مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با روزنامه اطلاعات پیرامون قطع رابطه با آمریکا و تحرکات مرزی عراق مسائل داخلی کشور
س ـ شورای انقلاب در رابطه با قطع رابطه ایران با آمریکا، حوادث اخیر بین ایران و عراق و مقابله با تحریم اقتصادی آمریکا چه چارهای اندیشیده است؟
ج ـ از همان روزهای اول گروگانگیری، بحث تحریم اقتصادی ایران توسط آمریکا، مطرح بود و صحبتهایی هم میشد. اما به نظر ما امروز محاصره اقتصادی نمیتواند حربه خیلی مؤثری ـ نه علیه ما، بلکه حربه علیه کشورهای کوچک ـ باشد. ما دیدهایم که محاصره اقتصادی در مورد رودزیای کوچک، نتوانست کاری بکند، گرچه این محاصره برای آنها جدّی نبود، اما واقعیت در دنیا این است که امروز رقابت، مخصوصآ در دنیای سرمایهداری آن قدر زیاد است که حتّی خود آمریکا هم نمیتواند آن را کنترل بکند، در همین فاصله ما با اینکه نیازی هم نداشتیم، از جاهای مختلف به ما مراجعه کردهاند که میتوانیم اجناس آمریکایی را به شما بدهیم، کشورهایی که ظاهرآ دوست آمریکا به حساب میآیند، در این معنی رقیب آمریکا هستند.
به علاوه جنبههای مثبت این مسأله را باید در نظر گرفت، البته ممکن است کمبودهایی پیش بیاید، ولی جلوی خیلی از اسرافها گرفته میشود و ملت ما عملا میفهمد که باید کمکم روی پای خود بایستد و نقاط کمبود آن برای مردم روشنتر میشود.
البته پیشبینی کردهایم که مسأله حادی پیش نیاید. ولی هم ما و هم مردم میفهمیم که باید به این مسأله اهمیت بدهیم، در ایران خیلی امکان تولید داریم. از طرفی بسیاری از کشورهای جهان سوم با ما همراه هستند و بلوک شرق منتظر چنین فرصتی است.
س ـ با توجه به قطع روابط اقتصادی با آمریکا، چه مطالعاتی صورت گرفته است تا مشکلاتی برای صنایع وابسته پیش نیاید؟
ج ـ اولا در همین مدت هم تقریبآ با آمریکا قطع رابطه بودهایم. آمریکا هر جا که میدانست به قطعهای نیاز داریم، آن را به ما نمیداد. حتی هر کجا کشوری، دوست آمریکا بود و سیاست آمریکا را قبول داشت و جدآ میخواست به انقلاب ما ضربه بزند، با او کار میکرد و وارد مذاکره میشد. لذا وضع ما از این بدتر نمیشود. بلکه مسألهای که برای ما پیش میآید این است که باید از جای دیگری وسایل صنعتی را تهیه کنیم. البته خیلی از اینها را در داخل هم میتوانیم بسازیم و بعضی از کشورهای پیشرفته صنعتی هم کاملا آمادگی دارند که برای ساختن آن با ما همکاری کنند، یا به آنها سفارش دهیم تا آنها برای ما بسازند. البته باز تأکید میکنم، منظور این نیست که تحریم اصلا اثری نمیگذارد، ولی وقتی که مطالعه کردیم، جهت مثبت آن را از جهت منفی بیشتر دیدیم و مجموعه مطالعات ما در سه جهت بود که اولا چنین یکپارچگی برای تحریم ایران، حتی در جبهه خود سرمایهداری هم وجود ندارد. ثانیآ جهان سوم آمادگی دارد نیازهای ما را برطرف کند و بلوک شرق هم حضور دارد. ثالثآ تهیه بسیاری از امکانات در داخل کشور مقدور است.
س ـ نظر شما در مورد مینگذاری در خلیجفارس توسط آمریکا چیست؟
ج ـ فکر میکنم مسأله مینگذاری در خلیجفارس که گاهی توسط آمریکا مطرح میشود، موضوعی است که آمریکا را در دنیا دچار مشکل میکند و آن قدر هیاهو علیه آمریکا راه میاندازد و در دنیا در تنگنا قرار میدهد که آمریکا نمیتواند عواقبش را تحمل کند.
اولا در خلیجفارس فقط ما نیستیم، کشورهای حوزه خلیجفارس هم هستند که از آن استفاده میکنند. اگر کشتیهایی که از کشورهای مجاور خلیجفارس نفت میبرند، فقط پنج روز نتوانند نفت ببرند، در دنیا کمبود نفت به وجود میآید و قیمت نفت به طور سرسامآوری بالا خواهد رفت و بحران سوخت و تورم به دنبالش خواهد بود.
ثانیاً از نظر ما مسأله مینگذاری عملی نیست و از نظر ما اثری ندارد. زیرا جلوگیری از صدور نفت ایران که تنها در مورد ایران نخواهد بود و برای صدور نفتهای حوزه خلیجفارس این وضع را پیش خواهد آورد، در مجموع به نفع کشورهای تولید کننده نفت خواهد بود و اکثر کشورهای صادر کننده نفت، نیازی به صدور نفت ندارند و آمریکا و دوستان آمریکا نیاز دارند. فقط دنیای سرمایهداری در این مجموع خسارت میبیند. اگر آمریکا حاضر است چنین اقدامات احمقانهای بکند، دنیا خودش قضاوت خواهد کرد و ما برای قطع نفت و ایجاد بحران در دنیا پیشقدم نمیشویم. طرفدار این نظر نیستیم، ولی اگر آنها به ما تحمیل کردند، مسؤولیت آن به عهده خود آنهاست.
س ـ احتمال دارد کشورهای اروپایی در تحریم اقتصادی با آمریکا همراهی کنند، شورای انقلاب چه چارهای اندیشیده است؟
ج ـ قبلا هم گفتم که احتمال اینکه بعضی از کشورها همکاری کنند، هست. ولی رقابت به اندازهای شدید است که اینها نمیتوانند اجباری در ا ین کار بکنند و بعضی از آنها دنبال آن هستند که برای خود بازار جدیدی دست و پا و راهی پیدا کنند که نفت بیشتری از ما بخرند، در حال حاضر بسیاری، از طرف کشورهای اروپایی و غیر اروپایی برای دریافت نفت از ما، هجوم آوردند.
اگر چه قدرت در دست دشمنان است، ولی ما برای صدور نفت اولویت قایل میشویم و کسانی که با ما موضع خصمانه بگیرند، آن موقع ضررش را آنهایی خواهند برد که با آمریکا همکاری کردهاند.
س ـ چگونه میتوان با آمریکا مبارزه کرد؟ تصمیمات شورای انقلاب درباره آمریکا چیست؟
ج ـ تصمیم اساسی گرفتهایم تا آمریکا را متقاعد کنیم که سیاستهای گذشتهاش با ایران قابل عمل نیست و باید به کشور ما به چشم یک کشور مستقل نگاه کند و بداند که دوران زورگوییها و سلطهگریهایی که داشته‌اند، گذشته است. مخصوصآ در مورد شاه مخلوع و دوستان شاه که در حال حاضر جزو عوامل محرک مشکلات ایران هستند، اگر آمریکا بخواهد روش قبلی خود را داشته باشد و از اینها حمایت بکند، پیداست که همان رویه دشمنی با ملت ما را دارد. فعلا در صدد آن هستیم که جلوی آن زورگوییها را بگیریم و ریشههای عمیق استعماری را از کشورمان بکنیم. این اولین کار ما است. البته طبق تعلیمات مکتب اسلام اصولا با تجاوز و زورگویی در سطح دنیا مخالفیم و آمریکا هم به این روش عادت کرده است. باید این موضع ما را به عنوان یک موضع ماجراجویانه تلقی نکند، ما یک موضع انسانی و مکتبی داریم و فعلا موضع یک مظلوم است که دارد تلاش میکند تا از شرّ ظالمی رهایی پیدا بکند.
س ـ با توجه به مسائل پیش آمده، آیا فکر نمیکنید که وضع دانشجویان ایرانی در آمریکا بدتر شود؟
ج ـ ممکن است آمریکا در سطح محدودی به دانشجویان ما فشار بیاورد. ولی مطمئن هستیم که افکار عمومی مردم آمریکا چنین اجازهای را نخواهد داد. زیرا یک عده جوان رفته اند که درس بخوانند و هیچ مزاحمتی برای آمریکا ندارند. معتقدیم که احتمال دارد آمریکا در حدّ محدودی فشار آورد که دانشجویان نیز برای آن حد محدود هم، آمادگی دفع مشکلات را دارند.
س ـ نظر شورای انقلاب در مورد ادعاهای عراق چیست و چه تصمیماتی گرفته است؟
ج ـ دولت عراق از بدو انقلاب دارد کارشکنی میکند و به مخالفین ما اسلحه و افراد را تعلیم میدهد و به آنها اردوگاه و پناهگاه داده است. تجاوزهای محدود عراق به مناطق مرزی را از قدیم هم داشتهایم. دفعه اول نیست که ادعای عراق بر سه جزیره ایرانی خلیجفارس اظهار میشود. در حال حاضر که مشکلات داخلی عراق تشدید شده با آمریکا هماهنگ و مقداری به کارهایش شدت داده است. در هر حال، ارتش جمهوری اسلامی ایران کاملا به وظایف خود عمل خواهد کرد. و در رابطه با خرابکاریهایی که میکنند نیز به شدّت برخورد خواهیم کرد.
س ـ ناظر دولت در سفارت سابق آمریکا چه وظایفی دارد؟
ج ـ آمریکا ادعا داشته و تبلیغات صهیونیستی در دنیا بهاین نقطه تکیه میکرد که گروگانها شکنجه میشوند. تنها نکتهای که آمریکا بهآن اشاره میکرد، این بود که میخواهیم، از امنیت و سلامت اینها مطلع بشویم و این پیشنهاد را خودمان دادیم که اگر بهانه این است، میتوانیم در آنجا ناظر بگذاریم و حتی از سازمان شیروخورشید ناظر بگذاریم تا وضع سلامتی و رفاه زندگی آنها را زیر نظر داشته باشد. گرچه مطمئنیم که از سوی دانشجویان نهایت خوشرفتاری با آنها میشود و ما هم برای اینکه از نظر آنها این موضع رسمی باشد، حاضریم کسی را بگذاریم که وضع سلامتی، زندگی، امنیت و غیره را که از قبل هم تأمین بود، به طور رسمی نظارت کند.
س ـ وظایف مسؤولان، مردم و مطبوعات در دوره حساس کنونی چیست؟
ج ـ هم مطبوعات و هم مردم باید وضع خاص کشور را درک و یک مقداری همکاری کنند. گروههای سیاسی باید بدانند که در مرحله حادی در مبارزه انقلاب با ضد انقلاب هستیم. آمریکا موضع جدید خود را روشن کرده بنابراین مسؤولین گروهها و احزاب باید این روزها حرفها و بهانهجویی را کنار بگذارند و بر واقعیت و اصل انقلاب بیندیشند و در این مرحلهای که ما، اساسیترین مرحله عبور از مشکلات انقلابمان را آزمایش میکنیم، روی نقاط مشترک تکیه کنیم. پس از حل مشکل آمریکا، مناقشات داخلی میتواند به وجود بیاید. مطبوعات الان رسالت عظیمی را برعهده دارند و اگر این رسالت را درست انجام ندهند، ملت در آینده، آنان را نمیبخشد و تاریخ درباره آنان قضاوت خواهد کرد و آن گروههایی که شعارهای ضد امپریالیستی را مطرح میکنند، اگر راست میگویند و صادق هستند، الان باید آزمایش پس بدهند.
س ـ آیا درست است که محافظت از تأسیسات نفتی توسط یک گروه ضربت انجام میگیرد؟
ج ـ بله، در نظر این کار انجام نشود و مقداری هم کار شده و در آینده هم توسعه خواهد یافت. قبلا هم کادری برای محافظت بوده است، ولی آن کادر با شرایط موجود ضعیف است.