مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی ( دوره اول – جلسه 122 )

جلسه یکصدوبیستم ودوم                                                             19اسفندماه 1359هجری  شمسی
                                                       بسمه تعالی                     3جمادی الاولی 1401هجری قمری
                                        مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی                                                                                                   
                  صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز سه شنبه نوزدهم اسفند ماه 1359
فهرست مندرجات
1-اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید
2- بیانات  قبل از دستور  آقاین  عطاری ، رهامی ، مصطفی  تبریزی .
3- بیانات آقای  رئیس  بمناسبت  سالگرد  مرحوم  مجاهد  سید جمال الدین  اسدآبادی  و ترور  شهید  محمد  صالح .
4- بحث  پیرامون  طرح  دو فوریتی  نمایندگان درباره  سرپرستی  وزارتخانه های بدون وزیر بوسیله  نخست وزیر .
5-پایان  جلسه و تاریخ  تشکیل  ودستور  جلسه  بعد .
جلسه  ساعت هشت و سی دقیقه به ریاست آقای هشامی  رفسنجانی  تشکیل  شد
1- اعلام  رسمیت  جلسه  وتلاوت  آیاتی  از کلام الله مجید
رئیس-  بسم الله الرحمن الرحیم . با حضور  184  نفر د رجلسه  رسمی  است . دستور  جلسه  قرائت شود .
منشی- بسم الله الرحمن الرحیم .دستور جلسه  یکصد و بیست  ودوم  روز  سه شنبه  نوزدهم  اسفند ماه 1359  مطابق  با  سوم  جمادی  الاول 1401  هجری  قمری .
1- تلاوت کلام الله مجید .
2-  نطقهای  قبل از  دستور .
3- طرح  قانونی  تعیین سرپرستی  وازترخانه هایی  بی سرپرست .
4-  گزارش  کمیسیون کار  وامور  اجتماعی  واداری واستخدامی  در خصوص  لایحه  الحاق  یک تبصره  به بند (2)  لایحه  تأمین  منافع  کارگران مشمول   قانون سهیم  کردن درمنافع  کارگاههای  صنعتی  و تولیدی  مصوب  1341  ولغو  قوانین   سابق.
5- گزارش  شور دوم  کمیسیون دیوان محاسبات  وبودجه  مجلس  در خصوص  طرح  اجازه  تجدید  نظر د رقوانین  دیوان محاسبات .
6-  اعلام اسامی   غائبین  و دیرآمدگان امروز .
7-  اعلام  ختم  جلسه  وتاریخ  و برنامه جلسه  بعد .
رئیس-  تلاوت کلام الله مجید  را شروع کنید .
اعوذ بالله من الشیطان  الرجیم  بسم الله الرحمن الرحیم
‹‹وقال  لهم  نبیهم  ان الله  قدبعث  لکم  طالوت  ملکاً  قالوا   انی  یکون  له  الملک  علینا  ونحن  احق  بالملک  منه  ولم  یؤت  سعه من المال  قال  ان الله اصطفیه  علیکم  و  زاده  بسطه فی  العلم والجسم  والهل  یوتی  ملکه  من یشاء والله واسع  علیم .  و قال  لهم  نبیهم ان آیه  ملکه  ان یا تیکم  التابوت  فیه سکینه  من ربکم  و بقیه  مما ترک آل  موسی  و آل  هارون  تحمله  الملائکه  ان  فی  ذلک  لایه  لکم  ان کنتم  مؤمنین  . فلما  فصل  طالوت  بالجنود قال  ان الله  مبتلیکم  بنهر فمن  شرب  منه  فلیس  منی  ومن  لم  یطعمه  فانه منی الا من  اغترف  غرفه  بیده  فشر  بوامنه الا قلیلا  منهم فلما  جاوزه  هو  والذین  آمنوا معه  قالوا  الاطاقه  ثناالیوم  بجا لوت وجنوده ، قال  الذین  یظنون  انهم  ملاقواالله کم  من  فئه  قلیله  غلبت  فئه  کثیره  باذن  الله  والله مع  الصابرین .››
(صدق  الله العلی  العظیم – حضار  صلوات فرستادند )
‹‹آیه  250 و 251  سوره البقره ››
2- بیانات قبل از دستور آقایان  عطاری ، رهامی ، مصطفی  تبریزی
رئیس- سخنرانان قبل از دستور  را دعوت کنید .
منشی-  آقای  احمد  عطاری پج دقیقه  از وقت  آقای  رهامی را گرفته اند .
 مهندس  طاهری- آقای  هاشمی  من یک اخطار  قانونی  دارم .
رئیس-  آقای  مهندس  طاهری  اخطار  قانونی  دارند ، بفرمائید .
 مهندس  طاهری- بسم الله الرحمن الرحیم  . لاحول  ولا قوه الا بالله  العلی  العظیم  دیروز  یک تلگرافی  از مردم محترم  کازرون  مبنی  بر حادثه  دانشگاه به دست من رسید که احساس  وظیفه کردم .
رئیس-  این اخطار  قانونی  نیست .
 مهندس  طاهری-  اشاره  کنم به اصل  110 که وظیفه  مجلس  شورای  اسلامی  است  در قانون صریحاً ذکر شده است که وقتی  راجع به رئیس  جمهور مسأله ای  پیش  میاید  کفایت  و عدم کفایت  ایشان باید بررسی بشود .
 رئیس- این اخطار  قانونی نیست آقای  مهندس  طاهری .
 مهندس  طاههری- به نظظر من ،این  در قانون اساسی هست .
رئیس-  خو ب،  باشد .
 مهندس طاهری-  اصل  110  هست .
رئیس-  آقای  مهندس  صبر کنید من توضیح  بدهم  اخطار  قانونی  این است  اگر  مجلس  برنامه  ای  دارد  که برخلاف  قانون اساسی است  شما درباره  آن برنامه  اخطار  بدهید .
مهندس  طاهری-  وظیفه  و کلای  مجلس  هست  یا نیست ؟
 رئیس- خیر.
 مهندس  طاهری-  پس  بنده  سؤالی  دارم .
 رئیس- اگر هم باشد جزو  وظائف  مجلس  است  اما جزو  وظائف  امروز  که نبوده است ما که تخلفی  نکرده ایم  خواهش  میکنم  ادامه ندهید ،آقای  عطاری  بفرمائید .
احمد   عطاری-  بسم الله الرحمن الرحیم . بنده میخواستم  از روسیه  عجیبی که  در میان مردم ده نشین   ما پیدا  شده است  اینجا  یادی  بشود  لابد  شما هم عنایت  دارید  که این مردم  نجیب  و زحمتکش  به فرمان  امامشان  از خودشان زدند  و بر بیل زدنهایشان اضافه  کردند  تا به امید  حق  دیگر  مامحتاج  گندم  اجنبی  نباشیم . خدا  میداند که وقتی  از طرف  دولت میخواهند  برای آنها کاری  انجام  بدهند خودشان  هم مردانه  هر طور  که  بتوانند کمک  مالی وکاری  میدهند  وبا آنکه  برای  نالیدن  از  همه سزاوارترند  نمینانند  چرا که به اسلامیت  این جمهوری  ایمان دارند و برای  حفظ  سرحداتمان  بچه هایشانرا  به جبهه میفرستند وبرای  کمک  به تأمین  آذوقه  آنها  از نان شب خودشان میزنند ، جنگ  زده ها را گیرم  که فقیرانه ،اما  گرم و صمیم آنچنان  که با اهل و عیال  خودشان  رفتار  میکنند  خدمت  میکنند وخلاصه  آدم  میتواند نشانه های حیات  و نشانه هایانقلاب  را در میان آنها با همین  چشم  سر ببیند و این درست  همان جائی  است که می بایست  ما را از خواب  بپراند  وما را بیدار  کند چرا  که ما به جای  پرداختن  به مسائل  آنها ومردم  دیگر  کشورمان سرگرم  جنگ و ننگ  خیالی هستیم  ما آدمهائی  که به اسطه  انجام  تکلیفمان  میتوانیم  بر قلوب  ملت خودمان  حکومت  کنیم  چرا با بایست  با دست  خودمان  بساط  تفرقه  ودل شکنی  را پهن  کنیم وکار را  حتی  به بی حیائی  بکشانیم  در حالیکه  میدانیم  یک سلاح  پرقوت  مادر مقابل  دشمن  و بیگانه  همین  دوستی  و یکانگی  مان هست . به هر تقدیر  چیزی که نمی بایست پیش  بیاید  پیش  آمدهاست ودیگر  دودوزه  بازی  در قبال  مسائل  موجود  جامعه  شایسته  نیست  وقتی  که میگوئیم  دودوزه بازی  به خاطر  این است که بعضی  اگر  چه  آهسته و زبر زیانی ، و بعضی  رسا  اما  همه این واقعه  رامحکوم  کرده اند . اما نه  همه  جا . ومن  عرض میکنم  که بیائیم  همگی متحداً  و فقط  برای کسب  رضای  خدا آن را محکوم کنیم  ونه به خاطر  کسب  امتیازات سیاسی .  و ان شاء الله فشار مردم و  کمک  آنها به  قوه  قضائیه  توفیق آن را میدهد  که بدون  اینکه  مجال  خدشه  وارد  آوردن ، به کار  این قوه باشد ب ه این کشته شدن ها ، چشم  بیرون آوردن ها ،  ضرب و جرح  ها ، هتک  حرمت ها پایان   داده بشود و علل وعوامل   قوی  و ضعیف  این جریانات  شناسائی  بشوند و به دست  عدالت  سپرده  بشوند .  و تا این به گشودن  بابی  در  جهت  سلامت  اجتماعی  بینجامد ودر غیر این صورت ، دیکتاتوری  صغیری  که آغاز  شدهاست رشد میکن و فتنه بزرگی  را در پی  می آورد  که در این  فتنه  هیزم  کشانی  برنامه اولین کسانی  خواهند بود ، خواهند سوخت  مطلب  دیگری  را هم شاید  خوب  باشد ، اینجا اشاره  کنم این است که  همه آنهائی که دست  اندر کار  روزنامه هستند ، و آنهائی  که پیام از امام میگیرند برای انکه  بیشتر  مواظبت  کنند و رعایت  میزان  بکنند ، تو را به خدا داشته باشند این قدر  غیر  هم  فکرشان را  تحقیر  نکنند و یک آدم  موقر ومسلمان رادر این مملکت  به اسم  جوجه  افغانی وچیزی از این  قبیل  تحقیر  نکنند و لطمه  نزنند ودرموردشان  نکته  پرانی  نکنند .این  چیزی  است که ما باید برای  خاطر  خدا  به آن برسیم  والسلام .
 منشی- آقای رهایم  ده دقیقه وقت  دارند که صحبت  کنن .
 رهامی – بسم الله الرحمن الرحیم . السلام  علیکم و رحمت الله و برکاته . درود بر همه رزمندگان غیوری  که همه شان در جبهه ها  برای  دفاع  از  حیثیت  اسلام  ومسلمین  جان  خودشان را سخاوتمندانه ایثار  می کنند . درود  بر مجروحین  انقلاب  و جنگ  که شهیدان  زنده  تاریخ  ما هستند ودرود بر همه شهدای  انقلاب  و شهدای  جنگ  که خون  خود را نثار  اسلام  و قرآن نمودند وای کاش  ما در  کنار آنها بودیم ودر راه  رضای  خدا  درکنار آنها کشته  میشدیم . برادران ،  خواهران  ، مردم غیور  ایران انقلاب  مادر مسیر  تکامل  خود  یکی از حساس  ترین  موضع  خود  را دارد  طی  می کند .و کوچکترین   غفلت  و عدم  توجه  و عدم  درک  موقعیت  حساس  کنونی ، ضایعات  جبران  ناپذیری  را ممکن است پیش  بیاورد که بعد نتوانیم  جبرانش  بکنیم . ملت  ما که سالیان  سال  بلکه  هزاران  سال  زیر  ستم  استثمار  و بهره  کشی  طاغوت  ها و خان ها و شاه ها وملوک  بودن  وهمیشه  روستائیان  وشهرنشینان  فقیر  دوشیده  شدند، تحت  ظلم  بودند . پس از نثار  کردن هزاران  هزار  از بهترین   جوانانشان واموالشان  میخواهند حکومتی  را درست  کنند که در آن حکومت  فقط  قانون  حاکم  باشد  نه فرد و نه شخص ، قانونی  که از فطرت  انسانی، قانونی  که از کتب   الهی  گرفته شده باشد . ما  می بینیم  که تا زمان  حکومت  پهلوی  و حکومت  مشروطه   اواخر  قاجار  همیشه  یک  عده ای  که مشروعیت  شان  فقط  اسلحه شان ومشروعیتشان فقط قوای  نظامی  شان بوده است در این  مملکت  حاکم  بوده اند بعد هم که آمدند  دراین مملکت   قانون  بگذارند   این قانون راطوری  تصویب  کردند که اشخاصی  که در رأس  بودند  و بیشترین  اختیارات  را داشتند در این مملکت  هیچگونه  مسؤولینی  نداشتند من توجه  شما را به دو اصل  از  متمم  قانون اساسی  مشروطه   جلب  می کنم :   اصل  بیست و هفتم  که میگوید  قوه  مجریه  مخصوص  پادشاه  است و قوه  مقننه از  شخص  اعلیحضرت   همایونی  ومجلسین  ناشی  میشود  بعد این شخص  که در رأس  دو قوه  بود و وقه  قضائیه  را نیز  تحت  سیطره  خود داشت  طبق اصل  44  متم  قانون  اساسی  شخص  پادشاه  از مسؤولیتی در  مقابل  مملکت  ومردم  نداشته باشد .در قانون اساسی  حکومت  اسلامی هر کسی  به اندازه  اختیاراتی  که دارد ، مسؤول  است ، مقام  ولایت  فقیه با اختیاراتی  که در اصل 110 قانون  اساسی  دارد در فرماندهی  کل نیروهای  مسلح  در تعیین  فقهای  شورای  نگهبان  و نصب  عالی ترین مقام  قضائی  کشور در  تعیین فرماندهان  نیروها  و فرمانده  سپاه  و رئیس  ستاد ،در عزل  رئیس  جمهور  بادر نظر گرفتن  شرایط  آن .  در عفو  و تخفیف  مجازات  محکومین  بیشترین  مسؤولیت  را در مملکت دارد واین شخص  درمقابل   قانون برابر اصل 112  با دیگر  افراد مملکت  مساوی  است  یعنی اگر یک  شخصی  یک کارگری ، یک  بقالی  یک  تصادفی  بکند که این تصادف  شش ماه  زندان  داشته باشد مقام  ولایت  فقیه ، مقام  رهبر  اگر  همین  تصادف  را بکند ، همین شش ماه زندان را باید برود .نه اینکه  مثلا  پنج  ماه و  بیست  ونه روز باشد  مقام  ریاست  جمهوری  بااختیاراتی  که طبق قانون دار بالاترین مقام رسمی  کشور  پس  از ولایت  فقیه و رئیس  قوه مجریه به  همین  اندازه  بیشترین  مسؤولیت رادارد وهمین طور اعضاء  دولت  ودیگر مسؤولین  و قوه   قضائیه  در رأس  آن شورایعالی  قضائی  که میتواند بالاترین  مقام  کشور را حتی  مقام  رهبری  تا ریاست  جمهور یو یا نمایندگان را به  دادگاه بکشاند ، مسوول  امنیت  قضائی  مملکت  است مسؤول  حفظ  جان ومال  مردم است و نمایندگان  بااختیارات وسیعی  که در اصول  قانون اساسی از  72  تا 90  قانون  اساسی  آمده  است نمایندگانی که میتوانند در کلیه  مسائل  مملکت  اظهار نظر بکنند ، قانون  وضع  کنند  نمایندگان میتوانند ، دولت  را ساقط  بکنند ، میتوانند کفایت  سیاسی  ریاست  جمهوری  را مورد سؤال  قرار بهند ،واگر  نداشت ،رأی  به عدم کفایت  سیاست  او بدهند .  اینها خودشان بیشترین   مسؤولیت  رادراین  مملکت  دارند . مامتأسفانه می بینیم که در مملکت  هر کسی  در حد مسؤولیت  خودش  انجام وظیفه  نمیکند مملکت  مادر شرایط  فعلی در حالی است که از یک  طرف هزاران  کیلومتر  مربع  از خاک  مادر اشغال  بیگانه است .  چند تا از شهرهای  ما در تصرف  اشغال   نظامی  بیگانه است . قریب  دو میلیون   نفر از مردم  ما آواره شده اند .در  جنوب  ببینید  در همین  هفته اخیری  که من  به شیراز  رفته  بودم  آواره  اند . مادران  فرزند   مرده ، بچه هیا پدر مرده  خانه ها ویران شده ،‌هزاران  هزار  از بهترین   جوانان این مملکت   فدا شده اند و بیمارستان  ها پر  از معلولین  این کشور  هستند ویک کشور  یک تنه  قریب  شش ماه  است که  در  هوا ، در زمین  ودر دریا  دارد می جنگد . و در مرزی  به طول  قریب  ششصد ، بلکه  هشتصد  کیلومتر ،در مقابل  دنیائی  کفر   وشرک  ارد مبارزه می کند .در داخل  مملکت  بعلت  فساد دستگاههای  گذشته  وضع  اقتصادی  کشور  ، بیکاری ، تورم،  وضع  روستاها قریب  17 میلیون نفر از مردم  این کشور در روستاها  در بدترین  وضع از نظر  اقتصادی  ،‌اجتماعی  دارند زندگی  می کنند . انقلابی کهب اید  خواسته  محرومین  کشور را برآورد  بکند . ما می بینیم  پس از  آنی که حمله نظامی  طبس ، پس از آنی  که درگیری  ها ی منطقه  ای  پس  از آنی  که تهاجم  عراق ، شکست  میخورد  وتوطئه  مذاکرات  شکست  میخورد . عوامل  دست اندر کار هستند که  توجه   عموم  را از  خرمشهر  تصرف  بشود و قریب  20- 30  میلیون  جمعیت در آنجا قتل   عام بشوند .ودیگر  شهرهایمان توجه  مردم را از جنگ  ومسائل  مرز  ومسائل   حیاتی  کشور  معطوف  کند . به درگیری  های  داخلی  گروههای  وابسته  وورشکستگان  سیاسی ، تجارگردن  کلفتی  که سالیان  سال  در این  مملکت  چاپیدند وحالا می بینید که با اجرای  قانون اساسی منافع  آنها بخطر  میافتد . زمین  داران بزرگی  که سالیان  سال  حکومت  کرده اند و برمال  وناموس  مردم  حاکم  بوده اند بااجرای  طرح   تقسیم  اراضی  اسلامی  ، منافع  شان  بخطر  افتاده  است .  همه  و همه  دست اندر کارند  و با  هم متحد  شده اند وره روز  یک محملی ، یک روزی  دور  آیت  الله طالقانی   جمع  میشدند ، پدر طالقانی ، پدر طالقانی  میخواستند ، ایشان را  رو در روی  امام قرار  بدهند . یک روزی   دور  رئیس  جمهور  جمع میشوند ویک روزی  دور دیگر  مقامات  کشور  ، این هائی  که با تحریم  انتخابات  قانون اساسی ، با تحریم انتخابات  ریاست  جمهوری که چون  کاندیدای   خودشان  به خاطر  عدم  صلاحیت  حذف  شد. هیچ  اعتقادی  به نظام  جمهوری ندارند آنهائی که در روز  عزای  عاشواریا  حسینی  م سوت می کشند ،  کف  میزنند  همه  اینها  دست اندر  کارند  تا  با  تحریکات  دیگر  گروهها ، بتوانند جوی  ایجاد  کنند .. که ما فکر  کنیم  جنگ   فقط  در  دانشگاه  تهران  است . نه د رخرمشهر  ما فراموش  کنیم .  که جنگ درخوزستان است  جنگ در ایلام  است .  شما  نگاه  کنید  در همین  چند  روز  اخیر  با بمب  نا پالم  به خرم آباد  حمله  کردند ، به ایلام  حمله  کردند . با موشک  به دزفول   حمله  کردند . آقا  شما خودتان را بجای  جنگ  زده ها بگذارید ، در خانه هایتان  نشسته  اید ، در یک لحظه ای  خمپاره  ای میاید و بچه هایتان ، و عیالتان کشته میشوند . آواره میشوند . در چنین  وضعیتی  ، برادران ، خواهران  اگر به این مسأله توجهی  نشود . ببینید اگر  شما به عکس  العمل  تبدیل   بشوید  ملت ایران اگر شما در مقابل مسائل   حالت  انفعالی  واقع  بشوید  اگر شما  بخواهید  ساختمانی  بسازید  وکسی  نگذارد  این ساختمان  را بسازید  کافی  است  کهبه شما یک  فحش  بدهد  و سنگ بیندازد  و شما برگردید ،  جواب  او را بدهید اگر با سسنگ  بزنی  سراورا بشکنی ، اوبه  هدف  خودش رسیده است  زیرا نگذاشته  است شما  ساختمانت را بسازی . ما میخواهیم  یک نظام  جمهوری اسلایم ر را بر پایه  قسط  اسلامی  بسازیم .   حالا دست هائی در کار  است که  نگذارند ما کار بکنیم . برادران  توجه  کنند ، ما وقتی  میائیم  قانون ملی  شدن بازرگانی  خارجی  را  مطرح  کنیم  وقتی   میائیم  قانون اراضی  شهری  را مطرح  کنیم ، هر قانونی  که بخواهد  به منافع  طبقات  حاکم  که سال های سال  دراین مملکت   حاکم بودند  بربخورد ، درگیری ها شروع  میشود . ما نباید  حالت  انفعالی  پیدا کنیم آقای  رئیس  جمهور ، وزرا ء نخست وزیر ، نماینده ها بدانند .این ملتی  که خون  داده اند ،این ملتی  که  جان  هایشان را فدا کرده اند ،اینهائی نیستند که د رخیابان  ها بخاطر  گیر نیاوردن  نوار  فلان  خواننده  فاسق  میگویند آزادی  مامنع  شده است . اینهائی  که هنوز  میدان  ولی عصر  برای  آنها میدان ولیعهد  است . میدان  امام حسین  برای آنها میدان  فوزیه  است . ما نمیخواهیم  رضایت  آنها را جلب کنیم . شما باید منافع  رضایت  طبقات  محروم  این مملکت رادر نظر  بگیرید و بنشینید  این قوانین  را که زندگی  این  ها را  تأمین  می کند ،در خارج ، میلیونها  میلیون  مسلمانی  که در کشورهای اسلایم ،  میلیونها انسانی  که  در کشورهای فقی رآفریقا ،آمریکای  لایتن ،آسیای شرقی  زندگی  می کنند ، چشم  براه ….
رئیس-  شما دو دقیقه دیگر وقت دارید .
رهایم – انقلاب  شما دوخته  اند  انقلاب  مال  شما نیست . شما حق  ندارید ،  انقلاب  را به لجن  بکشانید . مسؤولین  مملکت  حق ندارند ، انقلاب  رابه لجن  بکشانند . شما  چه حقی  داری ، پیرزنی  که فرزندش  کشته شده است واسلام  و قرآن  را میخواهد شما بیائید  بخاطر  ریاست  خودتان ، گروههای  خودتان ، انقلاب  راب ه  انحراف بکشانید . مردم ایران جنگ  بین  دو حزب  دو گروه  ودو تا فرد نیست .
 جنگ  بین طبقات  محروم  و فقیر  مسلمان  ایران وکشورهای دیگر در یکطرف  ودر طرف دیگر با آمریکا و شوروی  وانگلستان  و پادشاهان  مرتجع منطقه  است ( احسنت – احسنت ) اینهائی که میگویند  ما ضد آمریکا هستیم ، ضد استثمار  هستیم ، با سخنراین  در دانشگاه  تهران،‌در امجدیه  ، حتی  یکبار  هم مر گ بر آمریکا  نگفته  اند  ولی ما فراموش نمیکنیم  اگر با بمب  اتمی  هم بمبارانمان بکنند ، ما فراموش  نخواهیم  کرد  و تا آخرین  لحظه  باز میگوئیم  مرگ بر آمریکا ، مر گ بر آمریکا ،آمریکا اینطور  نیست  که با یک  ترفند  سیاسی  ، عقب  نشینی  کند ، از دربرانند از پنجره  وارد  میشود از  پنجره  برانند ،از سوراخ  دیگر  به این مملکت  میاید . من از این میترسم  که این درگیری  های منطقه ای  ما را به انحراف   بکشاند بعد  یک  روزی  بیدار بشویم ، ببینیم  خدای   نکرده  فرصت  از دست  رفته  است و هیچ   کار ی نتوانیم بکنیم  شما خود مجلس  را نگاه   کنید در عرض  شش ماه . هفت ماه ،  ده  ماه اولا در باره  مجلس  تبلیغاتی  در بیرون  کرده اند .منزوی  کرده اند ما که نیامدیم  بادست  خودمان  سخنان  مجلس  را از طریق  رادیو ، تلویزیون  پخش  کنیم ، اصل  69  قانون اساسی  هست  صریحاً میگوید  مذاکرات  مجلس  باید برای اطلاع  عموم  پخش  بشود نه فقط  در سطح  تهران ، روزنامه ها ب که به شهرستانها نمیرسد ،‌رادیو  هم میاید  چند  فقره  از  حرفهای  پیش  ازدستور  نماینده ای را که در مقابل  همهملت  مسؤول  است و پس  از  شش ماه  هفت  ماه میاید ،  حرف  بزند  حرفهایش را خلاصه  می کند  و میگید  میخواهم  حرفهای  مهم  او را بگویم . تو  از  کجا  فهمیدی  که بقیه  حرفهای  ما مهم  نیست . سخنرانی  فلان شخصی  رادر فلان  جا یکساعت ، دو ساعت  پخش   می کند ول یحاضر  نیست  سخنرانی  یکربع  نماینده ای را پخش  بکند . مجلس   در انزوا قرار گرفته  است .  درگوشه  قرار گرفته است نگذارید  اینطوری  باشد  مجلس باید  بعد  از مقام  ولایت  فقیه  بزرگترین  محور  اداره  مملکت  باشد  مجلسی  که میتواند طبق  اصل  123و 124  حدود  تخلف  رئیس  جمهور راتعیین  کند ، مسؤولیت  ها و حدود  تخلف   قوه  مجریه  را تعیین  کند مسؤولیت  های  قوه قضائیه  را تعیین  کند ،  این مجلس  نباید  حالت  انفعالی  پیدا کند و بنشیند  تا دولت  یک تبصره  یا  لایحه  یا قانونی را بیاورد ویا  سخنرانی  بشود و بعد مجلس  شروع  کند  به جواب  دادن  ما دولت وحکومتی  نیستیم  که مثل  فولکس  واگن  بخواهیم  حرکت  کنیم ماباید  مثل  بولدوزر  راه  برویم  ومشکلات   ونارسائی  ها رادر اره خرد کنیم و به جلوتر  برویم ،‌من متأسفم   که وقت ندارم ،  فقط میخواستم  در خاتمه  سخنانم  عرض کنم  که هفته  آخر  اسفند  ماه را یعنی از بیست  و سوم  تا بیست و نهم  اسفند ماه  را پیشنهاد می کنم  که هفته  جنگ  زده ها  اعلام کنیم و برویم  به سراغ  آوارگان  جنگی ، این هائیکه  از نظر اقتصادی  ومسائل   عفت  عمومی ومسائل  ناموسی  ومسائل اخلاقی  در  فشار  ومضیقه  قرار گرفته اند ، همه مردم به سراغ این ها بروند وماامسال  عید  نداریم ،  مردم  بروند و به این ها  برسند  وکلیه امکانات را برای  جنگ  و جنگ  زده ها  بسیج  کنیم ودیگر  اینکه  نامه ای  باامضای  حدود  صد نفر  از نمایندگان محترم  نوشته  شده است و بقیه  نمایندگان  هم اگر خواستند بیایند امضاء  کنند این  نامه مبنی  بر این است که کلیه  مذاکرات  مجلس  خصوصاً نطق  هیا  پیش  از  دستور  ومذاکرات  مهم از طریق   رادیو ،  تلویزیون  پخش  بشود وباید مردم در  جریان مسائل  مجلس  قرار بگیرند  واگر نقطه  ضعفی  دارند اصلاح  کنند ، اگر  نقطه  ضعفی  ندارد و قوتی  دارد پس  مردم  ببینند ، ما داریم  چکار  می کنیم ؟ اگر  بد هستیم ، ما را بیرون  کنند وارگ خوب هتیم  پس تشویق  مان کنند ( رئیس  - وقت شما  تمام است )  چشم ، من قریب  صد و شصت  هزار  موکل  در خدا بنده دارم که فقط  پنج  درصد  آن ها درشهر  هستند وامکانات  تلویزیونی  دراند ، بقیه  در روستاها  هستند وروزنامه  هم بدستشان نمیرسد  ما درمقابل این مسائل  خواهران و برادران  پس از جنگ  انقلاب  فرهنگی  داریم ، قریب  نیم  میلیون  از دانشجویان  این مملکت  احتیاج  به این دارند که ما آن  ها را به دانشکده ها  بیاوریم و قریب  یازده  میلیون  دانش  آموز   این مملکت  منتظر  انقلاب  فرهنگی  هستند ،آقایانی  که در ستاد  انقلاب  فرهنگی  هستند ، من متأسفم  که اکثر   این ها  به کارهائی که غیر از کار  انقلاب  فرهنگی  است  دارند می رسند ، واکثراً مسؤولیت  دیگری  ار دارند انجام میدهند اگر انقلاب  فرهنگی  به عمل  نیاید  هیچ  تغییر  زیر ورو نشود  هیچ  تغییر عمده  اقتصادی ، سیاسی  و صنعتی  دراین مملکت  وضعیت  دانشگاه ها  بیش از پیش  برسند  و نگذارند که نیروهای این دانشجویان  ودانش آموزان و مردم این کشور  هرز برود ، من مسائل  زیاد داشتم  که متأسفانه    فرصتی  برای بیان آن مسائل نشد . البته  دوستان من در اینجا نوشته اند که  20  الی  30  نفر آوارهه شده اند نه 20 الی 30 میلیون  نفر ، من  نگفتم که  20 الی   30 میلیون نفر  کشته شده اند . ( یکی از نمایندگان – اشتباه  فرمودید )  حتماً اگر چنین  چیزی  گفته ام اشتباه  شده است . من نمیدانم  چند هزار  نفر هستند ولی جوان های شما متدین  حزب  اللهی  ترین  جوانان شما کشته شده اند و سپاه پاسداران  هم بهترین  نیروهایش را از دست  داده است و حالا  می آیند  علیه  آنها تبلیغات می  کنند  و تحریفشان می کنند .والسلام  علیکم  و رحمت الله و برکاته . ( نمایندگان -  احسنت ، احسنت ).
منشی( توکلی )-آقای  مصطفی  تبریزی نماینده مردم  بجنورد .
مصطفی تبریزی- بسم الله الرحمن الرحیم . استکبار  جهانی  بویژه آمریکای  جهانخوار  و شرکاءاش  از اروپا   تا ژاپن  به غارت  دسترنج  مردم  جهان  هم چنان  ادامه میدهند و با برنامه ریزی های استعماری  به بهای  گرسنگی  بیش از دو سوم  جمعیت  جهان  و به قیمت  مرگ  صدها  هزار  کودک  زندگی  کثیف  فرعونی  شان را  ادامه میدهند در سال 1977  تولید  ناخالص  سرانه آمریکا   9590  دلار ،‌سوئیس  12100 دلار ،امامصر  و گانا 390  دلار  بوده است با اینهمه  اختلاف  عظیم   متوسط  رشد  تولید  ناخالص   داخلی در سال های  1970-1977  در آمریکا  3% در ژاپن  5% درهند  9/1% ودر آنگولا  منهای  10% بوده است رشد  صنعت  در ژاپن 9/10% در اوگاندا8/7% رشد  کشاورزی در ژاپن  1/1  درصد ودر  آنگولا  11-% بوده است .
رضد  خدمات  در ژاپن  5% ودر آنگولا  8/11-% نه تنها مسائل  مادی  که نرخ  سواد افارد  بالغ در سال  1987 در  کشورهای  صنعتی  99% در یمن  13% در  افغانستان  12% ودر نیجر  فقط 8% و حاصل  اینکه  امید  به زندگی  در  آمریکا  73  سال ، نروژ  74 سال ، و سوئد /75 سال ،ژاپن  76  سال ، اما  اتیویی  فقط /39  سال است  تا وقتی  مردم  جهان  علیه  این نظامات  استعماری  بپا  نخیزند  سرنوشت  شان  تغییر  نخواهد کرد ، من از تمام مردم  جهان میخواهم دعوت  تاریخی  انبیاء  را برای ا ستقرار  عدل  و قسط  در جهان  پاسخ  گویند و علیه  استکبار  جهانی به پا خیزند  نه تنها برای  نجات  خودشان که برای هر چه  نزدیک  تر شدن  تاریخ  وراثت  وامامت  مستضعفان   برجهان ، انقلاب  اسلامی  ایران با رهبری  امام آن  هم  در کنار  خلیج  فارس  که  20% نفت آمریکا و  65% نفت اروپا  و 75% نفت ژاپن  را تأمین می کند بی شک توطئه های فراوان  امریکا  را به دنبال  دارد . برخورد  هر فرد  مسؤول  ومتعهد  با انقلاب  باید در نظر گرفتن کلیت  انقلاب  باشد  درست است  که نواقص  کوچک  و بزرگ ، ضعف های  عمده  در مسؤولان  ونهادها وجود دارد ،درست است که تنگ  نظری  ها وخود  محوری  ها  آفتی  برای  جامعه  شده است   اما  اگر  بجای  حرکت  دفاعی  در باربر  نواقص  رو در  روی  کلیت انقلاب  قرار بگیریم  خیانت  تاریخی  غیر  قابل  جبران را مرتکب  شده ایم ،متأسفانه  تمام برخوردهای  راست روانه وحرکت های چپ روانه  همدیگر  را تشدید  وتقویت   کرده اند  تا جائی  که م یبینیم  افرادی  که در جنگ  ایران  و عراق  شرکت  نم یکنندو آن را نا عادلانه  می دانند برای ایجاد جنگ  داخلی  هورا  می کشند و بسیاری  از جوانان صادق  جامعه ما تحت  تلقین و انگیزش  های  گروهی درعمل  به راست  روی یا چپ  روی  می افتند این یک  واقعیت  علمی  است که بدون  داشتن یک متلوژی  درست  بخاطر  وجود انگیزش  های  مختلف از یک  پدیده  اجتماعی  حتی  از یک  لکه  جوهر پخش  شده  تصویرهای  متفاوتی  خواهیم دید اگر به  جامعه ای تلقین  شود که د رکره  ماه  عکس  امام را می بیند خیلی ها خواهند دید  ودر صحت  دیدشان  قسم  شرعی  یاد خواهند کرد  آری  بسیاری  از ما هر کدام در داخل  گروه  خودمان  تحت تأثیر  بمباران  تبلیغات و تلقینات هستیم  و بدون  داشتن  متدلوژی  علمی  در تبیین  پدیده های  اجتماعی  مطمئناً از هر  حادثه  و جریان  چیزی  را خواهیم  دید  که گروه  استنادی  ما از پیش  برایمان  تعیین کرده انداز ماجرای  14 اسفند  همه  طرفهای  درگیر  سخن گفته اند و من با اشاره ای  کوتاه از آن میگذرم هر نوع  چماقداری و چماق  کشی ، فیزیکی ، زبانی و قلمی از آغاز  استقرار  جمهوری اسلایم  محکوم  بوده وهست وهر  نوع  برخوردهای  نفاق  انگیز و فحاشی هائی  نظیر اطلاق  پینوشه  به رئیس  جمهور با  توجه به بیانات و توصیه های  امام مردود است  اما متأسفانه  همه اینها  بحث  در معمول  است . برادران مسأله اساسی  دیگری  وجود دارد روزنامه گاردین  /11 فوریه  یعنی  حدود /20 روز پیش  می نویسد  ایوزسیون ایران  به جز دو گروه برای  تشکیل  یک  حکومت  دمو کراتیک  به توافق رسیده اند ، من تصور میکنم  تمام این ماجراها در رابطه  با جریانی  مشابه   با جریان  تلخ  دوران مشروطیت  است  و سیاست  بازان  بایان مقدمات  حذف  اسلام  را فراهم   می کنند ومتأسفانه  نقشه ها  به قدری  ماهرانه است که رئیس  جمهور  هم وسیله  قرار  میگیرد  متأسفانه  تزلزل  دولت  وارگان ها د ر اجرای  کارهای انقلابی  بی برنامه  گی  خود محوری و منزوی کردن  و تصفیه  صادق  ترین  جوانان  ما  برچسب  های نا چسب  تعصب  شدید، بریافته های خود بعنوانمعیار  حق  درنتیجه  رشد  فرصت  طلبان  به  جای کمک به تداوم  انقلاب  ، به رشد  نیروهای  اپوزسیون  کمک میکند ،  وخطر  جدی  را برای انقلاب  ما بوجود میاورد آیا اینهمه  تجربه  کافی نیست  تا در  رفتارمان تجدید نظر کنیم مگر  نه این است که  پردااخت های ارزی کشور  ما در  هشت  ماهه اول ساری  جاری /45 درصد  افزایش  یافته  است ؟ وتورم  به بیش  از /30  درصد رسیده است خدایا  توگواه  باشد من الان اعلام  خطر میکنم  اگر این  نواقص  ادامه یابد  و حاکمیت  مادر طرح   واجریا  برنامه هیا انقلابی تزلزل  نشان دهد ،  حمایت  توده های وسیع  محروم  رااز دست  خواهد  داد،  درست  است  که ما برای اسلام انقلاب  کرده ایم ولی استقرار  اسلام ، استقرار  عدالت  اجتماعی  واقتصادی  را ایجاب  می کند اگر  دولت در مسائل   عمده  سرانجام  به همان  میانه  روی هائی  بیفتد که دیگران در قبل می گفتند آیا  خواهد توانست  مقبولیت  خویش  را حفظ کند ؟ در حال  حاضر  مساله مالکیت  اراضی  شهری ، دولتی  کردن   بازرگانی  خارجی  و گفتگوهائی  در تعدیل  ثروت  و بند  (ج) در جریان است اگر  قوانین  به  نفع  ثروتمندان باشد وضعی  ایجاد خواهد شد که قابل  برگشت  نخواهد بود . برادران ما برای  خلا  وضع نم یکنیم  بلکه  برای واقعیت ،و واقعیت  این است که کسانی که زمین های کلان  دارند نامشروعیت  مالکیتشان  محرز است  من فقط  چند نمونه ازاین مالکیت  هارا نام می برم  واقعیت  این است  که سندهای  قلابی  دلیل  مشروعیتت مالکیت  این بزرگ  مالکان نیست  سند واقعی  دست های  پینه  بسته مستضعفان  است من  فقط چند نمونه از این سندها را که از داخل  محدود /25 ساله  تهران واز منافع  موثق  وبا صرف  وقت  بسیار  زیاد بدست  آورده ام  به اطلاع  شما میرسانم  تا خود قضاوت کنید  می تواند این مالکیت   ها مشروع  باشد ؟
1- علی رضا افشار 25 هزار  متر مربع  زمین  درتهران  شماره  ثبتی  ملک  1425.
2- منوچهر  فرمانفرمائیان                              25 هزار  متر .
3- الیاس اسماعیلیان                                     27236  متر .
4- اسماعیل  اسائلو                                     282336  متر .
5- احمد  شعبان  علی                                   33334  متر .
6- مرتضی  ظریفی                                       33897 متر .
7-  تیمسار  صنیعی                                      34360  متر .
8- دکتر  سیروس اصائلو                                 35488 متر .
9-  عزیز الله  حسین  مردی                             37774 متر .
10-علی اصغر  بهشتی                                     40000  متر .
11-محمد سهائی                                            43704  متر
12-جهانگیر سهراب  مانی                                 49375 متر .
13- حسن  معرفت                                         49375 متر .
14- آساطور آباغیان                                      000/50  متر .
15- حشمت  معراج بیک                                000/50 متر .
16- لاله زاری شمیرانی                                    00056  متر .
17-لطف الهل  منوچهر  عاملی                          59540  متر .
18- دکتر  حسن  علوی                                  64264  متر .
19- کیخسروتیراندازی                                     73366 متر .
20- مرتضی اخوان                                        87950  متر .
21- شهریار روامی                                          98750 متر .
22- حسن  علوی                                          96484 متر .
23-رستم وفاداری                                          99378 متر .
24-لطف الله علی تقی                                    100000 متر .
25-یعقوب حی                                           000/100 متر .
26-احمد لاجوردی                                      170990 متر .
27-توران بلورچی                                       000/250 متر .
28- مظفر  جندقی                                       280000 متر .
29-فرج الله رحیمی  وشرکاء                         000 /300 متر .
30-دکتر غفار فرمانفرمائیان                      489261  متر.
31-بهرام رستم نما وکیل                      188/642/1 متر .
مساحت  کل  املاک این سی  نفر مساوی  با  694/531/4 متر واگر  زمین  هارا به قیمت  موکت   حساب  بکنیم ،آن  هم موکت  نمدی  متری /70  تومان قیمت  ملک  آخرین نفر 600/531/149/11 تومان  خواهد شد. و قیمت  ملک این سی نفر  فقط  در بخشی از تهران  از قرار موکت متری  70 تومان  میشود  800/185/172/3  با توجه به این ارقام وحشتناک  اگر سوالی   شما  به مراجع  تقلید  بدهید  وبگوئید  ملکی  است که مشروعیتش  مورد  قبول  است  ناچاراً آن مرجع  اجازه  واگذاری  یا تقسیم  نخواهد داد اما اگر اطلاعات  درست  بدهید  و اطلاع بدهدی  که این آقائی که  بیش از یک میلیون متر مربع  زمین  را تصاحب  کرده است هرگز  دستش  گرد خاک  را هم لمس  نکرده است  مرجع به  شما  چه جوابی  خواهد داد؟ آیا  خواهد گفت  مشروعیت  دارد ؟ این شیوه  استفتاء   است  که بعضی از برادران را به اشتباه  می اندازد  شما اگر طوری  استفتاء  بکنید .
هاشمی  سنجانی –امام اطلاع دارند .
 خلخالی- آقای هاشمی  سنجانی  شما دیگر  شلوغ نکنید .
رئیس- آقای هاشمی  سنجانی  تخلف  نکنید .
خلخالی- آقای هاشمی  سنجانی  چرا شما با حرف  حساب  مخالفت  می کنید  مگر  آمده ای واینجا نشسته ای که فئو دال  ها را  حمایت  کنی ؟  شلوغ  نکن  کلیاتش  درست  است .
هاشمی  سنجانی  -  تمام  این ها باید محاکمه بشوند.
آقا محمدی  هر وقت  اسم  زمین می آید  ایشان نظم  را به هم  می زنند .
مصطفی تبریزی-  شما اگر شیوة استفتاءتان این باشد  که  مالکیتی   است مشروع  از راه  حلال بدست  آمده است البته  جواب  آن  هم  توسط  تمام  مراجع  این خواهد بود  که مالکیت  مشروع  محترم است اما اگر سند  دهید ،منبع  دهنده که این مالکیت ها به زور  به  عنف   با پارتی  بازی  وبا واسطه  قرار  دادن درباریان بدست آمده است  آنوقت  تمام مراجع  آن  مالکیت  ها را غیر  مشروع اعلام خواهد کرد.برادر، شمائی که به من حمله می کنی  اگر فکر  می کنی  من احساستی  هستم  آن چنان که درکمیسیون مسکن  هم به گفتند  من ترجیح  میدهم  که اگر  دفاع از بی زمین  ها و دفاع از گرسنه ها احساساتی  بودن است و دفاع از زمین  داران  عقل  است ، من ترجیح  میدهم  که همیشه احساساتی  باشم  اما عاقل  نباشیم . والسلام  علیکم  علی من اتبع  الهدی .
(نمایندگان – احسنت)
خلخلالی- آقای تبریزی  یک نفر  هم یادتان  رفت  بگوئید  و آن ….. است که زمین  دارد . ( همهمه  نمایندگان ).
 خانم طالقانی – چرا آقا ، پولدار ها نباید محاکمه  بشوند، سرمایه  داران نباید محاکمه  بشوند ؟ این  چه حرفی است . ( همهمه نمایندگان ) پس چه کسی  باید محاکمه  بشود ، این ها  چه کسانی  هستند ( همهمه  نمایندگان ).
3- بیانات آقای رئیس  بمناسبت  سالگرد  مرحوم مجاهد سید جمالا الدین  اسدآبادی  وترور شهید محمد صالح 
رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم . امروز  مصادف  با سالگرد  مرحوم مجاهد عظیم الشأن و شخصیت  عظیم  اسلامی  شخصیت  جهانی کم نظیر  در دنیای  اسلام مرحوم  سید  جمال الدین  اسد آبادی  است . ( همهمه نمایندگان ).
آقا محمدی – آقا ایشان  صمیمت  را بهم میزند ، خوب  اجازه  بدهید  بگویند .
یکی از نمایندگان –آقای هاشمی  شما آرام  بگیرید.
 بجنوردی – آقای  هاشمی  من اعتراض  دارم .
 یکی از نمایندگان -  آقای هاشمی  چرا تذکر  نمیدهید به ایشان ؟( همهمه نمایندگان )
 رئیس- بله ،درست است ، من این اعتراض را به آقای  هاشمی  سنجانی  دارم  چون ایشان مکرر  وقتی  که سخنی  را بر خلاف  عقیده  خودش  می بیند  بلافاصله  در مجلس  یک داد می کشند و به ایشان مکرر تذکر  داده شد و امیدوارم دیگر اینکار  را تکرار نکنند.  همه میدانیم  که مرحوم  اسدآبادی  حق  عظیمی  بر دنیای  اسلام دارد ایشان  با مجاهدتها و ابتکارات و روشنگری ها  و  پیشنهادهای  عمیق  و اساسی  موفق  شد در زمانی  که مجموعه  جهان  اسلامی  در  خواب گرانی  فرو رفته  بود و اروپای  استعمارگر  و استثمارگر زمینه  حکومت  ابدی  خودش را در کشورهای اسلامی  فراهم میکرد، مرحوم  اسدآبادی  با هشدارها و مسافرت ها و مبارزات  موفق شد موج  بیداری رادر اقیانوس  عظیم  جهان  اسلام  ایجاد کند و به  حق امروز ما از آثار  خدمات ایشان استفاده می کنیم ،‌تاریخ  ایران و تاریخ  بسیاری از کشورهای  عربی و تاریخ  مصر  حتی  تحت  تأثیر  خدمات  ومجاهدت های ایشان است  به این  روح  بزرگ  و عظیم  واین شخصیت  بزگوار  و این  فرزند  صدیق  اسلام  درود  میفرستیم  واز  خداوند  متعال  برای ایشان  تققاضای  مقام  عالیتر  می کنیم  و تذکر  کوچک  دیگری  دارم  که دست  استعمار  غرب  و تروریسم  عراق  یکی  از برادران بسیار  پر ارزش  ما را مخصوصاً بخاطر  اثری  که  در تأمین  نیازمندی های  جنگ  داشت  شهید  محمد  صالح  را که من در این مسافرتم  با فعالیت  های  او آشنا  شدم  ترور  کرد  و جنایت  بزرگی  را مرتکب  شد  که جنازه اش  را به ایران  آورده اند ، من به خانواده اش  تسلیت  و تبریک  می گویم  و باری  روحش  تقاضای  اجر  و لطف  الهی  میکنم  اولین  برنامه  امروز  ما ….
شهرکی-  آقای  هاشمی  در مورد مسکن  آقای  تبریزی مطلبی  فرمودند که  من تذکر  قانونی  دارم .
رئیس- خیر،  در روی  نطقهای  قبل  از دستور نمی توانید  بحث  بکنید  تذکرتان را بنویسید  و بدهید . اگر  مربوط  بود من میگویم ( هادی – من تذکر  قانونی دارم .)آقای دکتر  هاید تذکر  قانونی د ارید  بفرمائید .
 دکتر  هادی -  بسم الله الرحمن الرحیم ، متأسفانه  جناب  آقای  هاشمی  شما  در مقام  ریاست  مجلس  که یکی از وظایف  مهم تان  دفاع  از  حیثیت  مجلس  و حیثیت  نمایندگان است …..
رئیس-  کافی است ، این  خلاف  قانون نیست .
دکتر  هادی – اجازه بدهید  الان من تذکر  قانونی  ام  را میدهم  این مقدمه  اش است .
رئیس- خواهش میکنم  شما قبلا  وارد  بحث  نشوید، ماده اش را بخوانید .
 دکتر هادی-  بسیار خوب ماده را میخوانم …
رئیس- اصل  را بخوانید .
دکتر هادی – برای اینکه این تذکر  اولی ودومی  نیست  و شما …
رئیس-  اصل  را بخوانید  ببینیم  خلاف  قانون  است ؟
دکتر  هادی – اگر نمی خواهید من  حرف بزنم  اشکالی  ندارد .
رئیس-  نه ، نمی خواهم که شما  حرف بزنید .
 دکتر  هادی –آقای  هاشمی  من حق دارم  که حرف  بزنم .
 رئیس- حق  این است که مثلا  شما میخواهید  بگوئید  تو فلان  حرف را نزده ای ؟
دکتر هادی – اجازه بدهید  آقای  هاشمی  من  میخواهم  بگویم  که …
رئیس- آقای  دکتر  هادی  با  همه احترامی  که برایتان  قائل  هستم …
دکتر هادی – من  که هنوز  نگفته ام …
رئیس-  گویا  هنوز توجه  شما به معنای  اخطار  قانونی  جلب نشده است که معنی  آن چیست .
دکتر هادی – اجازه بدهید  اخطار  من این است که …
رئیس- بعداً به خود من  بنویسید .
 دکتر هادی -  بعداً فایده  ندارد برای این که یک مرتبه  دیگر  هم گفته ام و شما  توجه  نکرده اید …
رئیس-  بسیار خوب  شما بنویسید  و به من  بدهید .
 دکتر هادی – آقای هاشمی ، جنابعالی وقتی  یک وکیلی  را می گیرند  و کتک می زنند  دفاع نمی کنید  ویا به حیثیت  مجلس  اهانت می کنند ومیگویند  محدودیت  هست …
رئیس- این ها جزو  اخطار قانونی نیست .
دکتر هادی – الان اخطار  قانونی را هم می گویم .
رئیس- بخوانید .
دکتر هادی -  اصل 65:‹‹ مذاکرات  مجلس  شورای اسلایم ملی  باید علنی  باشد  و گزارش  کامل  آن از طریق  رادیو وروزنامه  رسمی …››
رئیس- این تذکر را که  دیروز  دادند وچیز  جدیدی  نیست .
دکتر  هادی -  اجازه بفرمائید ،درست است  که جدید  نیست ، ولی  توجه  نمیشود .
رئیس- آقای دکتر  هادی چرا وقت را می گیرید  بحث  را تمام  کنید .
 دکتر  هادی –آقای هاشمی  من  حرفم  را نزده ام .
 رئیس- اطاق  کنترل  میکروفون  آقای هادی را قطع  کنید .
دکتر  هادی – آقای  هاشمی  من هنوز  حرفم  را نزده ام که شما  فوری   شروع  می کنید .
 رئیس- دیروز  در این  باره  حرف زده اند .
دکتر  هایئ -  نمیشود .
رئیس- شد .
 دکتر هادی – آقای هاشمی  من حق دارم باید تذکرم  را بدهم .
 رئیس- حق  ندارید  چه تذکری ؟(همهمه نمایندگان ).
دکتر هادی – سخنرانی  ها پخش نمیشود .
رئیس- سخنرانی  چه کسی  پخش  نشده است ؟پس  اخطار  قانونی  نگوئید  چون اخطار  قانونی به این معنی است که  یعنی  روال  مجلس  بر خلاف  قانون است …
دکتر  هادی – این  از اخطار  قانونی  مهمتر است .
رئیس-  چه اخطاری  است ؟
دکتر  هادی – اخطاری  است که حدود  ده ماه است  مجلس شورا  شروع  شده است  مثل اینکه میکروفون  من بسته است .
رئیس-  بله  بفرمائید  ببینیم اخطارتان  چیست ؟ بعداً اگر  اخطارتان  وارد بود میگوئیم  که  میکروفون  شما را باز  کنند .
 هادی- حدود  ده ماه است که  مجلس  شورا شروع بکار کرده است و هنوز  مذاکرات  چاپ  نمیشود و پخش  هم نمیشود .
رئیس-  این چه ربطی  به برنامه  مجلس  دارد؟ شما این مطلب را خارج  از جلسه  بفرمائید ما نامه  به روزنامه  هم نوشته ایم  و اینهیچ  به برنامه مجلس  مربوط   نیست . ( همهمه  نمایندگان ).
 هادی-  جناب  هاشمی این از وظایف  شما است .
 رئیس- بسیار خوب  به وظایف  من مربوط  است و به وظایف  بیرون  از مجلس  مربوط   است بیائید  و بیرون  صحبت  بفرمائید .
هادی- چرا شما به این وظیفه عمل  نکرده اید .
رئیس- خیلی خوب اگر اینکار را هم  نکرده ام . بهر حال  اخطار  قانونی نیست که برنامه را قطع  بکند .
آیت-  این تذکر  قانونی است .
رئیس- تذکر  قانونی باید مربوط  به برنامه مجلس  باشد  خواهش میکنم  تجاوز  نفرمائید .
یکی از نمایندگان – آقا بنشین و این  همه  صحبت  نکن.
رئیس- بسیار خوب  این به شخص  من مربوط  میشود واگر  به شخص  من مربوط میشود به برنامه مجلس  مربوط نیست و اینهم  تذکر  قانونی  نیست .
 هادی- پخش  نشدن برنامه های مجلس  به ضرر ما است .
رئیس-  الان آقای  دکتر  روحانی  اینجا نشسته  است مجلس  به ایشان دستور  بدهد و ایشان هم بگویند که پخش  کنند، و یا قانون  بگذارنید  یا هر کار دیگری  که میخواهید  بکنید ، بهر  حال آقا این اخطار  قانونی نیست  که مذاکرات  مجلس  را قطع  بکند .
هادی- آقای هاشمی  اخطار  من این است که .
 رئیس- این اخطار  چیز دیگری است ، ده  تا اخطار  که  نداریم، این اخطار  مربوط  به این مجلس  نیست .
هادی- چرا  مربوط  نیست ؟ این اخطار  مربوط  به خود مجلس است .
4-بحث پیرامون طرح  دوفوریتی  نمایندگان درباره سرپرستی  وزارتخانه های بدون  وزیر بوسیله  نخست وزیر
رئیس- اولین برنامه مان رسیدگی  به طرح  دو فوریتی  است که داده اند بود . ولیکن  هنوز  شورای  نگهبان تشریف نیاورده اند ولی پیشنهاد سلب  فوریت  داده شده  است ، آقای  امامی کاشانی  و آقای  بجنوردی  و آقای  معین فربه ترتیب  پیشنهاد سلب  فوریت  داده اند که آقای امام کاشانی  تقاضای  خودشان را  پس گرفتند  اما آقای  بجنوردی  و آقای  معین  فر هستند و چون  آقای  بجنوردی  اول پیشنهادشان را داده اند میتوانند صحبت  کنند. (همهمه  نمایندگان ) آقای  بجنوردی  بفرمائید .
رشیدیان – آقای  هاشمی  این برخلاف  آئین نامه  است .
رئیس- آقای رشیدیان من برخلاف  آئین نامه  عمل  نمیکنم . آئین نامه اجازه  نداده است  که شما از پشت  این تریبون  صحبت  بفرمائید .
رشیدیان – همة مجلس  با این مسأله موافق هستند .
رئیس- اگر  همه مجلس  هم بخواهد من برخلاف  آئین نامه  عمل  نمیکنم  آقای  بجنوردی  بفرمائید .
بجنوردی – بسم الله الرحمن الرحیم ، من دلایلی  دارم که تقاضا  کردم  از  این طرح  قانونی سلب فوریت  بشود .
1-اگر به شرایط  جنگی امروز  نگاه  بکنیم ، برادران  وخواهران  فراموش  نکنند   که طرح  اولیه  این بود که  عراق  از طرف  ابرقدرتها  بویژه  آمریکا تحریک  بشود و بیاید  بخش  عظیمی  از کشور  ما رااشغال  بکند و بعداً ارتش  آرا  که مربوط  به بختیار  و اویسی  هست بیایند و آنجا  را بگیرند و با اغتشاشات  داخلی و با کارشکنی   ها  از طریق  گروهک  ها انقلاب  را از درون  بپوکانند و بعداً وقتی  که این جنبه سیاسی  بدهند  وهمزمان با آن مردم  را وتوجه مردم ر ا از جنگ سلب  بکنند و بتدریج  جنگ  عاملی  بشود برخلاف آنچه  که  امام در روز  نخست  فرمودند  که ‹‹ممکن  است این رحمتی  برای ما بشود . ›› امپریالیزم  کوشش  میکند که  این  جنگ  را با این ترتیب  عاملی  برای  تضعیف  ما بکند . مسأله  وحدت  مدیریت  سیاسی  کشور مستقیماً در رابطه  با همین مسأله   است . امروز  اگر تیپ  هائی  مثل  من  فریاد سر میدارند  که  نباید  تفرقه  بشود  دقیقاً به همین دلیل  است چرا؟ که  اساس  جمهوری  اسلامی  در خطر  است و  با توجه  به اینکه  جو سیاسی  کشور امروز  پس  از این  جریانات  اخیر  متشنج  شده است  و همچنین   توافق هائی  هم به عمل  آمده  است من  صلاح  نمیدانم  که این  طرح  دو  فوریتی  با آن مقدمات  مختصری  که بطور   تیتروار  عرض  کردم  امروز  تصویب  بشود بنابراین از این برادر کوچک  بپذیرید که سلب  فوریت  بشود ومطمئن  باشید در مورد وزارت  خارجه  هم توافق  خواهد شد وما گره ای را که میتوانیم  با دست  باز بکنیم  چرا برویم  و با دندان  باز بکنیم ؟( کیاوش  آقا باز نمیشود )(همهمه  نمایندگان ) اجازه بدهید  مسأله ….(رئیس- اجازه بدهید  حرفشان را بزنند ) بزرگترین  دشمن  انقلاب  (موحدی  ساوجی –ایشان  چند دقیقه  فرصت  دادند ؟)(رئیس-  پنج دقیقه )آقای رفسنجاین !مسأله  تفرقه  و جدائی  ودو گانگی  در مدیریت  سیاسی  کشور است  بنابراین اگر ما روی این موضعی  که الان گرفته ایم بیش از این اصرار  بکنیم  در واقع  موجب  تضعیف   خودمان  شده ایم  بنابراین من از همه کسانی که  واقعاً دلسوز  هستند برای انقلاب  ونم یخواهند  یک جو  ناسالم  سیاسی  بوجود بیاید  که فرصت  طلب  ها در این جو رشد  بکنند همان هائی که  تادیروز قبله  گاهشان شیخ  محمود  حلبی   ها بودند ،‌امروز  دراین جو  بیایند ورشد  پیدا بکنند ،آقایان  این یک اخطار  است (همهمة نمایندگان ).
یکی از نمایندگان -   تو حرف  خودت را بزن ، فرصت  طلب  هم خودت  هستی .
معزی- آقایان پاشوید  برویم  بیرون ، چه  حقی  دارد  توهین می کند .
توکلی(منشی)- بفرمائید  اسمی  از اشخاص  نبرید؟
یکی از نمایندگان  - یعنی  که  چه ؟
رئیس- آقای  بجنوردی  اگر اسمی  هم از اشخاص  نبرید  بهتر است .
بجنوردی – این هائی که با امام مخالف بودند .
رئیس- آقای بجنوردی  وقت تان تمام است .(همهمه نمایندگان ).
بجنوردی – من اخطار  می کنم  که این ها دارند فرصت  طلبی می کنند والسلام علیکم  . (همهمه  نمایندگان ).
رئیس-  مخالف سلب  دو فوریت  را دعوت  کنید .
منشی-آقای  محمد یزدی  بفرمائید .آقایان بدانند که پنج دقیقه  وقت  برای مخالف وموافق است .
 محمد یزدی – بسم الله الرحمن الرحیم .  علت  مخالف من با کنار گذاشتن این طرح  دو فوریتی (همهمه  نمایندگان – زنگ  رئیس) توجه به حساسیت  این  وزارتخانه است  که من معتقد هستم  اینکار را مجلس  می بایست  قبلا  انجام می داد  و پس از گذشتن  یک مدت کوتاهی ، وقتی  دیدیم  که  چنین  مشکلی  پیش  می آید  می بایست  مجلس  تصمیمش  را می گرفت  و با نداشتن  سه سرپرست  برای این  سه وزارتخانه ( ودر حال  حاضر  چهار  وزارتخانه ) معلوم است که  ما چه  مشکلاتی   داریم و ثانیاً اینکه آقایان  فکر می کنند که بتوانیم  به همین زودی  سران  به توافق   برسند  ومسأله  حل بشود ….الان  وقتی  من می بینم  که امروز  آن نامه رسیده  است و شرح  حال این آقایانی   هم که  معرفی  شده اند آمده است ودر بارة  دو نفر  هست وحال  آنکه سرپرست  وزارت امور  خارجه  حساس تر است و اهم است واز طرفی  این مسأله منافات  هم ندارد . یعنی اول  معلوم نیست  که ما به این زودی  ها به این توافق  برسیم ، توافق آقایان  کافی نیست ،  مجلس  هم باید رأی اعتماد  بدهد، مجلس  هم باید  بشناسد  و بر فرض  هم اگر  نسبت  به این  دو نفر  توافق  بشود  باز  نفر سومی  که مورد  اهمیت  بیشتری  است  هنوز  معرفی نشده . ما تازه  نمی دانیم  چقدر  وقت  دیگر  قرار  است  که آقای  بنی  صدر  با آقای  رجائی  به توافق  برسند و یا نرسند . مجلس  باید  کار خودش  را انجام بدهد ومنافات  ندارد . یعنی  الان مجلس  تأیید  بکند که سرپرستی   طبق  قانون بعهدة  نخست وزیر  باشد  بعد هم هر وقت  سرپرستان  دائم  معین شدند  کا رخودشان راانجام یم دهند . این مسأله  منافات  ندارد . واما مطالبی  که آقایان  به عنوان مخالف استدلال  کردند ، درست  با همین  ادله . ما  مخالف  می کنیم  یعنی  حساسیت  زمان،  مسأله  جنگ ، استفاده  ضد انقلاب  خود اینها  همه  اش  دلیل  بر این است که ما می  بایست  سریع  تر  وزودتر  تکلیف  این وزارتخانه  ها  را معین کنیم .  چون وضع  جنگ  هست ، چون  ضد انقلاب  می خواهد از این  موقعیتها  سوء استفاده  بکند . اگر تکلیف  این وزارتخانه ها را مشخص  بکنیم و حدت  بهتر  محفوظ می ماند دشمن  کمتر  می تواند استفاده  بکند . پس  این استدلالاتی  هم که آقایان  می کنند من معتقدم  که درست  به عکس  نتیجه می دهد . بنابراین با کنار  گذاشتن  این طرح کاملا  مخالف  هستم وحتماً می بایست  دردستور  باشد .
منشی- آقای صلواتی  موافق.
 یکی از نمایندگان – مگر  موافق می تواند صحبت  کند؟
رئیس-  چرا می تواند صحبت  می کند .د رمسکوت  ماندن موافق نم یتواند  صحبت  کند .
صلواتی-  بسم الله الرحمن الرحیم .  این اصل  کلی است که حسن  نظر  در تمام  برادران نماینده  هست . ولی  بینشها ، یک  مقداری فرق می کند و  بر اثر  این بینشها است که گاهی  آدم احساس  مسؤولیتهای  شرعی  می کند . الان  شما ملاحظه  بفرمائید . چه جنجالی برسر یک  سخنرانی  بر پا شده که یک عده ای آمدند  سخنرانی  را بهم  بزنند و یک عده ای آنها را زدند  وسوء استفاده هایی  که دشمنان  از این  برنامه کردند و این سوء استفاده  ها یا  حسن  استفاده هائی  که حتماً باید شورای  عالی  قضائی  آن  را حل  کند  من  معتقدم یک مقداری مجلس  سعی  کند اختلافات  را کم ند . برادران می دانید  که من نه وابسته  به گروهی  ونه وابسته  به دسته ای ، نه وابسته  به فردی هستم . ( همهمه  نمایندگان ).
 رئیس- اجازه بدهید  حرفشان را بزنند .
فواد کریمی – مثل  اینکه هستید .
صلواتی- بله ، خوب این برداشت  آقای فواد کریمی  است که غیر از  تهمت  چیز دیگری  ندارند.  ولی مسأله  این است که :آنجایی که دلم  می خواهد بین  رجال  سیاسی مملکت  وخود  رؤسا   هم یک مقداری  در جریان هستند که موکلین  ماد رچه ناراحتی  ما را قرار داده بودند  خوب   جناب  آقای  هاشمی   می دانند که در چه  ناراحتی  ما را قرار  داده  بودند بعضی  از نماینده ها  می دانند که چطور  اینها به  خانه ما آمدند وتحصن  کردند  وحتی  حاضر  نبودند  بیرون  بروند  بخاطر  این اختلافات که چرا  شما  فعالیت  نم یکنید .  در صورتی  که ما رأس  کلیه  فعالیتهایمان  این بوده است .  در هر صورت من با پیشنهاد آقای  بجنوردی  بخاطر  اینکه  این تشنج  ها رفع  بشود .البته از آن گروه  هم که ایشان  اسم  بردند  من می  گویم  نه ، گروه ضد  کسی  نیستند . یک مقداری  مورد  تأیید  هم هستند .در هر صورت  نظریات  ایشان مورد قبول  بنده است .  والبته  اگر این  فوریت   حذف  و سلب  شد ، که  چه بهتر. اگر سلب  نشد من  شخصاً وظیفه  شرعی  خود می دانم که  در طول  مذاکره  در جلسه  حاضر  نباشم .
 رئیس-  موافق ومخالف  صحبت  کردند، 184  نفر در جلسه  حاضر  هستند .
مهندس سحابی- آقای هاشمی  من یک سؤال  دارم .
رئیس- نه دیگر  سؤال  مطرح نیست .
 معین  فر- آقای  هاشمی  پیشنهادی که بنده  دادم مطرح می فرمائید ؟
رئیس- پیشنهاد سلب  فوریت؟
معین فر- بله .
رئیس-  فقط پیشنهاد سلب  فوریت  یک نفر مطرح می شود وموافق ومخالف  هم صحبت  کرد و سوال  هم ندارد . تابلو 188 را نفر را نشان  می دهد . کسانی   که با پیشنهاد سلب  فوریت  که آقای بجنوردی  دادند وموافق ومخالف صحبت  کردند ،موافقند . قیام بفرمایند ؟
یکی از نمایندگان – سلب  چی ؟
رئیس- سلب  فوریت  از طرح .(عده کمی برخاستند ) تصویب  نشد .
غضنفرپور-آقای  هاشمی  به نمایندگان بگویید  دستشان را روی  سوراخ  های  فیوز  نگذارند . برای انکه تعداد  صحیح  نشان نمی دهد .
 رئیس- بله ، این کار را نکنند . آقای  غضنفرپور  منشی  ها هم تعداد را  می شمارند .
یکی از نمایندگان –آقای  هاشمی  پیشنهاد دارم .
رئیس-  دیگر  پیشنهاد قبول  نمی شود .
دیالمه – این  حرفی  که آقای  غضنفرپور  می زنند  اعتبار  مجلس  را از بین  می برد ….
رئیس- من از منظور  ایشان را می فهمم. اصل  لایحه  مطرح  است . (همهمه  نمایندگان ) موافق  ومخالف  صحبت  کند .
 صفری- آقای هاشمی من پیشنهاد  داده بودم .
رئیس-  چه پیشنهاد ی دادید؟
 صفری- پیشنهاد داده بودیم  که این طرح  از دستور  جلسه   حذف  بشود .
رئیس-  نمی شود ، شما  که  بعد از 8 ماه  هنوز  آیین  نامه را نفهمیدید من  چه  کا ربکنم  . این  قابل  حذف  نیست . یا سلب  فوریت  است  یا برای  مسکوت  ماندن .
صفری-آقای  هاشمی  دو نفر را معرفی  کردند  بعد ….
رئیس- می گویم ، قابل  قبول  نیست .  بفرمایید . آقای لطیف  صفری  لازم  است  که یک  بار آیین  نامه را مطالعه  بفرمایید . طرح  برای  بحث  خوانده  بشود یکی از  امضاء  کنندگان  طرح  این طرح را بخوانند . آقای  بیات طرح  را بخوانید .
منشی- بسم الله الرحمن  الرحیم .طرح  قانونی  تعیین سرپرستی  وزارتخانه های  بی وزیر .
مقدمه :با توجه به اینکه از طرفی :
1- اصول 74و 134  قانون اساسی  تهیه  لوایح  و برنامه های مناسب  جهت  حل  مشکلات  عدیده ای اقتصاد  و سیاسی  را وظیفه  نخست وزیر و وزیران  می داند .
2- اصل 123 قانون اساسی  اجرای  مصوبات  مجلس  را بعهده  دولت می گذارد .
3- اعمال  نظارت  ومسؤلیت  خواهی  نمایندگان مردماز قوه  مجریه  که  طبق اصول 88و 89  قانون اساسی  انجام می گیرد ،تنها با وجود وزراء  ممکن است .
یکی از نمایندگان – متن آن غلط  است .
4- نداشتن وزیر برای  وزارتخانه های مهمی  همچون  وزارت  بازرگانی  ، اقتصاد وامور خارجه  واصول  فوق الذکر  را ملغی  الاثر  یااجرای  آنها را با نقائص  بسیار  همراه می گرداند واز طرف  دیگر با عنیات  به اینکه .
الف-اصول 126،134،138 قانون اساسی ،هیأت  دولت  را مباشر  مسؤول  اجرای  قوانین  شناخت  است . و نخست وزیر مسؤول  اقدامات  هیأت  وزیران است .
ب- اصل 141 برای جلوگیری  نقص  حاصل  از عدم  تکمیل  هیأت  به نخست وزیر اجازه  تصدی  بعضی وزارتخانه ها را بطور  موقت  می دهد .
ج- عدم  تفاهم  ریاست  جمهوری  و نخست وزیر  در تعیین ومعرفی  سه وزیر  باقیمانده ( که  دو تا شده است ) هیأت دولت  پس  از قریب  6 ماه  که از معرفی  نخست وزیر می گذرد.
د- تشدید مشکلات  سیاسی  و اقتصادی  کشور به علت  بروز   جنگ  تحمیلی  ماده زیر با قید  دو فوریت  جهت  تصویب  به مجلس  شورای اسلایم  تقدیم  می گردد.
ماده واحده -  بنابر ضرورتهای  حاد موجود  و شرایط  حساس  فعلی  کشور  نخست وزیر موظف است  تا تعیین وزیر برای وزارتخانه های بی سرپرست  تصدی  آنها را به عهده بگیرد .
تبصره-  وزارتخانه هایی  هم که به دلایلی،وزاری  تعیین دشه  خود را از  دست  داده یا می دهند مشمول  ماده  واحده  فوق  هستند .
 رئیس-  اسمی  مخالفین وموافقین را به ترتیب  اعلام  کنید  تا صحبت  کنند .
منشی- آقای عطاری  به  عنوان  مخالف  صحبت  می فرمائید ؟(عطاری -  خیر).
فؤاد کریمی – آقای هاشمی  اول پیشنهادات اصلاحی  را مطرح  کنید .
رئیس- خیر.
 منشی- توجیه  طرح نمی خواهد ؟
رئیس- در توجیه  طرح  اگر کسی  بخواهد می تواند صحبت  کند (اظهاری نشد )  موافق ومخالف صحبت  بکنند .
 منشی- آقای حمیدی  مخالف.
 حمیدی – بسم الله الرحمن الرحیم . شکی  نیست  که تکمیل  نبودن  کابینه ، خسارات و ضررهای  جبران  ناپذیری  را برای  انقلاب  و برای کشور  دارد . ولی   بحث  این است که راه  حل  تکمیل  کابینه  فقط منحصر  به این طرح  است  است  یا راههای  دیگری  هم دارد ؟  و بنده  متأسفم  بااینکه  به جناب  آقای  رجائی  رأی  موافق  دادم  ودر جلسه   خصوصی  هم در موافقت  ایشان  صحبت  کردم حالا  با این  طرح  که به حسب  ظاهر  راهگشای  مشکلات  ایشان است . مخالفت  کنم .  ولی عبت  مخالفت  این است  که  جناب آقای رجایی روزی در پاسخ  یکی از نمایندگان  که از علت  عدم تکمیل  کابینه  سوال  کردند  فرمودند مسایلی  است که باید  در جلسه   غیر  علیی  بگویم . بنابراین  تا آن   مسایل  برای ما روشن نشود  ودر جریان  قرار نگیریم   که آیا  واقعاً جناب آقای  رئیس  جمهور  بهانه گیری  می کند  یا این  افرادی  که معرفی  می شوند  از  صلاحیت  کافی  برخوردار  نیستند  تصمیم  گرفتن  مجلس  در این  زمینه عجولانه  است ودر صلاحیت  مجلس  مستقل  انقلاب  که  امید  انقلاب  ،امید  ملت  تکیه گاه مردم  و نمایندگان آن  عصاره  مردمند نمی باشد .  گر امکان  دارد  تقاضا  بشود این طرح  مسکوت  بماند . جناب  آقای  رجایی  در مجلس  تشریف  بیاورند  و آن  مسایلی  که فرمودند ( در جلسه  خصوصی  می گویم ) بگویند  واگر  عذر  ایشان  این است که جناب  رئیس  جمهور در جلسه   غیر  علنی  شرکت  نمی کند.  ایشان  تذکرات  را بدهند  . ما با مکاتبه  با بعضی  از نمایندگان حضوراً مسایل  را با رئیس  جمهور در میان میگذاریم و همانطوری که  نمایندگان با صراحت  ملاحظه  هیچکس  را نکردند  ورد هر وقت  و زمان هر کس  را مقصر  تشخیص  دادند، محکوم  می کنند  در این زمینه هم مسلماً  همین  کار را  خواهند کرد . بنابراین  اگر ( این  عرض  اول  بنده است . ) در این  جای  بحث  ، جای  پیشنهاد مسکوت  ماندن  است و با  توجه باینکه  اگر ایشان  به مجلس  بیایند ، مسایلی  روشن  می شود . که این مسأله  مطرح  است واگر نیست . بنده به دنباله  عرایضم  ادامه  بدهم . ( اظهاری  نشد ) ادامه میدهم ، بسیار خوب ، واما این طرح  هیچ چیز زیادتر از  آنچه  قانون اساسی تعیین  کرده است  بیان نمی کند و آنچه  در جوی  میرود ،آب است . این همان تحصیل  حاصلی  است  که در اصل  141 همین  قانون اساسی  که خونبهای  شهیدان ماست و  خواهش  میکنم  برادران  وقتی   میخواهند در یک  مسأله ای  صحبت  کنند از  خون  شهیدان ومجروحین  ومصدومین  و جنگ  زدگان مایه  نگذارند ومن اینجا گفتم  که اگر بنا باشد از  خون  شهیدان مایه بگذاریم.  ما هم عرض  میکنیم . مایه  این خون  شهیدان ، این قانون اساسی است که خبرگان این ملت  نوشتند .در اصل 141  میگوید:‹‹نخست وزیر میتوانددر موارد  ضرورت  بطور  موقت  تصدی  برخی  از  وزارتخانه ها را بپذیرد››. نظر  بعضی  از نمایندگان محترم  این بود که این ‹‹میتواند ›› امر جایز است . ومجلس  میخواهد  با طرحش  و تصویبش  این امر را بر نخست وزیر  الزام  کند . ولی میخواهم عرض کنم . خیر، این امر ،امر  جایز نیست  امرالزامی  است .  نهایت الزام  تخییری است . اگر  مجتهد در رساله  مینویسد، ‹‹ در زمان  غیبت  میشود ، میتواند ، شخص   نماز  جمعه  بخواند ، ومیتواند نماز  ظهر  بخواند ›› یعنی  بین یکی از این دو تا مخیر  است  نه اینکه  بگوئیم ‹‹میتواند هیچ کدام را نخواند ››‹‹میتواند ›› از آنجا که د راصول  دیگر  مسوولیت  کلیه  وزارتخانه ها بعهده  نخست وزیر  گذاشته شده و هنگامی که نخست وزیر کابینه  را می پذیرد  تعهد التزام  باداره  وزارتخانه ها داده ،‹‹ میتواند ››ایجاد  بعنوان الزام تخییری است . یعنی  میتواند وزیر  تعیین کند ومیتواند بعضی  از خود  عهده  دار شود وخصوصاً با توجه  باینکه  دنباله  اصل  صدو چهل ویکم دراین زمینه است که یک  مقام  دولتی نمیتواند دو مقام را به شخصه  احزار  کند . برای اینکه احتکار  کارها و پستها و شغلها  نباشد  گفته اند هر کسی  یک کار میتواند انجام  بدهد ودر این  اینجا  برای اینکه این  توهم  پیشنیاید  که اگر  یکوقت  وزارتخانه ای  لنگ است  آیا نخست وزیر میتواند آنجا را عهده  دار بشود  یا نه ؟ این مسأله را بعنوان ‹‹میتواند ››آورده و باصطلاح  این جواز  در مقام  توهم  نهی است که اهل  علم  میدانند . امر در مقام  توهم  حذر  و  نهی در مقام  توهم  جواز ، همان معنای  خاص  خودش  را نمیدهد . با توجه  به  سابقه  مطلب  این  میتواند به معنی  الزام  است . یعنی  نخست وزیر  میتواند وزیر  تعینی کند و نخست وزیر میتواند خودش  تصدی  وعهده  دار بشود و بهمین دلیل است  که قریب  پنج  شش ماه  نخست وزیر مهمترین وزارتخانه ها را بعهده گرفت و بزرگترین  مسوولیت  تاریخ  ار که مسوولیت گروگانها  بود برحسب  همین  اصل  انجام  داد واگر  منظور  از طرح  نمایندگان محترم این است  که با  تصویب  مجلس  سرپرستانی  یا  وزیرانی  بنام سرپرست  برای اینها  تعیین بشود . این همهیچ  اشکالی  ندارد  همانطور که امروز  دونفر وزیری  که بتوافق  رسیده  ، وزیر  اقتصاد و  دارایی  و وزیر  بازرگانی  معرفی  شدند  ودر دستور   جلسات  آینده  است . جناب آقای  نخست وزیر  هم میتوانند بیان  بکنند که ما میخواهیم  برای  وزارت امور  خارجه  هم فلان  شخص  را  سرپرست  قرار بدهیم  تا آنگاه نمایندگان محترم  در صلاحیت  آنها بیاندیشند و آنوقت  اگر در صلاحیت  آنها تردید  نداشتند . تصمیم  بگیرند  چطور  میشود  چنین  مسأله ای  را نادیده گرفت  وحال  اینکه  یکیاز نمایندگان  محترم  طرفدار  جدی  نخست وزیر  محترم  به ما میگوید که ‹‹شما  این ده نفر ار میشناسید  که میخواهید  رأی بدهید ؟››این  دو نفر که ما وقت داریم درباره آنها تحقیق کنیم  وقتی  درباره .
رئیس- از موضوع  خارج  نشوید .
حمیدی – چشم ، وقتی  که بنا باشد در صلاحیتشان  محل  بحث  باشد .آن  سرپرستی  را که هنوز  ندیدیم  ونمیدانیم  و نمیشناسیم  چطور  صحه  بگذاریم  وخصوصاً در این تبصره  آمده است در آینده  هم اگر  هر وزیری کنار رفت ، جناب آقای  نخست وزیر  حق  دارد خودش  یک وزیر  قرار بدهد .  خیال  میکنم  شورای  محترم  نگهبان  هم که حضور  دارند اگر اصل  طرح  را مخالف  قانون اساسی ندانند ، این  تبصره   را مطابق  قانون  اساسی  بدانند که تشخیص  بعداز تصویب  اصل  طرح  با آنها  است   واگر  منظور  از کسانی که این طرح  را داده اند این است که یک   نحوه  اختیاری  به  جناب  آقای  نخست وزیر  بدهیم ، این نخست وزیر محبوب ، این که د رقلب  ملت  به فرمایش  امام  جا دارد . اگر  منظور  این است که د رروزی  هم که  رد فوریت  صحبت  شد  یکی از  نمایندگان همین مطلب  را فرمود  که الان در صورتجلسه  هم هست که ما اختیار به  آقای  نخست وزیر  بدهیم  این اختیار  را من  صلاح  مجلس  نمیدانم . الاختیار  وما  اداریک  ماالاختیار .مادر گذشته  که بعضی  از نماینده ها را تعیین کردیم . الان در  تعیین آن نمایندگان ، خودمان  حرف داریم ودر آن وقت  هم بنده با تعیین  یک  نماینده ای مخالفت  کردم که مجلس  خودش را .
رئیس- این  خارج از موضوع است آقای  حمیدی .
 حمیدی – چشم ،در جریان اینمسایل  قرار بدهد . در گذشته  تاریخ  مملکت یک نخست وزیری که یک روز محبوب  ملت  بوده ، اختیاراتی  از مجلس گرفته  که آن  اختیارات به ضرر  این مملکت  تمام شده ، گواینکه  در آن روز در  روزنامه کیهان سال  30 شهریور  1301 هست  ودرروزنامه  28 دی  1331 هم هست .در آن زمان مرحوم  آیت الله کاشانی  باا ین اختیارات  مخالفت  کرد ولی جو آنروز  که اگر هر کس  حرفی برخلاف  دولت محبوب ، هر چند  از روی  دلسوزی  و نصیحت  میگفت . باو رنگ وانگ ومارک انگلیسی میزدند، نمایندگان آن  روز  بخودشان اجازه ندادند که با دادن آن اختیارات  مخالفت  کنند که اختیاراتی  بعد از اختیارات  و بعداً  منجرشدن بانحلال  مجلس  و سقوط  آن حکومت  وروی  کار آمدن  آن کودتای  28 مرداد  و 25 سال  اسارت  و بدبختی  برای این ملت ،‌بنابراین بنبده  عقیده ام این است که : مجلس  این اختیارات را لازم  نیست هب کسی  بدهد .  گو  اینکه  جناب  آقای  رجایی محبوب  ماست . عزیز ماست . برادر ماست . فرزند مجلس  است . مابایشان (از رئیس جمهور نزدیکتریم  وخصوصیاتی  که درایشان می بینیم ، دردیگران نمی بینیم . کسی  خیال  نکند اینها روی بعضی  از مسائل  است  . یک وقت  آقای نخست وزیر که اینجا بود من یک یادداشتی  دادم وازش  تقدیر کردم که وارد  بعضی از مسایل  اختلافی نمی شود اما د ر عین  حال الان حساب  بکنید  که در روز  قیامت  ما پیش  خدا مسوولیم  وهمانطور  که تاریخ  دارد در سال 1331 قضاوت  میکند ووجدان زمان بیدار است .در آینده  همدر باره  ما وشما قضاوت  خواهند کرد .  والسلام علیکم  ورحمت الله . (احسنت ).
منشی- آقای چراغزاده موافق.
چراغزاده – بسم الله الرحمن الرحیم . از مجلس  انقلابی جز ارائه  طرحهای  منطبق  بر قانون اساسی  شایسته  نیست . ملت  ما پس  از پیروزی  انقلاب  برهبری  امام توانست درکوتاهترین مدت،پنج  برنامه انتخاباتی  برگزار  بکند . قانون  اساسی  تدوین  بکند ، رئیس  جمهور انتخاب  بکند . مجلس  تشکیل  بدهد .  و دولت  تشکیل  بشود این یکی از بزرگترین  افتخارات  ملت  انقلابی  ماست که ، چشم  تمام  انقلابیون  جهان  را به حیرت  واداشت که توانستیم  ما د رکوتاهترین مدت  ممکن  این کا ررا انجام بدهیم . اما متأسفانه  عدم  تکمیل  کابینه این ملت ، بعضاً خوراک  تبلیغات  ضد انقلاب  را فراهم  کرد و نداشتن وزیر وسرپرست  برای  وزارتخانه های  مهمی  همچون  امور خارجه ، بی شک و به شهادت  همه کسانی که در این انقلاب  شرکت   فعال  داشتند . ضربه  بزرگی  به انقلاب  ما بود . چگونه است که نداشتن  وزیر برای  بعضی  از وزارتخانه های مهم  ما خطری  در برندارد .  اما  ارائه  این طرح  قانونی ، از طرف  نمایندگان ملت ، عواقب   خطرناکی  بدنبال  خواهد  داشت ؟ قانون اساسی مهلت  را برای  تعیین وزارء  ده روز  تعیین می کند . چگونه  است که  پس از گذشت  چند ماه هیچ  اعتراضی  نمی شود وهیچیک  از نمایندگان   اعلام  خطر نمی کنند اما ارائه این طرح  عواقب  خطرناک  خواهد داشت . آیا  در طول  مدت  این چند ماهی  کهب ه قانون  عمل  نشد ما نمی توانستیم  بگوئیم  که این برای  حذف  قانون است ؟  الین بر کسی  پوشیده  نیست که  نداشتن   وزیر  امور  خارجه  خصوصاً در زمان  جنگ  چقدر  بزیان این ملت  شد . و همه  شاهد  بودیم که بر اثر  این نقصان  و عدم  فعالیت  تمامی  نمایندگیهای  مادر کشورهای  مختلف  چهره  انقلاب  ما  را وارونه  جلوه  دادند . حقی  تجاوز  از روز  روشن  تر  عراق  را،برآب  وخاک  ما وبرملت انقلابی  ما وارونه  جلوه  دادند ، تا جایی که ما را دیکتاتور  خواندند.  چه کسی باید این واقعیت  را برای دنیا  روشن میکرد ؟ ما همه شاهد این مسایل  بوده ایم  برکسی  پوشیده  نیست که اقتصاد  وابسته ای  که از زمان  شاه  بمابارث  رسیده  بود ، باین  دولت  بارث  رسیده بود خیلی نابسامان بود وباید  دگرگون  میشد و نداشتن وزیر مربوط  این امکان  را از دولت گرفت . واین  دگرگونی  را حداقل  به تأخیر  انداخت . و بر کسی پوشیده  نیست که امر بازرگانی  ما با آن وضع  آشفته و بی درو  پیکری  که تمایم واسطه های به سرمایه  داری و دلالهای  بین المللی  در استخرهایی  که از خون  دل  این بیچارگان  مکیده  شده بود ، شنا میکردند  و باید اینها رسیدگی  می شد . اما نداشتن  سرپرست  این امکان را از دولت گرفت  یا حداقل  حرکت  دولت  را کند کرد .  برادران عزیزی  که درسمافرتهای  اخیر  شرکت  کرده بودند و برگشتند من از  بعضی  ها سوالاتی  میکردم ، عجیب  شکایت  داشتند  از وضع  اسفبار  نمایندگیهای  ما در کشور های  مختلف  بعنوان نمونه ، یک  فکر را از یک سفیر  نقل  میکردند  که او میگفت  داشتن  قانی  و  مبل  در سفارتخانه  ما آبروی  انقلاب  ماست .
آنکه  بااین فکر  عالی ومترقی آنجا  هست . چگونه میتواند چهره  انقلاب  ما را معرفی  بکند . درنهایت باید عرض  بکنم   که ما هم معتقد هستیم  که ایم  مجلس  باید برابر  قانون عمل  بکند وحاکمیت  قانون باید مطرح  باشد نه حذف  اشخاص  ، این را ما هم معتقد هستیم .نهایت  این طرح این است کههیچ  زیانی  به حق  آن کسانی که در  قانون اساسی در تعیین وزیر دخالت  دارند وارد نمی کند . همانگونه  که امروز  این دو وزیر مشخص   شدند اگر رأی  بیاورند   وزیر قانونی خواهند بود واین طرح  رد این زمینه  از اعبتار  میافتند بقیه  وزراء  هم بهمین  ترتیب  است  اگر  فردا وزراء  تعیین بشوند  این طرح از حیطه  قانونی خارج  خواهدشد . پس این  چه فشاری  است که ما وارد می کنیم . این طرح  نباید مطرح بشود این ایجاد اختلاف  می کند . هیچ  ایجاد اختلافی نمی کند و برای آن برادرانی که باا ین مسأله  موافقند وتلویحاً  این قضیه  را تأیید می کنند اما بنا به ضرورت  مصالحی  که د رذهنشان هست .  عرض می کنم : ‹‹شتر  سواری دولادولا ممکن  نیست .›› وباید  در نهایت  من مثل  برادر عزیزم  که در مخالفت  این طرح  صحبت  کردند .تاریخ  را به شهادت  بخوانم . تاریخ  آینده ای را به شهادت بخوانیم  که از میان امواج  قطور  زمان  بگذرد  ودر این  لحظه ،در این  لحظه  از زمان واین نقطه  از مکان به قضاوت  بنشینید  که این طرح در جهت  حاکمیت  قانون هست  یا در جهت  حذف  اشخاص  .والسلام علیکم  ورحمت الله (احسنت – احسنت )
منشی- آقای  موسوی  تبریزی  نوشته اند مخالف مشروط ،آقای  هاشمی  اول  مخالفهای  مطلق را دعوت  میکنیم ؟
 رئیس-  بله .
منشی- آقای صباغیان  بفرمائید .
 موسوی  تبریزی- من مخالف مشروط  ثبت  نام کرده ام .
 منشی( توکلی )- معمول این بوده  که   اول مخالفین  مطلق  را دعوت  می کردیم .
هادی- قبلا  هم سابقه  داشته است  که کسانیکه  مخالف مشروط  بوده اند  صحبت  میکردند .
یکی از نمایندگان – آقای هاشمی  ما مشروط  نداریم ؟
 رئیس-   اسامی  را به ترتیب  بخوانند . منتها  مخالف مشروط  یعنی  چه ؟(یکی از نمایندگان – مشروط  نداریم ) ما مخالف داریم وموافق . مخالف مشروط  نداریم .
 ابوالفضل  موسوی  تبریزی – آیا  این مقدار  حق دارم  که بگویم  چرا  مخالف  مشروط  اسم  نوشته ام ؟
 رئیس- یا موافقید  یا مخا لف – مخالف  مشروط  نمی شود .در  آئین نامه چیزی  تعیین  نشده است و دست  ما  از  این   جهت  بسته است .
 موسوی  تبریزی-  مخالف یا موافق ،مشروط  یا غیر مشروط  است .
رئیس- چنین  چیزی در آئین نامه  وجود ندارد . آنچه  که در آئین  نامه وجود دارد  موافق ومخالف است . مخالف می تواند صحبت  کند .
موسوی – من  مخالف  هستم ومخالفتم  شرط  دارد .
رئیس- کلمه :‹‹مشروط ›› ندارد . پس  شرط تان  را  نگوئید  به عنوان مخالف صحبت  کنید . اگر  بخواهید  قسمتی  را به عنوان موافق  صحبت  کنید نم یتوانید .
موسوی  تبریزی- آخر  این حق  را دارم  که بگویم  چرا مخالف  هستم .
 رئیس- شرط را  نگوئید . بعنوان مخالف صحبت  کنید  و آن  شرط باعث  نشود که به عنوان موافقت صحبت  بفرمائید . در مخالفت  صحبت  کنید .
 موسوی  تبریزی- بسیار  خوب  صحبت  می کنم .
رئیس-  فقط در مخالفت  صحبت  کنید .
 موسوی  تبریزی- بسم الله الرحمن الرحیم  . من آن  روز  که مخالف  بودم  می خواستم  یک سلسله  مسائلی  که بین ارگانهای تصمیم گیری مملکت  هست  بدون  اینکه   مااز این ضرورت استفاده  بکنیم  از مجرای طبیعی  حل  بشود  حالا  که امروز  این مسائل  از  مجرای   طبیعی  نشده است واین مقدار  معاندت و عناد است که حتی  یکی از  وزارتخانه های  مهم  مملکت  که وزارت  امور  خارجه  است واز آن دو وزارتخانه دیگر  مهم تر است  باقی  بماند ، شرط  من حاصل  شده است ومن امروز  موافق  به تمام  معنا هستم .
 رئیس-  بسیار  خوب .  متشکر . ایشان چون  شرطشان  حاصل  شده است موافقند . آقای  صباغیان  بفرمائید .
صباغیان – بسم الله الرحمن الرحیم .  اولا لازم است که توضیح  بدهم که من شخصاً موافقم  به هر ترتیبی که شده  است کابینه تکمیل  بشود . یعنی  در حال  حاضر  سه  وزیر  و وزیر  دادگستری  که از طرف  شورای  عالی قضائی  اطلاع  داده  اند که دو نفر کاندیدا  شده اند ، تکمیل  کابینه  هر چه زودتر  انجام بشود.  در ملاقاتی   هم که در   حدود  شاید  یکماه  قبل  به اتفاق  چند  نفر از برادران دیگر  نماینده  خدمت  آقای رئیس  جمهور  بودیم  باز من دربین  صحبتها  شخصاً  از ایشان  خواهش  کردم که  نسبت  به تکمیل  کابینه  اقدام  کنند .ایشان اظهار   داشتند که من  حرفی ندارم و گفته ام که باید کسانی  باشند که سابقه  سوء نداشته باشند .معتقد  به اسلام   وجمهوری  اسلایم  باشند وکاردان و لایق  باشند واگر اینگونه  افراد معرفی بشوند من نسبت  به  انتاخابشان  حرفی  ندارم . ولی باز  از ایشان  خواهش  شد که شما  نسبت  به این مسائل  ضمن  اینکه  رعایت  اصول  را باید  بکنید  سعی  بشود که سختگیری زیاد نکنید .
می دانید  این سه وزارتخانه ایکه از ابتدا وزیر نداشته است  در  دو وزارتخانه اش  همان کسانیکه از طرف  آقای  نخست وزیر  کاندیدا  بودند امور وزارتخانه مربوطه  را به عهده  داشته اند . برادرمان  آقای اسلامی   در وزارت بازرگانی  و آقای  دکتر  نوربخش  در وزارت  دارائی ، به عنوان معاون کل  معرفی شده بودند ،  امضاء  میکردند  ومشکلات  را حل  و فصل  می کردند ،در هیأت  دولت  به عنوان  تصمیم گیریهای  مربوط به هیأت  دولت  شرکت  می کردند  وحتی  در مجلس  هم  برای پاسخگوئی  به مسائل  دررابطه  با مجلس  شرکت  می کردند .
رئیس-  در مجلس   شرکت  نمی کردند  لابد  در کمیسیون شرکت  داشته اند
صباغیان – در مجلس  آقای  اسلامی  تشریف  آوردند .
 رئیس- اینجا  نیامدند . صباغیان – فقط در رابطه  با بعضی  از مجامع  عمومی  که مثلا وزیر بازرگانی باید عضو  آن  باشد  یااینکه  برای معرفی  فلان شخصیت  غیر وزیر ، احتیاج  به  این است که وزیر بازرگانی معرفی کند ، این لنگی  درکار  بود که آقای  رجائی  در  نظر  داشتند که بعضیها  را تغییر  بدهند که حق ایشان هم  هست  چون  می خواهند  کابینه را اداره  کنند .  و باید افراد مورد  نظر خودشان  را تعیین  کنند  که این ،  یک مشکل  برای ایشان  ایجاد  می کرد .
 اما در مورد  وزارت امور خارجه  که یک  کار اداری  دارد  ک که برادران  به آنها اشاره  کردند ومسأله  سفارتخانه ها و تغییراتی  است که  در آن سفارتخانه ها داده  شده  و باید   ادامه پیدا  کند و چون در وزارتخانه  هم آقای  کریم  خدا پناهی  به عنوان قائمقام  در آنجا  هستند اگر کاری  باید انجام  می شد و نواقصی  که وجود  داشته می توانستند  انجام  بدهند .  خصوصاً  تغییرات  کادرهای  سفارتخانه ها مشکل   قانونی  نداشته است . اما د رمورد سیاست  خارجی  که طبیعی  است مسأله   جنگ  است . مملکت  در یک  وضع بحرانی  قرار  دارد . اتخاذ  تصمیم  سیاست  خارجی   مشخص  واعلام آن بسیار  مهم  است . ولی  همانطوریکه می بینید  اکثر  مقامات  مسوول  در سیاست  خارجی  در این مدت  دخالت  کرده اند . این ، تنها به دلیل  اینکه  وزیر  امور  خارجه  نداشتیم  بنظظر  من  نبوده  است .  آقای  نخست وزیر  آقای  محمد هاشمی  را به عنوان معاون  سیاسی دارند و آقای  بهزاد  نبوی  حساس  ترین  مسأله  که در رابطه  با سیاست  خارجی  یا یکی از  حساس  ترین  آن بود به عنوان  نبودن  وزیر امور  خارجه  مسأله گروگانها  و قرار داد  ایران و آمریکا  با اشکالی   مواجه  نشد . ولی بر طبق اصل  قانون اساسی  یعنی  اصل  141 قانون اساسی  که  در آخر  آن قید  شده است :‹‹ نخست وزیر می تواند در موراد  ضرورت  بطور  موقت  تصدی  برخی  از وزارتخانه ها را بپذیرد ›› در اینجا  دو تفسیر  وجود د ارد :آیا  تدوین  کنندگان  قانون اساسی  توجه  نداشته اند که در اینجا  بنویسند :‹‹موظف›› است ؟ و آیا  تعیین ‹‹موظف است ›› برخلاف  قانون اساسی  یعنی  اصل  141  نیست ؟ که تشخیص  آن با شورای  محترم  نگهبان  خواهد بود . ولی  ‹‹بطور  موقت ›› نوشته شده   است . یعنی  یک زمان  کوتاه  برایش  تعیین  شده است .  از این دیدهم، ماده  واحده با این اصل  مغایرت  دارد .  چون در ماده واحده  آمده  است نخست وزیر  موظف  است ( این یک  ایراد ) تا تعیین  وزیر برای  وزارتخانه های  بی سرپرست  تصدی  آن ها را به  عهده بگیرد . هیچ  قید  زمان  ندارد . کلمه :‹‹ تا ››آمده است . یعنی  اگر  تا آخر  نسبت  به وزرای  باقیمانده  توافقی  حاصل  نشود این  تصدی  را دارد  که مغایرت  با آن  کلمه :‹‹ به طور  موقت ›› دارد  . اساس  این کار  ضمن  اینکه  مغایرت  دارد  با اصل  133 قانون اساسی  درباره  اینکه  وزراء  باید  به  تصویب  اینکه  مغایرت  دارد با اصل  133  قانون اساسی  درباره اینکه وزراء باید  به   تصویب  ریاست  جمهور برسد ، این مسأله  قابل  طرح  است . من ضمن  اینکه قسمتی  از مطالبی  که آقای  حمیدی  فرمودند  تایید می کنم  یک  یادآوری  دیگر  هم می کنیم  و آن  این است که د رحدود  سه ماه  است  که وزیر  دادگستری  استعفا  داده است د رحالیکه  انتخاب  وزیر مزبور  با شورای  عالی قضائی   است . و هنوز  از طرف  آقای  نخست وزیر  که  فکر  می کنم مشکلی  وجود نداشته  باشد  به  مجلس  معرفی نشده است .در حالیکه   می دانید  مسأله  خیلی  مبهم  است . مقدار  زیادی  از نارسائیها ی جامعه ناشی  از  عدم  امنیت  قضائی  است  و داشتن  وزیر  دادگستری  فعال  برای  تأمین  امنیت   قضائی  بسیار  مهم است و  بلکه  به قول  یکی از برادران از  اصول  اولیه  است . حتی  سوالی  که  عده ای از  نمایندگان از  شورای  عالی قضائی  کرده اند بااینکه   مدت زیادی از آن گذشته  است  به دلیل  نداشتن وزیر  دادگستری  بدون  پاسخ  مانده است .اصول  قانون اساسی  این مغایر  تنها  را دارد ولی روح  حاکم  بر قانون اساسی  که آزادیها در چهار چوب  اسلام  است  با این  ماده  واحده   محدود می شود . شما می خواهید اختیارات   را به آقای  نخست وزیر بدهید .  اگر واقعا  مشکل آقای  نخست  وزیر  نداشتن  این چند وزیر است   که به نظر من ،مشکل  بر سر این  نیست  برای اینکه  توضیح  دادم وزارتخانه های  مربوطه  به دلیل   نداشتن   وزیر مشکلات  زیادی  برایشان  فراهم  نشده است . بدون  مشکل  نیست . ولی مشکلات  زیادی  برای آن ها فراهم  نشده است . ولی این  محدودیتی  که می خواهیم  قائل  بشویم  واین  حقی  که مجلس می خواهد از  خودش  سلب  کند  با روح  قانون اساسی  تطبیق  نمی کند .واگر  اختلافاتی  وجود  دارد که وجود دارد، باید آن ها را در این مقطع  زمانی  که برادرمان آقای  بجنوردی  در موقع  تقاضای  سلب  فوریت ارائه  کردند که حساس  است و ضد  انقلاب می خواهد استفاده کند از هر  مسأله ای  وناراحتی  می خواهد بهره  برداری  کند و بزرگ  کند ، دور از  انصاف  است که اگر اختلافاتی  وجود دارد  بخواهیم  آن  ها را با قانون و آوردن  طرح  ماده واحده  ای  محدودترش  کنیم . اساس  این  کار د رتبصره  قانون  است . وزارتخانه هائی  هم که به دلایلی  وزیر  تعیین  شده  خود را از دست  داده  یا می دهند مشمول   این ماده خواهند  شد . چطور  مجلس  محترم  شورای اسلایم می خواهد این حقی  که برای  خودش  است و باید  هر وزیری را تصویب   کند نسبت  به وزرای  آینده  هم سلب  کند ؟  ودر  اختیار آقای  نخست وزیر قرار  بدهد ، مشکلات  دیگری  هم فراهم می کند ،  ودر مورد مسأله  استیضاح  که  حق  هر نماینده  است  به طور  غیر مستقیم  سلب  خواهد شد .شما  سوال  می کنید  اگر وزیری  نتوانست  وظائف  خودش  را انجام بدهد استیضاح  می شود  یا  عدم رأی اعتماد  است . بنابراین  طبیعتاً این وزیر  باید  عوض  بشود ولی  بعداً وزیری نمی آورند  که مطابق  نظر  شما باشد .  شما  قبلا  این رأی  تان را  دادید . یعنی  قبلا  این حقی  را که فکر  می کنید و قانون اساسی  برای  شما  قائل  شده است ، بااین تبصره از دست  می دهید .  در اینجا اکثراً بحث  از  تضضعیف   دولت می شود  یا در نطقهای  قبل از دستور  یا موارد  دیگر ، دیگران  را متهم  به تضعیف   دولت  می کنند . من شخصاً با وجود  اینکه به دولت آقای رجائی  رأی موافق  نداده ام ولی  با گواه  کارنامه  کاریکه  بعد از دولت  آقای رجائی  داشتم  نهایت  سعی  را د رهمکاری   ودر کارهای اجرائی کهدر تجربه  بیست  ساله  خودم  بوده است در اختیارشان  گذاشته ام  ود رجلسات  کمیسیونهای  مجلس  که  دو کمیسیون  مهم  مجلس  در هفته  حدود 16 ساعت کا رکرده ام برای اینکه  لوایح  مهمی  که به کمیسیون رسیده  هر چه سریعتر  به تصویب   برسد  چون کار اجرائی   کرده ام ومشکلات  اجرائی  را می دانم و می دانم  مجلس  می تواند   در رفع  مشکلات  نقش  مهمی  داشته باشد . هیچ  گونه  جاه ومقام هم خدا را شاهد  می گیرم مورد نظرم  نیست .  واگر  تکلیف  شرعی  و تضعیف  مجلس  نبود ، نمایندگی  مجلس  را هم که فکر می کنم نمی توانم وظیف  اساسی  خودم  راانجام بدهم ،  ممکن  بود که شانه  خالی کنم . اساس  کار  که مسأله  تضعیف  دولت  مطرح  باشد  در کار  نیست . بهانه  به دست گروه  و  گروهک  دادن و ضد  انقلاب  نیست . بخاطر  خدا و برای دلسوزی   به انقلاب  و برای  حفظ  قانون اساسی  و حاکمیت  روح  با این لایحه  که د رجهتی  می رود که اختیارات  مجلس  را می گیرد ،  سخت  مخالفم  متشکرم .
رئیس- موافق  بعدی  را دعوت  کنید .
 علی  اکبر  ناطق  نوری-  آقای  هاشمی  به موقع  تذکر  بدهید . این مسائل  قابل  تحمل  نیست . دراینجا  نباید  تبلیغ  شخصی  کنند . بخاطر  خدا یکبار  دیگر  در  امجدیه  جلسه  سخنرانی تشکیل  دهند .
رئیس- بسیار خو ب. موافق بعدی  را دعوت  کنید .
منشی- آقای  هاشمی  ماده  64 را هیچوقت  اجرا  نمی کنند. آقای  هراتی  بفرمائید .
هرایت -  بسم الله الرحمن الرحیم . آقایانکیه  در مخالفت  صحبت  کردند  روی  سه نکته  داشتند . مسأله  اول  دراین مورد  بود که ایکاش  مثل  ما  حوصله  می کردند  ودرددلهای  برادرمان  رجائی  را از  تلویزیون گوش  می کردند  که ایشان در آن جامسائلی  را مطرح  فرمودند ،‌مخصوصاً د رمورد  انتخاب  معاونان واشاره  شد که این معاونان دارای اختیاراتی  بودند . سوال  من این است که آیا این معاونان د ر حد  یک وزیر اختیار  داشتند ؟
 آیا اینها می توانستند  عناصری  را که از  قبل  در پست های حساس  رخنه  کرده بودند عزل  کنند ؟  و عناصری  را که می توانند این انقلاب  را د رخط امام تداوم ببخشند نصب  کنند ؟آیا این افراد حق  رأی در هیأت  وزراء  داشتند ؟ بدون  شک  پاسخ  منفی  است . مسأله   دوم  تکیه  روی  قانون اساسی  و تفسیرهائی در این زمینه است . من تصور  می کنم با  توجه به اینکه  اعضای  محترم  شورای  نگهبان  تشریف  دارند  و قضاوت  نهائی  در مورد  قانون اساسی  با آنها است  بهتر  است که در این طزمینه  زیاد  وقت  مجلس  را نگیریم .
مسأله  توافقی   هم که شده است  روی  دو وزارتخانه است .در حالیکه  وزارت امور خارجه  هنوز  بی سرپرست  است  وامکان دارد در  دراز  مدت این  چنین  وضعی  پیش  بیاید و عدم  توافق  همچنان  مملکت  معطل  ونابسامان بماند . 
اما دلایل  من د رموافقت  بااین مسأله : مخالفان  دولت برادر رجائی  در  در سه  زمینه  انتقاد  ،نه منفی بافی می کنند .
1-مسأله اقتصاد .
2-امنیت .
3-انزاوای سیاسی .
البته  ما وامیت ما تکیه  مان بر روح  انقلاب  که اسلام  می باشد .  ولی نباید  سخن  آن رزمنده  انقلابی  ابذر را فراموش  کنیم که اگر فقر از در  وارد  شود ،‌ایمان از   پنجره  فرار می کند .
نابسامانی   اقتصادی  ما تنها در مسأله  نبود وکمبود نیست . بلکه  یک  مسأله  حساس  آن عدم  تقسیم  عادلانه  ثروت  است . وقتی  که ما وزیر اقتصاد  نداریم  که یک برنامه  ریزی دقیق  اقتصادی  را در مملکت  پیاده  کند . وقتی  که  ما وزیر بازرگانی  نداریم  که خط سیاست  بازرگانی  خارجی را ما ترسیم  کند درست  مثل  یک انسان  و فرزندی   می شود که  دو دست  او را قطع   کنیم و آنگاه   نق  روشنفکرانه بزنیم  که  تو چرا کار و تلاش  نمی کنی ؟   تو چرا   اوضاع  نابسامان  را به  سامان  نمی آوری ؟ و حقیقتاً برادر رجائی  که فرزند  مجلس  است  در زمینه  اقتصاد  دو دستش  قطع  شده است .
اما مسأله امنیت . البته  عدم  امنیت  و امنیتی  که  آنها می  خواهند  خودش  یک بحثی  دارد ولی فراموش  نکنیم  که  اگر  چند  دلائل  آن فقر  وتورم  وگرانی  و اجحاف  وارد کنندگان کالا  است . ما  همه اش  صحبت  از کودتای  نظامی  میکنیم  ولی غافل  از این  هستیم  که سرمایه  داران  مفتخوار  زالو  دولت  را می خواهند با کودتای  اقتصادی  فلج  کنند .ووقتی    که ما وزیر اقتصاد  وامور  خارجه   نداریم  در  رابطه  با این  همه کالاهائی  که از  دروازهای  گل  و گشاد  مملکت وارد می شود آیا اینها ایجاد  زمینه   عدم  امنیت  و زمینه  رشد  بریا گروههای  ضد انقلابی  و به اصطلاح  مترقی نمی کند ؟ مسأله انزاوای سیاسی  یکی  از  هدفهای  استعمار برای اینکه یک انقلاب  را شکست  بدهد ، پیوسته  این بوده است که چهره  آن  انقلاب  را در دنیا  زشت  و کریه  و ناهنجار  جلوه بدهد . آیا وقتی  که ما وزیر امور  خارجه   نداریم  که سیاست  انقلابی  ما ر در دنیا  بیان  کند آنگاه زمینه هائی  به وجود می آید .  چه زمینه هائی ؟ تا آنجا که آمده اند در دنیا  مخصوصاً در کشورهای  مرتجع  منطقه  پخش  کردند :  اینها که  می گویند  صدور  انقلاب  یعنی  صدور  لشکر کشی .  صدور  افراد  خون  آشام ، توسعه  طلب.  صدور  انقلابشان  اینها است  ولی  آیا  صدور  انقلاب  مااینها  است ؟ و چه کسی باید  این مسأله  را مطرح  کند ؟ یکی از برادرانی  که به  سفر  خاجر   رفته بود و برگشت می گفت  یکی از سیاستمداران  بزرگ  الجزائر  گفته آقا  ما هنوز  نمی دانیم سیاست  خارجی  شما چیست ؟( این  فاجعه  است ) بیا این :‹‹ نه شرقی  و نه غربی ›› را برای  ما توضیح  بده  وقتی  کشورهای  دوست  ما این  چنین  بی خبری  هستند باز سخن  از  انزوای  سیاسی  می گوئیم ؟ وقتی  امام امت ما از مولایش امام زمان (ارواحنا  فداء) سخن  می گوید
بلافاصله  برایاینکه بین ما و برادران اهل  سنت  تفرقه  بیندازند  ودراین تفرقه  کاخ  پوشالی  خودشان را بنا کنند می گویند بلی  او را کسی   معرفی می کند که آورنده  دین  جدید  است و از پیامبر  مقامی  بالاتر  دارد .  وحتی  الان این رژیم  وحشیانه وددمنشانه  عراقق چکار  کرده ؟ این مسأله  صلح  تحمیلی  را که می خواستند  بردوش  ما بار  کنند خودش را در دنیا  به عنوان یک رژیم  صلح  طلب آزاد  اندیش  معرفی کرده است . وما  را به  عنوان  عناصر  خوانخوار  توسعه   طلب  این  مطلب  را برادران  چه کسی   باید مطرح کند   چه کسی  بیش از  همه  از  صدور  انقلاب  ما وحشت  دارد ؟  بدون شک  ابرقدرتهایند  که وحشت  دارند . تمام  توطئه  هایشان در همین  زمینه  است  مااگر  بخواهیم  انقلابمان رادر  مرزهای  جغرافیائی   محدود  کنیم ،آمریکا  به آرزوی  خودش  رسیده  است .
می گوید:آبی که در یک  نقطه  را کد شد، متعفن  می شود و سپس  می گنددو  تبخیر می شود والسلام . وتمام تلاش  آمریکا  این است که این نوزاد  دو ساله  انقلاب نتواند راه برود ، دو پایش را قطع  کند . چگونه  دو پای   انقلاب را قطع  کند ؟ با توجه به اینکه وزیر امور خاجره  و پیام  آور  انقلاب   در سطح  جهانی  نداشته باشد . اما د رمورد اینکه  مسائلی  مطرح می شود که انتخاب  وزراء  به این شکل  عواقب  خطرناکی  دارد آیا  عواقب  خطرناکش از این بیشتر  که  ریگان این بازیگر  بی استعداد و دلقک  سینما  بفکر  افتاده  که دولت  رجائی را ساقط  کند ؟ خطر  از این بیشتر ؟ خطر  از این  بیشتر  که آمریکا  همان  نقشه  ای را  که د رشیلی  پیاده کرده است در اینجا دارد  پیاده می کند ؟ یعین از یک سوی  فحش  نامه ها واز سوی  دیگر  اعتصابات  ؟‌خطر از این بیشتر ؟ اما اینکه می گویند  این ، حذف  رئیس  جمهور است . خوب . آقای بنی  صدر ! اگر یازده  میلیون به شما  رأی داده اند به قانون اساسی   مملکت  متجاوز  از 16 میلیون  رأی داده اند وما خواستمان  خواست  قانون اساسی  است . ما که برخلاف   قانون اساسی  خواستی  نداریم . واما در زمینه  اینکه  آیا  این ، حاکمیت  قانون است یا نه ؟ من از اینجا  به عنوان یک نماینده کوچک  اعلام می کنم  هیچ  شخصیتی  ،هیچ  مقامی  حق  ندارد  مصوبات  مجلس  را خلاف  قانون اساسی  معرفی کند مگر  شورای نگهبان  (نمایندگان -  احسنت ) واگر کسی  این چنین  بگوید  جز  جو سازی   علیه  نهاد  قانونگذاری  مملکت  هدف  دیگری نمی تواند  داشته باشد . (احسنت )  عجیب  است . آقایانی  که سخن از حاکمیت  قانون می گویند  آنگاه  تیشه  برداشته و بریشه  نهاد قانونگذاری  مملکت  می زنند . آیا این است  معنای   حاکمیت   قانون ؟ آنگاه  در موقعیتی  که رژیم  مزدور  عراق  سیل  سلاحها  و فریب  خوردگانش  را بسوی  ما سرازیر کرده است  که  خانه  این انقلاب  را ویران  کند و دستاوردهایشا را  به یغما  ببرد  ما بگوئیم  این  خانه  دیوارش  چگونه است ؟  و چه  نقش و نگاری  دارد ؟آیا  این هدفی  جز   انحراف  از مسیر  اصلی  ومبارزه  با رژیم  مزدور  رعاق  است ؟ والسلام . (احسنت )
 رئیس-  مخالف  بعدی  را دعوت  کنید .
منشی- آقای  محمد شبستری  بفرمائید .
محمد  شبستری-  آقای  هاشمی  چقدر  وقت دارم ؟
رئیس- محدودیت  به آن شکل  نداریم  اگر  بخواهیم  از روح  آئین نامه استفاده کنیم  یعنی  نیم ساعتها را حفظ  کنیم درکلیات  محدودیت  ممکن است  باشد  اما چون دردو فوریت   چنین چیزی نیست آزاد هستید  صحبت  کنید .در  عین  حال  سعی  کنید  کوتاه  صحبت  کنید  که  گرفتاریمان کمتر  بشود .
محمد شبستری- بسم الله الرحمن الرحیم . اصرار  بنده روی این موضوع صرفاً بدلیل  مراعات  قانون اساسی است . و بهیچوجه  به معنای  یک موضع گیری  سیاسی  به نفع کسی  یا جریانی  نیست .
 قبلا  یک نکته ای عرض کنم . یکی از برادران الان گفتند  که اظهار  نظر  در مورد انطباق   یا عدم  انطباق  قانونی  با قانون اساسی  فقط  بر عهده  شورای  نگهبان است . دو مسأله را باید از یکدیگر  تفکیک  کرد.  هر فردی  می تواند  پس از آنکه  قانونی از مجلس  گذشت  اظهار نظر  و استدلال  کند  که آیا ا ین قانون  با قانون اساسی  موافق است  یا نیست ؟ تفاوتی  که اظهار  نظر شورای نگهبان با اظهار نظرهای  دیگر  دارد اینست که اظهار نظر  شورای نگهبان  ، قانونی است  وواجب   الاتباع  یعنی  وقتی  آنها  اعلام کردند  که موفق هست  یا اعلام کردند  که مخالفتی  نیست  این در مملکت  واجب  الاتباع  است ، بنابراین  خواهش می کنم طوری  صحبت  نکنیم  که  جلو اظهار  نظر در مملکت  گرفته بشود این ن بمعنای مرگ  تفکر  است . ( هادی  غفاری  - اظهار نظر  منطقی ) اما مسأله  دیگر (غفاری – مر گ استدلال ) بله منافاتی  ندارد هر دو  اینها باید نباشد امامسأله ای  که مربوط   میشود به خود موضوع ، دو نکته  هست یکی تبصره این طرحی  است که  داده شده است . منافات این تبصره  با قانون اساسی  بعقیده  بنده کاملا واضح است درمورد  قبل از تبصره  که خود  ماده واحده  باشد  در آنجا  هم شبهه  قوی   هست  که منافات  با قانون اساسی  داشته باشد .  بنده هر دو  اینها را توضیح  خواهم  داد. قبل  از توضیح ، می خواهم  عرض  بکنم بنده هر دو مصلحت  نمی بینم  در  اوایل  تأسیس  شدن  جمهوری  اسلامی  که بر قانون  اساسی  متکی  است ، مجلس  محترم  قانونی را تصویب  بکند که در آن شبهه  عدم  انطباق  با قانون اساسی  باشد اینرا  بنده یک نوع  کم  توجهی  میدانم به قانون اساسی و یک  نوع تسلیم  مشکلات  سیاسی  شدن تلقی  می کنم ، بدون  توجه   کافی به قانون اساسی . ومعنقد  هستم ،اگر از  حفظ  لفظ  به لفظ  قانون اساسی ،اگر از احتیاج  درباره  قانون اساسی  بعلت  فشارهای خاص  سیاسی  ما را وادار  بکند  که دقت  کافی  نکنیم  در این که ضرر آن اولی را بنده بیشتر میدانم ، بدلیل  اینکه آن اولی  ما را به بی ضابطگی  میکشاند ،آن  اولی فرمان وزمام  کار  را و تصمیم گیری سیاسی  و تقنین  را تسلیم   حوادث  می کند ،آن  خطرش  بمراتب  بیشتر است . اما اینکه  بهمین  جهت  عرض  می کنم مصلحت  نیست  مجلس  محترم بدلیل  بن بستهائی  که  وجود  داشته که خوشبختانه  دو تا از آن بن  بست ها  حل  شده  یعنی  وزارت بازرگانی  و وزارت  اقتصاد و دارائی  وامید  هست که مسأله  وزارت  خارجه  هم حل  بشود در یک  چنین شرائطی  بهیچوجه  صحیح  نیست  ماکاری بکنیم  که ششبهه  عدم  انطباق  با  قانون اساسی در آن هست ودرتبصره اش منافات  صریح .اما توضیح  این دو تا  که چگونه  منافات  هست ؟ تبصره که میگوید ‹‹وزارتخانه هائی  هم که  بدلائل  وزرای   تعیین  شده خود را از دست  داده یا  میدهند  مشمول   ماده واحده  فوق هستند .›› یعنی آقای  نخست وزیر میتوانند وزرای  تعیین  نشدة وزارتخانه های دیگر را به دلائلی  خودشان  تصدی  بکنند . آن منافات  صریح  دارد  بااصل  136 قانون اساسی . بنده الان اینرا  می خوانم  و آن اینست ‹‹هر گاه  نخست وزیر بخواهد  وزیری را عزل  کند و وزیر دیگری را به جای  او برگزیند باید این عزل  ونصب  با  تصویب  رئیس  جمهور باشد و برای وزیر جدید  از مجلس  رأی  اعتماد بگیرد  ودر صورتی  که پس از ابراز  اعتماد  مجلس  به  دولت نیمی  از اعضای  هیأت  وزیران تغییر نماید  دولت باید مجدداً از مجلس  تقاضای  رأی  اعتماد بکند ››  برادران وخوارهان  عزیز ، معنای  این اصل  اینست ، پست  وزارتخانه  یک مسأله  ایست  که د رهر  موردش  باید  سه عامل  نقش داشته باشد  : یکی   عامل  نخست وزیر است یکی  عامل  رئیس  جمهور  است و یکی   عامل  مجلس  است . در فرد  فرد وزارتخانه هاو ادارة  امو ر آنها باید این سه  عامل  نقش بازی  بکند ، راهش  هم در اصل  136  قانون اساسی بیان ش ده .  مجلس  نمیتواند با وضع  یک قانون  این بنیاد  را بهم  بریزید و بگوید  هر وزارتخانه ای به هر دلیلی  وزیر  نداشت آقای  نخست وزیر میتواند تصدی  بکنند . پس رأی  اعتمادی  که د رمورد  هر وزارتخانه ای باید  داده  بشود از طرف  مجلس  کجا  میرود ؟  تصویبی  که از طرف  رئیس  جمهور  باید در مورد هر وزارتخانه ای انجام  بگیرد   کجا  میرود ؟ اما د رمورد   خود  ماده که بنده عرض  می کنم  شبهة  عدم موافقت  با قانون اساسی  هست  اینست  گفته  شده است که ‹‹بنابراین   ضرورتهای  حاد  وموجود  و شرائط حساس   فعلی  کشور ،  نخست وزیر موظف  هست  تا تعیین وزیر  برای  وزارتخانه های بی سرپرست  تصدی  آنها را بعهده  بگیرد ›› بنده آنروز  که این فوریت  مطرح  شد عرض  کردم  به جای  ‹‹میتواند ›› نمیتوانیم ‹‹ موظف  است ›› را  بگذاریم ولی  بعداً که قانون اساسی  را  مجدداً مطالعه کردم ،  دیدم  اصلا  آن  تعبیر ‹‹ میتواند ›› در مقام  دیگری  است . آن  تعبیر ‹‹میتواند ››در اصل  141 آنجا که  تعدد  شغل  را برای  عده ای  ممنوع  می ند  می گوید :  رئیس  جمهور . نخست وزیر . وزیران .وکارمندان  دولت نمیتوانند  بیش از  یک  شغل  دولتی  داشته باشند و داشتن  هر نوع  شغل  دیگر  در مؤسسات  عمومی  است  و نمایندگی  مجلس  شورای  ملی  ووکالت  دادگستری  ومشاورة حقوقی   و نیز  ریاست  ومدیریت  عامل  یا عضویت  در هیأت   مدیره   انواع  مختلف  شرکتهای  خصوصی  جز شرکتهای  تعاونی ، ادارات وموسسات  برای آنان  ممنوع  است . بعد گفته میشود  سمتهای  آموزشی   دانشگاهها ومؤسسات  تحقیقاتی  از این  حکم  مستثنی است تا میرسیم به این جمله ‹‹ نخست وزیر میتواند در موارد  ضرورت بطور  موقت تصدی  برخی  از وزارتخانه ها  را بپذیرد ›› بحکم  مقام یعنی  آن مقامی که  این بیان در آن مقام آمده مساله صرفاً  ناظر  به این است که در موارد ضرورت نخست وزیر وزیر حق  داشتن بیش از یک  شغل  دولتی  را دارد،صرفاً بیان  این  جواز  است در مقابل  اینکه  دیگران ندارند،اما اینکه  با چه  ضضوابطی  وبا چه ششرائطی   نخست وزیر پست  دوم  را اضغال  میکند  وراه قانونی  ومجرای  قانونیش  چیست؟ این بند  کاملا  درباره  آن ساکت  است . آن بازگشت  می کند استخوان  بندی  کلی قوه مجریه  چگونه  تعیین  شده باشد وراه  تعیین وزیر  و ماهیت  وزارتخانه از نظر  قانون اساسی  چگونه  بیان شده باشد  که در آنجا  سه عامل  را همانطور  که گفتم  مجلس  ونهست وزیر ورئیس  جمهور  باید هر سه  عامل  حضور  داشته باشند.  بنابراین آن بنده  آن سطر  اصلا  به اینجا ناظر  نیست ، برمیگردیم  به جستجوی  اینکه از نظر  قانون اساسی  وزارتخانه ای که دچار  این سرنوشت  شده باشد  که الان ما داریم  تکلیفش  در قانون  اساسی  چیست ؟ یعنی اگر  توافقی  میان آقای  نخست وزیر ورئیس  جمهور  بعمل  نیامد و وزارتخانه ای بلاتکلیف  ماند تکلیف  چنین  وزارتخانه ای از نظر قانون اساسی  چیست ؟ واقعاً  یک مساله  مشکلی  است  پاسخ  دادن  به این از نظر  قانون اساسی که امیدواریم  این ابهام در آینده  برطرف بشود.  اما این طرحی  که آقایان  داده اند با چه دلیلی  شبهه  منافات  با قانون اساسی در این  بند اول  دارد  و آن اینست . بنده این روشی  را که مجلس  محترم  می خواهد در پیش بگیرد  که الزام  به این  دلیل  غیر  موافق با قانون اساسی میدانم که اینرا  دخالت   قوه مقننه در قوه مجریه  می دانم و الان خیلی  کوتاه  توضیح میدهم . ما یک اصلی  داریم در قانون اساسی،آن  اصل  اینست . اصل  57‹‹قوای  حاکم در جمهوری اسلامی  ایران عبارتند از قوه مقننه ،قوه مجریه  و قوه قضائیه  که زیر  نظر  ولایت امر و امامت  است  بر طبق  اصول آینده  این قانون  اعمال  میگردند این قوا ( بنده تکیه ام  روی این نیست ) مستقل  از یکدیگر ند وارتباط  میان آنها به وسیله  رئیس جمهور  برقرار می گردد  مستقل  از یکدیگر  یعنی چه ؟ مستقل  از یکدیگر ند معنایش  اینست  که مجلس  به هیچ  شکلی  نمیتواند آنچه  را که اسمش  و یا عزل  است در قوه مجریه  انجام بدهد  این معنای  استقلال  است .   حالا  سوال  بنده از شما اینست  که آیا  این  که مجلس  بیاید  به شکل  قانون  الزام  بکند که آقای  نخست وزیر  باید  تصدی  فلان  وزارتخانه را بپذیرد  این نوع  نصب  هست  یا نیست ؟ این  نصبی  است که  قوه مقننه میکند در قوه مجریه ، خواهید  فرمود که به نخست وزیر  رأی اعتماد داده شده است  قبلا از طرف مجلس.  برادران وخواهران  عزیز رأی   اعتماد به معنای  عزل  یا نصب  نیست . قانون اساسی  را شما  وقتی  مطالعه  میفرمائید  رأی اعتماد  یک ماهیت  حقوقی  خاص  خودش را دارد ، رأی  اعتماد به معنای  نصب  کردن  نیست و عدم رأی   اعتماد  هم به معنای  عزل کردن نیست  تا اینکه  بفرمائید که ما حق   عزل  و نصب  را داریم ، به همین  جهت هست  که در تمام موارد  در قانون اساسی  مساله  عزل  ونصب  نسبت  داده میشود ، یک  امری است   میان نخست وزیر  و رئیس  جمهور،  شما هر جا در قانون اساسی  تعبیر عزل  نصب  را می بینید  این عزل و نصب  یک امری  است  فیما بین رئیس  جمهور  ونخست وزیر  ، هر عزل  ونصبی  درکابینه  خواستند  بدهند با این دو عامل  معین  میشود مجلس  نقشش  رأی  اعتماد  است و این یک ماهیت  حقوقی دیگری  است . بنابراین بنده این  شبهه  رادر اینجا  قوی می بینم  که همانطوری که مجلس  نم یتواند از طریق  قانونگذاری ،( رویش  تکیه  می کنم ) حتی  از طریق  قانونگذاری  به  شکل  قانونگذاری  مجلس  نمیتواند برای هیچ  اداره ای  رئیس  نصب  کند وگرنه  هیچ  معنائی  برای عدم  دخالت  قوه مقننه در مجریه  نمی ماند اگر مجلس  بتواند به شکل   قانونگذاری  سرپرست  نصب  بکند  پس  معنای  عدم  دخالت قوه مقننه در قوه مجریه  چه است ؟ ما میتوانیم همه  چیز  را شکل  قانون به آن بدهیم وتمام عزل ونصب ها را  بکنیم .  چون این شبهه  هست و چون  آن منافات  صریح  هست  بنده به صلاح  مجلس  محترم  نمی دانم که در آغاز  تأسیس  شدن جمهوری اسلامی  به قانون اساسی  کم  توجهی  بشود و به همین  جهت شدیداً معتقد  هستم مسأله یک  راه حل  دیگری  باید پیدا  بکند وما احتیاط  شدید  درباره  مراعات شدن  قانون اساسی  باید  بکنیم  و با این دلایل  با این طرح  مخالف هستم .
رئیس-  برای اینکه آقایان خسته  شده اند  بحث  هم بحثی  جدی  است ما  یک ربع  تنفس  میدهیم  بعد سر یک ربع  برگردند آقایان  تا بحث  را ادامه  بدهیم .
(جلسه در ساعت 50/10 به عنوان تنفس  ودر ساعت  25/11  مجدداً به ریاست آقای  هاشمی  رفسنجانی  تشکیل  گردد)
رئیس-  بسم الله الرحمن الرحیم . مجلس  برای  ادامه  مذاکرات رسمی  است  آخرین  مخالف آقای شبستری   صحبت  کردند ،‌موافق  بعدی  آقای  احمد  توکلی .
 احمد توکلی- بسم الله الرحمن الرحیم .  من ابتدا در توجیه  و توضیح  طرح  مطالبی  را خدمتتان عرض می کنم بعد به نکاتی  که مخالفین  طرح ، اشاره  کردند  برمیگردم . واقع  اینست  که  6 ماه وزیر  نداشتن در چند  وزارتخانه بسیاری از اصول قانون اساسی  را از  اثر  انداختن  یا ناقص  کرده . اصولی  که د رخود   طرح  هم به  آن اشاره شده  . اصل  134 قید  میکند صریحاً که  ‹‹ نخست وزیر با اتخاذ  تدابیر  لازم به هماهنگ  ساختن  تصمیم  های  دولت  می پردازد  و با همکاری  وزیران  برنامه  وخط  مشی  دولت  را تعیین و قوانین  را اجرا  م  می کند ›› اصل  74  هم دادن لوایحی  را که به درد  امور  مملکت  می خورد وظیفه  هیأت  وزیران میداند.  طبیعی  است که  ما ابا انی وضعی  که از  نظر  بازرگانی خارجی  داریم  یعنی کلیه  صنایع  ما اگر نگوئیم کلیه  اکثرشان ، صنایع  مونتاژ  هستندو آنهائی  هم که صنایع  مونتاژ  نیستند  و تولید  کالاهای  مصرفی  می کنند در مواد اولیه  ووسایل  یدکی  به  خارج وابسته  هستند . ما د رمسأله  کشاورزی  بسیار  از مواد لازم  برای کشاورزی  مثل  کود  وماشین آلات را مجبوریم  از خارج  بیاوریم ودر این شرائط  ک که  تقریباً  72 درصد وسایل  اولیه ولوازم  یدکی  ما از خارج  می آید  نداشتن وزیر بازرگانی  و  فعال  نبودن وابستگان  بازرگانی  ما میتواند ضربه  بزنند  که تا الان  هم زده  در  زمینه  مسائل  اقتصادی  نداشتن وزیر باعث  شده که ما سیستم  پولیمان دچار  خطرات  زیادی  بشود که  همان کمبود  اسکناس  است  که  چند  ماه پیش  رخ  داد  واگر اعتماد مردم به نخست وزیر نبود وهجوم  همان مردم مستضعف  به بانکها  نبود برای  واریز پول ،معلوم  نبود چه به سر این مملکت  می آمد . در شرایطی که  نخست وزیر هیچ  نظری  را نمی تواند  در بانک مرکزی  اعمال  بکند وحتی  گزارش  ازرهای موجود در بانکها یا بانکهای  خارجی  به نخست وزیر  داده نمیشود ولی  خدمت آقای رئیس  جمهور  برده  میشود طبعاً برنامه ای که بتواند دردهای  پولی  و ارزی   ما را دوا  بکند چون وزیر مربوطه نیست  اصل  134  ناقص  انجام میشود .از  طرف دیگر  مجلس  علاوه  بر وظیفه  تقنینی  که دارد  وظیفه  نظارت  بر امور  را دارد  به همین دلیل  اصل  88و 89  قانون اساسی  به نمایندگان ملت  اجازه میدهد که  اگر  نقصی  را در قوه  اجرائیه دیدند بیایند وزیر مسؤول  را زیر سؤال  قرا بدهند واز اودربارة طرز  کارش  توضیح  بخواهند و اصل  89 مسأله  استیضاح  را یعنی   ( وقتیکه  وزیر کارش را درست  انجام ندهد ) به نمایندگان این اختیار را میدهند  که وزیر ار استیضاح  کنند و به او رأی  عدم اعتماد  بدهند طبعاً وقتی  وزیری   نباشد  در رأس  وزارتخانه ای شما  نمایندگان  ملت   قدرت  ندارید  اعمال  نظارت  بکنید وهر اتفاقی  که بیفتد  شما نمی توانید  سوال  بکنید  همین  الان  جلوی  من  لیستی  است  از ده سؤال  که از طرف  نمایندگان مردم  طرح شده اما مسؤولی  نیست  که بیاید  جواب  بدهد به همین دلیل  بااینکه سه ماه  چهار  ماه از طرح  سؤال  میگذرد  هیچ کسی  برای  پاسخگوئی  نیامده . الان هیأتهائی  فرستاده میشوند  به خارج ،اینها اگر بروند  خارج  به خصوص  اگر از طرف  مقامات رسمی باشند ، مثلا  هیأتی  از طرف  آقای  رئیس  جمهور فرستاده بشود ،‌کاری  انجام بدهند،‌ مذاکره ای   بکنند ، حرفی  بزنند  هیچ  اعمال  قدرتی  از طرف  دولت که  مسؤول  مملکت  است  مسوول   قوای  اجرائیه  هست  نمیشود کرد  و چون  بانک مرکزی  هم هیچ  نظارتی  دولت  بر آن ندارد  تهیه ارز برای این هیأتها هم هیچ  ممنوعیت ومحدودیتی  ندارد . ضمناً در اصل  123 ما می خوانیم  که قانون  پس از تصویب  در مجلس  و تأیید  شورای  نگهبان  طبق وظیفه  ایکه  قانون اساسی  برای رئیس  جمهور  تعیین  می کند باید به امضاء  برسد  و به مسؤولان  برای اجرا  داده  بشود خوب  اگر  شما قوانین  را در جهت  بازرگانی   خارجی  که مثلا این روزها مسأله اش  در  مجلس  مطرح  میشود تصویب  کردید  یا سیستم  پولی  را تصویب  کردید  که باید  جایگزین  سیستم  ربوی  فعلی  بشود چه کسی  مسوول  اجرای  آنست ؟ دولت  ناقصی  که  در  چند وزارتخانه اصلا  قدرت   اعمال  نظر  ندارد در  حد وزیر ، چگونه  میتواند قوانین  مصوبه  مجلس را اجرا  بکند ؟ بااین  توضیحات  معلوم  میشود که  نداشتن وزیر در وزارتخانه هائی  که فعلا  بی وزیر هستند ، این  مشکلات  راایجاد  می کند . از طرف  دیگر  هم می بینیم  که اصول  126و134و138  هیأت  دولت را مباشرتاً  مسؤول  اجرای  قوانین  میداند  واگر یادتان  باشد  وقتی  ما برای  بار  اول  قانون صداوسیما  را تصویب  کردیم  وشورای  نگهبان نظر  خاصی  داد این  جمله  عیناً  همان جمله نامة شورای نگهبان  است  و با توجه به اینکه  تفسیر  قانون اساسی  بعهده شورای  نگهبان است ، شورای  نگهبان  صراحتاً   نوشته  که هیأت  دولت مباشرتاً  مسؤول  اجرای  قوانین است و رئیس  جمهور هیچ  نقش  مستقیمی  در قوه  اجرائیه ندارد ››. تأکید  می کنم  نقش مستقیم  نه که  هیچ  نقشی  ندارد . و اصل  141  هم صراحتش  هست که نخست وزیر میتواند این کار ار بکند و  6 ماه  هم گذشته وهیچ دردی  دوا نشده یعنی  یک آئین نامه داخلی  مجلس  قانون است آن قسمتش  که  مربوط  به وزیران  ونخست وزیر  و رئیس  جمهور  وره کس  دیگری  میشود قانونیت  دارد  و آنها ملزم  به اجرا  هستند در آئین نامه داخلی  هم ده روز  به نخست وزیر اجازه  داده شده که معطل  بکند مردم را چر؟ روح  این قانون  اینرا میرساند  که نمیشود شما جزئی  از قوه  اجرائیه  را لنگ  یا معطل  بگذارید . روی  این حساب  وقتی شما نخست وزیر ار مسؤول هیأت  وزیران  میدانید وهیأت  وزیران را مسؤول اجرای  قوانین  میدانید چگونه  از تعطیل  شدن یا  ناقص  شدن قه مجریه  مملکت  ضرر نمی کند ؟ چگونه  نمایندگان ملت  باید اجازه بدهند که  6 ماه  تمام ، کمی بیشتر  یا کمتر ، سه وزارتخانة  مهم که کلیه  روابط  اقتصادی  و سیاسی  را باید  تعیین  بکند  و تنظیم  بکند ، بی سرپرست  بمانند .  اینهمه  مدتی  که این دومسؤول  مهم  مملکتی  نتوانستند به توافق  برسند ، معنایش  این است که   مجلس  دست  روی دست  بگذارد؟ یکی از  برادران فرمودند  روح  قانون  اساسی درمورد این مسأله اینست که رئیس  جمهور ، نخست وزیر و مجلس  باید در  هر وزارتخانه ای  نقش  داشته باشند . من از شما سؤال می کنم دراین  6 ماه که  کدامیک  از این سه مقامی  که ذکر  کردید  در این وزارتخانه ها نقش  مؤثر  داشتند ؟ تعطیلی  کار وزارت امور خارجه  به شکلی  که  در اوایل  جنگ  شما میدید  صدام  نه تنها  وزیر امور خارجه اش را بلکه اعضای  شورای  انقلابش  را بلکه وزیر کارش را وزیر  اقتصادش را بعنوان پیامبر میفرستاد اینطرف  و آنطرف  که پیامش را برسانند . آنقدر  فعالیت  خارجی درموقع  جنگ موثر  هست که صدام  کفایت نمیکرد به وزیر امور  خارجه  و تمام اعضای  کابینه اش را برای اینکار  میفرستاد  خوب  وقتی من  و شما  بگوئیم باید همه نقش  داشته باشیم  اما  عملا  بیائیم  کاری بکنیم  که هیچ  نقشی  نداشته باشند  هیچکس  . بناچار  گروههائی که رسمیت  دولتی  ندارند یا کسانی  که  مسؤول  امور دیگری   هستند  اما  اهم ومهم می  کند  دولت ،  بناچار  آنها را مسؤول  کارهای سیاست خارجی  می کند .اینکه وزیر مشاور  میرود  در کنفرانس  غیر  متعهدها  شرکت  می کند ، یا معاون سیاسی  نخست وزیر میرود  با فلان  سفیر  مذاکره  می کند به این دلیل نیست  که میشود نبودن وزیر راتحمل   کرد ، چون این کارها  جلوی  کارهای اصلی این آقایان را میگیرد  به این دلیل است که ما  به فکر  آن  وزارتخانه نبوده ایم  تا الان . از طرف دیگر  توجه  به قانون اساسی نکاتی  را روشن  می کند . برادرانی  که  مخالفت کردند  معمولا  سه جور  بوده  مخالفتشان . یکی  از برادران مخالفتشان  به این دلیل  بوده که قانون اساسی  این اجازه  را میدهد وهیچ  لزومی  ندارد تصویب  این قانون . مخالفت دیگری  این بود  که این کار  لازم  نیست  چون فعلا   نسخت وزیر دارد   بوسیله  معاونینی که  تعیین  کرده  اعمال  قدرت  می کند  و مخالفت  مخالف   سوم  به این دلیل  بود که اصلا این قانون  مخالف  قانون  اساسی است ومجلس  را محدود می کند خوب  پس  برادر  اولی  که با مادر لزوم  این که باید  این وزارتخانه ها سرپرست   داشته باشد موافق هست  خیلی  هماز آنها ممنونیم . برادر  دوم   غفلت  کردند  از این  نکته   که این  آقایانی  که الان  بعنوان  معاون از طرف  نخست وزیر تعیین شده اند برای وزارتخانه ها ، بهیچوجه  اختیارات  وزیر را ندارند وخیلی  از کارهالنگ  است  نمونه خیلی  جالب و بارزش  اینست که  آقای نخست وزیر ،آقای  نوبری  را قصد  داشتند که عزل  بکنند یا عزل  کردند  یا قصد  داشتند ایشان هم سفت  ایستادند  و گفتند که من نمیروم  چون طبق قانون موجود  وزیر اقتصاد  باید  به اینکار اقدام  بکند شما چه کاره  هستید ؟ در حالی که آقای  نخست وزیر هیچ   قبول  ندارند که ایشان سر این  کار باشند من خیال  می کنم  یعنی من  قبول  ندارم  یعنی اگر من  وزیر اقتصاد  بودم حتماً  سؤال  میکردم  که چرا ا ین شخص  را رئیس  بانک  مرکزی  گذاشته اید ؟ الان اینکار را نمی توانند بکنند ، نخست وزیر هم نمیتوانداینکار را بکند واینکه  فرمودند این آقایان  به مجلس  می آیند  بهیچوجه  به مجلس  نمیتوانند بیایند کما اینکه الان ما سه  چهار  سؤال  اقتصادی  داریم   وبی  جواب مانده چون وزارت  اقتصاد  و دارائی  نه وزیر دارد ونه معاون   پارلمانی ،، اینهم  که فرمودند  در هیأت  دولت  شرکت  می کنند در هیأت  دولت  ممکن است  خیلی ها شرکت  بکنند ولی دخل  ندارند  رأیی ندارند نمیتوانند نظر بدهند نمیتوانند اعمال  برنامه و نظر  خاص  خودشان را بکنند  فایده  ملت  نمی برد . اما اینکه  فرمودند   خوب  حالا  مااینجا گفتیم که تا تعیین وزراء  . این تا ، اگر  تا آخر  مجلس  طول بکشد  چه ؟این نمیشود طول  بکشد  بخاطر  اینکه اینکار  با قانون اساسی  جور  در نمی آید  روح  قانون اساسی  بخصوص  آنجا  که صحبت  از بیماری  رئیس  جمهور می کند میرساند که موقت  درتعبیر  قانون اساسی  حدود دو ماه  است  خوب  طبعاً وقتی  بیشتر  از این طول  بکشد  مجلس  باید کار آخر  را بکند  کار آخر  زیر علامت  سؤال  قرار  دادن  صلاحیت  نخست وزیر  یا کفایت  سیاسی  رئیس  جمهور  است طبعاً  آن  موقع   نمایندگان ملت  باید اعمال  قدرت  قانونی  خودشان را بکند  ومیکنند  حتماً . نمیشود   یک  نماینده  ملتی   راضی  بشود به اینکه  6 ماه  که تا الان  طول  کشیده  دو ماه  بعد هم  طول بکشد وباز  بخواهد این دو ماه اضافه  بشود بعد سؤال  نکند که شما  چه کاره  هستید آخر؟ شما یک  کدامتان  حتماً به درد  این مملکت  نمی خورید . آن موقع جای  این سؤال  است .  اما فرمایشات آقای  صباغیان  فرمودند  که آزادی  که روح  قانون  اساسی  به مجلس  میدهد  بااین طرح  گرفته  و سلب  میشود . ما طبق  اصل 114  آزاد  بودیم  رفتیم  رئیس  جمهور را انتخاب  کردیم  واین رئیس  جمهور در مجموع  بیشترین  آراء  را هم آورده ، شده  رئیس  جمهور . خوب  قانون اساسی  وقتی  رئیس  جمهور  بیمار میشود اختیارات  ریاست  جمهوری را تفویض  می ند به کسی   دیگر  آیا این سلب  اختیارات  و آزادی  مردم است ؟  یا نه  این روح  بر قانون اساسی  حاکم است  که نمیشود مملکت بی صاحب  بماند اگر رئیس  جمهورش  بیمار شد  و طول  کشید  بیمارش  باید  یک شورائی  موقتاً  جایگزینش  بشود . آقای شبستری  نکاتتی  را فرمودند که این قانون  با قانون اساسی  جور  در نمی آید  عرض من این است  قانون اساسی  با توجه  به اصول  مختلف  آمده مجلس را قوی ترین قدرت  مملکت  کرده . امام  هم به این مطلب  اشاره دشتند ،‌نمونه قدرت را هم  من الان خدمت  شما عرض  می کنم سه جور میتوانستند  قانون اساسی بنویسند  یعنی جوری بنویسند که یا قدرتها در هم ادغام  بشود متمرکز  بشود ،‌با قدرتها متشتت و غیر هم جهت  باشند جدای از هم و غیر  هم جهت ،یا قدرتها با  هممنسجم  ومستقل  وهم جهت باشند . قانون اساسی  ما دقیقاً این نوع سوم  را رعایت  کرده یعنی  جوری ارتباط  بین قوا را برقرار کرده که برخلاف  آن تعبیر  از  استقلال  که اینها با همهیچکاری  ظاهراً ندارند. اینها با هم کار دارند ولی در یک  جهت  خاص  در جهت  یکسانند نه در وظائف . آمده گفته که نخست وزیری  را که  می خواهند   نمایندگان  ملت  انتخاب  بکنند باید رئیس  جمهور درمجموع  ایشانرا قابل  قبول  بداند  بخاطر  اینکه رئیس  جمهور  را طبق  اصل  دیگری  رئیس  قوه مجریه  کرد  طبعاً باید یک همسانی  کلی  اقلا  وجود داشته باشد . تصویب  اینکه  یک نفر نخست وزیر  بشود حتماً مجلس  نظرش  لازم  شد عزلش  چطور؟ نظر رئیس  جمهور هیچ  دخلی  ندارد یعین به محض اینکه رئیس  جمهور امضاء  میکند  حکم نخست وزیری را  دیگر  هیچ  حرفی نمیتواند بزند  مگر  تخلفات  نسخ وزیر وهیأت  وزیران را طبق  اصل 126  به آنها  اطلاع  بدهد  با ذکر  دلیل اینجا  مجلس  است  که اگر  صلاح  ملت  نداند  نخست وزیر  را  بر میدارد در وزراء  هم همین  لحاظ  شده آمده اند نصب  وزیر را با موافقت  به تنهائی  نم یتواند ، چرا ؟  برای اینکه اگر  نخست وزیر می توانست  باز همان تشتت  قوا  بود . مثل  یک شمشیری  بالای  سر وزراء  بود ،  که اگر وزیری می خواست  موافق  میل  نخست وزیر رفتار نکند ،  فوری  عزلش  بکند ، برای انکه  جلو  این  تمرکز  قدرت را از  نخست وزیر   بگیرد ، حتماً موافقت  رئیس  جمهور را طبق ‹‹ اصل  136 ››شرط  کرده اند .
ولی  مجلس  برایاینکه وزیر را عزل  بکند  چه می شود ؟  اجازه  نخست وزیر لازم  است  خیر،  اجازه  رئیس  جمهور  چطور؟ آن هم خیر . رأی  عدم  اعتماد  می دهد  و وزیر کنار  می رود . به این دلیل مجلس ، قویترین  قدرتها  است یعنی  بالاترین  قدرت  رادارد.  مجلس  می تواند نخست وزیر ار استیضاح  بکند وکنار  بگذارد ، مجلس  می تواند رأی  به عدم کفایت  سیاسی  رئیس  جمهور  بدهد  وبه  رهبر پیشنهاد بکند ،  اگر رهبر  صلاح  مملکت  دید  اقدام بکند . یعنی  همة این  کارها را می تواند بکند . بنابراین  چگونه مجلسی  که طبق  جمع  بندی  این اصول  که قوی ترین  قدرتها دراین مملکت است ، اجازه  بدهد  چند  وزارتخانه اساسی  مملکت ، اینطوری  بی سرپرست  باقی  بماند در حالیکه  ما د ر دنیا  90  جا داریم ،  آنوقت  بیاید  دفتر  تبلیغات  مدرسه  شهید  مطهری  ناچار  بشود به عنوان رسالت   اسلامی که دارد برای  تبلیغ  اسلام پیشقدم  بشود ،  و امام  هم تأیید  بکند و اینها بروند این کار را انجام بدهند .
اگر  آقای رئیس  جمهور اعتراض  دارند که مقامات  غیر مسئول  درسیاست  خارجی  دخالت می کنند ،  خوب ، اگر این  ایراد وارد است به همه وارد  است . به  آن آقائی  که از طرف  رئیس  جمهور در یک مراسمی  شرکت  می کند  هم وارد  است  به آن خانمی  هم که از طرف  رئیس  جمهور می رود  درجائی  مذاکره  می کند  وارد است یه هیأتی  هم که از طرف  مدرسه  شهید مطهری می روند وارد است .  بااین  فرق که آن هیأت  را امام اجازه می دهد ومی گوید ‹‹شما برو›› در حالیکه  برای  بقیه   چنین  چیزهائی  نیست .  تمام این دردها  هم بخاطر این است که وزیر  امور خارجه  نداریم . اگر وزیر امور خارجه  داشتیم ،‌این اعتراض  اصلا  پیش نمی آمد و این هم که می فرمائید  ‹‹حاکمیت  قانون ›› یک مطلب  هم آقای  شبستری  فرمودند  که ‹‹وقتی  یک قانون و لواینکه   از شورای  نگهبان رد بشود هر کسی  آزاد است که بگوید  اینبا قانون اساسی  موافق  است  یا مخالف است ››الحمدلله  در این مجلس  قاضی  دادگستری  زیاد هست .  مجتهد  همهست .  در دادگستری  یک متهمی  وقتیکه  وکیل  می گیرد، این وکیل  درمحضر  قاضی  حق دارد که بگوید ‹‹این شخص  مجرم  نیست ›› دلایلش  را هم عرض  می کنم اما حکم  کننده  چه کسی است ؟ قاضی  هست .  وقتیکه  قاضی  حکم  کرد آیا وکیل  آن آقای متهم اجازه دارد که نامه بنویسد  ودر شهر  منتشر  بکند که این قاضی  عادل  نیست وتشخیص  درستی  نمی دهد ؟ خیر،  اجازه  دارد دوباره بیاید و فرجام بخواهد  بیاید تقاضای  تجدید بد نظر بکند از مرجع  ذیصلاحی  که خود قانون تعیین  کرده است .
چطور  شما یم فرمائید  وقتیکه (حکم  کننده یک  مسأله ای که یک قانون مطابق  قانون اساسی است  یا خیر،)شورای  نگهبان است هر کسی  به خودش  چنین اجازه ای را بدهد ،آیا  این تضعیف  مقام  شورای  نگهبان نیست ؟ این مطالب  را برای آن کسانی  گفتم که خودشان  درمسائل  بدون  اعمال  شیوه  شیعی  اجتهاد هستند . ما با بقیه  برادرهای  اعضاء  شورای  سرپرستی  صدا وسیما، خدمت امام که  رسیده  بودیم  همین مسأله  مطرح  شد که الان این قانون از شورای  نگهبان رد شده ،آقای  رئیس  جمهور رسماً اعلام می کند که این قانون  خلاف  قانون اساسی است .مردم را هم دعوت به مقاومت  می کند که ‹‹شما پافشاری  بکند  که حرف  مندرمورد  صداو سیما اجرا بشود›› امام این جمله را فرمودند ‹‹ نه من ،نه رئیس  جمهور  نه دولت ونه هیچکس  دیگری  حق  ندارد وقتی شورای  نگهبان  چیزی را گفت  قانونی  است  بگوید  قانونی نیست ››( الله اکبر ،الله اکبر ،الله اکبر ، خمینی  رهبر ،مرگ بر منافقین و صدام ).
آقا محمدی – آقای  موسوی اردبیلی  می آید  و به خاطر  تکبیر  همه ما را دستگیر  می کند .
توکلی- اما راجع به این مسأله ….
محمد شبستری- آقای هاشمی  من تذکر  آئین نامه ای  دارم به مقامات  قضائی   رسمی  نباید در مملکت  توهین  بشود ( همهمه  نمایندگان ).
 توکلی-  نقل  جمله  امام توهین  است ؟ اما اینکه  این قانون خلاف   اساسی است  یا نه ، من الان  حق اظهار نظر  دارم چرا ؟ برای اینکه هنوز  شورای  نگهبان  اظهار نظر  نکرده ومن طبق  آئین نامه حق دارم  که بگویم این طرحی  که الان  مطرح  است با قانون اساسی  تطبیق  دارد  یا خیر؟ بعد از  اظهار نظر شورای  نگهبان هیچکس  چنین  حقی  را ندارد . هم منطقاً، هم  از  نظر  کانال اجتهاد و تقلید  یعنی  هر کسی  که اهل   تقلید  است . من این مطلب را خدمت  شما عرض  می کنم که در این  طرح  دو چیز   را تعینی کردیم  یکی تشخیص  مورد مجلس  داده است  یعنی نخست وزیر میتوانسته  و مجلس  هم تشخیص   داده است که موردش  الان است و باید از این توانائی   خودت استفاده بکنی،  ودیگر  هم  تعیین وقت  است در غیر  این  صورت  هیچ  چیز جدیدی  نیاورده است ومن مصراً از برادرها وخواهراها  خواهش می کنم  عنایت داشته باشند ، عنایت  که دارند نسبت  به مشکلاتی  که به آن دست  به گریبان  هستیم  حضور   ذهن  وحضور  قلب   داشته باشند واین مطلب  را هم عرض  بکنم  پافشاری  در مواضع  قانونی هیچ  ربطی  به مسائل  خارجی  مجلس  حرف بزنم  یعنی  جو سیاسی  موجود  خیلی  حرف ها دارم  که بگویم ولی   هیچ ربطی  به این مسأله ندارد اگر یک  موضوعی  در دستور  مجلس  قرار گرفت  آنموقع  می گویم  ولی الان شما که می خواهید به این رأی موافق  یا مخالف بدهید  باید  فقط  به وظایف  قانونی  تان  فکر  بکنید  والسلام ،ویا هیچ فکری دیگری نکنید .
رئیس-  چند نفر به عنوان موافق  ومخالف  صحبت  کردند .از طرف  طرح  دهندگان  یک نفر باید طرح را توجیه  بکند . یک نقطه  مبهمی  مادر آئین نامه داریم  در مقدار  بحث  پیرامون  کلیات در طرح  دو فوریتی . همینطوری  که ملاحظه  فرمودید  در خود  مواد مربوط  به دو فوریت  هیچ اشاره ای نشده  یعنی وقت  تعیین  نشده . اما اگر بخواهیم  کلیات را بر روال  سایر طرح ها ولوایح  عمل  بکنیم ، حداقل  نیمساعت  ب به مخالف وموافق  وحداکثر  با نظر رئیس  مجلس  یکساعت وقت  به موافق ومخالف و اعضاء  کمیسیون می توانیم  بدهیم  آن یک ساعتی  هم که می شد بدهیم  از حق  خودم  استفاده کردم و الان دو ساعت  موافق ومخالف صحبت  کردند . پیشنهادم این است که این ابهام هست که اگر بخواهند روی کلیات  مجدداً بحث  بشود یعنی از آئین نامه  تجاوز  بشود، از طرف  طرح دهندگان همتوضیحی  داده بشود . تا بتوانیم  وارد جزئیات  بشویم .
گلزاده  غفوری – آقای  هاشمی ، چون مسأله  مهم است باز شما می توانید بیشتر از یکساعت  وقت  بدهید .
رئیس-  چون خیلی مهم است من اینکار را کرده ام (غفوری  - بیشتر از یکساعت  هم می توانید وقت  بدهید ) خیر در آئین نامهنداریم (گلزاده غفوری – مادة 6 آئین نامه را بخوانید ) دیدم . این عبارتی  که آقای  غفوری اشاره کردند  قبلا هم یک بار  آقای دکتر سامی گتند  بعد من  با دقت مراجعه  کردم و دیدم که نمی شود . قبلا  بعضی از آن قسمت های بالا را یعین  همان بند 2 خودش   تعیین  می کند که می گوید  مثلا در آن مورد رئیس  مجلس  تا نمیساعت می تواند اضافه  بکند . دوباره  در پائین بند ‹‹ب›› می گوید ‹‹ موارد فوق  در صورتیکه  ضرورت   اقتضا  بکند ممکن است  استثنا بدون مذاکره و با پیشنهاد رئیس  و تصویب  مجلس   مدت  نطق وشور اضافه  شود ›› این کلمه ‹‹فوق ››ظاهراً به همین قسمت (5) می خورد  چون بالاتر  یکاستثنائی  به این نخورده است ونمی تواند به همه قسمتهای ماده  بخورد  این مشکل  وجود دارد  چون روشن نیست  از این جهت من هم نمی توانم استفاده بکنم . (گلزاده غفوری- روشن است ).
 دکتر سامی – خیر، مور که نیست  آئین نامه می گوید ‹‹موارد  فوق ››بند (ب)  را ملاحظه  بفرمائید .
رئیس- بند 5 خودش مواردی  دارد . آن موارد از این قبیل است . آقای  توکلی  بند  5 را بخوانید .
توکلی- بند 5 مادة 65:‹‹برای توضیح  پیشنهادهای اصلاحی  نسبت  به مواد لوایح  و طرح ها اعم از فردی  و جمعی و برا یتوجیه  پیشنهاد کفایت  مذاکرات ویا مخالفت به آن وتوضیح  پیشنهاد فوریت  و عدم آن و پیشنهاد سکوت ومخالفت با آن و پیشنهاد تنفس واخذ  رأی مخفی واخطار  نظام  نامه ای و یا اخطار  قانونی و پیشنهاد  انواع  رأی  در مورد استیضاح  ،هر یک 5  دقیقه .
ب- درموارد  فوق در صورتیکه  ضرورت  اقتضا کند ممکن   است  استثناء بدون  مذاکره و یا پیشنهاد رئیس  و تصویب   مجلس  مدت  نطق  وشور اضافه  شود ››.
 رئیس- احتمال  اینکه همه این مطالب ، تا سطر  بالا  مربوط بشود هست   اما روشن نیست  بههر حال  این موضوع را باید  بعداً روشن کنیم  لذا  الان نمی توانیم از این  آئین نامهاستفاده بکنیم .
 معین فر-  قربان ! چند نفر دیگر اسم نوشته اند ؟
گلزاده  غفوری-  بستگی  به این دارد که شما چقدر برای اینککار  اهمیت   قائل  بشوید .
رئیس-  چون اهمیت  قائل  بودم  دو تا یکساعت  گذاشتم  یعنی …
 صباغیان – آقای هاشمی،  تقسیم  بندی  عادلانه نشد .
رئیس  عادلانه شد ، من دراینجا دقایق  را حساب  کردم دو سه  دقیقه  هم  مخالفین  بیشتر از موافقین  صحبت  کردند .
صباغیان – آقای  توکلی  25 دقیقه  صحبت  کردند حق  این بود که وقت  تقسیم بندی بشود .
رئیس- آقای شبستری  و آقای حمیدی  هم همین  کار را کردند  این خود برادران هستند که باید  مراعات  بکنند  ومختصر  حرف  بزنند و برای  نفر بعدی  هم وقت بگذارند در این موارد  مدت   وقت  تعیین  نشده  یعنی دست  من بسته است .صباغیان -  لااقل  قبل از جلسه  وقت  را تعیین می کردید.
رئیس- آقای صباغیان ، شما ببینید  دست  من در اینمورد  بسته است من نمی توانم یک نماینده ای را وقتیکه  نوبت  او شد  بگویم  شما چقدر  صحبت کنید (صباغیان -  قبو داریم ) برای اینگونه اشکالات  باید در آئین نامه  فکری  کرد . آقای  دکتر  هادی  شما اگر  نمی خواهید  صحبتی  بکنید . رأی  بگیریم . (هادی – رأی  بگیرید ).
ابوالفضل موسوی  تبریزی- رأی بگیرید  چون مطالب آقایان  مکرر بود .
چند تن از نمایندگان – رأی بگیرید .
رئیس-  تعداد حاضر در جلسه  185  نفر هستند .
دکتر سامی – آقای هاشمی ، یک ماده واحده  که بیشتر  نیست اجازه  بدهید در مورد  همی ماده  صحبت بشود .
رئیس-  آقای  دکتر سامی ، روی  الفاظ  هم حرف است .
سامی -  آن تفسیری  که شمااز آئین نامه می کنید یک تفسیری است و عکس  آن تفسیر هم هست  شما اجازه نمی دهید  راجع  به کلیات  صحبت  بکنیم .
رئیس- آقای سامی ، چه می گوئید ؟
سامی – این تفسیری  را که شما عنوان کردید  درست نبود خلاف  است .
رئیس-  خیلی خوب ، بگذارید  بفهمیم آقایان ، ببینید این آقایان  دموکرات های  مجلس  هستند ( دراین موقع  آقای  دکتر سامی  به عنوان اعتراض  در حال  خارج  شدن از  جلسه  بودند ) می خواهد از  مجلس بیرون  برود که جلسه را از  اکثریت  بیندازد  آنوقت  یک بهانه ای به این شکل می گیرد . (همهمه  نمایندگان ) حالا بفرمائید بنشینید .
سامی – آقای هاشمی  کارمن را چرا دارید تفسیر  می کنید ؟ به عنوان مخالف از جلسه  خارج می شوم .
رئیس- خیر، اگر موقع گرفتن رأی بیرون  بروید  طبق  قانون توبیخ می شوید . برایاینکه  می توانم  تفسیر بکنم و می فهمم، بفرمائید  بنشینید  تا بگویم . (کیاوش- آقای هاشمی ،باج  ندهید ).
دکتر صادقی- آقای هاشمی  ،مگر  نمایندگان رأی ندادند ؟ از خودشان  سؤال کنید که  به چه نحو  رأی بدهند .
رئیس- البته  اگر این مطلب تفسیر  بشود به نفع  مدیریت  مجلس  است  چون پیشنهاد رئیس  مجلس در آن هست  ومن  همهمیشه می توانم از این  حق استفاده بکنم .اینطور  نیست که بدم بیاید که این ماده به این ترتیب  تفسی  بشود .  این به نفع  است ولی خودم  برایاینکه حق  مجلس  ضایع  نشد بخاطر این ابهام  هیچوقت نخواستم ازاین  حق استفاده  کنم آنجائی  که حق  من بود استفاده کردم  ویکساعت  هم وقت مجلس  را ادامه دادم . (تابلو  180 نفر نشان می دهد ) برای  اینکه آقای دکتر سامی  هم قانع  بشوند  رفقای  دیگر  هم قانع  بشوند .
 نمایندگانی  که نظرشان این است که این بخش آئین نامه (آن ماده ای که خوانده شد ) که اجازه  می دهد  در هر موردی از موارد  فوق با پیشنهاد رئیس  وموافقت مجلس ، وقت  بحث  جلسه  اضافه  بشود قیام   بکنند .(عده کمی برخاستند ) تصویب نشد ، بفرمائید .
محمد یزدی – تفسیر آئین نامه است . رأی  بگیرید که در اینجا می شود  توافق کرد یا نه ؟
 گلزاده غفوری – به فرض اینکه  تصویب  نشود شما باید  وقت را عادلانه  تقسیم  بکنید ….
رئیس-  گفتم ، بی اجازه  صحبت  نکنید  ( در این  هنگام آقایان : سامی ، سلامتیان ،شهاب  محمودی ، اخوتیان ، منوچهری ، صباغیان ، غضضنفر پور، بازرگان  نقوی، معین  فر ، به عنوان اعتراض  جلسه  را ترک  کردند ) حالا آقایان را می بینید . این آقایان به خاطر  عدم حضور  هنگان رأی  توبیخ  می شوند ( همهمه  نمایندگان ).
سامی – به عنوان مخالف  جلسه  را ترک  می کنم .
رئیس- به عنوان مخالف می توانید  رأی  ندهید  ولی توبیخ  می شوید .
آقا رحیمی – آقای هاشمی ،آقای  غضنفرپور آن  روزی  که اعتبارنامه اش  داشت رد می شد  ملاحظه  کردید چطور  صحبت می کرد ؟
 کیاوش – آقایان دموکرات ها تشریف  نبرید .
رشیدیان – آقای هاشمی ، در موقع   تصویب  اعتبارنامه هایشان گفتم که آقای  معین فر و آقای  صباغیان در ساواک  پرونده  دارند وهمین  افراد بودند که ساختمان  ساواک  را طرح  ریزی کردند …
رئیس-  حالا  بحثی که آقایان یادشان باشد این است :
این اقلیت  مجلس  همیشه مدعی  هستند که د رمجلس  حقوق آنها ضایع  می شود حالا ببینید  این  10 نفری که رفتند  واسمشان  هم خوانده شد حق  همه  ملت  وق  اکثریت  جلسه وشورای  نگهبان راضایع  می کنند دیگر از این ببعد  این گونه مظلوم  نمائی در این  مملکت  خریدار  نخواهد داشت .
آقا رحیمی . تازه آقای صباغیان  گفت امروز  ،مردی است .
رئیس-  طبق آئین نامه آقایانی  که درموقع  رأی گیری حضور  نداشته باشند  توبیخ  می شوند .
دکتر  صادقی- آقای هاشمی ، پرونده این آقایان  دومرتبه  در کمیسیون تحقیق رسیدگی  بشود .
رئیس- مجلس  پیشنهاد می کند که پرونده های آقایانی را دوباره به کمیسیون  تحقیق ببریم  باید ببینیم  قانون چنین اجازه ای را می دهد  یا خیر؟
 منشی- اجازه  بدهید  اسامی  آنهارا بخوانم  طبق آئین نامه چند نفر از آقایانی که الان بیرون رفتند وخودشان هم در تدوین  آن نقش  داشته ان ،‌تفسیر  آئین نامه به عهده مجلس  است  خودم  به پیشنهاد این آقایان  رأی دادم  که وقت تمدید  بشود ولی اجازه  نمی دهم که  به  همة ملت  اهانت  بکنند وکار قوه  مقننه را در موقع  رأی گیری  مختل  بکنند : توبیخ  هم باید  بشوند اسامی  آنهارا می خوانم :
آقای سامی – آقای سلامتیان – آقای  غضنفر پور- آقای  معین فر- آقای  بازرگان – آقای  صباغیان – آقای شهاب محمودی  سرتنگی – آقای  علینقی  نقوی –آقای  اخوتیان – آقای  ابوسعیدی  منوچهری-آقای  عالی پور-آقای بیانی – آقای رضا اصفهانی.
 علی اکبر ناطق نوری- از وزارت کشور سؤال کنید که چرا انتخابات شهردهای  انجام  نشده  راانجام نمیدهند ؟ اینها از قبل برنامه داشتند و بعداً هم تصمیم  استعفا  دارند تا مجلس را منحل  نند .
رئیس- بله ، حل این مسأله  باانتخابات میان  دوره  ایست  باید وزارت کشور زودتر  انتخابات را انجام بدهد ووزارت کشور بفهمد  که اینمدتی  را کهبه تأخیر  انداخته  است به کشورظظلم  شده است وباید سریعاً انتخابات راانجام بدهد .
توکلی – آقای  اصفهانی  بیرون نشسته اند  منشی  رفت به ایشان گفت  برای رأی گیری  به داخل  جلسه  بیایند ولی  نیامدند .
رئیس- اسامی  غائبین  جلسه قبل  را بخوانید .
منشی- بسم الله الرحمن الرحیم ، غائبین  جلسه روز یک شنبه  مورخ  17/12/59  غائبین  غیر موجه آقایان :
پورمیرغفاری از تبریزی،عزت الله  سحابی از تهران  - حجازی از تهران – زرهانی از دزفول- محمد  نوروزی از  گنبد .
تأخیرهای بیش از 15 دقیقه.
 آقایان : محمد  غفاری 0 لطیف  صفری – محلاتی .
آقایان :بازرگانی ،رهامی – یونس  محمدی – میرزا پور – شاه آبادی – هنجنی -  دری نجف آبادی – هادی – شهاب  محمودی  سرتنگی 17 دقیقه .
آقایان : معزی- امامی کاشانی – شاهرخی -  مصطفی تبریزی – امید نجف آبادی .
آقایان : بهشتی – خلخالی – کرمی – دیالمه -  صدر حاج  سید جوادی – محمد مجتهد شبستری 18 دقیقه .
آقایان : رشیدیان -  فخرالدین  رحیمی 19 دقیقه .
آقایان : پرورش – اخوتیان – طیبی-  خزاعی – حق شناس-  حائری  شیرازی 20 دقیقه .
آقایان : نظر محمددیدگاه – دکتر  لواسانی – واعظی- محمد علی حیدری 21 دقیقه.
آقایان : بیت اوشانا – عبد خدائی 22 دقیقه .
آقایان :ابوترابی- میلانی – عباسعلی  ناطق نوری 24 دقیقه.
آقایان :طباطبائی – صاحب  الزمانی 25 دقیقه .
آقای  حقانی  28 دقیقه – خانم طالقانی 30 دقیقه- آقای شاهرخی 32 دقیقه- آقای  ابوسعیدی 40 دقیقه – آقای ابراهیم یزدی  40 دقیقه – آقای  استکی  35 دقیقه – آقای  موسوی  جهان آبادی  30 دقیقه –آقای  فومنی 30 دقیقه -  جلسه  روز سه شنبه (امروز )مورخ  19/12/59  غائبین  غیر موجه آقایان :
اسدی نیا از اهواز – سید احمد  زرهانی  ازدزفول- فخرالدین  حجازی از تهران -  محمد  نوروزی از گنبد – سید عباس  ابوترابی از قزوین – سید حسین  پور میر غفاری از تبریز.
تأخیرهای  غیر موجه آقایان :
عباس عباسی- باغانی 16 دقیقه- دکتر میلانی – لطیف صفری- صادق خلخالی- دکتر هادی – قهرمان  رحمانی -  احمدی  فروشانی 17 دقیقه – رجبعلی  طاهری 18 دقیقه – بهشتی – کاظم  دانش – منتظری 19 دقیقه – رشیدیان  فومنی  حائری – بشارتی – محمد علی حیدری  20 دقیقه – عسکر اولادی -  یونس  محمدی 21 دقیقه – خوئینی  ها 22 دقیقه – سامی – یوسفی  جیردهی 23 دقیقه
رهامی 24 دقیقه – ابوالحسن حسینی – بیت اوشانا 25 دقیقه – رمضانی – مجید انصاری – فالح انصاری – علم الهدای-  خانم طالقانی  26 دقیقه .
آقایان : متکی – خزاعی ترشیزی 27 دقیقه – آقای شاهرخی  28 دقیقه .
آقایان : واعظی – دکتر یزدی – حجتی  کرمانی 29 دقیقه – نصیری لاری.
کرمی 30 دقیقه – سید  حسین موسوی خراسانی  35 دقیقه .
5- پایان جلسه وتاریخ تشکیل ودستور جلسه بعد
رئیس- جلسه بعدی فردا (چهارشنبه )ساعت  8 صبح  است و برنامه ،ادامه بحث  امروز و بحث درباره وزرائی که به مجلس معرفی شدند (زنگ رئیس)
(جلسه  در ساعت 12 پایان یافت )
رئیس مجلس  شورای اسلامی – اکبر هاشمی  رفسنجانی