مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی ( دوره اول – جلسه419 )

مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز دوشنبه هجدهم بهمن ماه 1361 فهرست مندرجات : 1- اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید. 2- بیانات قبل از دستور آقایان اختری و مصطفوی. 3- بیانات آقای رئیس بمناسبت عملیات «والفجر » و حمله سرنوشت ساز رزمندگان پیروزمند اسلام به دشمن. 4- تذکرات نمایندگان به مسؤولان امور اجرائی بوسیله آقای رئیس. 5- تصویب کلیات لایحه بازنشستگی و وظیفه شانزده نفر از کارکنان شهرداریها که از حقوق بازنشستگی و وظیفه استفاده نمیکنند. 6- تصویب کلیات لایحه راجع به حذف اختیارات شاه معدوم و وابستگان و خاندان سلطنتی رژیم منفور گذشته در قوانین و مقررات مصوب تا تاریخ 22/11/1357. 7- تصویب کلیات لایحه راجع به تعویق انداختن مهلت مقرر در بند ب تبصره 40 قانون بودجه سال 1359. 8- تصویب کلیات لایحه عملیات بانکی بدون بهره. 9- اعلام وصول لایحه اصلاح قانون انتخابات شورای عالی قضائی با قید دو فوریت و تصویب دو فوریت آن. 10- پایان جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده ودستور آن. جلسه ساعت هشت و بیست دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد. 1- اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید. رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم. با حضور 182 نفر جلسه رسمی است . دستور جلسه قرائت شود. منشی- بسم الله الرحمن الرحیم. دستور جلسه چهارصد و نوزدهم روز دوشنبه هجدهم بهمن ماه 1361 هجری شمسی مطابق با بیست و سوم ربیع الثانی 1403 هجری قمری. 1- گزارش شور اول کمیسیون کار و امور اجتماعی و امور اداری و استخدامی در خصوص لایحه راجع به بازنشستگی و وظیفه 16 نفر از کارکنان شهرداریها که از حقوق بازنشستگی و وظیفه استفاده نمیکنند. 2- گزارش شور اول کمیسیون شوراها وامور داخلی کشور در خصوص لایحه راجع به حذف اختیارات شاه معدوم و وابستگان و خاندان سلطنتی رژیم منفور گذشته در قوانین و مقررات مصوبه تا تاریخ 22/11/57. 3- گزارش کمیسیون دیوان محاسبات و بودجه وامور مالی مجلس و امور اقتصادی و دارائی درخصوص لایحه راجع به تعویق انداختن مهلت مقرر در بند ب تبصره 40 قانون بودجه سال 1359. 4- گزارش از کمیسیون ویژه نظام بانکی در خصوص لایحه قانونی عملیات بانکی بدون بهره. 5- سؤال آقای سید رضا زواره ای از آقای وزیر کشاورزی. رئیس- تلاوت کلام الله مجید را شروع کنید. اعوذ بالله من الشیطان الرجیم . بسم الله الرحمن الرحیم. انا فتحنا لک فتحاً مبیناً. لیغفرلک الله ما تقدم من ذنبک و ما تأخرویتم نعمه علیک و یهدیک صراطاً مستقیما. و ینصرک الله نصراً عزیزاً. هوالذی انزل السکینه فی قلوب المؤمنین لیزداد وا ایماناً مع ایمانهم ولله جنودالسموات والارض و کان الله علیماً حکیماً. لیدخل المؤمنین و المؤمنان جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و یکفر عنهم سیئآتهم و کان ذلک عندالله فوزاً عظیماً. و یعذب المنافقین والمنافقات و المشرکین و المشرکات الضانین بالله ظن السوء علیهم دائره السوء و غضب الله علیهم و لعنهم و اعدلهم جهنم وسائت مصیراً . (صدق الله العلی العظیم . حضار صلوات فرستادند) . «از آیه اول الی آیه ششم سوره الفتح.» 2- بیانات قبل از دستور آقایان اختری و مصطفوی. رئیس- سخنرانان قبل از دستور را دعوت کنید. منشی- آقای اختری نماینده مشهد. عباسعلی اختری- بسم الله الرحمن الرحیم. «بل نقذف بالحق علی الباطل قید مغه فاذا هو زاهق و لکم الویل مما تصفون» (آیه 18 سوره 21) سلام ودرود بر رهبر انقلاب و روح خدا که در چنین روزهایی در سال 57 به این جسمهای درد هجران دیده باز آمد، سلام بر حماسه آفرینان میدان نبرد علیه استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا، سلام و درود ما و رحمت خدا به روح شهیدانی که با فداکاری خود طلوع فجر روز عدالت را آغاز کردند . سلام بر فجر، سلام بر انفجار، سلام بر انفجار نور انقلاب، سلام بر ملتی که لیاقت یافتند که با اطاعت از رهنمودهای روح الله آغازگر دوران حاکمیت نور و عدالت بوده و یوم الله ظهور را فجر باشند در زبان روایات و گفته های معصومین (ع) فرصتهایی که برای خداگرایان پیش آمده و علل و اسباب عادی این جهان و روابط اجتماعی به نفع حاکمیت حق تحول یافته یا می‌یابد یوم الله خوانده شده است مثلا ایام ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف یوم الله خوانده شده و از همین دیدگاه است که این جلوه رحمت الهی و پرتو روح خدا حضرت امام روحی فداه روز اوج گیری قدرت حزب الله علیه طاغوت این سرزمین یعنی روز 22 بهمن را یوم الله خوانده است موافق همین بینش در روایات ما آمده که ایام الله ثلاثه ، یوم الظهور و یوم الرجعه و یوم القیمه ، روزهای خدائی سه تا است، روز ظهور ، روز رجعت و روز قیامت من فکر میکنم پیروزی انقلاب اسلامی ایران و این آتشفشانی که علیه استکبارگران ایجاد کرده آغاز دوران اول از این سه دوران و طلوع فجر روز اول از این سه روز است یعنی این انفجار فجر و درخشش طلوع دوارن ظهور حضرت مهدی علیه السلام است انشاءالله . یعنی همانطوری که یک روز عرفی درصدی آنرا بین الطلوعین تشکیل میدهد ودرصدی را قبل از ظهر و درصدی را بعد از ظهر تشکیل میدهد دوران ظهور هم فجری و طلوعی دارد و خورشیدی واین دوران انقلاب انشاءالله طلوع فجر خورشید انقلاب جهانی حضرت مهدی علیه السلام است، آری فجر در لغت به معنای ایجاد شکاف بزرگ و در قرآن هم در موارد زیادی در این زمینه به کار برده شده «به سفیدی صبح صادق» فجر میگویند زیرا تاریکی را به شدت شکافته و کنارش میزند. به فحشا، فجور میگویند زیرا پرده و پوشش دیانت را میدرد و پاره میکند قرآن به سفیدی صبح سوگند یاد میکند و میگوید «والفجر» سوگند به فجر که شکافنده تاریکیها است این فجر نمودار گویائی از عظمت وقدرت خا است گرچه تکرار و عادی شدن این فجر عظمت وقدرت آنرا از نظرها پوشانده، آری این فجر همان است که پس از سلطه قاهر تاریکی و سکون شب اشعه با اقتدار خورشیدش پرده های تاریکی را پی در پی میشکافد و سرچشمه نور را از میان افق منفجر مینماید و بندهایی که بر حرکت و حیات زده شده باز میکند و خفتگان را بر می‌انگیزد و سراسر زندگی را دگروگون میگرداند در این کشور امام زمان علیه السلام و در این منطقه مملو از دوستان حق و عاشقان الله با آمدن امام امت و پیروزی انقلاب اسلامی فجر دوران ظهور امام زمان (عج) طلوع نموده و قدرت و عظمت خدای منان بوسیله روحش «روح الله» جلوه گر شد، سلطه قاهر ظلم و ستم را که نحوست و سنگینی خود را بر بندگان خدا تحمیل میرکد با نور و بینش خدایی بشکست و محیط ظلم و تاریکی را روشن ساخت و بندهایی را که دشمنان انسانیت بر حرکت و حیات مردم این مرز و بوم زده بودند بگسلانید و خفتگان را بیدار کرد و سراسر زندگی و جامعه را دگرگون گردانید که بسازد برای طلوع آن خورشیدی که این ، طلوع فجر او است و خود فرمود انقلاب ما انفجار نور بود. آری طلوع این فجر و دمیدن این سپیده مژده سپری شدن دوران حکومت ظلم و ظالم و آغاز سلطه عدالت و حاکمیت نور وایمان بر جهان است و لذا فرمود این قرن انشاءالله قرن پیروزی مستضعفین بر مستکبرین است همه انسانها و استعدادها که میرانده شده بودند امروز به جنب و جوش آمده و میروند که آنچنان مجهز شوند تا ریشه کافران را از بن برآرند این رستاخیز نیست ولی نمونه ای از رستاخیز است روز قیامت «یوم تبلی السرائر» (آیه سوره 86) روز آشکار شدن سرائر و پنهانها است واین انقلاب بسیاری از سرائر را آشکار ساخت این طلوع فجر یوم الظهور است. یوم الظهوری که پیغمبر (ص) آنرا یوم الله خوانده است، مبارک باد چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بیست و دوم بهمن که یوم الله است و مبارک باد پیروزیهای رزمندگان در میدان نبرد. دشمنان اسلام و خودفروختگان مرتجع منطقه بدانند اینها وعده خدا است که عملی میشود. «ان الله لایخلف المیعاد» 0سوره 3 آیه 7) و خدا فرموده «بل نقذف بالحق علی الباطل فید مغه 000» به دست حق گرایان و طرفداران حق بر باطل میکوبیم و بر دماغ و سر باطل ضربه وارد میکنیم تا باطل نابود گردد، آمریکا و اسرائیل و همه مستکبرین و متجاوزین از بین میروند و بر خلاف تصور نخست‌وزیر عراق رابطه با آمریکا باعث ثبات حکومت بغداد نخواهد شد «مثل الذین اتخذوا من دون الله اولیاء کمثل العنکبوت اتخذت بیتاً و ان اوهن البیوت لبیت العنکبوت» (آیه 40 سوره 29) گرایش به شرق و غرب مانند آویختن به تارهای عنکبوت است اگر شرق و غرب میتوانستند در مقابل اراده ملتها بایستند در الجزایر و ویتنام و نیکاراگوئه و سایر موارد مفتضح نمیشدند در اجلاس سالانه کمیسیون سازمان حقوق بشر میخواهند موارد نقض حقوق بشر توسط ایران والسالوادور و لهستانرا بررسی کنند ولی این طرفداران حقوق بشر از اسرائیل غاصب و عراق متجاوز حمایت میکنند حتی هیأتهای میانجی گری حاضر نشدند در طول این مدت با دیدن تمام ابعاد جنایات صدام برای یک بار او را متجاوز معرفی کنند سران خودفروخته منطقه در حالی که دشمن همه هستی آنها را به نابودی کشانده و مسلمانهای فلسطین و لبنان را آواره و قتل عام و زنده به گور میکنند آنها ایران و لیبی و سوریه را دشمن عرب میشناسند ای حکومتهای خائن، ای ننگهای اسلام و مسلمین ، ای نوکران آمریکای شیطان بزرگ ، ای دوستان کفار واسرائیل بدانید که همه مسلمانها فهمیده و دانسته اند که این حکام، کافر به اسلام و خائن به مسلمین هستند «یا ایهاالذین آمنوا لاتتخذوا الیهود و النصاری اولیاء بعضهم اولیاء بعض و من یتولهم منکم فانه منهم » سوره مائده آیه 51 خدا میفرماید هر کس یهودیان این اسرائیل غاصب را دوست بگیرد او هم از آنان خواهد بود . بعد ازاین عرایضم لازم میدانم قبل از مطرح کردن چند جمله شعر تاریخی تذکراتی را خدمت مسؤولین مطرح کنم به خدمت همه مسؤولین امور و ستاد پیگیری فرامین امام پیشنهاد میکنم که درصدد تشخیص عیبها باشند وآنها را رفع و بیشتر کسانی را منصوب کنند که عیبها را بگویند و فراموش نشود که دوست آنست که صمیمانه عیوب را بگوید حضرت علی علیه السلام به مالک اشتر فرمود : «ثم لیکن آثر هم عندک اقولهم بمرالحق لک» برگزیده ترین افراد نزد تو کسی باشد که زبانش بیشتر حق را بگوید گرچه در کام تو تلخ آید طوری نباشد که هر کس بیشتر موافق طبع مسؤولین رفار میکند مقربتر باشد و بیشتر مطرح گردد عدالت که مهمترین اصل اسلامی است اقتضا میکند که کار به کاردان سپرده شود هر کس علم و تقوی داشت لیاقت دارد به او کار سپرده شود از عنوان گرائی و مشهور گرائی اجتناب گردد قدردانی از افراد لایق موجب جذب نیروها میشود. رئیس- وقتتان تمام شد. اختری – بین لایق و نالایق محسن و مسیئی تفاوت بگذارید تا حق کشی نگردد و به قول علی علیه السلام یکسان نگری محسن و مسیئی موجب میشود که نیکوکاران از خدمات خود دلسرد گردند و خائنان در کار خود جری شوند. به دولت و مسؤولین وزارتخانه ها تذکر میدهم وقتی از کسی شکایت میشود خدای نکرده مثل زمان طاغوت شکایت را به مقامات بعدی پاس ندهند و سرانجام به دست خود فرد مورد شکایت ندهند که او رسیدگی نخواهد کرد بلکه لازم است خود به درد مردم برسند بسیاری از کارمندان و حقوق بگیران هنوز هستند که از سرمایه و بودجه این ملت مکتبی حقوق میگیرند و اگر ترس از عدالت نباشد کار نمیکنند و ناراضی تراشی میکنند، به وزارت بهداری و مسؤولین آن تذکر میدهم . رئیس- وقتتان تمام است آقای اختری. اختری- یک دقیقه اجازه بفرمایید. مدیر کل و مسؤولی را که کارآئی ندارند و یا زیردستان او کار نمیکنند وحوصله پیگیری ندارند کنار بگذارند و متن نامه یک نماینده را بخشنامه نکنند که به پرسنل واحدها وانمود کنند فلان شخص این ایرادها را گرفته است این وضع، بی لیاقتی را میفهماند به مسؤولین تبلیغات و بخصوص به هیأت رئیسه مجلس تذکر میدهم که برای انجام تبلیغات توسط نمایندگان وسایل را بیشتر فراهم کنند که عذرتراشی نگردد تبلیغات اسلامی پیشرفت انقلاب و تداوم انقلاب و پیشرفت پیروزیهای بیشتر ما است اگر تبلیغات نباشد نیروی انسانی و مادی و سایر نیازمندیهای مردم در جبهه تأمین نخواهد شد. بمناسبت چهارمین سالگرد مراجعت امام و پیروزی انقلاب اسلامی: بسوی قهرمان امت، امام و پیشوا آمد به جسم بی رمق از هجر، گو روح خدا آمد. چو دیو ظلم و استبداد، پیروان رانده شد زین بوم بامر حق خمینی جلوه لطف و صفا آمد. چو بهر یاری اسلام ، ظالم کرد تبعیدش قرین عزت غیبی، چو جدش مصطفی آمد. بشارت باد بر مستضعفان ، سرتاسر گیتی به یاری شان زمنان، منت بی منتهی آمد. به لرزش آمده بنیان کفر شرقی وغربی که قدرت اشکن تاریخ، از قهر خدا آمد. که ننگ سلطه شاهنشهی ز اسلامیان شوید به نصر – لا تخف – از طور، موسی با عصا آمد. منور شد بنورش بر همه راه حق وباطل که این تابان قمر، از آسمان هل اتی آمد. ده ودوم ز بهمن آمد وده روزه شد طوفان علیه ظالمان گسترده ، نصرت از شما آمد. بهم پیچید طومار حیات کفر اندیشان که در ظلمات کفر و ظلم، نور والضحی آمد. بتازد سیل حزب الله بر احزاب شیطانها که الهامش در این پیکار درس انبیا آمد. الهی این مقدس انقلاب حق گرایانرا جهانی کن به مولائی که ختم اولیاء آمد. ملخ پائیست ناچیز- اختری – آورده در کشکول بجوشید عشق حق و بر زبان تن صدا آمد. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته. منشی- آقای مصطفوی نماینده رشت . مصطفوی – اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم. والحمدالله رب العالمین والصلوه و السلام علی سیدنا و نبینا ابی القاسم محمد (حضار صلوات فرستادند) قال الحکیم فی کتابه « واعتصموا بحبل الله جمیعاً و لا تفرقوا» در اولین روز ورودم در این سنگر مقدس نخستین چیزی که توجهم را بخود سخت جلب کرد ترکیب این مجلس مقدس بود زیرا برای اولین بار در طول تاریخ مسلمین میدیدم که برادران شیعه و سنی در کنار یگدیگر در یک مجمع سرنوشت ساز نشسته اند و این موضوع در من هیجان خاصی ایجاد کرد زیرا در طول تاریخ استعمارگران و مستکبرین و طاغوتها سعی میکردند که این دو برادر را از هم جدا کنند. بعد از انقلاب هم بسیاری از شیاطین به برادران سنی مان دل بسته بودند و آنها را تحریک میکردند که در برابر انقلاب شکوهمند اسلامی ایران قرار بگیرند ولی خوشبختانه این بیداری و هوشیاری برادران سنی ما بود که بااتحادشان با برادران شیعی خود مشت به دهان دشمنان کوبیدند باری، عاملی که ما را به پیروزی رساند، وحدت و یگانگی بود ملت ایران در برابر رژیم طاغوت اسلحه سنگین و مدرنی که نداشت اسلحه اش وحدت و یگانگی بود وهمین عامل را هم برای تداوم انقلاب و برای حفظ این انقلاب باید حفظ کنیم و نگه داریم. نکته دیگر، من از منطقه ای به نمایندگی انتخاب شده ام که این منطقه هم در زمان طاغوت و هم در زمان نظام جمهوری اسلامی مظلوم واقع شده و شده بود یعنی منطقه گیلان. یکی از نمایندگان – تعبیر، نادرست بود. مصطفوی- توضیح میدهم. طاغوت آنجا را تفریحگاهی برای مترقین و عیاشان و هوسرانان قرار داده بود و حتی در دل جنگلها کلبه عمو جنگ درست میکردند قماربازان شرابخواران و عیاشان در آنجا در کنار مردم پاک و با ایمان آنجا به عیاشی و هرزگی مشغول میشدند و این رنج بزرگی برای مردم مؤمن آن منطقه بود که بعد از انقلاب یکی از کشاورزان آن منطقه به من گفت اگر انقلاب اسلامی هیچ خدمتی به ما نمیکرد همین یک خدمت کافی است که ما را از فساد و تبهکاری عیاشان و هوسرانان نجات داده است. اما چرا گفتم دراین نظام هم مظلوم واقع شده است متأسفانه بعد از انقلاب به مناسبت وضعیت جغرافی منطقه ، منطقه گیلان و شمال را پناهگاه خود قرار داد و همین موضوع سوء تفاهمی در ذهن بعضی از مسؤولان کشور ایجاد کرد خیال کردند که منطقه گیلان نسبت به انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران نامهربان است . ولی من میخواهم عرض کنم که این مطلب درست نیست زیرا مردم گیلان مخصوصاً مردم منطقه رشت با شرکت فعال و بیسابقه خود (رئیس: دو دقیقه وقت دارید) در انتخابات خبرگان و میاندوره ای مجلس شورای اسلامی عمق ایمان خودشان را به نظام جمهوری نشان دادند و نشان دادند که از عمق وجودشان به این جمهوری عشق میورزند و برای حفاظت و پاسداری اش تا پای جان حاضرند، من توجه مسؤولین وزارت کشاورزی را به وضعیت روستانشینان گیلان جلب میکنم. منطقه گیلان، منطقه ای است که از لحاظ کشاورزی بسیار مستعد است به شرط اینکه مسؤولین به این منطقه توجه کنند. روستائیانمان الان از لحاظ ماشین آلات کشاورزی و وسایل یدکی آنها سخت در مضیقه و تنگنا هستند. باید سعی بشود که وام کشاورزی به موقع به آنها پرداخت بشود چون فصل کشت برنج معمولا از اول فروردین شروع میشود و مسؤولین باید سعی بکنند که در همان اول فروردین وام کشاورزی را به کشاورزان منطقه گیلان بدهند. و مخصوصا باید به وضع کشاورزان چای کار توجه خاصی بشود. نرخی که دولت برای برگ چای تعیین کرده بسیار پائین است و کشاورزان از این نرخ راضی نیستند. نکته دیگر (رئیس: وقتتان تمام شد) راههای روستائی است که در وضعیت بدی به سر میبرد و همین موجب میشود که کشاورزان برای آمدن به شهر کرایه بیشتری بپردازند والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته. 3- بیانات آقای رئیس بمناسبت عملیات والفجر و حمله سرنوشت ساز رزمندگان پیروزمند اسلام به دشمن. رئیس- متشکر، بسم الله الرحمن الرحیم. به دنبال انتظارات طولانی مردم دیشب حمله سرنوشت ساز رزمندگان اسلام به دشمن بعث عفلقی آغاز شد و خوشبختانه با اسمی که گذاشته اند عملیات فجر و با الهامی که از نام قرارگاه میگیریم انتظار داریم که این آخرین عملیات رزمی ما باشد و سرنوشت نهایی منطقه را تعیین بکند (انشاءالله ) در دو سه ماه گذشته ما با هر زبانی که میسر بود اخطارها و نصیحتها وابلاغها را کردیم، به مردم عراق نویدها را دادیم و به ارتش عراق اخطار کردیم ، به بعثیهای عراق اخطار کردیم ، به حامیان اخطار کردیم ، از همه تریبونها و امکانات تبلیغی مان به دنیا گفتیم، اتمام حجت کردیم، حقوقمان را مشخص کردیم و صبر کردیم ، مهلت دادیم. متأسفانه حتی در اظهارات دیروز صدام می‌بینیم که اخطارهای ما جدی گرفته نشده وحمل بر ضعف یا چیز دیگری شده. بهر حال ما در پیشگاه خداوند و در پیشگاه مردم منطقه و مسلمانان همه درهای عذر را به روی دشمنان متجاوز بستیم وامروز به ناچار دست به آخرین تلاشمان زدیم برای احقاق حقمان و برای احقاق حق مردم عراق. در این مرحله حساس و نقطه عطف نظامی و سیاسی لازم است که باز به مردم عراق نوید بدهیم که خودشان را برای زندگی بهتری بدون بعث ملحد عراق و حکومت عفلقی ها آماده بکنند و به دولتهای منطقه مخصوصاً دولتهای حنوب خلیج فارس باز دوستانه اخطار میکنیم که الان دیگر پای خودشان را از ماجراها بیرون بکشند و بیش از این آلوده نکنند و مطمئن باشند که ما در مورد آنها این مقدار حوصله را به خرج میدهیم که از خطاهای گذشته شان بگذریم و درصدد انتقام عداوتهای آنها نباشیم. به آوارگان و مظلومان عراق نوید میدهیم که خودشان را آماده کنند برای برگشتن به کشورشان و ما هم به عنوان حامی آنها، حامی‌ای که هیچ چشمی به منافع و مصالح آنها نداریم جز حفظ آنها و امیدواریم که دنیا هم این حرف ما را درست بفهمد و باعث نشوند که در این مرحله حساسی که ما را مجبور کردند که حقمان را به زور بگیریم و باز با قدرت عمل بکنیم. دوباره وضعی را بوجود نیاوردند که جنگ طولانی تر بشود. به رزمندگان هم توجه میدهیم که سعی کنند این عملیات تداوم داشته باشد و تمام نشود تا آنجایی که جنگ زودتر خاتمه پیدا بکند و مردم منطقه از شر این جنگی که بر منطقه تحمیل شد و از شر ابرقدرتها که مرموزانه به این جنگ دامن میرنند و ریاکارانه مدعی صلح طلبی هستند و دعوت به صلح میکنند والسلام علیکم و رحمه الله . (نمایندگان : الله اکبر، الله اکبر ، الله اکبر خمینی رهبر ، مرگ بر ضد ولایت فقیه، مرگ بر آمریکا ، مرگ بر شوروی ، مرگ بر منافقین و صدام ، مرگ بر اسرائیل). 4- تذکرات نمایندگان به مسؤولان امور اجرائی بوسیله آقای رئیس. تذکرات نمایندگان به مسؤولان محترم اجرائی کشور: آقای زینلی نماینده بهبهان به وزارت مسکن در خصوص تشکیل سازمان زمین شهری و کمیسیون ماده 12 اراضی شهری در بهبهان تذکر داده اند. آقای نظری نماینده آباده به وزارت بهداری در مورد احداث درمانگاه در ایزد خواست آباده تذکر داده‌اند. آقای حمزه ای نماینده اسد آباد به شهربانی کل کشور در خصوص تأسیس شهربانی در اسدآباد و به صدا و سیما در مورد به نمایش گذاشتن فیلم توبه نصوح در ایام دهه فجر تذکر داده اند. آقای زرهانی نماینده دزفول به شورایعالی قضائی در مورد تأمین کادر قضائی دادگستری دزفول تذکر داده‌اند . آقای هاشم حجازی نماینده ماکو به دولت در مورد بازدید مقامات اجرائی ازماکو و رفع نارسائیها و به وزارت کشور در مورد تأمین مینی بوس مورد نیاز منطقه تذکر داده اند. آقای تقوی نماینده قائن به وزارت دادگستری در مورد تأسیس دادگاه عمومی و به وزارت راه در مورد اسفالت راه سربیشه به درج و در میان و اسفالت راه اسدآباد به کارخانه قند قهستان تذکر داده اند. آقای حسینی رامیانی نماینده رامیان و ترکمن صحرا به ستاد پیگیری فرمان امام در مورد تشکیل شعبه ای از این ستاد در گنبد و به وزارت صنایع درمورد شروع به کار بعد از نماز ظهر در ایران ناسیونال و عدم اتلاف وقت و به وزارت راه در مورد راه باغلی ما را ما و قوری چای تذکر داده اند. آقای صلواتی نماینده اصفهان به وزارت مسکن در مورد بازسازی مناطق زلزله زده شهداد کرمان تذکر داده اند. آقای حمیدزاده نماینده بوئین زهرا به وزارت آموزش و پرورش در خصوص رسیدگی به وضع آموزش و پرورش و به وزارت نیرو در مورد آب و برق بخش آوج و به وزارت ارشاد در خصوص تشویق هنرمندان متعهد و تهیه فیلم و تأثر مفید تذکر داده اند. آقای بهرامی نماینده اورامانات به وزارت بهداری در خصوص تأسیس بیمارستان در بخش جوانرود و به وزارت آموزش و پرورش در مورد جذب دیپلمه های متعهد و به ستاد پیگیری فرمان امام در مورد اعزام هیأتی به منطقه تذکر داده اند. آقای بیانی نماینده خواف به وزارت کشاورزی در مورد سد خاکی نشتفان و رود خواف تذکر داده اند. آقای برومند نماینده بروجرد به مسؤولان در مورد غرس نهالها در میادین و خیابانها تذکر داده اند. آقای جابری نماینده بناب و ملکان به وزارت بهداری در مورد تکمیل بیمارستان پنجاه تختخوابی بناب تذکر داده‌اند. آقای بهرام تاجگردون نماینده گچساران و کهکیلویه به ستاد پیگیری فرمان امام در مورد تعیین و اعزام هیأت به استان کهکیلویه وبویراحمد تذکر داده اند. آقای اختری نماینده مشهد به وزارت بهداری در خصوص رسیدگی به انتقادها و شکایات ، تذکر داده اند. آقای صفری نماینده اسلام آباد به وزارت بهداری در مورد تسریع در تکمیل بیمارستان اسلام آباد تذکر داده اند. آقای رحمانی نماینده بیجار به شورای عالی قضائی در مورد تعیین تکلیف اراضی طاغوتیان در کردستان به دولت در مورد ایجاد مراکز درمانی و آموزشی و کارگاه در شهرستان دیوان دره تذکر داده اند. آقای فهیم به وزارت نفت در مورد تأمین نفت کوره کرمان تذکر داده اند. خوب، دستور جلسه را شروع کنید. 5- تصویب کلیات لایحه بازنشستگی و وظیفه شانزده نفر از کارکنان شهرداریها که از حقوق بازنشستگی و وظیفه استفاده نمیکنند. منشی- بسم الله الرحمن الرحیم. اولین دستور بررسی لایحه راجع به بازنشستگی 16 نفر از کارکنان شهرداریها است. مخبر کمیسیون کار و امور اجتماعی آقای کمالی بفرمایید. رئیس- لطفاً در این لوایح ساده آقایان اظهاراتشان را با اختصار برگزار کنند چون لایحه مهم ما امروز لایحه سیستم بانکی است. کمالی(مخبر کمیسیون)- بسم الله الرحمن الرحیم. گزارش از کمیسیون کار و امور اجتماعی و امور اداری واستخدامی به مجلس شورای اسلامی : لایحه راجع به بازنشستگی 16 نفر از کارکنان شهرداریها که از حقوق بازنشستگی و وظیفه استفاده نمیکنند، در جلسه مورخ 18/8/61 کمیسیون کار وامور اجتماعی وامور اداری واستخدامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت ودر نتیجه با اصلاح به تصویب رسید. اینک گزارش شور اول تقدیم مجلس شورای اسلامی میگردد. رئیس کمیسیون – دکتر محمود هنجنی. اصلاحات به شرح پیوست : لایحه راجع به بازنشستگی 16 نفر از کارکنان شهرداریها که از حقوق بازنشستگی و وظیفه استفاده نمیکنند . ماده واحده – شهرداریهای متبوع 16 نفر به شرح زیر: 1- احمد نصوحیان. 2- میرآقا معصوم زاده . عده ای از نمایندگان – فقط اسامی شهرستانها را نام ببرید. کمالی (مخبر کمیسیون)- از شهرداریهای اصفهان،اراک، شهرضا و نیشابور را که قبل از تصویب آئین‌نامه بازنشستگی و وظیفه مستخدمین شهرداریها مصوب 9/12/51 هیأت وزیران از خدمت شهرداری معاف شده اند از تاریخ تصویب این قانون بر اساس مفاد قانون استخدام کشوری و مقررات مربوطه بازنشسته نموده و یا برای آنان حقوق وظیفه اعم از حقوق وظیفه، از کارافتادگی یا حقوق وظیفه بازماندگان برقرار نمایند. تبصره 1- نصف حقوق بازنشستگی یا وظیفه ای که بر این اساس تعیین میشود مبنای تعیین کسور بازنشستگی سنوات خدمت آنان میباشد که در شصت قسط مساوی از حقوق بازنشستگی و وظیفه کسر میگردد. تبصره 2- وجوهی که کارکنان موضوع این ماده واحده بابت معافیت از خدمت دریافت نموده اند به اقساط از آنان یا وراث قانونی آنان توسط سازمان بازنشستگی کشوری پس گرفته میشود. تا تاریخ 9/12/51 که قانون بازنشستگی در شهرداریهای کشور وجود نداشت کسانی که کار میکرده‌اند بازخرید شده و به خدمت آنها خاتمه داده میشد. (فروغی: تا چه سالی؟ ) تا سال 51 بعد از تاریخ 9/12/51 قانون بازنشستگی برقرار شد و کسانی که به سنن بازنشستگی میرسیدند بر اساس قانون بازنشستگی ، بازنشسته میشدند، اما از بین کسانی که خدماتی به جامعه ارائه داده بودند شانزده نفر باقی مانده اند که این 16 نفر مشمول این مقررات نشده اند و قبل از این تاریخ بازنشسته شده اند. با توجه به حقی که سازمان امور اداری و استخدامی برای این برادران قائل شده بود ولی به تصویب هیأت دولت نرسیده بود یک پیشنهاد به هیأت دولت داده شد که این 16 نفر مشمول مقررات بازنشستگی بشوند. هیأت دولت با توجه به اینکه بار مالی آن مشخص نبود با پیشنهاد موافقت نکرد. بر اساس درخواست سازمان امور اداری واستخدامی ، وزارت کشور به کلیه شهرداریهای سراسر کشور بخشنامه کرد که افرادی را که مشمول این قانون میشوند مشخص بکنند. بعد از اعلام بخشنامه 16 نفر مشخص شدند و بار مالی که برای این موضوع تعیین شد حدوداً ماهی 30 هزار تومان است. کمیسیون تصمیم گیرفت که با اصلاح لایحه ارجاع شده به کمیسیون آن راتصویب کند. اصلاح به این شکل صورت گرفت البته یکی دو اصلاح انشائی بوده و اصلاح کلی به این شکل است: که تبصره 2 به این صورت اضافه شده است: «وجوهی که کارکنان موضوع این ماده واحده بابت معافیت از خدمت دریافت نموده اند به اقساط از آنان یا وراث قانونی آنان توسط سازمان بازنشستگی کشوری پس گرفته میشود.» یعنی مبالغی هم که به اینها داده شده پس گرفته میشود و حق بازنشستگی برای برادران ایجاد میشود. رئیس- متشکر، مخالف صحبت کند . ضمناً خواهش میکنیم که مختصر صحبت کنید این لایحه اینقدرها ارزش وقت گیری زیاد را ندارد. منشی- آقای رجائیان مخالف. موحدی ساوجی- آقای هاشمی، کمیسیون امور داخلی، کمیسیون فرعی بود و معلوم نیست اصلا چرا گزارش مربوطه را چاپ نکرده اند و این در کمیسیون فرعی رد شده. (رئیس: لابد نرسیده) رسیده بود ولی چاپ نکرده اند. رئیس- خیلی خوب، شما ردش را بگوئید. رجائیان – بسم الله الرحمن الرحیم. من با اصل این مسأله مخالف نیستم. ولی این لایحه به این صورت صحیح نیست به مجلس بیاید که برای 16 نفر وقت مجلس را بگیرد. (رئیس: حالا اینکه بیشتر وقت میگیرد) آقای هاشمی ببینید اگر این موضوع برای این 16 نفر تصویب بشود مسلماً افرادی در گوشه و کنار این مملکت هستند و باخبر خواهند شد و چهار تا لایحه دیگر دنبال این خواهد آمد من پیشنهاد کرده ام یک ماده واحده کلی بیاورند. نامه ای که آقای جاسبی برای نخست وزیر نوشته توضیح داده که چون بار مالی اش میخواسته مشخص بشود این کار را کردیم. خوب من پیشنهاد میکنم یک ماده واحده دو خطی بنویسند برای پنجاه نفر بار مالی را تعیین کنند و به مجلس بفرستند مسلم وقتی این خبر الان از رادیو پخش بشود و مطبوعات بنویسند در گوشه کنار هستند افرادی که برایشان این سؤال مطرح میشود که چطور فقط این 16 نفر هستند که 14 نفر از آنها مربوط به استان اصفهان است و 2 نفر هم مربوط به دو شهر دیگر مسلم افراد دیگری هم هستند واگر این ، به این صورت تصویب بشود مجلس باید وقتهای دیگری صرف کند. من پیشنهادم این است که الان این مسکوت بماند و رد بشود و یک ماده واحده ای بیاورند، بحثی نیست که حق این 16 نفر که واقعاً ضایع شده، باید داده بشود ولی ماده واحده کلی بیاورند برای لااقل پنجاه نفر تأمین اعتبار کنند که اگر گوشه و کنار کسانی به این ترتیب پیدا شدنددوباره یک لایحه دیگری نیاورند. والسلام. موحدی ساوجی- آقای هاشمی ، ایشان مخالف نیستند. رئیس- چرا مخالف بودند. منشی- آقای صلواتی موافق. صلواتی – بسم الله الرحمن الرحیم. برای اصفهانی بودنش من موافق نیستم، فقط برای اینکه از اول تاریخ شهرداریها تا امروز همه کارکنان رفتگر مستضعف شهرداری که شما از یکی از آنها که الان سر کار است سؤال کنید که ماهی چند درآمدش است؟ اینکه سر کار هست و کار میکند و حقوقش چندی است ؟ چه رسد به آن بازنشسته ها و پیرمردهایش که با پنج شش سر عائله هستند. آنوقتی که میخواستند اینها را بیرونشان کنند، پیر و از کار افتاده شدند بعد از سی سال و چهل سال خدمت نفری 3 هزار تومان، چهار هزار تومان ، پنج هزار تومان ، به اینها دادند بعنوان اینکه دیگر ما احتیاجی به وجود شما نداریم. بقیه کارکنان شهرداری و رفتگرها را بازنشست کردند. این یک اشکال قانونی دارد. در این مورد دولت گیر کرده و میگوید اگر مجلس تصویب کند این 16 نفر را هم مثل دیگران بازنشست میکنیم واین چهار ، پنج هزار تومان را از وزارت آنها یا از خودشان میگیریم و بقول عوام گفتنی «اگر هم مرده اند از روی قبرشان سنگ بر میداریم. » در هر صورت ملاحظه بفرمایید دولت با یک مشکل برخورد کرده ، یک مشکل جزئی که این 16 نفر مستضعف پیرمرد با هفت، هشت سر عائله الان گیر این یک مسأله هستند حالا شما میخواهید یک لایحه کلی بیاید برای همه ایران، خبر در شهرداریهای همه ایران فقط این 16 نفر هستند که به این وضع ناراحت کننده دچار هستند، مستأصل هستند، ناراحت هستندو هیچ کمکی هم نمیشود کرد چون گیر قانونی دارد. خوب اگر واقعاً ما مخالفت کنیم من فکر میکنم یک خلاف شرع مسلم مرتکب شده ایم. منشی- آقای اختری مخالف. رئیس- ببینید آن نظر آقای رجائیان را هم ما میتوانیم در شور دوم، تبصره ای اضافه کنیم و موارد مشابه را ذکر کینم که اینطور چیزها اصلا نیاید. در شور دوم آن مسائل را میتوانیم حل بکنیم . مخالف بعدی آقای اختری صحبت کنند. موحدی ساوجی- آقای هاشمی، نمیتوانید اضافه کنید برای اینکه بار مالی دارد. رئیس- منع آن را هم تعیین میکنیم اگر بخواهیم پیشنهاد جدید بدهیم باید منع بار مالی اش را تعیین کنیم و این کار را میکنیم. این کار سختی نیست از دولت میپرسیم. اختری- بسم الله الرحمن الرحیم. مخالفت بنده با این لایحه برای خاطر یک مسأله کلی است و آن اینکه بنده فکر میکنم برای شخص واشخاص قانون وضع کردن درست نیست. اگر بنا است برای کسانی که حقوق بازنشستگی نمیگیرند فکری بشود در این کشور کم نیستند افرادی که یک عمری کار میکنند، زحمت میکشند آخر سر هم هیچ چیز ندارند و حقوقی هم از دولت دریافت نمیکنند. چطور شده برای این چند نفر درصدد شدند که لایحه ای بیاورند و برای اینها حقوقی قرار بدهند؟ بنده بطور کلی با وضع کردن قانون برای یک نفر، ده نفر، برای بیست نفر، برای اشخاص مخالفم. قانون باید بطور کلی تصویب بشود واگر این افرادی هم که اسمشان آمده مشمول آن قانون کلی بودند از مزایای آن مصوبه استفاده کنند. رئیس- متشکر. منشی- آقای رحمانی موافق. موحدی ساوجی- آقای هاشمی من بعنوان مخبر کمسیون فرعی میخواهم صحبت کنم. (رئیس: عیب ندارد). حسینعلی رحمانی- بسم الله الرحمن الرحیم. اینکه فرمودند برای اشخاص نمیشود قانون وضع کرد این را در کجا نوشته اند که برای شخص نمیشود قانون وضع کرد؟ مگر مردم ایران جز اشخاص هستند؟ قانون مطلبی است کلی مطلبی است که شما در حاشیه خوانده اید که قانون قاعده است و فلان است. این قانون اساسی میفرماید که مجلس میتواند در حد قانون اساسی به همه مسائل کشور 00 و این مسأله ای از مسائل است. پس بنابراین اگر چنانچه ما بخواهیم اینجور برداشت بکنیم وحل بکنیم 000 رئیس- ایشان نگفتند نمیشود ، گفتند روی مسائل جزئی نرویم. حسینعلی رحمانی – بلی، ولی باید بالاخره کاری بکنیم که مجلس یک خرده انشاءالله توجه داشته باشد که اگر یک قشری مظلوم و محروم واقع شده باشند و آن قشر هم دارای افراد معدودی باشند و به اینجا بیاید ما باید روی آن تصمیم بگیریم. علاوه بر این مطلبی را که جناب آقای هاشمی فرمودند که با تبصره ای میتوانیم مسأله را حل بکنیم، خوب مطلب را تمام میکند و از تبعیض بیرون میرود و میتوانیم این را اختصاص بدهیم به آن قشر محروم و مستضعف از شهرداری ها مثل رفتگرها یا هر چه. پس بنابراین ما میتوانیم حتی این اشخاص را هم حذف بکنیم چون مطلبی که در اینجا هست مربوط به این اشخاص نمیتواند باشد وقتی تبصره زدیم میتوانیم اشخاص را هم حذف بکنیم. یعنی به این صورت درآوریم که قبل از تصویب آئین نامه بازنشستگی و وظیفه مستخدمین شهرداریها مصوب 9/12/51 اینها از خدمت معاف شده اند تا آخر000 و این یک قانون کلی میشود و تبعیض ندارد. علیهذا بنده با این لایحه کاملا موافق هستم. منشی- آقای فاضل مخالف. محمد فاضل- بسم الله الرحمن الرحیم. این لایحه در رابطه با وضع حقوق 16 نفر از کارمندان شهرداری است. باید توجه داشته باشیم کارمندان شهرداری تا قبل از سال 51 حقوق بازنشستگی نداشتند. الان میخواهیم برای آنها حقوق بازنشستگی تصویب کنیم. استخدام یک نوع اجاره است. اجاره تابع قرارداد طرفین است. در آنوقت ، استخدام قرار بر این بود که حقوق بازنشستگی در شهرداری نداشته باشد. این آقای کارمند شهرداری اقدام کرد بر این نوع کارمندی. اصولا اجاره ضمانت بعد از بازنشستگی نمیآورد اگر هم بیاورد در فقه داریم اقدام بر مواردی که ارزش هم داشته باشد ضمان را ساقط میکند. بنابراین، این 16 نفر هیچگونه حقی نسبت به بیت المال ندارند. الان اگر ما بخواهیم تصویب کنیم یک چیزی را که حق آنها نیست بخواهیم اضافه برای آنها تصویب کنیم و با داشتن افراد محروم، مستضعف ، بیچاره جوانهای لیسانسیه ای که من خودم سراغ دارم. لیسانسه علوم اجتماعی، لیسانس کامپیوتر در تقاضایش مینویسد آقا من حاضرم بعنوان بیسواد ، نظافتچی و مستخدم استخدام بشوم باور کنید کرایه تاکسی از خانه اش تا رفتن اداره را ندارد و پیاده دو ساعت را طی میکند که برود دنبال کارش. با داشتن چنین افرادی ما بیائیم اینهایی که بیش از 10 سال پیش بازنشسته شده اند بخودشان یا به وراثشان (اینجا تصریح دارد) بیائیم حقوق بازنشستگی را که حقی ندارند تصویب کنیم. من نمیدانم چه اصراری است که آقای جاسبی در این موضوع بخرج داد؟ این یکبار در هیأت دولت رد شده باز مجددا آورده شده . من به برادرمان آقای هاشمی پیشنهاد میکنم که در مدیریت خودشان تجدید نظر کنند مدیریت مجلس این نیست که بنشیند و در باره آئین نامه داخلی چه کسی زودتر صحبت بکند و چه کسی چقدر حرف بزند. وضع مجلس و ارزش واحترام و موقعیتش باید حفظ شود دولت یکروز 10 تا آمبولانس ، یکروز 5 تا مستخدم یکروز 16 نفری که هیچگونه حقی از بیت المال ندارند، نیاورند این مجلسی که برای تأسیس آن برای دقایقش و قطرات خون بهترین جوانان عزیز ما ریخته میشود. به دولت بگویند که چنین لوایحی و طرحهایی را نیاورند که وقت مجلس هم گرفته نشود شرعاً ، عرفاً ، قانوناً اینها چنین حقی را از مجلس ندارند والسلام علیکم و رحمه‌الله. رئیس- متشکر ، آقای فاضل چون به من یک تذکری دادند، من عرض میکنم که رئیس مجلس حق ندارد که لایحه ای که میآید و به کمیسیون میرود و به مجلس میآید ، آن را با اختیار خودش حذف بکند. اگر حذف بکند اخطار آئین نامه میگیرد. آقایان میتوانند در آئین نامه یک تغییراتی بدهند و یک اختیاراتی به رئیس مجلس بدهند که رئیس مجلس بعضی چیزها را بتواند حذف بکند. منشی- آقای دکتر شیبانی بعنوان موافق بفرمایید. دکتر شیبانی- بسم الله الرحمن الرحیم. در دولت اسلامی حتی یک فرد هم ایجاب میکند که اگر به او حقی میرسد و خدمتی میشود کرد نه تنها 300 نفر ، بلکه 3000 نفر و باید سه هزار ساعت روی آن وقت بگذارند 16 نفر افراد بیچاره و مستضعفی که امام همیشه میگوید که به این مستضعفین برسید. پیرزنی 60ساله که دیگر نمیتواند برود کار بکند و زندگیش را تأمین بکند. هم در قرآن هست که اینها حق و سهم دارند. باید بیت المال مسلمین به اینها برسد. ما داریم میرویم به آن سو که بیت المال مسلمین به افراد مسلم برسد و زندگی شان راتأمین بکند . اگر این تأمین نداشته باشد، این چطوری زندگی بکند؟ شما بیائید و اور را راهنمایی کنید و بگویید برود و یک کاری بکندو زندگی بکند. خانواده اش مدتی خدمت به دولت کرده و حالا اینها محتاج کمک هستند امکان اینکه به آنها کمکی بکنیم، هست. و از مجلس محترم خواهشم این است که افراد را تحقیق بکنند ، ببینند اگر مستحق این کمک نیستند آن موقع بگویند، نه. یک فردی از اینها یک پیرزن محترمی است و بارها هم مراجعه کرده آقای موحدی ساوجی هم شاید در جریان آن باشند و نامه هم خدمت ایشان و به بنده داده و به نخست وزیری هم داده به جاهای مختلف هم مراجعه کرده و همه بحال او رقت میبرند. ما بجای اینکه بیائیم و بگوئیم یک زندگی مختصری و نان بخور و نمیری به او بدهیم که بماند و زندگی بکند ، آنوقت بیائیم و محرومش بکنیم ما روی چه ضابطه ای او را محروم بکنیم؟ وظیفه حکومت اسلامی است که اگر زندگی من تأمین نیست و محتاجم، به من برسد. ماچطور میتوانیم بگوئیم که این حق را ندارد. خیر، وظیفه ما هست. خواهش من این است که به این توجه بشود. رئیس- آقای موحدی ساوجی بعنوان مخبر کمیسیونی که آن را رد کرده است صحبت بکنند. موحدی ساوجی(مخبر کمیسیون)- بسم الله الرحمن الرحیم. جناب آقای فاضل یک بخشی از واقعیت راتذکر دادند. و آن این است که اگر چنانچه در اینجا این افراد طبق موازین قانون و شرع اگر حقی میداشتند و حقی ازاینها تضییع شده بود ما هیچ ابائی نداشتیم که مجلس شورای اسلامی هر چند در دو شور ساعتها وقت بگذارد . برای اینکه بخواهد برای یک نفر ولو 100 هزار تومان که مثلا در طول سالها میخواهد بگیرد حقش را برگرداند، ولی برادر این نیست. این آقایان در شرایطی در شهرداری کار میکردند که مقررات، ضوابط ، شرایط شهرداری ، بدون قانون بازنشستگی بوده در چنان شرایطی کار کرده اند. در چنان شرایطی هم که قانون بازنشستگی نبوده، اینها بازنشسته شده اند. یا خودشان کنار رفته اند. یا بازخرید شده اند و در آن روز به آنها 5000 تومان یاکمتر یا بیشتر داده اند. اینکه آقای صلواتی میگویند که این پولی نبوده ، پنج تومان یا چهار هزار تومان و این حرفها000 شما توجه کنید مثلا در 14-15 سال قبل، آن موقع چهار پنج هزار تومان اگر میدادند یک زمینی میگرفتند که امروز آن زمین چقدر ارزش دارد. یا مثلا میتوانستند یک متاعی بخرند که الان چقدر ارزش داشت، بنابراین حساب نکنید یک روزی هم بابای بنده در 50 سال قبل با روزی دو ریال کار میکرد بگوئیم که آقا چون آن روز این آدم روزی دو قران میگرفته ، پس برای افرادی که کار کرده است ، از آنها خیلی طلبکار است. و امروز مثلا کارگر روزی 200 تومان ، 150 تومان شده است. بنابراین، این فرمایش اصلا مورد ندارد. برای اینکه اولا قانون بازنشستگی نبوده ثانیاً اینها خودشان با رضا و رعبت میرفتند ، با آن شرایط کار میکردند و با همان شرایط هم کنار رفته اند و بازخرید شده اند. و ثالثاً اینها حق بازنشستگی نداده اند. یعنی اگر قانون بازنشستگی در شرایطی که مثلا برای یک کارمندی ، یک کارگری در شهرداری اگر شامل حالش بشود، از حقوقش به یک تناسبی کسر میشود. برای این آقایان، چنین قانونی نبوده و چنین کسر بازنشستگی هم نداشته اند. این یک مسأله . مسأله دیگر این که میفرمایند این خانواده ها، این 16 نفر مستضعف هستند. خوب البته یک عده ای مرحوم شده‌اند و عده ای هم ممکن است که زنده باشند. ما آنجور تحقیق نکردیم ببینیم که اینها واقعاً آیا محتاج هستند یا نه؟ علی فرض اینکه محتاج باشند، در این کشور محتاج منحصر به اینها نیست که داریم. یعنی مستضعف، محتاج ، بیکار ، افرادی که از کارمندان همین دولت، حقوق بسیار کمی میگیرند که نصف زندگی آنها را هم تأمین نمیکند. آن خانمی که به آقای دکتر شیبانی مراجعه کرد به بنده هم مراجعه کرده حتی تلفنی با هم صحبت کردیم من به آن خواهر عرض کردم که، خواهر عزیز! شما که میفرمایید اینجا طبق قانون برای شما یک چنین حقی را قائل بشوند، حقی از شما ضایع نشده است که برای شما بخواهند حقتان را اعاده کنند. از طریق دیگر، دولت، وزارتخانه ها ، سازمان بهزیستی ، کمیته امداد اگر واقعاً خانواده هایی هستند که نیازمندند، باید به آنها کمک بکنند. از طریق زکوات و چیزهای دیگری که واقعاً مرسوم است . به افرادی که نیازمند باشند، به آنها کمک میکنند. بنابراین اگر حقی وجود میداشت واین حق تضییع شده بود، ما روی چشممان میگذاشتیم و تصویب هم میکردیم. اما وقتی حقی نبوده، قانونی نبوده، و ما میخواهیم بعد از 12 سال بیائیم یک عمل موضعی معلولی بسیار کوچکی را انجام بدهیم بنظر من این شایسته شأن مجلس نباید باشد . والسلام. رئیس- بسیار خوب، کمیسیون یا نماینده دولت صحبت بکنند. اسلامی (نماینده دولت )- بسم الله الرحمن الرحیم. من قبل از اینکه صحبتها را عنوان کنم. اصل 29 قانون اساسی را به همه برادران و خواهران گوشزد میکنم که وظیفه دولت است که تأمین اجتماعی را در سطح عمومی و کلی اقدام بکندوانجام برساند. اما گر که امکانات اجازه نمیداد و مشکلات و مسائلی که روزمره است و واقعیتهایی است که موجود است این باعث عدم انجام وظیفه نسبت به آنهایی که احساس میشود و برخلاف آنچه که گفته شد، سوابق امر نشان میدهد که حقی از آنها ضایع شده است، زیرا در سال 1351 کسانی نبودند که بخواهند از این قشر محروم و مستضعف دفاع بکنند. افراد مشابه آنها که در رده های بالا بودند به استخدام درآمدند و تابع قانون استخدام کشوری شدند. و اینهایی که در سطوح پائین شهرداری بودند، منع شدند و این موقعیت به آنها داده نشد ودیگر اینکه اینها کسانی هستند که خدمات خودشان را و جوانی خودشان را در آن زمان در پائین ترین اقشار صرف سالم سازی و نظافت محیط شهر کرده اند. و اینکه اسم این افراد را آورده اند. علتش این است که بیم این بود که مجلس محترم نسبت به تعداد و این اختیار واین مسأله ای را که الان عنوان میفرمایید نسبت به این مسأله با این گشاده‌دستی مواجه نشود و فکر کنند که مقدار خیلی کلان و زیاد است 30 هزار تومان در ماه برای این 16 نفر، پائین تر از دو هزار تومان در ماه است ، چیز مهمی نیست. و بعداً هم اگر ما راهی پیدا میکردیم و مسیری پیدا میکردیم که بشود اینها را تأمین کرد واقعاً شایستگی و لیاقتش را داشتند که تأمین بشوند و به آنها رسیدگی بشود. رجائیان – حداقل حقوق 2500 تومان است. رئیس- آن بازنشستگی است. اسلامی- با عنوان کردن این نکته که فرمودید میشود عنوان کرد در صورت وجود اعتبار، تبصره را از حالت انحصاری بودن درآورد. و نوشت «در صورت وجود اعتبار» که آن مشکلی هم که اشاره شد از نظر بار مالی نداشته باشیم و موارد مشابهی را که ما اینجا داشتیم دیگر انشاءالله نیاوریم. اگر یادتان باشد و بخاطر داشته باشید در مورد آن کسی که از دادگستری بود و خواهرش تحت تکفلش بود و قرار شد به کمیته امداد و این مسائل ارجاع بشود مشکل او هنوز حل نشده است. به این ترتیب به آن اختیاری که نظر نمایندگان بود برسیم، در خود لایحه داده بشود ، انشاءالله با اصلاحاتی که در شور دوم انجام میگیرد، دست ما ازاین نوع موارد باز میشود و میتوانیم این موارد را دقیقاً خودمان آنجا انجام بدهیم. بعنوان مثال: ما الان یکی از آموزش و پرورش داشتیم که به خدمت آقای پرورش برگرداندیم و گفتیم که این را ما نمیتوانیم بدهیم و حیف هم هست که وقت مجلس را برای یکنفر بگیریم. اگر صلاح میدانید در شور دوم این تبصره را اضافه بفرمایید: «در صورت وجود اعتبار» و مواردی که شرایط آن را مشخص میفرمایید، واقعاً مشکل این افرادی که مستحق هستند و در گذشته به آنها نمیرسیندند انشاءالله حل بشود. رئیس- آقای کمالی بفرمایید. کمالی(مخبر کمیسیون)- بسم الله الرحمن الرحیم. توضیحی که بنده در این موضوع دارم به این شکل است که کار کمیته امداد امام برای رسیدگی به مردم . رسیدگی به کارهای مقطعی است . رسیدگی به کارهای عمرانی و رسیدگی به کارهای درازمدت و یا رسیدگی و تعیین حقوق برای افراد در درازمدت وظیفه دولت است (برای افرادی که البته زیر پوشش دولت است) تا تاریخ 9/12/1351 قانونی وجود نداشته، یک تعداد از کسانی که به جامعه خدمت کرده اند و اینها هیچ کدامشان هم کارمندان آنچنانی و طاغوتی نبوده اند. اکثراً رفتگر و کارمند بسیار بسیار پائین شهرداری بوده اند و حقوقهایی هم میگرفتند، بین 1800 تومان و دو هزار تومان بوده. بیشتر از این هم نبوده. چیزی را که برای این 16 نفر تعیین کرده اند بار مالی‌اش ماهیانه در حدود سی هزار تومان است. و دولت جمهوری اسلامی اگر از خدمتگزاران خودش در دورانی که فرسوده و بازنشسته شده اند، نتواند حمایت کند نمیتواند دولتی مورد اعتماد باشد. اما بحثی را که برادران میفرمایند، خوب این لایحه های این شکلی، لوایح سبک و لوایحی که باید به یک شکل دیگر حل کرد و وقت مجلس گرفته نشود آن موضوع درستی است و من بعد انشاءالله از طرف دولت رعایت میشود. ولی طول دادن این مسأله و بحث روی این مسأله دیگر بیش از این جایز نیست. از برادران خواهش میکنم که به این لایحه رأی بدهند. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته. هادی- البته آنچه که میخواهد قانونی باشد باید به مجلس بیاید ولو خیلی هم کوچک باشد. رئیس- متشکر، 182 نفر در جلسه حضور دارند، اصل لایحه را به رأی میگذاریم ، نمایندگانی که با اصل این لایحه موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. 6- تصویب کلیات لایحه راجع به حذف اختیارات شاه معدوم و وابستگان و خاندان سلطنتی رژیم منفور گذشته در قوانین و مقررات مصوب تا تاریخ 22/11/1357. رئیس- در دستور بعدی اصلا مخالفی نیست. بنابراین آقای مخبر کمیسیون برای توضیح تشریف بیاورند. موحدی ساوجی (مخبر کمیسیون شوراها وامور داخلی)- بسم الله الرحمن الرحیم. گزارش از کمیسیون شوراها وامور داخلی کشور به مجلس شورای اسلامی . کمیسیون شوراها وامور داخلی لایحه راجع به حذف اختیارات شاه معدوم و وابستگان و خاندان سلطنتی رژیم منفور گذشته به شماره چاپ 953 را مورد مذاکره و بحث وبررسی قرار داد و آنرا تصویب نمود. اینک گزارش آن جهت شور اول تقدیم مجلس شورای اسلامی میگردد. لایحه راجع به حذف اختیارات شاه معدوم و وابستگان و خاندان سلطنتی رژیم منفور گذشته در قوانین و مقررات مصوب تا تاریخ 22/11/1357. ماده واحده – اتخاذ تصمیم نسبت به کلیه مواردی که به موجب قوانین ومقررات مصوب تا تاریخ 22/11/57 انجام آن موکول به صدور فرمان یا تصویب یا به امر و اراده و اختیار شاه معدوم و اعضای خاندان سلطنتی و وابستگان نزدیک بوده است با هر عبارتی که انشاء شده باشد به ترتیبی که در قانون راجع به حذف عبارت فرمان همایونی در قوانین و مقررات مربوط به انتصاب افراد به بعضی از مقامات کشور مصوب 14/3/1360 پیش بینی شد، صورت خواهد گرفت. تبصره 1- سرشماری های عمومی کشور بنا به تصویب ریاست جمهوری انجام خواهد شد. تبصره 2- قوانین و مقررات مغایر از تاریخ تصویب این قانون لغو میگردد. یک قانونی را ما در چهاردهم خرداد سال گذشته بنظرم میآید که یکی از قوانینی بود که خیلی سرو صدا داشت و از قوانین بسیار خوبی بود که داشت مجلس گذراند ، زیرا در آن موقع ریاست جمهوری در اثر غرور و نخوت و تکبری که داشت درواقع خودش را میخواست در همه زمینه ها جانشین شاه قرار بدهد و همه اختیارات و فرامین واراده ها و آنچه را که او داشت، میخواست ایشان داشته باشد. لذا مجلس شورای اسلامی در آن تاریخ قانونی را تحت عنوان حذف فرمان همایونی را تصویب کرد و این قانون به صورت یک ماده واحده با 7 بند و 3 تبصره است که درآخر همین لایحه ای که الان در خدمتتان هست ، در آخر آن چاپ شده هم لایحه ای که شماره ترتیب چاپ فعلی آن 1191 هست و هم شماره سابقه در آخرش، آن قانون حذف فرمان همایونی چاپ شده است. در آن قانون ما گفته بودیم که بطور کلی تمام مقاماتی را که رسماً و مستقیماً شده آنها را منصوب میکرده، حالا یا فرمان میداده، یا مثلا حکمش را میداده و یا بایستی مثلا تأیید بکند. بهر عنوان اینها تابع مقاماتی است که در جمهوری اسلامی، اینها از حیث سازمانی و وزارتخانه ای تابع آن وزارتخانه و آن دستگاه هستند. اگر مثلا سفیر باشد حکمش و نصبش دیگر ربطی به رئیس جمهور ندارد، بلکه مربوط به وزیر امور خارجه است البته بعضی وارد را ما اینجا مشخصاً بشیوه خاصی در همان قانون حذف فرمان همایونی ذکر کرده ایم . به غیر از آنجاهایی که بطور صریح ما به شیوه خاصی نصب و تعیین آنها را قرار دادیم. مثل رئیس کل بانک مرکزی، مثل رئیس هلال احمر، در موارد دیگر گفته شده است که اینها تابع آن وزارتخانه آن دستگاه و آن مقامی هستند که از حیث سازمانی تابع آن هستند، نصبشان هم با آن مقام باشد. و روی این اساس است که اینجا هم باز چون مواردی بوده که این موارد نیاز داشته است که بطور دقیق بیایند مواد قانونی گذشته را و تبصره ها را در زمینه هایی راجع به ارتش ، نظام وظیفه ، بانکها و همه اموری که وجود داشته، در اینجا شما در شرح پیوست مشاهده میفرمایید که خطاب به آقای نخست وزیر، معاون حقوقی ایشان نوشته اند و تأثیراتی را که تصویب این ماده واحده در قوانین گذشته خواهد گذاشت. این تأثیرات را در اینجا برشمرده اند. البته در کمیسیون شوراها وامور داخلی در شور اول ما فقط ماده واحده و دو تبصره آن را بررسی کردیم دیگر بطور مفصل همه آن مواردی را که بعداً در شرح پیوست ذکر شده که دقیقاً چگونه اثری خواهد گذاشت و چه تأثیرهایی در موارد مختلف خواهد داشت آن را ما در کمیسیون بررسی نکردیم . ولی چه بسا ممکن است که در شور دوم هم نمایندگان محترم و هم کمیسیون مطالعه کنند من چون دقت و مطالعه ای که در شرح پیوست داشتم ، دیدم که چه بسا ممکن است در مواردی مجلس شورای اسلامی نظرش به آن صورتی که در آن شرح آمده نباشد. بلکه بشکل دیگری مثلا باشد. فرض کنید یکی از مواردی که وجود دارد و بنظر من اشکال قانون اساسی هم دارد این است : رئیس- آقای موحدی اینها مربوط به شور دوم است اینها مربوط به لایحه نیست ، اینکه بعداً چه کار کنیم خوب بعداً پیشنهاد داده میشود. موحدی ساوجی – چرا مربوط به لایحه است در واقع بدنبال تصویب این لایحه میخواهد این اثر بارو مترتب بشود. رئیس- حالا اینها را بعداً میتوانید پیشنهاد بدهید. موحدی ساوجی- حالا البته این چون مربوط به جزئیات است و در شور دوم میشود دقیقاً بررسی بشود و من معتقدم که این اثرهایی که بعداً ذکر کردند این خودش قانون است یعنی اگر ما این را دقیقاً در قانون ذکر نکنیم و توی لایحه بیاوریم بهتر است از اینکه بصورت پیوست باشد، مواردی را که ما قبول نداریم به آن صورتی که اینها اثرش را ذکر کرده اند والسلام. رئیس- بسیار خوب مخالفی نیست بنابراین رأی میگیریم. 184 نفر در مجلس حاضرند ، اصل این لایحه را که آقای موحدی توضیح دادند به رأی میگذاریم تا به جزئیاتش برسیم . موافقان با اصل این لایحه قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. دستور بعدی را شروع کنید. 7- تصویب کلیات لایحه راجع به تعویق انداختن مهلت مقرر در بند ب تبصره 40 قانون بودجه سال 1359. منشی- دستور بعدی گزارش کمیسیون دیوان محاسبات و بودجه و امور مالی مجلس در خصوص لایحه راجع به تعویق انداختن مهلت مقرر در بند ب تبصره 40 قانون بودجه سال 59 است. رئیس- مخبر کمیسیون تشریف بیاورند و توضیح بدهند. کاظم نوروزی(مخبر کمیسیون)- بسم الله الرحمن الرحیم. در قانون بودجه سال 1359 تبصره 40 سه بند داشت : بند الف، بند ب ، بند پ که بند پ تبصره 40 قانون بودجه سال 1359 را من میخوانم: بند ب – دستگاههای اجرائی و مجریان طرحهای عمرانی و ذیحسابان مکلفند حداکثر تا آخر سال 60 حسابهای معوقه مربوط به برنامه های عمرانی گذشته کشور (تا آخر برنامه چهارم) خود را تسویه و اسناد و حسابهای آنرا به سازمان برنامه و بودجه مدیریت تسویه و حسابرسی تسلیم و مفاصا حساب دریافت دارند. تأخیر در تسویه حسابهای موضوع این تبصره و همچنین عدم همکاری در این زمینه در حکم تصرف غیر قانونی در وجوه واموال دولتی محسوب میشود و سازمان برنامه و بودجه مکلف است پس از رسیدگیهای لازم مسؤول یا مسؤولان تأخیر در تسویه حسابهای مزبور را تعیین و اقدامات قانونی لازم به عمل آورد. برنامه چهارم که احتمالا از سال 1346 شروع شده و 1351 به اتمام رسیده طرحهای عمرانی برای خودشان بودجه هایی را که داشتند بعضاً یا جذب نشده، یا اگر جذب شده ، صورت حساب آن مشخص نشده و به خزانه برگشت داده نشده و وضعیت کامل آن مشخص نشده بود. از این جهت در بند پ تبصره 40 قانون بودجه سال 1359 دولت مکلف شده است که برود و بررسی بکند. آنچه را که خرج کرده و حساب هایش نامشخص بوده، حسابها را مشخص کند و به خزانه تحویل بدهد. دولت هم دنبال این کار را گرفته و تا حدودی کارها انجام شده. منتها وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه نامه‌ای را به رئیس دولت نوشته که دراین نامه از کارهای انجام شده در این مهلت مقرر در این قانون، گفته است که ما چه کار کرده ایم، منتها در آخر نامه گفته است که «با اینکه اقدامات انجام شده در طول دو سال گذشته منجر به واریز قسمتی از حسابها چه بصورت دریافت اسناد و چه به صورت برگشت وجه به خزانه گردیده است، لکن وجود مشکلات متعدد در ذیحسابیها و محدود بودن زمان تعیین شده ایجاب مینماید که ضوابط قانونی جدید توأم با تعیین مرجع مشخص رفع مشکلات تصویب گردد تا بتوان حسابهای باقی مانده فعلی را به صورت مرحله ای رسیدگی و بطور نهایی تسویه نمود. علیهذا نامه عنوان مجلس شورای اسلامی وماده واحده ضمیمه آن به پیوست تقدیم میگردد.» وزیر مشاور خواسته که این مهلتی که در بند پ تبصره 40 قانون بودجه سال 1359 داده شده، تمدید بشود. و اصولا یک هیأتی هم مشخص بشودواین هیأت برای رسیدگی به این مسأله مرجع باشد. بهمین منظور یک ماده واحده‌ای را هم نوشته و به دولت داده و هیأت دولت به مجلس داده که این ماده واحده با دو بند تقدیم میشود: در بند اول آمده است « در اجرای بند پ تبصره /40 قانون بودجه سال 1359 کل کشور ذیحسابان دستگاههای اجرائی و مجریان طرحهای عمرانی مکلفند حسابهای معوقه مربوط به برنامه‌های عمرانی گذشته (تا پایان برنامه چهارم) خود را تا حداکثر مدت دو سال از تاریخ تصویب این قانون بطور کامل تسویه و اسناد صورت حسابهای آن را به سازمان برنامه و بودجه تسلیم و مفاصا حساب دریافت دارند. » در بند اول آمده مدت را تعیین کرده که باید حداقل 2 سال پس از تصویب این قانون دولت وقت داشته باشد که به دنبال آن برود و بقیه حسابها را تسویه کنددر بند دوم ، آمده، هیأت را تعیین کرده که این هیأت باید چه کسانی باشند. هیأت در واقع از سه دستگاه اجرائی تشکیل میشود: یکی وزارت امور اقتصادی و دارائی و دیگری سازمان برنامه و بودجه و یکی هم دستگاه اجرائی که بودجه به آن تحویل داده شده. منتها یک نماینده از مجلس و دیوان محاسبات مجلس هم یک نماینده که این دو نماینده بعنوان ناظر که دخالت در قوه مجریه تلقی نشود. نماینده مجلس و نماینده دیوان محاسبات بعنوان ناظر وعضو اصلی از اقتصاد و دارائی و یکی هم از سازمان برنامه و بودجه و یکی هم از آن دستگاه اجرائی که وجه را دریافت کرده این هیأت تشکیل میشود و اسناد و مدارک را می‌بیند و نظر میدهد و کارها را انجام میدهد. این دو بند به صورت یک ماده واحده تقدیم شده که من توضیح دادم. رئیس – مخالف دارد؟ (اظهاری نشد ) بسیار خوب. آقا محمدی- آقای هاشمی‌! از نمایندگانی که از حق قانونی شان میگذرند و در جائی که لازم به توضیح نیست وقت مجلس را نمیگیرند باید تشکر کرد. رئیس- تذکر خوبی آقای آقامحمدی دادند که از نمایندگانی تشکر کنیم که از حق قانونی شان برای لوایحی که احتیاج به حرف زیاد ندارد. استفاده نمیکنند و راه را باز میکنند برای اینکه به کارهای مهمتر برسیم، خیلی متشکر. /182 نفر در جلسه حضور دارند. اصل این ماده واحده را به رأی میگذاریم . موافقان قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. 8- تصویب کلیات لایحه عملیات بانکی بدون بهره. رئیس- دستور بعدی مان گزارش کمیسیون ویژه نظام بانکی که الحمدالله یکی از انتظارات ملت مسلمان ما و انقلاب دارد به ثمر میرسد و این از لوایح بسیار مهم است امیدواریم که ما موفق بشویم پایه یک نظام بانکی بدون ربائی را دردنیای اسلام بگذاریم. مخبر کمیسیون برای توضیح تشریف بیاورند. منشی- آقای خزاعی بفرمایید. خزاعی (مخبر کمیسیون)- بسم الله الرحمن الرحیم. و به نستعین. گزارش از کمیسیون ویژه نظام بانکی به مجلس شورای اسلامی احتراماً کمیسیون ویژه نظام بانکی بعد از جلسات متعدد که با حضور نمایندگان محترم دولت وکارشناسان مسائل بانکی تشکیل گردید ، طرح نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران به شماره چاپ 699 را که در دی ماه 1360 تقدیم مجلس شورای اسلامی گردیده بود ، طی چندین جلسه مورد بحث و بررسی قرار داد ودر جلسه مورخ 6/11/61 به دلائل زیر با اکثریت آراء رد گردید. من در اینجا یک توضیحی قبل ازقرائت این نکته به حضور نمایندگان محترم عرض کنم و آن توضیح این است که در گزارشی که الان به مجلس داده میشود و خدمت نمایندگان هست ، این گزارش در واقع گزارش تصویب لایحه حذف بهره از نظام عملیات بانکی است ، اما ابتداء گزارش رد طرحی را که در این رابطه به مجلس آمده ، من خدمتتان عرض میکنم. بنابراین عملا ما لایحه ای را که تقدیم مجلس شده بود بعد از بحث وبررسی تصویب کردیم ولی طرحی را که در این رابطه بوده رد کردیم. برا ی اینکه زحمت کمتر بشود هر دو را ما در یک گزراش تقدیم مجلس کردیم که البته وقت کمتری گرفته بشود. بنابراین آنچه را که الان قرائت میشود گزارش رد طرحی است که به مجلس داده شده00 رئیس- این گزارش تصویب لایحه است که ضمن آن خبر میدهند که طرح رد شده است ، بعد بحث میکنیم. حسینعلی رحمانی – کمیسیون رد کرده است و این طرح به مجلس نیامده است. خزاعی – آقای رحمانی، الان من توضیح میدهم عرض کنم که کمیسیون ویژه ای در مجلس تشکیل شد در حدود اسفند ماه 1360 برای رسیدگی به مسأله بانکی کشور در آن زمان خوب تعدادی از برادران که نسبت به مسائل بانکی تخصص بیشتری داشتند یا علاقه بیشتری داشتند و فرصتی داشتند ، انتخاب شدند وکمیسیون به ریاست آقای موسوی خوئینی ها تشکیل شد والبته شروع به کار کرد. در این کمیسیون یک طرحی تقدیم کمیسیون شد به شماره 699 که این طرح را عده ای از نمایندگان محترم امضاء کرده بودند و برادرمان آقای فؤاد کریمی هم طرح را تهیه کرده بودند این طرح وقتی که به کمیسیون آمد ، همزمان با این طرح لایحه ای هم دولت برای حذف بهره از سیستم عملیات بانکی تقدیم مجلس کرد. بنابراین عملا کمیسیون کارش اختصاص یافت به رسیدگی به این طرح و رسیدگی به لایحه . ما ابتداء شروع کردیم به رسیدگی حذف بهره که تقدیم شده بود به شماره چاپ 699، این جلسات کمییون ویژه و شاید در حدود دو ، سه ماه اول در مورد مسائل بانکی بحث میشد . مسائل پولی بحث میشد ، خطوطی را که ما باید در نظر بگیریم روشن و مشخص میشد و بعد ازآن به این طرحی که از طرف آقای کریمی تقدیم مجلس شده بود و برادرها امضاء کرده بودند رسیدگی شد. این طرح مورد رسیدگی اعضای کمیسیون قرار گرفت با دقت فراوان و در ابتدای رسیدگی به این طرح اهداف و روشهایی که لازم است از روی این طرح تهیه شد، نکاتی از این طرح استفاده شده و در واقع در مقدمه به تصویب رسید . بعد از مدتی که این طرح مورد رسیدگی کمیسیون قرار گرفت، کمیسیون نتیجه گرفت که این طرح مناسب نیست و لذا طرح را رد کرد. اما از سوی دیگر چون هدف کمیسیون تقدیم یک سیستم مناسبی برای بانک بود تعصبی به خرج نداد. گفت که اگر نکات مثبتی در این طرح باشد، ما میتوانیم این نکات مثبت را در کمیسیون به لایحه یا طرحی که بعداً رسیدگی میکنیم، اضافه کنیم. بر این اساس به اتفاق آراء کمیسیون این طرح را رد کرد و لذا شروع کرد به رسیدگی لایحه ای که دولت تقدیم کرده بود. آقامحمدی – به اتفاق آراء نبود با اکثریت آراء بود. خزاعی – بلی با اکثریت آراء. البته رسیدگی به این لایحه هم ما هیچ جا از نقطه نظرات این برادران بی‌نصیب نبودیم و طبیعتاً استفاده هم شد منجمله در مقدمه اش هم نکته هایی مورد استفاده قرار گرفت ولی در واقع کمیسیون بعد از کنار گذاشتن طرح ، شروع کرد به رسیدگی به این لایحه و بعد از قریب چهل و هفت جلسه که تا بهمن ماه 1361 این جلسات ادامه داشت و طول کشید لایحه تقدیمی دولت با اصلاحات، با حذفها و افزایشهایی که ازسوی کمیسیون بعمل آمد و با حضور کارشناسان مسائل بانکی و با حضور برادران محترمی که در مجلس تشریف دارندو حجج اسلام وسایر برادرانی که صاحب نظر بودند، این لایحه با اصلاحاتی بعد از این مدت به تصویب رسید که البته در واقع میشود گفت که کمیسیون ماحصل ، کارش را به مجلس دارد گزارش میکند و ما هم چاره ای غیر از این نداشتیم یعنی فکر کردیم برای اینکه بتوانیم یک راه مشخصی را ارائه بکنیم و هرر وز وقت مجلس را نگیریم، با توجه به اینکه نمایندگان محترم استحضار دارند مسأله تعویض سیستم بانکی گذشته به یک سیستم بانکی اسلامی که برای اولین مرتبه در دنیا میخواهد اتفاق بیفتد ، یک ماده واحده ساده ای نیست که بنده بیایم گزارش بدهم که رد شد یا تصویب شد. این یک گزارشی میخواهد با توضیحات مفصل و با شرح مفصل، با بحث و بررسی مفصل و چنین گزارش عظیمی ، یعنی من فکر میکنم یکی از بزرگترین کارهایی که از نظر اهمیت اقتصادی مجلس در طول مدتی که داشته انجام خواهد داد ، تعویض سیستم بانکی است و این چنین گزارشی یک ماده واحده ساده نیست که ما تقدیم میکنیم. با توجه به اینکه من اینجا عرض میکنم که از ابتدای شروع کمیسیون ویژه نظام بانکی توسط برادرانی که برادر کریمی هم عضوشان بودند، پنج ، شش طرح نظام بانکی و عملیات بانکی و غیر بومی و غیره تقدیم کمیسیون شد. یعنی وقتی که ما داشتیم این طرح را رسیدگی میکردیم ، فردایش میدیدیم که برادر عزیزمان آقای کریمی با احساس تعهدی که میکندیک طرح دیگر به کمیسیون تقدیم کردند وباز مثلا هفته بعد یک طرح دیگر تقدیم شد، خوب شما توجه کنید که این طرحهای مکرری که دائم به کمیسیون تقدیم میشد، مدام مامیخواستیم برای هر کدام شش، هفت ماه جلسه ویک گزارش وباز در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و موافق و مخالف. این است که ما به این نتیجه رسیدیم که من حیث المجموع طرحها و لایحه را بررسی کنیم و نهایتاً گزراش راتقدیم بکنیم، دیگر حالا بستگی بنظر جناب آقای هاشمی دارد ومجلس محترم. رئیس- اجازه بدهید من توضیح بدهم و آقای رحمانی را قانع بکنم من تعجب میکنم از یک طرف، یک کارهای مشکلی که مطرح میشود رفقا اعتراض میکنند و میگویند، این چه وضعی است، بگذارید مجلس کار بکند و فلان. از یکطرف در یک لایحه ای به این مهمی که این همه خلاف شرع دارد در مملکت میشود بخاطر ربا ما بیائیم در بحث مشکلی به این شکل خودمان را معطل بکنیم. بعلاوه من روز آخر در کیمسیون ویژه شرکت کردم بنده آنجا بودم که اعضای کمیسیون دو رأی گیری کردند، یک رأی گیری کردند برای رد آن طرح قبلی، یک رأی گیری کردند برای تصویب نهائی این لایحه، هر دو اینها در یکروز شد، یعنی ریک تاریخ، گزارش دادند به هیأت رئیسه ما هم اینجا آورده ایم ، هم رد راگفته ایم و هم تصویب را گفته ایم حالا اگر شما خیلی میخواهید شکلی عمل بفرمایید اول در باره رد آن میخواهید بحث بکنید، کسی هم که مخالف اسم ننوشته است ، هیچکس بحثی ندارد، یا میخواهید تلفیقی بحث بکنید، کسانی که میخواهند مخالف این لایحه بحث کنند، از آن طرح هم دفاع بکنند. ما رأی گیری میکنیم . اول برای رد آن طرح ، بعد برای این رأی گیری میکنیم. حالا چرا آقایان سر این مسأله دارید وقت مجلس را میگیرید ، آنهم موضوع به این مهمی راآلوده کنیم به بحثهایی که یک امائی ، اگری در آن بگذاریم ، خواهش میکنم اینجور برخورد نفرمائید. شماتوضیح بدهید، از نظر آئین نامه هم هیچ تخلفی نشده ، دولت تقاضا داده بطور رسمی و کتبی نامه داده که لایحه ما را زودتر بیاورید. طبق آئین نامه هیأت رئیسه هم موافقت کرده و لایحه دولت را زودتر در مجلس آوردیم . یکی ازنمایندگان – آقا هیچ اشکال آئین نامه ندارد. رئیس- هیچ اشکال آئین نامه ای هم ندارد. آنوقت آقایان سر این مسأله اگر بخواهند یک مدتی بحث کنیم فقط وقت گرفته میشود. آقامحمدی – آقای هاشمی فقط مخبر، در مورد آقای کریمی که نیستند ومن هم عضو آن کمیسیون بودم حق ایشان راپایمال میکنندیعنی آقای کریمی واقعاً در این زمینه زحمت کشیده و باید از ایشان تشکر بشود. نه اینکه ایشان بگویند هر روز یک طرحی رامیآورده است. رئیس – خیر اتفاقاً این جزو تعریفها حساب میشود، باید من هم عرض بکنم از کسانی که روی کار حذف ربا از سیستم بانکی زحمت کشیده آقای فؤاد کریمی است ، ازاول در صدد بود، از اول مجلس مطالعه میکرد، خوب بالاخره با زحمت یک طرحی تهیه کرد. زحمت کشیده ما از زحمات ایشان تشکر میکنیم ، متأسفانه ایشان امروز درجلسه نیستند که نطراتشان را بگویند . حالا انشاءالله بعداً در شور دوم از ایشان استفاده میکنیم. خزاعی – البته من هم منظورم این بود که عرض کردم ایشان طرح میآوردند ، همین بود که زحمت کشیده اند من عرض دیگری نداشتم. خوب پس من ابتدا رد آنرا بگویم یا این لایحه را؟ رئیس- این لایحه الان آمده که با تقاضای دولت مطرح میکنیم. خزاعی- بسیار خوب ، من متن لایحه را خدمت نمایندگان محترم یک دور قرائت میکنم که حضور ذهنی هم برای مجلس بیشتر بشود و بعد گزارش مختصری تقدیم میکنم. رئیس- شور اول است میتوانید کلیات را بگوئید توضیح بدهید. خزاعی (مخبر)- لایحه قانونی عملیات بانکی بدون بهره. فصل اول اهداف و وظایف نظام بانکی در جمهوری اسلامی ایران ماده 1 . رئیس- میخواهید همه را بخوانید؟ نمایندگان که خوانده اند و میدانند، متن آنرا هم که به مطبوعات میدهید ، دیگر خواندن ندارد، توضیحاتی اگر دارید بدهید. خزاعی (مخبر کمیسیون)- بسیار خوب، توضیحی که در رابطه با این لایحه بخدمت نمایندگان محترم عرض میکنم، و همانطوریکه بهر حال ملت ایران هم در این رابطه میشنوند، لازم است عرض بشود که همانطوریکه نمایندگان مستحضر هستند ما وارث یک سیستم بانکی بودیم که این سیستم بانکی در گذشته بر اساس سودآوری وانتفاع مالی استوار بود، یعنی سیستم بانکی کشور بجز بعضی از بانکها که دولت بعنوان یک ارگان دولتی درآنجا سهیم بود ولی اصولا افرادی سرمایه‌هایی را تهیه میکردند، اتخاذ میکردند و با توجه به مقرراتی که در نظام بانکی بود ، بانکهای بیشماری تأسیس میشد، حتی درگذشته بخاطر نمایندگان محترم هست که یکی از بانکها بنام بانک صادرات را مثل مشهوری میگفتند که مانند مغازه های خواربار فروشی در نقاط مختلف ایران، اینها دارای شعبه بودند، البته بانکها دارای خدمات دیداری وخدمات چکی و غیره برای مشتریان بودند . ولی اصولا هدف سیستم بانکی در گذشته هدف سودآوری بود و لذاکاری هم نداشتند به اینکه آیا مردم و طبقات محروم و مستضعف در زیر بار چرخهای بهره و ربا له میشوند یا نمیشوند ؟ و لذا شما شاهد بودید که روز به روز بر سرمایه های بانکها و برسود بانکها افزوده میشد و طبیعتاً روز به روز مردم ، و کارمندان دولت و کارگران در زیر بار اقساط بدهی خودشان له و لورده میشدند و از ابتدای انقلاب هم یکی از چیزهایی که مردم ایران طالبش بودند بویژه بدهکاران به بانکها این بود که حکومت اسلامی وقتی که مطرح میشود مسأله ربا از بانکها حذف بشود، چون در شرع مقدس اسلام ربا حرام است و بعنوان محاربه با خدا و رسول مطرح شده و لذا این بار سنگین از روی دوش مردم برداشته بشود. پیرو همین تذکر و همین اعتقاد اسلامی بود که مجلس شورای اسلامی ازهمان اوان تشکیل به فکر این افتاد که سیستم بانکی کشور را که مانند یک اختاپوسی واقعاً بر جان و مال و اقتصاد مردم چنگ انداخته بودو در آن زمان ظاهراً گریزی هم ازآن حالت نبود، مگر با یک پیش بینیهای بسیار ارزشمند و دقیق، این اختاپوس را از این جامعه بکند و این مسأله ربا که واقعاً حرام است و یک گناه آشکار شرعی است،‌در جامعه اسلامی پاک بشود. بر اساس این تفکر بسیاری از دست اندرکاران منجمله برادرمان آقای کریمی که زحمت کشیدند و ما هم غرضمان همین بود و یادی بکنم اینجا از یکی از برادران بانک سپه که ایشان هم طرحی راتقدیم کرده بودند بنام شهید یعقوبی و برادرمان شهید عبدالکریمی که در اینجا بودند که در ناحیه حزب شهید شدند، من خاطرم هست که این دسته ازبرادران هم در همان زمان شروع کردند به تهیه یک افکاری و طرحهایی برای حذف ربا از عملیات بانکی، آنچه که در ابتدای این فکر مطرح بود و لازم است که نمایندگان محترم به این نکته توجه کنند اینجا بود که آیا ما بیائیم در تمام بانکها را ببندیم و تعطیل بکنیم و مجدداً یک سیستم جدیدی را پایه گذاری بکنیم برای نظام عملیات بانکی؟ یا اینکه نه اگر آن کار به دلایلی مقدور نیست ما بیائیم سیستم بانکی را بررسی بکنیم و لذا آن نقاط منفی آنرا حذف بکنیم و طبیعتاً جایش نقاط مثبتی را ارائه بدهیم. روی این فکر که مقداری صحبت شد و در کمیسیون هم بحث و بررسی زیادی شد،‌ ما به این نتیجه رسیدیم که سیستم بانکی از آنجا که با مسائل پولی و مالی کشور سر و کار دارد و مسائل پول ومالی کشور مانند رودخانه در جریانی هستند که این رودخانه در جریان را توقفش بهیچ عنوان مقدور نیست و طبیعتاً هر توقفی باعث خواهد شد یک مقدار خرابی در اطراف ببار بیاورد و اصولاسیستم اقتصادی کشور ایران مانند سایر کشورهای دنیا طوری نباشد، که با مسائل بانکی هر روز سر و کار دارد. بعنون مثال بسیار ساده ای حتی پرداخت حقوق کارمندان دولت از طریق سیستم بانکی است. پرداخت قبض آب و برق و تلفن مردم از طریق سیستم بانکی است تا برسد به اعتبارات و وامهای اعطائی و غیره که در بخشهای بازرگانی و اقتصادی بکار میرود و طبیعتاً ما به این نتیجه رسیدیم که بستن در بانکها و تعطیل بانکها برای یکسال، دو سال یا چند ماه و پایه گذاری یک سیستم کاملا متناوب کار بسیار بسیار مشکل و تقریباً غیر ممکنی است. بر این اساس در ابتدای کمیسیون که بحثهای زیاد و گاهی خسته‌کننده هم انجام میشد به این نتیجه رسیدیم که ما سیستم بانکی را مورد تجزیه وتحلیل قرار بدهیم و ببینیم واقعاً آنجائی که حرام است و مخالف شرع است، آنجاها را حذف بکنیم و آرام آرام این سیستم را انشاءالله به لطف خدا تبدیل به یک سیستم اسلامی بکنیم و آن بقایائی را هم که خلاف شرع نیست ولی با یک نظام انقلابی اسلامی موافق نیست در درازمدت آن مقدار را هم انشاءالله استحاله بکنیم و به اصطلاح بصورت اسلامی دربیاوریم. روی این حساب و با این نگرش شروع کردیم به بررسی که ما ابتداء بهره را حذف بکنیم. البته در اینکه بهره باید حذف بشود، لازم نیست من دفاع بکنم و گزارش بدهم ، چون از اعتقادات صریح اسلامی است، اما آنچه که بنده به عنوان مخبر کمیسیون خدمت نمایندگان باید گرارش بدهم ، اینجا است و این مسأله مهمی است که ما میدانیم که سیستم بانکی بر اساس بهره استوار است ودرواقع بهره روح سیستم بانکی است در نظامهای بانکی دنیا. آنچه که قابل دفاع است، اینجا است که کمیسیون ویژه نظام بانکی شما که مسأله بهره را از سیستم بانکی حذف کردید و درواقع از کالبد پوسیده سیستم بانکی طاغوتی روحش را بیرون کشیدید ، چه چیزی را جایگزین آن کردید که بتواند کارهایی را که بهره انجام میداده، منافعی را که بهره از نظر اقتصادی داشته است (البته نه از نظر شرعی) آن منافع سالم اسلامی را برساند و علاوه بر مضار بهره را نداشته باشد و علاوه بر آنها سیستم به اصطلاح بانکی را از گردش نیندازد؟ اینجا من لازم است که توضیحی بدهم برای همه نمایندگان محترم و شنوندگانی که میشنوند و آن توضیح اینجا است، که ما برای اینکه بفهمیم که کمیسیون چه کرده، یک توضیح مقدماتی لازم است برای اینکه بدانیم بهره در سیستم بانکی چه نقشی داشت که ما با حذف کردن بهره چه خلائی را بوجود میآوریم و آن خلاء را چه جور باید پرکنیم. توضیحاً عرض میکنم که بهره و ربائی که از پولها و وامها گرفته میشد چند نقشی در سیستم بانکی داشت نقش اول بهره این بود به زبان ساده که وقتیکه سیستم بانکی وام میداد و بهره میگرفت. از طریق این بهره هزینه‌های بانکها را تأمین میکرد. ما در کل کشور در حدود شش هزار واحد بانکی داریم، با این پرسنل عظیم، از اجاره و آب وبرق وحقوق کارمند و غیره، طبیعتاً هزینه های اینها همه از طریق بهره‌ای بود که از وامها گرفته میشد. این یک نقش جزئی بهره در سیستم بانکی بود. نقش دیگر بهره در سیستم بانکی این بود که از این منافعی که توسط بهره ها کسب میشد، بانک یک مقداری خودش باز بهره میداد به سپرده گذاران مثلا کسی که پس انداز میکرد ، یک مبلغی به عنوان جایزه بانک به او پرداخت میکرد ، کسانیکه به اصطلاح سپرده های ثابت در بانکها میگذاشتند، بانک به آنها منافعی میداد. این منفعتی که بانک به سپرده گذاران و پس انداز کنندگان میداد باعث میشد که مردم بروند پولهایشان را در بانکها پس انداز کنندو لذا بانکها از نظر مالی تأمین بشوند. شما بخاطرتان هست که در گذشته به عنوان مثال صندوق پس انداز بانک ملی در سال یک دفعه قرعه کشی میکرد و ، جایزه میداد یاکسانیکه سپرده ثابت در بانکها میگذاشتند (حالا من دقیقاً نمیدانم دوازده درصد، ده درصد، هفت درصد ) بهره روی پولشان میگرفتند و خیلیها بودند که از این طریق زندگی میکردند. خوب این پولهایی را که بانک به سپرده گذاران میداد از کجا میداد؟ از طریق بهره‌هایی بود که اخذ میکرد. پس این نقش دومی بود که بهره داشت، نقش دوم عبارت است از جذب سپرده های مردم بسوی بانکها. اما نقش مهمتر و حیاتی تری که معمولا مردم به آن توجه نداشتند وکارشناسان مسائل بانکی به آن توجه دارند، اینجا است که بهره حربه ووسیله ای بود در سیستم بانکی‌(در تمام دنیا هم اینطور است) که ازاین حربه دولت و سیستم بانکی میتوانست استفاده کند برای سوق دادن سرمایه های بانکها به سوی صنعت ، کشاورزی و غیره ، چه جور؟ توضیحاً عرض میکنم که فرض کنید که سیستم بانکی اگر میآمد و درصد بهره اخذ شده را از وامها نسبت به مثلا رشته نساجی کاهش میداد، میگفت که هر کس بیاید برای نساجی از ما وام بگیرد مثلا بجای ده درصد ، پنج درصد بهره میگیریم ،‌طبیعتاً تمایل مردم و متخصصین جذب میشد که بروند برای نساجی وام بگیرند که بهره کمتری پرداخت کنند. طبیعی بود که به این وسیله بانک میتوانست نساجی را تقویت کند. بر عکس آن اگر میگفت آقا ما برای کشاورزی وام که بدهیم بیست درصد بهره میگیریم، طبیعتاً کسی رغبت نمیکرد که برود با بیست درصد وام بگیرد برای کشاورزی. لذا بهره میتواند وسیله خوبی باشد در دست سیستم بانکی و یا دولت در کشورهای مختلف که به آن وسیله رشته ای از صنعت یاکشاورزی را تقویت کندو رشته ای ازصنعت و کشاورزی راتضعیف کندو توی سر آن بزند و مهمترین نقشی که بهره در کشورهای دنیا وایران بازی میکرد دقیقاً اینجا بود که کمتر هم به آن توجه میشد، شما اگر بخاطرتان باشد وهمین اطراف تهران را نگاه کنید، در اطراف تهران شهرک های بزرگی می‌بینید که این شهرکها همه با وامهایی است که بانک عمران وبانک مسکن و غیره میدادند به خارجیها و یا به داخلیها که اینهمه آپارتمانهای مسکونی و اینهمه ضایعاتی که این شهرکها داشت بوجود بیاید. این مسأله مهمترین مسأله ای است که ما در سیستم بانکی به آن توجه کرده ایم ، خوب، حالا سؤال اینجا است که ما که آمده ایم سیستم بانکی اسلامی را میخواهیم پایه گذاری کنیم و میگوئیم در سیستم بانکی اسلامی هم نباید بهره باشد، آقای کمیسیون ویژه نظام بانکی شما با چه وسیله ای پول مردم را به بانکها جذب میکنید؟ خوب ممکن است که مثلا یک عده از مردم بگویند که ما بخاطر خدا میرویم قرض الحسنه میدهیم به بانک ولی همه که این کار را نمیکنند و علاوه بر این شما خرج بانک را چه جوری تأمین میکنید؟ آیا میخواهید شش هزار واحد بانکی را و اینهمه کارمند بانک را اضافه کنید به کارمندان دولت واز بودجه حاری دولت به آنها حقوق بدهید؟ اینرا چه کار میکنید؟ و علاوه بر همه اینها مسأله مهمتر که نقش بهره در اتخاذ سیاستهای اقتصادی است ، این نقش را شما چه جوری اجراو پیاده میکنید ؟ این سه مورد را اگر من موفق بشوم به لطف خداوند، نظر کمیسیون را آنجور که بود، دقیق تشریح بکنم ، طبیعتاً گزارشی است که باید به مجلس داده بشود پاسخ اول اینجا است. همانطوریکه در لایحه تقدیمی به نمایندگان محترم هست ،اگر نمایندگان محترم خوب نگاه بکنند د رماده 1 که ما آمده ایم اهداف را بیان کرده ایم که خوب مسأله روشن است. در ماده 3 صفحه چهار لایحه ما گفته ایم که بانکها میتوانند دو نوع سپرده ازمردم بگیرند. یکی سپرده های قرض‌الحسنه و دیگری سپرده های سرمایه گذاری، سپرده های قرض الحسنه آن دسته از سپرده‌هایی است که ما یک حسابی در بانکها باز میکنیم بنام قرض الحسنه ، هر بنده خدائی که خواست از ثواب و اجر قرض الحنسه بهره ور بشود. میآید میگوید به بانک آقا من صد تومان، هزار تومان ده هزار تومان میدهم ، یک دفترچه قرض الحسنه برای من باز کنید من پولم رادر سیستم بانکی جمهوری اسلامی قرض الحسنه میگذارم طبیعتاً وقتی قرض الحسنه گذاشت، این آدم توقع هیچ نوع بهره و جایزه و این چیزها را از سیستم بانکی اسلامی ندارد . این یک روش. در مقابل این من همین جا توضیحی بدهم که ما در موارد بعد به بانکها اجازه داده ایم که بانکها هم مانند صندوقهای قرض الحسنه که از خدمات ارزنده به ویژه روحانیت ما است که در گذشته مبارزه میکرد با سیستم بانکی طاغوتی ، این بانک اسلامی هم بتواند برای کسانی که گرفتاریهایی دارند ، مشکلاتی دارند، وامهای کوتاه مدتی ولی با یک مقدارمعقول قرض الحسنه هم بدهد، یعنی ما این اجازه را به بانک اسلامی هم داده ایم.، حالا صرفنظر از این مسأله، پس شق اول سپرده گذاری و پس‌انداز ما قرض الحسنه است که مردم میتوانند قرض الحسنه به بانک بدهند. اما دوم که جان مسأله اینجا است ، شق دوم سپرده گذاری ها سپرده های سرمایه گذاری است سپرده های سرمایه‌گذاری را ما آمده ایم به دو قسمت تقسیم کردیم، یکی سپرده های سرمایه گذاری پس انداز ودیگری سپرده های سرمایه گذاری مدت دار در مورد سپرده های سرمایه گذاری ما بانک راوکیل کرده‌ایم یعنی به بانک وکالت داده ایم که از سوئی سپرده گذار بتواند در اموری مانند مشارکت مضاربه، اجاره، اجاره به شرط تملیک ، مساقات و غیره عمل بکند یعنی بانک به وکالت این کار را میکند. اینرا من باید عرض بکنم که به چه صورت بهره برداری میشود، این سپرده های سرمایه‌گذاری که در بانکها گذاشته میشود، مدت دارهایش هم به دو صورت است، کوتاه مدت و بلندمدت، یکساله و بیشتر این دسته سپرده های سرمایه گذاری یعنی بخش دوم رابانکها میتوانند به وکالت از مشتری و به ترتیبی که در به اصطلاح فصل سوم توضیح داده شده که اگر قرائت میکردم طولانی میشد به آن ترتیب میتوانند از این سرمایه ها استفاده بکنند برای سرمایه گذاری های اقتصادی ، صنعتی ، کشاورزی ، خدماتی، این جان مسأله است یعنی کلا (من کلیاتش را دارم عرض میکنم حالا جزئیاتش را بعداً اگر لازم باشد توضیح میدهم) کاملا به بانکها اجازه داده ایم که بانکها شما وکیل هستید طبق قراردادی که با مشتری میبندید، این پس اندازهایی را که مشتری آمده به نیت سرمایه گذاری گذاشته (سپرده های سرمایه گذاری را) اینها را در این مصارف استفاده کنید. مضاربه کنید، مشارکت کنید، اجاره به شرط تملیک بکنید، مساقات کنید مزارعه کنید و الی آخر طبق آئین نامه ای که مشخص میشود. وقتی طبیعتاً بانک این کار راکرد ، بانکداری سودی خواهد شد ، از بابت این معاملات (من یک نکته را همین جا پای این تریبون عرض کنم که در جامعه عکس العمل مناسب تری داشته باشد) و آن اینجا است که ما به بانکها اجازه میدهیم درمواردی سرمایه گذاری کنند یا مشارکت بکنند که زیان آور نباشد، یعنی سیستم بانکی تشخیص بدهد که پول مردم راکه دارد در این راه بکار میبرد، سوخت نمیکند و بنابر ماده چهار لایحه بانکها میتوانند استرداد اصل انواع سپرده ها را با توجه به نوع آنها تعهد و یا بیمه نمایند. بنابراین هیچ نوع خطری سپرده های مردم راتهدید نمیکند. طبیعتاً وقتی که بانکها آمدند با این پولها این عقود اسلامی را پیاده کردند، دارای منافعی خواهند شد . این منافع بانکها طبیعتاً خواهند توانست آن سه نگرانی راکه من عرض کردم حل بکنند. یعنی هزینه اجرائی سیستم بانکی راتأمین بکند (البته کارمزدی هم بانکها میتوانند به عنوان یک مؤسسه خدماتی بگیرند) . و همچنین میتوانند باعث جذب سپرده های مردم به سیستم بانکی بشود ومهمتر از همه ما در این لایحه توضیحی داده ایم که هیأت دولت (هیأت وزیران) با همکاری شورای اقتصاد و شورای پول و اعتبار که البته دراین لایحه اسمش به میان نیامده ولی شکلش را عوض خواهیم کرد، اینها میتوانند درصد استفاده را بنا به مصالح اقتصادی کشور مشخص کنند. مثلا بگویند که آقا ما امسال در رابطه بامسأله کشاورزی اینقدر اگر بهره وری داشته باشیم خوب است، (یعنی منفعت شرعی) ، در مورد صنعت اینقدر با این ترتیب میتوانند ازمنافعی که کسب میکنند ازراه این قراردادها و یا با افزایش و کاهش سطح مشارکت در مورد مسائل کشاورزی و یا صنعتی و یا مزارعه و مساقات مثلا اختصاص بدهند که امسال سی درصد را اختصاص به مزارعه بدهیم. ده درصد رااختصاص مثلا به مساقات بدهیم، بیست درصد رااختصاص به مشارکتهای صنعتی بدهیم. با این بالا و پائین کردنها ، دولت میتواند نقشی را که بهره مذموم در سیستم بانکی برای سوق دادن سرمایه ها به سوی صنعت یا کشاورزی داشت، همان نقش را به شکل اسلامی و قابل قبول و خداپسندانه اش به این وسیله در اینجا پیاده بکنیم. یک مسأله دیگری را که من لازم میدانم در اینجا توضیح بدهم البته توضیح دادن راجع به سیستم بانکی همانطور که عرض کردم مثنوی هفتاد من کاغذ شود یعنی باید نقش پول، مسأله نقدینگی ، شبه پول، مسائل اعتبارات ، تسهیلات و وامهای اعطائی را توضیح داد که این ساعتها وقت میگیرد و فرصت نیست لذا در این چند دقیقه من تیتروار مطالب را عرض میکنم و اگر سؤالی بود بعد پاسخ خواهم داد. مسأله دیگری را که من باید اینجا عرض بکنم که در ذهن بعضیها از بیرون ممکن است که اشکال باشد اینجا است بعضیها ایراد میکنند و شنیده شده که میگویند اگر بانک بیاید سه درصد ، چهار درصد کارمزد بگیرد خوب این کارمزد همان بهره ای است که شمااسمش را کارمزد گذاشته اید و کلاه شرعی درست کرده اید که من این جمله رادر بیرون از بعضی ها شنیده ام اینرا باید من توضیح بدهم. کارمزدی که بانک میگیرد حالا سه درصد . چهار درصد ، دو دصرد بعضیها وقتها اصلا ممکن است نگیرد بنابر لایحه ایکه ، تصویب کرده ایم این کارمزد بهیچ عنوان بهره نیست. چرا؟ به دلیل اینکه شما میدانید که یک قسمت عمده ای که بانکها کار میکنند خدماتی است که به مردم میدهند. یعنی چه؟ به اصطلاح بانکی میگویند خدمات دیداری، یعنی اینکه مثلا من کارمند دولت حقوقم را دولت به بانک میریزد من هم یک دسته چک دارم هر وقت دلم خواست میروم بانک و چک میکشم وپول میگیرم. در واقع اینجا بانک برای من دارد عهده دارخدمتی میشود یعنی پول من را از چنگ دزد، سارق ، حوادث ، آتش سوزی محافظت میکند. بنابراین بانک خدمتی بمن کرده یا مثلافرض کنید من پولم را در تهران در بانک میگذارم ودر رشت یااصفهان یاشیراز چک میکشم و پولم را میگیرم و دیگر پول را در جیبم نگذاشته ام اینهمه راه ببرم که دائم در هول وهراس باشم پس اینجا بانک بمن خدمت کرده و امثالهم. اصولا اینجا بانک دیگر مسأله بانک بودنش مطرح نیست در اینجا بانک مبدل میشود به یک مؤسسه خدماتی مانند مؤسسات حمل ونقل بار،‌چه جور خدمت میکند از شما پول میگیرد؟ مانند مؤسسات دیگر رفاهی و یا غیره که خدمت میکنند روی این حساب وقتی که کارمندان بانک هزینه‌هایی دارند خرجهایی دارند و در اینجهت خدماتی را به مشتری عرضه میکنند طبیعتاً گرفتن دستمزد از مشتری هیچ کار ناپسند و نامعقولی نیست واین مسأله در صندوقهای قرض الحسنه هم که سابقه چندین ساله دارد و همانطور که عرض شد از خدمات روحانیت و مسلمانان متعهد کشور ما بوده ادامه داردو سابقه دارد و انجام هم میشود چون اگر نشود اصلا معنای معقولی قضیه پیدا نمیکند. لذا من تصور میکنم که این توضیحات در رابطه با این لایحه برای شور اول کافی است و درشور دوم که لایحه خدمت نمایندگان محترم هست هر نظر و هر پینشهاد و هر اعتراضی اگر احیاناً به این لایحه بود چون ما ادعا نمیکنیم که این لایحه یک لایحه کاملا بی نقص است. نه، ممکن است نقائصی داشته باشد هر نوع نظر و پیشنهادی که بود نمایندگان محترم پیشنهاداتشان را به بنده یا به منشیها تقدیم میکنند و ما درشور دوم در لایحه منظور خواهیم کرد فقط من آخرین جمله ام ایسنت که توجه میدهم نمایندگان محترم و مردم را و توجه میدهم کارمندان سیستم بانکی کشور را که توجه داشته باشند برای اولین بار در دنیا جمهوری اسلامی ایران میخواهد یک سیستم بانکی استوار بکند که این سیستم بر ربا متکی نباشد و لذا این لازمه همکاری فکری نمایندگان محترم و همکاری اجرائی کارمندان بانک و همکاری مادی و معنوی مردم ایران را لازم دارد. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته. رئیس- متشکر ، خوب، ما فقط یک مخالف در کلیات داریم که آن هم آقای موحدی ساوجی هستند. منشی- آقای موحدی صحبت میکنید؟ موحدی ساوجی – بلی. رئیس- اگرمیخواهند صبحعت کنند بعد از تنفس صحبت کنند. یک ربع ساعت تنفس میدهیم. (جلسه در ساعت 30/10 بعنوان تنفس تعطیل و مجدداً در ساعت 05/11 تشکیل گردید.) رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم. جلسه برای ادامه مذاکرات رسمی است. گزارش کمیسیون را شنیدیم . آقای موحدی ساوجی به عنوان مخالف صحبت کنند. موحدی ساوجی- بسم الله الرحمن الرحیم. «احل الله البیع و جرم الربوا» ممکن است کسی تصور بکند که مخالفت با لایحه مطروحه که لایحه عنوانش حذف ربا از سیستم بانکی است تصور بکنند که لابد بنده که مخالف هستم مخالف حذف ربا هستم و موافق وحود ربا در صورتی که این چنین نیست و در مجلس چه بسیار افرادی هستند که با این لایحه مخصوصاً موارد خاصی از لایحه مخالفت دارند اگر چه برای صحبت کردن به دلائلی که لابد خودشان داشته اند آماده نبوده اند. اما بدون تردید از آرمانهای همه امت اسلامی ما و همه ملتهای مسلمان اینست که باید اسلام حاکم بشودو بدون تردید وجود ربا و رباخواری چه بصورت علنی و صریح وروشن و چه رباخواری با حیله‌ها و کلاه گذاریها آنهم کلاههای شرعی تمام انواع واقسام رباخواری که درفقه اسلام حرام شده همه اینها حرام است. مطابق فتوای امام دام ظله العالی ربا اگرچه به حسب ظاهر یک ظاهر غیر ربوی بخواهند به یک معامله ای بدهند ، به یک وام دادن ظاهری حیله های دیگری که افراد بکار میبردند در گذشته شاید حالا هم بعضیها باشند بخواهند اینجور حیله ها رابکار بگیرند، اینها همه ربا را از ربوی بودن و از ربا بودن واز حرام بودن و از آنهمه مجازاتهای شدیدی که در قرآن کریم و روایات برای ما نقل شده و رسیده نمیتواند دور کند بنابراین سیستم بانکی ما که ازگذشته بجا مانده و این سیستم قطعاً ازکشورهای دیگر گرفته شده یعنی تشکیلاتش نحوه سپرده ها، سودی که تعلق میگیرد ، نحوه دادن وام به افراد اینها چیزهایی است که با همه پیچیدگیهایی که دارد مانند کل نظام گذشته که یک نظام شاهنشاهی و طاغوتی و ظالمانه بود اینهم یک نظام در واقع غربی است و سیستم باطل ونامشورع و اینجا ما اگر میخواهیم این بنا را و این ساختمان را ویران بکنیم باید حقیقتاً ویران کنیم یعنی تمام پایه ها و ضابطه ها و معیارها و عملیات و فعالیتهای بانکی که اینها غیر اسلامی است همه را دور بریزیم و بعد بجای این سیستم وبجای این ساخمان یک ساختمان واقعاً اسلامی و حقیقتاً شرعی که با همه موازین و ضوابط اسلام و شرع وفق بدهد جایگزین بکنیم . البته بیشترین سخن من و عرض من در این لایحه مربوط میشود به همان شویه ای که میخواهیم جایگزین این سیستم بکنیم و آنهم بیشترش در مواد 3 تا 6 ذکر شده است. از نمایندگان محترم تقاضا دارم که این مواد 3، 4، 5، 6 را که در صلحه 4 این لایحه هست دقت بفرمایند . در اینجا آنچه را که بعنوان بدل و جانشین برای سیستم ربوی بانکی غربی خواسته اند قرار بدهند این چیزی است که با اسلام تطبیق نمیکند. زیرا می‌بینیم که اولا در رابطه با ماده 3 میگوید که بانکها سپرده هایی را که قبول میکنند این سپرده ها دو قسم است. الف وب. الف: سپرده های قرض الحسنه است یعنی همانکه در اسلام رویش خیلی تأکید شده است حتی قرض‌الحسنه از صدقه ثواب و فضیلتش بالاتر هست یعنی اگر انسان یک چیزی را یک پولی را به کسی وام بدهد که بعد اصل آنرا به این برگرداند و قرض الحسنه به آن میگویند و سودی هم رویش نگیرد انتظاری هم رویش نداشته باشد منتی هم رویش نگذارد این از اینکه عین همین پول را مجانی بخواهد به او ببخشد و صدقه بدهد ثوابش بالاتر است و قرض الحسنه. در اینجا خیلی شکل واقعاً کم رنگی در کل این لایحه پیدا کرده و ما هیچگونه روشی که تشویق کننده مردم که پولهایشان را بعنوان سپرده قرض الحسنه بگذارند در این قانون مشاهده نمیکنیم بعد بیشتر جنبه‌های تشویقی در جهت مضاربه ، مشارکت ، اجاره آنهم نه اینکه افرادی که پول را میگذارند خودشان وارد مضاربه بشوند، نه اینکه خودشان مشارکت بکنند نه اینکه خودشان مساقات یا امثال ذلک یعنی عناوین شریعه ایکه درمعاملات هست و مشروع است و صحیح است خود افراد به هیچوجه وارد این معاملات نمیشوند و میآیند در اینجا در واقع افراد در قراردادهایی که میبندند پولهایشان را میسپارند بانک را موکل خودشان قرار میدهند یعنی این شخص میشود موکل و بانک میشود وکیل و آیا این توکیل و وکالت و وکیل قرار دادن بانک در معاملات آنهم به این شکل مشروع هست یا نه. این نیاز به دقت و بررسی و بحث زیاد دارد و اما مسأله دیگری که بنظر من میرسد این است که ما آمده ایم در این لایحه یک کلاه شرعی را برای دادن و گرفتن ربا نسبت به سپرده های مردم گذاشته ایم منتها یک کلاه شرعی جدید ، مدرن ، امروزی و یک کلاه شرعی بزرگ که با کلان شرعیهای قبلی که فرد فرد مورد به مورد مثلا میرفت هزار تومان میداد با یک دستمال میگفت این هزار تومان را با یک دستمال به تو میدهم و بعد از ششماه دیگر تو هزار و دویست تومان یا هزار و سیصد تومان بمن بده اینجا آمده در کل جریان پولی ودر واقع مالی مملکت بانک را یک کلاه کرده بعد تمام افرادی که سپرده اینجا میگذارند000 رئیس – وقتتان تمام شد آقای موحدی. موحدی ساوجی – یک ساعت و نیم مجموع مخالف و موافق باید صحبت بکنند. رئیس- ده دقیقه هر نماینده ای ، آن کسی که یک ساعت و نیم را خوانده است آن ده دقیقه را هم باید بخواند. موحدی ساوجی- اگر این است که من هنوز عرایضم را نگفته ام یعنی اگرمیخواهید شما یک لایحه به این مهمی را بدون اینکه جنبه هایی دارد 000 رئیس- خیلی خوب، بهر حال اینها را که میخوانید یکبار هم آئین نامه را بخوانید. موحدی ساوجی- خوب، اجازه بدهید من در دو جمله بگویم چون نتوانستم عرایضی که داشتم بگویم . رئیس- دهدقیقه خیلی میشد حرف بزنید، خودتان را معطل کردید. موحدی ساوجی – حالا عرض میشود که اینجا اگر چنانچه با پولهایی را که میگیرند این پولها را برای هر فردی که پولش را به حساب میگذارد اگر عین پول او را درمضاربه ، مشارکت وامثال اینها بکار میبردند و بعد عین موازین فقهی اگر سود میبرد مطابق قرارداد تقسیم میشد اگر ضرر میکرد ضرر و زیان هم تقسیم میشد اینجا بحثی نبود. اما در اینجا آمده اند هم اصل پول را تضمین کرده‌اند که هیچوقت ضرر نخواهد داد. ماده 4 راملاحظه کنید (رئیس: وقتتان تمام شد) در ماده چهار «بانکها میتوانند استرداداصل انواع سپرده ها را با توجه به نوع آنها تعهد و یا بیمه بنمایند» بنابراین اصل پول راعلی ایحال تضمین کرده اند و بعد سود را هم اینجا گفته اند هر کس بمیزان و نسبت پولی که میگذارد یعنی حجم پولش و به نسبت مدتی که این پول در بانک میماند به او سود تعلق میگیرد بعد هم ممکن است یک حسابی برای سپرده های این چنانی اگر گذاشتند مدت دار یا بی مدت . اگر یک حسابی دولت باز کرد فرض کنید پنجاه میلیارد تومان به این حساب رفت با این پنجاه میلیارد تومان یک وقت ممکن است بانک فقط با ده میلیاردش مشارکت ومضاربه یا مثلا کارهای تولیدی و کارهای بازرگانی ، خدماتی بکار زد ولی آن مقدار بقیه یعنی چهال میلیارد را بکار نزد ولی در اینجا تضمین شده با آن ده میلیارد که به کار میزند و معاملات انجام میدهد و سودی که میبرد این سود را بین تمام کسانی که پول گذاشته اند، چه پولشان به مضاربه و مشارکت گذاشته شده باشد و چه نگذاشته شده باشد بین همه تقسیم میشود در واقع بنظر من این یک کلاه شرعی است و ما یک مقدار ترسیده ایم بااینکه مردم همراه ماهستند. من خدا شاهد است الان میدانم که کسانی هستند (رئیس: وقتتان تمام است ) پانصد هزار تومان پول دارند و چون میدانند امام فرموده اگر پولشان را به بانک بگذارند یک سودی رویش میآید و آن سود را نمیتوانند بگیرند پولشان را بانک نمیگذارند یعنی افراد متدین متشرع و آدمهای انقلابی ما زیاد داریم که کم یا زیاد یا متوسط دارای پولی هستند میخواهند بانک بگذارند اما بانک الان نجس است چون نجس است نمیگذاند بنابراین شما نترسید همانطور که اصل انقلاب را کردید 00 رئیس- آقای موحدی دیگر وقتتان تمام است نصیحت نفرمایید. موحدی ساوجی – خداحافظ. منشی- موسوی خوئینی ها موافق. موسوی خوئینی ها – بسم الله الرحمن الرحیم. برای اینکه من هم به سرنوشت آقای موحدی گرفتار نشوم بدون مقدمه وارد بحث میشوم . ملاحظه بفرمایید همه قبول داریم که باید بهره از سیستم بانکی حذف بشود و بجای آن ایده آل همه ما اینست که اگر میشد همه پولداران پولشان را در زمانی که احتیاج ندارند بیاورند داخل سیستم بانکی بگذارند و بانک هم به همه کسانی که میخواهند کار بکنند ولی پول ندارند از این طریق سرمایه بدهد و آنها مشغول کار بشوند. خوب،‌همه میخواهند اینطور باشند ولکین این خواسته ما بدون توجه به واقعیات موجودی است که الان ما با این واقعیات دست به گریبان هستیم یعنی از یکطرف شما ملاحظه بفرمایید که بسیاری از کسانی که پولهای خودشان را بصورت سپرده در بانکها گذاشته اند طبق آماری که بعضی از مسؤولین میدادند بصورت تقریبی عرض میکنم حدود نود درصد کل سپرده ها و پس اندازهای موجود در بانکها متعلق به تقریباً پنج درصد از کل سپرده گذاران است و حدود ده درصد از کل این موجودیها و سپرده ها متعلق به 95 درصد سپرده گذاران است و ما باید ببینیم آن پنج درصدی که 90 درصد سپرده ها در اختیارشان هست آیا آنها انسانهایی هستند که در همین مرحله یا همین سرعت بعد از سه – چهار سال از جمهوری اسلامی به وضعی رسیده باشند که حاضر باشند بیاورند ده میلیون تومان، بیست میلیون تومان ، پنجاه میلیون تومان پولهای راکدشان را داخل سیستم بانکی بگذارند و بگویند «قربه الی الله » ما نه بهره میخواهیم ، نه سود میخواهیم فقط بخاطر ثواب آورده ایم و گذاشته ایم اگر اینطور بود یقیناً مامتوسل به این شیوه هایی که در لایحه آمده نمیشدیم ولی واقعیت اینست که اینطور نیست صاحبان این اندوخته ها به هر حال برای اندوخته‌هایشان سود و بهره میخواهند واگر ما بگوییم بهره حذف بشود ولکن بجای بهره ابزاری در اختیار سیستم بانکی قرارندهیم که با استمداد از آن ابزار این اندوخته ها را همچنان در داخل سیستم بانکی نگهدارد طبعاً اینها پولیهایشان را ازبانکها بیرون میکشند و شما میدانید که فاجعه این وضع چه خواهد بود که در حال حاضر آن پنج درصد بیایند آن نود درصد موجودیها را از بانکها بیرون بکشند بدلیل اینکه وقتی بهره نبود آن دیگر به چه دل خوشی میآورد پولش را آنجا میگذارد و طبعاً وارد بازار آزاد میشود یا رباخواری در بازار آزاد رواج پیدا میکند یا شروع میکند به بورس‌بازی روی انواع کالاها و هر چیزی که بتواند بخرد و بفروشد و یا اینکه هجوم میبرد به سمت خرید کالاهای مصرفی بیش از اندازه مصرف و کالاهای تجملی و لوکس و امثال ذلک به هرحال پس ما در وضعی هستیم که ناچاریم اگر میگوئیم بهره نباشد ابزاری در اختیار سیستم بانکی قرار بدهیم که با آن ابزار اولا اسلامی باشند، خلاف شرع نباشد و من تقاضا میکنم که این جمله کلاه شرعی واین چیزهاتعبیر نشود واین مطلب همان چیزی است که رباخواران انما البیع مثل الربوا» آنها میگفتند بیع هم مثل ربا است اگر بیع حلال است پس ربا هم حلال است . این طرف قضیه را ما نباید بگوییم که اگر ربا حرام است پس بقیه عقود هم کلاه شرعی است که حتماً اینرا برادرمان نمیخواست بگوید . اما تعبیر کلاه شرعی اساساً صحیح نیست. اگر ما قبول کردیم که اسلام ربا را حرام کرده خوب باید قبول کنیم که بیع را حلال کرده ، مضاربه را حلال کرده، مشارکت و مساقات ، مزارعه و انواع این چیزها را حلال کرده البته حلالی که ما نمیگوئیم حتما باید از آن استفاده بشود. عرض کردم ایده آل ما اینست که جامعه به آنجایی برسد که پول داران پولشان رادر زمان بی نیازی مجانا در اختیار سیستم بانکی قرار بدهند تا بانک هم تجهیز کند در بخش اقتصاد و فعالیتهای اقتصادی برای کسانی که کار میتوانند بکنند ولی سرمایه ندارند ولی تا به آنجا ما برسیم و جامعه ما به آن حد برسد اولا کار فراوان لازم است و همه اش هم دست بانک نیست. این بانک نیست که بتواند جامعه را به یک چنین مرحله تکاملی برساند، انواع مسائل مختلف لازم است در جامعه پیاده بشود وا نشاءالله احکام اسلامی هر چه بیشتر اجرا بشود ما امیدمان این است و مطمئن هستیم جامعه به آن سمت حرکت میکند انشاءالله به جائی میرسیم که اساساً دیگر افرادی در جامعه پیدا نشوند که دارای صد میلیون تومان پول بیکار باشند و اینرا داخل سیستم بانکی بگذارند و ماه به ماه از سودش هم استفاده کنند و بیکار هم در جامعه بچرخند. ما امیدواریم به آنجا برسیم که چنین فاصله هایی نباشد که جمعی این چنین ثروتمند و جمعی دیگری هم میخواهند کار بکنند اما سرمایه ندارند ولی تا رسیدن به آنجا خیلی کار دارد و با زور هم نمیشود. اینها کارهایی نیست که زور و تحمیل و اینطور چیزها در آن باشد و ریسک هم شاید در اینجا برای بسیاری از مسؤولین و دست اندرکاران قابل قبول نباشد که ما بیائیم یک مرتبه بهره را حذف کنیم و بگوییم بهره نیست و هرکه میخواهد پول بگذارد و بانک صرفا بر اساس قرض الحسنه و هر که هم نمیواهد نیاورد. این یک ریسکی است که در زمینه مسائل اقتصادی فعلا مسؤولین و آنهایی که دستشان از نزدیک در آتش است حاضر نیستند این ریسک را بپذیرند شاید منطقی هم بنظر نمیرسد. بنابراین ما وقتی که بهره را حذف میکردیم در کمیسیون هم بحثش بود ناگزیر به اینجا رسیدیم که باید ابزاری در اختیار سیستم بانکی قراربگیرد که این اندوخته ها و پس اندازها را همچنان در داخل سیستم نگهدارد و بعد با سیاستهای اقتصادی و برنامه ریزیهای اقتصادی دولت در بخشهای مختلف اقتصادی تجهیز کند. ضمنا یک نکته دیگر هم هست که بعضیها هستند که پول دارند ، توان کار کردن ندارند و اسلام هم برای اینها یک فکری کرده شما میفرمایید آن کسی که قدرت کار کردن بدلائل مختلف ندارد اما پول در اختیارش هست اگر اسلام راهی به او نشان داده که از طریق قانون مضاربه یا مشارکت یا مساقات یامزارعه این پولش را بکار ببندد مقداری هم سود عایدش بشود که زندگی او را تأمین بکند این مگر بد است این کجایش اشکال دارد؟ بنابراین برای این زمینه ها هم فکری شده واسلام فکر کرده واین انواع عقود و معاملات را پیشنهد کرده است. ما هم در لایحه آمدیم همین ابزار را در اختیارسیستم بانکی قرار دادیم که با کمک از این ابزار بتواند فعلا این وضع موجود و این مرحله رابگذراند و انشاءالله باتلاشی همه جانبه در همنه ارگانهای اقتصادی آرام آرام ما به سمتی برویم که چنین اندوخته های کلانی وجود نداشته باشد اما تا هست ما هم باید برایش چاره‌ای بیندیشیم و یک نکته قابل توجهی که آن طرح در کمیسیون رد شد برای اینکه آن طرح به این مسأله مهم فکر نکرده بود آن آمده و گفته بهره را حذف کنیم اما بجایش چه بگذاریم برای اینکه مردم پولشان را در داخل سیستم بیاورند ؟ جوائز، خوب شما فکر کنید جوائز زیارت و حج ومسافرت عملی یا یک یخچال این برای یک آدمی که چندمیلیون تومان پو ل دارد چه ارزشی دارد؟ که بگوئیم شما پول خودت را بیاور و بگذار اینجا بعد یک سفر حج آن هم بر حسب قرعه به تو تعلق میگیرد. خوب، او با این حرفها نمیآورد پولش را داخل سیستم بگذارد ، با جایزه یا انواع بیمه‌ها که پول در اینجا نمیگذارد شما بیاورید پولهایتان را بگذارید اینجا اگر یک وقتی ماشین شما تصادف کرد ما آنرا بیمه میکنیم اولا بیمه در حال حاضر هم آزاد است هر کسی بخواهد بیمه بکند ماشینش را یا خانه اش را یا مغازه اش ، سرمایه اش الان هم امکان دارد ضمن اینکه باز همانطور که عرض کردم این مسائل بیمه وجایزه. و این قبیل چیزها برای آن پنج درصد بهیچوجه انگیزه نخواهد شد که آنها پولشان زا بیاورند و داخل سیستم بگذارند. علت اینکه آن طرح رد شد اصولا به این مسأله مهم فکر نکرده بود و به شیوه هایی متوسل شده که هیج اثری برای جذب سپرده ها و اندوخته ها د رداخل سیستم نداشت. البته این لایحه ایکه تهیه شده ودر کمیسیون اصلاحاتی هم شده هنوز هم نقائصی دارد به اعتقاد خود ما بخصوص در بخش قرض الحسنه بسیار کم روی لایحه کار شده انشاءالله در شور دوم با پیشنهاد ها این بخش را هم یک مقدار توسعه میدهیم واصلاحات دیگری که نمایندگان محترم پیشنهاد میکنند انشاءالله برای شور دوم ولی باز هم عرض میکنیم که آن چیزی که ما الان در این لایحه پیشنهاد میکنیم یک سیستم بانکی اسلامی ایده آل نیست زیرا که مسائل اقتصادی همه اش در درون سیستم بانکی حل نمیشد.بخشهای دگیر اقتصاد هم هست که همه دست بدست هم که بدهد انشاءالله بتدریج ما به چنین سمتی داریم حرکت میکنیم و انشاءالله به آنجا هم خواهیم رسید ولی اصلا برای این مرحله با حدود دوازده ماه کار و حدود چهل و چند جلسه ای که کمیسیون ویژه انجام داد این بهترین شیوه ای بود که به آن رسیده که من تصور نمیکنم این چهار چوب عوض بشود ولی قابل تکمیل هست من همانطور که آقای خزاعی هم گفتند مسائل بسیاری در رابطه با این لایحه هست اما دیگر وارد جزئیات خواهیم شد، ‌در کلیسات من همین مقدار را کافی میدانستم انشاءالله با این رأیی که نمایندگان خواهند داد و پیشنهادهای بعدی کمیسیون ویژه لایحه را تکمیل خواهد کرد . والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته. رئیس- متشکر ، مخالف بعدی. منشی- آقای آقامحمدی مخالف. آقا محمدی – بسم الله الرحمن الرحیم . در اصل این مطلب که بالاخره باید چاره ای اندیشید و راهی را باید پیدا کرد و کمیسیون که خود من هم عضو بودم واقعاً مقدار زیادی وقت صرف کرده و تا آنجا که امکان بوده همه کار کرده اند هیچ بحثی نیست و بحث مخالفت من هم بیشتر توجه به نقاط ضعفی هست که در آن وجود دارد. انشاءالله برای اصلاح هر چه بیشتر و بهتر چون این بحثی است که به سرنوشت اقتصادی کشور ارتباط وسیع و عمیق دارد و خوبست که در اینجا نقاط ضعفش برای مجلس روشن باشد و یکی از فلسله مخالفت و موافقتها همین است که مجلس در جریان کلی مسائل قرار بگیرد انشاءالله با مسأله فعال برخورد بشود. نکته ای که در اینجا هست این است سیستمی که بنا شده یک سیستم واقعی نیست و یک سیستم مصالحه ای است به این معنا که در اینجا ما بصورتی که پول این آقا را بگیریم و با پول این آقا وارد معامله بشویم، وارد مضاربه ومشارکت بشویم اینطوری نیست ما کلیه پولها را ناچاریم بگیریم یک مقدار از این پولها را وارد معامله میکنیم، یک عده اول قضیه وارد میشوند،‌ یکعده وسط آن میآیند یک عده دو ماه بعد میآیند و پولشان را میخواهند ببرند. یکی یکسال میخواهد پولش باشد واینها مشخص نیست یعنی بصورتی است که طرف میتواند پولش را بیاورد و بگذارد در آن وقت ممکن است معامله ای هم وجود نداشته باشد در یک وقت دیگری معامله باشد . ناچار سیتسم بانکی وقتی میخواهد سود را تقسیم بکند چگونه برخورد میکند. برخوردش محاسبه عددی است یعنی میگوید که ما اینقدر پول داشتیم یا اینقد ر پول وارد معامله شده ایم در سر سال این مقدار سود بدست آورده ایم پس پول این آقا هم این مدت و این مقدار در اختیار ما بوده اینقدر سودش میشود. در صورتی که ممکن است پول فلانی که مرداد آورده و مهر برده هیچ در معاملات ما دخالتی نکرده باشد و وارد اصلا صحنه معامله ای و جریانی نشده باشد.این یک مطلب است که شورای نگهبان هم نظرشان این بوده که این جا باید مصالحه بشود یعنی باید از اولی که طرف بیاید مصالحه بکند این سود، سود واقعی نیست، پس یکی این است که معامله واقعی به معنایی که ما مورد نظرمان است در شرع که طرف میآید و طرف ما میشود نیست. نکته دوم این است که در این جا ما آمده ایم اصل پول را از این طرف تضمین کرده ایم و از طرف مقابل تضمین نیست یعنی از طرفی که سپرده گذار میآید و پولش را میگذارد ، پول پیش ما تضمیم شده است البته یک مصالحی دارد که ما باید این کار را بکنیم. آن مصالحش را هم من توجه دارم ولی من مخالفم و دارم نکات منفی قضیه را برای توجه ذهن نمایندگان عرض میکنم ما از یکطرف تضمین میکنیم اصل سپرده را و بقیه اش میشود در این که در سود با ما شریک است البته این از لحاظ قراردادهای شرعی هم، اشکال شرعی نمدارد که ما بخواهیم تازه قرارداد هم بکنیم که عیب ندارد در سود، ولی میخواهم بگویم معامله یک معامله جدی نیست یعنی به آن معنا که ما از مضاربه میفهمیم ، از مشارکت میفهمیم ، از معاملات بطو رمعمول بین مردم رایج است در رابطه مردم با بانک اینطوری نیست و یک صورتی دارد و شکلی دارد وبیشتر توجه چون جلب سپرده ها بوده این به اصطلاح به این صورت شکل داده شده و آن حالت طبیعی قضیه را ندارد و لذا ممکن است مفاسدی هم داشته باشد. مفسده اش ازاین جا ممکن است باشد که چون بانک اطلاعاتش زیاد است و امکانات دولتی را در اختیار دارد بتوانددر درازمدت جلو بخش خصوصی را مانع بشود وسد بشود یعنی اگر بخش خصوصی از کانال بانک بیاید وعمل بکند موفق تر باشد تا خودش بخواهد و برود و عمل بکند . چرا؟ برای اینکه افقی که در اینجا برخورد میشود یک افق تضمین شده اصل سرمایه است یک کسی میرود وارد معامله میشود که تمام اطلاعات را در اختیار دارد، در آن جایی که من بدون این اطلاعات و بدون این تضیمنها وارد معامله میشوم طبیعی است که رقابت من با بانک یک رقابت جدی واقعی حاکی از استعدادها و لیاقتها نیست که معلوم باشد بانک لیاقت بیشتری داتشه مسؤولش و مجریانش رفته اند و معامله بهتری کرده اند و من که در بیرون شخصاً و استقلالا خواسته ام عمل بکنم لیاقت کمتری بلکه او امکانات بیشتر دارد و من از آن امکانات کلا محروم هستم و این بنظر من در جامعه ایجاد اشکال میکند یعنی این میتواندیک نقطه منفی حرکت باشد ضمن اینکه آن طرفهای مثبتش هم باز دست میگذارم که آن طرفهای مثبتش را هم موافقین گفته اند و خواهند گفت واشاره خواهند کرد. مسأله دیگری که در این جریان حذف ربا از سیستم بانکی به این شکل موجود است این است که ما در اینجا قرض الحسنه را در آن نیامده ایم تکالیفش را معین بکنیم. شما لایه را مطالعه بفرمایید. ما در بخش سوم که آنجا آمدیم و گفتیم برای تمام حسابها گفته ایم که چگونه عمل میکنند و مکانیزم عملشان چیست؟ اما قرض الحسنه که یکی از پایه های این بانک باید باشد و محور باید باشد متأسفانه اصلا مکانیزم عملش بحث نشده و معلوم است که در کل این فکر که اصل قرض‌الحسنه است برای جبران هزینه ها ما این عملیات را انجام میدهیم یا برای جذب فقط سپرده‌هایی که توانائی عمل استقلالی در بیرون ندارند ما اینکار را بکنیم اینطور برخورد نشده یعنی ما به این صورت برخورد کرده ایم که پول آقا را جذب میکنیم و با پول ایشان میرویم سرمایه‌گذاری میکنیم و سود برایش میبریم. در صورتی که من فکر میکنم کار بانکی که ما میخواهیم بگذاریم این باید باشد آدمهایی که پول معطل دارند باید بصورت قرض الحسنه در اختیار ما بگذارند حالا اگر ما تشویقشان هم بکنیم و جایزه شان هم بدهیم حتی نمیدانم در قرض داریم اگر طرف مقابل یک چیزی هم اضافه بدهد بدون قرارداد طبق فتوای امام هیچ اشکالی هم ندارد ما میتوانیم از آن ابزارها هم استفاده بکنیم اما نباید بانک یک تجارتخانه بشود، نباید بانک بعنوان یک مؤسسه تجاری دربیاید، بانک باید بعنوان یک مؤسسه مالی باقی بماند. بانک باید جزئی از کارهایش این باشد بقیه کارش و عمده کارش باید راهگشائی مالی برای مردم باشد نه این که بانک یک طرف تجارتی باشد که خودش وارد معاملات رقابتی در جامعه بشودو با رقابتی که انجام میدهد بتواند یک جو ناسالمی را هم خدای ناکرده ایجاد بکند و با توانهایی که دارد، گفتم در قیمت‌گذاری میتواند تأثیر بگذارد در جاهای دیگر، درشورای اقتصاد، در هیأت دولت ، تمام اینها میتواند سیاست بگذارد برای اینکه پولش در خطر نیفتد و منافعش در خطر نیفتد و جاهائی که سرمایه‌گذاری کرده به اشکال برخورد نکند. این آن مسائل عمده ای بود که من بنظرم آمد در اینجا اگر نمایندگان محترم برای دور بعدش چون من مخالف این نیستم که این کلیاتش تصویب بشود چون بالاخره راه میخواهیم اما واقعیتش این است که اگر نمایندگان محترم برخورد فعالتری با مسأله بفرمایند و مطالعه بکنند هر کدام از نقطه نظرها را بخصوص از کسانی که در اسلام تبحر بیشتری دارند و جدی با مطلب برخورد بکنند امیدواریم که انشاءالله آن چیزی را که ما در این نظام جایگزین میکنیم و بنام اسلام در دنیا ثبت خواهد شد. که این است شیوه اسلام واثر بسیار زیادی هم در بیرون دارد انشاءالله مجلس با این مسأله خیلی جدی و اساسی برخورد بکند و بتواند یک چیز پرباری را تقدیم امت اسلامی بکند. من در همین حدش هم که انجام شده باز تبریک عرض میکنم وامیدوارم که این قدمها هر چه بیشتر و سریعتر هم برداشته بشود. حسینعلی رحمانی – ایشان مخالف نبودند. رئیس- ایشان نقاط ضعفی را گفتند، اتفاقاً توی این آئین نامه جدید گفته ایم که مخالف میتواند در جزئیات 000 حسینعلی رحمانی – در جزئیات برای رد کلیات نه برای تذکر . رئیس- خوب ، حالا یک موافق هم صحبت کند. منشی- موافق بعدی آقای بجنوردی است . بجنوردی- بسم الله الرحمن الرحیم. واقعیت این است که برای تدوین یک نظام بانکی باید وضعیت موجود در جامعه را، وضعیت اقتصادی اش را در مد نظر گرفت. ما نمیتوانیم بوسیله تغییر نظام بانکی تمام جوانب اقتصاد جامعه را عوض بکنیم به یک جامعه صد در صد اسلامی تبدیلش بکنیم. پس بنابراین، این نظام جدید که در آن حذف بهره پیش بینی شده است. مبتنی هست بر در نظر گرفتن واقعیات موجود که این واقعیات موجود بتدریج و با همت همه نهادهای انقلاب و در رأس آن مجلس شورای اسلامی بتدریج میباید اسلامی بشود. و ما یکروزه نمیتوانیم این کار را بکنیم. ما در این طرح کوشش کرده ایم که در وهله اول نظام بانکی را که مبتنی بر وام و اعتبار بود یعنی مبتنی بر بهره بود این را تغییر بدهیم و تبدیلش بکنیم به یک نظامی که هم مغایرت با اسلام نداشته باشد و مبتنی بر عقود اسلامی باشد. یعنی مبتنی باشد بر مشارکت، فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، مزارعه و مساقات ، مشارکت ، فروش اقساطی، اجاره ، اجاره به شرط تملیک، مزارعه ومساقات جعاله و از این قبیل عقود. پس بنابراین ما با این ابزار یا مسأله برخورد کردیم چرا که اگر ما میخواستیم بهره را حذف بکنیم و ابزاری در اختیار بانک نگذاریم در روز اول تمام سپرده های مردم از بانکها خارج میشد و اقتصاد مملکت فلج میشد یعنی از دو طریق اقتصاد مملکت در آن صورت فلج میشد. یکی این که با خارج شدن سپرده ها از بانکها تورم وحشتناکی در جامعه بوجود میآمد که ضرر اولش متوجه مستضعفین میشد و دوم این که این سپرده ها که در واقع پس انداز جامعه است و تا حدی نمودار ارزش افزوده جامعه است که میباید صرف رشد جامعه بشود، سرمایه گذاری بشود مجدداً در رشته های جدید در صنایع، در کشاورزی این از بین میرفت پس بنابراین از دو جهت به جامعه لطمه میخورد، ما ناچار بودیم این واقعیات را در نظر بگیریم ودر هنگام حذف بهره ابزاری را مد نظر بگیریم که هم بتوانیم سپرده های مردم را حتی بیش از گذشته جذب بانکها بکنیم و هم بتوانیم بانکها را سوق بدهیم بطرف تولید و کارهای سازندگی که در این طرح این دو هدف پیگیری شده است. کلیات نظام جدید به اینصورت است که من مخصوصاً میخواهم این مطلب را بگویم که ضد انقلاب در جامعه نباید تبلیغ بکند و مردم را به وحشت بیندازد و از فردا شروع بکنند و سپرده هایشان را مثلا از بانکها بیرون بکشند. میخواهم این را بگویم که این نظام جدید به این صورت است که بانک به جای این که بیاید و بهره بدهد که یک مقدار ثابتی هست وکیل میشود ار طرف تمام سپرده گذاران که در معاملات اقساطی ، مشارکت، مضاربه، مساقات، مزارعه ، اجاره ، اجاره به شرط تملیک ، جعاله مشغول فعالیت بشود در نهایت سود حاصل از تمام این معاملات بر حسب مقدار سپرده و زمان سپرده بین سپرده‌گذاران تقسیم میشود البته آن مقداری هم که از منابع بانک سرمایه گذاری شده است در این معاملات ، بانک هم سهم خودش را میگیرد. بعداً در یک قرارداد عقلائی جداگانه بانک اصل سپرده ها را تضمین میکند. پس بنابراین هیچگونه خطری برای سپرده گذاران در این سیستم وجود ندارد و حتی اگر انشاءالله همانطوری که امروز شواهدش دارد دیده میشود که قراردادهای اصولی برای ایجاد صنایع زیاد شده و استقبال مردم برای فعالیتهای تولیدی زیاد شده و حتی بصورت صف در برابر آن مراکز تصویب کننده طرحها و پروژه ها . مردم میآیند و تقاضای انعقاد قرارداد اصولی دارند برای اینکار و این معنایش این است که رونق اقتصادی ما در پیش نزدیک خواهد بود و نقش بانک در این امر نقش مهم خواهد بود یعنی این منابع بانک است که در این قراردادهای اصولی به صورت مشارکت، بصورت مضاربه و بصورت عقود دیگر اسلامی ذی دخل و فعال خواهد شد پس بنابراین میتوان پیش بینی کرد که سپرده گذاران سود هم خواهند برد منتهی سودی که آنها میبرند شرعی است چرا که مقدارش معین نیست و بستگی دارد به حجم معاملات ، بستگی دارد به ماهیت معاملات آن هم معاملات اسلامی و شرعی حالا این که بعضی از برادران مخالف میآیند و میگویند که این مثلا جلو تکاثر را نمیگیرد این جایش و حلش در جایی دیگر است یعنی ما بوسیله حذف بهره از سیستم بانکی که بدنبال فرمان امام مسلمین که گفت تمام قوانین و مقررات غیر اسلامی میباید از جمهوری اسلامی حذف بشود و بدنبال همین فرمان بود که لازم دیدیم هر چه زودتر بهره از سیستم بانکی حذف بشود ما نمیتوانیم بوسیله این تمام چیزها را تغییر بدهیم، خیلی چیزها میباید بوسیله مجلس شورای اسلامی حل بشود و آنهم بتدریج یعنی وقتی که زمینه های مادی و فکری آن فراهم شد باید آن مسائل را حل کرد و با حذف بهره از سیستم بانکی مثلا ما نمیتوانیم نظامی را بوجود بیاوریم که مثلا تکاثر در آن بوجود نیاید و اختلافات طبقاتی از بین برود واز این حرفها، ما در این لایحه هدفمان این است که ربا را برداریم واین لایحه با توجه به شرایط کنونی بهترین راه را و بنظر من تنها راه را انتخاب کرده و راه دیگری هم وجود ندارد. غیر از عقود اسلامی چه راه دیگری وجود دارد؟ بنابراین تقاضای من از نمایندگان محترم این است که با توجه به این که کمیسیون ویژه شاید قریب به 150 ساعت یا بین 140 ساعت تا 150 ساعت روی این طرح زحمت کشیده و فعالیت کرده به کلیاتش رأی بدهند. منتها در برخورد با جزئیاتش برخورد فعال داشته باشند بلکه انشاءالله نواقص رفع بشود. والسلام علیکم. رئیس- آقای دکتر نوربخش میتوانند صحبت کنند. دکتر نوربخش (رئیس کل بانک مرکزی)- بسم الله الرحمن الرحیم. به منظور این که واقعاً راجع به اهمیت این لایحه ونقشی که از نظر سیستم اقتصادی ما دارد و جلب توجه نمایندگان به این که روی چه مطلبی دارند رأی میدهند من فقط رئوس مطالب و نقش مهمی که بانکها در سیستم اقتصادی امروز ما ایفا میکنند خدمتتان عرض میکنم و نکات عمده ای که در طراحی این لایحه مد نظر قرار گرفته و بعد بر اساس آن هست که خود شما میتوانید قضاوت کنید که آیا لایحه ای که تدوین شده لایحه ای است مطابق با نظام ما و آنچه که سیستم اقتصادی حاکم بر ما هست یا نه، قبلا لازم میدانم که چند آمار از نظر این که سیستم بانکی با زندگی چند نفر سر و کار دارد خدمتتان عرض کنم. بطور کلی بیش از 22 میلیون نفر با سیسیتم بانکی ما سر و کار دارند از نظر میران سپرده ها مطابق آخرین آماری که در آذر ماه 1361 باشد کل سپرده ها در سیستم بانکی حدود چهار هزار و سیصد و شصت میلیارد ریال یعنی بیش از بودجه یکسال مملکت است از آبان 61 تا آذر 61 یعنی در ظرف یک ماه رشد سپرده ها در سیستم بانکی بیش از 238 میلیارد ریال بوده ، میزان اعتباراتی که توسط سیستم بانکی اعطاء شده در بخشهای مختلف اقتصادی از مسکن و کشاورزی و صنعت و تجارت گرفته تا سایر بخشها ، بیش از 3291 میلیارد ریال است به عبارت دیگر بر اساس روندی که ما در رشد سپرده ها میبینیم هر ماه بیش از 200 میلیارد ریال به سپرده‌های سیستم بانکی افزوده شده بطوریکه به رقمی حدود 436 میلیارد تومان یعنی بیش از کل اعتباراتی که توسط دولت فقط در بخش عمرانی خرج میشود سه برابر آن مبلغ رسیده بنابراین نکته ای که ما باید توجه بکنیم این است که چه سیستم بانکی را داریم طراحی میکنیم و سرنوشت این سپرده هایی که جاری است و هر ماه افزوده میشود بطوری که دریک ماه بیش از 200 میلیارد ریال سپرده در سیستم اقتصادی ما ایجاد میشود ما این سپرده ها را به چه سمتی هدایت میکنیم این سپرده ها یک نیروی بالقوه ای است که اگر صحیح هدایت بشود به عنوان یکی از بهترین منابع و ذخیره هایی است که در سیستم اقتصادی میتواند صرف سرمایه گذاری و توسعه اقتصادی مملکت بشود به همان قدر مفید است که اگر ما خدای ناکرده با بستن راه بر روی این نهر سپرده ها آنها را از مسیر اصلی خودش منحرف کنیم و به مسیری که در جهت سفته بازی و بورس بازی هست هدایت کنیم من توجه نمایندگان را به این نکته جلب میکنم که سیستم بانکی ما انعکاسی است از سیستم اقتصادی مملکت ما، اگر ما فکر کنیم که فقط بدون توجه به سیستم اقتصادی حاکم بر مملکت با تغییر سیستم بانکی به نحوی که در فکر خودمان ایده آل تصور کنیم میتوانیم سیستم اقتصادی را تغییر بدهیم بنظر من سیستم اقتصادی کل مملکت را دچار یک بحران میکنیم چرا که اگر وسیله و راهی جهت جذب این سپرده ها در سیستم اقتصادی مملکت ما نیندیشیم مطمئن باشید که آن چه که ما هم اکنون گرفتار آن هستیم و به عنوان پول و سرمایه سرگردان و به عنوان عاملی که مشکلات اقتصادی را در مملکت ما ایجاد کرده همیشه از آن مینالیم و تورم موجود در مملکت را ناشی از آن میدانیم مطمئن باشید که این مشکل را بیشتر خواهیم کرد. بنابراین من توجه نمایندگان را به این نکته جلب میکنم که در طراحی اصلی و فکر و ایده اصلی این لایحه ای که تقدیم مجلس شده بر اساس این فکر بوده که ما بتوانیم این پس اندازهایی را که مولد است و با چنین رشدی در حال افزایش است بجای این که در جهت تخریب اقتصاد مملکت مضر باشد ما اینها را مهار کنیم. شمااگر وسیله ای در جهت مهار کردن این پس اندازهانیندیشید مطمئن باشید که صرفاً با نصیحت و پند اینها به عنوان پولی که در جائی جمع بشود جمع نخواهد شد. و لذا بر این اساس است که ایده اصلی لایحه در جهت جمع آوری این منابع و در جهت سرمایه گذاری، مشارکت ، و سایر معاملات اسلامی جهت استفاده آنها برای افزایش تولید وسایر نیازهایی است که در اقتصادما با آن روبرو هستیم. یک نکته را لازم میدانم که توجه نمایندگ/ان محترم را به آن نکته جلب کنم و آن این است که در طراحی این لایحه از ابتدائی که کمیسیونی تشکیل شد هم در بانک مرکزی و هم در وزارت امور اقتصادی و دارائی از وجود فقهای محترم شورای نگهبان استفاده شد. بطوری که ما مطمئن باشیم آنچه را که تقدیم مجلس میکنیم از نظر شورای نگهبان هم ایرادی نداشته باشد و در تدوین نهایی آن مشورت نهایی هم با شورای نگهبان بعمل آمده و ما میتوانیم مطمئن باشیم که از نظر شرعی این لایحه اشکالی ندارد اما لازم میدانم در اینجا به چند نکته ای که بعضی از نمایندگان محترم در مخالفت این لایحه صحبت کردند بطور مختصر اشاره کنم. نکته اول این که تصور این که ما بتوانیم در سیستم بانکی این صد تومانی که من آمده ام و در بانک به عنوان سپرده گذاشته ام و یا به عنوان پس انداز وغیره جدا بکنیم از صد تومانی که یک نفر دیگردر بانک گذاشته و بعداًدر معاملات مختلف بتوانیم ما این پولها را تفکیک کنیم بهیچوجه امکان ندارد. چون همینطوری که گفتم ما با 22 میلیون نفر سر و کار داریم و با حجمی نظیر مبلغی که گفتم سرو کار داریم که بهیچوجه تفکیک این ارقام قابل امکان و قابل عملی بودن نیست و لذا فرض بر این اساس است که کل منابع و پولی که در بانک جمع میشود، به صورت مشاع است به طوری که هر فردی در هر صد تومان سرمایه گذاری یا اعتباری که بانک میدهد به همان نسبتی که سپرده گذاشته شریک است در غیر اینصورت تفکیک اینها به هیچوجه امکانپذیر نیست بنابراین در رابطه با اشکالی که یکی از برادران گرفتند امکان تفکیک این سپرده ها یعنی تفکیک این پولها بین 22 میلیون نفر و بین هزاران معامله ای که بانک انجام میدهد حتی پیشرفته ترین سیستم کامپیوتری هم قادر نیست که چنین تفکیکی را تعیین کند مسأله دوم این است که بطور کلی ما بانک را بعنوان واسطه ای در نظر گرفتیم که از یکطرف از کسانیکه پس‌انداز دارند ، یعنی مازاد بر مصرف دارند بتواند با انگیزه های مختلف این پس اندازها را بعنوان منابعی در بانک جمع آوری بکند و از طرف دیگر این منابع را بگذارد در اختیار کسانی که متقاضی هستند ، نیروی کار دارند. ولی سرمایه ندارند. به عبارت دیگر بانک نقش واسطه دارد ودر مورد استثنائی هست که بانک خودش مستقیماً وارد عمل میشود. لذا این که ما فکر کنیم بانک جلو فعالیت بخش خصوصی را میگیرد، یا بانک تبدیل میشود به یک سیستم بوروکراسی بزرگی که دستگاه اجرائی عظیمی که میدان فعالیت به بخش خصوصی نمیدهد، باز این چنین تصوری نیست بخاطر اینکه همانطوری که گفتیم طراحی بر این اساس است که بانک بتواند آن نقش واسطه بودن خودش را و رابط بودن بین متقاضی و عرضه کننده اعتبار را داشته باشد. بالاخره در رابطه با نحوه جمع آوری سپرده ها به این نکته توجه شد که افرادی که در واقع آن قشر پس انداز کننده را در جامعه ماتشکیل میدهند، افرادی هستند، با انگیزه های مختلف ، افرادی هستند که صرفاً بر اساس انگیزه معنوی پس انداز میکنند و دوست دارند که پولشان به صورت قرض‌الحسنه در اختیار افراد گذاشته بشود. و کسانی هستند که نه، واقعایا بعلت اینکه این تنها منبع درآمدی آنها هست بعنوان درآمد به آن نگاه میکنند با انگیزه سودآوری دارند ما گر بخواهیم سیستمی طراحی بکنیم که بعضی از این اقشار جامعه را فراموش بکنیم باز باید متوجه این خطر بشویم که در واقع آن افراد را از سیستم بانکی حذف کردیم و این نه بمعنی این است که بسیار خوب، اگر نمیخواهد، فقط انگیزه اش سود هست، به سیستم بانکی ما رجوع نکند. نه نگرانی ما از این است که اگر سیستم ما کامل نباشد خدای نکرده در کنار بانکهای ما یک بازار پولی خارج از بانک تشکیل نشود که عملا ربا در آن رایج باشد یعنی سیستم شما باید بگونه ای باشد که امکان هر گونه فعالیت ربوی را جامعه از بین ببرد. بنابراین ، بر این اساس است که چنین انگیزه هایی را ما در نظر گرفته ایم در جهت جمع آوری منابع و بعد در جهت بکارگیری این منابع هم بر اساس معاملات اسلامی به آن نحو به کار گرفته شده و نکته مهم این است که از این منابعی که به این طریق دراختیار دولت گذاشته شده و ما توانستیم مهار کنیم در مؤسساتی بنام بانکها چگونه در جهت اهداف سیاست اقتصادی جامعه ما بکار ببریم. و نکته اصلی در اینجا همان سیاست پولی میشود که اگر در لایحه ای که تقدیم میشود به این نکته توجه نشود یعنی سیاست پولی وابزاری که لازم است در اختیار بانک مرکزی و دراختیار دولت باشد جهت اعمال سیاست پولی، این ابزار خود طراحی نشود مطمئن باشید که کنترل بازار پولی از دست دولت خارج خواهد شد و خارج شدن این منجر به مفاسد زیادی برای کل مملکت خواهد شد. در مجموع این نکات بود که توجه نمایندگان را به آن جلب میکنم وامیدوارم که در رأی دادن خودشان این مسائل را در نظر بگیرند. متشکرم. رئیس- متشکر، مخبر کمیسیون که قبلا حرفهایش را زده است، 180 نفر حضور دارند، اصل لایحه سیستم بانکی بدون بهره 00 (چند نفر از نمایندگان: ابتدا رد طرح را به رأی بگذارید) آقایان میگویند اول آن طرح را به رأی بگذاریم ما از لحاظ آئین نامه گرفتاری نداریم، چون در جلسه هیأت رئیسه که این مطرح بود نوبتش که نبود چون دولت از ما تقاضا کرده بود که لایحه شان را زودتر بیاوریم ما با خواست دولت موافقت کردیم و لایحه دولت را جلو آوردیم . بنابراین اینجا لایحه مطرح بود ه منتها چون در گزارش رد طرح هم بود بعضی از آقایان پیشنهاد میکنند راجع به طرح هم رأی بگیریم که دیگر بعد نیاید بنابراین ما اصل طرح را اول به رأی میگذاریم وقتیکه آن رد شد لایحه را رأی میگیریم. نمایندگانی که با اصل طرحی که در کمیسیون رد شده موافق هستند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. حالا کسانی که با لایحه که (اینجا بحث شد و دفاع شد و موافق و مخالف صحبت کردند موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. یکی از نماینده ها تذکر داده اند که بگوئیم مجلس در کنار پیروزیهای رزمندگان مان در جبهه اقتصادی این قدم بزرگ را برداشته که انشاءالله مبارک باشد. 9- اعلام وصول لایحه اصلاح قانون انتخابات شورای عالی قضائی با قید دو فوریت و تصویب دو فوریت آن رئیس- آقای وزیر دادگستری مدتی است که در اینجا منتطر مطرح کردن یک لایحه دوفوریتی هستند. آقای وزیر دادگستری بفرمایید مطرح کنید. اصغری(وزیر دادگستری)- بسم الله الرحمن الرحیم. لایحه دوفوریتی که داریم برای انتخابات شورای عالی قضائی است که خیلی فوری است و از طرف حضرت امام دستور داده اند که انشاءالله به فوریت برگزار بشود. دو نکته است که در این قسمت برای انتخابات شورا باید اصلاح بشود: یک نکته ای که قبلا در قانون ما نوشته بودیم قضائی که فقط 3 سال سابقه کار دارند میتوانند رأی بدهند. این 3 سال سابقه کار با توجه به تصفیه ها و قضات جدید و حکام شرعی که دردادگستری آمده اند تقاضا شده که قضات شاغل مطرح بشوند یعنی تمام قضات و حکام شرع که الان هستند بتوانند برای انتخابات شورای عالی قضائی رأی بدهند. اصلاحیه دوم هم این است که اینها میتوانستند موقعی که برای انتخاب اعضاء شورای عالی قضائی رأی میدهند فقط 7 وز میآید کانه رأی نداده بودند تقاضا شده که این مدت 7 روز به 14 روز تمدید پیدا بکند و تا 14 روز بتوانند رأی بدهند. کلا تقاضا این شده که دو فوریتی تصویب شود که هر چه زودتر شورا بتواند انتخاباتش را برگزار بکند والسلام علیکم و رحمه الله. رئیس- مخالف دوفوریت چه کسی است؟ (اظهاری نشد) بسیار خوب چون مخالفی دو فوریتی ندارد برای دو فوریت رأی میگیریم موافقان با دو فوریت این لایحه قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای قائمی اسامی غائبین را بخوانند. منشی- بسم الله الرحمن الرحیم جلسه امروز 2شنبه (18/11/61) غائبین غیر موجه عبارتند از : آقایان : سیدعلی حسینی از سنندج ، فؤاد کریمی از اهواز، محمد نوروزی از گنبد. ضمناً غیبت آقای عبد خدائی در روز 5شنبه 14/11 و یکشنبه 17/11 موجه بوده است. 10- پایان جلسه وتاریخ تشکیل جلسه آینده و دستور آن. رئیس- جلسه بعدی را برای روز یکشنبه هفته آینده گذاشته ایم و بقیه هفته برای سوگند نمایندگان در مراسم دهه فجر در حوزه های نمایندگیشان در نظر گرفته شده است. دستور جلسه هم دستور جلسه هفتگی است که خدمتتان اعلام کرده ایم . جلسه ختم میشود. (جلسه در ساعت 10/12 پایان یافت). رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی رفسنجانی