تحلیل آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال 1358

تحلیل آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال 1358تاریخ 26/1/1358      بحث تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پیش از آنکه  در زمره مباحث شورای انقلاب قرار گیرد، توسط گرایشهای مختلف انقلابی مذهبی و غیر مذهبی و خارج از کنترل دولت موقت، جریان داشت و عملا در حال شکل‌گیری بود و چند گروه از وفاداران به انقلاب پیش‌بینی‌هائی نیز کرده بودند. شورای انقلاب ساماندهی مسأله سپاه را به خاطر ارتباط خوبی که من از قبل از انقلاب و در جریان مبارزه با آنها داشتم، به من محول کرد و اولین بار من با اینها، در جمشید آباد تهران جلسه گذاشتم و برای سازماندهی بهتر، توافقهائی کردیم و کمی بعد، تشکیل این نیروی مردمی، اعلام شد و بلافاصله فعالیت آن خصوصآ در جریان مقابله با گروههای سیاسی که نیروهای خود را مسلح کرده بودند و نیز در مواجهه با مدعیان مسائل قومی، تجزیه طلبان و بالاخره آشوبگرانی که همچون قارچ از گوشه کنار سر بر می‌آوردند، برای انقلاب و نظام، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تلقی شد. حتی دولت موقت ـ که با فعالیت نهادهای انقلابی، سر سازگاری نداشت ـ با توجه به ضعف دستگاههای انتظامی موجود، بر ضرورت تأسیس و سازماندهی نیرویی تازه و قابل اعتماد، تأکید می‌ورزید.      البته برخی از اعضای دولت موقت و دوستانشان که معتقد بودند ما از این گونه مسائل، آگاهی نداریم، در یک مقطع پیش از این، خواستند به نیروهای اصیل انقلاب رو دست بزنند، بنابراین سپاهی را تشکیل دادند و اداره آن را به دست نیروهای مورد نظرشان سپردند؛ ما جلوی آن را به سرعت گرفتیم و با جمع کردن گروههای متفرق، سپاه اصلی را تشکیل دادیم؛ این کار با اشاره امام آغاز شد. بعد امام (ره) مرا مأمور کردند که آنها را سازماندهی کنم. بعد از من، آیت‌الله خامنه‌ای رفتند و به سازماندهی و اداره سپاه پرداختند.     همچنین آیین‌نامه و اساسنامه سپاه پاسداران را که نخستین چارچوبها  و ساختارهای سپاه را مشخص می‌کرد و شش واحد "شورای فرماندهی"، "عملیات"، "ایدئولوژی"، "تدارکات و امور مالی"، "تعلیمات" و "اطلاعات"، در آن پیش بینی شده بود، من تهیه کردم و ]در تاریخ 26 فروردین  1358[ به شورای انقلاب ارائه دادم و در گزارشی به این شورا اعلام کردم که چهار گروه جداگانه از پاسداران وجود داشتند که هم اینک تحت امر واحدی در آمده‌اند و اینها دوازده نفر را برای شورای فرماندهی سپاه به شرط تصویب شورای انقلاب، انتخاب کرده‌اند. این بحث‌ها در چندین جلسه پی در پی شورای انقلاب ]در فروردین و اردیبهشت  1358[، ادامه یافت تا سرانجام تشکیل سپاه و تصویب اساسنامه آن، به نتیجه قطعی رسید.     در شورای انقلاب بعضی‌ها معتقد بودند "ساختار داخلی سپاه ضمن این که دموکراتیزه است باید مبتنی بر اصل تمرکز باشد، با حفظ فرماندهی و رعایت اجرای اصول و خط‌مشی‌های کلی" و می‌گفتند: تعیین و تائید صلاحیت فرماندهی را شورا بپذیرد و نماینده دولت، دخالتی نداشته باشد". ما تاکید داشتیم که اعضای سپاه باید مومن به انقلاب اسلامی، مومن به اسلامی بودن انقلاب و جمهوری اسلامی باشند.     بعد از شکل‌گیری اولیه سپاه، بحث فرماندهی آن و چگونگی نظارت شورای انقلاب و یا دولت موقت بر عملکرد آنها، همچنان بین ما و اعضای دولت باقی ماند و تا تعیین تکلیف نهایی از طرف امام، محل مناقشه بود.منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری