تفسیر آیات قرآن کریم – سوره نحل – آیه ۶۶ – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَإِنَّ لَکُمْ فِی الأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِیکُم مِّمَّا فِی بُطُونِهِ مِن بَیْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَّبَنًا خَالِصًا سَآئِغًا لِلشَّارِبینَ

و همانا در دام ها برای شما عبرتی است که از آنچه در شکم های آنها است، از میان سرگین و خون، شیری خالص به شما می نوشانیم که برای نوشندگان گوارا است.

1- در شتر، گاو و گوسفند درس عبرتی برای انسانهاست.

و إن لکم فی الأنعـم لعبرة نسقیکم

«أنعام» نامی است برای شتر، گاو و گوسفند.

2- خداوند، بیرون آورنده شیر خالص از میان خون و سرگینهای داخل شکنبه شتر، گاو و گوسفند جهت استفاده انسانها

و إن لکم فی الأنعـم لعبرة نسقیکم ممّا فی بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشـربین

«فرث» سرگینی است که داخل شکنبه است و هنوز از آن خارج نشده است.

3- بیرون آوردن شیر خالص و آماده نوشیدن، از بین خون و سرگین داخل شکنبه شتر، گاو و گوسفند، از آیات خداوند

و إن لکم فی الأنعـم لعبرة نسقیکم ممّا فی بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشـربین

4- در خارج کردن شیر خالص از میان خون و فضولات غذایی شتر، گاو و گوسفند، درس عبرتی است برای انسانها

و إن لکم فی الأنعـم لعبرة نسقیکم ممّا فی بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشـربین

5- شیر شتر، گاو و گوسفند نوشیدنی، سالم و سهل التناول است.

و إن لکم فی الأنعـم لعبرة نسقیکم ممّا فی بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشـربین

«خالصاً» (پالوده از هر چیز) حکایت از سلامت آن و «سائغاً» (آسان جریان یابنده) حکایت از سهل التناول بودن آن می کند.

6- عوامل طبیعی، مجرای تحقق اراده و خواست خداوند

نسقیکم ممّا فی بطونه ... لبنًا خالصًا سائغًا

اینکه خداوند از میان خون، سرگین شتر و ... شیری خالص برای انسان مقرر کرد، می تواند گویای نکته یاد شده باشد.

7- سیستم تولید شیر شتر، گاو و گوسفند و نیز کیفیت مواد غذایی آن، مشابه هم است.

و إن لکم فی الأنعـم لعبرة نسقیکم ممّا فی بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشـربین

ذکر حیوانات یاد شده با تعبیر مشترک «أنعام»، گویای نکته یاد شده است.

آشامیدنیها

آشامیدنیها ی سالم 5

آیات خدا

موارد آیات خدا 3

تغذیه

منابع تغذیه 5

چهارپایان

تشابه شیر چهارپایان 7; تشابه شیردهی چهارپایان 7

خدا

افعال خدا 2; مجاری مشیت خدا 6

شتر

شیر شتر از آیات خدا 3; عبرت از خروج شیر شتر 4; عبرت از شتر 1; فواید شیر شتر 5; کیفیت خروج شیر شتر 2

عبرت

عوامل عبرت 1، 4

عوامل طبیعی

نقش عوامل طبیعی 6

گاو

شیر گاو از آیات خدا 3; عبرت از خروج شیر گاو 4; عبرت از گاو 1; فواید شیر گاو 5; کیفیت خروج شیر گاو 2

گوسفند

شیر گوسفند از آیات خدا 3; عبرت از خروج شیر گوسفند 4; عبرت از گوسفند 1; فواید شیر گوسفند 5; کیفیت خروج شیر گوسفند 2