مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با خبرنگار تلویزیون اتریش پیرامون نقش کشورهای کوچک و بی طرف در جنگ و دوره بازسازی و آینده خلیج فارس
س ـ شما یکی از سیاستمداران پرکار دنیا می‌باشید، آیا با این همه کار زیاد وقت استراحت دارید؟ خانواده و فرزندان شما می‌توانند به قدر کافی از حضور شما در منزل استفاده کنند؟ مشغولیات شما در اوقات بیکاری چیست؟ معمولا چه کتاب‌ها و نشریاتی را بیشتر مطالعه می‌کنید؟
ج- البته این طور نیست که وقت استراحت نداشته باشم، معمولا شب‌ها به‌منزل می‌روم و استراحت می‌کنم و صبح زود پیش از آفتاب بیدار می‌شوم و تا حدود ساعت 11 شب کار می‌کنم. یک ساعتی بعد از ظهر معمولا استراحت می‌کنم که برای کار عصر مؤثر است. طبعآ خانواده و بچه‌ها خیلی راضی نیستند که کمتر می‌توانند پدرشان را ببینند ولی آنها می‌دانند که این کار لازم است انجام شود.
از این جهت رضایت می‌دهند و کمک هم می‌کنند و تقریبآ اوقات فراغتی ندارم که بتوانم بگویم چه می‌کنم. این هم به علت گزارشات زیادی است که از اوضاع کشور، مسائل جهانی و نیروهای مسلح و کارهای مجلس روزانه برای من می‌رسد که باید همه اینها را بخوانم، یعنی باید در مورد اینها نظر بدهم، وقت زیادی را می‌گیرد و مقداری از اینها هم برای روزهای تعطیل ذخیره می‌شود اگر فرصتی پیدا بکنم کتاب‌های مورد نظرم را مطالعه می‌کنم در رابطه با خطبه‌های نماز جمعه و مسائل دینی که تخصص من هست، گاهی هم قدری در کارها صرفه‌جویی می‌کنیم و برای تنوع اگر فرصت نمائیم فیلم هم مشاهده می‌کنیم.
س ـ به نظر شما کدام یک از سیاستمداران امروز آدم‌های جالبی هستند و برای شما قابل قبول هستند؟
ج ـ من در این مورد فکر نکرده بودم. بالاخره سیاست‌مدارهای دنیا آنهایی که موفقیتی در ملت‌های خودشان دارند دارای یک نوع جاذبه نقطه‌های مثبتی هستند. که توانسته‌اند افکار ملت خودشان و یا افکار جهانی را به‌طرف خودشان جلب بکنند. مشخصآ من در حال حاضر نمی‌توانم نام کسی را ببرم.
س ـ نقش کشورهای کوچک و بی‌طرف همچون اتریش، در دوره بازسازی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ آیا آنها هم می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند و آیا شما قصد دارید با کشورهای کوچک و بی‌طرفی همچون اتریش همکاری کنید؟
ج ـ بله مایل هستیم و به‌همین منظور چند روز پیش با سفیر کشور شما ملاقات داشتم ایشان را تشویق کردم که از دوستان بخواهند سریعآ وارد کار بشوند. در رشته معادن، فولاد و کشاورزی و واگن‌سازی و راه آهن اتریش امکانات خوبی دارد. ما اصولا سیاستمان از اول انقلاب تاکنون این بوده است که کشورهایی که مایل نیستند روابط اقتصادی را تبدیل به سلطه سیاسی بکنند با آنها بیشتر رغبت داریم کار بکنیم و کشور شما یکی از همین کشورهاست و در همین رشته‌ها اگر سریع‌تر وارد عمل بشوید می‌توانید زمینه فعالیت بیشتر را برای خود باز نمائید.
س ـ سئوال بعدی من در مورد آقای والدهایم از رئیس جمهوری کشورمان می‌باشد، اگر ایشان به‌ایران سفر کند شما حاضر هستید با ایشان گفتگو نمائید؟
ج ـ بله من مایل هستم. چون می‌بینم صهیونیست‌ها علیه ایشان خیلی تبلیغ می‌کنند. مخصوصآ برای اینکه تبلیغات صهیونیست‌ها را تا حدی خنثی بکنیم من آمادگی دارم.
س ـ اختلاف نظراتی به طور طبیعی میان روشنفکران و نیروهای انقلابی هست که بعضی‌ها عقیده بر این دارند که بازسازی باید از مرکز هدایت شود و بعضی‌ها عقیده دارند که باید به‌طریق استانی باشد، عقیده و نظر شخص جنابعالی در این زمینه چیست؟ بهترین راه حل این مسأله چه می‌باشد و به چه وضعی می‌شود دوره بازسازی را پشت سر گذاشت؟
ج ـ این اختلاف نظرها که این گونه در رسانه‌ها انعکاس پیدا می‌کند در واقع این طور هم نیست. اختلاف جدی به هیچ‌وجه در ایران وجود ندارد و همه ما متفقیم که در مرحله بازسازی یک مقدار با گذشته وضعمان فرق خواهد کرد. تمرکز زیاد امور را در دست دولت در حال حاضر مصلحت نمی‌دانیم. در مملکت ما پول زیادی دست مردم است. نقدینگی مردم خیلی زیاد است. عده‌ای از مردم پولدار هستند و مکنت دارند.
اینها باید در بازسازی نقش داشته باشند. تقریبآ همه ما متفقیم که باید از امکانات مردم استفاده بکنیم. تمرکز دولتی در حال جنگ یک ضرورت بود در حال حاضر آن ضرورت به‌آن شکل نیست. بحث‌های جدی در حال حاضر در بین ما وجود دارد. ما سیاست‌های بازسازی را به زودی اعلام می‌کنیم. چیزهایی است که هم مجلس قبول دارد هم دولت و هم مسئولان رده بالای کشور قبول دارند و فکر هم می‌کنیم اکثریت قاطع جامعه ما هم آنها را قبول دارند. مخصوصآ چون حضرت امام صاحب نظر هستند در این مسائل نظرات ایشان وقتی که روشن می‌شود دیگر احیانآ اگر کسی با نظرات خود ناسازگار ببیند همراهی می‌کند.
ما مشکلی نخواهیم داشت که فکر کنیم مسأله مشکلی است که باید پشت سر بگذاریم. آنچه که یک قدری قضیه را معطل می‌کند این است که هنوز مطالعاتمان به نتیجه کامل نرسیده است.
س ـ عالیجناب شما یکی از افرادی هستید که واقعآ آرزوی هر خبرنگار غربی است که حتی برای چند دقیقه با شما صحبت بکند و این شانس و افتخار به هر کسی داده نمی‌شود و حال که من اینجا در حضور شما هستم اجازه می‌خواهم که دو سئوال دیگر از شما بکنم.
ج ـ بفرمائید.
س ـ به عقیده شخص خود شما مشکلات واقعی که الان در خلیج‌فارس موجود است و نمی‌گذارد که این منطقه آزاد باشد چیست و به‌نظر شما چه مشکلاتی را باید برطرف کرد که منطقه خلیج‌فارس هر چه زودتر آرام بشود؟
ج ـ ما مشکل غیرقابل حل را در منطقه نمی‌بینیم. در اوایل انقلاب ما حزب بعث عراق یک حالت توسعه‌طلبی داشت که آن حالت دیگر شکست خورده است.
یعنی با اقدامی که کرد ناموفق شد و آن همه خسارت دید و فشاری که طبعآ از لحاظ بدهی و خسارت روی عراق وجود دارد او دیگر ماجراجوئی نمی‌کند. ما هم که از اول قصد توسعه طلبی نداشته‌ایم. ما می‌خواهیم ایران آزاد و آباد داشته باشیم. همسایه‌های جنوبی ما هم اگر کسی متعرضشان نشود آنها هم قصد تعرض کسی را ندارند. آنها می‌خواهند خودشان بمانند.
نفوذ خارجی‌ها به خصوص نفوذ آمریکا یک مشکلی است، ممکن است بعضی سیاست‌های مستقلی که به نفع منطقه است خوشایند آمریکا نباشد، آنها تحریک می‌کنند و تفرقه درست می‌کنند. ما از همسایه‌هایمان می‌خواهیم که تحت تأثیر آنها نباشند و همکاری بکنند در مسائل نفت و در مسائل دریا و چیزهایی که داریم. اگر این قطعنامه 598 به‌خوبی اجرا بشود مشکلی در منطقه در حال حاضر نیست.
س ـ در مورد روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای عربی خلیج‌فارس که در این اواخر مشهود بوده است، من از شما خواهش دارم که اگر امکان داشته باشد به خصوص راجع به نزدیکی ایران با عربستان سعودی اگر پیشرفت‌هایی حاصل شده است لطفآ بیان بفرمائید؟
ج ـ خوب بوده است و دو طرف برای حل مشکلات تمایل نشان داده‌اند. مسأله اوپک بود که نسبتآ حل شد. مشکل اساسی جنگ عراق بود که این جنگ عملا در حال حاضر وجود ندارد. مسأله حج را داریم که باید به نحوی حل گردد که دو طرف به توافق برسند، این هم توسط واسطه‌هایی که دارند مذاکره می‌کنند مشغول صحبت هستیم، چون هم ما و آنها تمایل داریم مشکلات روابط را حل بکنیم به نظر من می‌رسد که در آینده نه چندان دوری روابط ما عادی خواهد شد.
س ـ مسأله‌ای که در حال حاضر به‌وجود آمده است مسأله فلسطینی‌ها و مسأله‌ای است که جدیدآ از سوی عرفات در الجزایر اعلام شده، با توجه به نظر مهم شما جنابعالی موقعیت را چگونه می‌بینید آیا این حوادث اثراتی را در مسأله خاورمیانه خواهد داشت؟
ج ـ این اعلام بی‌اثر نیست. به هرحال در حال حاضر بخش قابل توجهی از نیروهای عربی پشت سر همین تصمیم فلسطینی‌ها هستند، در گذشته ما دیدیم که کمپ‌دیوید هم تأثیر خود را گذاشت و مقدار زیادی از حرکت مردمی را در منطقه تحت تأثیر قرار داد که در نهایت به همین جا رسیده که در حال حاضر شاهد آن هستیم، ولی من این را نمی‌بینم که مشکل فلسطین را به این زودی‌ها حل بکند. فلسطین حدود چهار میلیون آواره دارد که این آواره‌ها جایی را می‌خواهند. کسی نمی‌تواند فکر بکند در این قطعه زمین کوچک که اگر بدهند آنها جمع بشوند به علاوه به نظر من بعید می‌دانم که اسرائیل به آسانی دست از توسعه طلبی بردارد. اهداف اسرائیل پیش از اینهاست که در دست او وجود دارد.
ملت فلسطین را به آسانی نمی‌توان راضی کرد. من راه حل نهایی را این می‌دانم که اگر اسرائیل و صهیونیست دست از سر مردم منطقه بردارد، باید در فلسطین یک کشور بدون هویت یهودی یا غیر یهودی تشکیل شود، مردم فلسطین در آنجا زندگی بکند. غیر از این هر چه باشد اگرچه نتیجه هم گرفته شود موقت خواهد بود. بالاخره یک روزی آنجا آتش درگیری خواهیم داشت.