تحلیل هاشمی رفسنجانی از جنجال حزب خلق مسلمان در تبریز پس از کشته شدن یکی از پاسداران ایت الله شریعتمداری در سال 1358 -- کتاب انقلاب و پیروزی
تحلیل هاشمی از جنجال حزب خلق مسلمان در تبریز پس از کشته شدن یکی از پاسداران شریعتمداری در سال 1358تاریخ 14/9/1358 با برگزاری موفقیت‌آمیز رفراندوم قانون اساسی، راه استقرار یک نظام انقلابی بر مبنای قوانین مصوب، بیش از پیش هموار شد. در چنین شرایطی تجربه ماههای پیش از این به ما نشان داده بود که بدخواهان به دنبال توطئه‌ای تازه خواهند رفت. این بار توطئه در قم روی داد و جنجال آن، دامن تبریز را گرفت. حادثه این گونه بود که در واقعه‌ای مشکوک یکی از پاسداران منزل آیت‌الله شریعتمداری ]در عصر روز چهارشنبه 14 آذر 1358[، کشته می‌شود. امام که حساسیت مسأله را می‌دانستند، بلافاصله به منزل ایشان می‌روند و این حادثه را محکوم و دستور پیگیری موضوع را می‌دهند. بعد از آن در حالی که انتظار آن بود که مسأله به صورتی آرام حل و فصل شود، ناگهان گروهی از عوامل حزب خلق مسلمان به بهانه طرفداری از آیت‌الله شریعتمداری و علی‌رغم مخالفت بعضی از علمای منطقه، اعلام راهپیمائی و تظاهرات می‌کنند و با تحریک مردم به برخی از مراکز دولتی از جمله رادیو و تلویزیون و فرودگاه تبریز حمله برده و آنجاها را اشغال می‌کنند. پس از بالا گرفتن آشوب و بلوا، مسأله در جلسه شورای انقلاب که با حضور امام و در قم تشکیل شده بود، مطرح و قرار شد برای رفع سوء تفاهم‌ها، ملاقاتی نیز با آیت‌الله شریعتمداری صورت گیرد. من و جمعی از اعضای شورای انقلاب برای انجام این ملاقات ]در تاریخ 15 آذر 1358[، به دیدار آیت‌الله ]سیدکاظم [شریعتمداری رفتیم. در آنجا ما احساس کردیم ایشان از وضعی که در تبریزپیش آمده، بسیار ناراحتند و حتی از عواقب آن احساس خطر می‌کنند. قرار شد از آن به بعد طوری عمل شود که ریشه حوادث شناخته شده و از میان برداشته شود و بهانه‌ای به دست بدخواهان انقلاب داده نشود. همچنین تصمیم گرفتیم هیأتی مرکب از برخی اعضای شورای انقلاب و نمایندگانی از طرف آیت‌الله شریعتمداری به تبریز اعزام شوند و عوامل این حادثه را در آنجا بررسی کنند و تصمیمات لازم گرفته شود. بررسی ما و اطلاعاتی که داشتیم، نشان می‌داد که نارضایتی آقای شریعتمداری از برخی از اصول قانونی اساسی از جمله اصل ولایت فقیه و شورای نگهبان، در بروز این حادثه بی تاثیر نبوده است. ضمن آنکه وی انتظار داشت که مرتبآ در جریان تصمیمات مربوط به تبریز و آذربایجان قرارگیرد و گله می‌کرد که چرا این گونه نیست. به هر حال با بیانیه آیت‌الله شریعتمداری، این جنجال به تدریج فروکش کرد و با حرکت انقلابی مردم تبریز که در حمایت از امام و انقلاب به راهپیمایی پرداخته بودند، فرارمهاجمان از مراکز دولتی خصوصآ رادیو و تلویزیون آغاز شد و کمی بعد بار دیگر آرامش به آن منطقه بازگشت.البته به دنبال این حادثه و در پی افشاگری دانشجویان پیرو خط امام در مورد رابطه آقای ]رحمت‌اله[مقدم مراغه‌ای، که از اشخاص برجسته حزب خلق مسلمان بود، با سفارت آمریکا، جمعی از علمای آن منطقه، خواستار انحلال حزب جمهوری خلق مسلمان از طرف آیت‌الله شریعتمداری شدند. امام هم در سخنرانی صریحی، حوادث آذربایجان را محکوم کردند و طی پیغامی به شورای انقلاب، هرگونه مذاکره و ملاقات دیگر با آیت‌الله شریعتمداری را از طرف اعضای شورا، رد کردند و آن را به مصلحت ندیدند. در همین ایام امام با واسطه آقای ]محمدتقی[ فلسفی به آیت‌الله شریعتمداری پیغام دادند که این حزب را اجانب درست کرده‌اند و "مصلحت شما این است که فوراً در جراید و رادیو و تلویزیون اعلام کنید که از این حزب برکنار هستید و مسایل آن به هیچ وجه به شما ارتباط ندارد، تا حیثیت شما محفوظ باشد" اما این درخواست امام با مخالفت آیت‌الله شریعتمداری روبرو و وی مدعی شد با این کار "حیثیت من در خطر است"، امام ضمن اظهار تاسف باردیگر به ایشان پیغام دادند که: حیثیت شما با وابستگی به این حزب از بین خواهد رفت. جدا نشدن از این حزب، مقدمه برباد رفتن حیثیت شماست. اما اگر جدا شدید، حیثیت شما کاملاً محفوظ می‌ماند و در قم "آقا"یی هستید. من به این وسیله با ایشان اتمام حجت می‌کنم. و تاکید کردند که: گر حیثیت شما با اعلام عدم وابستگی به این حزب ضربه بخورد، ما شما را حفظ می‌کنیم و جبران خواهیم کرد که کوچکترین ضرری به حیثیت شما وارد نشود". که متاسفانه این پیغامها که چندین بار دیگر نیز تکرار شد، راه بجایی نبرد و آقای شریعتمداری به حمایتهای خود از حزب خلق مسلمان ادامه داد. تا اینکه سرانجام با ادامه جنجال‌ها و آشوب‌های این چنینی در تبریز و قم، وی مجبور شد ]در تاریخ 15 دی 1358[، اطلاعیه‌ای منتشر نماید و در آن با اشاره به اعلام مسئولان حزب جمهوری خلق مسلمان، مبنی بر "تعطیلی تمام دفاتر و فعالیتهای حزب"، صریحاً تاکید کرد که چنانچه این حزب خلاف این گفتار بخواهد در آینده به حیات خود ادامه بدهد، به هیچ وجه مورد تائید نبوده و نخواهد بود" و با این اشاره، موسسین حزب نیز، انحلال حزب جمهوری خلق مسلمان را اعلام کردند. منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری