سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار هیأت اجرایی، وکلا و مشاورین حقوقی قوه قضاییه
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدلله و السلام علی رسول الله و آله
خیلی‌خوش‌آمدید. ماشاءالله‌خیلی خوب حرف می‌زنید. در مورد بحث وکالت و کارشناسی آنچه که الان درحال اتفاق است، پدیده‌ای مبارک است و رشد می‌کند. بعد از پیروزی انقلاب، نیروهای انقلاب از این نوع چیزها کم داشتند و درگذشته کسانی بودند که خیلی جذب فضای ما نمی‌شدند و این کار از صفر شروع شد و بعد از شروع جنگ خیلی از شما گرفتار جای دیگری شدید. بعد از جنگ این کارها شروع شد و الحمدلله در همه رشته‌ها با این حجم عظیم تحصیلات عالیه که داریم، به اندازه کافی در همه رشته‌ها، عالم، دانشمند و کارشناس داریم. دانایی محوری که در چشم‌انداز مطرح شد، چند منظوره است و کارها باید عالمانه و با حساب و کتاب در همه جا پیش برود.
یکی از بخشها همین مسائل حقوقی است. وکالت مایه آرامش، اطمینان و وسیله خوبی برای اجرای عدالت است، دفاع از حقوق مردم است و دولت هم خوب می‌تواند از جریان وکالت استفاده کند. ما سالها پیش در مجمع، بندی را تصویب کردیم که وکیل در همه مدافعات و همه مراحل باشد که خیلی در اجرا جدّی گرفته نشد و در جاهایی نقض می‌شود. باید روی آن تکیه کنیم.
فکر می‌کنم سیاستی که مجبوریم در وضع فعلی بگیریم، این است که بخش خصوصی و مردم بسیاری از کارها را برعهده گیرند. آنها جدّی‌تر از دولت در عرصه کارهایشان به حقوقدانها و کارشناسان متوسل می‌شوند. پیش‌بینی می‌کنم یکی از کارهای پر رونق و محترم و کارساز، مسائل حقوقی از این نوع باشد.
در مورد انتخابات به هرحال ما در مرحله قبلی مغلوب شدیم. من به طور جدی نمی‌خواستم بیایم و نظرم روشن بود که چه کسی از آقایان بیاید. من در محافل خصوصی به آقایان می‌گفتم که اگر بخواهیم کار کنیم، باید به گونه‌ای باشد که بعداً مملکت خودمان را کوچکتر نکنیم و باید سطحی از استاندارد شخصیت، تجربه و پذیرش جهانی و داخلی را مراعات کنیم و نباید با شعار وارد شویم که متأسفانه بد عمل شد. من خیلی فشار آوردم و تا حدّ اولتیماتوم پیش رفتم و سرانجام دیدم نمی‌شود، خیلی بهتر بود که من نمی‌آمدم. بالاخره چاره‌ای ندیدم و دیدم نمی‌توانم جواب خدا و مردم را بدهم. آنها استدلالهای قوی داشتند و استدلال ما ضعیف بود و فقط سفارش به صبر می‌کردیم. الان آمدم و ماندنی هستم و چاره دیگری ندارم و فکر می‌کنم باید در این دوره خیلی از کارها را که بصورت دیمی پیش آمده، قاعده‌مند و با شیوه‌های علمی و کارشناسی عمل کنیم.
انتظار دارم شما و امثال شما مسائل کشور را خیلی جدّی بگیرید، مطمئن باشید در عرصه بین‌المللی نیاز به حرکات حساب شده دیپلمات مآب داریم و درعین حال با قاطعیت، استقامت و شهامت در مسایل حضور داشته باشیم. موقعیت هم داریم که بتوانیم این کارها را بکنیم. زندگی مردم، معیشت و اقتصاد مهم هستند. هرچه بیشتر در واگذاری کارها به مردم تأخیر کنیم، اشتباه است. در مقطعی شاید چاره‌ای نداشتیم، ولی الان این‌گونه نیست و راه سیاسی آنهم باز و سیاستهای کلی آن نوشته شد. باید به آن طرف برویم. اشتغال را تنها از این طریق می‌توانیم حل کنیم و رونق اقتصادی از طریق بخش خصوصی حاصل می‌شود. امکانات دولت آن‌قدر نیست که بتواند بودجه جاری را بپردازد که هر روز هم سنگین‌تر می‌شود و علیرغم این‌همه هزینه‌های سنگین، باز نارضایتی وجود دارد. نیروهای مسلح، معلمان، بهداشت و درمان راضی نیستند و یارانه‌های ما هم کافی نیست و عمده بودجه ما صرف این مسائل می‌شود و چیزی برای کارهای دیگر باقی نمی‌ماند. لذا باید راه دیگری انتخاب کنیم و ما پایه‌های آن را محکم کردیم و عمل آن کمی پیچیده است.
در مسایل سیاسی، حضور مردم و امیدوار کردن جوانان، باید به گونه‌ای باشد که آنها خودشان را از نظام جدا ندانند. فضایی باشد که آنها راحت باشند و نفس بکشند و بتوانند ابتکارات خود را مطرح کنند و خودشان ابتکار کنند. این هم کار آسانی نیست و باید با تدبیر انجام شود که مسأله‌ای اتفاق نیفتد.
در خصوص تجارت جهانی در سال 75 من از رهبری اجازه گرفتم که تقاضای ورود کنیم، البته هنوز جای بحث است که در چه شرایطی وارد شویم. مدتی برای مذاکرات زمان می‌برد تا خودمان را برای پذیرش این کار آماده کنیم، چاره‌ای نداریم. الان اکثر کشورها وارد شدند و عده‌ای هم در صف هستند. ما اول باید در کشور زمینه‌سازی کنیم که ضرر نکنیم و بعد هم یک دنیای جدید در فضای بازار جهانی برای ما باز می‌شود. احتمالاً کمک زیادی در حل بعضی از مشکلات ما خواهد کرد. این کار نیاز به بحثهای کارشناسی دارد.
موارد زیادی است، ولی یکی از جاهایی که هنوز نگرانم، این است که هنوز تشنج‌ها، اختلاف سلیقه‌ها، دعواها، مچ‌گیریها و مزاحمت با کارهای اساسی و دراز مدت وجود دارد و کسانی مصلحت خودشان را در این می‌دانند که شعارگرایی و باندی عمل کنند و یا کارهایی کنند که دیگران موفق نشوند. ما هم نیاز داریم که هماهنگی، همکاری و همدلی را در بین نیروهای وفادار انقلاب بوجود آوریم که جزو کارهای من خواهد بود. شما هم باید به ما کمک کنید.
آقای دکتر ولایتی و دوستانشان جزو آدمهای موفق نظام هستند. انسانهایی هستند که امتحان خوبی داده‌اند. می‌توان روی همکاری آنها برای کارکردن حساب کرد.خدا کند آن‌گونه که در ذهن خودمان مهندسی کردیم، پیش برویم و بتوانیم خدمت کنیم.
والسّلام علیکم و رحمه الله