیان، خانم طالقانی، آقای امید نجف‌آبادی، خانم رجائی، آقای ناطق‌نوری. رئیس ـ خانم طالقانی هستند. این آقایان که اسمشان خوانده شد، اینها باز توبیخ می‌شوند. مادة 5 ـ بجای آن عده از اعضای شوراها که برای عضویت در شوراهای مافوق انتخاب می‌گردند و یا به علل دیگر از عضویت شورا خارج می‌شوند به ترتیب از نفرات بعدی که حداقل دوسوم آراء آخرین نفر منتخب را داشته باشند استفاده خواهد شد. در غیر اینصورت عضو جانشین با تجدید انتخابات از میان مردم همان محل انتخاب خواهد شد. موسوی بجنوردی ـ من در این ماده پیشنهاد داده بودم. رئیس ـ اگر در کمیسیون پیشنهاد داده بودید مطرح کنید. موسوی بجنوردی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. در این مادة 5 یک پیچیدگی مشاهده می‌شود، پیشنهاد من این است که این عبارت بجای دوسوم بیاید «جهت تأمین حد نصاب آن در فاصلة ده روز انتخابات مجدد انجام می‌گیرد.» توضیحش هم واضح است، من دیگر وقت نمی‌گیرم. رئیس ـ توضیح بدهید تا مخالف و موافق صحبت کنند. موسوی بجنوردی ـ توضیحش این است که در اصل طرح آمده است که نه اینکه از شوراهای پائین‌تر می‌روند به شوراهای بالاتر و احیاناً از تعداد کم می‌شود، گفته‌اند برای اینکه شوراها تکمیل بشوند و به حد نصابشان برسند آن کسانی که دوسوم رأی را آوردند جایگزین می‌شوند، من می‌گویم بجای این مجدداً انتخابات بشود. منشی ـ آقای موسوی خراسانی مخالف. موسوی خراسانی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. عرض کنم که آقای موسوی بجنوردی این پیشنهاد را می‌فرمایند، ولی فکر نمی‌کنند که تجدید انتخابات کار مشکلی است و ما گفتیم کسانی که قبلاً زحمت کشیده‌اند و اینها رأی آورده‌اند منتها رأئی را که بتوانند عضو شورا باشند، آن رأی را نیاورده‌اند. منتها دوسوم آراء آخرین فرد منتخب را اینها رأی آورده‌اند. بنابراین درحقیقت می‌توان گفت که نمایندة مردم همان محل هستند. اگر چنانچه ما این کار را بکنیم دیگر تجدید انتخاباتی وجود ندارد، زحمت کمتر است و فکر می‌کنم بهتر هم باشد. منشی ـ آقای حمیدی موافق. حمیدی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اگر یک قدری توجه کنید به انتخابات مجلس شورای اسلامی، خیلی روشن می‌شود که جایگزینی نفرات بعدی کار صحیحی نیست. طبعاً مردم به آن نفر اول چون علاقه و اعتماد دارند رأی می‌دهند و رأیهای اشخاصی که تعهد دارند متمرکز در آن نفرات اول می‌شود. و اکثر اوقات رأیهای نفرات بعدی رأیهائی است که افراد متعهد نمی‌دهند و چه‌بسا اگر بخواهند به این نفر اولی رأی ندهند، اینها برای خودشان یک کس دیگری را انتخاب می‌کنند و به او رأی می‌دهند و با توجه به اینکه الآن این نفر اول هست به این رأی داده‌اند. یعنی کسانی در نظر اینها هست که از آن نفر بعدی به مراتب بهتر است و اولویت دارد. که اگر تجدید انتخابات بشود، باز آنهائی که به درجاتی اولویت دارند به آنها رأی می‌دهند که از این نفرات بعدی که می‌خواهند جایگزین بشوند به مراتب بهتر است. بنابراین اشخاصی که این نفر اول را انتخاب کردند که الآن کنار می‌رود اگر نخواهند نفرات بعدی جایگزین بشود، رأی اینها منظور نشده، رأی اینها مسلماً به غیر اینها است. بنابراین، این پیشنهاد اینکه تجدید انتخابات بشود، پیشنهاد خوبی است. رئیس ـ آقای عباسی‌فرد بفرمائید. عباسی‌فرد (مخبر کمیسیون)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. بنده متذکر یک نکته می‌شوم که برادران و خواهران محترم نماینده توجه بفرمایند و آن این است که تفاوت مطلبی که در این قانون آمده، با آنچه که آقای حمیدی فرمودند، این است که ذخیره‌ها در این قانون از قبل قابل پیش‌بینی بوده و مردم به جهتی برای نمایندگی آنها در شورا رأی داده‌اند. یعنی چون شوراها را ما اینجور تنظیم کرد‌ه‌ایم که خواه‌ناخواه از ده به بخش از بخش به شهر، از شهر به شهرستان و همینطور ارتقاء پیدا می‌کنند، این در موقع رأی‌دادن هر کسی که پنج نفر را برای ده انتخاب می‌کند، برای ذخیره‌ای بجای کسی که می‌رود برای بخش رأی داده و این رأی لحاظ شده است این مطلب را برادران محترم از نظر دور ندارند. مضافاً با هیجاناتی که در انتخابها پیش می‌آید خرجهائی که هست و آنچه برای دولت خرج دارد، و گذشته از این گفته شده دوسوم آراء را داشته باشد، بطور مطلق گفته نشده است از افراد، ذخیره عنوان شده است، به ذخیره از قبل رأی انتخابات داده شده و یک فرد همینطور مستمع آزاد نبوده. والسلام. رئیس ـ ظاهراً دولت با پیشنهاد موافق است،‌ پیشنهاد برای رأی‌گیری، مشخص بشود. منشی ـ پیشنهاد این است که این سه سطر حذف می‌شود جمله به اینصورت درمی‌آید «بجای آن عده از اعضای شوراها که برای عضویت در شوراهای مافوق انتخاب می‌گردند و یا به علل دیگر از عضویت شورا خارج می‌شوند، عضو جانشین با تجدید انتخابات از میان مردم همان محل انتخاب خواهد شد.» رئیس ـ کسانی که با این پیشنهاد موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. دیگر پیشنهادی ندارد؟ منشی ـ پیشنهاد ندارد. رئیس ـ اصل ماده با آن قسمتی که حذف شده، برای رأی‌گیری خوانده می‌شود. مادة 5 ـ بجای آن عده از اعضای شوراها که برای عضویت در شوراهای مافوق انتخاب می‌گردند و یا به علل دیگر از عضویت شورا خارج می‌شوند عضو یا اعضای جانشین با تجدید انتخابات از میان مردم همان محل انتخاب خواهند شد. رئیس ـ موافقان با مادة 5 ، به این شکل که قرائت شد قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة 6 ـ در صورتیکه که افراد تعیین‌شده برای عضویت در هریک از شوراهای مافوق از حد نصاب معین بیشتر باشند باید نفرات مورد نیاز را از میان خود انتخاب نمایند. رئیس ـ مخالف ندارد، توضیحی هم لازم ندارد، مادة 6 را به رأی می‌گذاریم 180 نفر حضور دارند، موافقان با مادة 6 قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. اسامی غائبین خوانده شود. منشی ـ آقایان سیدمحمد خامنه‌ای، امید نجف‌آبادی، ناطق‌نوری، حسینی رامیانی، فخرالدین حجازی، بازرگان، فرض‌پور، در رأی‌گیری قبلی نبودند. رئیس ـ این آقایان توبیخ می‌شوند. منشی ـ آقای سیدمحمد خامنه‌ای نوشته‌اند که به علت کسالتی که عارض برای استراحت به یکی از اطاقها رفته‌اند. رئیس ‍ـ آقایان به مادة 62 آئین‌نامه توجه بفرمایند. مادة 62 ـ نمایندگان باید در روزی که قبلاً برای تشکیل جلسة رسمی معین می‌شود در مجلس حاضر باشند و منتهی تا 15 دقیقه پس از وقت تعیین‌شده برای جلسه در تالار جلسه حضور یابند. در صورت تأخیر بدون عذر موجه از طرف هیأت رئیسه توبیخ خواهند شد و نیز هریک از نمایندگان که در موقع اخذ رأی با اعلام قبلی رئیس مجلس مبنی بر خروج از جلسه بدون عذر موجه غائب باشند، برای هر رأی مستحق یک توبیخ خواهند بود. و ما هفتة قبل اخطار کردیم و امروز هم از اول جلسه گفتم که ما بخاطر اینکه دائماً رأی‌گیری داریم آقایان بیرون نروند، و این یکی از کارهای خوب آئین‌نامه است، برای اینکه 179 نفر نماینده ساعتها اینجا می‌نشینند، دو سه نفر بیرون می‌روند، ما در هر رأی‌گیری باید صبر کنیم آقایان بیایند، خوب اعتبار مجلس بخاطر دو، سه نفر آدم متخلف ضربه می‌بیند. این از کارهای بسیار جالب است. آقایان توجه داشته باشند البته بعضی روزها ما می‌بینیم رأی‌گیری نداریم. اعلام نمی‌کنیم که آقایان بیرون نروند. در آن صورت یک وسعتی هست که آقایان گاهی برای استراحت می‌توانند بیرون نروند. در آن صورت یک وسعتی هست که آقایان گاهی برای استراحت می‌توانند بیرون بروند. اما مثل امروز نمی‌شود بیرون بروید. منشی ـ آقای صلواتی پیشنهاد حذف مادة 7 را داده‌اند. رئیس ـ آقای صلواتی بفرمائید. صلواتی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. یک نفر در شورای محله‌شان هست شورای محل هم که می‌دانید آدم وظیفة اصلی‌اش آن شورا نمی‌شود، طبق این آئین‌نامه در شورای اسلامی کارخانه‌اش یا در شورای محل کارش هم هست. این چه مانعی دارد که هر دو شوار باشد؟ پس حذف بشود. منشی ـ آقای عباسی مخالف. عباس عباسی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اتفاقاً این ماده یکی از مواد بسیار جالب این لایحه است، که یک نفر نتواند ده تا شورا را چنگ بزند و با چنگ انداختن روی این شورا، شورای ده و شورای بخش و شورای شهر و شورای استان و شورای عالی استان، چه اشکالی دارد، بعد هم به مجلس شورای اسلامی می‌آید. «من‌البدو الی‌الختم» بعد هم خدای نخواسته بیاید، مخصوصاً اگر یک فرد فرصت‌طلب باشد، آنوقت چه می‌شود. چه می‌کنند؟ از پائین تا بالا از بالا تا پائین اعمال نفوذ می کند. و دیگر اینکه افرادی دیگری که واجد شرایط هستند، دارای صلاحیت هستند، دارای فکر هستند،‌ دارای شور و شعوری هستند باید میدان به آنها داد، تا دیگران هم وارد عمل بشوند، کار بکنند،‌ زحمت بکشند. فلسفة این شوراها و تشکیل آنها بر این است که کل مردم و جامعه عملاً وارد مسؤولیتهای کشوری و برنامه‌ریزی کشوری بشوند. اگر اینطور باشد خوب چرا باید این لایحه عریض و طویل را بیاورند؟ اصلاً چرا اینطوری، همان مجلس شورای اسلامی کافی کافی بود. هر نماینده‌ای هم به حوزة انتخابیة خودش کم و بیش می‌رسد و در برنامه‌ریزیهائی اسلامی هم شرکت می‌کند، والسلام. دیگر نمی‌خواست این همه لوایح و قوانین و وزارت کشور و جهادسازندگی که مسؤول شده است، برود تا آخرین روستا، برای همین است و مادة قبلی هم تصویب شد که کلاً تمامی افراد مملکت شرکت داشته باشند. بنابراین من با این حذف مخالفم. منشی ـ آقای انصاری موافق. مجید انصاری ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. من فکر می‌کنم که اینطور برخورد کردن با شوراهای ده و شهرستان و اینها یک برخورد غیرواقع‌بینانه باشد. شما می‌دانید در شهرستانها و در دهات و در محلات شهرستانها افرادی که مورد اعتماد مردم باشند بعض‌ها برجستگی خاصی دارند که در انتخاب اول، یعنی انتخابی که از طریق مردم صورت خواهد گرفت، آنها انتخاب می‌شوند. ما اگر عضویت اینها را در شورای دیگر ممنوع بکنیم، معنایش بی‌محتوا کردن شورای عالی استانها، بی‌محتوا کردن شورای استان و شورای شهرستان است. شما اگر ملاحظه بفرمائید در شورای محله آنجا گفته است که شورای محله کوچکترین واحد شوراها است. بعد شورای منطقه از نمایندگان منتخب شوراهای محلات تشکیل می‌شود. شورای عالی استانها از نمایندگان منتخب شورای هر شهرستان تشکیل می‌شود، یعنی شورای هر شهرستان یا استان برای اینکه شورای عالی استانها را تعیین بکنند، هر استان یک نماینده در شورای عالی خواهد داشت و شورای شهر هم هر محله یک نماینده‌ای در آنجا خواهد داشت. یا این ماده معنایش این است که آن نماینده نباید از اعضای خود آن شورا باشد. برای اینکه شما قید کردید اعضای هیچ شورائی نمی‌توانند در دیگری عضو باشند و این باعث خواهد شد که نمایندگان منتخب مردم استان از شرکت در شورای عالی استانها محروم بشوند. نمایندگان منتخب مردم در محلات محروم بشوند از شرکت در شورای خود استان و اگر حذف بشود، موجب می‌شود که اینها مجاز باشند در آن شوراها شرکت بکنند و پربار و پرمحتوا بشود. لذا من موافق با حذفش هستم و بعضی جاها هم واقعاً نیرو کم است. فؤاد کریمی ـ هیچ جائی نیرو کم نیست. رئیس ـ مطلب روشن شد، حالا آقای عباسی توضیح بدهند. عباسی‌فرد‌ (مخبر کمیسیون)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اتفاقاً‌ برعکس آنچه برادرمان آقای مجید انصاری فرمودند این نوعی توجه به امر شوراها و قوت‌بخشیدن به هر شورا بوده که اعضای ثابت و همیشگی داشته باشند، مضافاً وقتی کسی از شورای کوچکتری به یک شورای بالاتر رفت باید این احساس را داشته باشد که در یک جامعة بزرگتر و در یک محدودة وسیعتر باید فکر کند که شورای فرستنده جزئی از آن است. نه اینکه همچنان رابطه‌اش با آن جائی که فرستاده‌اند در شورای بالاتر محفوظ باشد و شما دقت بفرمائید مثلاً در شورای بخش از 200 روستا پنج نفر آنجا آمده باشند و 195 نفر دیگر کنار رفته‌اند. این پنج نفری که می‌آیند باید احساس کنند که مربوط به بخش هستند نه اینکه پنج نفر هستند از پنج روستای بخش. گذشته از این اختیارات و وظایف این شوراها با هم تفاوتهائی دارد که افرادش بالمال باید ثابت در همانجا باشند. مثلاً گاهی شورای بالاتر در یک امری حکومت بر شورای پائین‌تر دارد. اگر فردی از شورای پائین‌تر در آنجا باشد که عضویت داشته باشد این می‌خواهد که آن نوع حکومت را به نفع اینها توجیه کند. گذشته از این، این عضویت مطرح است، آنچه آقای انصاری فرمودند محروم کردن از شرکت نیست. فرمانداران، استانداران، بخشداران، افرادی که به یک جهتی کاری با شورا دارند، و از جمله اعضای شوراهای دیگر می‌توانند در هر شورائی که به آنها مربوط می‌شود شرکت داشته باشند. بنابراین عاقلانه و عادلانه و مصلحت همین است که اعضاء هر شورا افرادی باشند که متعلق به حوزة آن شورا هستند و آن‌جور فکر کنند. مجید انصاری ـ این سؤال بنده را هم جواب بدهید. یکی از نمایندگان ـ سؤال باید کتبی باشد. رئیس ـ آقای انصاری ببینید مادة قبل نشان می‌دهد، هر عضو شورا انتخاب می‌شود و می‌رود به آن شورای بالائی. اصلاً شوراهای بالائی همیشه با شوراهای پائینی تشکیل می‌شود. از خود اعضاء می‌روند، نماینده نیست. مادة قبلی را ببینید «بجای آن عده اعضای شوراهائی که برای عضویت در شوراهای مافوق انتخاب می‌گردند» نماینده نیستند، اینها عضو هستند باید از اینجا استعفا بدهند و بروند به آنجا. شما اگر توجه کرده بودید آنطوری دفاع نمی‌کردید، پیشنهاد را به رأی بگذارید آقای صفی‌زاده مطلبی ندارند؟ موافق حرف آقای عباسی هستند یعنی موافق حذف نیستند. آقای صلواتی پیشنهاد کرده‌ بودند که مادة (7) حذف بشود. /183 نفر حضور دارند موافقان با حذف مادة (7) قیام بفرمایند (4 الی 5 نفر ایستادند) تصویب نشد. اصل مادة (7) را به رأی می‌گذاریم. پیشنهادی ندارد؟ (منشی ـ خیر) /183 نفر حاضرند موافقان با مادة (7) قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة 8 ـ جلسات شوراها با حضور دوسوم مجموع اعضاء رسمیت می‌یابد و تصمیمات به اکثریت مطلق آراء حاضرین معتبر می‌باشد. رئیس ـ پیشنهاد ندارد؟ (منشی ـ خیر) /182 نفر حضور دارند موافقان با مادة (8) قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة 9ـ اولین جلسة شوراها ظرف یک هفته بعد از قطعی‌شدن انتخابات به دعوت مسؤولان کشوری حوزه‌ها یا نمایندگان رسمی آنها و به ریاست مسن‌ترین اعضاء تشکیل و از بین خود یک رئیس (به اکثریت مطلق آراء) یک نایب رئیس و دو منشی انتخاب می‌نمایند. رئیس ـ من پیشنهاد می‌کنم که (به اکثریت مطلق آراء) حذف بشود. پیشنهاد من این است که اینجا و یک‌جای دیگری هم که بعد می‌رسیم در این قانون (اکثریت مطلق آراء) را در انتخاب خواسته‌اند در انتخاب رئیس مجلس هم اگر آقایان یادشان باشد اول اکثریت مطلق آراء است اگر نشد اکثریت نسبی پیش می‌آید، علتش هم این است که در هیچ انتخاباتی صحیح نیست که بگوئیم بطور مطلق، اکثریت مطلق چون ممکن است پیش نیاید. ممکن است پنج نفر که باشند، یا مثلاً هفت نفر که باشند اکثریت مطلق بدست نیاید. بنابراین باید از رئیس محروم باشیم و این همیشه به بن‌بست می‌شود و لذا در انتخابات اگر بخواهند احتیاط کنند می‌گویند اول اکثریت مطلق، اگر نشد، اکثریت نسبی و این هم تقریباً یعنی هیچ، چون آن اکثریت مطلق اگر نشد خوب از اول نشده است دیگر، بنابراین اکثریت مطلق قید زیادی است و مضر و مزاحم هم هست و به بن‌بست کشانیدن است. منشی ـ آقای موحدی ساوجی مخالف. موحدی ساوجی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اینجا اگر ما (اکثریت مطلق آراء) را حذف بکنیم ممکن است به انواع انتخاباتی که انجام می‌شود در میان آن اعضای منتخب ممکن است بصورتهای گوناگون تصور شود که عمل بشود یکی اینکه ممکن است رئیس و نایب رئیس و اینها با مطلق آراء یعنی با اکثریت مطلق انتخاب بشوند. ممکن است گاهی هم با اکثریت نسبی خیلی ضعیف. فرض کنید در یک شورای پنج نفره اگر چنانچه کاندیداهائی که برای آن ریاست هست یکی فرض کنید که دو رأی آورد بقیه یک رأی مثلاً آوردند اینجا لازمه‌اش این است که از بین پنج نفر آن کسی که دو رأی آورده رئیس بشود. خوب تالی فاسد این را هم باید در نظر گرفت که اگر ما اکثریت مطلق آراء را‌ حذف بکنیم در همان انتخابات اول یک نفر با دو رأی که اکثریت نسبی صدق می‌کند این می‌تواند انتخاب بشود برای رئیس بودن و معلوم است که یک رئیسی که از بین پنج نفر فقط دو نفر رأی به او داده‌اند مثلاً یکی خودش و یکی هم یک نفر دیگر این چه‌جور می‌تواند شورائی باشد که در آن اختلافات نباشد و این مسائل نباشد. این است که من معتقدم در اینجا اگر شما پیشنهادی قبلاً می‌دادید جناب آقای رفسنجانی و در کمیسیون مطرح می‌شد در درجة‌ اول یا مطلق آراء و اگر نشد، نسبی، نسبی‌ای که حداقل مثلاً یک‌سوم آراء کل اعضاء را داشته باشد باز هم خوب بود والا این درست نبود. منشی ـ آقای انصاری موافق. مجید انصاری ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. البته آقای موحدی اواخر بحث‌شان به این نتیجه رسیدند که حرفشان عملی نیست لذا یک معنائی از نسبیت کردند که همان مطلق می‌شد گفتند که دوسوم باشد و من فکر می‌کنم پیشنهاد جناب آقای هاشمی اگر تصویب نشود این قانون در بسیاری از جاها اجراء نخواهد شد چون اکثریت مطلق آراء بدست نمی‌آورند و معنایش این است که بدون رئیس باشد و بدون رئیس هم نمی‌تواند اداره بشود. اگر آن را بگذاریم که دفعة اول با اکثریت مطلق اگر نشد با نسبی عملاً اینطور خواهد بود مسلم است که اگر طرف این‌ قدر محبوبیت و مقبولیت داشته باشد با اکثریت مطلق انتخاب می‌شود اگر هم چنین فردی قوی در بینشان نبود نسبی و دیگر احتیاجی نیست که در قانون بیاوریم لذا حذف آن لازم و ضروری است. رئیس ـ آقای صفی‌زاده شما موافقید؟ (صفی‌زاده ـ بلی) کمیسیون نمی‌خواهد دفاع کند؟ (مخبر ـ خیر) پس رأی می‌گیریم. پیشنهاد حذف جملة داخل پرانتز (به اکثریت مطلق آراء) است کسانی که با حذف این جمله موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. منشی ـ در مادة (9) آقای رشیدیان پیشنهاد داده‌اند که اولین جلسة شوراها تا آنجا که به ریاست مسن‌ترین اعضاء تشکیل‌… آن کلمة (مسن‌ترین) حذف بشود. آقای رشیدیان بفرمائید. رئیس ـ خوب بگوئید به ریاست (جوانترین) چون بالاخره یک ریاستی می‌خواهد. رشیدیان ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم ـ این کلمة مسن‌ترین هیچ ضابطة اسلامی نیست و اگر دقت هم بفرمائید در طول تاریخ چقدر ما روی این کلمه پافشاری کردیم و حتی ما خون هم داده‌ایم. بنابراین ولو برای یک ساعت هم باشد چون این ضابطه اسلامی نیست و حتی محققین و محدثین و مورخین ما روی این مسأله خیلی پافشاری کردند باید به این به دقت توجه کنیم و من بیشتر از این توضیح نمی‌دهم. والسلام علیکم. منشی ـ آقای آقارحیمی مخالف. آقارحیمی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. ایشان که می‌گویند در اسلام نداریم پس این احادیث چیست که می‌گوید: «وقروا کبارکم» به بزرگان احترام بگذارید یا مثلاً ریش‌سفید (یکی از نمایندگان ـ این اصل نیست، فرع است) شلوغش نکن رئیسی گفته‌اند مرئوسی گفته‌اند و مخالفی و موافقی و بالاخره در این جلسه اول یک هیأت رئیسه تشکیل می‌شود که بتواند هیأت رئیسه‌ قانونی‌اش را انتخاب بکند. چی بنویسیم؟ بنویسیم باتقواترین؟ تقواسنج چه کسی دارد؟ بنویسیم جوانترین؟ بالاخره یک چیزی می‌خواهد و از نظر اسلامی هم گفته‌اند کسی که ریش‌اش را ‌… نه در آمریکا، نه در شوروی، کسی که در اسلام ریش‌اش را سفید کرده است خوب او مورد احترام مسلمین است. خوب معلوم است مردم هم با این فرهنگ اسلامی و اخلاق اسلامی که الآن پیدا شده می‌دانند به چه شکلی مسن‌ترین را پیدا بکنند آن روزهائی که شما دیدید اوایل کار بود و اوضاع سر و سامانی نداشت. والسلام. منشی ـ آقای دهقان موافق. دهقان ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اولاً هیچ ملاک و معیاری در اینکه برای نفس شیخوخیت اسلام احترام قائل باشد چنین چیزی نداریم. آنجا هم که دارد «وقروا کبارکم» (همهمة نمایندگان). رئیس ـ خوب این را که آقای آقارحیمی گفتند، دیگر شما همه با هم شلوغ نکنید. دهقان ـ ببینید «وقروا کبارکم» کباری که از شما باشد. کباری که مسلمان باشد. کباری که ریش‌اش را در اسلام سفید کرده باشد. قضیة سرداری اسامه‌بن‌زید و جوان بودنش و اینکه ملاک در اسلام تقوا است و «ان اکرمکم عندالله اتقیکم» بلی بنا است هیأت رئیسه انجام بشود. نمی‌گوئیم هم جوانترش. یک انتخابات موقتی انجام بدهند یک انتخابات غیررسمی و و یک کسی را به اکثریت آراء و یا اکثریت نسبت انتخاب کنند برای پرمیردی و نفس پرمیردی. ملاک نمی‌شود که یکی از کسی ولو یکی از آن دو نفر هم ریاست بکند والسلام علیکم. رئیس ـ آقای عباسی‌فرد. عباسی‌فرد (مخبر)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. خود برادرمان آقای دهقان در موافقتشان با حذف، اشاره به معیار اسلامی‌شان که مسألة کبر سن باشد کردند. که خودش از مسائلی است که در شرایط مساوی، اسلام به آن توجه دارد «وقروا کبارکم» که از جمله جملاتی است که در زمینة احترام به ریش‌سفیدها و افراد مسن آمده، اشاره کردند مضافاً که این آقایان راهنمائی کنند، جلسه‌ای باید تشکیل بشود و باید هیأت رئیسه‌ای که انتخاب بشود و عرض کنم که آن لحظات اول را چه کسی می‌خواهد اداره کند و چگونه می‌خواهند هیأت رئیسه انتخاب کنند؟ یک ملاکی آقایان بدهند برای اینکه یک هیأت رئیسه‌ای تشکیل بشود تا هیأت رئیسه دائمی را تشکیل بدهند راه‌حلش همان «وقروا کبارکم» است از ما بودند که به آنها رأی دادند، افرادی بودند قابل قبول برای آن مردم و آن جامعه و محترم از نظر آنها. والسلام علیکم. رئیس ـ 180 نفر حاضرند پیشنهاد آقای رشیدیان حذف (مسن‌ترین) است. (به ریاست مسن‌ترین اعضاء) باید حذف بشود. حالا دیگر چیزی هم به جای آن نمی‌توانند بگذارند. موافقان این پیشنهاد قیام بفرمایند. چند نفر از آقایان ایستاده‌اند که بعضی‌هایشان نمایندة استان خوزستان هستند. (خندة نمایندگان) (تعداد کمی برخاستند) این رأی ناسیونالیستی بود، تصویب نشد. مادة 9ـ اولین جلسة شوراها ظرف یک هفته بعد از قطعی‌شدن انتخابات به دعوت مسؤولان کشوری حوزه‌ها یا نمایندگان رسمی آنها و به ریاست مسن‌ترین اعضاء تشکیل و از بین خود یک رئیس و یک نایب رئیس و دو منشی انتخاب می‌نمایند. رئیس ـ موافقان با مادة 9 که قرائت شد قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. منشی ـ در مادة 10 چند نفر پیشنهاد داده‌اند اولین آنها متعلق به آقای حسینعلی رحمانی است که آئین‌نامه داخلی کلیة شوراها بوسیلة شورای عالی استانها تنظیم و پس از تصویب، از اینجا به بعد «تصویب کمیسیون مربوطه» حذف شود. رئیس ـ آقای رحمانی بفرمائید. حسینعلی رحمانی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. آئین‌نامه داخلی شوراها شاید لازم باشد که در داخل همان شوراها که آئین‌نامه داخلی آنها هست به تصویب برسد و تهیه بشود و ربطی به مجلس شورای اسلامی نداشته باشد. این یک مطلب. فقط آن چیزی که مربوط به مجلس شورای اسلامی است، این است که آنها می‌توانند (شورای عالی استانها) طرح بدهند، این یک‌فقره از آن دیگر بقیة آن برای ما مسلم نیست که ترتیب داشته باشد و آنوقت مافوق باشد مجلس شورای اسلامی نسبت به سایر شوراها. آن مافوق‌بودن که مغز متفکر کشور است آن نسبت به همة نهادها است، اختصاص به شوراها ندارد و اما دارای یک مافوق‌بودن خاصی در اینجا باشد، این مجلس شورای اسلامی است. آنها هم شوراهای اسلامی هستند پس بنابراین ما بیائیم و به این ترتیب بگوئیم که مجلس شورای اسلامی مافوق است برای سایر شوراها، این را مسلم نمی‌دانیم، از لحاظ قانون اساسی و بنابراین آئین‌نامه داخلی آنها هم از طریق خودشان یا از طریق وزارت کشور باید به تصویب برسد. آئین‌نامه‌های اجرائی است و قانون است و هیچ ربطی به اینکه به مجلس بیاید ندارد. آئین‌نامه اجرائی که شوراها دارند از طریق وزارت کشور باید به تصویب برسد و از طریق هیأت دولت از اینها اگر چنانچه بگذریم و حاضر نباشیم به اینکه این ماده را حذف بکنیم، ما چه مجوزی داریم که اجازة قانونگذاری را به غیر مجلس بدهیم جز از طریق اصل هشتاد و پنج؟ از طریق اصل هشتاد و پنج هم اینطور نیست که ما الآن قبل از اینکه قانون تصویب بشود، قبل از اینکه آنها آئین‌نامه تهیه و تصویب بکنند، قبل از اینکه به مجلس بیاید همینطور مبهم بگوئیم به اینکه بلی بیاید به کمیسیون، کمیسیون مربوطه مجلس آن را مورد رسیدگی قرار بدهد، برای خاطر اینکه اگر چنانچه رعایت اصل هشتاد و پنج هم باشد باید به مجلس بیاید، توزیع بشود، نمایندگان روی آن مطالعه بکنند و بعد چنانچه ضرورت اقتضا کرد در آن روزی که مجلس می‌آید، به آن ترتیبی که هست می‌توانند این را به کمیسیون مربوطه بدهند. پس بنابراین حداقل چیزی که (چون امیدی نداشتم به اینکه این مطلب را مطرح بکنیم و آقایان حذف بکنند) انتظار از مجلس می‌رود که پس از تصویب مجلس به اجراء درخواهد آمد یعنی «کمیسیون مربوطه» حذف بشود، پس از تصویب مجلس آنوقت تصویب مجلس دو نوع است، یک مرتبه تصویب مجلس است بصورت مستقیم، یک‌شوری باشد، دوشوری باشد. به آن طرقی که هست، در مجلس مطرح بشود بعد از کمیسیون‌ها یک مرتبه این است که طبق اصل هشتاد و پنج مجلس این را ارجاع می‌کند به یکی از کمیسیون‌ها پس بنابراین اگر چنانچه ما این «کمیسیون مربوطه» را برداریم اینطور باشد که پس از تصویب مجلس به اجراء درخواهد آمد، مناسب است با قانون اساسی ممکن است وفق داشته باشد. رئیس ـ حالا اجازه بدهید پیشنهاد شما، اصلاً کمیسیون به کلی حذف بشود. «پس از تصویب به اجراء درآید» و تصویب هیأت وزراء یا هرجائی. حسینعلی رحمانی ـ پس از تصویب مجلس. رئیس ـ می‌خواهید به مجلس بیاید قانون بشود؟ حسینعلی رحمانی ـ ابتداء بنده پیشنهاد می‌دهم که این ماده حذف بشود، اگر ماده حذف نشد، حداقل آن باشد. رئیس ‍ـ بسیار خوب پس اول کل ماده را بگوئید. حسینعلی رحمانی ـ خود ماده حذف بشود، چون آئین‌نامه اجرائی است. رئیس ـ اگر پیشنهاد حذف ماده را دارید، اول مطرح بشود. رحمانی ـ مطرح کردم همین بود، عرض کردم هر دو پیشنهاد را یک مرتبه گفتم. رئیس ـ بسیار خوب اول کل ماده را رأی می‌گیریم. منشی ـ آقای انصاری مخالف. مجید انصاری ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. من پیشنهاد حذف قسمتی از این را داده‌ام یعنی حذف آن کمیسیون‌های مربوطه مجلس را. رئیس ـ الآن کل ماده مطرح است. مجید انصاری ـ عرض می‌کنم ولی با این مخالف هستم، برای اینکه بالاخره در قانون باید تعیین تکلیف بشود که چه ارگانی مسؤول این هست که آئین‌نامه داخلی شوراها را تهیه بکند و به تصویب برساند و اگر ما در اینجا ذکر نکنیم ممکن است مدتها آئین‌نامه داخلی شوراها تهیه و تصویب نشود و کار اینها مختل بماند، لذا با حذف تمام آن مخالف هستم ولی آن قسمتی که پیشنهاد داده‌ایم بعد مطرح می‌کنیم که باید حذف بشود. منشی ـ آقای صلواتی موافق حذف. صلواتی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. این مادة 10 به این صورتی که هست که خود شورای عالی تهیه بکند و کمیسیون مربوطه، این صحیح نیست یا باید خود مجلس تصویب کند و کمیسیون مربوطه به اصطلاح صحیح نیست که بخواهد این کار را بکند، اگر کمیسیون مربوطه یک کمیسیون ویژه بود باز یک چیزی، ولی به این صورت من موافقم که حذف بشود. منشی ـ آقای عباسی‌فرد بفرمائید. عباسی‌فرد (مخبر)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. با توجه به آنچه در عمل دیده‌ایم، این منع قانون اساسی ندارد، شورای نگهبان مواردی مشابه این را پذیرفته و رد نکرده است. این یک جهت قضیه. جهت دیگر این است که بالاخره آئین‌نامه داخلی باید داشته باشد. اگر ما بخواهیم که هر شورائی برای خودش تدوین کند من خیال می‌کنم شوراهائی در محلهائی وجود داشته باشد که حتی یک فردی که مسألة آئین‌نامه داخلی را حتی خوب فهمیدن را هم توجه نداشته باشد تا چه رسد که خودش تهیه کند. و از طرفی امور داخلی این شوراها باید در یک سیستم هماهنگ کارهایشان باشد. بنابراین یک مرکز واحد برای اینها یک آئین‌نامه تدوین کند که بالاترین و عالی‌ترین آن همان شورای عالی استانها است، اما اینکه به مجلس نیاید و به کمیسیون مربوطه بیاید، این همه آئین‌نامه در این کشور نوشته می‌شود اگر همه را به مجلس بیاورند اگر مجلس همة کارها را رها کند و بخواهد به وضع آئین‌نامه‌ها و تصویب آئین‌نامه‌ها برسد، یک مقداری کسر وقت می‌آورد، و از طرفی ما نمی‌خواهیم رابطة مجلس با امور داخلی شوراها در عمل قطع بشود، نوعی نظارت و ارشاد و هدایت با شوراها باید داشته باشد که این را از طریق تصویب کمیسیون که منع قانون اساسی هم ندارد، خواسته‌ایم اعمال شده باشد و اینکه می‌فرمائید «وزارت کشور»، شوراها دقیقاً درست است گفته شده است «بازو» ولی در مقابل آنها طرح می‌دهند، نظر می‌دهند، از آنها کار می‌خواهند و خویشاوند نزدیک مجلس شورای اسلامی هستند، و یک مقداری از قوة مجریه دورتر هستند و به مجلس نزدیکترند چون برای مجلس عملی نیست به کمیسیون مربوطه که منع قانونی ندارد، این امر سپرده شده است. رئیس ـ بسیار خوب، آقای صفی‌زاده مطلبی ندارند؟ (صفی‌زاده ـ مخالف حذف هستم) ایشان مخالف حذف هستند، یعنی دولت هم مخالف حذف است و الآن باید حذف مادة 10 را به رأی بگذاریم. آقایانی که بیرون تشریف برده‌اند به داخل جلسه تشریف بیاورند، 180 نفر در جلسه حضور دارند، پیشنهاد آقای رحمانی حذف مادة 10 است کسانی که با حذف مادة 10 موافق هستند، قیام بفرمایند. (عدة کمی برخاستند) تصویب نشد. حالا پیشنهاد بعدی مطرح بشود. پیشنهاد آقای آقارحیمی این بود: «پس از تصویب کمیسیون مربوطه مجلس» تا مجلس، آقای آقارحیمی پیشنهادشان جامع‌تر است، مجلس را هم می‌گویند حذف بشود اگر آن تصویب نشد آنوقت پیشنهاد بعدی مطرح خواهد شد. آقای آقارحیمی بفرمائید. آقارحیمی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. همانطوری که برادران و خواهران تذکر هم خودشان دادند، و فرمودند که ما می‌خواهیم هر شورائی استقلال داشته باشد و به اصطلاح شوراهای دیگر نظارتی نداشته باشند. چون آنها با این رأئی که انتخابشان کردند، ارزش برای آنها قائل بوده‌اند، مجلس برای خودش الآن می‌بینیم که آئین‌نامه‌ای دارد، دولت برای خودش آئین‌نامه‌ای دارد، هر وزارتخانه برای خودش آئین‌نامه‌ای دارد، بنابراین چه داعیه‌ای دارد که دیگر برای شورای عالی استان ما با این وقت کم و با این کار زیادمان بیائیم آئین‌نامه‌ بنویسیم، چون مشکل کارشان مربوط به خودشان است، مثلاً این درختها چه‌جور بشود، این میوه‌ها چه‌جور بشود در یک استان، ما که در مرکز هستیم و کل نماینده‌ها هستند چه اطلاعاتی داریم که برای آنها آئین‌نامه بنویسیم؟ همین آئین‌نامه مجلس خودمان مدتها طول کشیده، دیگر حالا یک قوز بالا قوزی هم درست کنیم، دیگر آن شوراها هم بیاید دست ما. بنابراین بنده با حذف «کمیسیون مربوطه مجلس» موافق هستم، می‌شود: «آئین‌نامه داخلی کلیة شوراها بوسیلة شورای عالی استانها تنظیم و پس از تصویب به اجراء درخواهد آمد،» خودشان می‌نویسند، خودشان هم مثل ما تصویب می‌کنند. رئیس ـ اجازه بدهید توجه بشود، پس از تصویب معنایش این نیست، تصویب خود شوراهای استانها. این نیست، تصویب یعنی تصویب وزیر همانطور که قانون اساسی گفته است. آنهائی که مرجع تصویب هستند. منشی ـ آقای بجنوردی مخالف. یکی از نمایندگان ـ اشکال قانون اساسی دارد. رئیس ـ اشکال قانون اساسی نیست. تصویب، تصویب مرجع قانونی است. بجنوردی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اولاً اینکه گفته می‌شود که اگر این کار را به عهدة کمیسیون شوراها بگذاریم تمام وقتشان را می‌گیرد، اینطور نیست، برای اینکه آئین‌نامه‌ها زیاد متعدد نیست. مثلاً‌ شوراهای بخش در سراسر کشور یک آئین‌نامه واحد دارند، شوراهای اسلامی ده در سراسر کشور یک آئین‌نامه دارند. بنابراین در مجموع چند آئین‌نامه بیشتر نیست. از طرفی برای اینکه ما آئین‌نامه داخلی شوراها را اهمیت زیاد به آن بدهیم، مثل آئین‌نامه داخلی مجلس چگونه از قانون عادی هم بالاتر است و ما همین وزنه را گفتیم که بیاید و به تصویب کمیسیون شوراها برسد و این صرفاً به این دلیل است که هم یک کنترل حقوقی بر این آئین‌نامه‌ها می‌شود که خدای نکرده خلاف قانون چیزی تصویب نشود در شورای عالی استانها و هم اینکه اهمیت بیشتری به این آئین‌نامه‌های داخلی شوراها داده خواهد شد. منشی ـ آقای رحمانی موافق. حسینعلی رحمانی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اصولاً بحث این نیست که مجلس وقتش گرفته می‌شود بحث این است که ما کارهائی بکنیم که برای مجلسی که این همه درگیر با مسائل مستقیم و مسؤولیتها مستقیم است، کارهائی بکنیم که یک رشته هم برای خودمان کار بتراشیم و این غیرعاقلانه است که مجلس بیاید آن کارهای حساس و اصولی کشور و قانونگذاری را رها بکند و وقت خودش را، وقت کمیسیون‌هایش را با این ارزش بدهد به آن نهادها که می‌توانند خودشان کاری انجام بدهند. پس اینکه این مسأله‌ای نیست و به مجلس می‌آید، اولاً مسأله‌ای هست، این خیلی مسأله است و بعد هم بحث این است که مجلس تا چه موقع باید بدون توجه به قانون اساسی این را موکول به نظر شورای نگهبان بکند و نتیجتاً بیائیم و تجت سؤال قرار بگیریم که شما قسم خورده‌اید به قانون اساسی کجا می‌خواهید رعایت این را بکنید؟ همان در قانونگذاری باید رعایت بکنید دیگر، چرا پس رعایت نمی‌کنید؟ قسم خورده‌اید که مراعات اسلام را بکنید در مجلس رعایت اسلام را بکنید ما آن چیزی را که سوگند می‌خوریم و مسؤول آن هستیم، قانونگذاری است. پس بنابراین ما باید با دقت و وسواس دنبال این مطلب باشیم. موکول به این نکنیم که همة نمایندگان محترم که در مجلس تشریف دارند و مغز متفکر کشور هستند اینها احاله بکنند به اینکه دیگران بعداً روی این مطالعه می‌کنند و می‌سنجند (این هم یک مسأله بود) و بنابراین آئین‌نامه‌ داخلی نه قانون. ما چه کاری داریم با آئین‌نامه‌ داخلی شهر و آئین‌نامه داخلی روستا و شورای روستا و آئین‌نامه داخلی شهر و شهرستان و آئین‌نامه داخلی شورای عالی استانها خودشان برای اجرای قوانین می‌توانند آئین‌نامه داخلی، اجرائی مثل همة آئین‌نامه‌های داخلی اجرائی، تدوین کنند آیا در کجا در کدام وزارتخانه آئین‌نامه داخلی اجرائی به مجلس ارجاع شده است که این هم مرتبة دومش باشد؟ پس بنابراین ما، در اینجا ناچار هستیم «آئین‌نامه داخلی کلیة شوراها بوسیلة شورای عالی استانها تنظیم (دیگر موجب اختلاف و تشتت هم نمی‌شود) و پس از تصویب به اجراء درخواهد آمد» حالا که با بقیه موافقت نشد این مقدار را ما ناچار هستیم برای حفظ شؤونات مجلس و جلوگیری از بروز این نوع تکلیفات و کارها انجام بدهیم و لذا بنده موافقم. رئیس ـ اجازه بفرمائید من یک توضیحی بدهم، آقایان با توجه به آئین‌نامه جدید، ما دو نقطة مثبت اینجا داریم که نگرانی آقایان را برطرف می‌کند. اگر فرض کنیم این جمله‌ای که پیشنهاد داده‌اند حذف شد بعضی از آقایان نگران بودند که پس از تصویب، مرجع تصویب مشخص نیست. ما دو راه برای نجات از این ابهام داریم: یکی اینکه در مادة 105 آنجائی که می‌گوید «هرگاه پیشنهاد حذف تمام یا قسمتی از ماده یا رفع ابهام از آن بشود» یعنی ما اینجا می‌توانیم پیشنهاد رفع ابهام بدهیم. یکی از کارهای این آئین‌نامه جدید این است. بنابراین راهمان باز است. دوم ـ در مادة 100 اگر یک ماده‌ای حذفش رأی نیاورد و اصلش هم رأی نیاورد باز حق داریم که پیشنهاد بدهیم تا ماده را اصلاح کنیم که رأی بیاورد یعنی این دو امتیاز را آئین‌نامه جدید دارد که ما در بن‌بست قرار نمی‌گیریم بنابراین اگر کسی به نگرانی اینکه با حذف این جمله به ابهام می‌‌افتیم، این ابهام وجود ندارد این را آقایان توجه بفرمائید. نواب ـ آئین‌نامه داخلی غیر از اجرائی است. رئیس ـ نه، من دارم می‌گویم ما با آئین‌نامه جدید در بن‌بست قرار نمی‌گیریم برای رفع ابهام می‌توانیم پیشنهاد بدهیم و ماده را هم می‌توانیم اصلاحات اضافی به آن بدهیم تا اینکه اصلاح بشود و این کار را می‌توانیم بکنیم. آقای صفی‌زاده بفرمائید. صفی‌زاده (معاون وزارت کشور)ـ سلام علیکم و رحمه‌الله بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. همانطوری که ریاست محترم مجلس اشاره فرمودند این به هرحال از نظر اینکه «تنظیم می‌شود» احتیاج به تصویب دارد منتها استطاعت مجلس و کمیسیون آن مربوط به ما نمی‌شود بجای کمیسیون مجلس یا مجلس پیشنهاد ما این است که بخاطر اینکه نظر شوراها هماهنگی در برنامه‌های عمرانی و اقتصادی و فرهنگی و دیگر برنامه‌ها هست و بایستی هماهنگی داشته باشد حالا که می‌خواهد کلمة «مجلس» حذف بشود در اینجا وزیر کشور و یا اینکه نخست‌وزیری یا نخست‌وزیر برای تصویبش باشد که پیشنهاد مشخص ما این است که پس از تصویب وزیر کشور قابل اجراء باشد به هرحال تصویب این بعد از تنظیمش احتیاج به مجوز دارد. آقارحیمی ـ در خود قانون اساسی نوشته است. رئیس ـ آن ابهام را می‌توانیم رفع کنیم. آن مهم نیست. آقای عباسی مطلبی ندارید؟ (عباسی ـ خیر). (182 نفر حضور دارند) پیشنهاد آقای آقارحیمی این است که «کمیسیون مربوطة مجلس» حذف بشود که می‌شود «پس از تصویب» آنوقت ابهامش را برطرف می‌کنیم که تصویب چه کسی (یکی از نمایندگان ـ ابهام ندارد) اگر هم نداشته باشد بهتر است نمایندگانی که با این پیشنهاد حذف موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا برای رفع ابهام من فکر می‌کنم تصویب ‌… منشی ـ پیشنهاد شده برای رفع ابهام. «پس از تصویب با رعایت اصل 138 به اجراء درخواهد آمد.» آقای بیات پیشنهاد داده‌اند. وافی ـ این درست نیست. آقارحیمی ـ اصلاً شورا یک چیز مردمی است. یکی از نمایندگان ـ آئین‌نامه داخلی است. رئیس ـ آئین‌نامه را چه کسی باید تصویب کند؟ یکی از نمایندگان ـ آقای هاشمی این آئین‌نامه داخلی است. آقارحیمی ـ بنویسید دوسوم اعضاء تصویب می‌کنند. رئیس ـ آقایان! اجازه بدهید پیشنهاد رفع ابهام از آقای بیات است خودشان توضیح می‌‌دهند آنوقت آقایان صحبت کنند. بفرمائید. بیات ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. شورای عالی استانها در تقدیم لوایح عیناً مثل هیأت دولت است برطبق اصلی که ما در قانون اساسی داریم می‌تواند لوایح تنظیم بکند یا مستقیم یا از کانال دولت به مجلس بدهد. در این جهت هیچ حرفی نیست. مجلس شورای اسلامی حق تصویب این قانون را دارد و هیچکس حق ندارد غیر از مجلس شورای اسلامی قانون تصویب بکند مگر کمیسیون‌ها در حدود و شرایط خاصی که در خود اصل 85 قانون اساسی داریم ولی در عین حال آئین‌نامه داخلی برطبق اصل 138 قانون اساسی حق یا وزیر مربوطه است یا هیأت دولت. شورای عالی استانها حق تصویب آئین‌نامه اجرائی ندارد. شورای نگهبان متعدد مواردی بوده پیشنهاد شده غیر از هیأت دولت یا مجلس یا کمیسیون‌ها (مجلس البته می‌تواند) اما کمیسیون‌ها و غیر از هیأت دولت حق تصویب آئین‌نامه داخلی را ندارند. بنابراین شما اگر در اینجا هم بخواهید این مسأله را نیاورید شورای عالی استانها حق تصویب ندارد. دوباره شورای نگهبان برمی‌گرداند لذا من پیشنهادم این بود که «با رعایت اصل 138 قانون اساسی» و اگر این نشد مثلاً پس از تصویب به وزیر مربوطه یا هیأت دولت باشد رفع ابهام هم می‌شود و مسأله هم حل است. الویری ـ «یا» نمی‌شود. یا «وزیر» یا «هیأت دولت» رئیس ـ معین می‌کنیم حالا این رفع ابهام را فکر کردیم تصویب، تصویب مرجع قانونی است حالا ناظر بر این هم وزیر کشور می‌تواند باشد. آقای آقارحیمی بفرمائید. آقارحیمی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اینجا «شورای عالی استان حق دارد در حدود وظایف خود طرحهائی تهیه و مستقیم یا از طریق دولت به مجلس شورای ملی پیشنهاد و این طرحها باید در مجلس مورد بررسی قرار بگیرد» اصل یکصد و سوم می‌نویسد: «استانداران، فرمانداران، بخشداران و سایر مقامات کشوری که از طرف دولت تعیین می‌شوند در حدود اختیارات شوراها ملزم به رعایت تصویبات آنها هستند» شورا مسلک اصولاً از طرف مردم است کارش انتقادکردن از دولت است راهنمائی دولت است، همکاری با دولت است اگر شما بخواهید بگوئید شوراها با دولت یکی است، این هست. وزیر کشور بفرستد تصویب بکند تأیید بکند درست است ولی اگر معتقد هستید این 6 ـ 7 اصل قانون اساسی به مردم به عنوان شورا اصالت می‌دهد باید آئین‌نامه‌اش را هم خودشان بنویسند و تصویب کنند منتها بنویسیم سه‌چهارم اعضاء تصویب بکنند مثل اینکه در مجلس شورای اسلامی هست دوسوم نمایندگان باید آئین‌نامه داخلی‌شان را تصویب بکنند وزارتخانه‌ها خودشان آئین‌نامه‌شان را تصویب می‌کنند 12 ـ 20 نفر وزیر هستند ما هم برای خودمان آئین‌نامه‌مان را تصویب می‌کنیم شورای عالی استان هم به عنوان یک نمونة شورائی باید آئین‌نامه‌شان را خودشان تصویب بکنند منتها ذکر بکنیم پس از تصویب سه‌چهارم اعضاء قابل اجراء است. متشکر. منشی ـ آقای رحمانی موافق. وافی ـ آقای هاشمی من یک نیمه ‌اخطار قانون اساسی دارم برای رفع ابهام. رئیس ـ آقای وافی اخطار قانون اساسی دارند بفرمائید. وافی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. فرمایشی که جناب آقای بیات راجع به آن اصل فرمودند ما به عنوان حق در اصل صد و سی و هشتم قانون اساسی این حق را هم به هیأت وزیران داده و هم وزراء بدون اینکه هیچ انحصاری از آن فهمیده بشود. در اصل صد و دومی که ما داریم نوشته است که وظایف شورای عالی استان را قانون معین می‌کند. چه اشکال دارد که در همین‌جا بگوئیم به تصویب شورای عالی استان و این را به عنوان یک وظیفه قانون ‌… چون دارد که «وظایف شورای عالی استان را قانون معین می‌کند» رئیس ـ احضارتان را فهمیدیم ما در مورد قبلی داشتیم که ما همین حصر را نفهمیدیم و دادیم به شورای نگهبان برگردانده. وافی ـ غیر از شورای عالی استان است چون شورای عالی استان ‌… رئیس ـ می‌گویم شورای نگهبان، حصر فهمیده است. آقای رحمانی بفرمائید. حسینعلی رحمانی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. شوراها در ادارة کشور دخالت دارند و بحث و تصمیم‌گیری آنها هم به معنی قانونگذاری نیست و اصولی از قانون اساسی روشن می‌کند موضع شوراها را. که بنده الآن می‌خوانم و تأیید می‌شود که باید وزارت کشور یا هیأت وزیران بالاخره دخالتی در تصویب داشته باشند و کاری با مجلس هم ندارند اصل هفتم (نظایر اینها) از ارکان تصمیم‌گیری و ادارة امور کشور طرز تشکیل (فؤاد کریمی ـ اصلاً قانون نیست) از ارکان تصمیم‌گیری نه قانونگذاری و ادارة امور کشورند (یکی از نمایندگان ـ آئین‌نامه داخلی که قانون نیست) خیر، بحث این است که ببینیم چه موضعی دارد که آنوقت ببینیم آیا وزارت کشور و دولت باید آئین‌نامه داخلی را تصویب بکند یا خیر، بحث این است. فؤاد کریمی ـ‌ آئین‌نامه داخلی است آئین‌نامه اجرائی که نیست. رئیس ـ آقایان چرا وارد بحث می‌شوید؟ شلوغ نفرمائید. آقای رحمانی بفرمائید. حسینعلی رحمانی ـ پس بنابراین اصل هفتم طبق دستور قرآن کریم «وامرهم شوری بینهم وشاورهم فی‌الامر» مجلس شورای اسلامی، شورای استان، شهرستان، شهر، محل، بخش، روستا و نظایر اینها از ارکان تصمیم‌گیری و ادارة امور کشورند. طرز تشکیل و حدود اختیارات وظایف شوراها را این قانون و قوانین ناشی از آن معین می‌کند. اصل یکصدم ـ برای پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی‌، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی ادارة امور هر روستا، (بخش، شهر، شهرستان یا استان) با نظارت شورائی بنام شورای ده صورت می‌گیرد. که در اینجا ملاحظه می‌فرمائید که کار این شوراها اداره است وقتی که اداره شد ما ناچاریم این را زیر پوشش وزارتخانه ببریم و اگر چنانچه خواستیم به زیر یک وزارتخانه ببریم ناچار هستیم آن را تحت پوشش وزارت کشور قرار بدهیم پس بنابراین ما نمی‌توانیم بگوئیم شورای عالی استانها خودش تصمیم می‌گیرد و آئین‌نامه‌ داخلی را خودش تصویب می‌کند بنابراین بعد از اینکه شورای عالی استانها تصویب کرد این را باید به دولت بدهد و دولت هم ممکن است از طریق وزارت کشور یا از طریق هیأت دولت آن را مورد بررسی قرار بدهد این است که بنده با این پیشنهاد موافقم. رئیس ـ بسیار خوب، آقای عباسی موافقید؟ عباسی فرد ـ پس از تصویب وزارت کشور. رئیس ـ ایشان پیشنهاد می‌کنند پس از تصویب وزیر کشور. نمایندة دولت ـ بنده هم موافقم. رئیس ـ نمایندة دولت هم موافق است. فؤاد کریمی ـ آئین‌نامه داخلی است آئین‌نامه اجرائی که نیست. رئیس ـ شما اینطور خلاف آئین‌نامه رفتار نفرمائید. فؤاد کریمی ـ‌ قانون اساسی می‌گوید فقط آئین‌نامه اجرائی ‌… رئیس ـ ما اگر قسم خوردیم شما هم به هرحال نیمه‌قسمی خوردید که قوانین را رعایت بفرمائید. فؤاد کریمی ـ اگر شورای نگهبان حصر کرده حالا هم حصر می‌کند. رئیس ـ شلوغ نباید بفرمائید. فؤاد کریمی ـ می‌گوید فقط آئین‌نامه اجرائی ‌… رئیس ـ یک مخالف صحبت کرد حضرت آقای فؤاد کریمی! مخالف صحبت کرده سرکار دیگر وقت مجلس را نگیرید. پیشنهاد رفع ابهام آقای بیات این است که «پس از تصویب» وافی ـ این رفع ابهام نیست آقای هاشمی! رئیس ـ ایشان می‌گویند پس از تصویب که مبهم است که چه کسی تصویب کند. یکی از نمایندگان ـ این رفع ابهام نیست. رئیس ـ رفع ابهام است پس چیست؟ (همهمة نمایندگان) آقایان! چرا شلوغ می‌کنید؟ «پس از تصویب» منظور این بود که آن را حذف کردیم پس از تصویب یک مرجعی که صلاحیت دارد و حالا مرجع صلاحیتدار ‌… سیدحسن موسوی تبریزی ـ آقای هاشمی رفع ابهام با تأخر و تقدم جملات می‌شود نه اضافه کردن. رئیس ـ چه کسی آن را گفته؟ سیدحسن موسوی تبریزی ـ شما به پیشنهادات دیگر هم توجه کنید. رئیس ـ کجا است؟ ابهامی دارد که پس از تصویب یعنی تصویب چه کسی؟ (سیدحسن موسوی تبریزی ـ رفع ابهام یعنی نارسائی عبارت نه اضافه کردن چیزی) آقایان اینطور عمل نکنید. دو سه نفر در مجلس هستند که ‌… آقای فؤاد کریمی! با چه کسی بحث می‌کنید؟ «پس از تصویب» مبهم بود که چه کسی تصویب بکند؟ فؤاد کریمی ـ یک مرجع قانونی خودشان تصویب کنند. رئیس ـ اجازه بدهید یک احتمال این بود که خودشان، یک احتمال این بود که مرجع قانونی که شورای نگهبان قبول دارد وزیر یا هیأت وزیران. یک رفع ابهامی پیشنهاد شده اگر تصویب نشد آنوقت به سراغ فکر دیگری می‌رویم (همهمة نمایندگان) خیلی خوب، آقایانی که موافق با پیشنهاد آقای بیات هستند یعنی «پس از تصویب وزیر کشور» قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد حالا اصل ماده را به رأی می‌گذاریم. منشی ـ یک پیشنهاد دیگر داریم آقای کیاوش در مادة 10 پیشنهاد حذف تبصره را داده‌اند، بفرمائید. کیاوش ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. تمام تشکیل این طرح بخاطر این بود که مراکز تصمیم‌گیری در شوراها متعدد نباشد خصوصاً به خود این ماده که توجه می‌کنید از اول بحث سر این است که آئین‌نامه اینها یک آئین‌نامه‌ای باشد که در تمام کشور اجراء بشود، یکسان باشد تعدد نداشته باشد در حالیکه تبصرة این ماده درست برخلاف خود ماده است اگر بنا است برای شوراها یک قانون گذاشته بشود همة شوراها تابع یک آئین‌نامه باشند پس دیگر برای مدت دو ماه نوشتن یک آئین‌نامه دیگر داخلی که تازه شورا تشکیل شده و می‌خواهد بر معیار اصیلی حرکت کند یک آئین‌نامه‌ای قبلاً هر شورائی برای خودش مستقلاً‌ بنویسد یک تشتت آرائی در تمام شوراها بوجود بیاید تا بعد آئین‌نامه کلی برای آنها وضع بشود به این جهت من با این مخالفم. منشی ـ آقای آقارحیمی مخالف. آقارحیمی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم از آقای کیاوش بپرسید این 20 نفری که به عنوان شورا تعیین شدند آمدند در یک اطاقی نشستند چه کار بکنند؟ خوب، مسلم یک آئین‌نامه‌ای می‌خواهد که بگوئید تو منشی‌اش باش تو رئیس باش. کیاوش ـ اول باید آئین‌نامه بنویسند بعد ‌… آقارحیمی ـ صحبتهایت را کردی آقای کیاوش! شلوغ نکن. بنابراین، این آئین‌نامه موقتی است به تصویب دوسوم از اعضاء هم می‌رسد که فعلاً ما چه بکنیم ما اگر یادتان باشد اول مجلس، طبق آئین‌نامه مجلس سابق، آن ملعون مدفون یک خرده عمل می‌کردیم از ناعلاجی ‌… کیاوش ـ شورای انقلاب نوشته بود. آقارحیمی ـ شورای انقلاب از روی آن نوشته بود یعنی از روی آئین‌نامه شورای انقلاب اینجا کار می‌کردیم. شورای انقلاب بالاخره یک آئین‌نامه‌ای داشته، دست ما داده بعدش که فرصت کردیم یک آئین‌نامه نوشتیم بعدش که یکسال دوسال گذشته یک آئین‌نامه‌ای نوشتیم که هیأت رئیسه هم مثلاً می‌تواند در آن قسم بخورد و اینطور دست و بالش هم باز است که ابهامات را برطرف کنیم بنابراین برای اولین جلسه‌ای که می‌خواهد تشکیل بشود یک آئین‌نامه‌ای می‌خواهد. این آئین‌نامه هم موقت هست مثل شماره‌ای که روی ماشین موقت می‌زنند. شمارة دائم که آمد، آئین‌نامه دائم که آمد خودبه‌خود این از بین خواهد رفت بنابراین با پیشنهاد حذفش مخالفم. منشی ـ آقای زرهانی موافق. رئیس ـ آقای بیات قبلاً وقت گرفته بودند. بیات ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. برادرمان آقای آقارحیمی اگر به حرفهائی که ما در مادة 10 گفتیم عنایت داشتند مسلماً با این پیشنهاد موافقت می‌کردند اولاً این تبصره مخالف قانون اساسی است شما چه الآن تصویب بکنید یا نکنید چه آئین‌نامه موقت یا غیرموقت غیر از هیأت دولت و غیر از وزیر مربوط هیچکس حق تصویب آئین‌نامه را ندارد. چه بصورت موقت یا غیرموقت. یکی از نمایندگان ـ آقای بیات این آئین‌نامه نیست. بیات ـ آئین‌نامه داخلی هم نباشد آئین‌نامه اجرائی است. یکی از نمایندگان ـ آئین‌نامه اجرائی نیست. رئیس ـ آقایان امروز خیلی بداخلاقی می‌کنید همه دائماً دارند با هم بحث می‌کنند خوب بگذارید گوش کنند به حرفهای آقای بیات ادامه بدهید. بیات ـ و اما اشکالی که برادرمان جناب آقای آقارحیمی فرمودند یک راه‌حل دارد و آن این است که شوراها قبلاً آئین‌نامه‌شان را تنظیم می‌کنند و می‌دهند به وزیر کشور بطور موقت تصویب می‌کند، اجراء می‌کنند در مقام عمل وقتی که به گیر افتادند و مشکلاتی برایشان اتفاق افتاد بعد اصلاح می‌کنند همینطوری که ما اوایل همینطور بودیم یک آئین‌نامه موقتی داشتیم موقتاً آوردیم تصویب کردیم بعد در مقام عمل با مشکلاتی برخورد کردیم بعد حل کردیم بنابراین برای اینکه اشکال قانون اساسی پیش نیاید و گفتن هم حتی لازم نیست برای اینکه قبلاً‌ ما گفتیم این مسأله را خود این آقایان با وزیر کشور در میان می‌گذارند مسأله حل می‌شود و هیچ اشکالی هم ندارد بنابراین، این تبصره باید حذف بشود. رئیس ـ آقای عباسی یا آقای صفی‌زاده بفرمائید. سیدحسن موسوی تبریزی ـ آقای هاشمی اخطار قانون اساسی دارم. رئیس ـ اگر اخطار خوبی نبود بعد چه بگویم؟ به چه اخطار دارید؟ سیدحسن موسوی تبریزی ـ اخطار به اینکه استناد آقای بیات به آن اصلی که در قانون اساسی است اشتباه است. رئیس ـ این حالا اخطار شد!؟ سیدحسن موسوی تبریزی ـ این صریح قانون است. رئیس ـ خوب شما حرف ایشان را قبول ندارید اینکه اخطار نمی‌شود! آقای محمد یزدی شما یاد ایشان بدهید اخطار را که بعد از این درست اخطار کنند (خندة نمایندگان) حق همسایگی‌ یک چیزی هست دیگر در این مملکت آقای صفی‌زاده بفرمائید. صفی‌زاده (معاون وزارت کشور)ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم چون در مادة 10 زمان مشخص نشد برای اینکه در تهیه و تنظیم آئین‌نامه داخلی‌شان که بعد به تصویب می‌رسد ممکن است در تبصره‌ای که قید شده است آنها خودشان را مقید ندانند به اینکه در طی چه مدت با آن آئین‌نامه موقت داخلی بخواهند کار بکنند ممکن است یکسال، شش ماه باشد و بعد آئین‌نامه کلی‌شان را تصویب و تهیه نکنند بنابراین ما با اینکه این تبصره حذف بشود مخالف هستیم منتها چون ما نمی‌توانیم پیشنهاد بدهیم جدا از این مسأله فقط فکر می‌کنم که اگر یک زمانی برای این تبصره در نظر گرفته بشود که اینها مقید باشند در طی آن زمان کار بکنند یعنی حداکثر تا دو ماه با آئین‌نامه داخلی بطور موقت کار بکنند بعد موظف باشند آئین‌نامه کلی‌شان را تهیه بکنند. رئیس ـ اگر به حرف آقای بیات گوش داده بودید این حرفها را نمی‌زدید آقای عباسی مطلبی ندارند؟ (عباسی ـ با حذف آن مخالفم) کمیسیون مخالف با حذفش هست. پیشنهاد آقای کیاوش این است که تبصره حذف بشود (185 نفر حضور دارند) موافقان با حذف تبصره قیام بفرمایند (عدة کمی برخاستند) تصویب نشد. حالا اصل ماده را رأی‌گیری می‌کنیم. مادة 10ـ آئین‌نامه داخلی کلیة شوراها بوسیلة شورای عالی استانها تنظیم و پس از تصویب وزیر کشور به اجراء درخواهد آمد. تبصره ـ تا تصویب آئین‌نامه داخلی، هر شورا موظف است جهت ادارة امور آئین‌نامه موقت خود را وضع و با دوسوم آراء تصویب نماید. رئیس ـ موافقان با مادة 10 و تبصره قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. منشی ـ در مادة 11 آقای وافی پیشنهاد حذف کل ماده را دادند. رئیس ـ ماده خوانده بشود. مادة 11ـ به اعضاء شوراها حقوق و مزایای مادی تعلق نمی‌گیرد مگر دارندگان مشاغل آزاد که به دلیل عضویت در شورا متحمل ضرر و زیان می‌گردند در اینصورت شورای مافوق با تشخیص مورد نسبت به تأمین حداقل نیاز آنان از طریق درآمدهای عمومی اقدام می‌نماید. رئیس ـ آقای وافی توضیح بفرمائید. وافی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم ـ ما بعضی از واقعیت‌ها را نبایستی نادیده بگیریم در مادة 20 حدود 19 وظیفة سنگین را مجلس با تصویب این قانون به عهده شوراها می‌گذارد که عده‌شان هم خیلی زیاد نیست ما عملاً دیدیم که اگر بخواهیم که این کار را بکنیم با این بندی که الآن هست (مادة 11) کسانی از این شوراها که از صندوق دولت حقوق می‌گیرند که طبق قانون اساسی از دو جا نمی‌توانند حقوق بگیرند به حسب وظیفه‌ای که خودشان دارند از دولت در جای دیگر حقوق می‌گیرند اینجا هم عضو هستند (این که هیچ) کسانی که افتخاراً می‌خواهند کار بکنند می‌گویند ما افتخاراً کار می‌کنیم ولی اگر ما بیائیم قید بکنیم که حقوق نمی‌گیرند مگر آنهائی که متضرر می‌شوند این بواسطة بعضی از جهاتی که شاید خود آنها هم نخواهند بگویند باعث کم‌کاری و خوابیدن کار شوراها می‌شود من عقیده‌ام این است که این ماده را حذف بکنیم آنهائی که عضو رسمی دولت هستند و حقوق می‌گیرند که نمی‌توانند حقوق بگیرند کسانی هم که افتخاراً می‌خواهند کار بکنند ولو اینکه متضرر هم می‌شود ولی می‌خواهد حقوق نگیرد و برای دولت اسلامی کار بکند و آن کسانی که نمی‌خواهند رودربایستی گیر نکنند ما طبق این 19 وظیفه‌ای که شما ببینید بررسی و شناخت کمبودها نارسائی‌های اجتماعی اینها خودش گاهی می‌شود که در هر شبانه‌روز 10 ـ 12 ساعت بایستی هر کدام وقت صرف کنند ما عملاً دیدیم که شوراها در زمان گذشته یکساعت یک جلسه تشریفاتی داشتند و غالب کارهای شوراهای شهر روی زمین می‌ماند به ایشان می‌گفتیم چرا؟ می‌گفت کسی که از ما برای کار اینجور الزامی نگرفته مجلس با این یک شعار برخورد نکنند. حذف کنیم این ماده را. طبق وظایف اسلامی و قانون خودشان شوراها کار می‌کنند اگر هم خواستند می‌آیند حقوقی برایشان معین می‌کنند (طبق روال دیگر) شوراها با غیرشوراها هیچ فرقی ندارند و این صرفاً یک شعاری است که صدمه‌ای به کار شوراها با این وظیفه سنگین می‌خورد اینها مسافرتهائی دارند بررسی از روستاها دارند، کار دارند این مادة 11 را به نظر من بایستی حذف کنیم. منشی ـ آقای زرگر! شما موافق هستید؟ (زرگرـ بله) آقای انصاری مخالف هستند، بفرمائید. مجید انصاری ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. من فکر می‌کنم این یکی از مواد بسیار مناسبی است که با روح کار شورائی و وظیفة مقدسی که به عهدة اعضاء شوراها گذاشته شده کاملاً سازگار هست و اگر شما آئین‌نامه داخلی مجلس را هم ملاحظه بفرمائید در رابطه با نمایندگی مجلس هم همین‌طور برخوردی شده است یعنی در هیچ کجا قوانین استخدامی و حقوقی کشور نیامده‌اند یک حقوقی را ما به ازاء نمایندگی از طرف ملت قرار بدهند در آنجا هم برای رفع نیاز نمایندگی یک مقرری، یک مستمری را گذاشته‌اند که این به عنوان حقوق تلقی نمی‌شود. افرادی که در شوراها بخصوص در رسوتا و شهرستانها انتخاب می‌شوند برای شوراها افراد مختلفی هستند بعضی از اینها ممکن است کارمند یک اداره‌ای بوده و کارمند دولت بوده (مورد اعتماد مردم) ممکن است یک معتمد محل، یک بازاری متدین و مسلمان بوده ممکن است یک کشاورز مسلمان هست که ما اگر در اینجا فوراً بگذاریم اینها حقوق‌بگیر دولت باشند و سازمان امور اداری و استخدامی بیاید یک لیست و ردیف حقوقی مشخص برای اینها بنویسد اهمیت کار شورائی و منتخب مردم بودن را می‌اندازد بصورت یک حقوق‌بگیر دولت، و ارزش قضیه را کم می‌کند در این ماده آقایان پیش‌بینی کردند عده‌ای از اینها که احتیاج ندارند مثل آن معتمد محل، بازاری، کشاورز غیرذلک که ساعاتی از وقتش را می‌آید در شورا قربه‌الی‌الله کار می‌کند بقیه‌اش هم می‌رود از محل کسب و درآمد خودش استرزاق می‌کند و کارکنان دولت را هم در مادة دیگری تعیین تکلیف کرده که اینها بصورت مأمور به خدمت در آنجا خواهند بود می‌ماند یک چند نفری و عدة خاصی که مورد اعتماد مردم بودند و هیچ مستمری ندارند یا اگر بخواهند به کارشان بپردازند از کار شورا باز می‌مانند مجبورند تمام وقت در اینجا کار بکنند در مادة 23 پیش‌بینی شده که حقوق اینها را از طریق عوارض و درآمدهای محلی تأمین می‌کنند اگر هم کمبودی بود از صندوق وزارت کشور به آنها بپردازند و اگر حذف بکنیم شما شاید چند ده هزار نفر آدم را در سطح کشور بر حقوق‌بگیران رسمی دولت افزوده خواهید کرد و حجم این سیستم حقوق‌بگیری و هزینه‌های جاری مملکت اضافه خواهد شد این را به همین صورتی که هست باشد و من مخالف با حذف آن هستم. منشی ـ آقای دکتر زرگر موافق. حسینعلی رحمانی ـ اخطار قانون اساسی دارم. رئیس ـ آقای رحمانی اخطار قانونی دارید بفرمائید. دری ـ این بار مالی دارد به علاوه اصل طرح اینست که به کسانی که عضو شورا می‌شوند حقوق پرداخت نشود. رئیس ـ خوب اصل طرح هم طرح است دیگر، بالاخره یک بودجه‌ای برای شوراها در نظر گرفتید که اگر این شوراها بی‌بودجه باشد اصلاً حذف نمی‌شود و قابل طرح نیست در مجلس، بفرمائید آقای رحمانی. حسینعلی رحمانی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم ـ «اصل 75ـ طرحهای قانونی پیشنهادها و اصلاحاتی که نمایندگان درخصوص لوایح قانونی عنوان می‌کنند (طرحهای قانونی) و به تقلیل درآمد عمومی یا افزایش هزینه‌های عمومی می‌انجامد در صورتی قابل طرح در مجلس است که در آن طریق جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینة جدید نیز معلوم شده باشد» این طرحی است قانونی که اینجا طریق تأمینش را هم از طریق درآمدهای عمومی (طریق درآمدهای عمومی) این یک چیز کلی است اگر اینجور باشد ما می‌توانیم در تمام موارد بگوئیم از طریق درآمدهای عمومی بلکه باید مشخص بکنیم بگوئیم که از فلان محل تأمین می‌شود (رئیس ـ اخطارتان را فهمیدیم بنابراین به نظر من این ماده در مجلس قابل طرح اصلا‌ً نیست. رئیس ـ به اخطارتان توجه شد اما ببینید در خود همین ماده بود «در صورتیکه شورای مافوق با تشخیص خود نسبت به تأمین حداقل نیاز آنان از طریق درآمدهای عمومی می‌تواند اقدام بکند» همان حداقل اگر منبعی دارد حداکثر هم دارد این هم طرح است لایحه نیست اصل آنچه که ما در دستور داریم طرح است اگر چنانچه درآمد ما نداشته باشیم قابل بحث اصلاً نیست این اخطار وارد نیست. به هرحال این شوراها احتیاج به بودجه دارد، یا ندارد؟ فؤاد کریمی ـ منبع دارد. رئیس ـ منبع دارد من هم همین را می‌خواهم بگویم که منبعی که برایش در نظر گرفتند منبع این هم هست. قره‌باغ ـ باید بصورت لایحه بیاید نه بصورت طرح. رئیس ـ برادر آقای قره‌باغی یعنی اصلش قابل طرح کردن نیست. یکی از نمایندگان ـ مادة 23 را هم ببینید. رئیس ـ بله مادة 23 را هم ببینید. حسینعلی رحمانی ـ طرحهای قانونی قابل طرح در مجلس نیست اگر چنانچه ‌… فؤاد کریمی ـ محلش را گفته که محل دارد. وافی ـ‌ آقای هاشمی، اگر حذف بشود دیگر این بحث هم نمی‌آید. رئیس ـ نه اگر حذف بکنید (وافی ـ وقتی دیدند کار نمی‌کنند پول می‌دهند) اولاً آقای وافی که خرجی پیشنهاد نمی‌کنند حذف که بشود که ساکت است اتفاقاً اگر حذف بشود رفع اشکال می‌کند چون در همین‌جا گفته یک کمی خرج درست کرده اگر حذف بشود همین هم نیست اگر شوراها پولی داشتند می‌دهند نداشتند نمی‌دهند آن بحث دیگری است اینجا این اشکال نیست اصلاً (فؤاد کریمی ـ اشکال نیست اصلاً و ابداً) می‌گویم پیشنهاد اصلاً خرجی درست نمی‌کند پیشنهاد ساکت می‌کند مخالف پیشنهاد صحبت کند. منشی ـ آقای دکتر زرگر بفرمائید. دکتر زرگر ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. همانطور که جناب آقای هاشمی توضیح دادند من هم همین مسأله را می‌خواستم بگویم که ببینید اولاً اشکال قانون اساسی وارد است در ارتباط با مسأله بار مالی اضافه بر این باز هم آقای انصاری موافق با این هستند که اینها حقوق نگیرند البته مسأله مجلس شورای اسلامی را که ایشان عنوان فرمودند یک خرده قیاس مع‌الفارق بود مجلس شورای اسلامی یک کار تمام وقت است که افراد از کار و زندگی افتادند و آمدند در اینجا هر روز صبح جلسه و کمیسیون این شورا در هفته یک جلسه یا دو جلسه خواهد داشت و اگر ما بخواهیم در اینجا این ماده را اگر آقای انصاری دقت می‌فرمودند خود این مسأله که می‌گوید افرادی که شغل آزاد دارند به دلیل عضویت در شورا متحمل ضرر و زیان می‌گردند در اینصورت شورای مافوق با تشخیص مورد نسبت به تأمین حداقل نیاز آنان از طریق درآمدهای عمومی اقدام می‌نماید یعنی به اینها یک هزینه‌ای تعلق می‌گیرد و این اصلاً خودش مغایر شورا است همانطور که خود آقای انصاری فرمودند اما حذف کردنش این حسن را خواهد داشت که آن مسأله قانون اساسی را اصلاح می‌کند یعنی مسأله بار مالی را که اشکال قانون اساسی خواهد داشت آن را اصلاح می‌کند و به شورا هم ارزش شورائی می‌دهد و یک آدمهای حقوق‌بگیر نخواهند بود و با توجه به 66 هزار روستا تعداد بخش محلات شهرها که در هر کدام از اینها یک نفر هم باشد که خلاصه دراثر مشاغل آزاد دچار ضرر و زیان بشود و کمبود بار مالی داشته باشد مقدار مخارج هزینه‌اش فوق‌العاده سنگین خواهد بود بنابراین با حذفش که مسأله را ساکت می‌کند همانطور که آقای هاشمی فرمودند نظر من موافق است و به نظر من صحیح‌تر است. رئیس ـ بسیار خوب آقای عباسی بفرمائید. عباسی‌فرد ـ برادر بسیار محترممان آقای وافی حتماً بی‌توجه نیستند که شوراها در سطح کشور چقدر عضو خواهند داشت و چه بار مالی عظیمی خواهد بود و از طرفی اینها چه مقدار در هفته بخصوص در روستاها که عمده‌ترین رقم را تشکیل می‌دهند و افراد در آنجا هستند چه مقدار کار اینها دارند در هفته گاهی یکبار دوبار جلسه‌ای داشته باشند یا نه و آنهم پیش‌بینی شده در اینجا نگفتیم افرادی که احتیاج دارند گفته‌ایم اگر کار به اندازه‌ای است که متضرر می‌شوند و متحمل خسارتی می‌شوند در رابطه با امر شورائی شورای مافوق رسیدگی می‌کند و جبران می‌کند (وافی ـ آقای عباسی ما که نمی‌گوئیم بدهیم می‌گوئیم این را حذف کنید) اینجا پیش‌بینی شده که اگر کار به اندازه‌ای است که کمترین خسارت و ضرری متوجه عضوی از شورا می‌شود باید تدارک بشود و از طرفی هم یک نکته را دور از نظر نداریم که اگر امور شورائی برمبنای پول باشد چه افرادی می‌آیند و عضو شورا می‌شوند و اگر برمبنای خدمت به مردم باشد چه افرای می‌آیند والسلام. رئیس ـ بسیار خوب آقای صفی‌زاده بفرمائید (صفی‌زاده ـ موافقم با حذفش) دولت هم با حذف مادة 11 موافق است حالا پیشنهاد آقای وافی را مطرح می‌کنیم (صفی‌زاده ـ با حذف مخالفم یعنی با اصلش موافقم) آقای صفی‌زاده با باقی‌ماندن مادة 11 موافقند و با حذف مخالف هستند. صفی‌زاده ـ آقای هاشمی من با حذف این مخالفم. رئیس ـ ما که گفتیم بیائید حرف بزنید حالا هم حرف می‌زنید هم وقت را می‌گیرید بیائید بگوئید حرفتان. وافی ـ آقای هاشمی ما که نمی‌گوئیم پولی بدهند ما می‌گوئیم مسکوت بگذارند. صفی‌زاده ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم ـ به دلیل معنویتی که شوراها دارد و اصل خدمت به مردم اینجا درآمدهای عمومی را که از محل شوراهائی که در شهرها هست و هماهنگی با انجمنهای شهرها بدست می‌آورند در مخارجی که پیش‌بینی شد و در مواد بعدش خواهد آمد خرج بکنند بنابراین از نظر اینکه حقوق بگیرند و در کمیسیون بودجة مجلس هم بررسی نشده است و هدف دولت هم این است که از حقوق‌بده کم بکند و به کارهای تولیدی بیشتر بپردازد اگر اینجا قید حقوق باشد حتی اگر کسانی که احتیاج دارند بار مالی خواهد داشت برای دولت و با تورم کارمندی هم که دولت دارد نمی‌تواند پاسخگوی حقوق و مزایای مادی این افراد باشد بنابراین ما موافق هستیم که اگر مادة 11 حذف بشود خودبه‌خود در مورد حقوق سکوت کرده است و دیگر مسألة معنویتش هم حفظ شده. رئیس ـ خوب پس موافق حذف هستید. (صفی‌زاده ـ بله). وافی ـ‌ آقای هاشمی اجازه بدهید عرض من یک تحریف درش شده من یک توضیح نیم‌دقیقه می‌دهیم. رئیس ـ خوب ایشان هم موافق شما بودند که ‌… وافی ـ ما هیچ کجا نگفتیم اعضای شورا حتماً بایستی حقوق بگیرند این را نگفتیم. رئیس ـ بله مطلب را نمایندگان فهمیدند دیگر پیشنهاد این نیست که حقوق بدهند پیشنهاد این است که این ماده حذف بشود خواستند بدهند خواستند ندهند (یکی از نمایندگان ـ نماینده با چه مجوزی؟) اگر خواستند بدهند؟ خوب کار می‌کنند در مقابل هر کاری می‌شود مجوز نمی‌خواهد دیگر. یکی از نمایندگان ـ مجوز قانونی می‌خواهد آقا. رئیس ـ مجوز برای چه؟ خیلی خوب پیشنهاد آقای وافی حذف مادة 11 است (186 نفر حاضرند) موافقان با حذف مادة 11 قیام بفرمایند (96 نفر موافق) تصویب شد. ماده‌های بعد را بخوانید. اسامی غائبین در آراء خوانده بشود. منشی ـ آقایان امید نجف‌آبادی‌‌‌‌ـ حسینی‌نیا و آقای احمد ناطق‌نوری در رأی‌گیری قبلی حضور نداشتند. رئیس ـ مادة 12 که قرائت شد مادة 11 خوانده شد از این به بعد یک رقم کنید. مادة 11ـ آن دسته از کارمندان دولت که به عضویت شورا درآمده و بودجه تمام‌وقت آنان نیاز باشد می‌توانند به عنوان مأمور به‌خدمت در شوراها انجام وظیفه نمایند، مدت عضویت جزء سوابق خدمتی آنان محسوب می‌شود. منشی ـ آقای راشد پیشنهاد حذف مادة 12 را کلاً کردند. رئیس ـ آقای راشد بفرمائید. راشد ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. با توجه به حذف مادة 10 مادة 11 هم باید حذف بشود چون اینجا هم کارمندان دولت از بیت‌المال مردم حقوق می‌گیرند ثانیاً نمایندگان محترم توجه دارند که اکثر جوانان روستائی ما در بخشها و ادارات کار مملکت را دارند می‌چرخانند و همین جوانان در بخش خودشان و در ده خودشان از محبوبیت خاصی برخوردارند و اگر آنجا را رها کنند بیایند آن قسمت از ادارات و مؤسسات می‌خوابد و روستائیان هم با توجه به اینکه می‌دانند این جوانان فوت و فن ادارات را بلدند درنتیجه به اینها رأی می‌دهند حساب کنید آموزش و پرورش که با هزار مصیبت یک معلم می‌آورد می‌گذارد در دهات آن آقا عضو شورا می‌شود مأمور در خدمت می‌شود بچه‌های مردم دیگر نمی‌توانند درس بخوانند و با توجه به اینکه خود من کارمد هستم و به این مسأله آگاهی دارم تمام ادارات بهم می‌ریزد خواهش می‌کنم با حذف این ماده موافقت بفرمائید. منشی ـ آقای آقارحیمی مخالف. آقارحیمی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. اگر ما کارمندان دولت را مستثنی نکردیم و گفتیم آزاد هستند در انتخابات شرکت کنند، رأی آوردند یک نفرشان مثلاً می‌بینی به عنوان دفتردار تشخیص داد آن هیأت یا آن شورا که آنجا انجام وظیفه بکند شورا بالاخره یک دفتری دارد یک کسی باید ده دوازده ساعت آنجا بنشیند مراجعه‌کننده‌ای دارد به کارهائی باید رسیدگی بکند ما که قیدش را زدیم گفتیم اگر تمام‌وقت بود می‌تواند از طرف آن مؤسسه مأمور خدمت باشد در این مؤسسه مثل اینکه خیلی از برادران دبیر یا مثلاً مهندسهائی در جاهای دیگر بودند مأموریت گرفتند و آمدند در جهادسازندگی و در آنجا خدمت می‌کنند این هم یک نوع خدمتی است حقوقشان را از آن مؤسسه‌شان می‌گیرند در اینجا کار می‌کنند بنابراین وقتی کارمند دولت آزاد هست در انتخابات شوراها شرکت بکند وقتی انتخاب شد به وجودش هم تمام‌وقت احتیاج بود مأمور به‌خدمت می‌شود ادارات بهم‌ می‌خورد مدارس بهم می‌خورد، نه. آن مؤسسه به یک معلم دیگری ابلاغ می‌دهد می‌گوید جای این آقا برو کار کن (یکی از نمایندگان ـ تورم هم داریم) بله در ضمن از این کارمندان هم در اینجا استفاده می‌شود کارمند هم زیاد داریم خیلی متشکر به این دلیل بنده با آن مخالفم. منشی ـ آقای حسن موسوی تبریزی موافق. سیدحسن موسوی تبریزی ـ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم ـ دلیل موافقت من با حذف مادة 11 غیر از آن دلیلهائی است که آقای راشد دارند بالاخره کسی که به عضویت شورا درآمده ما حالا دلسوزی کنیم که آن آقا یک آدم متعهد و مؤمنی است و مورد اطمینان محلی است نباید به شورا برود نه انتخاب شده خواهد رفت این استدلال درست نیست اما من از جهت دیگر موافق حذف هستم که می‌گوید به عنوان مأمور به‌خدمت در شوراها انجام وظیفه نمایند آقا شوراهای روستائی تمام‌وقت که اشتغال نمی‌آورد برای کسی که عضویت آنجا را پیدا کرده (فؤاد کریمی ـ مثلاً حسابدار تمام‌وقت) و اگر می‌گوید «به وجود تمام‌وقت آنان نیاز باشد می‌تواند به عنوان فلان» ‌… «آن‌دسته از کارمندان دولت که به عضویت شورا درآمده و بوجود تمام‌وقت آنان نیاز باشد» این پیش نخواهد آمد مگر در مواقع ضروری و حساس که یکی دو روز طول خواهد کشید آنوقت اینجا یک چیزی باید بگنجانیم که از طرف مقامات مسؤول دولتی یا رؤسای اداره به اینها اجازه داده شود که هر موقع شورا تشکیل جلسه داد آنجا ملزم هستند که شرکت کنند لذا بصورت کلیت بگوئیم بعنوان مأمور بخدمت در شورا شرکت کند و انجام وظیفه کند این خلاف است والسلام¬علیکم¬ورحمه¬الله. رئیس- آقای صفی¬زاده. صفی¬زاده- بسم¬الله¬الرحمن¬الرحیم- اولا در روستاها بیشترین آشنائی و بیشترین اطلاعات را در خصوص مسائل مربوط به روستا فرهنگی بهداشتی آموزشی را مأمور دولتی که در آنجا شاغل هست دارد بنابراین مأموران دولت که قشر و قسمت عظیمی از مردم هستند نبایستی این حق را از آنها ساقط کرد که شرکت نکنند درشوراها اینجا هم که گفتند کسانی که تمام وقت باشند اما فرمایشات برادرانمان که فرمودند که یک معلم ممکن است درشورا عضویت داشته باشد حق دانش¬آموزان در آنجا تضعیف بشود و از بین برود و فرهنگ آن منطقه دستخوش اختلال بشود یکی از وظایف شوراها این است که پیشبرد وضع آموزش و پرورش در منطقه بنابراین معلم آمده و یکی از هماهنگی¬هائی که در شورا هست و عبارت است از ارائه برنامه¬هائی در جهت کفیت بهتر آموزش و پرورش هست درسطح بالاتری دارد بررسی می¬کند این مثالی که می¬زنیم بجای اینکه در یک کلاس چهل نفره یا مدرسه صد نفره باشد آمده درسطح منظقه¬ای برای تمام مدرسه¬ها برنامه¬های آموزشی را پیاده می¬کند با کیفیت بهتر و اینجا هم برای کسانی که نیمه وقت هستند یا قسمتی از اوقاتشان هستند اشاره¬ای نشده اشاره برای کسانی است که ممکن است دبیرحانه شورا را یا اینکه قسمت امور بایگانی و دفتری شورا را مسؤولتیش را پذیرفته باشند بنابراین اینها مأمور دولت میشوند حقوقشان را از دولت می¬گیرند در آنجا انجام وظیقه می¬کنند. رئیس- پیشنهاد آقای راشد را به رأی می¬گذاریم (182 نفر حضور دارند) پیشنهاد «حذف ماده 11 است» (12 قبلی که حالا 11 شده) کسانی که با حذف این ماده موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. منشی- پیشنهاد دیگری ندارد. رئیس- اصل مادۀ 11 را به رأی می¬گذاریم موافقان با اصل مادۀ 11 قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد آقایان تو دفترچه¬هایشان یک رقم همه ماده¬هائی که در آینده است اصلاح بکنند چون یک ماده حذف شده ماده بعدی که مادۀ 13 است مادۀ 12 می¬شود. منشی- در پیشنهادات هم اینمنظور بشود. رئیس- پیشنهاد ندارد (منشی- مادۀ 13 پیشنهاد دارد) قره¬باغ- پیشنهاد حذف دارد. رئیس- پیشنهاد حذف دارید؟ (قره¬باغ-بله) خیلی خوب. آقای قائمی اسامی غائبین را بخوانید. قائمی- بسم¬الله¬الرحمن¬الرحیم- جلسه امروز سه¬شنبه مورخ 29/4/61 غائبین غیر موجه: آقایان: منوچهری از جیرفت، بیانی از خواف، حجت کشفی از اصطهبان و آقای حسنی از ارومیه است. و یازده نفر تأخیرهای از بیست دقیقه تا 60 دقیقه دارند که در پرونده¬شان ضبط می¬کنیم. 6- بیانات آقای رئیس بمناسبت حضور جمعی از خواهران مرکز تربیت معلم دختران تهران در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی رئیس- امروز جمعی از خواهران مرکز تربیت معلم دختران تهران در مجلس آمدند برای حضور درجلسه مجلس شورای اسلامی ما از حضورشان تشکر می¬کنیم و برای موفقیتشان در امر تعلیم و تربیت از خداوند توفیق پشتکار و نیروی مقاومت در این امر خطیر را تقاضا می¬کنیم. 7- پایان جلسه و تاریخ تشکیل جلسۀ آینده و دستور آن رئیس- جلسه بعدی ما همانطورکه آقایان می¬دانند روز پنجشنبه که تعطیل است بخاطر عید فطرهفته اینده را هم بعنوان تعطیل تابستانی تعطیل کردیم اولین جلسه ما در هفته بعد روز یکشینبه دهم مرداد ماه ساعت 5/7 صبح و دستور جلسه هم بقیه همین طرح شوراها است. جلسه ختم میشود. (جلسه ساعت 12 پایان یافت) رئیس جلسه شورای اسلامی- اکبر هاشمی ¬رفسنجانی