تفسیر آیات قرآن کریم – سوره کهف – آیه ۶۲ – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَاهُ آتِنَا غَدَاءنَا لَقَدْ لَقِینَا مِن سَفَرِنَا هَذَا نَصَبًا

و هنگامی که از آن جا گذشتند موسی به خدمتگذار خود گفت: غذای چاشتمان را نزدمان بیاور که از این سفرمان خستگی بسیار دیدیم.

1- موسی(ع) و همسفرش، پس از توقف در مجمع البحرین، در جستوجوی خضر(ع)، مجدداً به حرکت خویش ادامه داده و آن جا را پشت سر گذاشتند.

فلمّا بلغا مجمع بینهما ... فلمّا جاوزا

موسی(ع) در سخن خود با یوشع، مجمع البحرین را هدف و مقصد نهایی خود اعلام کرد، ولی هنگام رسیدن به آن جا، از آن نیز گذشت. این حرکت و نیز گفتاری که در آیات بعد از موسی(ع) نقل شده است، نشانه آن است که آن دو نمی دانستند به محلِّ مورد نظر موسی(ع) رسیده اند.

2- موسی(ع) در پی گذر کردن و پشت سر گذاشتن مجمع البحرین، گرسنگی و خستگی شدیدی را در خود و همسفرش احساس کرد.

ءاتنا غداءنا لقد لقینا من سفرنا هـذا نصبًا

«نصب» به معنای «رنج و سختی» است.

3- موسی و یوشع، در شبانگاه و صبح دم ـ پس از عبور از مجمع البحرین ـ برای یافتن خضر(ع) راه درازی پیمودند.*

ءاتنا غداءنا

بدان احتمال که احساس خستگی و گرسنگی موسی(ع) در طرف صبح، ناشی از راه پیمایی طولانی در شب باشد.

4- موسی(ع) بسیار مشتاق دیدار با خضر(ع) و ملاقات با او بود.

لاأبرح حتّی ... ءاتنا غداءنا لقد لقینا من سفرنا هـذا نصبًا

5- موسی(ع) پس از گذر از مجمع البحرین، در آغاز روز، از همسفر خویش درخواست تهیه چاشت کرد.

ءاتنا غداءنا لقد لقینا من سفرنا هـذا نصبًا

«غداء» به معنای طعامی است که در ساعات آغازین روز خورده می شود.

6- همسفر موسی(ع) عهده دار حمل و تدارک غذا بود.

قال لفتیه ءاتنا غداءنا

7- موسی(ع) و جوان خدمت کارِ همراه او، در کنار هم و از یک نوع غذا می خوردند.

ءاتنا غداءنا لقد لقینا من سفرنا هـذا نصبًا

ضمایر جمع در تمام آیه، گویای همراهی و همدلی دو همسفر، حتی در تناول غذا است; زیرا، در غیر این صورت، باید برخی ضمایر را به صورت مفرد ذکر می کرد و مثلاًمی گفت «آتنی غدائی».

8- همراه شدن با خدمت کاران در تناول غذا و مدِّ نظر داشتن تلاش و خستگی آنان، لازم است.

قال لفتیه ءاتنا غداءنا لقد لقینا من سفرنا هـذا نصبًا

9- پیامبران، در بُعد جسمی و زندگی مادّی، دارای اوصافی مانند دیگران اند.

ءاتنا غداءنا لقد لقینا من سفرنا هـذا نصبًا

10- دستیابی به آرمان ها، نیازمند تلاش، حتی برای پیامبران است.

لقد لقینا من سفرنا هـذا نصبا

آرزو:

زمینه تحقق آرزو 10

انبیا:

آرزوی انبیا 10; بشربودن انبیا 9; نیازهای مادی انبیا 9

تلاش:

آثار تلاش 10

خادم:

اهتمام به تلاش خادم 8; روش برخورد خادم 8

خضر(ع):

جستجوی خضر(ع) 1، 3; قصه خضر(ع) 4

معاشرت:

آداب معاشرت 8

موسی(ع):

تلاش موسی(ع) 3; خادم موسی(ع) 7; خستگی موسی(ع) 2; خواسته های موسی(ع) 5; طعام موسی(ع) 7; علایق موسی(ع) 4; قصه موسی(ع) 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7; گرسنگی موسی(ع) 2; مسافرت موسی(ع) 1، 3; مسؤول طعام موسی(ع) 6; ملاقات موسی(ع) با خضر(ع) 4; موسی(ع) در مجمع البحرین 1; نقش همسفر موسی(ع) 6; همسفر موسی(ع) 2

یوشع(ع):

تلاش یوشع(ع) 3; خستگی یوشع(ع) 2; درخواست صبحانه از یوشع(ع) 5; طعام یوشع(ع) 7; قصه یوشع(ع) 1، 2، 3، 5، 7; گرسنگی یوشع(ع) 2; مسافرت یوشع(ع) 1، 3; نقش یوشع(ع) 6; یوشع(ع) در مجمع البحرین 1