مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی ( دوره اول – جلسه 140 )

جلسه یکصدوچهلم                                                             13ا ردیبهشت ماه 1360هجری  شمسی
                                                       بسمه تعالی                28جمادی  ا لثانی 1401 هجری  قمری
                                        مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی                                                                                                   
                  صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روزپنجشنبه سیزدهم اردیبهشت  ماه 1360
فهرست مندرجات
1-اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید
2-بیانات قبل از دستور آقایان : دکتر لواسانی ، زرهانی ، همتی ،شهریاری .
3- رد لایحه توقف اجرای احکام ودستورهای اجرائی  دادگاههای صالحه ومراجع ثبتی در مورد اسناد اجاره محلهای مسکونی مشمول قانون روابط موجر ومستأجر برای مدت شش ماه .
4- اعلام وصول  طرح آئین نامه اجرائی نیازمندیهای سپاه پاسداران و لایحه راجع به الحاق یک تبصره به عنوان تبصرة 2 لایحه قانونی راجع  به پاداش مستخدمینی  که بازنشسته میشوند .
5- تصویب کلیات لایحه باز پس گرفتن اموال شاه معدوم و بستگان نزدیک وی ومسکوت ماندن آن به مد یک ماه .
6-پایان جلسه .
 جلسه ساعت هشت و هفت دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفنسجانی تشکیل شد
1- اعلام رسمیت  جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید
رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم .با حضور 181 نفر جلسه رسمی است دستور جلسه قرائت شود .
 منشی- بسم الله الرحمن الرحیم ،دستور جلسه یکصد و چهلم روز یکشنبه سیزدهم اردیبهشت ماه /1360 هجری شمسی مطابقبا 28 جمادی الثانی 1401 هجری قمری.
1-تلاوت کلام اله مجید .
2- نطقهای قبل از دستور .
3- اخذ رأی نسبت به لایحه توقف اجرای احکام و دستورهای اجرائی دادگاههای صالحه ومراجع  ثبتی در مورد اسناد اجاره محلهای مسکونی مشمول  قانون روابط موجر ومستأجر برای مدت  6 ماه .
4- گزارش کمیسیون امور قضای  در خصوص لایحه باز پس گرفتن اموال شاه معدوم و بستگان نزدیک وی.
5- گزارش کمیسیون امور داخلی در خصوص طرح بنیاد امور جنگ زدگان .
6- اعلام اسامی غائبین ودیرآمدگان
7- اعلام  ختم جلسه و تاریخ و برنامه  جلسه بعد .
رئیس- تلاوت کلام الله مجید را شروع کنید .
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم – بسم الله الرحمن الرحیم
‹‹ومن الناس من یقول آمنا بالله و بالیوم  الآخر وما هم یمؤمنینی. یخادعون الله والذین آمنوا وما یخدعون الانفسهم وما یشعرون .فی قلوبهم مرض فزدا هم الله مرضاً ولهم  عذاب الیم بما کانوا یکذبون. واذاقیل لهم لاتفسدو افی الارض قالوا انما نحن مصلحون . الا انهم هم المفسدون ولکن لایشعرون . واذا قیل لهم  آمنوا کما آمن الناس قالوا المؤمن کما آمن  اسفهاء الا انهم هم السفهاء ولکن لایعلمون . و اذا لقواالذین آمنوا قالوا آمنا و اذاخلوا الی شیاطینهم قالوا انا معکم انما نحن مستهزؤن.
(صدق الله العلی العظیم- حضار صلوات فرستادند)
‹‹از آیه 7 الی آیه 14 سوره البقره ››
2-بیانات قبل از دستور آقایان دکتر لواسانی ،زرهانی ، همتی  شهریاری
منشی- آقای دکتر لواسانی نمایندة مردم تهران .
دکتر لواسانی – اعوذبالله السمیع من الشیطان الرجیم . بسم الله الرحمن الرحیم . سلام علی عبادالله الذین اصطفی .ازخصائص نهضتهای الهی این است که بسیاری از ارزشهائی را که در جوام انسانی رو به مرگ می رود و برحسب  مقتضای مادیتی  که حاکم است ، اضمحلال می یابد ،دوباره احیاؤ می کند، زنده می کند ویا احیاء  این ارزشهاست که جوامع  انسانی حیات  دوباره خودش را پیدا می کند . نهضت  اسلامی ما توانست بسیاری از قیم  مثل اخلاقی و انسانی  را که د رجهان ما به فراموشی سپرده شده بود، باردیگر مطرح بکند  ویا عمل  به این ارزشها به  انسانها هشدار بدهد که برای نجات از این مشکلات ومعضلاتی که بشر امروز با آن  ارزشها مسأله حق است . بسیار شنیده ایم و سخن از حق بسیار رفته است ولی گمان ما این است که حق در روابط انسانی و شاید بیشتر در مسائل مربوط به حقوق  بشری است لکن  با امعان نظر در حقایق  اسلام در می یابیم که حق میزانی است که بر تمامی شؤون وجود ویر ذره ، ذرة عالم حاکم است و حکومت  حق است که  در دل مردم نا امید ومحروم ومردمی کهدر بند هستند، امید رهائی  را هر چند دور دست، پدید میاورد، مسأله حق به عنوان یک معیار و حاکمیت آن بر تمامی شؤون وجود ه عنوان یک مسأله  التزاعی و صرف بحث  درکتابها نیست .  مسأله ایست ملموس  که اگر به آن عمل نشود نتایج  آنرا به رأی العین خواهیم دید. همه چیز در این جهان ما برمعیار حق است ، بر معیار صدق است ، معیار  حق و صدق به ما این نکته را یاد می دهد که باید در کوچکترین اعمال و اقوال و حتی افکار خودمان  این ارزش نهائی و این ارزش بزرگ را ملحوظ داشته باشیم . ارزش  حق همانند سایر ارزشهای عالم، عالم و عارف و عامی نمی شناسد ، اگر  عالمو عارف هم به حق  عمل نکرد، متذسفانه در بحبوحة سیاست این مسأله  به فراموشی سپرده  می شود و بجای عرفان این معنا و عمل ه این حقیقت ،، که مگر نیرنگ ،فریب در  جهان ما جائی ندارد وحرکت عمومی عالم  بسوی ظهور و تجلی  حق است . هرچند که طول بکشد ولی در سیاست  به اعتبار  آن سکروسحری که براذهان  وبرارواح انسانها مستولی می شود ، این حقایق فراموش می شود . افقها تنگ می شود، بینش  ها نارسامی شود و افراد بگمان اینکه می توانند با ایجاد جوها ومحیطهای تصنعی حق را تبدیل به باطل کنند، دست به اینکار می زنند، مااز کسانیکه  الحاد وارتداد،وصف  حیات آنهاست، سخنی نداریم ،سخن ما با برادران مسلمانی است که با این حقایق ومعارف   اسلامی  مأنوس هستند ومی دانند ک حداقل  در مجموعة معارف ماجائی  برای باطل وجود ندارد و آنچه که مسلم و ظهو است و آنچه که بدون تردید در جهان ما حقانیت خود را ثابت  می کند، حق است ، همان حقی که ودان انسانی به آن عرفان دارد . تأسف ما از این است که برادران مسلمانیم ،در  قول ،در فعل ،در نوشته ،ناگهان گرفتار این سحروسکر می شوند ومسائل را ب  آنگونه که حق ایجاب می کند، صرف حق، مطلق حق، بیرون از منیت ها و انانیت ها،بیرون از همه این مسائل مراعات نمی کنند . مکتب  را به استهزاء می گیرند . مکتبی که بزرگترین انسانها در تاریخ فدای مکتب شده است . پیامبران بزرگ خدا فدای مکتب شدند،   انسانهای برجسته  عالم فدای  مکتب شدند اگر مکتب وجود نداشته باشد چه چیز رای انسان وجود دارد ؟و اساساً انسان بدون  مکتب چیست ؟ یک موجود پوک،پوچ  ملعبة دست سیاست بازان حرفه ای عجب  این است کهاین حقیقت  بزرگ را به استهزاء می گیرند، در طنزها مکتبی و غیر مکتبی  جای تأسف است ، جای تأسف است که شنئان قومی ،آنها را وادار می کند که بسیاری از مسائل و حقایق را فراموش کنند این گفته من ناظر به یک گروه نیست . به همة کسانی است که دست به قلم دارند بدانید وقتی اسلام پیغمبر با این عظمت  وبا این سابقه  را از او یک کلام تابجا نمی پذیرد ولوتقول علینا بعض الاقاویل ،  چگونه ممکن است که از من و شما   هر چند سابقه طولانی ،هر چند سابقه ارادت و زهد،باطل را بپذیرد ؟ مگر شوخی است ، نظر من به همه است . ما مسؤولیم در مقابل این مکتب ،این مکتبی که بما حیثیت بخشید، این مکتبی که بماحیات داد، حیات اسلامی داد، ما چه  بودیم در این جهان؟ ما را  کسری ها و قبصرها منکوب کرده بودند شرق و غرب، آمریکا و شوروی با ما معاملة بر برهامی کردند و حالا ما در سایة  عنایات خدا و د رزمینة مکتب ، اسلام ،اسلام عزیز   اسلام  عظیم،  حیات  مجدد پیدا کردیم و حالا فارغ با اختلافی که با گروهی  یا با کسی داریم  بیائیم این زمینه ها را برای ذهن های فارغ و مردمی  که نبوده اند در این زمینه ها، اینچنین مشوه و مشوب کنیم ؟ موضعی که در آن قرار گرفته ایم حساس ترین مواضع  تاریخ این امت است . تاریخ امت ما ظرافتی  را این چنین سراغ ندارد با کلامی ،با لغزشی خسراتهای عظیم پدید خواهد آمد. به تعبیر امیر المؤمنین صلوات الله علیه که میفرمود:‹‹ ان افضل الناس عند الله من کان عمله بالحق و ان نقصه و ترسه   احب الیه من الباطل ان جرالیه فائه و زائده ››.
 رئیس- شما دو دقیقه دیگر وقت دارید .
دکتر لواسانی – من دیگر سخن را تمام می کنم چون خواستگار برای این چند دقیقه وقت ما بسیار بود و یکی از خواستگاران آن که آقای زرهانی بود دو دقیقه را به او واگذار کردم والسلام علیکم ورحمت الله .
رئیس- غیر از آن دو دقیقه که به ایشان  داده اید ، دو دقیقه دیگر وقت دارید .
دکتر سلواسانی – امام می فرماید که بهترین بندگان نزد خدا کسی است که عمل به حق هر چند که برای او یک نارسائی  و نقصان ، غم و اندوه   پدید  آورد محبوب تر است تا اینکه عمل به باطلی که برای او فائده ای آنی ایجاد کند، این اصل مسلم  اسلامی است و عمل به این اصل است که می تواند ضمان برای جامة ما وضمان کافی برای تداوم انقلاب  ونهضت ما پدید پدید بیاورد . مامان نکنیم که بخاطر انتهاز فرصتها آنگونه  که گمان می کنیم و آنگونه که استنباط  می کنیم باید عمل کنیم ، چیزی که خدای بزرگ  از ما مطالبه  می کند صریح  حق است ، بدون  اینکه در مقابل  عکس العمل ها و واکنش های این و آن قرار بگیریم . ما ملزم به انجام واعمال احکام  خدائی هستیم ، ما نمی توانیم در صحنة سیاست همچون سیاست بازان  حرفه ای اخلاص را ، ایمان را تقوا را فدا کنیم ، در مقام صدق بعضی استثناء ها وجود  دارد که میشود بر اساس آن استثناءها،از آن قاعده عمومی تخلف  کرد ولی در مقام  حق استثنائی وجود ندارد . میفرمود در جنگ ‹‹الحرب  خدعه›› در آنجا مجالی هست  امادر حق استثناء وجود ندارد آقای دکتر خلیلی  نوشته اند که سیل در شهرستان  یافت کرمان که منطقة عشایری  و عقب مانده است خسارات زیادی به کشاورزان و عشائر و روستائیان وارد کرده ، توجه مقامات مسؤول  را جلب می نمایم،مطالب  دیگری من داشتم که متأسفانه وقت نیست والسلام علیکم ورحمت الله و برکاته (احسنت ).
زرهانی – بسم الله الرحمن الرحیم . با تشکر از برادرمان دکتر لواسانی که مقداری از وقتشان را به من دادند .
نمایندگان محترم مردم مسلمان ایران :
در این دو هفته اخیر بار دیگر سه جریان تا همگن  اما مرتبط  با همدیگر  در کشور ما پدیدار  شده اس  این سه جریان مطلوب  و نامطلوب عبارتند از :
1- اوج  گرفتن اختلافات داخلی و فساد سیاسی در شهرهای مختلف توسط  ایادی ابرقدرتها و قشرهای خطا کار و عاصی و نفس پرست .
2- پیروزی های چشمگیر و ناشی از رحمت و نصرت الهی در جبهه های نبرد اسلام علیه کفر و استکبار جهانی و فراهم شدن  زمینه ها و شرایط لازم برای بخاک مالاندن تمامیت پوزة شیطان بزرگ .
3- انهدام و انفجار و نابودی مناطق مسکونی و غیر نظامی شهرهای خوزستان و غرب کشور بالاخص  بمباران پی در پی  بلد امین انقلاب اسلامی ایران دزفول قهرمان پرورومرد آفرین بوسیله  توپخانه دوربرد وموشک های زمین به زمین و غول پیکر  ارتش خود فروخته صدام و بشهادت رساندن ومجروح  کردن  جمع زیادی از وارثان خون ابی عبدالله صدام مهرة لورفته وخود باخته امریکای ستمکار و سایر ابرقدرتهای افزون  طلب و طماع ،بدون هیچ شکی در انجام مأموریت کثیف و ضد انسانی خود شکست خورده است و همانند هر دیکتاتوری دیگردر پایان عمر خود مبتلا بجنون ویأس و خون ریزی شده ودر قبال شکست های پی در پی سیاست و نظامی  اقدام بکشتار وسیع زنان وکودکان و غیر نظامیان در شهرهای ما می کند و روزی نیست کهدر مقابل چشمان بی شرم ابرقدرتها و سیاست  بازان جیره خوار ومحافظه کار آنها ده ها تن را به خاک وخون نغلطاند صدام  و ابرقدرتها کورخوانده اند نه با  موشکهای سنگین و توپ های مخرب می توانند شیرازه امور را که به ارادة خدا در ایران انسجام یافته از هم بپاشند ونه توسط محاصره های اقتصادی و فشارهای سیاسی اجتماعی مطلعند که اگر نیمی از این همه بار و فشار کمرشکن به هر انقلاب  مادی دیگر وارد می آمد آن انقلاب مبدل به ضد انقلاب می شد و خودش خودش  را متلاشی می کرد و امپریالیستها را بمراد می رساند اما چون حافظ این انقلاب حق  تعالی است  و هنوز هم مردم  امتند و هماهنگ با امام پویا ومقربشان در صراط  مستقیم حرکت نموده و تاکنون به هیچ امام جائر و غاصبی دل نبسته اند و نه  پیوسته  اند این انقلاب کما کان محفوظ ومؤید  بوده ومراحل تکاملی خود را طی می نماید هر چه ابرقدرتها و صدام خشن تر وسخت تر مار ا می کوبند بفضل الهی  عنصر ما محکم تر می شود و بیشتر شبیه به فولاد آب دیده می شویم ودر نتیجه روزگار آیندة  استکبار  وشرک  جهانی تیره تر می شود امروز دزفول تجلی این استحکام  وسخت  عنصری در قبال خشونت و بی رحمی و فشار ارتش عراق است .دزفول آنقدر بزرگ شده است که بیان حقیرم نمی تواند یکهزارم عظمتش را بازگو کند .کودکان و نوجوانان دزفول جریک فدایی امام زمان و پیشمرگ  نایبش شده اند در حالیکه  تفنگ ژ-3 سروگردنی از آنها بلندتر است و ،آر- پی – جی – هفت بمراتب  از دست های ظریف آنها زمخت تر و قوی تر است اینان هر روز  در کنار  برادران رشید  ارتش و سپاه به سنگرهای  دشمنان تهاجم  می برند وبه آنها  شبیخون می زنند وچه بسا لاله های کوچک و آتشینی که در بهار گرم دشت عباس و کرخه و دال پری – سپتون رقابیه و میشداغ وصالح مشطط و شوش عنکوش از خون سرخشان جاوادانه روئیده است ( رئیس- وقتتان تمام است )  براستی  که این جنگ علی رغم خسارات وسیعش ارزش های انسانی و اسلامی بزرگی  خلق کرده اس و با چشم مسلح به ایمان در افق این  ارزش ها می توان در آینده ای نه چندان دور سقوط پی در پی کاخ های سفید و سیاه و  الزه وکرملین و غیره را مشاهده کرد، کاخ پوشالی دیکتاتور بغداد که چیزی نیست و هم اکنون در شرف ریزش  است بگذریم .
مردم مسلمان دزفول همانند سایر مقاومان صحنه های پیکار در منطقه از محافل بین المللی و پارلمان های کشورهای معروف که در مقابل جنایات دولتهایشان  وحمایت های پنهان و آشکارشان از ارتش متجاوز  عراق ساکت نشسته اند سخت گله مند ومأیوسند هنوز چند صباحی از تحویل میراژها توسط  قبلة آمال غرب زده ها فرانسه به اصطلاح صلح طلب و خائن به عراق نگذشته است که می بینیم روزنامه ها می نویسند بمناسبت دوازدهمین سالگرد پیمان دوستی شوروی و عراق رهبر شوروی  پیام  تبریکی بحضور  رفیق صدام مخابره  کرد ودر این رابطه ‹‹روس نامه ›› ها خفقان می گیرند ! خطرناک تر از این ارسال موشک های زمین به زمین  توسط آلمان غربی در روزهای اخیر به عراق است اگر پارلمان آلمان دولت فاسقش را بخاطر این جنایت  استیضاح  نکند تاریخ و آئ مظلومان پارلمان آلمان را به استیضاح  خواهد کشانید، زیرا عبارت موشک زمین  به زمین برای ما مردم دزفول از لفظ هیتلر برای دنیا در آنزمان وحشت ناکتر  و غم انگیزتر است برای اینکه عراق  تاکنون هیچگونه استفاده  نظامی از موشک های زمین به زمین خود در جنگ نکرده و شاید هم به دلایلی نیاز نداشته است و فقط از این موشک های مخرب برای کوبیدن  مردم دزفول در درجة اول و مردم سایر مناطق  جنگی در  درجة دوم استفاده کرده  است حداقل از آنعده از نمایندگان بیدار مجلس آلمان  که به انگیزه های انسان دوستی و صلح  طلبی در اتحادیه بین المجالس راه یافته اند انتظار دارد که فریاد اعتراض  خود را به این جنایت آشکار  آلمان بلند کنند و جلو این کار مخالف  با عرف و قوانین بین المللی دولت خود ایستادگی کنند .
ر پایان از همة سلحشوران ارتش  پیروز جمهوری اسلامی ایران و پاسداران عزیز ومقاوم انقلاب و سایر نیروهای مسلح ومردمی ومتخصصان و کارکنان و کارگران و فعالان در پشت جبهه ها و جبهه ها تشکر و قدردانی نموده واز خدای بزرگ برای امام عزیزمان سلامت و طول عمر طلب می نمایم ،والسلام ( احسنت – احسنت ).
منشی- آقای احمد  همتی نماینده مشکین شهر بفرمائید .
 احمد همتی – بسم الله الرحمن الرحیم . ‹‹ولقد سبقت کلمثنا لعبادنا المرسلین انهم لهم المنصورون وان جندنا لهم الغالبون ››. شیطان بزرگ این روزها برای جبران شکستهای مفتضحانه پی در پی خود وبازیافتن اعتبار از دست رفته اش بعد از  متوسل شدن به راههای مختلف شیطانی  خود،این روزها از دو طریق مذبوحانه  تلاش میکند .
4- به منظور محاصره نمودن مردم انقلابی و انقلاب خونین ایران از  بیرون سران بعضی کشورهای مرتجع خلیج فارس را با سلاحهای مدرن نظامی  مجهز و بچه شیطانهای خود را مانند صدام کافر و امثال او علیه انقلاب اسلامی ایران آرایش بیشتر میدهد.
5-  او میخواهد بین مردم اختلاف ایجاد کند وبا دروغ پردازی و لاف و گزاف افراد ضد انقلاب و دشمنان مکتب قرآن را اغوا نموده، در اندرون کشور انقلاب پربهای ایران را به شکست بکشاند وبه امیال اهریمنی  خود نایل آید و مکارانه در تلاش شیطانی خودکار می کند، لکن شیطان بزرگ و جوجه هایش و  ابرقدرتهای شرق و غرب  سخت  در اشتباهند . ملتی که این انقلاب را به قیمت جان بهترین جوانان گلگون کفن بدست آورده هرگز به دشمن فرصت نمیدهد ودر  میان نوار محاصره نظامی دشمن از بیرون و شیطنتهای او از اندرون از امواج  طوفان فتنه ها و حمله های شیطانی آنها نمی هراسد .زیرا ملت ایران بودن در  اندرون طوفان های جنگ و امواج ، خون و شهادت را کشتی  نجات و نوح زمان  امام بت شکن عزیز خود را کشتی بان و سرانجام پیروزی را از آن خود میداند و نابودی و فنا را نصیب ابرقدرتها وسگهای زنجیری شان مثل صدام کافر و حکومت بعث عفلقی و پیروزیهای مداوم ارتش سلحشور ،سپاه پاسداران ایثار گر  شجاع و قوای مسلح  ایمان و نیروهای  دریای ، هوایی ، بسیج  قهرمان و برادران مجاهد مسلمان عراق ،در شکست دادن به دشمن  نمونه آشکار آن است . اما مسایلی راجع به حوزه انتخابیه ، ما همه نمایندگان عقیده مان این است که : دولت جمهوری اسلامی بیشتر  همت خود را مصروف مسایل جنگی کند و آوارگان  جنگی ومناطق جنگ زده  را به طوری که برادر عزیزمان هم شمه ای گفتند، بیشتر در نظر بگیرند . ما از دولت با این شرایط کنونی چیز بیشتری نمی خواهیم و  انتظار بیشتری  نداریم . منطقه ما،منطقه ایست که بعد از انقلاب هم کاری در آنجاها پیش نبرده اند و بطوری که برادران عزیز ما رفته اند و آنجا را دیده اند . این عبارت مال آنها بود ‹‹مشکین شهر و روستاهای مشکین  شهر سرشار از نعمت الهی است ››منابع بزرگ آبی زیاد دارد و زمینهایش بسیار ارزشمند  و برای  کشاورزی که در کنار آبهای زیادی که در جریان هست همه خشک و بصورت  موات باقیمانده است .اینجا را دولت انقلابی ما توجه بکنند . در سخن قبلی ام هم گفته ام، بیشتر روستاها راه ندارد . در حدود 280 روستای بزرگ و جمعیت 150 هزار نفری منطقه یک بیمارستان 25 تختخوابی بیشتر ندارد . تکلیف مراتع منطقه  ما هنوز روشن نشده است . بعضی از اشخاص زورمند هنوز هم بیشتر ییلاقات  را  در دست دارند و بعضیهاشان علوفه مراتع را هنوز هم میفروشند .  شاید گوسفند  هم ندارند . مااز مسؤولین محترم انتظار داریم که به زودی چون الان وقت کوچ  کردن عشایر منطقه هست وبه ییلاقات که تا دعواها شروع نشده ، تکلیف این زمینها ومراتع را روشن کنند و همچنینبعضی زمینهای بزرگ زراعی که همینطور به حالت خود باقیست . امیدوارم ان شاء الله توجه بکنند . جهاد سازندگی مشکین شهر ما فاقد وسایل  راهسازی است وماز برادرامان تقاضا  کردیم ، البته فرمایشی  یعنی چیزهایی گفتند که :‹‹موقع جنگ است و وسایل بیشتر به مناطق جنگی  رفته است ››. قبول داریم اما باز هماز مسؤولین  محترم انتظار داریم که هر چه امکان دارند آن منطقه  را همدر نظر بگیرند .اسناد املاک مشکین شهر ما یکی از مشکلاتی شده است برای ما . خانه هائی که چهل سال قبل در آنجا ساخته شده است بخاطر  اعتراض  یکی از مالکین  یا همه مالکین آنموقع ( چهل  سال قبل ) به ثبت نمی رسد . به حالت خود باقیست  که حالا این مشکل هم هر طوری قابل  حل است . امیدوارم توجه  بشود . شرکتهای راهسازی ما بین اهر ومشکین شهر تقریباً 72 کیلومتر راه بیشتر نیست . دو شرکت از دو طرف شش سال است شاید هم بیشتر،آنجا راهسازی می کنند اما هنوز کاری چندان چشمگیر از پیش  نبرده اند و من امیدوارم مسؤولین محترم وسایل در اختیارشان بگذارند و بیشتر اینکه بودجه ها در این مناطق دور دست (رئیس – دو دقیقه وقت دارید )  جذب نمی شود و آخر سال هم بودجه به استان برمیگردد نوعاً. من علتش را این میدانم که مسؤولین محترم توجه زیاد نمی کنند آن محل ما فصل کارش پنج – شش ماه بیشتر نیست .  مناطق سردسیر است .باید همت بیشتر بکنند،  بیشتر پشتکار داشته  باشند 72 کیلومتر راه هنوز در مدت شش سال  درست نشده ، تکمیل نشده . الان  مدتی است یعنی از پیش از عید نوروز تا حال ما فرماندار نداریم و فرمانداری مان لنگ است و من امیدوارم وزارت کشور به این مسایل توجه بیشتر بکنند . فرماندار قاطع مکتبی و ایده آل مردم، به آنجا بفرستند تا پیگیر این کارها باشند که همانطور ماند است . چند تا مدرسه  و حمامهای آبگرمها کهدر دست تعمیر بودند همینطور ماندند 280 روستا،شاید دو روستا بیشتر برق ندارد ، هنوز  برق  رسانی در آنجاها نشده است . امیدوارم ان شاء الله دولت در حد توان خود، عرض کردم .مابیشتر  چیزی نمیخواهیم .به آن مناطق هم توجه بفرمایند واما چند  جمله برادران عزیزم که بمن یاد داشت داده اند متذکر می شوم واین چند ثانیه  وقتم را مصروف آن میکنم . برادر عزیزمان آقای سید احمد حسینی  یک تذکر  داده اند بگویم .در استان فارس ، مخصوصاً منطقه مرودشت ،آفت من محصول کشاورزان را مورد حمله قرار داده ،از وزارت کشاورزی خواستاریم که هر چه  زودتر هواپیمای سمپاش به آن منطقه بفرستد .برادر گرامی جناب آقای فردوسی  نوشته اند که ، طبق اخباری که دیشب  از طریق فرمانداری فردوس رسیده در  قائن بر اثر سیل 18 نفر کشته ودر کاخک پنج  نفر کشته  ودر کاخک پنج نفر کشته  ودر فردوس حدود دویست واحد مسکونی خراب شده واکثر مزارع آسیب دیده  است . لابد منظورشان این است که مسؤولین محترم این خبر را که در جریان هستند توجه بیشتری  داشته باشند .یاد داشت دیگری هم هست ک نوشته اند: لطفاً بفرمایید در منطقه  کاخک و بجستان سیل آمد و خسارات زیادی به قنوات ومزارع وخانه ها وارد  شده است . چندین  روستا را سیل برده است . از مسؤولین امر خواهان کمک فوری هستیم . ( احمد ملازاده نماینده ناباد – من پنج دقیقه از وقتم را به برادر عزیزم آقای شهریاری داده ام ) دیگر مزاحم نمی شوم والسلام علیکم و رحمت الله .
6-  رئیس- برای ایشان سه دقیقه وقت مانده است . آقای شهریاری شما سه دقیقه وقت دارید بفرمایید .
7- شهریاری – دو دقیقه وقت هم شما محبت بفرمایید بعد از مدتی میخواهم صحبت کنم .
8-  رئیس- سعی کنید زودتر مطلبتان را بگویید .
9- شهریاری- چشم، بسم الله الرحمن الرحیم .من از برادر محترم جناب آقای همتی که همت فرمودند و سه دقیقه از وقت خودشان را به این حقیر دادند  سپاسگزارم .ما اوذی  وکیل مثل ما اوذیت ضد انقلاب  باید بداند که اگر ما نمایندگان مجلس  در پشت این تریبون قرار میگیریم ومشکلات خودمان را اینجا مطرح می کنیم هدف، تضعیف  دولت نیست . من نمیخواهم اینجا قسم  بخورم ما همیشه وفادار به انقلاب بوده ایم و حالا هم هستیم ومعتقدیم که اگر کساین میخواهند دولت را تضعیف کنند واقعاً به دشمنان  انقلاب کمک می کنند این  یک واقعیت است .ما هر قدر از مسؤولین دولت بی مهری و بی لطفی ببینیم دلسرد  نخواهیم شد چون به اخلاص  و ایمان آنها، اعتقاد کامل داریم ، امکان دارد
10- 
نارسایی هایی در بین وجود داشته باشند ، ملت ایران مؤمن هست و نمایندگان مجلس  هم ایمان کامل دارند . وامام جعفر صادق الصلوه والسلام فرمودند : ‹‹ان المؤمن اشد من زبر الحدید ان الحدید اذا دخل علی النار تغیر و اما المؤمن اذا قتل  ثم قتل  لن تغیر قلبه ›› ای گروهکها واین ضد انقلاب باید بدانند که ما نمایندگان مجلس  واین ملت شریف و رزمنده ایران تحت تأثیر افکار اینها قرار نخواهند گرفت ومن به صدام اینجا خطاب می کنم که این متوجه این معنا باشد که ما تن به صلح  ننگین  نخواهیم  داد و امروز روح خدا این قلب تپنده است مستضعف جهان بشریت ،این بیان حضرت  ابی عبدالله الحسین  علیه السلام میفرماید :
‹‹یا صدام ،قدر کزنی بین اثنتین بین السله و اذله و هیهات منا الذله ››.
این متوجه باشد  که اگر تمام ما هم کشته بشویم تن به این ذلت و خواری نخواهیم داد وملت  رزمنده و شجاع و شهید پرور ایران  ‹‹ کاالجبل الراسخ صفاً کانهم بنیان مرصوص وبه تأسی از این آیه شریفه  و اعدوالهم ما استطعتم من قوه ومن رباط الخیل ترهبون به عدوالله و عدوکم ‹‹ با تمام قدرت در مقابل توطئه ها ونقشه های ضد انسانی اینها ایستادگی کامل خواهند کرد . مسأله دوم برای اینکه ما خودمان مشمول:‹‹ لاتنه  عن خلق و تأتی مثله عار  علیک اذا فعلت عظیم ›› نشویم من خواهش می کنم از برادران مسؤولی که ، مسؤولیت ارگانها و نهادهای انقلابی را دارند متوجه این معنا باشند که افرادی رخنه کرده اند و هدف آنها از بین بردن آن آرمانهای مقدس اسلامی ماست و اینها میخواهند نسبت به اهداف مقدس اسلامی اهانت بکنند متوجه این معنا باشند من وقتم چون کم است نمیخواهم وارد مطلب بشوم دادستان اگر صلاحیت ندارند اینها را بردارند .اگر حاکم شرعی واجد   شرایط نیست آنها را عوض بکنند . نگویند که ما نداریم . اگر نداشته باشیم بهتر از این است که این افرادی که صلاحیت ندارند آنجا متصدی  باشند .این خواهش بنده از مسؤولین است مسألة بعدی فرق است بین ما نمایندگانی  که از اقصی نقاط  ایران بها ینجا آمده ایم با نمایندگانی که از تهران و شهرستانهای بزرگ هستند . آقایان  هیچ  مشکل جاده و راه و آسفالت  و برق و تلفن و بیمار و بیمارستان ودکتر ندارند ولی ما شب و روز بفکر این مشکلاتیم من شب  که میخوابم در رؤیا میگویند آقا جاده چه شد ؟آسفالت  چه شد؟ مشکلات ما چه شد ؟ جهاد سازندگی چه شد ؟ آیا آقای ناطق نوری آن فرد را عوض کرد یا نکرد وقس علیهذا. این مشکلات ما است .ولی نمایندگان تهران  و شهرستانهای دیگر این مشکلات را ندارند و  الحمدلله فارغ البال  هستند .یک مسأله راجع به مسؤولین دولتی هست که  میخواهم از آنها خواهش کنم . برادران مسؤول بیایید  دست از اختلاف  سلیقه ها برادارید ودر عوض به فکر ملت و انقلاب باشید من به ایمان و تعهد شماها اعتقاد  کامل دارم و بعنوان نماینده مردم از شما میخواهم با اتحاد و همبستگی  خود مشت محکمی بر دهان امپریالیزم  جهانی و همچنین ضد انقلاب داخلی و خارجی زده و اجازه ندهید  حتی نقطه های این عناصر  خبیثه در جامعه اسلامی مان رشد و  نمو پیدا  کنند .مردماز این اختلاف نظرهایی که در بین بعضی از برادران هست به شدت ناراحتند واز این جریان رنج می برند وشما را به خون پاک شهیدانی که هر روز در کربلای جبهه های جنگ با مزدوران صدام کافر به درجه رفیعه شهادت نایل میشوند قسم میدهم دست از این اختلاف بردارید وبفکر آینده انقلاب باشید .
رئیس- وقت تان تمام است .
شهریاری- آقا  هاشمی یک نکته کوچک دارم اجازه بفرمایید بگویم
رئیس- الان پنج دقیقه  صحبت فرمودید.
شهریاری- راجع به آب منطقه است که من با وزیر  نیرو صحبت کردم به اطلاع موکلین میرسانم که متوجه  این معنا باشند . امسال بارندگی در منطقه نشده و واقعاً مردم تشنه لب هستند مندر بازدیدی که از منطقه میکردم مردم میگفتند فلانی دیگر از ما سؤال نکنید  که چند تا نان خور دارید باید سؤال بکنید که چند تا آب خور دارید واین مایة تأسف  بود و زبان حال آنها این شعر بود که :
                    ‹‹سل المصانع رکباً رحیل فی الفلواتی
                                               تو قدر آب چه دانی کهدر کنار فراتی ››
والسلام علیکم ( احسنت – احسنت )
3- رد لایحه توقف اجرای احکام دستورهای اجرائی دادگاههای صالحه ومراجع  ثبتی در مورد اسناد اجاره محلهای مسکونی مشمول قانون روابط مؤجر  ومستأجر برای مدت شش ماه
رئیس- بسم اله الرحمن الرحیم .یک تذکر کوتاه به برادرانی که وقت  پیش از دستور دارند میدهم کهاین جوری وقت هایشان را تقسیم نکنند که ماامروز نزدیک 45 دقیقه  را بجای نیمساعت مصرف کردیم   یعنی این فاصله ها واین وقت های دو دقیقه ای که دو دقیقه نمی شود پنج دقیقه می شود واین وقت مجلس را میگیرد خواهش میکنم یک ترتیبی بدهند یا با دقت مواظبت کنند.آقای منتظری که تقاضای استفاده از حق یک ربع ساعتشان را دارند من تقاضا میکنم ازایشان که چون امروز نگهبان باز آمده اند وآندفعه  هم آمدن وکارشان تمام نشد دو دفعه وقتشان را گرفتیم دو تا یک فوریتی  هم داریم خواهش میکنم صحبتشان را برای بعد بگذارند این وقت تان محفوظ است من در فرصت مناسب اجازه صحبت میدهم .
خلخالی- اگر قانونی است چرا الان اجازه نمی دهید ؟
رئیس- اگر ایشان موافقت کنند میتوانیم تأخیر بیندازیم آقای منتظری خواهش میکنم اجازه بدهید برایاینکه واقعاً مصلحت مجلس  است آقایان تشریف آورده اند واین مسایل هم کش پیدا می کند .وقت تان محفوظ است ومن در اولین فرصت  به شما وقت میدهم .در عین حال من بااجازه خودشان این کا ررا می کنم .متشکریم .میدانید آخرین کار جلسه قبل این بود ک به رأی گیری نزدیک شدیم ولی نصاب کافی نبود آقای حمیدی  هم یک پیشنهاد داشتند اگر پیشنهادشان را میخواهند مطرح کنند وبعد از آن دیگر پیشنهاد نداریم .
 هاشمی سنجانی – جناب آقای هاشمی اجازه بدهید بنده یک تذکر قانونی دارم بدهم .
رئیس- بنویسید و بفرستید .
هاشمی سنجانی – تذکرم نوشتنی نیست . تذکر کوچکی  است .
رئیس- خلاف قانون نفرمائید .
هاشمی سنجانی – خلاف قانون نیست .
رئیس- آئین نامه به شما اجازه نمیدهد که اینجوری صحبت بفرمایید .
هاشمی سنجانی – تذکر من این است که این قانون و تصویب این معنا خلاف قانون اجاره است و چون خلاف قانون اجاره اسلامی است خلاف اسلام است و تصویبش باین معنا جایز نیست  و جوابی برای خدا ندارید که بدهید .
رئیس- آقای حمیدی بفرمایید .آقای هاشمی سنجانی معمولا خلاف آیین نامه رفتار می کنند واین چندمین تذکر است که بایشان میدهیم .
 حمیدی – بسم الله الرحمن الرحیم .امیدواریم که این پیشنهاد بنده نظریه  همه آقایان را تأمین کند .اگر توجه به لایحه دولت کنیم لایحه دولت سه چیز راد رمقدمه  اش مطرح کرده بود یکی مسأله  را فرض کرده در مود مالکیت مشروع، یعنی این بحث در مورد خانه هائی است که مالکیتش مشروع است .آنهایی که  مالکیتش نامشروع است اصل این بحث نمی آید مطابق اصل 49 پس از تحقیق شرعی باید به صاحبانش یا به دولت  اسلامی  برگردانده بشود و امیدواریم یک کمیسیون مفصلی برای  بررسی این ،  از صاحب نظران شرعی گذاشته بشود که ما همیشه این مسأله را حل کرده باشیم که در هر طرحی فوری این مسأله نباشد که آیا بحث در مالکیت مشروع است یا غیر مشروع؟ پس خود دولت هم فرض  کرده  در مورد محلهایی است که مالکیتش مشروع است . مطلب  دومی که به آن  توجه داده است این بوده ‹‹بعنوان عناوین  ثانویه و ضرورتها›› ومطلب سوم اعمال ولایت . حالا بعد ازاینکه روشن شد بحث در مالکیتهای مشروعه ، بحث د رعناوین ثانویه است . عناوین ثانویه در صورتی است که ضرورتی  عسرو حرجی ،زیان و ضرری در کار باشد که اعمال آن حکم اولی مشکلات داشته باشد . همه میدانیم مطابق  حکم اولیه اسلام و وفقه کهدر رساله علمیه هم مطرح است که وقتی که مدت اجاره پایان رسید دیگر هیچ حقی  برای مستأجر نیست ولی گاهی  اینجور  گفته می شود وبحث این است الان مدت اجاره تمام شده ویک مستأجر  را میخواهند بیرون کنند او را اگر بخواهند بیرون کنند باید اثاثش را در کوه بگذارند . آنها که ادعای ضرورت می کنند و عسر و  حرج این است .البته در  بسیاری از موارد هم همینجور است ولی ما نباید فراموش کنیم این قانون باز یک  قانون مالک ومستأجر از او نوشته بشود وبه دفاتر رسمی گفته بشود پنج سال  کمتر  اجاره را ننویسید . اعمال ولایت را اینجا بکنید بعنوان یک اصل  اساسی ، نه بعنوان یک مسکن ،هر روز این مدت را تمدید بکنیم ،آنوقت موجر و مستأجر حساب کرده فکرشان را بکنند برای همیشه بدانند که مدت پنج سال است و احیاناً اگر لازم شد برای خودشان یا یکی از طرفین یک اختیار  فسخ هم بگذارند ،آن مسأله ای است که باید نمایندگان محترم که هر روز فکر این هستند که مستأجر  چه بکند؟ باید چنین طرحی بیاوریم که واقعاً راهگشا ومشکل  گشا باشد والا این مدت هم تمام شد بازچه کار خواهیم کرد؟ واما بر فرض اینکه مواردی  عسر وحرج  وزیان و ضرر است . ماباید مطابق اصل ‹‹ الضروران تتقدر بقدرها›› به  همان مورد عسر وحرج  مااکتفا  کنیم نه اینک موضوع را عسر وحرج بگیریم وبعد قانون را به آنجا هم ک عسر وحرج نیست  سرایت  بدهیم . اگر نظر  مبارک نمایندگان محترم باشد در آن طرح یا لایحه پاداش که شورای محترم نگهبان نظر داد یک قسمتش را که عسر و حرج تشخیص داد آنرا مطابق با قانون تشخیص داد، یک قسمتش که پول را به جنگزده ها بدهند . آن عسر وحرجی نبود آنرا گفت موافق نیست ومطابق نیست .اینجا هم باید .
رئیس- پیشنهادتان را مشخص کنید . یک دقیقه وقت دارید .
حمیدی – بله ،بنابراین میائیم روی مسألة اعمال ولایت در این لایحه دولت ، اعمال ولایت مطرح شده است . طبعاً اعمال  ولایت فقیه است . اعمال ولایت فقیه در قانون اساسی به مقام شامخ رهبری داده شده واین مقام محترم ،این ولایت را به هر کس داد ما هم میگوئیم سمعاً وطاعه یک وقت به شورای نگهبان میدهد .یک وقت به حکام شرع یک وقت به قضات ویا به کسانی دیگر  میدهد .ولی آنچه مسلم است بر حسب قانون اساسی به رهبر، مقام رهبری داده  شده است و واقعاً این هنوز برای من روشن نیست . بعضی از نمایندگان  محترم ادعا می کنند ( مجلس ولایت دارد ) بعضی از نمایندگان محترم می گویند( دولت ولایت  دارد ) واقعیش این مسأله محرز نیست . آنچه محرز است ولایت فقیه است ودر  قانون اساسی هم به مقام رهبری داده شده .  مقام رهبری این ولایت را به هر کس داد ما میپذیریم والسلام علیکم  ورحمت الله .
عده ای از نمایندگان – پیشنهاد چه شد؟
رئیس- پیشنهادشان اینجا مشخص است ولی خودشان میبایست می گفتند
ایشان نوشته اند:‹‹درصورتی که حکم به تخلیه مسکن موجب عسروحرج  وزیان وضرر به مستأجر باشد با حکم ولایت فقیه متوقف میگردد››.
 منشی-مخالف آقای شهرکی بفرمایید .
شهرکی – بسم الله الرحمن الرحیم ،اینجا ناب آقای حمیدی فرمودند که ‹‹سلب اختیار از مالکی که  ملکیتش  مشروع است .در صورتی جایز است که آزادی  و اختیار مالک موجب عسر وحرج و زیان و ضرر بدیگران باشد .›› اول ما باید  ببینیم و واقعاً این درخواست را داریم که رسیدگی بشود من آنروز هم عرض کردم کهاین مالکیتها واقعاً مشروع هست یا نیست ؟ که ما بیائیم به آن عنوان مالکیت مشروع بدهیم ویک ضابطه ای را الان در این وضع مملکت از نظر مسکن  پیش بیاوریم ، حدود سی ، چهل هزار خانوار را بیرون بریزیم در حالیکه ما قطعاً میدانیم ، همه آقایان نمایندگان مجلس این موضوع را اطلاع دارند که  خانه های زیادی هست وبه اجاره داده نمی شود ما سلب مالکیت از کسی نکرده ایم این مسألة سلب مالکیت و سلب اختیار نیست به آن ترتیب ، گفته می شود که آقا  شما برابر هر نرخی که میخواهید  بر اساس ضروریاتی که در جامعه مطرح است  این خانه ات را به هر نرخی که ملیت  هست ، اجاره هم تعیین نکرده اند نرخی  هم  برای آن مشخص نکرده اند تو، به اجاره واگذار کن وحالا که قرار است او را  امروز بیرونش کنی ،این کار را نکن، مملکت در این لحظه  حساس احتیاج به آرامشی  در تمام زمینه ها دارد از جمله   در زمینه مسکن . ما نبایستی  از واقعیتهای  جامعه بدور  باشیم ومن فکر می کنم که اینجا هیچ مسأله ای در جهت  حذف مالکیت ویا سلب  مالکیت کسی مطرح نیست اختیار هماز کسی گرفته نمی شود با توافق است که  آقا شش ماه دیگر  جنابعالی این کار را بکن وباز ینجا در این لایحه سه ، چهار مورد مستثنی شده که نیاز شخصی را کاملا  مستثنی می کند ولی واقعاً شما توجه  بفرمائید که اگر چهل ، پنجاه هزار خانوار دیگر را الان بیرون بریزند، دولت  با چه گرفتاری روبرو می شود و اینها بایستی  کجا  اسکان پیدا بکنند؟ آیا شما در  تهران  خانه ای اجاره ای سراغ دارید ؟ ودر شهرهای دیگر به همچنین ،در حال حاضر مشکل اجاره واقعاً بزرگترین مشکل مردم ما هست . باید توجه به این واقعیت  در این لحظه حساس مملکت بشود وهیچ سلب مالکیتی نیست .
 منشی- آقای موسوی تبریزی بعنوان موافق بفرمائید .
ابوالفضل موسوی تبریزی- بسم الله الرحمن الرحیم . اینکه باز مسألة مسکن یکی از مشکلات اساسی مملکت ما هست ،در این حرفی نداریم ، واینکه آن روز در اینجا بحث شد که در نظام طاغوتی  یک نظام اقتصادی و سوسیالیستی و  کاپیتالیستی در مملکت ما حاکم بود،در این هم بحثی نداریم ،در همین لایحه ای که دولت به ما داده است ، فرض آنجا شده است که مالکیت مشروع است و اما از نظر کشف مشروعیت  مالک، مادر فقه  قواعدی داریم که مسلم هست و هیچ  احدی از فقهاء هم مخالفت با آن قواعد نکرده است . ظاهر  ید  علامت  ملکیت است و در روایت  مربوط به سوق مسلمانان می گوید: لولا هذا لم یبق  للمسلیمن  سوق››. شما از کجا  می گوئید  ملک من است و قسم می خورید که این ملک من است ؟ این ظاهر ید علامت ملکیت است . وما هم قسم خورده ایم و هم طبق اصطلاح  وجدانی که داریم ، وطبق ایمانی که داریم ،هیچوقت  خلاف شرع  رادر این مملکت با خلاف شرع نباید چاره بکنیم . هر انگی  بخواهید بزنید ،هربرچسبی  بخواهید بزنید ، خلاف شرع را با خلاف شرع هیچوقت دوا نخواهیم کرد . مشکلات را طبق موازین شرع باید حل  بکنیم ، یکی از راههای اساسی که برادرم جناب آقای حمیدی  پیشنهاد دادند، بهترین راه حل این مشکل  مسکن  است از طریق شرع. اگر واقعاً مقام  ولایت  رهبری ، ولایت فقیه، که یکی از اساسی ترین اصول قانون اساسی ما هست ، یعنی  زیر بنای  حکومت  مااست ،زیر بنای حکومت اسلام است ویک واقعیتی است که در طول تاریخ  اسلام،این واقعیت به دست فراموشی  سپرده  شده بود که امروز الحمدلله در سایه  اسلام ودر سایه حرکت مسلمین  به این واقعیت واقعی  اسلامی رسیدیم . اگر  مقام رهبری و ولایت فقیه ،به هر ارگانی ،به هر دسته ای ، اجازه بدهد که این حق با توافق طرفین موجر ومستأجر دوباره می توانند تمدید بکنند .اگر مدت اجاره  تمام شد و توافق طرفین  نشد، نمی تواند وباید بیرون برود . اگر مقام  رهبری و مقام ولایت که تقریباً معدل این احکام هست ، اگر آن اجازه بدهد به هرارگان حتی به یک شخص هم اجازه بدهد، به دولت ، به وزیر مسکن ، به مجلس ، به شورای نگهبان ،یا به هر کسی بگوید که اشکالی ندارد ، شش سال ، 60 سال ،80 سال،دیگر از نظر مدت هم آنجا ما هیچ گیری نداریم .اگر این اجازه را داد واقعاً حل طریق ، که حل شرعی مسأله است ومادر مقابل  خدا که روز قیامت  باید حجتی  داشته باشیم در دستمان وبخواهیم استدلال بکنیم ، حجت  هم داریم و می توانیم بگوئیم مقام رهبری ، مقام ولایت فقیه که منشعب  از ولایت الله است  ومنشعب از ولایت پیغمبر  و ائمه است ، که باید با صلاح دید ومصلحت  عامة مسلمین حکم  را صادر بکند یا حکمی را موقف بکند یا مثلا مسیر حقوق را بر طبق مصلحت ها عوض بکند، ما می توانیم  روز قامت  حجت شرعی  در دست  داشته باشیم و هیچ اشکالی ندارد . پس بهترین پیشنهادی  بود که برادرمان جناب آقای حمیدی  دادند ومشکل مسکن را حل می کند . میفرمایند شما چهل  هزار  جمعیت را بیرون کنید ( رئیس – وقتتان تمام است ) هنوز پنج  دقیقه نشده  است آقای هاشمی (رئیس من اینجا وقت را کنترل می کنم ) بهر جهت اگر وقتم تمام شد ، بیش از این دیر مزاحم نمی شوم و ضمناً این بهترین راه شرعی است  که برادرمان آقای حمیدی  حمیدی پیشنهاد کردند .
رئیس- برای رأی گیری آماده ایم . اما نصاب کامل نیست . حالا مخبر کمیسیون توضیح  بدهند .این وضعی را که می بینید ضرورت هر چه سریعتر  انتخابات را نشان میدهد ومن نمی دانم کسانتیکه سنگ  اندازی می کنند در راه انتخابات این وضع مجلس  را اطلاع دارند یا ندارند؟ واز وزارت کشور من خواهش می کنم موانعی کهدر جلو راهشان هست، زود بردارند . آقای کاشانی  بفرمائید .
احمد کاشانی ( مخبر کمیسیون مسکن )- بسم الله الرحمن الرحیم . بنده فقط یک توضیح  کوچکی را می خواستم بدهم و آن این است که این مسأله ای که برادرمان آقای حمیدی  به آن اشاره کردند راجع  به اینکه ‹‹پس  از انقضا  مدت اجاره تخلیه  باید صورت بگیرد .›› ایندر حقیقت بر اساس قانون مدنی است .ودر آن لایحه ای که دولت  آورده بود،این مسأله ذکر شده بودودر کمیسیون مسکن هماین حذف شده است . یعنی الان این چیزی که به مجلس  ارائه شده است . این مسأله  در آن مد نظر گرفته است یعنی اگر در یک قرار دادی که در ابتدای کار بسته شده،این موضوع در آن ذکر شده باشد . الان هم اگر مد  اجاره خاتمه پیدا کند .بر اساس آن ، تخلیه  صورت می گیرد . بنابراین ،این نگرانی الان در مورد این لایحه ای که اینجا مطرح است ، نباید وجود داشته باشد ، فعلا  به سایر مسائلش من کار ی ندارم .
رئیس- بسیار خوب ، 184 نفر در مجلس حاضرند، ضمناً از اطاق کنترل هم می گویند از امروز  تابلو موافق ومخالف را نشان میدهد، منتها یک دو روز  آزمایشی است چون صندلی  ها عوض شده می خواهند ببینند که سیمها همه اتصالشان محفوظ است یا نه؟ که برای رأی گیری دقت بشود . تذکر دهند که وقتی بلند می شوید فاصله  بین صندلی ومیز را ترک نکنید یعنی در همان فاصله  بایستید در غیر آنصورت تابلو نمی تواند کار بکند . حالا پیشنهاد آقای حمیدی  را مشخص می کنیم برای رأی گیری.
منشی- پیشنهاد آقای حمیدی اگر منضم بشود به لایحه به اینصورت در می آید :
‹‹اجرای احکام و دستورهای اجرائی دادگاههای صالحه مراجع ثبتی در مورد اسناد اجاره محلهای مسکونی مشمول قانون روابط موجر ومستأجر ،در  صورتیکه حکم به تخلیه  مسکن موجب عسرو حرج وزیان و ضرری به مستاجر باشد یا حکم ولایت فقیه برای آخرین بار به مدت 6 ماه … الی آخر.
رئیس- کسانیکه با پیشنهاد قرائت شده آقای حمیدی موافق هستند قیام بفرمایند ( 86 نفر برخاستند ) تصویب نشد .
محلاتی – ما متوجه نشدیم .
رئیس- آقایانی که اینقدر بی حوصله هستند که موقع رأی گیری با تذکرات من ،باز هم نمی فهمند،دیگر حق رأی دادن از آنها سلب می شود . در مجلس  نشسته اند وما می گوئیم دت کنید، می خوانیم و حرف می زنیم ،باز هم می فرمایند که ما نشنیدیم (آقا محمدی –آقا محلاتی چون خودشان رأی دادند می گویند ما نفهمیدیم ) حالا اصل را بخوانید برای رأی گیری .
خلخالی- مرحوم آیت الله داماد فرمودند که  ائمه اطهار همه مظلومیت را کشیدند جز اجاره داری که مستأجر بودن بدترین ظلمها می باشد ولی خانه بودن واستیجاری نشستن عسر وحرج می باشد ونمی شود مستأجر را از محل ومسکن خود بیرون کرد .
 موسوی تبریزی – رأی با ورقه و علنی باشد .
رئیس- آقایان لطفاً بحث نفرمائید . یک عده از آقایان خواسته اند که رأی گیری بصورت علنی باشد . خوب شما وقتی که ایستاده اید رأی علنی است .
بیت اوشانا- اینها میخواهند  وقت مجلس را بگیرند .
رئیس- باا ینکار یکساعت وقت مجلس گرفته می شود حالا گلدانها را بیاورید جلو تریبون چون 15 نفر تقاضا کرده اند که رأی گیری علنی باشد . ماده واحده خوانده می شود بعد آقایان آماده باشند برای رأی گیر ی کارت بااسم را به گلدان ها بیندازند . (زنگ رئیس )
منشی- ماده واحده :
‹‹اجرای احکام  دستورهای اجرائی دادگاههای صالحه ومراجع ثبتی در  مورد اسناد اجاره محلهای مسکونی ،مشمول قانون روابط مؤجر ومستأجر برای  آخرین بار  به مدت 6 ماه  متوقف می گردد.››
 عده ای از نمایندگان - ‹‹آخرین بار›› حذف شد .
رئیس- رأی نیاورد و حذف نشد . ( همهمه نمایندگان ) چرا شلوغ می کنید ؟
آقا محمدی – آقای هاشمی آن عدهای  که در جلسه  نشسته اند ومیخواهند   مجلس را تضعیف کنند . اگر این آقایان بخواهندازاین به بعد هم اینکار را بکنند مااسمشان را می گوئیم و جلساتی را هم که شبها تشکیل  می دهند می گوئیم .
رئیس- آقای توکلی دوباره ماده واحده را برای رأی گیری بخوانید .
منشی- در مورد عدم اجرای احکام تخلیه صادر شده باستناد عدم پرداخت  اجاره بهاء توقف اجرای حکم مشروط  بر ایناست که مستأجر بدهی معوقة خود را با تشخیص رئیس اداره اجرای ثبت در تهران و رئیس ثبت در شهرستانها ،ویا دادگاه صادر کنندة حکم یک بار یا به اقساط ظرف  مدت 10 روز بپردازد و نظر مراجع مذکور قطعی  خواهد بود .در این  مورد  مراجع  ثبتی  موظف می باشند مراتب  را بااخطار 10 روزه با مستأجر ابلاغ نمایند .مستأجر مکلف است ظرف این مدت جهت تعیین تکلیف  بدهید معوقه مراجعه نماید .والا حکم تخلیه اجراء  خواهد شد .
تبصرة 1- اجرای احکام دادگاههای صالحه و مراجع ثبتی ظرف مدت مذکور ( یعنی 6ماه ) مشمول حکم این ماده بود اما صدور اجرائیه و اجرای دستور در صورت عدم پراخت اجاره بهای آتی،بلامانع خواهد بود .››
تبصرة2- اجرای آندسته احکامی که نیاز شخصی  مؤجرین مبنای صدور حکم تخلیه قرار گرفته باشد ،بلااشکال خواهد بود .
تبصرة3- آندسته از مؤجرینی که ساکن مناطق جنگ زده بوده تعیین مناطق جنگ زده بوده ( تعیین مناطق جنگ زده به تصویب هیأت دولت می باشد ) ونیاز آنها به عین مستاجره بر دادگاه محرز شود، دادگاه باید دستور اجرا ء صادر کند .
تبصرة4- در مواردی که مستأجر  مورد اجاره را تخلیه نموده باشد ، اجرای دستور نیست به تحویل مورد اجارة  به موجر  بلااشکال خواهد بود .
رئیس- حالا اسامی را بخوانید تا زودتر آقایان برای رأی گیری تشریف بیاورند .
یکی از نمایندگان – اسامی این 15 نفر را بخوانید .
رئیس- اسامی آنها عبارت است از : دیالمه ،قاسمی ،معزی ، حقیقت افشار ، واعظی ،ارومیان ،‌هاشمی سنجانی ،‌بهزاد شهریاری ،موسوی تبریزی ، حسین  کرمانی ، محمد حسین رحیمی ، محمد رضا عباسی ، محمد یزدی ، ویکی دو نفر دیگر که خوانده نمی شود . لطفاً اسامی را بخوانید .
(در این هنگام اخذ رأی بعمل آمد نتیجه آن بشرح زیر است )
 موافقین –آقایان : منتظری – موحدی ساوجی – خلخالی- یونس محمدی – سلامتیان – تااری- حجی- یوسفی جیردهی- جلالی- مجید انصاری- مظفر کتیرائی – نصیری لاری- حجتی کرمانی – توکلی – عباس عباسی- امید نجف آبادی – هرای خلطیان – اسدی نیا- صمد شجاعیان –یار محمدی – خاتمی – الویری- اصفهانی – رمضانی – مروی سماورچی- عبدالواحد موسوی – موسوی خراسانی – فؤاد کریمی – عزت الله سحابی – آقا محمدی – اعظمی – احمد ملازاده – میلانی – محمد خلیلی- بشارتی – جهرمی – هادی نجف آبادی – جعفری – خوشنویس- سبحان اللهی – دهقانی – محمد مجتهد شبستری- شاه آبادی – ملک پور- فردوسی پور-میرزا پور- سازگار نژاد – سیدین – صباغیان – حائری زاده – نصراللهی – سامی – مهاجرانی – شهرکی – عسکر اولادی – پرورش – زرگر – زرهانی – امین ناصری- محمد محمدی- حجت انصاری- عباس حیدری- کیان ارثی – بیت اوشانا – مهدی کروبی- غفور خلخالی- رشیدیان – نظر محمد دیدگاه – روحانی – حق شناس- کاظم نوروزی- خاچاطوریان – قهرمان رحمانی – بیانی – آیت – دری  - هادی برومند – تاجگردون – مصطفی تبریزی- معرفی زاده – بجنوردی – شجونی – خانم دستغیب – خانم طالقانی .
 مخالفین :
آقایان: سید نورالدین طباطبائی نژاد – قره باغ- محمد یزدی – فضلعلی- انواری- بازرگان – قاسمی – حسنی بزرگ آبد – غلامرضا دانش- ممد غفاری – باغانی – کاظم دانش – حقیقت افشار- همتی – میریونسی- محسن مجتهد شبستری  - شرعی- زینعلی – علیزاده – محمد حسین صادقی- احمد بهشتی – قاسم صادقی-  حمیدی – متکی  نجفی – لواسانی – موسوی ننه کران – شرافت – ابوترابی فرد – محمد نوروزی- چهرگانی انزایی-  علم الهدائی – معصومی – فاضل – قائمی – عباسی فرد -  صدر حاج سید جوادی – هاشمی سنجانی – کشفی – عبدالکریمی – کومله – پاک نژاد – طاهری- ولایتی – شهریاری- واعظی- شیرازیان – کیاوش – سید ریحانی ( ابوالفضل موسوی تبریزی ) – نقوی – ارومیان – بیات – حسین کرمانی – محمد خامنه ای – وافی- محلاتی – دیالمه – رنجبر- لاهوتی – سلمان زارجی – معزی- یدالله سحابی- احمد عطاری- هاشمی رفسنجانی – ملکوتی .
ممتنعین آقایان : میر یونس عرفانی – محمد تقی بشارت – احمد حسینی – محسن رهامی – ابراهیم یزدی – فرض پور- رضوی اردکانی – شمس الدین  حسینی – حسینی طباطبائی – هنجنی – شاهچراغی- چراغزاده دزفولی- محمد علی موحدی – اکبر دهقان – انصاری راد – صباح زنگنه – رجائیان – علی اکبر ناطق نوری- عالی پور- صاحب زمانی – مصطفوی کاشانی .
رئیس-  بسم الل الرحمن الرحیم . نتیجه  استخراج آراء چنین است : عده ای ار آقایان اصلا نیامده اند رأی بدهند که آنها ممتنع  حساب می شوند .نتیجه آرائی که داده شده است ، 84 موافق 64 مخالف و 21 ممتنع است . که با ورقه رأی  داده اند و بعضی از آقایان هم رأی نداده اند در نتیجه  چون اکثریت نیاورد تصویب نشد .( همهمه نمایندگان ) یعنی رأی اکثریت  که برای تصویب لازم است نیاورد . آقایان اگر یک کمی دقت کنید خودتان متوجه می شوید، در جلسه باید اکثریت حضار رأی مثبت  بدهند . تا تصویب بشود .
سلامتیان – طبق کدام ماده است .
رئیس- ماده 134 آئین نامه را قرائت کنید .
منشی- ماده 134 آئین نامه مصوبات مجلس با اکثریت  مطلق آراء موافق معتبر است ، مگر در مواردی ک در قانون اساسی نصاب دیگری معین شده باشد .››
رئیس-  بلی ، مصوبات ، اکثریت مطلق می خواهد، انتخابات اکثریت نسبی می خواهد، مگر در مواردی که استثناء شده باشد یا تعیین شده باشد .
4- اعلام وصول طرح آئین نامه اجرائی نیازمندیهای سپاه پاسداران و لایحه راجع به الحاق یک تبصره به عنوان تبصرة 2 لایحه  قانونی راجع به پاداش مستخدمینی  که بازنشسته میشوند
رئیس- تا دستور بعدی مطرح بشود من اعلام میکنم که یک طرحی از طرف 15 نفر از آقایان نمایندگان امضاء شده است برای آئین نامه اجرائی نیازمندیهای سپاه پاسداران ، که بعداً در دستور می آید .  لایحه ای از طرف دولت آمده راجع  به الحاق یک تبصره به عنوان تبصرة 2 لایحه قانونی راجع به پاداش  مستخدمینی  که بازنشسته میشوند .آقای توکلی . دستور بعد را مطرح  کنید .
5- تصویب کلیات لایحه باز پس گرفتن اموال شاه معدوم و بستگان نزدیک وی ومسکوت ماندن آن به مدت یک ماه
منشی- گزارش کمیسیون امور قضائی در خصوص لایحه باز پس گرفتن  اموال شاه معدوم و بستگان نزدیک وی.
رئیس- مخبر کمیسیون برای توضیح بیایند .  آقای علیزاده تشریف بیاورند
آقایان، توجه بفرمائید مخبر کمیسیون راجع به ملی شدن اموال خانواده منحوس پهلوی گزارششان را بدهند .
علیزاده – بسم الله الرحمن الرحیم . کمیسیون امور قضائی مجلس لایحة  راجع به باز پس گرفتن اموال شاه معدوم و بستگان نزدیک وی را که در تاریخ  27/10/59 به این کمیسیون ارجاع شده بود در جلسات 28/10/59 و 26/1/60 و جلسات غیر رسمی مشترک با حضور مسؤولین اجرائی و صاحبنظران مورد بحث و بررسی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد .
یکی از نمایندگان – شماره اش چند است .
 علیزاده – 248و100 اینک گزارش آنرا به مجلس شورای اسلامی تقدیم میدارد . رئیس کمیسیون امور قضائی – خامنه ای .
شماره سابق این لایحه 100 بوده اول آنرا می خوانم .
 لایحه راجع به باز پس گرفتن اموال شاه معدوم و بستگان نزدیک وی که  در جلسه مورخ  17/10/1359 به تصویب هیأت وزیران رسیده است به پیوست تقدیم و تقاضای تصویب آنرا با قید دو فوریت دارد ( البته آقای نخست وزیر امضاء کرده اند .)
 لایحه راجع به باز پس  گرفتن اموال شاه معدوم و بستگان نزدیک وی.
ماده واحده – نظر باینکه اموال شاه معدوم و بستگان نزدیک وی طبق  لیست پیوست از غارت اموال ملت ایران بدست آمده است بموجب این قانون دارائی آنان ملی اعلام میگردد، دولت موظف است نسبت  به باز پس گرفتن این اموال در هر جا که باشد و نزد هر کس که باشد ، اقدام لازم معمول دارد . دو فوریت ، لایحه مذکور در جلسه 22/10/59 به تصویب مجلس شورای  اسلامی رسیده است بعد از اینکه به کمیسیون آمده اصلاحاتی در او…
 یکی از نمایندگان – شماره چاپ  لایحه چیست ؟
علیزاده – شماره چاپش  را عرض کردم 248 است و شماره قبلش 100 بوده است .
موحدی ساوجی – این لایحه یک فوریتی  است .
سلامتیان – آقای هاشمی دو فوریتش در 24 دی ماه رد شد.
رئیس- خیلی خوب، یک فوریت  شده است .
علیزاده – گزارش  کمیسیون را عرض کردم . حالا خود مادة واحده را که اصلاح شده عرض می کنم .
ماده واحده – نظر باینکه اموال و دارائی ها محمد رضا پهلوی (شاه معدوم ) و بستگان نزدیک  وی از طریق نامشروع و از غصب و غارت و راههای دیگر  غیر  قانونی بدست آمده و دادگاه انقلاب  اسلامی ایران نیز حکم مصادرة آنها را صادر کرده است، بموجب  این قانون ملی اعلام ودر اختیار  حکومت جمهوری اسلامی ایران قرار میگیرد . دولت موظف است نسبت  به باز پس گرفتن  این اموال  بهر شکل ودر هر جا  ونزد  هر شخصی حقیقی یا حقوقی ، که باشد اقدام لازم را معمول و طبق اصل 45 قانون اساسی در مصالح  عامه صرف نماید .
 تبصرة1- بستگان نزدیک مذکور در این قانون عبارتند از کساینکه  با شاه معدوم قرابت سببی تا درجة دوم یا نسبی  تادرجه چهارم داشته باشند و نام تعدادی از آنها در اوراق پیوست  مندرج  است .
اینجا یک استثناء دیگری  هم کمیسیون زده که در این چاپ آن موضوع نوشته نشده وما همان زمان متوجه شدیم ومن به آقای آزاد منشی کمیسیون هم گفتم ایشان گفتند با توجه باینکه تکثیر ومنتشر  شده دیگر برای ما مقدور نیست . این قسمت را به آن اضافه کنیم . قسمت اضافه شده در ذیل  تبصرة 1 اینست : بجز اشخاصی کهدر اوراق مذکور  استثناء شده اند .البته  اوراقی که نام بستگان شاه معدوم  در آن نوشته شده،در اختیار نمایندگان محترم قبلا قرار گرفته  است ویک برگه اش هم در اینجا پیش من هست . البته بعضی از نمایندگان محترم خواسته اند ک نسبت به بعضی از بستگانش که قبل از انقلاب از آنها تبری جسته اند یک استثنائی بزنند ما هم در این لایحه برای اینکه دولت اختیار داشته باشد و بتواند، اگر بخواهد افرادی را که واقعاً مستثنی میداند آنها را استثناء کند این قید اخیر را به آن اضافه کردیم که دست دولت باز باشد و بتواند آنها رااز شمول این حکم  خارج و سمتثنی بداند.
هادی- آنکه یکنفر است …
رئیس- خوب، حالا قیدی  که شما زده اید چیست ؟
علیزاده – قید ما اینست : بجز اشخاصی کهدر اوراق  مذکور استثناء شده اند
رئیس- خوب حالا باید بحث کنیم .( همهمه نمایندگان )
علیزاده – عرض کردم ما بخاطر اینکه دست دولت باز باشد …
 رئیس- آقایان چرا عجله  می کنید خوب صبر کنید بحث بشود .
علیزاده – بهر صورت آقای هادی در آنجا مطرح شده واین مسائل بررسی شده وما وقتیکه الفاظ قانون را وضع بکنیم دیگر برای تفسیر ش مشکل است و تفسیر هم دارای ضوابطی است که نمیشود. واقعاً آن زمان دست دولت  بسته باشد یا دست قوة اجرائیه بسته باشد .نتواند کاری را که منظور نظر قانونگذار  باشد یا دست قوة اجرائیه بسته باشد . نتواند کاری را که منظور نظر قانونگذار است . انجام بدهد . روی این جهت ما در وضع قانون هر الفاظی  را که لازم بدانیم  در آنجا قید می کنیم ، اگر  همه نمایندگان محترم این قید را اضافی دانستند حذف میکنند،یا بصورتی  پیشنهاداتی این قید اصلاح میشود،آن یک مسأله ای نیست  که ما الان درباره آن بحث کنیم .
تبصرة2- آئین  نامه اجرائی این قانون که حداکثر ظرف یک ماه توسط  وزارتین دادگستری ، و امور اقتصادی و دارائی تنظیم خواهد شد. پس از تصویب به هیأت وزیران قابل اجرا است .
رئیس- آقای سلامتیان بعنوان مخالف.
 سلامتیان – بسم الله الرحمن الرحیم .یکبار  در زمانی که دو فوریتی این لایحه به مجلس آمده بود یعنی درست همان زمانی که اگر فراموش نکرده باشید قرار داد الجزایر داشت در مورد رفع اختلافات فیما بین ایران و آمریکا امضا می شد  من تحت عنوان مخالفت با دو فوریت چنین لایحه ای تحت  عنوان ملی کردن اموال شاه و خاندان پهلوی صحبت کردم و گفتم با ملی کردن مخالف هستم متأسفانه شایعاتی هم اینطرف و آنطرف رایج کردند که با باز پس گرفتن اموال شاه  وخاندانش سلامتیان مخالف بوده که بهیچوجه چنین چیزی نیست … من با ملی کردن این اموال مخالفم،اصطلاح ملی کردن را اصولا برای این اموال و امر باز پس گرفتن این اموال درست نمیدانم، و بنظر من بکار بردن  اصطلاح  ملی کردن قید و شرط دیگری هم که بعد از آن بگذاریم ،هر جملة توضیحی و تفصیلی دیگری  هم که بعد از آن بگذاریم ،این معنا را خواهد داد که ما حقانیتی برای این افراد نسبت ب این اموال قائل شده ایم ، اساساً از نقطه نظر حقوقی ملی و حقوق بین الملل ملی کردن. مواردی است که اموالی متعلق  به کسانی ،به شرکتی، به علی الاصول در حقوق عادی دارند .بنابر مصالح  کشور ،آن حق را از آنها میگیرند  ومیگویند اموال اینها بنفع مصالح  عمومی ملی میشود. مانند ملی کردن صنایع  زغال سنگ در کشور انگلستان، ملی کردن نفت در ایران که یک طرفش ،طرف  دعوا یک شرکت تابع آن کشور بود مثل کمپانی زغال سنگ انگلیس یا فرانسه  یا دهها کشور دیگر  یکطرف دیگر،طرف دعوا، یک شرکت تبعة خارجی بود.  مثل شرکت نفت ایران و انگلیس ،اما شرکت  خارجی بود که بموجی قرار دادهائی که حداقل از صورت ظاهر به امضاء مراجع ذیصلاحیت کشور مربوطه رسیده  بود حق داشت نسبت به موضوع ومورد آن قرار داد،بهمین لحاظ هم در حقوق بین المللی ودر حقوق ملی اکثر کشورها ودر مراجع  ومحاکم بین المللی هر وقت صحبت از ملی شدن میشود، بلافاصله  صحبت از غرامت و پرداخت غرامت، به ذهن متبادر میگردد و در بسیاری از کشورها که من راجع به سیستم حقوقی فرانسه مطمئنم  راجع به سیستم حقوقی سوئیس کم و بیش مطمئنم راجع به سیستم  حقوقی کشورهائی  که سیستم حقوقی اروپای لاتین  را دارند، کم و بیش مطمئنم ، راجع به سیستم حقوقی کشورهای آنگلوساکسون اطمینان قطعی ندارم. ولیکن گمانم بر این است که باید چنین باشد . که از نقطه نظر رویة قضائی شان  یااز نقطه  نظر قانونگذاری خودشان هر جا  صحبت  از ملی کردن می شنوند، بلافاصله  محاکم ومراجع  قضائی پشت سرش حق این را قائل  میشوند. برای کسیکه اموال او ملی شده است که د رخواست پرداخت غرامت بکند. ممکن است  بفرمائید اشکالی در این  مورد ایجاد نمی کند . چون آن افراد علی الاصول  اتباع  دولت ایران هستند .  و اگر دعاوی دارند دعاوی شان را باید بیایند ودر محاکم  ایران مطرح  بکنند .  اما میتواند اشکال ایجاد  کند . کجا؟آن جائی که فرضاً یک مقام ایرانی یک مالی را از یکی از افراد این خاندان در یک کشوری پیدا کرد . فرض کنید شما در مجمع الجزایر سشل یک جزیره  متعلق به ایرانیها  است  ( من شنیده ام که یک جزیره متعلق به ایرانی ها است و نمیدانم کهاین جزیره مال چه کسی است ومتأسفانه اموال ما نظم وحساب وکتابی ندارد . جزیره ای حدود /7 الی 8 میلیون دلار در سشل هست ومعلوم نیست مال چه کسی هست ) یا وبلائی  شبیه این در یکی از کوهستانهای سوئیس پیدا میشود. وکیل ایرانی  میرود میخواهد به موجب این قانون ملی شدن  این مال  را ضبط بکند، کافی است وکیل دعاوی او بگوید  قانونی که مجلس ایران تصویب کرده است واین مال را ملی اعلام نمودهاست چون در این قانون پیش  بینی نشده است که به چه نحود به کسی که مال او ملی شده است  غرامت پرداخت می شود این خلاف  قوانین آمره سوئیس  است و جلو اجرای این حکم را بگید  چون حداقلش در سیستم فرانسه من میدانم دعاوی مختلفی به کرات مطرح شده است در مقابل ملی شدن ها به محض این که مسلم  شده است در اینها پرداخت غرامت و خسارت ناشی از ملی شدن (غرامت بخصوص) پیش بینی نشده است . دادگاه های فرانسوی گفته اند اصل این که هر کشوری حق دارد هر شرکتی  رادر حیطه  خودش ملی بکند بنابر مصالح ملی اش پذیرفته است اما نتیجه  تبعی این اصل عبارت از این است که هر کشوری که اوراق  یک شرکتی یا یک فردی را  ملی بکند پشت سرش باید غرامت عادلانه بپردازد .البته مقام صالح برای تشخیص اینکه این غرامت عادلانه است یا نه باز خود مقامات صالح آن کشور  هستند لذا چون اصل پرداخت  غرامت برای من جزو قوانین آمره هم به حساب  میرود هر تصمیمی  که خلاف این محاکم من بگیرند خلاف نظم عمومی اقتصادی و حقوقی فرانسه است وحکم محکمه   را  اجرا نخواهد کرد لذا از نقطه  نظر سیستم  حقوقی  کلی کشورها ومناطق که امکان دارد اموال خاندان کثیف پهلوی در آن جاها باشد علی الاصول احتیاجی به بکار بردن کلمه ملی شدن نیست وکلمه  ملی شدن اشکالاتی برای ماایجاد میکند ما نمیدانیم مورد مشخص  خاصی که وجود دارد و احتیاج به ملی کردن دارد چیست ؟ من سؤال کردم،، تحقیق کردم، به من گفتند بخصوص در مورد اموالی که در ایالات متحده امریکا هست ،  این هم برای من قطعی  و ثابت نشد  که اموالی که ما در ایالات متحده امریکا داریم  اگر بموجب  قرار داد الجزایر دولت امریکا  متعهد وموظف  شده است که احکام محاکم ایرانی  را در مورد باز پس گرفتن این اموال برسمیت بشناسد و این اموال  را به مردم ایران باز گرداند دیگر چه احتیاجی به ملی کردن است ؟ احکام  محاکم ایرانی را می پذیرند . باز در آنجا امکان دارد که یک اشکال حقوقی پیش بیاید که احکام محاکم ایرانی فرضاً اگر دادگاه های انقلاب حکمی  صادر کردند از نقطه  نظر نظام حقوقی  این دادگاه های انقلاب اجرای احکامشان  در  آن کشور مربوطه مخالف قوانین آمره آنجا خواهد بود یا نه؟ یک موردش که  مشخص است برایتان مثال بزنم . اگر  در کشوری  که این محاکمات میتواند حکم  یک  دادگاه  کشوری را که یک درجه ای باشد فرضاً من نمیخواهم در اینجا بگویم  که نه دادگاه های انقلاب  ما یک درجه ای است چون سیستم  تجدید نظر در آن به شکلی پیش بینی شده است و نه میخواهم بگویم که چه کشوری میتواند این حرف را بما بزند  اما از جهت قوانین آمره اش میتواند بگوید که این  که دو درجه ای نبوده است پس من نمی پذیرم اما این برای ما راه حل بسیار ساده ،روشن ، ومشخصی  دارد .در دادگستری ما بحث و تردید وشکی  وجود ندارد .دراین دادگستری الان که اموال خاندان کثیف پهلوی ، اموال غصبی است اموالی است که با سوء استفاده از موقعیت و قدرت خود از ملت ایران دزدیده اند . رضا خان سواد کوهی وقتی که جاسوسی ژنرال دیکسون انگلیسی  را پذیرفت  یک شاهی پول در جیبش نداشت . رضاخان سواد کوهی اجیر انگلستان بود .سنادش را، خاطرات روزانه ژنرال دیکسون شرح میدهد کهبه چه ترتیب به او پول میدادند این چه طور وقتی که مرد مالک  بیش از چندین هزار پارچه  آبادی در این کشور بود؟و چطور ورثه او بعداً مالک انواع و اقسام ثروتهای گزاف در این کشور شدند؟ هر دادگاه عادی دادگستری میتواند چنین حکمی را با رعایت اصول قوانین مربوط به آئین دادرسی صادر بکند که از نقطه نظر حقوقی  همدر همه جای دنیا بشود اجرا کرد وما هم در مورد اموالی که الان با این تأخیری که در آن حاصل شده است باید استدلال حقوقی قوی داشته باشیم که د رهر جائی  آن ها را پیدا کردیم بگیریم دلایل متقن و قوی داشته باشیم تنها  مسأله ای که ممکن است این مسأله راتوجیه بکند عبارت از این است که ( من نمیدانم واین را شنید ه ام) وکلای  آمریکائی مادر دعاوی بین ایران و آمریکا در آمریکا گفته اند که این راه حل  بهتری است من خیلی دلم میخواست که آن وکلا را می دیدم ودر یک جلسه ای با آنها صحبت میکردم ومی گفتم که نه این راه حل بهتری نیست . اما اگر ما صالح هستیم که تشخیص بدهیم بهترین راه برای دفاع از منافع ملت ایران چیست ؟ من به عنوان یک نماینده می گویم اموال خاندان کثیف پهلوی اموال غصبی است ، اموال  دزدی شده است هر قاضی منصف و عادلی در هر نقطه  کشور به ما چنین حکمی را خواهد داد واین  حکم در کلیه محاکم  جهان قابل اجرا خواهد بود ما میتوانیم با قرار دادهای  مختلف معاملات قضائی که وجود دارد در آنجا هم اگر متعهد شده اند که اموال  را به ما پس بدهند پس در اینصورت باید احکام محاکم ما را بپذیرند نفس اینکه ما بیائیم اینجا یک اقدام سیاسی بکیم ملی کردن  یک اقدام سیاسی هم هست اقدام حقوقی تنها نیست . قبول کردن نقص و ضعف سیستم حقوقی خودمان  است و تن دادن به عدم مساوات و تبعیضی است که از نقطه نظر سیستم  حقوقی در دنیا وجود دارد با توجه به همه این توضیحات بنده مخالف هستم بااین  ماده واحده  و معتقدم ما ابزار حقوقی کافی برای استیفای حقوق ملت ایران از  اموال غصب شده توسط خاندان پهلوی داریم وناگزیر نیستیم بعنوان مصلحت ملی متوسل به یک اقدام سیاسی در اینمورد بشویم. خیلی ممنون.
 منشی- آقای حسینعلی رحمانی تشریف دارند؟(اظهاری نشد )
رئیس- نفر بعدی چه کسی است ؟
 منشی- آقای موسوی تبریزی.
موسوی تبریزی- بسم الله الرحمن الرحیم . قبلا من این اصل 49 را  می خوانم بعد عرایضی که در رابطه با این لایحه دارم خدم برادران و خواهران تقدیم می کنم . اصل 49 قانون اساسی ‹‹ دولت موظف است ثروت های ناشی از ربا، غصب ،رشوه اختلاس  سرقت و قمار سوءاستفاده از موقوفات ، سوء استفاده از مقاطعه کاریها ومعاملات دولتی فروش زمینهای موات ومباحات اصلی دایر کردن اماکن فساد  و سایر موارد غیر مشروع را گرفته و به صاحب  حق رد کند ودر صورت معلوم نبودن او به بیت المال بدهد این حکم باید با رسیدگی و تحقیق  و ثبوت  شرعی بوسیله دولت اجرا شود ›› ما اگر بخواهیم قانون اساسی را عمل  بکنیم یکی از اصول درخشان قانون اساسی همین اصل 49 قانون اساسی است  که اگر واقعاً اموال شاه و بستگان نسبی و سببی او را تا دو درجه که در کمیسیون قضائی تصویب شده است بگیرید مصداق  اعلای این اصل 49 قانون اساسی است ، ر لفظش را که بگیرید . ثروتهای ناشی از ربا، خاندان  پهلوی  شاه  معدوم  وکسان نسبی و سببی اش رد این بانکها سهم داشتند پس  قطعاً مالی از ربا بدست آورده اند .از غصب  زیرا آنجاها که اعلیحضرت  می پسندید ملک اشخاص  را بدون چون وچرا از دستش میگرفت .از رشوه که دیگر  چه گویم ،رشوه دیگر در محیط  زندگی خاندان پهلوی  مثل آب یا چشمه  بود که جاری میشد .اختلاس  که سرقت  است . از این سارقهای مسلح مثلا در دنیا حساب بکنیم آن سرقتهای گانگستری که الان در امریکا ودر کشورهای متمدن  هست  حساب بکنیم این خاندان  پهلوی از آن سارقها هم زبر دست تر بودند واز بیت المال مسلمین  اختلاس میکردند. سوء استفاده از موقوفات که الان پرونده اش موجود هست که چقدر این خاندان پهلوی از موقوفات سوء استفاده کرده است .مقاطعه کاری ، معاملات دولتی ،فروش زمینهای موات که سند مالکیت صادر کردند که از نظر شرع تا اثری رویش گذاشته نشود که اصلا مالکیت ندارد .دایر کردن اماکن فساد که جزیره  کیش الان شاهد زنده است که چه غلط کاریها و چه اماکن  فسادی در این مملکت آنها دایر کرده بودند . پس اگر بخواهیم در مورد اصل درخشان قانون اساسی که اصل 49 است  مصداقی در این مملکت پیدا بکنیم باید دولت را موظف کنیم کهاین اموال را به بیت المال برگرداند وجزو اموال عمومی قرار بدهد کهاین ملت مستضعف، ملت محروم ستمدیده بتوانند از آن استفاده بکنند و اموال خاندان پهلوی ت تا آن دجه که در آنجا آنجا تصویب شده است مستردد گردد . مثلا فرح پهلوی که یا مادر فرح پهلوی ،دائی های فرح پهلوی که متأسفانه تبریزی هستند وبا ما هم باصطلاح  همشهری  هستند ببینید چه اختلاسهائی از بیت المال از این راهها  که در قانن اساسی آمده است کرده اند ومن میدانم که چه اختلاسهائی شده است دائی های فرح پهلوی چقدر از این بیت المال استفاده کردند وهکذا اقربای نسبی اش ، پسرش ، نوه هایش ،آن اشرف پهلوی که در سوئیس بود، کجا بود از قمار و غیره و جریان بدری فروغ الزمان بود که آنجا ترور شد تا آن جریان به ایران نیاید پس بناء علیهذا از نظر اینکه این مثل مصداق اعلای اصل 49 قانون اساسی است دارائی شاه معدوم وکسانش تا آنجا که تصویب شده شبهه ندارد میماند .اشکالات .این که گفته اند ملی م اعلام می کند . این اگر برادران و خواهران نماینده توجه بکنند فکر می کنم اشکالات آقای سلامتیان که گفتند آنهم بر طرف بشود گر چ خودشان نیستند اشکالات را گفتند و رفتند .
 سلامتیان – بنده خدمت شما هستم .
موسوی تبریزی- بلی، تشریف دارید . نماینده دولت آمد در کمیسیون قضائی که خواسته بودیم بیاید برای ما توضیح بدهد که چه هست و کدام اموال هست ومنظور از مصادره چه هست ، ملی کردن چه هست . اگر بخواهد دادگاه انقلاب اموال شاه معدوم و بستگان درجه دو ویک  نسبی و سببی را مصادره  بکند این حکم مصادره در محیط ایران به اصطلاح جنبه  قانونی دارد ممکن  است در برون مرز در آنطرف مرز آنجاها که کسان شاه معدوم هستند این مصادره ها جنبه قانونی نداشته و ترتیب اثر ندهند . اما وقتی که ملی اعلام  شد، به حکم مجلس  شورای اسلامی ملی اعلام شد این معنایش این هست که این اموالی را که د هر کجای دنیا باشد پیش کسی باشد این جزو اموال  ملت ایران هست و اموال هر ملتی در هر قانونی محترم است وباید به آن ملت  برگردانده شود پس اینکه در این قانون در این لایحه ملی اعلام شده است  تمام اشکالات  قانون آمره آن مملکت ، قوانین   بین المللی را شما ملاحظه بکنید . در قوانین  بین المللی اموال هر ملتی محترم هست وقتی که مجلس  تصویب  کرد و دولت هم روی  همان مصوبه عمل کرد وملی اعلام شد . ملی که اعلام شد  طبق قوانین بین المللی حاکم  در این زمان ما اموال هر ملتی محترم هست و پیش ه هر شحخصی  باشد باید به او بدهند .بناء علیهذاآن اشکال را ندارد . من نمیدانم اشکالاتی که ایشان می گویند آقایان توجه کردند یا نه، از نظر قوانین  بین المللی اموال هر ملتی محترم هست باید اینرا جواب بدهند . از نظر قوانین  بین المللی وقتی که اینطور شد این را ملی اعلام می کنیم وهیچ شبهه ای هم ندارد ، هیچ شبهه حقوقی هم ندارد ،‌تا آنجا که دولت قدرت دارد هر کجا من از نظر بعد شرعی اگر بگویم هر کجا شما هم ،آقای سلامتیان هم اموال شاه را پیدا کردند باید بیاورند وبه این ملت ستمدیده بدهند چون آنها از این ملت  ستمدیده اختلاس کرده اند .
 چند نفر از نمایندگان –جنبه  غرامت را جواب بفرمائید .
موسوی تبریزی- به هر حال آنکه من میدانم از نظر قوانین بین المللی اعلام ملی کردن هیچ اشکالی ندارد وباید طبق اصل 49 قانون اساسی عمل  بکنیم . والسلام .
رئیس- یکربع ساعت تنفس میدهیم آقایان عد از استراحت زود برگردند که شورای نگهبان تشریف که دارند بتوانیم آن یک فوریت دیگر را  هم عمل کنیم .
(جلسه  در ساعت 15/10 بعنوان تنفس تعطیل ومجدداً در  ساعت 40/10 ه ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد ).
 رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم .جلسه برای ادامه مذاکره رسمی است کلیات لایحه گرفتن  اموال خاندان پهلوی مطرح است . یک مخالف ویک موافق  صحبت کردند. حالا مخالف بعدی می تواند صحبت کند .
منشی- کسی اسم ننوشته است .
رئیس- پس موافق بعدی آقای خامنه ای می توانند صحبت کنند .
گلزاده  غفوری-  من میتوانم صحبت کنم؟
رئیس- بلی، بعنوان مخالف می توانید صحبت کنید چون کمی وقت باقی است وشما میتوانید صحبت کنید به اندازه ایکه خارج از موضوع نباشد وقت باقی است .
گلزاده غفوری- شما هم یک خرده سعه صدر در این که تشخیص موضوع چه هست داشته باشید .
رئیس- تا آقای غفوری میکروفونشان باز میشود شروع میکنند به چیزهای ناجور گفتن، سعه صدر بمعنای تضییع حقوق نمایندگان نیست شما از حقوقتان تجاوز نکنید .
گلزادة غفوری- خیر، سعه صدر بمعنای بررسی همه جانبه به موضوع است و احتیاج به مقدماتی هم ممکن است داشته باشد .
رئیس- به هر حال اگر ا ز حدتان تجاوز کنید جلویتان را میگیرم.
گلزادة غفوری- بسم الله الرحمن الرحیم .برای ارزیابی شخصیت واقعی  یک فرد یا یک جامعه یک بزنگاههای خاصی هست که آنجا روح متعادل و شخصیت  عدالت طلبی او را نشان میدهد . اگر چنانچه میدانی بدست بیاید و همانطور آدم طرف غائب را هر طوری که دلش می خواهد بالا و پائین کند .این مردم  معمولی وجامعه های معمولیهمینطورند ما الان در یک زمینه ای هستیم که باید  اسلام  را عدالت اسلامی را در عمل خودمان نشان بدهیم ومخصوصاً یک مجلسی که تحت عنوان مجلس شورای اسلامی  هست و دنیای حاضر و دنیای   آینده و روح پاک  اسلام و اولیاء اسلامی همه برای اینست که اسلام عرضه بشود . نه اینکه خدای ناخواسته احساسات غلبه بکند و نشان داده بشود که بله میدان خالی است و حالا  طرف هم اینجا نیست دفاع بکند وهر چه می خواهی بگو.
 رئیس- حالا همان که نمی خواستیم از موضوع خارج  بشوید، شما از همین اول شروع کردید.
غفوری- عرض میشود این مقدمه بود برای اینکه ما براساس اسلام  می خواهیم حرف بزنیم .
رئیس- آقا همه آقایان که اینجا هستند مسلمان هستند . خواهش می کنم در موضوع صحبت کنید .
گلزاده غفوری- ‹‹لایجر منکم شنئان  قوم علی الا تعدلوا اعدلوا هو اقرب  للتقوی ›› اصل مسأله این است که در این مملکت ودر هر جای اسلامی هیچکس  نباید به خودش اجازه بدهد که از موقعیتش سوء استفاده کند وبه غصب اموال عامه بپردازد .این مسأله ایست که روح این لایحه و روح این قانون را تشکیل میدهد چه در گذشته و چه د رحال و چه در آینده هیچکس  نباید بخودش  جرأت  بدهد، اجازه بدهد که نسبت  به حقوق عامه تجاوز کند یا سوء استفاده از موقعیت کند .در قوانین کشورهای دیگر هم همانطور مخالف اول صحبت  کرد کهدر کشورهای باصطلاح  که قانون مدون دارند مثل کشورهای باصطلاح  حقوق لاتین وحقوق روم همانطور که گفتند مسأله ملی شدن یک وضع خاصی  ویک  ارزیابی  خاصی  ویک مفهوم  خاصی  دارد در حقوق آنگلوساکسون و کشورهای آمریکا و انگلستان آنها هم اتفاقاً مسأله ملی شدن یک چنین چیزی را دارند که ماباید با توجه به مفاهیم حقوقی  پذیرفته شده در دنیا قانونی را بگذرانیم  که دنیا نگوید که اینها به مسائل حقوقی بین المللی آشنا نیستند ودر یکی از  فصول   قانون اساسی امریکا این رادارد که مسأله ملی شدن در برابر ادای غرامت  هست . فصل پنجم  قانون اساسی است که حالا من نمی خواهم به آنها بپردازم مادر این جادرصدد هستیم  اسلامی بیندیشیم  و اسلامی عرضه بکنیم . بنابراین آنچه که من می خواستم بگویم یکی توجه  دادن به اصل 45 قانون اساسی است . مسأله انفال  یا ثروتهای عمومی که خوب دوستانی که آگاهی  دارند خودشان میدانند که 30 سال پیش برای اولین بار چه کسی بود مسأله انفال رادر این مملکت در قالب جدیدش  مطرح  کرد و یکی از آنها مسأله ای است که من در مجلس  خبرگان هم گفتم در آنجا یکی از موارد انفال مسأله صفا یاالملوک  وقطایع الملوک که در آنجا دارد که خوب اینها هم جزو انفال هست وحکمش در اسلام مشخص است منتها در این اصل نیاوردند . فقط به همین عنوان آورده اند که اموال عمومی  از غاصبین مسترد میشود . اما یک مفهوم دیگری در اسلام هست . که مسأله ملوک وصفایای ملوک یعنی آنکه به خودش اختصاص  میدهد و قطایع  الملوک آن چیزهائی که واگذار میکند برای حفظ باصطلاح  دوروبریهای خودش یک آوانسهائی میدهد . بنابراین حکم اسلامی دارد ‹‹واماماالمغصویه کلها مردوده›› این  در همان سه حدیث از سه امامی که در کتاب  انفال  نقل شده در همه آنها دارد که چیزی که مغصوب  هست  مردود هست . این مسأله ملی شدن مثل  خانه ای است که آدم دارد بعد جاده  عمومی می خواهند بکشند در راه مصلحت عمومی این باید از حق عمومی اش بگذرد میگویند ملی کردیم مثلا فلان جا را بعد یک غرامتی  هم میدهند اینجا مفهوم ،مفهوم دیگری است بنابراین آنچه که من می خواستم بگویم تقریباً چهار پنج مطلب است بطور خلاصه  یادآوری می کنم یکی اینکه این بحث  ابعاد مختلفی دارد .یک بعد ارائه عدالت اسلامی است حتی نسبت  به دشمن  و غائب و ضعیف . دوم احقاق حق عامه و گسترش  عدالت  که از گسترش  خاص دستگاه  قضائی  در نظام  جدید است در اصول مربوط به قضا  گسترش  عدالت  و احقاق  حقوق عامه آمده است که ما بتوانیم به مردم دنیا  برای همیشه بگوئیم در نظام اسلامی  هیچکس  نباید بخودش جرأت بدهد تجاوز کند و هر روزی که باشد به این حق رسیدگی میشود ومسترد میشود بنابراین از این به بعد هم هر کسی دیگر هم در هر مقام وموقعیتی  هست  به خودش اجازه ندهد سوء استفاده کند .در قوانین سوئیس وکشورهای دیگر مسأله سوء‌استفاده از موقعیت جزو  مواردی است که هر کسی نه فقط ذینفع، من که می گویم قوانین دیگر  یعنی ما باید ارائه کنیم برجستگی  قوانین اسلامی را و اینجور مقاطع  بهتریان مقطعی است که ما حقوق اسلامی را بتوانیم معرفی کنیم بنابراین تابع احساسات نشویم . ببینیم  چه باید بکنیم و چگونه  باید بکنیم  ومسأله دیگر کار مجلس  است . مجلس کارش قانونگذاری است ومسائل اگر چنانچه مورد اختلاف  شد دستگاه قضائی است که به موارد اختلاف رسیدگی می کند بنابراین در اینجا چند مسأله با همدیگر تداخل کرده مسأله اینکه 57 سال  چگونه اموال این مردم،  چه اموال عمومی طبق آن قرار دادهای بین المللی که بسته میشد  و آوانسهائی که داده میشد و اسناد ومدارکی است که ان شاء الله اگر بموقع این  قرار دادها بررسی شد از جمله در سؤال مربوط به وامها که من مطرح کردم اگر نوبتش  برسد ببینید چه قراردادهائی و چه بندو بستهائی و چه جور حاتم بخشی هائی از اموال این مردم شده که باید موبمو مشخص بشود . اما همینجور یک کاسه اش  نکنیم که بگویند انیها نشسته اند وهمینجور حرف میزنند . ما می خواهیم بگوئیم که دستگاه قضائی اینجا مسؤولیت  بسیار  بسیار بزرگی  دارد وباید اول مشخص  بشود در داخل این مملکت این اموال کجاهاست و همانطور که گفتیم صفایایش  کدام است ، قطایعش کدام است ، ‹‹ واما المغصوبه کلها مردودهاش ›› کدام است و آنچه که مربوط  به حقوق عامه میشود  یا بیچارگیهائی که د ردهات روستاهای  گرگان  و آنجا ها شما بروید ببینید چه بیگاریها ،  چه بدبختیها ، چه زندانها و خلاصه  چه بساطی  بوده که این باید بعنوان یک امر انسانی و اسلامی مطرح  بشود که دنیا  فکر نکند  که ما احتیاج  به پول داریم ومی خواهیم پول را برگردانیم
رئیس- آقای غفوری ، یکبار دیگر تذکر میدهم خارج نشوید وقتتان هم دارد تمام میشود . پنج دقیقه دیگر وقت برای مخالف مانده است .
 غفوری-  عرض شود که این لایحه یک روح ویک شکل دارد . روح این لایحه اینست که کسی جرأت نکند  چه در حال حاضر اگر شده و چه در آینده به اموال عمومی تجاوز کند .این مجلس  بعنوان یک قانون بعنوان یک تجاوز  به حقوق  عامه میاید قانون می گذراند که تأکیدی  بر همان اصل 49 با تطبیق  به این مورد خاص است و اما دستگاههای قضائی که شکل اینرا باید انجام بدهند . یکی در مسائل  داخلی هست که این اموال در داخل  مملکت چه هست کجاها هست به چه صورتی  اداره بشود،  به چند دست ممکن است به دیگران منتقل شده باشد ولی بعد هم مسأله  بین المللی مسأله است . مسأله تابعیت اینجا  مطرح میشود  .اگر  تر تابعیت  کرده باشند شما بر اساس کدام قانون می خواهید  اینرا  با موازین حقوقی بین المللی  جور کنید . بنابراین من فکر می کنم اصل مسأله  اختلافی درش نیست اموال مردم است ، غیر از  مال خیلی چیزهای دیگر هم هست .  حیثیت  این مملکت و چند نسل  اینجا مورد تجاوز قرار گرفته است . اما عادلانه به آن رسیدگی بشود و قالبهای بین المللی از نظر دور نماند . اصل مسأله بایک اصلاحاتی که عرض می کنیم هر کدام به سهم خودمان وقتی  گذشت آئین نامه اجرائی اینرا بدولت واگذار میشود و دستگاه قضائی رسیدگی  کند آن وکلائی  که من آندفعه گفتم د رمسأله  گروگانها روزی دو میلیون تومان آنموقع  پول  وکیل میدادیم برای اینکه در امریکا این مسأله گروگانها ومسائل دیگر پول بیت المال را میگیرد .آنجا اینها چند هیأت هستند و گزارش جامع و کامل  این داده بشود که ما ببینیم سر چه  حرف میزنیم ، مسأله روشن که شد آنوقت می توانیم حکم اسلامی و حکم قضائی اش را بدهیم .من می خواهم برایاینکه حیثیت  مجلس محفوظ باشد مسأله آن مقدار که مربوط میشود به قوه قضائیه که از مسؤولیتهای قوه قضائیه هم احقاق حقوق عامه است در اصل 156 بنابر این چه حق  عامه از این بالاتر رسیدگی بشود گزارشش اده بشود .اینجا این یک فوریت، دو فوریت  پدر این قوانین و لوایح  ما را در می آورد ( رئیس – حالا که دو فوریت مطرح نیست )‌با یک فرصتی  ما بتوانی اینرا کاملا رسیدگی کنیم . پس اصل موضوع مورد موافقت است ولی باشکلش من مخالف هستم .
رئیس- این لایحه چند ماه است که د رکمیسیون بوده است شما کجا بودید که بروید و رسیدگی کنید .
گلزاده غفوری- وباید آئین نامه اجرائی اش نوشته بشود، پیشنهادهای  متناسب داده بشود که معرف روح عدالت اسلامی در دنیا باشد .
رئیس- متشکر .آقای محمد خامنه ای.
محمد خامنه ای – بسم الله الرحمن الرحیم…..
موحدی ساوجی – نوبت من است .
رئیس- ما اعلام کردیم شما تشریف نداشتید .
 موحدی ساوجی – من اینجا بودم .
رئیس- آقای توکلی اسم شما را خواند ولی شما نبودید.
 منشی- آقای موحدی ساوجی باید صحبت کنند.
رئیس- بسیار خوب،آقای موحدی ساوجی بفرمائید .
 موحدی ساوجی- بسم الله الرحمن الرحیم .اگر قبلا محفوظ بودن حقم را اعلام می کردند واز من می خواستند بنده حاضر بودم که همة وقتم رادر اختیار آقای خامنه ای بگذارم و حالا هم رعایت خواهم کرد که از مجموعه وقتی که برای موافقیت هست به ایشان هم وقت برسد چون ممکن است بیش از من در جریان لایحه باشند امادرباره مخالفتی  که مخالفین سابق واسبق درباره این لایحه فرمودند .بنظر من آنچه که بیشتر  جلب توجه می کرد این  بود که در این لایحه عنوان،  عنوان ملی شدن اموال شاه و وابستگان او هست و این عنوان ملی شدن را ادعا کردند که شکورهای دیگر قوانین دیگری دارند که آنها مثلا در مورد ملی کردن وملی شدن غرامت می پردازند ویا خسارت میدهند اولا من فکر نمی کنم د رهیچ  کجای دنیا به خاطر این که یک سرمایه داری از راه دزدی و اختلاس وبر خلاف قانون همان کشور مالی را جمع کرده باشد وبعد کشف بشود وبعد بخواهند برگردانند  اسمش را هم که ملی بگذارند اینرا بگویند باید خسارت و غرامت بدهند .بله غرامت و  خسارت  در اموال ملی در آن کشورهائی است که  افراد سرمایه داری هستند و بخاطر مصالح  عامه مملکت وملت می آیند و اموال سرمایه دارهای بزرگ را ملی می کنند آنجا ممکن است بگوئیم باید غرامت وخسارت داد اما اگر چنانچه در کشور ایران فرض کنید یک فردی اموالی ادزدی کرده یا قاچاقی را خارج  کرده ودر کشور خارج آنرا تبدیل به اموال غیر منقول هم حتی کرده باشد آیا بایستی که در این موارد بگوئیم که آن دولت با قانون خودش رفتار خواهد  کرد و دزدها و اموال  غیر قانونی را بدولت و ملتی که می خواهند مسترد بشود مسترد نمی کنند من فکر نمی کنم در دنیا یک چنین قانونی باشد بنابراین این  لایح هم اصلا عنوانش این است  لایحه باز پس گرفتن اموال شاه معدوم و  وابستگانش ، عنوان  لایحه همین است بعد هم در متن لایحه دارد می گوید که چون اموال و ثروتهای اینها نامشروع بوده حالا بعناوین مختلف  هم صفایا الملوک بوده یک بخش که آقای غفوری گفتند و بخشهای دیگر در خاندان  سلطنتی از راه قاچاق هروئین مثلا و قاچاق چیزهای دیگر ثروتهائی بدست  آورده اند یادزدی  و اختلاس  بوده یا فرض کنید مزد وطن فروشی  را که اموال و سرمایه های این مملکت را مفت به کشورها و ابرقدرتهای دیگر  میدادند مثلا به این خاندان که پادو و دلال بودند میدادند تماماین درآمدها هر عنوانی  که رویش  بگذاریم نامشروع می شود بنابراین اگر بخاطر  نامشروع بودن وغیر  قانونی بودن اموال این خاندان را گفتند که متعلق به بیت المال است وباید به مردم برگردد  فکر نمی کنم دیگر اشکالات و آن توهماتی که آقایان ذکر کردند در اینجا پیش بیاید والسلام .
رئیس- آقای محمد خامنه ای بفرمائید .
سید محمد خامنه ای – بسم الله الرحمن الرحیم .وقتی که این لایحه از مجلس به کمیسیون رسید . روی نظر  بدوی که اکثراً خ هم مخالفین روی آن تکیه میکردند . کمیسیون ، مقدار زیادی بر اساس همان دلایل و استدلالات  سعی کرد که راهی بهتر از ملی شدن پیدا بکند که آسیب پذیر نباشد . و آنچه که تهیه شده است . تحقیقاً با توجه به طول مدتی که در کمیسیون بود . و صورت جلسه گواهی میکند برای رسیدن به آن مقصود صحیح بود ک یا آسیب  پذیر  نباشد ، یا احتمال آن بسیار بسیار اندک باشد . و کمیسیون بنظر خودش به این نتیجه رسید عمدة دلیلی که از طرف مخالفین  ارائه  شد ، و تکیه  می کند و علاقه دارد که بداند این است که آیا ملی شدن ملازمه  با غرامت و پرداخت  از طرف  دولت ملی کننده دارد ، یا ندارد ؟ از این  نظر در حدودی که وقت  هست من سعی میکنم کوتاه ، سیری از تحقیقی که در کمیسیون شد و نتیجه ای که نهایتاً به آن رسیدیم ، عرض کنم .
ملی شدن یک اصطلاح به ظاهرتازه ای است که در حقوق اسلام همان  برگشت  به اموال عمومی و بیت املا  هست و حتی کلمه ‹‹فیع ›› در لغت  عرب که به معنی بازگشت ، هست . عبارت اخری آن این است . مصادره یک تعبیری است از یک عمل حقوقی دیگری که مقدمة باید جرمی محقق شده باشد . و بر  اساس آن جرم  اموال آن شخص  هم گرفته  بشود . مثلا دزدی محاکمه بشود  و دزدی او ثابت بشود و اموال دزدی از او مسترد بشود .در مورد ملی شدن که  امروزه در دنیا  خیلی معمول است و ما این کار را بی مشورت  حقوقدانان مشاور  ایران در امریکا نکردیم .و آنها نظر نهائی خودشان رااظهار  کرده بودند . و در تجربه ای که ما در همکاری با آنها داشتیم . اطمینانی به نظراتشان پیدا کردیم انجام  شد . ملی شدن دو صورت کلی دارد : یکی  اینکه صرفاً مصلحت  دولتی که  ملی میکند، مطرح  هست . و آن موقعی است که با دولت بان مال نیاز دارد ،  ومیخواهد اداره آن را بعهده بگیرد .یااینکه اساساً اموالی است که مالک خصوصی نمیتواند آن مال را به حسب عرف مالک باشد . که نمونه شق دوم آن این است  که یک شخصیی تانکی  ویا هواپیمائی جنگی را به او هدیه کنند . به  حکم قانون مدنی مالک میشود ولی دولت بلافاصله  آن را بعنوان اینکه قابل  تملک  شخصی  نیست . غرامت آن را می پردازد و بهای  آن را می پردازد و آن را جزو اموال عمومی می کنند .و مورد  دیگر صنایع هست که گاهی  مقتضی  است که بوسیله  دولت انجام  بشود .و این ها همه شان غرامت دارند . چون مبتنی  بر این  است که هر کسی مالکیت  دارد و مالکیت  حق است و این همان تعبیری  بود که برادران مخالف هم کردند . مسلماًبراساس اصل  مالکیت  و قاعده  تسلط  ما وقتی برخورد به مواردی بکنیم که از نظر ما مشکوک باشند . ملی شدن با  غرامت  همراه است و نه اینکه حتماً ملازمه  دارد بلکه معمولا غرامت را میشود به آن بست و منعی هم ندارد .
نوع دوم ملی کردن آنهائی است که براساس  یا عدم تملک آنها یا طرقی  که طریق مجرمانه باشد واین از طریق ملی کردن هم قابل انجام است، از طریق دادگاه هها ومصادره هم قابل انجام است عیناً همین فرضی که ما فعلا با آن روبرو هستیم . اموال شاه و بستگان او را به دو طریق  میتوانیم  بگیریم صرف نظر از دعاوی که ممکن است علیه او بشود .
 یکی اینکه خانه ها را ملی کنیم و دیگر اینکه آنها را بدواً در دادگاهی محکوم کنیم وتبعاً آن اموال را اموال غیر مملک و وارد در اموال مجهول المالک  یا چیزهای دیگر برگردانیم .
 در این مرحله من معتقدم همانطوری که طرز بحث آقایان مخالفین هم بود کهبه محظورات اینها برسیم که کدامیک از اینها چه محظوراتی دارند ؟  ما  روی اینکه این را مصادره و نه ملی ب بنویسیم تقریباً اوایل مقداری اصرار داشتیم  ولی بعد دیدیم که مصادره به تنهائی اشکالاتی دارد و حتی ملی کردن را هم ما  نه اینکه اشکال داشت بلکه برای احتیاط  از اشکالاتی که ممکن است در آینده  پیا کند به تنهائی در اینجا نیاوردیم که عرض میکنم .
در کشور آمریکا که مطمح نظر اولیه دولت بوده است ، نامه ها و تلکس  های  نمایندگان دفتر حقوقی نماینده ایران در آنجا ( حقوق دانان آمریکائی ) نظر دادند  که عبارت  آن را شاید بد نباشد که من بخوانم و تقریباً به ضرس  قاطع این را  بیخطر  ومفید تشخیص داده اند تعبیر آنها این است که ‹‹ ملی کردن ثروت خاندان پهلوی ، اقدامات قانونی علیه این خانواده را استحکام خواهد بخشید . ما به  عنوان وکیل دولت جمهوری اسلامی ایران در نظر داریم شکایت  خود را اصلاح  کرده و استدلال  کنیم که براساس قانون مصوب  مجلس  شورای اسلامی  ثروت خاندان پهلوی  به جمهوری اسلامی منتقل  شده است . ›› که تقریباً دو راه  در کنار هم پیشنهاد کرده اند وملی کردن واینکه میتواند مقدمه ای برای  ملی  کردن  باشد ، ومیتواند بخش  دوم آن به کار محاکم بخورد .
 امادر کشورهای دیگر با اینکه ما اطلاع  دقیقی نداشتیم کما اینکه دوستان مان هم نداشتند و وزارت  خارجه  هم دراین  باب  به ما کمک زیادی نکرد  حدس ز زدیم  که ممکن است در سیستم  پیچیده  حقوق بعضی از کشورهای دنیا  یک فروض  خاصی باشد  مثلا قانونی آمره در آنجا باشد که هیچ ملی  کردنی  را بدون غرامت  نداند و چون هیچ  دولتی با قانون آمره خودش مخالفت نمی کند قوانین کشورهای دیگر را محدود میکند واز اثر میاندازد  بنابراین   راه دیگری  در این لایحه پیش بینی شده که در اصل لایحه نبود و آن  این است . که فرض  میکنیم وکیلی در کشور  سوئیس و بفرض که چنین هم باشد که آنجا غرامت  ملازمه قطعی  داشته باشد استدلال  بکند  علیه ایران  و بگوید که اینها چون ملی کردند وملی کردن ملازمه دارد با غرامت پس  غرامت پس غرامت آن را بپردازند چون آنها با ملی کردن مقاومت نمیکنند ولی غرامتش را مثلا  مطالبه میکنند( این البته یکمثل است ) این لایحه جلو آنجا را گرفته برای اینکه مصادره دریک  کشوری که قانونیت  دارد و قانون اساسی دارد برای آن کشور  حجت است . و همچنانکه برای خودش  حجت  است  لااقل برای تمام کشورهائی  که قانون استرداد مجرمین را امضا کرده باشند .یا بین دو کشور ، مثل ایران با بعضی از کشورها و چه اینکه  باایران قرار داد مستقیم نداشته باشند ولی در آن قرارداد  چند جانبه بین المللی عضو باشند یعنی ولو اینکه یک کشوری با کشور دیگری  قرار داد استرداد امضاء کرده باشد آن قرارداد قانون است  برای آن مملکت  وکشوری که با آن کشور قرار داد نبسته میتواند با همان قرار دادی که با کشور ثالث  بسته اند استفاده بکند . وعیناً همین رادر کمیسیونی که برای  استرداد  شاه  د رمحل  همین مجلس  در سال  پیش  تشکیل شده بود با اینکه کشور  ایران با پاناما قرار داد استرداد نداشت به این قانون استناد کرد و پاناما هم میرفت  که این کار را بکند ،دستخوش بعضی مسائل سیاسی  شد . بنابراین آن کشوری  که غرامت را طبق قانون مطالبه  میکند چون در اینجا اشاره به مصادره هم شده  ونشان میدهد که حکم مصادره هم صادر شده از گیر آن ضربه  دوم نجات نخواهد یافت برای اینکه احکام مصادره را وکلا ارائه میکنند و آن کشور موظف است  د درصورت تقاضا اگر مجرمی هست مسترد کند واگر هم اموالی هست اموال را برگرداند پس بنظر ما بطور خلاصه در این لایحه مطالبی که اظهار شد از قضا  آقای سلامتیان نکاتی رادر مصادره و غرامت گفتند که جمعاً (روی  هم ) مؤید ما است یعنی اشکالات مصادره  و غرامت را به تنهائی گفتند وما هر دو را که در کنار  هم می گذاریم تقریباً بی اشکال میشود .
در اینجا یک  چیزی را هم به مناسبت اضافه کنم   و آن اینکه بعضی  تعبیر کردند که کلمة ‹‹ملی کردن ›› را برداریم و کلمة ‹‹استرداد ››  بگذاریم یک اشتباه حقوقی است برای اینکه استرداد عمل است و پایة استرداد یکی از دو چیز باید باشد یا ملی کردن ویا مصادره ، بنابراین نفس استرداد  یک عنوان حقوقی نیست .
و امااینکه اینجااین را برداریم و جایش مصادره بگذاریم اشکالات بیشتری ایجاد میکند برایاینکه مصادره حکم جزئی است می دانیم که مجلس  حکم  کلی میکند ، جعل کلی بکنند یعنی باید متهمی را به دستش بسپارید  و اموال  مشخصی را ارائه کنید واین آنرا بشخصه  محکوم کند و آن اموال را مصادره  شده، بنابراین اگر مال جدیدی  بیاید بسا اشکال حقوقی پیدا بکند بنابراین مصادره  در مجلس شاید قابل طرح نباشد وشامل کلیه  افرادی که با این کلیت  ملی شدن شامل آنها میشد شاید  نشود . با توجه  به وقت کم من عقیده ام این است که د راین لایحه ا دقتی که شده وبا ذکری که نه  به عنوان چیزی مستقل  واز عناصر تشکیل دهنده این لایحه بلکه به عنوان چیز  جنبی  و اشاره ای ، به مصادره هم اشاره شده است هیچ  وکیلی درهیچ نقطه  نخواهد توانست از گیر یکی از این  دو فرار کند برایاینکه به محض اینکه اینها ملی شدن را ایراد بگیرند مصادره بلاعوض است و قابل غرامت نیست و وکلا  میتوانند دعوا را به آن صورت طرح کنند  با این صورت  ما ملی شدن را که اشکال تکنیکی ندارد کلی  است ودر خور این است که مجلس به ان برسد در اینجا تصویب می کنیم اشاره ای هم به مصادره می کنیم من عقیده و پیشنهادم این است که مراجع اجرائی ضمن اینکه این لایحه  مصوب را به عنوان ملی شدن ارائه میدهند احکام دادگاهها را هم به ضمیمه  حکم مصادره ضمیمه کنند .بنابراین هیچ اشکالی نخواهد داشت و چون مصادره شده هم هستند به هیچوجه غرامت هم نخواهد داشت .
رئیس- بسیار خوب، مخالف و موافق صحبت کردند مخبر کمیسیون و نماینده دولت اگر توضیح اضافی ندارد نسبت به کلیات میتوانیم رأی بگیریم . آقای علیزاده شما توضیح اضافه ندارید ؟( علیزاده – خیر ) متشکر ، نماینده دولت ، مطلبی ندارند  بگویند ؟(اسلامی – خیر ).
محمد شبستری – پیشنهاد  ها مطرح بشود .
رئیس- فعلا به اصل لایحه رأی می گیریم البته پیشنهادهای زیادی برای اصلاح عبارت رسیده است که همه را بررسی می کنیم .
غلامرضا دانش- آقای هاشمی ، من پیشنهادی دادم  ویک سؤالی از آ قای علیزاده کردم .
رئیس- ایشان اجباری ندارند سؤال را جواب بدهند بعد میتوانید جواببگیرید .
 محمد شبستری – از نماینده   دولت  میشود سؤال کرد که جواب بدهند؟
رئیس- به هر حال در آئیننامه جواب به سؤال دیده نشده بعداً اگر  خواستند توضیح  میدهند ( 187 نفر حاضرند )آقایانی که بااصل لایحه موافقند قیام بفرمایند ( اکثر برخاستند ) تصویب شد ، حالا  وارد پیشنهادها میشویم، آقای شاهچراغی مطرح کنید ..
شاهچراغی-چند پیشنهاد مشابه رسیده است که کلمة ‹‹ملی ›› را حذف بکنیم آقای یزدی ،آقای دکتر سامی ، آقای  امایم کاشانی ، قبل از همه آقای دکتر  یزدی  پیشنهاد  داده بودند .
رئیس- آقای دکتر یزدی بفرمائید . اولین پیشنهاد را که عده ای از آقایان  دادند راجع به حذف کلمه ‹‹ملی ›› است .
دکتر یزدی – بسم الله الرحمن الرحیم . پیشنهادی که من دادم این است که در متن  واحده در آنجا که  میگوید ( به موجب این قانون ملی اعلام ودر  اختیار حکومت قرار میگیرد، ‹‹ملی اعلام و›› حذف بشود ) استدلال من این است که با توجه به توضیحاتی  که جناب آقای خامنه ای دادند چون اینجا قانون ملی شدن است این قانون بقیه  تصمیمیاتی  را که د رگذشته  گرفته شده نقض میکند یعنی در واقع قانون ملی شدن در اینجا آن  حکم دادگاه  انقلاب  را که به عنوان مصادره صادر  شده نقض میکند ویان قانون اصلی ملی شدن خواهد بود ملی شدن دو معنی دارد قبول مالکیت ولی به دلیل مصلحت که توضیح دادند سلب  مالکیت و همراه با غرامت است در اکثر کشورهای جهان به این نحو است وبااشکالات زیادی شما روبرو  خواهید شد و چاره ای هم نخواهید داشت واین برخلاف مصالح انقلاب اسلامی است که به عنوان نمونه وامی را که  شمس پهلوی گرفته بوده جزو  وامهای  حال شده شما می پردازید  ولی اگر اشرف پهلوی در  آمریکا یک کاخ 5 میلیون دلاری دارد ، شما بخواهید از طریق  ملی شدن اصالت  مالکیت را بپذیرید بعد بگوئید  حالا ما میرویم ببینیم خسارت چه باید بدهیم  و چه کار باید بکنیم ؟ به همان طریقی که آن وام را طبق قرار داد و مذاکره ای که شده پرداخت شد در اینجا هم  اصل باید مصادره باشد وبه هیچوجه ما نباید زیر بار این برویم که غرامتی  پرداخت بشود یا مالکیت آن ها قبول بشود . این یک پیشنهاد در این مورد بود  که آن اصل  جملة ‹‹ملی اعلام و ›› حذف بشود ، برایاینکه شما میگوئید ‹‹ حکم مصادره آنها نیز صادر کرده است به موجب این قانون در اختیار حکومت جمهوری اسلامی ایران قرار می گیرد ››
 رئیس-  مخالف چه کسی است ؟
 شاهچراغی- آقای آیت  مخالف هستند .
آیت- بسم الله الرحمن الرحیم .در مود حذف کلمه ‹‹ملی ›› اولا من معتقدم بر خلاف استدلالی  که شد هیچوقت  رأی مجلس آن اثر مصادره را از بین نمی برد  ثانیاً مصادره وملی هر دو میتواند این مسأله را حل بکند و ثالثاً البته پیشنهادی  براین مبنا دادم که خودبخود مطابق قانون اساسی ملی هست . اصل چهل  ونهم صریحاً میگویدوقتیکه دادگاه  اموالی را غصبی یا از رشوه  یااز اوقاف یااز چیز دیگری  دانست یا متعلق به صاحب  اولی آن هست واگر هم صاحبش پیدا نشود متعلق به دولت است وخواه  ناخواه وقتیکه دادگاه حکم صادر کرده است که اینها از شاه و بستگانش نیست صاحب  دیگری هم برایش نیست این است خودبخود متعلق به بیت المال ومتعلق به دولت است و راجع  به این پیشنهاد هم کرده ام که طبق  احکام دادگاهها چون مصادره  شده خودبخود مطابق اصل  49 متعلق به بیت المال وملی است بنابراین من صلاح نمی دانم کلمة ‹‹ملی ›› حذف بشود همان بیت المال هم که بگوئیم اگر ملی هم نیاوریم باز مفهومش ملی است و نتیجش را ما داریم در حالیکه ضررهایش را نداریم به این دلیل با حذف کلمه ‹‹ملی ›› مخالفم .
شاهچراغی- آقای هادی موافق.
هادی- بسم الله الرحمن الرحیم .در استدلالهائی که موافقین ومخالفین کردن توجه کردید که تنها مستند مهمی را که موافقین ملی کردن اموال شاه معدوم و بستگانش داشتند تنها استدلال این بود که وکلای ایران که در امریکا هستند آنها گفته اند اگر چنانچه شما این را ملی بکنید ما بهتر می توانیم حق شما را استیفا بکنیم وهیچ دلیل دیگری ( من دقت کردم ) موافقین نداشتند برایاینکه چرا ما اموال شاه را ملی بکنیم ؟ در صورتیکه ما در بیانیة الجزایر در رابطه  با مسأله اموال شاه صریحاً ذکر شده که به محض صدور گواهی مذکور در بند 3 یعنی گواهی آزادی گروگانها از طرف الجزایر ایالات متحده اموال و دارائیهای  موجود در آمریکا را که تحت کنترل وراث شاه سابق ویا هر یک از بستگان  نزدیک وی بوده وبه عنوان خوانده از جانب ایران به منظور بگرداندن اموال و دارائی های متعلق به ایران در دادگاههای ایالات متحده علیه آنان طرح  دعوا  میشود مسدود و ترتیب انتقالش به ایران داد میشود بحث در این است که وقتیکه صریحاً در بیانیه الجزایر خود آمریکا قبول کرده است که اموال شاه معدوم را به ما پس بدهد الان تنها مسأله ای را که دولت جمهوری اسلامی ایران دارد  این است که اموال شاه را مشخص بکند که این کاخ  مال شاه است این کاخ مال اشرفاست ، این مغازه مال شاپور غلامرضا است اینها را دولت ایران مشخص  بکند وبعد  حکم دادگاههای ایران را هم چه بسا نخواهد بعداً بگوید این اموال  شاه است این هم بیاینه الجزایر د رنتیجه این اموال را بما پس دهید واگر  چنانچه حکم احتیاج داشته باشد ، حکم مصادره دادگاههای ما هست . آن اشکالی را  که آقای سلامتیان و بعضی  از برادرهای دیگر هم کردند هنوز به آن جواب داده نشده است دادگاههای آمریکا هرایالتی برای خودش یک قوانین دارد که بسیار  هم پیچیده  است و اگر ما بخواهیم الان اموال را ملی بکنیم وبعد برود  در آنجا و بر طبق قانون ملی کردن بخواهند بگویند حالا که ملی کردید غرامت بپردازید این خیلی مشکل است در قانون اساسی هم اگر دقت  کرده باشید مسألة  ملی کردن و ملی شدن خیلی کم خ چشم میخورد اما مال حرام را اگر از یک ریال تا یک میلیارد ریال باشد پیش هر کسی  که باشد باید پس گرفت و این در اصل 49 قانون اساسی که یک یاز افتخارات قانون اساسی ما است هست وهیچ  احتیاج ندارد ما همان اصل 49 را که داریم  احتیاجی  به ذک کلمة ‹‹ملی ›› نداریم  ودر مقابل استدلال  آقای آیت  که فرمودند این موضوع خودبخود ملی است و در  اصل 49 هست ،واز اصل 49 شما ملی کردن را میفهمید ، بنابراین حق ندارید  یک چیزی را به مجلس  بیاورید زیرا  قانون اساسی  را نمی شود به مجلس  آورد ما فرض میگیریم که مفاد اصل 49 را مجلس  بخواهد به آن رأی ندهد، اگر مجلس  به این مسأله  رأی نداد یعنی اصل 49 را در کرده است  بنابراین این استدلال پایه  محکمی ندارد که ملی کردن همان اصل 49 است .  خیر، من میگویم ملی کردن اصل 49 نیست ، ملی کردن یک چیز دیگری است و اصل 49 هم یک چیز دیگری است وبه مصلحت نیست که ما این کلمة ‹‹ملی کردن ›› رادر اینجا بیاوریم بلکه همان مصادره  یا الان که اصلش تصویب شد ‹‹ در اختیار دولت ایران قرار گرفتن ›› بهتر است . بنابراین من با پیشنهاد آقای دکتر یزدی موافقم .
رئیس- آقای علیزاده بفرمائید .
 علیزاده (مخبر کمیسیون قضائی )- بسم الله الرحمن الرحیم . همانطوری که در متن مادة واحده قید شده است  به اصل چهل و پنجم  قانون اساسی استناد شده است
اصل 45- ‹‹انفال و ثروتهای عمومی از قبیل زمینهای موات یا رها شده ، معادن ،دریاها،دریاچه ها،ودخانه ها وسایر آبهای عمومی ، کوهها،دره ها، جنگلها، نیزارها،بیشه های طبیعی ، مراتعی که حریم  نیست ارث  بدون وارث و اموال  مجهول  المالک و اموال عمومی که از غاصبین  مسترد میشود در اختیار حکومت اسلامی است تا بر طبق مصالح  عامه نسبت  به آنها عمل نماید . تفصیل و ترتیب استفاده از هر یک را قانون معین میکند ››.
مادة واحده ای که د رکمیسیون قضائی اصلاح شده ، نوشته شده که نظر به اینکه اموال و دارائیهای محمد رضا پهلوی (شاه معدوم ) اسمش  را قید کردیم  بخاطر اینکه معلوم باشد که شاه معدوم کیست ؟ که ممکن است بعضی ها در همین مورد هم اشکال  بکنند که خیلی از آنها معدوم شدند ‹‹وبستگان نزدیک وی از طریق نامشروع  را معین  کرده  تلویحاً در اینجا  اشاره کردیم ومبنای قانونی ما همین اصل 45 قانون اساسی  است اینکه آقای هادی میفرمایند  که ‹‹ اگر  ما به این مسأله  رأی ندهیم  قانون اساسی را رد کردیم  ما در اینجا تعیین مصداق میکنیم ومیگوئیم کهاین اموالی را که ایشان از طریق غارت ،از طریق غصب ،از طریق رشوه،از طریق شرکتهائی که از طریق قاچاق به هر طریقی که بدست آرده  اینها متعلق به ایشان نبوده بلکه  مشمول این اصل است وما روی اینکه باید دولت از نظری اعمال حاکمیت  بکند ما اسم ملی شدن را روی آن گذاشتیم  علاوه بر این به احکام دادسرای  انقلاب  نیز جنباً اشاره کردیم که در دادگاههای انقلاب هم نسبت  به این  موضع احکام  مصادره  ای هم صادر شده است بدین جهت در اینجا ما اصل قانون اساسی را رد  نمیکنیم مفاد قانون اساسی را کلا در این ماده آوردیم وبخاطر اینکه بگوئیم کهاین اموال متعلق به ملت ایران است ، گفتیم که این اموال  ملی اعلام میشود تا همانطوری که آقایان حقوقدانان و نمایندگان محترم مجلس  میدانند  ملی شدن یک نوع  اعمال حاکمیت  دولت است . و دراینجا دولت اعمال  حاکمیت  میکند،در صورتی  غرامت می پردازد  که شخصی  را که اموال او ملی شده است پایه های قانونی داشته باشد وقتیکه ما آمدیم از اصل 45 استفاده کردیم و از روح  اصل 49 قانون اساسی استفاده کردیم که این اموال اصولا در اختیار و ملکیت این شخص و بستگان  نزدیک او قرار نگرفته و پایه مالکیت   او را قانونی نشمرده ایم آیا کسی  میتواند از ما غرامت مطالبه بکند بنابراین مطالبه  غرامت د رجائی است ک شخص برای او قانوناً حقوقی متصور باشد در اینجا اصلا به موجب قانون این  افراد حقی ندارند، حقی را از نظر قانون کسب  نکرده اند تا ما بیائیم این حق را نفی بکنیم وبعداً غرامت به آنها بدهیم بنابراین نظر کمیسیون قضائی این بوده  که پایه های مالکیت  از نظر قانونی برای آنها متصور نبوده چون این اموال متعلق به عموم است به استناد اصل 45 قانون اساسی اعمال  حاکمیت  نموده و  ملی شدن این اموال را اعلام کرده و بعد همانطوری  که در ذیل اصل 45 آمده راه مصرفش را گفتیم که اگر مالک شخصی پیدا نشده باید به مصالح عمومی مصرف بشود . عرض  دیگری ندارم .سلامتیان – ممکن است متن حکم  دادگاه انقلاب را بخوانید در چه تاریخ صادر شده است ؟ و چه متنی دارد ؟
رئیس- در اختیارشان نبود . نماینده دولت حرفی ندارند؟( اظهاری نشد )
امامی کاشانی – من پیشنهادم قابل طرح بوده …
رئیس- پیشنهاد شما چه بوده است ؟
امامی کاشانی – گفتم آقای شاهچراغی بخوانند .
 شاهچراغی(منشی )- پیشنهاد آقای امامی کاشانی را میخوانیم :‹‹ جمله ملی اعلام و حکم مصادره ›› حذف  بشود بجای آن کلمة ‹‹ از غاصب استرداد و  در اختیار جمهوری اسلامی قرار بگیرد ››.
 امامی کاشانی -  کلمه ‹‹مصادره  و ملی ›› حذف بشود .
رئیس-  این چیز جدیدی است .
 خلخالی-  اصلا د رحکم ها مصادره  نوشته شده .
 رئیس-  حالا  آقایانی  که پیشنهاد کرده بودند،آقای دکتر یزدی  از طرف آنها صحبت کردند پیشنهاد مشخص است حذف  شدن کلمه …›› به موجب این قانون ملی اعلام و ›› حذف میشود نمایندگانی که با حذف این قسمت موافق هستند قیام بفرمایند ( اکثر برخاستند ) با  اکثریت تصویب شد . حالا آقای شاهچراغی ، پیشنهادهای  مشابه را بخوانید . پیشنهاد آقای  امامی که میگویند ‹‹مصادره ›› را حذف کنید .
شاهچراغی(منشی)- پیشنهاد آقای امامی را میخوانم :
پیشنهاد مینمایم  جمله ‹‹ ملی اعلام و حکم مصادره ›› حذف شود وبجای آن کلمه ‹‹از غاصب استرداد در اختیار دولت  جمهوری قرار گیرد ››.
رئیس- آقای آیت  دو پیشنهاد دادند اگر مشابه است … اجازه بدهید پیشنهاد آقای آیت خوانده بشود چون شبیه بهم است آقای امامی پیشنهادتان را توضیح بدهید .
امامی  کاشانی – کلمه ‹‹ملی ›› را بهمان جهتی که مجلس رأی داد حذف بشود دلیل آن هم مشخص است برای اینکه معنای ملی این است که یک تعلقی داشته وبحث آن هم شده و اما مصادره هم همینطور است مصادره  معنایش این است  چه بسا ممکن است دادگاهی به خاطر اینکه یک آدمی  فاسد است مال  او را مصادره کند . معنایش این نیست  که دزدیده است معنایش این نیست که غاصب است ممکن است فاسد باشد و صلاح بداند که این  مال مصادره بشود بنابراین تابعین را کلمه ‹‹مصادره دارد ولی علاوه بر آن مطلبی کهدرباره  غرامت بحث میشود که اگر غرامت  هم مطرح بشود در ملی بودن مطرح خواهد شد،در مصادره هم مطرح خواهد شد اما اگر اینطور تعبی بود که ‹‹ و دادگاه انقلاب  اسلامی  حکم استرداد آن را از غاصب صادر نموده است ودر اختیار حکومت جمهوری اسلامی ›› که اگر اینجور باشد این معنای استرداد است وهیچ  بوی اینکه به دیگری  تعلق داشته است ، ندارد و آن احکام  غرامت همدر برنمیگیرد .
 شاهچراغی(منشی)- آقای خلخالی به عنوان مخالف.
 خلخالی- به نام خدا، عرض کنم که واقعیت  معلوم است چه آنهائی که ‹‹ملی ›› میگویند چه آنهائی که ‹‹مصادره ››میگویند چه آنهائی که استرداد می گویند واقعیت امر را عوض نمی کند .این مسأله بستگی  دارد به وکلائی که د رخارج  از ایران هستند و دفاع  از حیثیت ایران میکنند و همانها باید به پیچ و خم  قوانین در خارج وارد بوده باشند . آنچه که مسلم  است این اموال غصبی بوده  است . در باریان ،طاغوتیان وفامیل در جه  یک آنان مخصوصاً در احکام  صادره از طرف دادگاهها نوشته شده است که آنها دزدند مخصوصاً در این طرح  هم عنوان دزدی نوشته شده است در اینجا آمده است  محمد رضای دزد) این معنا در حکم هم نوشته شده است  محمد رضای دزد و اقربای درجه  یک او و فرزندان او ) خوب  معلوم است که آنها دزدی کردند، غصب کردند والا بقول جناب آقای امامی اگر هم بخواهیم استرداد بگوئیم ، آنها یک چیز  دیگر می گویند. نه،رد می کنیم . برمی گردانیم . لغت استرداد این را نمی رساند که حتماً اموال ،مال مردم بوده و برگشته است . استرداد یعنی از او به ما برمی گردد .اما استرداد این کلمه را وافی نیست . یعنی از مردم از ملت به طور غیر قانونی به جیب شاه و فامیل او رفته و دوباره برمیگردد به جیب ما. این لغتها محکش است  تماماً قاصر باشند  و هم ممکن است رسا باشد عنوان مصادره  لفظی است که ممکن است پی آمدهای ملی و استرداد را نداشته  باشد . و روی این جهت است که من مخالفم به اینکه کلمه : ‹‹مصادره ›› حذف  شود وکلمه :‹‹ استرداد›› بجای آن گذاشته شود .
 منشی- آقای موسوی تبریزی به عنوان موافق بفرمائید .
موسوی تبریزی- بسم الله الرحمن الرحیم .  قبلا عرض  کنم نماینده دولت باید توجه داشته باشد لفظ ملی را که حذف کردند،آنطور که ما از وزارت امور  خارجه در کمیسیون دعوت کردیم آمدند وموضوع را تشریح  کردند  عنوان مصادره که الان من با  حذف آن موافقم از این  جهت است که لفظ ملی کردن  اموال شاه معدوم و بستگان او را که  حذف کردید مصادره هم جنبه  قانونی  از  خلخالی می فرمایند واقعیت روشن است ،درست است  که واقعیت  روشن  است شما می گوئید در موافقتنامه الجزائر روی  تک تک الفاظ  آنها  استناد  می کردند.  قاصدشان می آمد که آن کلمه را توضیح  بدهد، منظور چیست ؟ واز این قبیل  مسائل .بخاطر اینکه آنها روی تک تک الفاظ  آنها استناد می کردند . قاصدشان می آمد که آن کلمه را توضیح  بدهد، منظور چیست ؟ وازاین قبیل  مسائل . بخاطر اینکه آنها روی تک تک الفاظ استناد می کنند . وقتی  که شما شود ضررش کمتر است . چون لفظ مصادره  اشکال دارد که نماینده دولت آن را برای ما گفته  است که آن از نظر دادگاههای بین المللی ممالک دنیا جنبه قانونی  ندارد، اما به هر حال اگر لفظ استرداد را هم بخواهید  حذف  کنید  باید عنوانش  معلوم باشد . حالا چون از این جهت مربوط ه بحث نیست آنرا بحث نمی کنم وقتی که عنوان استرداد روشن نباشد  کلمه ملی و کلمه مصادره هم حذف شود چون اشکالاتی دارند .از این جهت است که من موافقم .
رئیس- مخبر کمیسیون توضیحی  ندارند؟آقا  علیزاده توضیحی ندارید ؟
علیزاده – توضیح  ندارم .
رئیس-  عده حاضر در جلسه 180 نفرند پیشنهاد آقای امامی را مشخص کنید برای رأی گیری.
منشی- پیشنهاد آقای امامی کاشانی به شرح زیر است : ‹‹جمله  ملی اعلام و حکم مصادره  حذف شود وبه جای آن کلمه : از غاصب استرداد ودر اختیار حکومت  جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد .››
 رئیس- آقای امامی کاشانی خودتان پیشنهادتان را بخوانید .
 امامی کاشانی – بعد از جمله : دادگاه انقلاب  اسلامی ایران اینطور نوشته می شود:‹‹ و دادگاه انقلاب اسلامی  ایران حکم استرداد آن ها را صادر نموده است به موجب این قانون در اختیار حکومت جمهوری اسلامی ایران قرار می گیرد ››.
سلامتیان – کلمه (از غاصبین ) را هم اضافه بفرمائید .
امامی کاشانی- بلی استرداد از غاصبین .
رئیس- حکم مصادره را می گوئید : حکم استرداد از غاصبین . کلمه ‹‹ملی ›› هم که قبلا  حذف شده بود وچیز جدیدی نبود برای آقایان مشخص شد که آقای امامی چه میگویند .کسانیکه با این پیشنهاد قرائت شده آقای امامی کاشانی موافق هستند ( منشی- نماینده دولت توضیح دارند )آقای اسلامی بفرمائید .
اسلامی ( معاون نخست وزیر )- بسم الله الرحمن الرحیم .اصولا منظور اضافه کردن کلمه :‹‹ ملی اعلام شده ›› بوده است واگر آن ،برداشته شود دیگر اصلا به این لایحه نیازی نیست .ومشکل بزرگ  کار همان مسأله ای  است که برای طرح  دعوا و پیگیری سریعتر آن ، وکلا گفته بودند.وگرنه در مواردی که ما قرار داد معاضدت قضائی داریم و احکام ما را اجرا می کنند که نیازی  نیست ودر جاهائی هم که اجرا نمی کنند که فایده ای ندارد.
 عده ای از نمایندگان – تقاضای استرداد کنند .
اسلامی ( معاون نخست وزیر )- اگر کلمه ملی حذف بشود من تقاضای استرداد لایحه را دارم .
 رئیس- آقای اسلامی چرا شما قبل از اینکه می خواستیم رأی بگیریم توضیحتان را نگفتید ؟
اسلامی – مطالب را آقای خامنه ای  فرمودند یعنی مطالبی را که من یاد داشت کرده بودم   دقیقاً همان مطالبی بود که آقای  خامنه ای  فرمودند .
امامی کاشانی -  چرا اگر ملی حذف شود فایده ای ندارد ؟ استرداد چه اشکالی دارد ؟
 رئیس- دادگاهها حکم آن را می دهند شما چه چیزی را اضافه کردید ؟ البته حرف ایشان  صحیح است یعنی کاریکه دادگاهها کردند نیازی به تصویب مجلس ندارد مثلا  شما چه  چیزی را اضافه کرده اید ؟
آیت –آقای  هاشمی !پیشنهاد من مشکل، دولت را حل می کند .
رئیس- آقای  آیت  بفرمائید .
آیت – آقایان توجه بفرمایند برای اینکه از این مشکل بیرون بیائیم  یعنی مشکل ‹‹ملی ›› که بعضیها می گفتند احتیاج به غرامت است .
من پیشنهادی   دارم که د رتوضیح  آن عرض می کنم یک وقت است که ما یک چیزی را ملی می کنیم ویک وقت خودش ملی هست ،  شهرکی – اینکه تصویب شده است .
آیت – پیشنهاد داده ام و پیشنهادم قابل طرح است .
رئیس- اگر این پیشنهاد در تکمیل پیشنهاد آقای امامی کاشانی باشد که ما در محظور نیفتیم  چه عیبی دارد ؟
یکی از نمایندگان – مگر پیشنهادها بترتیب وصول مطرح نمی شود ؟
یکی از نمایندگان – اگر دولت لایحه را پس گرفته است پیشنهاد ایشان موضوعیت ندارد .
 رئیس-  هنوز پس نگرفته اند میگویند اگر مشکل  حل نشود پس می گیرند ولی اگر  حل شود چه اصراری دارند پی بگیرند؟آقای آیت بفرمائید .
آیت- استدلال ا نمایندگان محترم توجه بفرمایند .یک وقت هست که  فلان خانه، فلان  باغ را ملی می کنیم و مجلس  رأی  می دهد وملی می کند  طبعاً باید غرامت بدهیم .اما یک وقت است که دادگاه به استناد اینکه آن اموال عصبی است رأی می دهد که ملی است این که دیگر غرامت نمی خواد . رأیی  هم که مجلس  داد به خاطر همین بود . من در آنجا گفتم که چون دادگاهها رأی دادند واین اموال  را مصادره کرده اند بر طبق اصل 49 و 45 ملی است ومتعلق  به بیت المال است  ولی البته کلمه ‹‹ملی ›› را ما به کار نبردیم ولی متعلق به بیت المال همان ملی  است . شما می توانید کلمه ‹‹ملی ›› را  هم اضافه کنید .
در این صورت هم مشکل دولت از بین می رود وهم مشکل پرداخت غرامت از بین می رود .این پیشنهاد من را اگر قرائت بفرمائید مشکل دولت را هم حل می کند و احتیاجی به پس گرفتن ندارد چون کلمه ‹‹ملی ›› در آن هست که همان متعلق به بیت المال است .
رئیس- عبارت پیشنهاد آقای آیت این است :
مادة واحده – نظر به اینکه طبق احکام صادره از دادگاههای انقلاب اسلامی ایران واصل 49 قانون اساسی اموال و دارائیهای محمد رضا پهلوی و بستگان نزدیک وی متعلق به بیت المال است …
بعضی از نمایندگان – وملی است .
رئیس- ‹‹ملی ›› حذف شده است .
یکی از نمایندگان –رأی گرفتید .
رئیس- اگر این را میخواهید بگوئید که قانون اساسی گفته است شما دیگر چه می خواهید بگوئید ؟ اصصلا این چیزی اضافی نمی آورد .
 سلامتیان – فقط و فقط جواب مثبت داده ایم .
 رئیس- اگر تعبیر‹‹ملی ›› را بردارید آنچه  را که قانون اساسی گفته ، است و حکم دادگاهها  هم بر طبق قانون اساسی است پس چیزی اضافه نمی آورد .
یکی از نمایندگان – بر طبق قانون است .
رئیس- شما می گوئید بر طبق قانون هست اگر هست پس مجلس الان می خواهد چه بکند…
 یکی از نمایندگان – دولت را موظف  میکند .
رئیس- طبق قانون، دولت موظف هست . پس مسکوت ماندن لایحه را پیشنهاد کنید تا دولت هم برسد که رسیدگی کند .
آقای محلاتی و آقای آیت پیشنهاد مسکوت ماندن لایحه را داده اند .
 امامی کاشانی – د راختیار دولت است .
رئیس- معلوم است که د راختیار دولت است . آقای محلاتی درباره پیشنهاد مسکوت ماندن لایحه توضیح بفرمائید .
 محلاتی- بسم الله الرحمن الرحیم .واقع مطلب این است که با نظریات مختلفی که از طرف موافق ومخالف و به دنبالش نظر یه نماینده دولت بیان شد  باید عرض کنم که این مسأله هنوز روشن نشده است که نمایندگان با علم براینکه  این لایحه  حقوق ملت را تأمین می کند رأی بدهند . الان چند ماه است که این  لایحه در کمیسیون مانده است . من به خاطر اینکه همه جوانب رعایت بشود با اینکه من خودم برایاینکه بتوانم رأی بدهم با بعضی از حقوقدانهای شورای  نگهبان صحبت کردم و گفتند ‹‹ملی ›› شدن لازم نیست همینقدر که گفته شود در اختیار حکومت جمهوری اسلامی قرار میگیرد  معنایش ملی شدن است ولی معذلک من پیشنهاد میکنم که این لایحه فوری در کمیسیون  با نظریات مختلف در اولین جلسه رسیدگی بشود وبا یک طرح دو فوریتی  یک هفته دیگر  هم ما تحمل کنیم  وبه صورت پخته و به صورت واضح و روشن با مطالعه  همه جوانب  دومرتبه بیاید به مجلس واین لایحه الان مسکوت بماند .
 رئیس- فقط  مسکوت ماندن  را مطرح کنید .
محلاتی – عرض کردم که الان مسکوت بماند .
رئیس- برای چه مدتی پیشنهاد میکنید .
محلاتی – به مدت یک هفته ودر طول یک هفته نظریات مختلف بررسی  شود .
رئیس- آخر اینجور هم نمیشود چون به این ترتیب باید لایحه جدیدی  بیاید اگر مسکوت ماند دوباره  عین همین میاید به مجلس  چون یک بار دیگر  ماگرفتار این بوده ایم .
محلاتی- آقای هاشمی وقتی  با طرح 15 نفری آمد دیگر نمیاید  به مجلس  و همین لایحه را با پیشنهادات اصلاحی میاوریم .
رئیس- بسیار خوب با پیشنهادات اصلاحی میتوانیم بیاوریم .
محلاتی- بنابراین اگر وقت کم است هر مقاری که لازم است یک ماه ، بیتس روز تا اینکه این مسأله حل شود .
منشی- یک هفته  بیشتر  باشد تا امکان پذیر باشد .
محلاتی – به مدت بیست  روز یا یک ماه
سلامتیان – من پیشنهاد سلب یک فوریت  آنرا دام .
محلاتی- آقای هاشمی بدون زمان مگر نمیتوانید رأی بگیرید  زمان نداشته باشد هر موقع آماده شد میاورند مجلس.
رئیس- آخر مادر عمل گرفتار مشکلات آئین نامه ای میشویم آقای سلامتیان پیشنهاد سلب  یک فوریت  میکنند این شاید بهتر است به این ترتیب  الان پیشنهادها داده میشود وبرای شور دوم به کمیسیون میرود دولت را هم دعوت میکنید میایند آنجا و رسیدگی میشود تا در شور دوم بتوانیم نظر بدهیم ( همهمه نمایندگان ).
توکلی- بنده اخطار قانونی دارم .رئیس- بفرمائید .
احمد توکلی- یک اخطار قانونی است برادران وخواهران توجه بفرمایند فکر میکنم اصلا بحث  را متوقف میکند . اصل 49 را بنده از ابتدا تا انتها میخوانم توجه بفرمائید این لایحه غیر لازم است .
 اصل49- دولت موظف است ثروتهای ناشی از ربا، غصب،رشوه… و سایر موارد غیر مشروع را گرفته وبه صاحب حق رد کند ودر صورت معلوم  نبودن او به بیت المال بدهد این حکم باید با رسیدگی و تحقیق و ثبوت  شرعی  به وسیله دولتاجرا شود .
 الان مسلماً اثبات شرعی شده است دولت موظف به اجرای آنست این عملا ملی هست هر وکیلی  که بخواهد از حقوق ملت ایران دفاع کند به استناد این  اصل میتواند به همه دنیا اعلام کند  که این اموال ملی شده  است . قانون  اساسی هم از همه چیز  قوی تر است .
 رئیس- آقای اسلامی شما تقاضای استرداد  لایحه را بکنید اگر دولت برایش  کافی نبود به شکل دیگری  به مجلس بدهد آقای دیالمه بفرمائید .
دیالمه – در بند 3 از مصوبه مجلس  درباره گروگانها ذکر شده است ‹‹ اموال شاه متعلق است به ملت ایران ›› واین کار را دولت خیلی دقیق میتواند انجام  بدهد .
 منشی- آقای توکلی موافق مسکوت ماندن هستند و آقای شبستری مخالف مسکوت ماندن هستند .
 رئیس- آقای شبستری مخالف مسکوت ماندن  هستند صحبت کنند .
محمد شبستری- بسم الله الرحمن الرحیم . بنده مخالفتم  با مسکوت بودن از  این لحاظ است  که اگر مسکوت بگذارید هیچ نوع تغییری نسبت  به آنچه که  تا به حالا داده شده است آقایان نخواهند توانست بدهند فقط کاری که میتوانند بکنند اینست که چون ما ازنی لحظه به بعد میتوانیم پیشنهادهای مختلف  بدهیم با مطالعه بیشتری میتوانند پیشنهادهای با  مطالعه تری را بیاورند این کار را میتوانند بکنند ولی بنده میخواهم اینجور عرض کنم که د رعین حال با مسکوت ماندن مخالفم علتش هم اینست  که دو نکته در اینجا گفته شد بعضی از آقایان گفتند که یان اصلا ملی هست بنابراین از این لحاظ  دیگر لازم نیست ما قانونی  وضع بکنیم این را دلیل کنار زدن این لایحه یا مسکوت ماندنش یا شل شدنش  میدانند دراین مورد یک سوال مطرح است و آن اینست  اینجا تکیه شده  به احکام دادگاههای انقلاب باید دید آیا تمام کشورهائی که  در آنجاها اموال این خاندان هست تمام آنها احکام دادگاههای انقلاب شد بعضی  جاها قبول  میکنند و بعضی جاها قبول نمیکنند . غیر از محاکم دادگستری است بنابراین  ممکن است درباره بعضی از اموال دادگاهههای انقلاب حکمی صادر کرده باشند  در بعضی از کشورها این تلقی را که ما از دادگاههای انقلاب  داریم نداشته  باشند واینکه ما میگوئیم اینها خود به خود مال بیت المال است  آنها این تلقی را  نداشته باشند .بنابراین ضرورت دارد که مجلس  اعلام  بکند با همین تعبیر ‹‹ در  اختیار حکومت جمهوری اسلامی ایران قرار میگیرد›› با همین تعبیر اعلام بکند که آن چیزی که دادگاههای انقلاب مصادره کرده اند یا استرداد  کرده اند و متعلق به ملت دانسته اند مجلس آنرا متعلق به ملت میداند چون آنوقت این میشود  ک قانون مربوط به مجلس   قوانین مربوط به مجلس  دیگر از نظر همه دولتها و کشورها قطعاً اعتبار  دارد . بنابراین ازاین نظر بنده  ضرورت بودن یک چنین قانونی را رویش تکیه میکنم و با توجه به مسائلی  هم که گفته شد هیچ  دلیلی بر تأخیر ومسکوت گذاشتن مطلب دیده نمیشود از آنطرف هم احتیاط ایجاب  میکند که ما قطعاً یک چنین قانونی داشته باشیم . براین اساس بنده مسکوت بودن را به هیچوجه  موجه نمیدانم .
منشی- آقای توکلی موافق.
احمد توکلی- بسم الله الرحمن الرحیم . این استدلال راجع به دادگاههای انقلاب درست نیست با انضمام اصول 4و5و57 کلیه فرامین  امام علاوه بر اینکه شرعیت دارد قانونیت دارد و دادگاههای انقلاب مشروع و قانونی هست بنابراین چون دادگاههای انقلاب ثبوت شرعی  کرده اند که این اموال غاصبانه  هست  طبق اصل 49 و دولت موظف به اجرای احکام آنها است این لایحه لازم نیست بر فرض احساس  د رضمن  عمل چون مسکوت ماندن حد خاصی ندارد  دولت میتواند دوباره بیاورد به مجلس و تقاضای طرح آنرا بکند ودر مجلس  تصویب بشود .
شبستری- بنده با مسکوت گذاشتن این مخالفم .
رئیس- خیلی خوب شما گفتید نیاز به قانون داریم ومسکوت نماند .آقای  توکلی میگویند خیر الان نیاز به قانون نداریم بعد در ضمن  عمل  اگر معلوم شد لایحه دوباره احیاء میشود وبه مجلس میاید .
هادی- مسکوت ماندن به شرط اینکه موقت باشد ار دائمی باشد برای  همیشه میرود ..
رئیس- خیلی خوب پیشنهاد  آقای محلاتی را برای مسکوت ماندن  به رأی میگذاریم آقای محلاتی یک مدتی هم برایش تعیین کنید ( محلاتی – یک ماه ) 181 نفر حاضرند کسانیکه با پیشنهاد مسکوت  ماندن موافقند قیام  فرمایند ( اکثربرخاستند ) تصویب شد .
 صباغیان – آقای هاشمی  تابلو درست نبود ورأی نیاورد .
رئیس- آقایان بیورن تشریف نبرید .
توکلی- آقایان بیرون تشریف نبرید  چون رأی گیری کامل نبوده است و باز حرف در میاید .
 عابدین زاده – پس رأی گیری قبلی هم کامل نبوده است .
رئیس- چرا بادید نشان داده میشود که اکثریت هست  همین  حالا بادید گفتند اکثریت هست . آقایان تشریف داشته باشید چون از روی  تابلو  قضاوت کردیم و تابلو هنوز آزمایشی است حالا میخواهیم روی دید نمایندگان قضاوت کنیم . توجه بفرمائید . کسانیکه با مسکوت ماندن موافق هستند قیام فرمایند ( اکثربرخاستند ) تصویب  شد ملاحظه  فرمودید که اکثریت هست تابلو  چون آزمایشی است ما روی  تابلو  قضاوت نمیکنیم اسامی غائبین قرائت می شود .
منشی- بسم الله الرحمن الرحیم . غائبین  امروز  یکشنبه 13/2/1360 غائبین غیر موجه آقایان :فخرالدین  حجازی-  محمد علی حیدری – لطیف صفری-  مرتضی محمودی- عبدالمجید  معادیخواه – محمد شجاعی – هادی غفاری-  محمد هادی عبد خدائی- سید محمد تقی شاهرخی-  حسن  حبیبی- احمد غضنفرپور- مصطفی فومنی- عباسعلی  ناطق نوری- سید حسین  پورمیرغفاری-
 غائبین  جلسه روز پنجشنبه مورخ 10/2/1360 غائبین غیر موجه آقایان : پورمیر غفاری از تبریز- معرفی زاده از خرمشهر- ابراهیم حبیبی از تهران – کیان ارثی از فریدن – خاچاطوریان از ارامنه – رحمان استکی  از شهر کرد – محمد علی تاتاری از زاهدان .
ضمناً کلیه تأخیرهای  بیش از پانزده دقیقه در پرونده منظور میشود .
6-پایان جلسه
رئیس- جلسه ختم میشود .
(ساعت دوازده و ده دقیقه جلسه پایان یافت )
رئیس  مجلس  شورای اسلامی – اکبر هاشمی رفسنجانی