سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار اعضای شورای عالی خیرین کشور
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدالله واسلام علی رسول اله و آله
خیلی خوش آمدید. هر وقت با انسانهایی که برای رنجدیدگان و نیازمندان تلاش می‌کنند، مواجه می‌شویم، احساس احترام برای آنها داریم و کسانی‌که بخشی از وجود خود را برای نیازهای دیگران مصرف می‌کنند، ذاتاً ارزشمند هستند. وقتی قرآن را می‌خوانیم، در سراسر آن چند چیز است که جزو ارزشهای اصیل است که از جمله آنها ایمان، جهاد، تحصیل علم و انفاق است که انفاق یعنی هزینه برای خداوند است.
شبهه‌ای همیشه بوده و هنوز هم در بین بعضیها پیدا می‌شود که می‌گویند از خزانه خداوند کم نمی‌شود، پس چرا خداوند خودش این کار را انجام نمی‌دهد؟ وقتی فلسفه انسان مختار و مکلّف را که باید با تلاش خودش پیش برود و راه درست را انتخاب کند و به خدا برسد، بررسی می‌کنیم، می‌بینیم این موضوع یکی از تدبیرهای الهی است که جامعه بشری را این‌گونه آفرید تا مردم از طریق انفاق خود را به خدا نزدیک کنند و در جامعه صفا، صمیمیت، مهر، محبت و همدلی را بوجود آورند. می‌توانم فلسفه زیادی را برای این کار برشمارم. در بین موجودات خداوند شاید مخلوقاتی باشند که بی‌نیاز باشند، مثل فرشته‌ها و ملائک، که هر یک برای مسئولیتی خلق شدند و کامل هستند و حتی شاید برای موجودات دریایی هم این‌گونه زندگی وجود داشته باشد که ما چندان مطلع نیستیم.
اما انسان این‌گونه آفریده شده و راهی است که خداوند پیش روی ما قرار داده است تا بتوانیم خود را رشد دهیم و به خودمان خدمت می‌کنیم. در حقیقت انسانهای خیر و منفق، انسانهای آگاهی هستند که راه درستی را برای تأمین منافع خود انتخاب کردند. زیرا هیچ کاری از کارهای خیر از بین نمی‌رود و چیزی را که در بانک خدا می‌گذاریم، بیمه می‌شود و با ضمانت بسیار و سود زیاد آن را به خود ما برمی‌گرداند. اگر در دنیا هم به آن نیاز داشته باشیم، خداوند به ما برمی‌گرداند.
عاقلانه‌ترین و هوشیارانه‌ترین کار برای انسانها این است که بخشی از امکانات خود را صرف نیاز دیگران در جامعه کنند و بنده از این وقتی که می‌گذارید و در این راه گام می‌نهید، تبریک می‌گویم و از تأسیس خانه خیرین به عنوان یک اقدام خوب قدردانی می‌کنم که جای آن در جامعه ما خالی بود.
نکاتی هم در بیانیه‌ای که آقای دکتر بیات خواندند و بیانات آقای دکتر هادی و آقای دکتر راه‌چمنی وجود دارد که بنده هم قدری روی آنها تکیه می‌کنم. باید قدمهای اساسی و حکومتی در این راه برداریم و قدمهایی را هم فرد فرد مردم به عنوان خودسازی و بهترکردن زندگی دیگران برمی‌دارند. فکر می‌کنم کار حکومت اجباری و وظیفه حکومت است که باید این کار را انجام دهد. اما کار مردم اختیاری است و غیر از حقوق واجب که اگر ندادند، موجب عقاب خواهد بود. اما در این موارد خداوند آنها را از ثواب محروم می‌کند و اگر پرداخت کردند، ثواب زیادی نصیب آنها خواهد شد.
کارهایی را حکومت باید انجام دهد که از جمله آن بحث اشتغال است که همه مردم ما از خانمها و آقایان و جوانان می‌توانند آن را انجام دهند. قدر مسلم این است که اگر مردم کار کنند، خیلی کم نیاز پیدا می‌کنند. تجربه ناقصی از دوران سازندگی داریم، وقتی بعد از جنگ کار سازندگی را شروع کردیم، حدود 16% مردم بیکار بودند و آنهایی هم که کار می‌کردند، کاری جدی نداشتند و کارگر در کارخانه دو تا سه ساعت کار می‌کرد. چون در مواد و برق کمبود داشتند. اما با یک دورة کوتاه سازندگی این رقم را به 1/9% رساندیم و نیروهایی را هم که از جنگ برگشته بودند، به کار گرفتیم و نسل جدید را هم مشغول کردیم و در زندگی مردم هم تفاوتهای اساسی پیدا شد. هرچند الآن عده‌ای انتقاد می‌کنند و بحث شکاف طبقاتی را که یک دروغ است، مطرح می‌کنند، ضریب جدول جینی نشان خوبی است. دو دهک افراد پائین جامعه بالا آمدند و درآمد افراد بالای جامعه کم شد و این نشان بسیار روشنی است که شاید در تاریخ چند ده ساله ایران یکبار اتفاق افتاد که آنهم در دوران سازندگی است و این چیزی است که آمار نشان می‌دهد.
اتفاق دوم این است که در خانه فقرا کالاهای سرمایه‌‌ای وارد شد که در گذشته وجود نداشته و فقرا در گذشته به آب و نان قانع بودند و بعد از آن به فکر فرش، یخچال، تلویزیون، دوچرخه و چیزهای جدید افتادند.
بنابراین راه‌حل اساسی حکومتی این است که ما سرمایه‌هایمان را برای توسعه، تولید و ارتقاء سطح کشور هزینه نمائیم که نمونه آن بزرگراه، بندر، نیروگاه و سد هستند که حتی در دوران ساخت برای مردم ایجاد اشتغال می‌کنند و درآمد ناخالص در آن زمان به حساب نمی‌آید. اما وقتی بازدهی پیدا کردند، درآمد ناخالص را به شدت بالا می‌برند.
اینها راههایی است که قطع نظر از این آثار، دولت موظف است برای توسعه و تقویت کشور و پیداکردن جایگاه خودش در دنیا انجام دهد و به انقلاب و مردم پیام درست بدهد. در توزیع، وظیفه حکومت، بیمه کامل و جامع اجتماعی است، ما لایحه آن را به دولت و مجلس فرستادیم که در دولت آقای خاتمی راکد ماند. در دنیا خیلی از کشورها آن را انجام دادند و بسیار هم آسان است. اگر انسان از لحظه‌ای که متولد می‌شود تا زمان مرگ بیمه اجتماعی داشته باشد و چیزهایی مثل مسکن، بهداشت و درمان، آموزش و تحصیل و بیمه بیکاری حداقل به اندازه دستمزد یک کارگر داشته باشد، دیگر هیچ کس مستأصل نمی‌شود که بیاید شعار دهد تا حق و حقوق خود را بگیرد.
راه آن خیلی روشن است. ما وقتی این لایحه را فرستادیم، منابع آن را هم تنظیم کردیم، آن موقع تلفن همراه چیز پرسودی بود و دیگری هدفمند کردن یارانه‌هاست که نمونه آن مصرف بنزین است که از جیب روستایی مصرف می‌شود. بنزین متعلق به همه مردم کشور است. لذا اشکالی ندارد که بخشی از این یارانه را بگیریم و به تأمین اجتماعی پرداخت کنیم و با همین بنزین می‌توانیم تأمین اجتماعی کامل و جامع ایجاد نمائیم. نان به شکلی که مصرف می‌شود، درست نیست که بالای 250 تومان هزینه شود و کیلویی چهار تومان به نانوایی داده شود.
شاید عده‌ای نان ارزان داشته باشند، اما به‌گونه‌ای است که نان در مسیر پخت حتی برای مصرف گاوداریها ارسال می‌شود. یعنی تا وقتی که به همین شکل باشد، کسی برای این موارد ارزش قائل نمی‌شود. ما چند یارانه داریم و اگر آنها را بصورت عادلانه پرداخت کنیم و بخشی از آنها را صرف تأمین اجتماعی نمائیم، همه فقرا راحت خواهند شد. خانه ارزان قیمت سی متری در همه جای کشور بسازیم. چون مصالح، نیروی کار و نیاز به کار فراوان است و بصورت اجاره به شرط تملیک از طریق حق بیمه بیکاری پرداخت کنند. در واگذاری کارهای بزرگ‌دولتی پول زیادی حاصل می‌شود و گفتیم که بخشی از آن را صرف تأمین اجتماعی کنند و بخشی را صرف خوداتکائی خانواده‌ها نمائیم و از طریق بهزیستی و خیرین تلاش شود خانواده‌های نیازمند شناسایی‌سرمایه لازم جهت‌تهیه وسایل مورد نیاز کار در اختیار آنها قرارگیرد.
نمونه آن را در آسایشگاه معلولین کهریزک در بخش قطعه‌سازی دیدم، خیرین می‌توانند از این نوع کارها برای همه فراهم نمایند و ما هم می‌توانیم از طریق پرداخت وام، خوداتکایی را در سراسر کشور فراهم کنیم. این چیزی است که دوباره بازگشت سرمایه دارد و مردم هم خوداتکا می‌شوند که مسئله بسیار مهمی است. از این طریق شرافت و کرامتی برای مردم حاصل خواهد شد و تأثیر روانی زیادی خواهد داشت. برنامه خوداتکا کردن زندگی مردم، بیمه درمان، بیمه‌‌های بیماریهای خاص مهم است که الآن با مشکلاتی مواجه هستند و انشاءالله پیشگیری شود که چندان سخت نیست. از طریق سختگیری در ازدواج و مراعات بهداشت می‌توان پیشگیری کرد و انشاءالله خانه خیرین که تشکیل شد، برنامه‌های اصولی و مبنایی را در دستور کار خودتان قرار دهید و مطرح و تبلیغ نمائید و ما هم کمک می‌کنیم. خداوند به شما توفیق دهد تا به اهدافتان در برنامه‌های خود دست یابید.
والسّلام علیکم و رحمه الله