مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با خبرنگار مجله اشپیگل
سؤال :جناب آقای رییس جمهور جنگ تمام شد و شما جزءبرنده ها هستید آیا تصور می فرمایید که آمریکا هم برنده این جنگ است
جواب :فعلا که برنده نظامی آمریکاست اما از لحاظ سیاسی یک مقدار باید صبر کرد ببینیم در آینده چه می شود
سؤال : آیا شما از شکست سخت دشمن قدیمی تان صدام حسین راضی و خوشحال هستید ؟
جواب :نه ما مایل بودیم که اصلا جنگی اتفاق نمی افتاد .
سؤال : آیا این مطلب خیلی برای شما غیر مترقبه بود از این که به این سرعت جنگ پایان یافت ؟
جواب : بله این مرحله خیلی غیر مترقبه بود .
سؤال :شما هشت سال با عراق جنگیدید و بنابراین چه طور می توانید برای خودتان این مسئله را توجیح بکنید که آمریکاییها به این سرعت توانستند عراق را شکست بدهند ؟
جواب : همان طور که در سؤال قبلی گفتم غیر مترقبه بود که پیش بینی این جوری نمی شد که به این سرعت عراقیها عقب نشینی کنند .
سؤال : خارجی
جواب : من فکر نمی کنم حملات هوایی به ستوه آورده بود عراقیها را .
سؤال :آقای رییس جمهور شما استعفای صدام را از مدتهاست که خواستار شدید و خواستید و فکر می کنید که این فکر به کجا برسد ؟
جواب : من استعفا بدهد گفتم! با ملتش کنار بیاید به خواسته های ملتش گردن بگذارد .
سؤال :آیا حالا تفاهم دارد با خلقش با مردمش ؟
جواب :نه ندارد .
سؤال : فکر می کنید که مردم عراق بتوانند خودشان ا از چنگال عر اق رها کنند ؟
جواب : به نظر من جدی هستند و حرکتشان قوی است /
سؤال : حرکت علیه صدام
جواب :بله
سؤال : آیا شمامی توانید این حرکت مردم را حمایت کنید و آیا حمایت خواهید کرد .
جواب : ما مایلیم که دخالتی نکنیم در امور داخلی عراق ،الان حمایتها در این حد که اگر مردم پناه بیاورند به ایران آنهایی که پناه می آورند ما آنها را پناه می دهیم و اینجا کمکشان می کنیم مردم مثلا آوره و آسیب دیده و اینها این هم از قبل بوده زمانی هم که با آمریکا می جنگیدند آنهایی که می آمدند ما پناه می دادیم .
سؤال :فراری و پناهنده الان چقدر هستند از عراق ؟
جواب : من این سفری که خرمشهر بودم آنجا گفتند که حدود هفت هزار نفر رسیده بودن آن روز .
سؤال : خیلی عذر می خواهم تمام تعدادی که هستند ؟
جواب :در خرمشهر و همان آبادان ، من از بقیه جاها آمار را نمی دانم .
سؤال : آیا ایرانی ها هستند که در خاک عراق با مقاومت مردم علیه صدام می جنگند ؟
جواب : نه از طرف ایران هیچکس نمی رود ما گفتیم دخالت نکنند .
سؤال : آیا تصور نمی کنید در این جا انقلاب اسلامی حضور امام که شما می گویید باید صادر کرد و طبیعتآ این یک مسئله منطقی است که الان وقت صدور انقلاب که مخصوصآ آنجا بجنگند ؟
جواب : ما هیچ وقت معنای صدور انقلاب را این طوری معنا نکردیم ، منظور انتقال افکار است .
سؤال : پس این نقشه آزاد سازی نجف و کربلا هم یک آزاد سازی معنوی بود ؟
جواب : نقشه چی است ما نقشه ای نداریم .
سؤال : تعجب ما از این که غرابه که آمدیم این است که اکثر مردم عراق شیعه هستند مع ذالک می بینیم که چقدر سخت است که مردم بتوانند از صدام نجات پیدا کنند ؟
جواب : به هر حال مبارزات مردمی همیشه مشکلات دارد .
سؤال : با این ترتیب می فرمایید که ایران کاملا خودش را خارج گود نگه می دارد از مبارزاتی که در عراق جریان دارد ؟
جواب : از لحاظ اظهار همدردی با مردم عراق خودمان را خارج نگه نمی داریم ولی حق دخالت ، بله دخالت را نخواهیم داشت .
سؤال : حتی سلاح هم نمی فرستید ؟ جواب : نمی فرستیم .
سؤال : می گویید پس با این ترتیب ایران بدون این که اقدامی انجام بدهد می نشیند و تماشا می کند که چه جور شیعیان آنجاشدیدآ کشته می شوند ؟
جواب : مردم عراق خودشان می توانند وضعیت کار خودشان را انجام بدهند آنها هم حتمآ مایل نیستند ما دخالت کنیم چون متهم می شوند به این که با کشور بیگانه همکاری دارند ، الان باشرایطی که در عراق پیش آمده برای مردم عراق تهیه اسلحه و اینها کار دشواری نیست داخل عراق همه جا اکثر جاها در اختیار مردم است .
سؤال : به جهت این که سلاح به حد کافی آنجا وجود دارد ؟
جواب : بله چون عراق مسلط نیست به همه جا در جاهایی که حکومت حاکم نیست مردم می توانند سلاح تهیه کنند .
سؤال : شما تصور می فرمایید که صدام حسین چقدر دیگر باید بر قدرت بماند ؟
جواب : پیش بینی آن مشکل است بهتر این که چیزی نگوییم .
سؤال : این طوری که حضرت عالی می فرمایید جناب آقای رییس جمهور تصور می کنم که شما میل داشته باشید که صدام اگر چه تضعیف شده باشد خوب است که در عراق بماند ؟
جواب : نه من چنین چیزی هم نگفتم هر چی مردم عراق می خواهند همان خوب است .
سؤال : آقای رییس جمهور شما ادعای غرامت کردید 900 میلیارد دلار حالا نظرتان چیست ؟
جواب : نه ما گفتیم 600 میلیارد دلار خسارت مستقیم داشتیم و حدود 300 میلیارد دلار هم غیر مستقیم خسارت داشتیم .
سؤال : ولی عراق نمی تواند این را بپردازد ؟جواب : حالا این اصلا مربوط به سازمان ملل است دبیر کل باید یک کمیته ای را معین بکند خسارتش را تأمین بکنند.
سؤال : جناب آقای رییس جمهور فکر نمی کنید که در واقع با استنباط نگران کننده باشد این مقادیر زیادی که شما خواستید این بایست این باشد که اولا صلح به نتیجه نرسد و ثانیآ این خود یک مؤلفه ای بشود که موجب عدم ثبات بشود چون ما مثالی هم داریم در جنگ جهانی اخیر ، آلمان‌باید مقادیر زیادی غرامت می پرداخت و این مسئله باعث گرفتاری بود ؟
جواب : آن وقتی که رسید به داوری سازمان ملل و کمیته نظر داد آن موقع جای این صحبت پیش می آید که چگونه باید برخورد کنیم .
سؤال : آقای رییس جمهور آیا شما این هواپیماهایی را که از عراق آمده و در ایران هستند و شما نگهداری می کنید و طبیعتآ مقدار خیلی زیادی قیمتش است آیا شما به عنوان گروگان نمی خواهید نگه دارید برای پرداخت غرامت بعدی ؟
جواب : اینها خیلی نیست تناسبی با غرامت ندارد .
سؤال : چند تا هواپیما هستند ؟
جواب : همان موقع گفته شد که حدود بیست و دوتا هواپیما بودند حالا دقیقآ من نمی دانم 22 هواپیمای جنگی ، و تعدادی هواپیمای غیر نظامی است .
سؤال : آمریکاییها گفتند بیش از صد تا
جواب : آنها همین جوری می گویند .
سؤال : همان طوری که شما فرمودید اگر چه باز هم این تناسب با هم دیگر نباشد ولی معذالک به هر حال این قیمت مبالغ باید پرداخته بشود ؟
جواب : به هر حال ما اینها را متعلق به مردم عراق می دانیم حساب چیز دیگری است آن بالاخره محاسبات حساب غرامت جای خودش را دارد .
سؤال : کی شما هواپیماها را و خلبانها را آزاد می کنید ؟
جواب : باید با مقررات بین المللی وقت بدهد ما گفتیم اینها را تا آخر جنگ در توقیف نگه می داریم .
سؤال : تا حالا ما اطلاع نداریم که آیا این خلبانهایی که به ایران آمدند اینها به اصطلاح از زیر پرچم فرار کردند یا این که یک قراردادی است بین عراق و ایران که خلبانها بیایند و اینجا بمانند .
جواب : قرار این بود که اینها بمانند تا تکلیف جنگ روشن شود .
سؤال : خیلی عذر می خواهم مسئله حساب سی قرار شما با عراق این بود که اینجا بمانند یا این که ؟جواب نه ما چیز کردیم .
سؤال : آیا در این باره مذاکراتی هم یا صحبتی هم با عراق شده بود ایران با عراق ؟
جواب : نه لزومی نداشت این تصمیم ما بود آنها اصلا بدون اطلاع ما اینها را فرستادند .
سؤال : پس با این ترتیب می شود گفت این خلبانها در واقع پنا هنده هستند ؟
جواب : نه آنها پناهنده نیستند عمده شان مایلند برگردند .
سؤال : اگر آنها بدون اطلاع ایران آمده باشند به این ترتیب باید فکر کنیم پس نیروی دفاعی هوایی ایران خیلی کفایت ندارد .
جواب أ نه این معناش این نیست ما که نمی خواهیم سیستم آنها را بزنیم وقتی که می آمدند اعلام وضع اضطراری می کردند ما آنها را هدایت می کردیم جایی بنشینند .
سؤال : جنگ و پایان جنگ به هر حال اوضاع سیاسی منطقه را تغییر داد آیا ایران مانند زمان شاه سعی خواهد کرد که سلطه خودش را بر منطقه بعد از رژیم دیگر سلطه خودش را حفظ کند ؟
جواب : ما هیچ وقت به فکر سلطه بر منطقه نیستیم سعی می کنیم روابط صمیمی داشته باشیم با هم سعی می کنیم .
سؤال : ولی به هر حال وقتی که ما صرفنظر کنیم از نیروهای جهانی که الان آنجا هستند شما نیروی قویتری در منطقه هستید ، به همین جهت هم من این سؤال را می کنم به نظر شما جریان صلح چگونه و چه روندی خواهد داشت و مسائل منطقه چگونه می تواند حل بشود ؟
جواب : ما حل مسئله منطقه را در همکاری صمیمانه کشورهای منطقه می دانیم .
سؤال : البته این شرایط و اهدافی که شما می فرمایید بسیار خوب است ولی واقعیت این است که این اهداف تأثیری نداشته به خصوص در شرایط فعلی که ممالک چند ملیتی در آنجا هستند و آمریکا این شرایط را به وجود آورده آیا شما تصور می فرمایید که با این اهدافی که شما دارید می توانید آنجا تشنج زدایی بکنید ؟
جواب :بله فکر می کنم می توانیم ما با کشورهای منطقه داریم همکاری می کنیم و همکاریمان رو به توسعه است آمریکاییها اینها هم بالاخره باید از اینجا بروند
سؤال : ولی با عربستان سعودی شما به هر حال تشنج داشتید اختلاف داشتید و شاید عربستان سعودی میل داشته باشد آمریکاییها بمانند ؟
جواب : اخیرآ که دارد حل می شود روابطمان و مشکلاتمان با عربستان .
سؤال : اما مسئله عمده این است که موجودیت اسرائیل به هر حال از طرف ایران نفی می شود ممالک عربی هم در اینجا مخالفند تصور می کنید که اسرائیل در اینجا چه نقشی خواهد داشت ؟
جواب : اسرائیل ربطی به منطقه خلیج فارس ندارد مسئله اش مال منطقه مدیترانه است .
سؤال : بله این طور هست که شما می فرمایید ولی ممالک عربی به هر حال در یک مبارزه ای با اسرائیل هستند و کل صحنه کنونی خلیج فارس طور دیگری می بود اگر اسرائیل وجود نداشت ؟
جواب : بله مسئله اسرائیل برای اینکه گفتم در داخل مشکلات اینجا حل می شود منطقه خلیج فارس را گفتم مسئله اسرائیل به عنوان یک مشکل جدی می ماند .
سؤال : تصور می فرمایید که اگر اسرائیل وارد جنگ می شد آنوقت ایران شرکت می کرد آیا ایران دخالت می کرد .
جواب : حالا که نشده دیگر روی آن بحث بکنیم ؟
سؤال : آقای رییس جمهور تصور می فرمایید که آیا در آینده نزدیکی آینده قابل پیش بینی جنگ بین ممالک اسلامی با اسرائیل درگیر خواهد شد ؟
جواب :آ ینده نزدیک تصور نمی کنم ولی اگر مسئله حل نشود بالاخره یک روزی درگیری به وجود خواهد آمد .
سؤال : بعدایران می تواند در این در گیری شرکت بکند ؟
جواب : وقتی که عضو شد تصمیم می گیریم به هر حال ما جزو کسانی هستیم که قبول نداریم به طور کلی دولت اسرائیل را که به عنوان دولت اسرائیل در اراضی فلسطین باشد .
سؤال :ولی ایران در واقع مخالف وجود موجودیت اسرائیل به طور کلی نیست /
جواب : چرا به عنوان دولت مخالفیم ، ما می گوییم مردم فلسطین باید برگردند به فلسطین و آنجا دولت خودشان را تعیین کنند هر کس اهل فلسطین است او باید تعیین بکند .
سؤال : ایشان می گویند که فعلا مناطق اشغالی به طور کلی تمام ؟
جواب : همه فلسطین عین کل مردم فلسطین که آواره شدند باید برگردند اجازه پیداکنند بیایند به منطقه شان و حق سر نوشت هم مال خود مردم است .
سؤال : بعنی به این ترتیب اسرائیل در شکل فعلیش دیگر وجود نخواهد داشت ؟
جواب : قاعدتآ همین طور است‌یعنی مردم آن یک حکومت غاصبی آنجا ...
سؤال : یهودیها که در اسرائیل هستند چه کنند ؟
جواب : می توانند بمانند مثل بقیه مردم آنجا دیگر اسرائیل نیست فلسطین است .
سؤال : من خیلی تعجب می کنم که آقای رییس جمهور این مسئله کنونی خلیج فارس را از کل مسئله خاور نزدیک جدا می کنند در حالی که بین عراق و اسرائیل به هر حال در گیری های خیلی شدیدی وجود دارد
جواب : مسئله به هم مربوط نیست چرا دولتها به آنجا علاقه مندند و همه دنیای اسلام با مسئله اسرائیل مربوط می شوند از اندونزی همه اینها مربوط می شود .
سؤال : ما حالا عرض می کنیم مسئله را آیا به نظر شما آمریکا هنوز شیطان بزرگ است ؟
جواب :ما هنوز آمریکا را خصم انقلاب اسلامی می دانیم .
سؤال : پس با این ترتیب شما باید نگرانی زیادی داشته باشید برای این که صلحی بخواهد در منطقه پیش بیاید این صلح به هر حال مقدار زیادی مربوط به آمریکاییهامی شود برای این که آمریکاییها جنگ را بردند ؟
جواب : همیشه از اول انقلاب ما فکر می کردیم که آمریکا به عنوان دشمن ما عمل می کند هنوز هم همین جور تلقی می کنیم اما زیادهم نگران نیستیم چون می توانیم به راه خودمان ادامه بدهیم .
سؤال : شما چه خواهید کرد اگر آمریکاییها از نظر نظامی بخواهند در آنجا حضور دائم داشته باشند ؟
جواب : با چیزی که فکر می کنیم راههای مناسب تلاش می کنیم برای این که آنها می روند از آنجا .
سؤال : این شرایط و امکانات مناسب چه چیز هستند که تلاش می کنید ؟
جواب : اگر لازم می دیدیم می گفتیم به شما .
سؤال : آقای ریسس جمهور ببخشید مادر این مسئله کنجکاو هستیم به هر حال این سؤال ها را می کنیم ولی به هر حال این واقعیت این است که الان آمریکاییها در آنجا هستند و شما می فرمایید اینها می روند و باید بروند ولی چه امکاناتی هست برای اینکه این هدف تحقق پیدا کند برای ما مبهم است؟
جواب : بعدآ می فهمید باید صبر کنید .
سؤال : شوروی در واقع کاری دیگر نمی تواند بکند مثل اینکه دیگر نقطه مقابلی برای آمریکا دیگر نمی تواند باشد ؟
جواب : ما هیچ وقت حساب نمی کردیم روی این نیروی غیر از خودمان .
سؤال :البته ولی شماچند بار یا یکبار در مسکو بودید و به دنبال اتحادی بودید با آنها و حالا هم سلاح می خرید و در آخرین لحظات هم شما با رییس جمهور گورباچف در باره صلح مذاکراتی داشتید و اقداماتی کردید ؟
جواب : بله خوب ما صمیمی هستیم همکاری می کنیم اما این معنایش این نیست که توقع داشته باشیم از نیروهای شوروی بخواهند مقابله کنند با آمریکا ، به هر حال از امکانات سیاسی کشورهایی که قبول دارند که حضور آمریکاییها در این منطقه سنگین نیست استفاده کنیم از مجامع بین المللی استفاده می کنیم این معنایش این نیست که ما می خواهیم وارد جنگ بشویم با آمریکا .
سؤال : ما باز هم برگردیم به این مسائل صلح که در آخرین لحظه ای که به مسائل صلح شما می پرداختید چه مسئله ای باعث شد که این صلح به هر حال نا فرجام بماند ؟
جواب : صلح چی ؟
سوال: قبل از جنگ آنجا مسائلی بود که با آقای گورباچف ،دیگر تا این که ایران هم سعی طارق عزیز اینجا بود به سر کردگی ؟
جواب : اما پیشنهاد ما به عراقیها این بود که آنها بدون قید و شرط از کویت بیایند بیرون قبل از جنگ ، آنها نپذیرفتند تا آخرین لحظه ای که طارق عزیز و حمادی هم آمدند اینجا گفتند ما نمی پذیریم .
سؤال : به نظر جنابعالی چه طور می توانید این را تفسیر بفرمایید که صدام این قدر کور دل باشد به اصطلاج که نبیند این نیروی شدید نیروی قوی نیروهای چند ملیتی را که علیه آنها می تواند اقدامی بکند ؟
جواب : اشتباه کرد او شاید فکر می کرد که جنگ و اینها بلف باشد و شاید جنگ نخواهد شد .
سؤال : شما در یکی ازنامه هایی که سال پیش از صدام حسین داشتید صحبت از این بود که شما یک مرز زمینی و مرز آبی خیلی زیادی دارید با عراق ، آیا این به این معنا بود که عراقیها می خواستند عربستان را بگیرند آیا این چنین مسئله ای مطرح بود ؟
جواب : چون نوشته بود در نامه که هشتصد کیلومتر ما با شما مرز آبی داریم اگر در این نکته اینها یا حساب حرف زده باشند معنایش همین است که در جنوب پیشرویهای زیادی می خواستند بکنند .من از عزت ابراهیم پرسیدم که شما حتی اگر کویت را هم می گرفتید این هشتصد کیلومتر نمی شد و گفت حالا من یادم نیست که از فاو تا جنوب تا کویت چند کیلومتر است .
سؤال : اروپای غربی سخت نگران این فاجعه محیط زیست است که در خلیج فارس به وجود آمده ایران چه می تواند بکند در این جا فکری دارد ؟
جواب : ما هم دچار مشکل شدیم تا حدی معمولا دودهای چاههای نفتی که می سوزد می آید به استانهای جنوبی ما و هم هوا را آلوده می کند وقتی هم باران می آید می آیند روی زمین در دریا هم باز خیلی مزاحم است اما به کویتیها پیشنهاد کردیم که امکانات خوبی داریم برای خاموش کردن چاههای نفتی که کمک کنیم چاهها را زودتر خاموش کنیم .
سؤال : می دانید که این مسئله یک مسئله بین المللی است و در سطح بین المللی باید انجام شود و ایران هم خیلی علاقه ندارد در سطح بین المللی بااین موارد همکاری کند ؟
جواب : چرا در این کارها علاقه مندیم .
سؤال : برای ما خیلی سخت است که بفهمیم منظور صدام چه چیز بوده به نظر حضرت عالی انگیزه صدام چه چیز بوده از این که یک چنین اتفاقی و این چنین کاری کرده آیا این مسئله فقط علاقه به انتقام جویی بوده .حس انتقام جویی بوده ؟
جواب : این چنین چیزی باید باشد ، به هر حال معمولا در جنگها یکی از کارهایی که می کنند همین تخریب منابع طرف مقابل است
سؤال : بله این فقط برای من مسئله است که این چیز بی معنایی است و این یک نا بسامانی که به وجود آمده اصلا قابل جبران نیست ؟
جواب : بله یعنی این کار صدام اصلا قابل توجیح نیست از نظر ما ، مخصوصآ از جهت منابع محیط زیست که صدمه زیادی می خوریم .
سؤال : در واقع می فهمید که او تخریب می کرد آنچه را که خود نمی توانست نگه دارد ؟ جواب : بله
سؤال : شما بفرمایید که ایران باید اهرم یا لنگر ثابت باشد در منطقه ، ایران یک چنین تصمیمی دارد که شما فرمودیدی که می خواهید لنگر ثابت باشد در منطقه و برای این که لنگر ثابت بشود باید از نظر اقتصادی دارای اوضاع خوبی باشد و برای اینکه اوضاع اقتصادیش خوب باشد طبیعتآ باید سرمایه گذاران کاپیتالیست را در خودش شرکت بدهد این طور است ؟
جواب : خیلی ضرورتی ندارد که حتمآ با سرمایه خارجی ما وضع اقتصادیمان را خوب کنیم در آن حدی که نیاز باشد استفاده می کنیم .
سؤال : به طور کلی سطح زندگی در ایران بخصوص در اثر جنگ خیلی کم است آیا شما تصور می کنید که ایران خواهد توانست با نیروی خودش این نابسامانیهارا بر طرف کند و بهبود حاصل بکند و در سطح معمول‌جهان بیاید ؟
جواب : فکر می کنم می توانیم این کار را انجام بدهیم البته این طور نیست که از دیگران هم استفاده نکنیم نیاز به کمکهایی هم از خارج داریم که در آن حد ش هم استفاده می کنیم .
سؤال : آیا حالا لازم هست ؟جواب : همین حالا هم داریم استفاده می کنیم .
سؤال : تصور نمی کنید که این نظام اسلامی و یا این نظام بنیادگرا باید بیش از آن چه الان باز گشاده در های خودش را به سوی غرب باید بیشتر باز کند ؟
جواب : من خیال می کنم مشکلی از این جهت ما نداریم آن مقداری که واقعآ جامعه ما و کشور ما نیاز داشته باشد می توانیم با غربیها همکاری بکنیم .
سؤال : شما این دفعه گفتید که متأسف هستید از این که جنگ چیزهای یک سؤال و مسائل جنسی خیلی سخت فشار است اینجا آیا تصور می کنید اینجا یک مقداری نرمتر و شل ترش بکنید ؟
جواب :من حکم اسلامی را گفتم یعنی دیدگاه اسلام یک مقدار و سیعتر از آنچه الان ما عمل می کنیم ،سنتهای موجود یک مقداری سختگیرانه تر از احکام اسلامی است .
جواب :بیاید از نیرو های خارجی استفاده بکند ما ترجیح میدهیم از نیروهای داخلی و الان هم در حتی پیچیده ترین کارهای داخلی مان ما از نیروهای خودمان استفاده می کنیم طرحهای بزرگی مثل مثلا پتروشیمی ایران و ژاپن الان دارد با نیروهای خودمان تکمیل می شود .
سؤال : پس با این ترتیب تضادی بین تجدد و اسلام یا بین تجدد و اسلام و کاپیتالیسم وجود ندارد ؟
جواب : ما در داخل خودمان رژیم اسلامی داریم مانعی هم ندارد برایمان با کشورهای کاپیتالیسم بتوانیم هکاری بکنیم همان طور که با سوسیالیست هم می توانیم رابطه ایجاد کنیم .
سؤال : نفت برای اقتصاد ایران خیلی مهم است متأسفانه قیمت نفت سقوط کرده و نقش شما در اپک برای ترقی مجدد قیمت نفت چه خواهد بود ؟
جواب : الان قیمتی که نفت دارد در حد همان قیمتی است که ما در برنامه مان پیش بینی کردیم .
سؤال: پس با این ترتیب شما میتوانید این مسئله کمی قیمت تقلیل قیمت برای شما مسئله ای نیست ؟
جواب :در حد برنامه مان میتوانیم عمل بکنیم .
سؤال :نفت به عنوان یک حربه اقتصادی برای غرب خیلی بود آیا برای شما هم نفت یک حربه اقتصادی است ؟
جواب :یعنی چه منظورتان از حربه اقتصادی ؟
سؤال :من یادم می آید در زمان شاه اپک قیمت نفت را به 35 دلار برد بالا این برای غرب بسیار سخت است یعنی من غرضم این است که یک امکان است از طریق قیمت نفت امکان است برای مسائل سیاسی و اقتصاد ؟
جواب :در زمان شاه حد اکثر به دوازه دلار رسیده بود
سؤال :منظورتان آن بایکوت نفتی بود که در سال 1973 بعد از جنگ عرب و اسرائیل پیش آمده بود ؟
جواب :همان وقت هم حداکثر به 12 دلار رسید ، این 35 دلار مربوط به دوران ما است یعنی بعد از این که ایران انقلاب اسلامی پیروز شد و مدتی نفت ایران از بازار قطع شد نفت گران شد به 35 دلار رسید .
سؤال :سازمان عفو بین المللی اعلام می کند که در ایران حقوق بشر مورد حمله قرار می گیرد و شما گفتید در ده سال انقلاب کمتر آدم کشته شدند یعنی به هر حال مجازات اعدام شدند از آلمان در جنگ سوم شما تصور می فرماید که کی ایران یک نظر جدیدی ارائه خواهد کرد در این راه ؟
جواب :همین آخرین بار در ژنو آن بخش حقوق بشر سازمان ملل ایران را از برنامه بحث خودش حذف کرد دلیل اش این است که در گذشته ادعاها بیخود بوده است .
سؤال :ولی سؤال ما این است که چرا تعدادی زیادی آدمهای اینجا اعدام شدند ؟
جواب : به هر حال یک عده ای بودند که اینجا آدم می کشتند تروریست بودند و بمب منفجر می کردند در نماز جمعه بمب منفجر می کردند خیلی آدم کشتند آنها مبارزه مسلحانه می کردند علیه نظام آنها طبق قانون مجازا تشان اعدام بود .
سؤال : آیا اقلیتها منازعین باید فکر کنند که کشته می شوند اعدام میشوند ؟
جواب :هیچکس بدون چنین جرمی اعدام نمی شوند بخاطر مبارزه سیاسی هیچکس محکوم نمی شود ، فقط آنهایی که با اسلحه مبارزه می کنند
سؤال : جناب آقای رییس جمهور در غرب شما اعتبار زیادی دارید به عنوان یک انسان که مرجع عمل هستید ، اهل عمل هستید پراکماتیک هستید و اصلاح می خواهید بکنید و سعی می کنید که ایران را از آن انزوایی که در ط‌ول انقلاب پیدا کرده بود خارج کنید شما تصور می کنید که امام خمینی در مورد این اقدامات چگونه می توانست بیندیشد ؟
جواب : ما کاملا با نظرات امام خمینی اداره می کنیم کشور را ، نظرات ایشان هم همین بود که ما عمل بکنیم .
سؤال :آیا این نظرات روند وسیعتری پیدا نکردند جریان دیگری ؟
جواب : شرایط فرق کرده ، شرایطی که در زمان ایشان بود جنگ و شرایط خاص این طوری منعکس می کرد .حالا شرایط جهانی فرق کرد .
سؤال : آیا تصور می کنید که این رشدی که الان دارد این غیر قابل رجعت است ؟
جواب : یعنی روال طبیعی ما هم از اول بنا بود همین باشد ،وقتی که کشورهایی مثل فرانسه ، خود شما انگلستان ، آمریکا همه اینها در جنگ به نفع عراق کار می کردند طبعآ نمی شد در آن زمان این روابط ما این طوری باشد .همین کشورهای جنوب خلیج فارس همه شریک بودند در جنگ ، روسیه شریک بود . طبیعی بود در زمان امام با اینها روابط نمی توانست صمیمی باشد حال بعد از جنگ دیگر شرایط آنگونه نیست و
سؤال : در آلمان به طور کلی یک گروهی قوی هستند که تصور می کنند که ایران در خطری است این خطر ایران را تهدید می کند از خط امام منحرف بشود ؟
جواب : چون گروه قوی اینجا نیست که این طور تصور بکند ممکن است افرادی چنین تصور بکنند این برنامه پنج ساله ما در پارلمان با اکثریت قوی تصویب شده این برنانه محور کار ما است . در همین برنامه استفاده از ارتباطات خارجی است با اکثریت پیش از دو سوم این در مجلس تصویب شد و
سؤال : به هر حال می دانید که بعضیها بودند در پارلمان یک عده ای بودند که می گفتند ایران باید وارد جنگ بشود علیه آمریکا ؟
جواب : به هر حال گفتم افراد این طورنیست که یک جریان قوی باشد
سؤال : آقای احمد خمینی و آقای محتشمی طرف این گروه هستند ؟
جواب : آن دو نفر فرق دارند البته آقای احمد خمینی تفاوت دارد با آقای محتشمی البته هر دو شان هم آدمهای خوب این کشورند .
سؤال : اولی از نظر سیاسی مخالف شما هستند ؟
جواب : ممکن است در یک مسئله ای نظر مخالف داشته باشد کسی ، این در داخل کشور ما قابل قبول است هم اسلام این را قبول دارد هم قانون اساسی ما .
سؤال : این انعطاف پذیری یا این سعه صدر در واقع مثل این که تازه است ؟
جواب : نه در گذشته هم کسانی مخالف دولت بودند همیشه این طور بوده .
سؤال : آیا آنهایی که مخالف دولت بودند می توانستند به حیاتشان ادامه بدهند ؟
جواب : بله در مجلس بودند از تریبون مجلس علیه دولت صحبت می کردند همیشه این جور بوده که وزراءرا استیضاح می کردند .
سؤال : البته این مسئله که من الان مطرح می کنم آقای رییس جمهور این طور نبود حتمآ در برنامه رسمی بگیریم از یک طرف این مسئله برای من قابل حلاجی نیست قابل توجیح نیست که از یک طرف مسئله که آمریکا دشمن بزرگ است و شیطان واقعی است و ولی از طرف دیگر من می بینم که آقای رییس جمهور خیلی با آرامش درباره حضور آمریکاییها برخورد می کند در اینجا ؟
جواب : آدم می تواند نزدیک خودش هم دشمن داشته باشد چرا آرامشش به هم بخورد ، شما وقتی که در آلمان بودید آلمان شرقی کنارتان بود آرامش نداشتید ؟
سؤال : می گویید ما چه می توانستیم بکنیم غیر از این که آرام باشیم ولی برای ما آلمان شرقی شیطان بزرگ نبود
جواب : حالا به هر حال دشمن بود .
سؤال : تصور می فرمایی که نیروهای آمریکایی خطری برای ایران نیستند ؟
جواب : چه خطری به هر حال حضورشان اینجا به نفع نیست .
سؤال : بله ولی اینها گفتند که آنجا می مانند و پایگاه نظامی را در خلیج ایجاد خواهند کرد ؟
جواب : قبلا هم اینها پایگاه داشتند در بحرین، عمان و ماهم همیشه ناراضی بودیم و محکوم می کردیم در آینده هم همین کار را خواهیم کرد .
سؤال : ولی ترس ندارید ؟
جواب : ترس چرا می گویند می خواهیم جنگ که نمی خواهیم بکنیم مخالفیم این و نظر خودمان را ابلاغ می کنیم .
سؤال : فکر نمی کنید که آقای رییس جمهور اشتباه صدام را تکرار نمی کنند که آمریکاییها را خیلی دست کم می گیرند ؟
جواب : این دست کم گرفتن نیست ما می گوییم وجودشان اینجا مثل وجود قبلشان است .و ما وخیلی از مردم منطقه از این حضورشان ناراضی هستیم .
سؤال : ولی به هر حال آمریکاییها در جریان صلح فرمهای صلح تان را تعیین خواهند کرد ؟
جواب : اگر زورشان رسید .سؤال : زورشان نمی رسد ؟جواب : فکر نمی کنم
خبرنگار : اشتباه می کنید .
جواب : اینجا انقلاب قوی تر از این چیز ها است
خبرنگار :این باعث افتخار ما است که یکی دو ساعت اینجا باشیم و استفاده کنیم
رییس جمهور :احوال شما خوب است
خبرنگار :بسیار خوب است و ما خیلی خوشحال هستیم و از مذاکره مستقیم با شما .
خبرنگار :جناب آقای رییس جمهور ما سؤالات خیلی زیادی داریم می دانیم که یک ساعت بیشتر وقت نداریم و در نتیجه ما سعی می کنیم در نهایت اینجا صحبتها سؤالات را مطرح بکنیم .
رییس جمهور :به نظرم سه ربع ساعت وقت دارم
خبرنگار : خیلی متأسف هستیم .
س: من ... بودم که میگفتند ایران .
ج: به حال گفتم افرادند اینطور نیست که یک جریان قوی باشد.
س: آقای احمد خمینی با آقای محتشمی ...
ج: آن دو نفر فرق دارند البته آقای احمد خمینی تفاوت دارد با آقای محتشمی البته هر دو ایشان آدمهای خوب این کشورند.
س: ولی از نظر سیاسی
ج: ممکنه در این مسأله یک نظر مخلف داشته باشد کسی این در داخل کشور ما قابل قبول است ما می‌پذیریم هم اسلام این را قبول دارد هم قانون اساسی ما.
س: این انعطاف پذیری یا این سعه صدر در واتقع مثل اینکه تازه است؟
ج: هم در گذشته هم کسانی مخالف دولت بودند همیشه اینطور بوده .
س: آیا آنهاییکه مخالف دولت بودند توانستند ادامه حیات بدهند؟
ج: بله تو مجلس بودند از تریبون مجلس علیه دولت صحبت میکردند . همیشه اینجور بود که وزراء را استیضاح میکردند.
س: البته این مسأله که من الان مطرح میکنم آقای رئیس جمهور این را ما نباید حتما نباید در برنامه رسمی دید از یک طرف این مسأله برای من قابل حلاجی نیست قابل توجیه نیست که از یک طرف در این مسأله که آمریکا دشمن بزرگ است و شیطان واقعی است و دشمن بزرگ شما است ولی از طرف دیگر من میبینم که آقای رئیس جمهور خیلی با آرامش درباره این موضوع برخورد میکند؟
ج: خوب آدم میتواند نزدیک خودش هم دشمن داشته باشد چرا آرامشش به هم بخورد؟ شما وقتیکه در آلمان بودید آلمان شرقی در کنارتان بود آرامش نداشتید؟
س: ما چه توانستیم بکنیم غیر از اینکه آرام باشیم ؟
ج: خیلی خوب .
س: ولی برای ما آلمان شرقی . دشمنی برای ما نداشت.
ج: حالا به هر حال دشمن بود.
س: تصور می‌فرمایید که نیروهای آمریکایی خطری برای ایران نیستند؟
ج: چه خطری ؟ به هر حال حضورشان در اینجا به نفع نیست.
س: بلی ولی من گفتم که در کارهای جدید و پایگاههای نظامی را در خلیج ایجاد خواهند کرد.
ج: قبلا اینها پایگاه داشتند در بحرین و عمان . ما هم همیشه ناراضی بودیم و محکوم ما کردیم حضورشان را در آینده هم همین خواهد بود.
س: ولی ترس ندارید؟
ج: ترسی ما چرا مگر میخواهیم جنگ که نمیخواهیم بکنیم مخالف نظر خودمان را میگوییم .
س: فکر نمی‌کنید که آقای رئیس جمهور این اشتباه صدام را تکرار نمیکنند که آمریکاییها را خیلی دست کم بگیرند؟
ج: این دست کم گرفتن نیست من میگویم وجودشان اینجا مثل وجود قبلی‌شان است. ما و خیلی از مردم منطقه هم از حضورشان ناراضی هستند.
س: ولی به هر حال آمریکاییها در جریان صلح و به عنوان صلح می‌آیند .
ج: اگر زورشان رسید.
س: آیا زروشان میرسد؟
ج: فکر نمی‌کنم . اینجا انقلاب قویتر از این چیزهاست .
خبرنگار : خیلی متشکرم از صحبتهای ... خیلی مطلوبی . ما خیلی خوشحال میشویم اگر که نمایندگان مجله اشپیگل بتوانند بیشتر به ایران بیایند این آقا خبرنگار ما هستند... و ایران را دوست دارند.
رئیس جمهور : خوب اینجا که مانعی نیست خبرنگارها می‌آیند مرتب.
خبرنگار : برای ویزا مسأله هست.
ج: الان مشکل کمتر شده مشکل طرفینی بوده آمدند خبرنگارهای ما هم با آلمان قدری مشکل داشتند.
س: پس با این ترتیب متوانم من به نماز جمعه بیشتر بیایم و خوشحال میشوم . من خیلی خوشحالم.
ج: خداحافظ.