سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار مسؤولان اتاق بازرگانی و صنایع معادن

بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدلله و السلام علی رسول اله
از صحبت‌های شما استفاده کردم. در اصل مسئله که تقویت بخش خصوصی بود، مباحثه‌ای با شما ندارم. موافقم و همیشه طرفدار بودم. اصلاً تفکر پیش از انقلاب من بود و بعدها هم فرقی نکرد. مصادره‌ها و گرفتن کارخانه‌های بزرگ در اوایل شروع انقلاب، افکار ما نبود. افکار آقایان نهضت‌ آزادی مثل دکتر معینی‌فر بود. وقتی در ترور مجروح شدم، یک ماه به جلسات شورای انقلاب نیامده بودم. وقتی آمدم، دیدم خیلی چیزها مصادره شد. آقای مطهری هم موافق نبود. بیشتر افکار ملی‌گراها بود. دلیل هم داشتند. افکار مارکسیستی در اوایل انقلاب در کشور ما حاکم بود. ادبیات انقلاب، مارکسیستی بود، ولی اسلامی عمل می‌کردند. به هرحال شرایطی بود که گذشت. شاید خیراتی هم داشت.
الان  در همه سطوح این فکر قوی است که باید بخش خصوصی را قوی کرد. ما هم در مجمع همین کار می‌کنیم. اینکه مجوزها محدودیت ایجاد می‌کنند، درست است. مجمع با واقع‌بینی به مسایل می‌پردازد. مثلاً در نامه رهبری تعبیری بود که کارهایی که مشمول اصل 44 نیست، دولت شروع نکند. اتفاقاً کمیسیون همین را آورده بود. من که در دولت کار کرده بودم، می‌فهمیدم این، یعنی وقتی بودجه امسال به کشور برود، همه کارهای مهم کشور تعطیل ‌شود. مثلاً پتروشیمی، سیمان، فولاد، گازرسانی و خیلی بخشها را دولت انجام می‌دهد که می‌بایست زمین می‌گذاشت. در کنارش بخش خصوصی نبود. چه کسانی غیر از دولت گازرسانی روستاها را انجام می‌دهند. این کار تعریف اقتصادی ندارد که مردم انجام دهند. احتیاج به مهلت بود که 5 سال را در نظر گرفتیم. والّا یک بمب بود. یعنی وقتی بودجه عمل می‌شد، همه کشور می‌خوابید. عدّه زیادی بیکار می‌شدند. الان خیلی از کارها در دست دولت است که به آسانی کسی نمی‌گیرد. چون سودآوری ندارد. یا 3 درصدی که می‌گویید، اوّلاً شامل مواردی که از شروع می‌شود، نیست. یعنی تأسیس بانک صد در صد است. این 3 درصد برای واگذاری بانکهای دولتی به مردم پیش‌بینی شد که هنوز تصویب نشد. فکر می‌کنم در جلسه بعد روی آن بحث می‌شود. اگر نظری دارید، می‌توانید بفرستید. باید همه شرایط جامعه از مجلس تا دولت را در نظر گرفت تا با اصلاح یا تصویب قانونی همه چیز خراب نشود. حرکتی است که باید عاقلانه انجام شود. همه قبول دارند که باید بخش خصوصی در مسایل اقتصادی محور باشد. نیاز به طی دوره‌ای است که ان‌شاءالله طی می‌شود. اگر نظری دارید، بدهید. فکر می‌کنم آخرین بحث ما در جلسه بعد خواهد بود که سهم موارد واگذاری مثل بانک، بیمه، بازرگانی، نیروگاه و غیره مشخص می‌شود. بقیه مباحث تمام شد.
در مورد مدیریت بخش خصوصی هم فکر می‌کنم فعلاً جایی بهتر از اتاق بازرگانی و اتاق صنعت نباشد. باید عالمانه‌تر، میدان دارتر، به روز، دارای حرف و پیام، ارگان، روزنامه و مجله باشید و دائماً با مردم حرف بزنید. مباحثه کنید و میزگرد بگذارید. الان در بحثهایی که مطرح است، غایب هستید. باید حضور داشته باشید. باید شخصیت‌های مؤثر و اهل بیان خود را انتخاب کنید تا مسایل شما را مطرح کنند. الان این مسئله یکی از داغ‌ترین مسایل کشور است. از اتاق بازرگانی تهران و ایران و اتاق صنعت، افرادی در این بحث‌ها حضور ندارند. روزنامه‌های اقتصادی کم نیستند که دنبال این بحث‌ها هستند. می‌توانید بیشتر حرف بزنید. با صدا و سیما برنامه بگذارید. این کار تعبیه می‌خواهد.
در مورد اینکه کسی از شما در مجمع حضور داشته باشد، باید بگویم ترکیب اعضا تصمیم رهبری است. منتهی با ما هم مشورت می‌کنند. آقای عسگراولادی و بعضی از دوستان دیگر را برای همین منظور انتخاب کردند تا رابطی بین شما و ما باشند. اگر کسی با عنوان مسئول اتاق بازرگانی باشد هم خوب است. حتماً با رهبری مطرح می‌کنم. خودتان هم نامه بنویسید.
در مورد ریاست جمهوری آینده، مثل مهندس موسوی قاطعانه نگفتم نمی‌آیم. ولی علاقه‌مند هستم که نیایم. در وجودم نیرویی است که مرا مهار می‌کند و تمایل ندارم که بیایم. منطقی هم دارم که با آن کار می‌کنم. این را باز گذاشتم که اگر روزی به اینجا برسم که باید بیایم، می‌آیم. البته من این را قبول ندارم که فقط من باید باشم. افراد خوب در کشور زیاد هستند که اگر کمی کار کنند، بهتر شناخته می‌شوند. باید فکر کنیم افراد جدید بیایند و آنها را تأیید کنیم. پیش خودم شرایطی است که اگر مطالبه عمومی جامعه باشد، می‌آیم. قبلاً هم این‌گونه بود. تا به حال برای هیچ شغلی داوطلب نبودم که برایش مبارزه و رقابت کنم. اصلاً در روحیه‌ام نیست و لازم هم نمی‌دانم. گاهی لازم است و برخلاف روحیه کار می‌شود. در فضایی که احساس کنم از طرف جامعه و مسئولان مطالبه است که باید بیایم، خواهم آمد. ولی دعا می‌کنم این‌گونه نشود. تسبیب اسباب نمی‌کنم که این حالت به وجود بیاید. به هرحال اگر روزی چنین اتفاقی بیفتد، از آنچه که باید انجام دهم، شانه خالی نمی‌کنم. اما حقیقتاً لازم نمی‌دانم. اگر لازم باشد در بحث هم اثبات می‌کنم که دیگر لازم نیست این مسئولیت را داشته باشیم.
امیدوارم بیشتر بتوانید فعال باشید. ساز و کار درست است و دنیا هم از این راه وارد و موفق شد. خیلی از کارها جهانی است که باید از طریق اتاقهای بازرگانی و تشکّلها عمل کرد. داستان نیروهای خارج و مسایل مربوط به آنان برای ما مصیبت است. این همه نیرو و این هم امکانات در خدمت خارج از کشور هستند، در حالی که در کشور به آنها نیاز است. این وضعیت مربوط به کشورهای قدکوتوله است. می‌توان از آنها استفاده کرد. ولی سخت است. در دولت خودم حرکت نسبتاً وسیعی کردیم. ولی بعضی از کسانی که به کشور آمدند، بازداشت و محاکمه و تهدید شدند. این خبر هم مثل مرض مسری و ویروس پخش شد و دیگران مطلع شدند که امنیت ندارند. کافی بود یکی را در خیابان بزنند یا احضاریه‌ای به خانه‌اش بفرستند که همه را می‌ترساند. این جریان بود و هنوز هم زمینه دارد. البته وضع به تدریج بهتر می‌شود.
مطلب دیگر اینکه کارها باید با آموزشهای عالمانه باشد. فصلی و سلیقگی ریشه‌دار نیست.
○ خیلی متشکریم که با وسعت وقت ما را پذیرفتید. امیدواریم به عنوان جزو جامعه حرف ما را قبول داشته باشید که دوره ریاست جمهوری آینده زمان کارهای مهم است. در مورد مجمع هم بگویم که مجلس اداره قوانین مشخصی دارد که هر روز می‌رویم لایحه و طرح می‌گیریم. مجمع برای ما تعریف شده نیست. اگر نظری داشته باشیم، نمی‌دانیم به کجا برویم.
• برنامه‌های مجمع حساب شده است. کمیسیونهای مختلفی داریم که موضوعات را قبل از طرح در جلسه مجمع بحث می‌کنند. می‌توانید با کمیسیونها ارتباط داشته باشید. اگر از طریق دفتر هم مطلبی بدهید، به کمیسیونها می‌دهم. عملاً باز هستیم و از کارشناسان بیرون استفاده می‌کنیم. کارمند خاصی نداریم. از مسئوولان خاص هم در جلسات مجمع دعوت می‌کنیم. در همین بحث زیرنویس اصل 44 آقای خاموشی در جلسات شرکت می‌کرد. به هرحال خیلی خوش آمدید.
والسّلام علیکم و رحمه الله