نماز جمعه تهران به امامت آیت الله هاشمی رفسنجانی
خطبه اول
بسْمِاللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم
اَلْحَمْدُللَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَالصَّلوةُ وَالسَّلامُ عَلی رَسُولِ اللَّهِ وَالِهِ الْأَ ئِمَّةِ الْمَعْصُومینَ. أَعُوذُ باللَّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ،
»قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّکُمْ مِنْ اَرْضِنا اَوْلَتَعُودُنَّ فی مِلَّتِنا«، »عِبادَاللَّه اُوصیکُمْ بتَقْوَیاللَّه«.
در بحث عدالت اجتماعی و در فصل استکبار و استضعاف، ویژگیهای مستکبران و مستضعفان را از دیدگاه قرآن توضیح دادم و امروز یکی دیگر از صفات بد و خصیصههای خطرناک قشر مستکبر را با اتکا به آیات قرآنی توضیح میدهم. این ویژگی، برخورد قهرآمیز و استفاده از اهرمهای قدرت و زور در مواجهه و مقابله با حق است[t1].
قشر مستکبر بنا ندارد که اگر کسی حقی را برای آنها مطرح کرد که با منافع آنها سازگار نیست، در مقابل منطق حق تسلیم شود و چون طبعاً قدرت قانع کردن صاحب حق را هم ندارد، از حربهای که در اختیارش است، علیه حق و صاحب حق استفاده میکند. این یک حرکت تاریخی است که از اول خلقت آدم تا امروز در تاریخ بشر بوده است. این ویژگی غیرقابل سلب روحیه استکباری است. آنانی که استکبار حکومتی هستند، یعنی قدرت حکومتی دارند، از حربههای فراوان قدرت حکومت استفاده میکنند. آنانی که قدرت مالی دارند، از حربههای اقتصادی استفاده میکنند و آنانی که استکبار علمی دارند، از قدرت هنر، علم، فن، ادبیات، قلم و هر چه که امروز در اختیار اهل علم، فن، ادب و هنر است، استفاده میکنند.
این سه شاخه استکبار به تناسب قدرتی که در اختیار دارند، اگر با حقی مواجه شوند که با منافعشان سازگار نیست، این گونه برخورد میکنند. این یکی از عیوب اساسی جامعه انسانیت است. در مقابل، مستضعفانی که به استضعاف کشیده شده باشند، این ضربهها و حملهها را تحمل میکنند، بدون اینکه مقاومتهای لازم را داشته باشند. در این بین، آن انسانهایی که به استضعاف کشیده نشده باشند و روحیه معتدل خودشان را حفظ کرده باشند، در مقابله با این حربههای ناجوانمردانه میایستند و در موارد بسیاری استثمار را در هم میشکنند.
در این حربه ها طرف مقابل را متهم و بدنام میکنند، حقایق را واژگون جلوه میدهند، محاصره اقتصادی و گرفتار مشکلات زندگی میکنند و سرانجام، با فشار فیزیکی طرف مقابل را از میدان بیرون میکنند. همه این مراحل در قرآن آمده است.
من فقط برای اینکه این خط معارف الهی قرآن در این فصل از مباحث روشن شود، به یک سری آیات و نمونههای تاریخی که در قرآن آمده است، اشاره میکنم؛ تا اهل نظر رفته و مطالعه نمایند و آن موقع خواهند دید که این موارد در قرآن بسیار فراوان است. اگر بخواهیم این فصل را جدا از قرآن مطرح کنیم، شاید ده یا بیست خطبه لازم داشته باشد.
کلیاتی از برخورد انبیاء با مستکبران میگویم. به خصوص، آیاتی درباره حضرت موسی و فرعون است و آیاتی نیز درباره برخورد پیغمبر خودمان با استکبار مخالف دوره ایشان است و نمونههایی نیز از وضعیت جوامع امروزی عرض خواهم کرد، تا این بحث کلی را منطبق با شرایط زمان خودمان کنم.
کفار مستکبر در مقابل انبیا گفتند:
»وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّکُمْ مِنْ اَرْضِنا اَوْلَتَعُودُنَّ فیمِلَّتِنا«
یا باید برگردید و با ما باشید و از این رسالت آسمانی که مطرح میکنید، دست بردارید و تسلیم طاغوت زمان خود باشید؛ در غیر این صورت شما را از جامعه خودمان بیرون میکنیم. قرآن سپس به انبیا میفرماید: (این مورد مربوط به تمام انبیا بوده است و به پیغمبر خاصی مربوط نیست. این موردی بوده است که سرنوشت هر پیغمبری در مقابل طاغوت زمان خود داشته است.)
»فَاَوْحی اِلَیْهِمْ رَبَّهُمْ لَنُهْلِکَنَّ الظَّالِمینْ«
گفت: شما مقاومت کنید و تسلیم نشوید؛ خداوند شما را پیروز میکند. نوعاً منطبق انبیاء در این قضایا پیروز میشد و انبیا پیروزی نسبی به دست میآوردند.
این مضمون - با صراحت بیشتری - در مورد حضرت شُعیب وجود دارد:
»قالَ الْمَلأَُ الَّذینَ اسْتَکْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّکَ یا شُعَیْبُ وَ الَّذینَ امَنُوا مَعَکَ مِنْ قَرْیَتِنا اَوْ لَتَعُودُنَّ فی مِلَّتِنا قالَ اَوَلَوْ کُنَّا کارِهینْ«
تعبیر قرآن از حضرت شعیب این است که اشراف مستکبر به حضرت شعیب گفتند: تو و همراهان و اطاعت کنندگانت یا باید به حرف ما برگردید و یا اینکه شما را از جامعه خودمان بیرون میکنیم. جواب شعیب این بود که شما به زور میخواهید ما را نسبت به منطق خودتان تسلیم کنید.
این مضمون درباره حضرت موسی در سراسر قرآن وجود دارد. در قرآن آمده است:
»وَ لَقَدْ اَرْسَلْنا مُوسی بایاتِنا وَ سُلْطانٍ مُبینٍ«.
ما موسی را با آیات و برهان روشن و نیرومند فرستادیم. یک نکته این است که حضرت موسی حرف بیاستدلال نمیزد. حرفی میزد که دارای دلیل و برهان بوده است و با معجزهای که ارائه میداد - عصایی که با ید بیضا و سایر معجزات اژدها میشد - حرف حقش را که مبارزه با ستم فرعونیان نسبت به بنی اسرائیل و کفر و شرک فرعونیان بود، اظهار میکرد.
حالا ببینیم فرعونیان در مقابل آن چگونه برخورد کردند. قرآن میفرماید:
»اِلی فِرعَونَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ کَذَّابْ«
سه چهره استکباری وجود دارد؛ فرعون که مظهر قدرت حکومتی است، هامان که وزیر با سواد و عالم دانشمند فرعون بود و قارون که مظهر قدرت مالی جامعه قبطیان بود؛ یعنی سه رکن استکبار در این آیه وجود دارد. فرعونیان گفتند: اینها، هم ساحر و هم دروغگو هستند. حضرت موسی در مقابل، حق را ارائه داد و آنها عاجز شدند که با این برهان برخورد کنند و نتوانستند ثابت کنند که این اقدام حضرت موسی یک سحر است و حضرت موسی بر سحر نیز غلبه کرد و پس از اینکه تهمت فرعونیان نسبت به حضرت موسی شکست خورد، به زور متوسل شدند.
اول، حربه تبلیغاتی گمراه کننده را به کار بردند که منجر به شکست شد و سپس متوسل به زور شدند.
»فَلَمَّا جآئَهُمْ بالْحَقِّ مِنْ عِنْدنا قالُوا اقْتُلُوا اَبْناءَ الَّذینَ امَنُوا مَعَهُ وَ اسْتَحْیُوا نِسآئَهُمْ«
فرمان صادر شد که فرزندان ذکورشان را بکشید و زنها بمانند. از این مطلب استفاده میشود که این جریان، بعد از آمدن حضرت موسی هم بوده است؛ زیرا آنچه که بین ما معروف است، این است که در اثر خوابی که خوابگزار فرعون، برایش تعبیر کرده بود و پیشبینیهایی که شده بود، بناست که کسی از بنیاسرائیل مبعوث شود و دستگاه فرعون را بر هم زند.
پیش از اینکه حضرت موسی متولد شود، سالها زنهای بنیاسرائیل را تحت کنترل گرفته بودند، تا مردها و بچههای مذکرشان را از بین ببرند و زنها را نگه میداشتند. این سیاست قبل از تولد حضرت موسی بوده است و به همین دلیل بود که مادر حضرت موسی ایشان را به آب انداختند. معلوم میشود بعداً این سیاست نیز ادامه داشته است؛ زیرا خداوند میفرماید: بعد از اینکه این گونه شد، فرعون دستور داد بچههای مؤمنین به موسی را بکشید و زنهای آنها را نگه دارید. این سیاست، صرفاً متکی به یک خواب نبود؛ بلکه سیاست این بود که اصلاً حتی بعد از آمدن حضرت موسی در بین بنیاسرائیل نگذارند که بماند و رشد کند و جامعه مبارز در مقابل آنها قرار گیرد.
در یکی دیگر از آیات قرآن آمده است که بنیاسرائیل به حضرت موسی میگویند: بعد از اینکه شما هم آمدید، ما با همان اذیتهای قبلی مواجه شدیم؛ یعنی این سیاست ادامه داشته است. قرآن میفرماید:
»وَ ما کَیْدُ الْکافِرینَ اِلّا فی ضَلالْ«
توطئههایی که مستکبران، علیه حق با استفاده از حربه زور اعمال میکنند، بدانند که سودی نخواهند برد و بالاخره این توطئهها شکست خواهد خورد. این سنّت الهی است. فرعون گفت:
»وَ قالَ فِرعَوْنُ ذَروُنی اَقْتُلْ مُوسی وَ لْیَدْعُ رَبَّهُ اِنیّ اَخافُ اَنْ یُبَدِّلَ دینَکُمْ اَوْ اَنْ یُظْهِرَ فیِ الأَرْضِ الْفَسادَ«
بگذارید که من موسی را بکشم، زیرا من نگران هستم که موسی یا دین شما را خراب کند، یا در دنیا ایجاد فساد کند. این تهمت افساد که معمولاً امروزه هم از حربههای استکبار جهانی قدرتهای مستکبر میباشد، به همه آزادی خواهان، ترقی خواهان و کسانی که برای نجات مردم و برای حق مبارزه میکنند، زده میشود و با این عنوان هر کسی را که بخواهند، از بین میبرند. الان هر کسی را که لازم دانستند، میگویند این تروریست است و هر کسی را لازم دانستند، سرکوب میکنند.
»وَ قالَ مُوسی اِنیّ عُذْتُ برَبّی وَ رَبِّکُمْ مِنْ کُلِّ مُتَکَبِّرٍ لا یُؤمِنُ بیَومِ الْحِسابْ«
حرف آخر حضرت موسی این بود که از این انسانهای متکبر به خداوند پناه میبرم. آن عنصر اصلی در این برخوردها، انسانهایی هستند که خود را از حق بالاتر میدانند و خود را معیار حق میدانند. آنچه را که آنها میخواهند، باید جاری شود و از نظر مستکبران، حق آن است که دل آنها میخواهد. هر کسی با آنها باشد، تأمین است و هر کسی هم با آنها مخالف باشد و هر میزان که حق بگوید، او را سرکوب میکنند. این بدترین ویژگی قشر مستکبر است که گفتم و در تمام شاخههایش وجود دارد.
قشر حاکم و سرمایهدار همیشه در معرض خطر روحیه استکباری است و آنهایی که قدرت علم، فن، ادب، هنر، و قلم در دستشان میباشد، در معرض خطر هستند و هر یک از آنها نیز به تناسب امکانات خودشان از این امکانات الهی سوء استفاده میکنند و ما باید دایماً جامعه خودمان را متوجه کنیم که این حالت، بدترین حالت است.
خدای ناکرده، اگر در جامعه خودمان ببینیم که کسانی بر فرض از خانوادههای فقیر و روستایی به سر کار آمدهاند و قدرت را به دست آوردهاند، خیال کنند که حق با آنهاست و هر کاری که میتوانند، بکنند و یا علمایی که خداوند به آنها نعمت علم داده است و از این قدرت سوءاستفاده کنند و هر کس که با تمایلات آنها سازگار نبود، او را از بین ببرند؛ البته نوع برخورد هم فرق میکند. یک عالم وقتی که بخواهد طرف مقابل را از بین ببرد، با شمشیر برخورد نمیکند؛ بلکه با حربه علمی خودش، طرف را پایمال میکند و آن چنان لجن مال میکند که دیگر نتواند سر بلند کند.
امروزه در دنیا اگر قلمها، فیلمها، هنرمندان و علما در خدمت گردن کلفتها و طاغوتیهای دنیا نبودند، مگر آنها میتوانستند این گونه به مردم ستم کنند. اینها بدترین ابزار اجرای اغراض نفسانی و شیطانی طاغوتهای زمان هستند؛ اینها هستند که جنایات را توجیه میکنند.
امروز اگر استکبار شرق و غرب بخواهند ناحقترین موضوع را از طریق رسانههای جهانی جا بیندازند، در ظرف چند روز در نزد افکار عمومی به وجود میآورند که اینها هستند که راه حق را میروند. اینها چنان جاده صافکنی برای این دیوها و طاغوتها هستند که ما به خدا پناه میبریم که روزی علم و هنر و فرهنگ در خدمت جنایاتی قرار گیرد که امروزه هم وجود دارد و کسانی هم که پول دارند، پرواضح و مشخص است که چگونه با مردم برخورد میکنند.
در سوره منافقون دو سه آیه وجود دارد که مستکبرین منافق که در آن زمان، عمدتاً پولدارهای مدینه بودند، عدهای پولدار بودند که ظاهراً مسلمان شده بودند، ولی با پیغمبر اکرم(ص) سازگار نبودند و به طور مستمر علیه رسول اکرم(ص) توطئه میکردند.
در یکی از این آیات آمده است:
»وَ اِذا قیلَ لَهُمْ تَعالَوْا یَسْتَغْفِرْلَکُمْ رَسُولُ اللَّهِ لَوَّوْا رُؤُسَهُمْ وَ رَاَیْتَهُمْ یَصُدُّونَ وَ هُمْ مُسْتَکِبرُونْ«
وقتی که اینها را نصیحت میکنیم، سر خود را بر میگردانند و از پذیرش حق، استکبار میکنند. قرآن میفرماید:
»سَوآءٌ عَلَیْهِمْ اَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ اَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ یَغْفِرَاللَّهُ لَهُمْ اِنَّ اللَّهَ لا یَهْدی الْقَوْمَ الْفاسقینْ«
هر گونه با اینها برخورد کنی، نتیجهای نمیگیری. قرآن سپس میگوید:
»هُمُ الَّذینَ یَقُولُونَ لا تُنْفِقُوا عَلی مِنْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ حَتّی یَنْفَضُّوا«
حرف منافقین ثروتمند این است که شما به اطرافیان پیغمبر، پول ندهید و آنها را در مضیقه مالی قرار دهید تا متفرق شوند. این موردی نیست که دنیای امروز کشف کرده باشد و جزء حیلههای جدید استکبار باشد. همان پولدارهای نادان، جاهل و بیسواد مدینه هم در برخورد با نهضت پیغمبر همین کار را انجام میدادند. منافقین ثروتمند از درون، مردم را در مضیقه قرار میدادند.
اگر میبینم در داخل کشور دایماً قشر پولدار در حال ایجاد توطئه است که به نحوی مردم را در مضیقه قرار دهد، دارای یک سابقه تاریخی سنّتی استکباری است که از زمان حضرت آدم تاکنون بوده است و همیشه همینگونه برخورد میکردند. احتکار و یا گرانفروشی میکنند، یا تبعیض قایل میشوند. آن کسانی که امکاناتی در دست دارند، با داشتن هدف روشنی اقدام به چنین کارهایی میکنند؛ اینها بر این عقیده هستند که مردم ناراحت شوند تا از انقلاب و اسلام کنار بروند.
در زمانهای قبل چنین نبوده است؛ بلکه کمک میکردند. در زمان بروز جنگ کمک میکردند و گاهی مخارج خانواده اینها را میدادند و بعد میگفتند دیگر به اینها پول ندهید تا اینکه اینها متفرق شوند. خداوند در مقابل میفرماید:
»وَللَّهِِ خَزائِنُ السَّمواتِ وَ الأَرْضِ وَ لکِنَّ الْمُنافِقینَ لا یَفْقَهُونْ«
خزانههای آسمان و زمین از خداست و این بدبختها خیال میکنند که میتوانند این گونه با خداوند مبارزه کنند.
این خودش یک داستان خاص آزمایشی است که باید در جریان مبارزات و مجاهدات باشد و این طور حوادث پیش بیاید؛ یعنی این اصلاً تعبیه الهی است که کسانی این جوری حضور داشته باشند و این جور عمل کنند و این طور روشن شود و در این مسیر عدهای با تحمل مشکلات اقتصادی، نظامی و سایر چیزها رشد کنند و یک عدهای آن جور به خاطر متابعت از تمایلات نفسانی و روحیه متکبرانه خود سقوط کنند. این داستان آزادی، اختیار و حرکت تکاملی اختیاری انسانهاست.
قرآن به اینها میفرماید: آسمان و زمین مال خداست. شما خیال میکنید خدا با این کارهای شما شکست میخورد؟ آن راهی که خداوند ترسیم کرده است، اینها هم در آن وجود دارد.
امروز شما دنیا را تماشا کنید، واقعاً ببینید آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و دولتهای منطقهای درست این سیاست را اجرا میکنند. هر جا یک حرکتی از مردم ببینند که ناسازگار با امیال آنهاست، همین حربهها به کار میرود. یک بار جایی که غربیها بخواهند مبارزه کنند، میگویند مثلاً اینها کمونیست هستند، میآیند و سرکوبشان میکنند. آنجایی که کمونیستها بخواهند این طرف بیایند، میگویند اینها آمریکایی هستند و میآیند سرکوبشان کنند.
اگر این را نشد، بگویند، میآیند و میگویند اینها تروریست هستند؛ یعنی آن کاری که نسبت به مردم فلسطین، لبنان و انقلاب اسلامی ما میکنند یا تهمت میزنند. اگر این تهمتها اینها را از میدان بیرون نکرد و تبلیغات دیگر کاری از پیش نبرد، میآیند و اینها را محاصره اقتصادی میکنند؛ همین کاری که دارید میبینید.
نوعاً امروز دنیا وابسته به این قدرتهاست؛ یعنی مواد غذایی و یا مواد صنعتی وارد میکنند، یا قطعات ماشینآلات آنها را نیاز دارند. احتیاجات عمده ملتهای جهان سوم در دست همین قدرتهای استکباری است. درست مثل یک خانی که در یک شهری و یا در روستایی زندگی میکند؛ یعنی زمین و آب در دست اوست و آن چیزهای حیاتی روستا در اختیار او میباشد. خوب، هر کشاورزی بخواهد یک حرکت حق طلبانهای کند، دستش بند میشود و نمیتواند کار کند.
یک چنین وضعی در کل دنیا درست کردهاند و با هر جا که ببینند این دارد موی دماغشان میشود و مزاحمی برای منافعشان محسوب میشود، در مرحله اول تهمت و از میدان بیرون کردن از طریق شکستن شخصیت است که در مورد او به کار میبرند. اگر نشد، با اعمال همین فشارهای اقتصادی و امثال اینها وارد عمل میشوند و چنانچه از این طریق هم موفق نشدند و این حرفها هم نتیجه نداد، یکدفعه لشکر میآید که یا اللَّه برو.
ما خودمان در این ده سال، همه این چیزها را در وجود خودمان، در برخورد با استکبار جهانی با همه وجودمان لمس کردیم؛ این تاریخ بشریت است. اگر شما با دقت تاریخ انبیاء و مصلحان تاریخ را بخوانید، همیشه این حوادث دارد تکرار میشود و دنیا همین جور دارد می چرخد و در این میان، آنهایی که اهل حق و جهاد برای حق هستند، وظیفه خودشان را انجام میدهند و خداوند هم به اینها وعده نصرت میدهد؛ مگر اینکه ما، خودمان، دوباره از درون شکست بخوریم. اگر وضع از درون خراب شد و ما آن صلاحیتهای لازم را از دست دادیم، دیگر نباید توقع داشته باشیم که خداوند ما رایاری کند.
جامعه ما براساس اسلام و مبارزه با کفر و ستم و براساس ایثار و فداکاری به وجود آمده است. اگر این حالت محفوظ بماند، ما استحقاق پیروزی داریم و خداوند تا به حال این پیروزیها را به ما داده است و هر روز هم شاهد صحنههای جدیدی از پیروزی بودهایم.
اگر خدای ناکرده، ما معیارها و راه خودمان را فراموش کنیم و آن نقطه الهام - بخش را که ما به خاطر اسلام و قرآن مبارزه میکردیم، از یاد ببریم و بر سر قدرت و نفوذ به جان هم بیفتیم و همدیگر را از صحنه بیرون کنیم، خوب، برای خداوند چه فرقی میکند، ما بین خودمان همدیگر را بزنیم، یا ما و آمریکا همدیگر را بکوبیم؛ این دیگر فرقی نمیکند.
سنّت الهی وعده نداده است که مثلاً ملت ایران را که در مقابل آمریکا مبارزه میکند، حتی اگر خودش فاسد بود، پیروز کند. شرط پیروزی این است که ما، خودمان، در آن مسیر باشیم. اگر ملتی که انقلاب کرد و به یک نقطهای رسید که کارها دارد تمام میشود و آن موقع شروع به سر خود تراشیدن و افراد خودش را بدنام کردن و از میدان در کردن و جریانهای سیاسی به جان هم افتادن و همدیگر را طرد کردن، کرد این همان احساسی است که بین ما و آمریکا وجود دارد. اینجا هم، به همان مستکبر و مستضعف و زورگو تعبیر میشود.
بنابراین ما باید همان روحیهای که با آن مبارزه کردیم و پیروز شدیم و همان معیارهایی که با آن، رژیم پهلوی را شکستیم و با آن رژیم مبارزه کردیم و همان روحیهای که با آمریکا جنگیدیم، حفظ کنیم. ما این جوری نبودیم؛ وحدت داشتیم، همه با هم بودیم، با هم حرف میزدیم، لیبرالها، منافقین و کمونیستها در این کشور خواستند با این انقلاب بجنگند، »ید واحده« بودیم. وقتی که آنها را بیرون کردیم، آیا بنا شد که ما با خودمان طرف شویم؟!
اگر هر کس قدرت، امکانات و زبان بیشتری داشت و هر کس امکانات تبلیغی و عدّه بیشتری داشت، بنا شد به دیگران زور بگوید، این به همان حالت استکباری بر میگردد و دیگر نباید توقع نصرت الهی داشته باشیم. همین حرفهای تکراری، جریانهای مبارزه حق و باطل دوباره از درون شروع میشود و متأسفانه، تاریخ نهضتها این جوری است.
اگر ما نهضتهای دنیا را بخوانیم، میبینیم وقتی که انبیا پشت سر آنها میروند، طرفدارانشان و پیروانشان بین خودشان تبدیل به مستکبر، مستضعف، زورگو و زورشنو میشوند و همین حوادث از درون تکرار میشود و بعد، مسایل جدیدی پیش میآید که ما امیدواریم این درسهای قرآنی به ما این هوشیاری را بدهد و ما هم باید تقوای لازم را داشته باشیم. نقطهای که این قدر تأکید شده است که ما تذکر به تقوا بدهیم، در همین نماز جمعه است. نماز جمعه، یک نماز عادی نیست؛ بلکه یک نماز سیاسی - عبادی است.
در سیاست، این تریبون نماز جمعه که واقعاً معلم مردم است و این قدر روی تقوا تکیه شده است، اینجا تقوا در رابطه با این مباحث، این است که نیروهای مبارز راه حق، بعد از آنکه به نوایی رسیدند، اگر در صدد برآیند آنچه که در گذشته با آن مبارزه میکردند، خودشان نسبت به همدیگر تکرار کنند، این ضد تقواست و این چیزی است که برگشت به همان جاهلیت اولی است؛ همان جاهلیتی که پیغمبر با آن مبارزه میکرد که بعد از پیغمبر به دست یک عده زورگو، دوباره به سر یک اقلیتی جریان پیدا میکند.
در انقلابها هم این طوری است. شما بروید سرگذشت انقلابهای دنیا را مطالعه کنید، ببینید آن لحظات اول، آن سربالایی که تمام شد و بالای گردنه رسیدند و دیگر راهها به طرف پایین سرازیر میشد، آن موقع است که اختلافها بر سر ارث شهدا و ارث ایثارگران دوران انقلاب شروع میشود و خدای ناکرده، یک خطر سقوط - اگر هم سقوط مادی نه، لااقل سقوط هدفی - پیش میآید؛ یعنی هدف را از دست دادیم. ما اگر هدف را از دست دادیم و آن روح انقلاب از دستمان رفت، دیگر بمانیم و حکومت کنیم، قدرت هم داشته باشیم و در منطقه هم دست بالا باشیم، دیگر چنین چیزی نیست.
»اَعُوذُ باللَّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیم/ بسْمِاللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم/
وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةِ لُمَزَةٍ/ الَّذی جَمَعَ مالاً وَعَدَّدَهُ/ یَحْسَبُ اَنَّ مالَهُ اَخْلَدَهُ/ کَلاَّ لَیُنْبَذَنَّ فیِ الْحُطَمَةِ/ وَ ما اَدْریکَ مَا الْحُطَمَةُ/ نارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ/ اَلَّتی تَطَّلِعُ عَلَی الْاَفْئِدَةِ/ اِنَّها عَلَیْهِمْ مُؤْصَدَةٌ/ فی عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ«.
خطبه دوم
بسْمِاللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم
اَلْحَمْدُللَّهِِ رَبِّ الْعالَمینَ وَالصّلوةُ وَ السَّلامُ عَلی رَسُولِ اللَّهِ وَ عَلی عَلِیٍّ أَمیرِالْمُؤْمنینَ وَ عَلی الصِّدّیقَةِ الطّاهِرة وَ عَلی سبْطِیِ الرَّحْمَةِ الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ وَ عَلی عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدبْنِ عَلِی وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ موُسَی بْنِ جَعْفَرٍ وَعَلِیِّ بْنِ مُوسی وَ مُحَمَّدبْنِ عَلِی وَ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ وَالْحَسَنِ بْنِ عَلِی وَ الْخَلَفِ الْهادی الْمَهْدی(عج).
مسایل مناسب با حوادث جاری روز و تناسبهای سالگردی که معمولاً در این خطبه ها میآید، امروز چند موضوع است که من به اختصار به همه آنها میپردازم و باز قبل از ذکر آنها بر تقوا و حفظ ودایع الهی که تکالیف الهی در میان ماست، تأکید میکنم. اگر ما آنها را حفظ نکنیم، این بحثها به جایی نمیرسد و همه این زحمتها به هدر میرود. انشاءاللَّه ملت ما همیشه این گوهر گرانبهای تقوا را برای خودش حفظ نماید.
اولین مناسبت، مناسبت 15 خرداد است که برای ما بسیار محترم و معظم است که ما نباید بگذاریم این روز بزرگ در تاریخمان فراموش شود.
15 خرداد حرکتی بود که بسیاری از واقعیتهای نهفته جامعه را برای دشمنان و خود ما روشن کرد. هیچ کس شاید در آن روزها منتظر نبود با آن مقدار کار مبارزاتی که انجام شده بود، یکدفعه این ملت عظیم ما در سراسر ایران با آن وسعت به صحنه بیایند. برای دشمنان ما غافلگیر کننده بود؛ چون آنها به خیال خودشان در گذشته آن چنان روحانیت را سرکوب، بدنام و منزوی کرده بودند که فکر میکردند این روحانیت در مردم این مقدار پایگاه ندارد. حوادث گذشته را دیده بودند؛ نهضت تنباکو، نهضت مشروطه، قیام مرحوم مدرس و آن پیروزیهای عظیم را دیده بودند و بعد از آن روحانیت را سرکوب کرده بودند. رضاخان روحانیت را به خیال خودش ریشهکن کرده بود و فکر میکردند دیگر اینها به زودی در جامعه جا نمیگیرند؛ حتی بعد از بیست سال که دوباره حوزههای علمیه کمکم رشد کرده بود. چون اینها یک حرکت فرهنگی شومی هم راه انداخته بودند، تبلیغات خاصی که هم کمونیستها و هم غربیها همه در آن شریک بودند که دین و روحانیت رااز جامعه منزوی کنند.
نمونههای این موضوع را پیرمردهای جامعه ما به خاطر دارند. به جایی رسیده بود که اگر یک روحانی سوار ماشین میشد و ماشینهای قدیم که نوعاً جنگی و کهنه بود، در راه خراب میشد، روحانی را پیاده میکردند و میگفتند نحسی این آدم، ماشین ما را گرفته است. مکرر اتفاق افتاده است که شخصیتهای بزرگ ما در آن تاریخ به این روز افتاده بودند.
آنها در این حالت فکر نمیکردند این قشر به این زودی جا بیفتد. وقتی که »آیتاللَّه بروجردی« فوت کردند، آن موقع، وقتی که آن چهل روز عزاداری مردم، کل ایران را یکپارچه عزادار کرده بود، آنها چیزهایی در آن چهل روز دیدند که خوابش را هم نمیدیدند و این چیزها حتی بدون تبلیغات واقع شد. واقعاً کل روستاها و شهرهای ایران، یکپارچه عزادار بود. ما آن موقع، دیگر این مسایل را میفهمیدیم و تجزیه و تحلیل میکردیم.
آنها بیدار شدند که عجب مسألهای پیش آمده است و این نفوذ برای آنان وحشتناک شد. مبارزه از همان موقع شروع شد. آنها به فکر افتادند که حوزه قم و حوزههای ایران را متلاشی کنند و مرکز را به نجف ببرند. و اینجا هم که علما بیدار بودند به فکر افتادند که به جان حکومت بیفتند و حسابشان را با حکومت تسویه کنند که به مبارزات »انجمنهای ایالتی و ولایتی« برخوردیم و بعد هم آن »لوایح ششگانه و انقلاب سفید« پیش آمد و از این به بعد درگیری شروع شد.
آنها موفق نشدند ما را به نجف بفرستند و ما موفق شدیم با آنها درگیر شویم. درگیری جدی شد و خشونتهای جدی هم علیه ما شد؛ منتها خشونتها مثل آن دورههای آخر در سال 50 و بعد از آن نبود. تا خواستند خودشان را مجهز کنند به »15 خرداد« رسیدیم و 15 خرداد زنگ خطر، خیلی جدیتر شد. آن موقع، مردم عزاداری میکردند؛ ولی عزاداری بیخطر، برای اینکه مجلس فاتحه گرفتن و تشییع جنازه و این کارهایی که مردم، برای آیتاللَّه العظمی بروجردی میکردند، چیزی نبود که خطر داشته باشد؛ ابراز احساسات دینی بود. اما 15 خرداد نشان داد که مردم برای مرجع تقلیدشان که زندانی شده بود، گلوله را هم حاضر هستند تحمل کنند، زیر تانک هم حاضر هستند بروند.
آنهایی که در تهران، قم، تبریز، ورامین، اصفهان و خیلی جاهای دیگر، خودشان در صحنه بودند، میدانند که آن موقع خشونت رژیم چقدر زیاد شد؛ یکدفعه سرکوب کردند و بعد هم تبلیغات عجیبی راه انداختند؛ مثل همین تهمتهایی که در خطبه اول عرض کردم که مستکبرین به مخالفان خودشان میزنند.
آن قدر در تبلیغاتشان مفتضح برخورد میکردند که دیگر برای خودشان هم خندهآور شده بود؛ مثلاً در مورد مردمی که اینجا این گونه در مقابل تانک و توپ ایستاده بودند و دست و پایشان قطع شده بود، باز برای نجات رهبرشان، شعار میدادند، میگفتند کسی مثلاً دو تومان، بیست و پنج ریال یا بیشتر به اینها داده است و اینها به میدان آمدهاند. یک تعبیر این طوری درست کردند و بعد از آن خیلی کار کردند. یک عقب گردی با گرفتن و بعد هم تبعید امام، به صورت ظاهری در جبهه ما پیدا شد؛ ولی مبارزه عمق پیدا کرد؛ چون مبارزه روی دوش مردم متدین بود و فضای تنفس مبارزه، فضای دینی بود و همین، عمیقترین سرمایه انسانها بود، که در کل تاریخ، همیشه مرکب حرکت حق بوده است و تعداد بسیار زیادی روحانی صالح و مبارز وجود داشت که اینها حاضر بودند همه چیز خودشان را در راه خدا و در راه انقلاب و برای رهبری امام از دست بدهند و اینها در سراسر کشور کار عمیقی در رابطه با مردم کردند و مردم را عمیقاً هوشیار کردند.
از سال 42 تا 57 که رژیم سلطنت پهلوی را ساقط کردیم، کار عمیقی شده بود که یکدفعه در سال 56 در اولین شرایط مناسب، این انفجار عظیم نور شروع شد و شما دیدید که چگونه نیرومندترین رژیم منطقه را که تا دندان مسلح بود و همه امکانات پلیسی دنیا در خدمت او قرار داشت و همه تجربههای سرکوب را میدانست و حمایتهای بینظیری از تبلیغات و امکانات پلیسی سرکوب و اطلاعاتی و غیره میشد، مردم این رااز پا در آوردند که ما باید مبداء این کار را 15 خرداد به حساب بیاوریم و این راه عظیم را باید با آن خصوصیات ادامه دهیم و هوشیاری که ما باید داشته باشیم، این است که آن محورهای ابتدایی این انقلاب را فراموش نکنیم.
ما در طول این یکصد و پنجاه سال دیدیم هرنهضتی که غیر اسلامی بوده، سقوط کرده است، یا در حال مردن است و فقط نهضت اسلامی مانده است. هر وقت نهضتها خالص، اسلامی بودند، پیروز شدند؛ مثل نهضت تنباکو و مشروطه. پیروزی نیم بند نهضت ملی کردن نفت هم در سایه حضور »آیتاللَّه کاشانی« شده بود که باز رنگ مذهبی به خود گرفت. وقتی آیتاللَّه کاشانی را حذف کردند، دوباره شکست خوردند و به داخل زبالهدان تاریخ رفتند.
پیروزی این نهضت برای این بود که مرجع تقلید داشت، رهبری داشت که واجب الاطاعه بود. متهم به انحراف نمیشد. هر حرفی بزند، حجت است و مردم با حجت، مبارزه میکنند. مردم با حجت، شهادت را میپذیرند. مردم با حجت، پول خرج میکنند؛ چون برایشان روشن است که حق است و بَیَّنُالرشد است و این باید بماند. اگر غیر از این باشد، ما تضمینی نداریم که انقلاب بماند. مسأله دیگری که بود، وحدت روحانیت در پیشاپیش بود.
البته ما آن موقع هم عدهای روحانی مخالف داشتیم؛ آن موقع کسانی بودند که ما را که مبارزه میکردیم، متهم میکردند و میگفتند جواب این خونها را چه کسی میدهد؟! همین حرفهایی که الان بعضیها درباره جنگ میزنند، آن موقع هم بعضی افراد به ما میگفتند، عدهای بودند، اما متن روحانیت و آن قشر عظیم شاگردان امام و آنهایی که آمادگی داشتند، از سوادشان برای جامعه استفاده کنند و نمیخواستند، از این سواد برای استراحت شخصی استفاده نمایند، آنها در میدان بودند.
بنابراین گروه پیشتاز روحانیت که انقلاب را در سایه امام به مردم آموختند و مردم را هدایت کردند و مردم تبعیت کردند، باز باید همان گونه همراه و متحد داشته باشیم و مردم هم با همان معیارهای اسلامی بجنگند. محور هم رهبر و مرجع تقلید اسلامی است. کسی که ما قبول داریم و اکثریت قاطع جامعه به عنوان رهبر انقلاب قبول دارد، خط حرکت را به جامعه میدهد و ما دنبال او حرکت میکنیم و تا این حرکت محفوظ باشد، ما راه پیروزی در پیش داریم.
مسأله دوم »روز جهانی کودک« است که به برنامههای وزارت بهداشت و درمان، اشاره میکنم که برای بهداشت کودکان برای چند هفته آینده طرحریزی شده است و ملت ما باید به این برنامه خیلی ارج بنهند.
امروز در دنیا به طوری که مراکز جهانی اعلام کردند، روزانه سی و هشت هزار کودک جان میدهند که اگر اینها دارای بهداشت بودند، نمیمردند. این رقم هولناکی است. روزی سی و هشت هزار یعنی هر سه روز بیش از صدو ده هزار و ماهانه حدود یک میلیون و دویست هزار نفر؛ یعنی ماهانه بیش از یک میلیون کودک به خاطر اینکه وضع بهداشت دنیا درست نیست، میمیرند. عمدتاً این مرگ و میر در کشورهای فقیر و محروم دنیاست و کشورهای پیشرفته مشکلی ندارند؛ زیرا اولاً آنجا این قدر کودک به دنیا نمیآورند و آن قدری هم که به دنیا میآورند، همه وسایل بهداشت در آنجا وجود دارد.
کشورهای فقیر این بدبختی را دارند. در کشور ما نسبتاً وضع متوسطی هست و برنامههایی که امروز ارائه میشود، خیلی مهم است. ما اگر بتوانیم سلامت بچههای خود را از کودکی حفظ کنیم، این یک صرفهجویی عظیم است.
بچهای که از اول علیل باشد و بعد ضعیف بزرگ شود، فرداتخت بیمارستانی را که اشغال میکند و داروهایی که مصرف میکند و امکانات پزشکی که باید مصرف کند و باری که بر دوش خانواده میگذارد و قدرت کاری که از این کم میشود، اگر اینها را حساب کنیم، میبینیم که سرمایهگذاری برای حفظ سلامت کودک چقدر مهم است.
تعلیماتی که میدهند، حتماً خانمها و مدیران خانوادهها و مسؤولان بچهها، گوش دهند. یک واکسن زدن، یک مایهکوبی که ممکن است برای مملکت پنج تومان هم خرج نداشته باشد، غیر از آثار سلامتی، نشاط و چیزهایی که در آینده به بچهها میدهد، از لحاظ اقتصادی و حفظ امکانات برای آینده بسیار مؤثر است. همچنین توصیهای به مادرها میکنم که از شیر خودشان به بچههای خود بدهند و از این غافل نباشند.
این مسأله بسیار مهم است. حالا خداوند این طوری پیش آورده است که کشور ما امکان تهیه شیر خشک را در سطح وسیع نداشته باشد، ما باید از این مضیقه استقبال کنیم. مادرها باید به آن دستور طبیعی خلقت و خاص آفرینش که خواسته است بچه از شیر مادرتغذیه شود، برگردند. چه چیزی میتواند جای شیر مادر را بگیرد؟
حالا کسانی مریض باشند و مشکلات داشته باشند و نتوانند، مسأله دیگری است؛ ولی این باید به جامعه ما برگردد و همه مادرهاباید متعهد شوند که آن مقدار وقت لازم را که پزشکان توصیه میکنند که به بچههایشان شیربدهند، انجام دهند. تنها مسأله غذایی نیست. آن حالت روحی که کمکم به بچه در اثر اینکه در آغوش مادرش تغذیه میکند، تلقین میشود و آن گرمی و حرارت و محبت و صفایی که همراه با تغذیه این بچه ایجاد میشود، اینها در تعادل روحی بچهها و خانوادههای آینده نظام، بسیار مؤثر است. البته متخصصان این حرفها را در روزهای آینده با شما خواهند زد که باید از برنامههای بهداشتی که وزارت بهداشت برای ما در نظر گرفته است استقبال کنید.
مسأله دیگری که این روزها در سطح جهانی داشتیم، مسأله مسافرت آقای رئیس جمهور آمریکا به شوروی بود که تقریباً این سه چهار روزه همه دنیا را تحت سیطره تبلیغاتی خودشان گرفته بودند. اگر این سفر نتیجهای داشته باشد که واقعاً تشنج دنیا کم شود، یا گامی برای خلع سلاح اتمی برداشته شود و یا از کانونهای درگیری منطقهای کاسته شود، اگر چنین نتایجی را در بر داشته باشد، ما باید این را سفر مبارک به حساب بیاوریم؛ ولی متأسفانه تجربه و برداشت ما غیر از این را میرساند.
ما از این سفرها و از این خوش و بشهایی که گردنکلفتهای دنیا با هم میکنند، تا به حال هیچ وقت نتیجه خوبی ندیدیم. اما حالا رسانههای جمعی امیدهایی به مردم میدهند که شاید یک دلیلهای خاصی دارد. عمدهترین مسأله، خلع سلاح اتمی و انهدام موشکهای اتمی است. من نمیدانم مثلاً اگر اینها فقط موشکهای میانبرد را منهدم کنند، این مسأله حل میشود؟
حالا اگر حل کنند، خوب است. بنده که خیلی بعید میدانم، اینها موشکهایی که ساختند و خرجش کردند و اینها را برای روزی لازم دارند، این طوری و به این آسانی از بین ببرند. اگر راست میگویند، اصلاً باید تشکیلات ساخت بمب اتم منهدم شود.
خوب، این موشک میانبرد را از بین ببرید، ولی دور برد آن بماند، اینکه بدتر است. آیا در این بحثها چیزی بود که مثلاً 20 درصد از نیروهایی که دارند در رشته بمب اتمی کار میکنند، اینها را کم کنید؟ اینکه نبود. خوب، اینها را که برداشتید، شما جای آنها را میخواهید یک چیزهای خطرناکتری بگذارید. همه میدانند که شما دارید کیفیت سلاحهای اتمی را بهتر میکنید. خوب، اگر این طور است، این ریاکاری دیگر چیست؟ چرا این قدر مردم را گول میزنید؟ چرا این قدر برای رای آوردن در انتخابات این جوری با مردم برخورد میکنید؟ به مردم راست بگویید. آنجا که رفتید، چه خیر برای مردم در مسایل منطقهای داشت؟ هردوتای شما، مزاحم مردم در سراسر دنیا هستید.
کانونهای فسادی که اکنون در دنیاست، دست یکی از ابرقدرتها در آنجا آلوده است، برای آنها چکار کردید؟ در آفریقای جنوبی که این همه مردم سیاهپوست مظلوم با ظلم یک عده سفید پوست تحت حمایت غربیها این طوری دارند مرارت میکشند، شما برای آنجا فکری کردید؟ هیچ بحثی شد؟
برای مردم فلک زده و بدبخت »کامبوج« که این همه نیروهای طرفدار شوروی و دیگران مردم را قتل و عام میکنند، فکری کردید؟
برای این مردم افغانستان که هشت نه سال است که چند میلیون آواره دارند و خاکشان تبدیل به میدان جنگ و خونریزی شده است و هر دوی شما دستتان آلوده است، فکری کردید؟
برای این فلسطینیهای مظلوم که فیلمهایش را خودتان منتشر میکنید و در این فیلمها میبینیم این جلادهای صهیونیست دست اینها را در مقابل چشم خبرنگار و دوربین خبرنگار میشکنند و کمر اینها را میشکنند و اینها را زیر خاک میکنند و با بولدوزر خاک روی اینها میریزند، شما فکری کردید؟
مردم مظلوم جنوب لبنان که اسرائیل قلدرمآبانه میآید آنجا و اینها را میگیرد و داخل زندان میبرد، از یک کشوری در یک جای دیگری زندان میکند، شما برای اینها فکری کردید؟
برای جنگ خانمان سوزی که خودتان در سراسر دنیا در هرنقطهای برای منافعتان راه میاندازید، یک تصمیمی گرفتید که دیگر نشود؟ برای مردم »نیکاراگوئه« که در کنار آمریکا نشستهاند و آن طور انقلابشان دارد به زحمت میافتد، شما بحثی کردید؟
برای منطقه خلیجفارس که آنجا را جولانگاه ناوگانهای متجاوزتان کردید، هیچ تصمیمی گرفتید؟ برای این جنگی که بین ایران و عراق به راه انداختید و امروز هم دارید آتشافروزی میکنید، هیچ فکری کردید؟ شما برای دنیا چه فکری کردید؟
این حرفهایی که آنجا نشستید و زدید، ممکن است آدمهای نادان و سادهلوح را گول برند. آنجا آقای ریگان آمدند و دایماً حقوق بشر را شعار دادند، این یک ژست تبلیغاتی خوبی است. شاید برای داخل آمریکا هم خیلی برد تبلیغاتی داشته باشد؛ ولی احمقتر از کسانی که این حرفها را باور کنند، هیچ کس را نمیتوانید پیدا کنید. آخر چه کسی باور میکند که آقای ریگان برای حقوق بشر دلش بسوزد و این وضع را هم در فلسطین خودش به وجود بیاورد!.
چند تا یهودی که شما میخواهید اینها را از شوروی آزاد کنید که نتیجه مهم هم عملی که اینها گرفتهاند، این است که بیست و هشت خانواده یهودی اجازه گرفتند از روسیه بیرون بیایند، بعد هم به اسرائیل بروند، تا با این مسلمانهای بدبخت بجنگند. این نتیجه حقوق بشر آقای ریگان بود!!
خوب، یک نفر از آن خبرنگارهای ضعیف نبود که داخل آن کنفرانس مطبوعاتی از آقای ریگان بپرسد که آقای ریگان، شما مسؤول این سه چهار میلیون مردم مظلوم فلسطینی که الان آواره، زیر چادرها زندگی میکنند، نیستید؟! اینها حقوق ندارند؟! آمریکا یا جواب بدهد و بگوید نه، اسرائیل به ما مربوط نیست؛ تا همه دنیا به او بخندند؛ یا بگوید ما دروغ میگوییم.
همان جا یک نفر از آقای »گورباچف« نپرسید که پنج میلیون آوارهای که امروز از افغانیها گرفتید که با فلاکت دارند در سراسر دنیا زندگی میکنند و خانههایشان با هواپیماهای شما خراب میشود، اینها حقوق ندارند؟
معلوم است، اینها دروغ میگویند و ملتها را گول میزنند و ریاکار هستند. من از موضع ضعف شورویها تعجب میکنم. یک نقطهای که برای من عجیب است و من این را در یک ملاقاتی از سفیر شوروی پرسیدم، جوابی نداشت به من بدهد، این است که گفتم وقتی که آقای ریگان داخل کشور شما میآید، یا در ملاقاتی که شما رفته بودید در آنجا شعار حقوق بشر را مطرح میکنید، مگر شما حرف ندارید از آمریکاییها بپرسید؟ چرا نمیپرسید که این حقوق بشر در افریقای جنوبی نیست؟! مگر در فلسطین نیست؟! مگر در لبنان نیست و مگر در نیکاراگوئه نیست؟! اگر جواب داشت به شما بدهد؟
شما چرا از آمریکا نمیپرسید که چرا در سراسر دنیا هر دیکتاتور ضدمردمی وجود دارد، تحت حمایت شماست؟ آمریکا به این جواب بدهد. آقای ریگان که در مسکو عدهای از ناراضیها را دعوت میکند و دور خودش مینشاند و با آنها حرف میزند و مانور حقوق بشر میدهد، جواب ما را بدهد.
در عربستان سعودی حقوق بشر وجود دارد؟! در عربستان سعودی مردم رای دارند؟! در عربستان سعودی دموکراسی هست؟! حکام سعودی مجلسی دارند؟! خانواده آل سعود که با نفت، شمشیر و تفنگ، اکثریت مردم را تحت مهمیز خودشان دارند، اینها دموکرات هستند؟
شما چطور در شوروی از دموکراسی حمایت میکنید؟ در آنجا به هر حال یک حزب دیکتاتوری هست و بالاخره یک رأی، یک مجلسی تقلبی وجود دارد، اما آنجا که همینها هم نیست. خوب، چرا این دروغگوییها را به رخ اینها نمیکشید.
در آفریقای جنوبی 24 میلیون سیاهپوست رأی ندارند و دو میلیون سفید پوست همه چیز دستشان است.
شما در »پاناما« در همسایگی خودتان دارید چه کار میکنید؟ یک حکومتی که آنجا بوده است، رفتید این طور به هم ریختید و بایکوت کردید و زندگی مردم را دارید به هم میزنید. مردم در »نیکاراگوئه« انقلاب کردند. شما فضول آنها هستید که از طریق کنگره تصویب میکنید که پول بدهند به آنهایی که از انقلاب فرار کردند و حالا میخواهند با مردم بجنگند.
چطور در کامبوج به فکر مردم نیستید؟ چطور در لبنان مظلوم که این همه خونریزی میشود به خاطر این وضعی که شماها آنجا به وجود آوردید به فکر آنجا نیستید؟
من به سفیر شوروی گفتم قبلاً مارکسیستها به غربیها حالت تهاجمی داشتند و این یک نکته بود. الان شما اینجا آمدید، نشستید، آنها دایماً به شما حالت تهاجمی دارند. شما چرا جواب آنها را نمیدهید؟ جوابی نداشت بدهد. شاید به خاطر اینکه چهار عدد کامپیوتر پیشرفته لازم دارند. یا مشکلات دیگری برای خودشان دارند که میخواهند حل کنند. حالا در افغانستان ضعیف شدند یا جای دیگر مسأله پیدا کردند یا چیزهای دیگری، من دلیل آن را نمیدانم.
اینها این صحنهای که از ملاقات آقای ریگان وآقای گورباچف به دنیا ارائه دادند، این را به صورت یک کار موفق گریم کردند. اگر منصفانه برخورد کنیم و اگر تحلیل کنیم، هیچ چیز در آن نبود.اگر این دو ابر قدرت با هم بسازند و با هم بخواهند دنیا راتقسیم کنند و یا مذاکراتشان سر این باشد که با هم یک توفیقی به دست آورند - البته ما هم طرفدار تشنج جهانی نیستیم. ما مایل هستیم که اینها با هم حرف بزنند و تشنج در دنیا کم شود - و با هم بسازند و بعد به ضرر ملتهای مظلوم بخواهند نعمتهای دنیا را با خودشان تقسیم کنند، این ملاقاتها غیر از نکبت برای دنیا چیزی به بار نمیآورد.
مهمترین مسأله ما، مسأله جنگ است و همچنین تصمیم اخیری که دیروز حضرت امام در رابطه با جنگ و امور نیروهای مسلح اعلام فرمودند. من یک مقدار موقعیت را باز میکنم و ریشههای این تصمیم را عرض میکنم.
شرایطی که الان در جبههها و منطقه میگذرد، چیزی پیشرفتهتر و یک مقدار عمیقتر است، از آنچه که دو سال پیش بعد از عملیات والفجر 8 اتفاق افتاد. بعد از عملیات والفجر 8 عراقیها یک سیاستی به نام سیاست دفاع متحرک اعلام کردند و تحرکاتی در چند نقطه داشتند که آمدند و از ما مهران را پس گرفتند، شاخ شمیران را پس گرفتند، در فکه یک مقدار زمین را از ما پس گرفتند و در نقاط دیگری از مناطق مرزی جلو آمدند که دوباره تهاجم نیروهای ما شروع شد.
بخشی از آنچه که پس داده بودیم، دوباره پس گرفتیم که به کربلای 5 و منطقه شلمچه منجر شد که تا پارسال بود. آن موقع عراق آمادگی این بار را نداشت. اولاً در والفجر 8 ضربه زیادی خورده بود و نیروی کافی نداشت؛ این بار برنامه را وسیعترگرفته است، زیرا یک مقدار نیروی آزاد شده دارد. در سال گذشته با اینکه ما از عراق، زمین زیادی گرفتیم و اسیر هم زیاد گرفتیم، عملیات محدود هم زیاد داشتیم، عملیات وسیع هم در آخر سال داشتیم، اما عراقیها نیروهای اصلی خود را کمتر به میدان آوردند. نیروهای خود را حفظ کردند و یک مقدار آنها را نگه داشتند و هماهنگی هم با دنیا کردند؛ لذا وضع فعلی با آن موقع فرق دارد.
آن موقع آمریکاییها در منطقه نبودند، آن موقع عربستان و کویت با این رسوایی و فضاحتی که امروز در مقابل جمهوری اسلامی قرار گرفتند و پشتیبانیهای علنی که میکنند، نبود. به علاوه درسی که از آن شکست دفاع متحرک خود گرفتند، یک مقدار از درسهایشان استفاده کردند. نیروی مناسبی برای حرکت شبیه آنچه که دو سال پیش به اجرا گذاشته بودند و شکست خوردند، باز شروع کردند. ما در این شرایط باید خودمان را همه جانبه برای مقابله با این وضع موجود آماده کنیم. آن شرایط گذشته، متناسب با همان قدرت آن روز به نفع ما تغییر کرد.
این دفعه نیاز داریم که یک مقدار کار خودمان را جدیتر بگیریم. برای جدیتر گرفتن این وضع باید دو سه کار کنیم که ما آن کارها را شروع کردیم.
یکی اینکه نیروهای مسلح ما امکانات زیادی دارند که به خاطر شرایطی که بعد از انقلاب برای نیروهای مسلح ما بوده است، از این امکانات درست استفاده نمیشود. ما نیروی بیشتری از عراق داریم. سربازی تا همین اواخر 2 سال بود، ولی اخیراً چهارماه اضافه کردیم. به طور طبیعی اگر همه سربازهای ما - آنهایی که در سن سربازی هستند. - در خدمت باشند، یک نیروی بسیار عظیمی ایجاد میشود. ما سالانه بیش از 500 - 600 هزار سرباز میتوانیم داشته باشیم که اگر دوسال ونیم بمانند، بیش از یک میلیون ونیم سرباز میتوانیم داشته باشیم.
کادر ارتش و سپاه یک کادر عظیمی است. ژاندارمری نیروهای فراوانی دارد. اینها به طور متفرق در جنگ هستند. این نیروها باید سازماندهی شوند؛ به طوری که اولاً سربازگیری خیلی جدی انجام شود، ثانیاً اینهایی که هستند، درست داخل جبهه به کار گرفته شوند. الان مقداری از نیروهای ما در ستادهای تکراری، در وزارتخانههای تکراری، در نیروهایی که مستقیماً وارد جنگ نیستند و در کارهای پشت صحنه، در آموزشگاههای تکراری و خیلی چیزهای تکراری به کار گرفته میشوند؛ البته این هم طبیعی بود. نگویید که چرا این طور است.
علت این است که ما یک ارتش، به صورت ارتشی منظم داشتیم که بعد از انقلاب و جنگی که تحمیل شد، نیاز به چیز دیگری بود که سپاه به وجود آمد. فرهنگ اینها، تربیت اینها، آموزش اینها و خیلی چیزهای اینها زیاد با هم سازگار نبوده است که در یک واحد بتوانند به یک صورت عمل کنند. به گونههای مختلف سعی شد اینها را دریک واحد به کار گرفت؛ البته محال نیست و ابتکاراتی لازم دارد.
اینها در دو جهت رشد کردند و این مسایل به وجود آمده است. ضرورت این کار هم تا به حال همیشه احساس میشد؛ منتها امروز و فردا میکردیم و میگفتیم بالاخره یک فرصت مناسبی میشود که این سازمانها را با هم تلفیق کنیم، به گونهای که از همه اینها بتوانیم یکنواخت، به صورت یک نیروی مسلح منسجم استفاده کنیم. حالا یکدفعه در شرایط جدید، راه کار، این چنین تشخیص داده شد؛ یعنی پیش از اینکه ما از امکانات دولت و امکانات غیرنظامی استفاده کنیم، این قدم باید برداشته شود. به علاوه امکانات کشوری هم در آن سطحی که معمولاً باید در خدمت جنگ بیاید، الان در خدمت جنگ نیست. شاید نیازی نبوده است که به این وسعت وارد شویم؛ حالا احساس نیاز میکنیم.
الان بسیاری از کارخانههای غیرنظامی ما به خاطر نداشتن مواد با ظرفیت کاملشان عمل نمیکنند. در صورتی که جنگ میتواند هم کار به آنها بدهد که کارگرهایشان بیکار نشوند و هم در خدمت جنگ باشند و بعضی از خطهای تولیدی غیرنظامی که خیلی ضروری نیست، میتواند تعطیل و به نفع جنگ وارد شود. این کار را ما نکردیم؛ عراقیها سالهاست که این کار را کردهاند.
به عنوان مثال، در آلمان وقتی میخواستند موشک بسازند - در آن موقع سوخت موشک را از سیبزمینی تهیه میکردند آمدند با یک مقیاسی که هیتلر داد، گفتند باید این موشک را بسازیم و برای این کار گفتند این مقدار سیبزمینی برای سوخت موشک احتیاج است و ممکن است در جاهایی از جامعه غذا کم شود، ولی تصمیم جنگی را نمیشد تحتالشعاع این گونه مسایل قرار دهند و اگر قرار بود این کار شود، پیاده میشد. همین الان عمدتاً پایه صنایع اساسی نظامی جهان در آلمان ریخته شده است.
در جنگ، آن هم جنگی که یک طرفش آمریکا و ابرقدرتهای شوم دنیا هستند و استکبار، ارتجاع و عمالشان دست به دست هم دادهاند، یک کارهایی باید در ابتدا بشود و یک مشکل اداری وجود داشت.
حضرت امام فرصت این را که خودشان به عنوان فرمانده کل قوا بخواهند همه مسایل ارتش، سپاه، ژاندارمری و دیگران را شخصاً اداره کنند، ندارند و توقعی هم نباید از ایشان داشته باشیم. کارها تقسیم شده بود، هر کسی یک گوشهای را انجام میداد. چون هماهنگی کامل نبود، ما یک مقدار نیروهایمان هدر میرفت، یک مقدار امکاناتمان تکراری مصرف میشد، آموزشگاههایمان یک جا خالی بود و در یک جا ظرفیتش برای آموزش نمیکشید. از این گونه اشکالات در کارمان بود که اینها بررسی شد و بنا شد به نقطهای برسیم که تمرکز امور در مسایل نیروهای مسلح به وجود آید و اگر این کافی نبود، استفاده از امکانات غیرنظامی که قوای سه گانه، در این فرمان امام مکلف شدند که پشتوانه این کار باشند و دادگاههای نظامی زمان جنگ هم موظف شدند که مواظب باشند و تخلف از اجرای این فرمان نکنند و همراهی کنند، تا اینکه این دستورات درست اجرا شود.
این کار یک روزی باید انجام میشد. حالا زمان مناسب آن به خاطر ضرورتها فرا رسیده و بناست انجام شود. اما چرا من باید این کار را انجام دهم، صالحتر از من هم در این مملکت خیلی فراوان است. یک دلایل خاصی وجود داشت. اینکه حضرت رئیس جمهوری ما در نامه نوشتهاند که فلانی مناسب است، این طور نیست که من صلاحیتهای بیشتری از دیگران و یا از خود ایشان داشته باشم.
ایشان به امور نظامی آشنا هستند و هم به ارتش، سپاه و هم اهل جنگ میباشند و همان طور که یادتان است، ایشان لباس رزم پوشیده بودند. در همان دوران اولیه بحران، ایشان و شهید چمران در اهواز بودند و در مقابل تهاجم نیروهای بعثی ایستادند. منتها یک مقدار شغل من برای این کار مناسب بود؛ چون من در مجلس هستم، دو نایب رئیس دارم و اگر من نباشم، کار مجلس میچرخد، من اگر باشم و یا نباشم، چندان فرقی نخواهد کرد. ثانیاً یک مقدار رفتن به میدانها و سرکشی به آن مناطق ممکن است بیخطر نباشد. ما نمیتوانیم رئیس جمهورمان را که شخصیت دوم این کشور است، ریسک کنیم و به آنجا بفرستیم و کارهای اساسیتری که در سطح سران کشورهای دنیا بایستی انجام شود، به عهده ایشان است.
دولت هم به اندازه کافی گرفتاری دارد. دستگاه قضایی هم کارهای زیادی دارد. فارغترین اینها در این مسأله که برای این کار وقت بگذارد، من بودم؛ به خاطر اینکه در گذشته هم مسؤولیتهایی داشتم و با مسایل جنگ و نیروهای مسلح نیز آشنا میباشم، این مسؤولیت را به من محول کردند. بنده هم با کمال افتخار به عنوان یک وظیفهای که بر دوش همه ماست و باید انجام دهیم، پذیرفتم. انشاءاللَّه ما بتوانیم یک تحولی در شرایط جبهه ها به وجود بیاوریم.
الان عرض من با شما این است که این دستوری که امام فرمودند، یک قسمتش مربوط به سازماندهی و اصلاح امور ارتش، سپاه و تمرکز آنهاست که انشاءاللَّه ما با همکاری نیروهای مسلح که همه آنها تشنه این کار هستند، آن را انجام خواهیم داد و یک قسمت دیگر هم مربوط به شما مردم است که شرایط را توجه فرمایید.
همان طور که من عرض کردم، الان عراق دارد همان جریان دفاع متحرک را تکرار میکند، منتها با آمادگی، پشتیبانی و حمایت بیشتری که از طرف استکبار میشود. این با حادثه تلخی که اتفاق افتاد، خدای ناکرده، ممکن است تا ما آمادگی کامل را برای تغییر شرایط پیدا کنیم، چیزهایی تلخ یا شیرین برایمان پیش بیاید، ولی ما تصمیممان این است؛ یعنی تصمیمی که از دستور امام و خواست ملت گرفته شده است. ما مصمم هستیم به هر قیمتی که شده است و تا هر جایی که لازم است، پیش برویم، تا حقوقمان را از حزب بعث کافر عفلقی عراق بگیریم.
هیچ چیز و هیچ کس الان در دنیا وجود ندارد که بتواند ما را از این تصمیمی که داریم، باز دارد و در درون ما هم این تصمیم، جدی و برگشتناپذیر است. ما برای اینکه حجت را بر دنیا تمام کنیم و تهمت جنگ طلبی نداشته باشیم، یک راه مشخصی در پیش دنیا گذاشتهایم و آن راه مشخص، نه معنایش سازش و نه تسلیم است و نه تنزل از حقوق است.
به آنها گفتهایم که اگر شما صادق باشید و بخواهید منطقه را آرام کنید، میتوانید در شورای امنیت، صدام را به عنوان متجاوز اعلام کنید و بعد هم در جایی و محکمهای، یک مرکز داوری بنشیند و کیفر متجاوزی را که این همه جنایت به دو کشور کرده است، مشخص کند. این راهی است که ما گذاشتهایم. اگر سازمان ملل و شورای امنیت صادق باشد و اگر دنیا در برخورد با این مسأله صادق باشد، این راه را خواهد رفت؛ ولی ما به آنها اعتماد نداریم، ما باور نداریم. تجربه تاریخی به ما میگوید، تجارب ملموس زمان خودمان به ما میگوید، سوءنیتهای اظهار شده قدرتهای جهانی به ما میگوید که اینها در این مسأله صادق نیستند.
ما ضمن اینکه آن راه را باز گذاشتهایم و به وزارت خارجهمان اجازه دادیم که در آن مسیر حرکت کند، ولی اگر بخواهیم به خاطر اینکه آن حرف را زدیم، یک لحظهای در داخل کشورمان از جدیت جنگ غفلت کنیم، خدای ناکرده دیگر اینجا ما آن دست بالایی که داریم و اهرمهایی که دستمان هست، از دستمان گرفته خواهد شد.
بنابراین باید در جبههها حاضر باشیم، نیروهای مسلح باید آماده باشند و فکر کنند. هیچ کس در دنیا نیست که به حق ما توجه کند و ما باید این حقمان را با زور بگیریم. مردم باید فکر کنند که در این دنیایی که قدرتها در دست نیروهای اهریمنی است، در دنیایی که سگهای هار را رها کردهاند و سنگها را بستهاند، دستی از جایی دیگر بیرون نمیآید که حق ما را بگیرد.
برای اینکه ملت ما خون شهدا را پاسداری کنند و به اهداف شهدای عزیزمان توجه داشته باشند، برای اینکه نگذارند این همه فداکاری بینتیجه بماند، باید بیشتر از گذشته و به مقتضای شرایط امروز در صحنه حاضر باشند. جوانهای کشور ما نباید بگذارند که صحنهها و میدانها خالی از نیروی لازم باشد. اگر این دو شرط با هم همراهی کنند و نیروهای مسلح از نیروهای داوطلب خوب استفاده کنند و مدیریت جنگ به صورت درست انجام شود، ما بدون اینکه احتیاجی به کمک دیگران داشته باشیم، با دست رزمندگان خودمان، حق خودمان را از کفار بعثی خواهیم گرفت.
حرف ما به دنیا هم همین است. آخرین حرفی که با شما میزنیم، این است. چند حادثه تلخ و ناگوار، یا زدن چند شهر و یا زدن چند موشک، یا پس گرفتن چند کیلومتر از زمین نمیتواند اراده این ملت را ضعیف کند که از حق مسلم خودش صرف نظر نماید. دنبال این چیزها نروید. اگر صادق هستید، راه صداقت را برگزینید و اگر صادق نیستید، آماده باشید که ما حقمان را از دیگران میگیریم و به دنیا هم ثابت میکنیم که شماها دروغ میگویید.
»اَعُوذُ باللَّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ/ بسْمِاللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم/
قُلْ هُوَ اللَّهُ اَحَدٌ/ اَللَّهُ الصَّمَدُ/ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ/ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَد«.