سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار اعضای شرکتکننده در اجلاس بینالمللی هماندیشی خردورزان مدیریت کشور
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله و السلام علی رسول الله و آله
به همه شما بزرگان مسائل بهداشت و درمان خوشآمد عرض میکنم و امیدوارم سمیناری که برای آن هم خیلی کار شده، ثمره ملموسی برای بهداشت و درمان داشته باشد که یکی از نیازهای واقعی جامعه ماست. اگر شما به تصمیمات مشخصی رسیدید، این تصمیمات را به مسؤولین بگویید تا آنها در سیاستها و برنامههای خود بگنجانند. از آقایانی که از راه دور و از دانشگاهها تشریف آوردند، صمیمانه تشکر میکنم و امیدوارم از ظرفیت خوب دانشگاه پیش رفته هاروارد بهتر استفاده کنیم.
در بحثی که آقای دکتر پزشکیان مطرح کردند، مدتهاست که نظریهای دارم و نمیخواهم بگویم. چون شاید نظریه بهتری باشد، ولی هرچه که تا به حال مطالعه کردم، راه دیگری جزء آن ندیدم. بههرحال الان یک نارضایتی در جامعه از خدمات بهداشت و درمان با توجه به اینکه ما هم در این مسئله خیلی هزینه میکنیم، وجود دارد. کادر پزشکی بیمارستانها و مدیران بهداشت و درمان از این وضعیت راضی نیستند. چون چالشهای مختلف وجود دارد. فهم من به علت کارهای اجرای من است و تخصصی در این رشته ندارم.
شرط آن، این است که مردم در این مسائل زندگی متعارف امروزی را داشته باشند و این هم کار سختی برای ما نیست. چون فعلاً نزدیک به 14 میلیارد دلار یارانه سوخت، غذایی و کالای اساسی میدهیم و بخشی از این هزینه که صرف میشود، میتواند نظر شما را تأمین کند. البته اگر درست برنامهریزی کنیم. ما در دولت خودمان یک لایحه تهیه کرده و به مجلس پنجم فرستاده بودیم و دولت آقای خاتمی به دنبال تکمیل آن بود که آن را پس گرفت، ولی در تکمیل آن مشکل پیدا کردند و بعد از 8 سال که از آن لایحه میگذرد، قسط مهم دولت پرداخت نشده است و در این یک اشتباه بود. باید آن موقع مجلس آن را تکمیل و دولت هم به این امر کمک میکرد تا انجام میشد. چون منابع مالی آن را تأمین کرده بودیم. دوستان بهداشت و درمان میتوانند این لایحه را مطالعه کنند که اشکال آن کجا بود تا این مسئله حل شود.
بههرحال بنده راه حلی بجز بیمهها نمیبینم از شما خواهش میکنم اگر در جلسه به راه حل دیگری رسیدهاید، به ما بگویید. چون داریم سیاستهای کلی را مینویسیم و میتوانیم نظرات شما را اعمال کنیم که برای بهداشت سرمایهگذاری کافی بکنیم. الان هم همینطور است. وضع بهداشت کشور، بد نیست و دنیا هم این کار را قبول دارد و اگر برای درمان بیمه کاملی
قرار بدهیم - یعنی در همان سطح متوسط و لازم نیست که سرویسهایی را که برای سرمایهدارها میدهیم، برای همه بدهیم. تا حدّی به آنها بدهیم که بیمار از خود هزینه نکند – میتوانیم این چنین هم عمل کنیم. چون الان بخش زیادی از مردم بیمه هستند. ولی بیمه هنوز در بین مردم محبوب نیست و خیلیها هنوز ترجیح میدهند که از جاهای دیگر بههره بگیرند. فقط یک بیمه کامل میتواند این امر را انجام دهد تا یک بیمارستان و یا پزشک که کار میکند، سریعاً حق خود را بگیرد. حتی بتوانیم پیشپرداخت هم داشته باشیم که خیال آنها راحت باشد. در این صورت شاید مصرف دارو وضع خوبی پیدا کند. چون با این کار مصرف دارو نظم پیدا میکند. الان مصرف دارو و در کشور یا بینظم هست. استاندار خاص ندارد. تا بحال این امر انجام نشد. لذا استفاده از دارو و تجهیزات وقت پزشک و بیمارستان و تخت و پرستار میتواند تعریف روشن و معتدلی داشته باشد که دولت و مجلس این کار را میکنند و هزینه میپردازند.
بخشی از هزینه در یارانه ما است، نه همه آن و از این راه از منابع موجود درست استفاده نمیکنیم. اگر بیمه عمومی شد و بیمارستانها را با همین پولی که بیمه پرداخت میکند. یعنی با ارزیابی درست هزینه را واقعی به آنها بدهیم، آنها با سرمایهای که از قبل دادند، کار میکنند. ولی باید و به آنها ارزش خدمات و سرویسدهی پرداخت کنیم تا با خیال راحت مریض را بپذیرند و همه امکانات در خدمت مریض قرار بدهند. اگر بعداً احساس کردیم که این امکانات کم است، آن را ترسیم میکنیم، فعلاً میتوان در حدّ تصمیم گرفت و همه شما میدانید که این حد چه مقدار هست. ظاهراً از نظر نیروی انسانی مشکلی نداریم. حتی پزشک اضافی هم داریم. اگر چه متخصص کم داریم و آنها به روستاها نمیروند، ولی فعلاً مشکلی نداریم. تهیه و تأمین دارو و تجهیزات برای ما و مشکل نیست و چیزی که جای آن خالی اسـت، راحتی خیال بیمار است و این کار هم واقعاً مقدور است. چون الان چه قدر دادید روستاییان را مجانی بیمه میکنیم. اگر مقداری توسعه بدهید، میتوانیم فقرا را بیمه واقعی بکنیم که آنها هم در شهرها خیالشان راحت باشد که برای بعضی از آنها این کار را انجام میدهیم. کارگران و کسانی که با تأمین اجتماعی سرو کار دارند، و ضعفشان بهتر است و اگر شما سطح سرویس را بالا ببرید، آنها هم با شما همراهی میکنند. از لحاظ انقلابی، اسلامی و انسانی واقعاً وظیفه جدی شما و ماهاست. هیچ فرقی با هم ندارد. راهکاری که ما فهمیدیم این است. شاید چون شما تجربه دنیا را دارید، چیزهای دیگر در ذهن شما باشد. مخصوصاً مهمانها شاید چیزهای دیگری هم میدانند که مطرح کنند و اگر لازم شد یک گروه مشاور بگیرید. البته نمیدانم لازم هست یا خیر. ولی یک گروه مشاور خبره جهانی بگیرید که به شما کمک بکنند.
بنده فقط میخواهم بگویم که از لحاظ منابع اگر اینکار را نظم بدهید، مشکلی ندارید و از لحاظ مقررات هم اگر هر قانونی لازم باشد برای عمومی کردن بیمه و بهداشت و درمان، را میتوانیم تنظیم کنیم. با توجه به کارشناسهایی که روی آن انجام میشود، کار آسانی است. بنده میدانیم که شما مدیران بهداشت و درمان و دانشگاهها و مجموعاً شما این مطلب را میخواهید و کسی هم نیست که اینها را نخواهد. ولی بیجهت به دور خودمان میچرخیم. لذا باید این کار را بکنیم. بههرحال برگزاری این سمینار را به شما تبریک میگویم و برای توفیقات شما دعا میکنیم. اگر به تصمیمات روشنی رسیدید، برای قانونی کردن و پشتیبانی آن آماده هستیم که از امکانات در دسترس ما استفاده کنید. و این کار را به عنوان یک وظیفه انجام میدهیم. اگر شما به ما پیشنهاد بدهید، از شما ممنون میشویم. منتظر خبرهای خوبی از قطعنامه شما هستیم.
والسّلام علیکم و رحمه الله برکاته