خاطرات روزانه آیت الله هاشمی / سال ۱۳۷۵/ کتاب سردار سازندگی
درخواست حکام سعودی از هاشمی
شنبه 13 بهمن 1375 //22 رمضان 1417 // 1 فوریه 1997
صبح، فاطی و آقایان آشوری و خرازی آمدند و برای ساخت مرکز تحقیقات سرطان استمداد کردند. می‌گویند، هشت میلیارد تومان هزینه دارد؛ دو میلیارد آن را دولت بدهد و بقیه را از مردم جمع کنند. آقای [غلامعلی] کیانی، [مدیرعامل سازمان صنایع دفاع]، از وزارت دفاع آمد. گزارش بعضی از صنایع دفاعی را داد و برای اعتبار بیشتر استمداد کرد. گفت، با دستور رهبری، کار بعضی از صنایع ویژه متوقف شده است؛ خواست که کمک کنیم.
[آقای غلامرضا آقازاده]، وزیر نفت آمد، گزارش نتایج مناقصه‌های جدید را داد و گفت، فرانسه و انگلیس برای بعضی از طرح‌ها، منجمله پارس‌جنوبی پیش‌قدم شده‌اند و پیشنهاد داشت، دست آنها را بندکنیم که در شورای امنیت، مانع تحریم احتمالی ما شوند. قرار شد برای این منظور جلسه‌ای داشته باشیم. با توجه به امکان واگذاری به شرکت‌های داخلی، بر فرض کمک بانک مرکزی، برای جذب اعتبارات خارجی و برای دفع فشارهای بعضی از جناح‌های کارگری هم استمداد کرد. آقای [محمد] غرضی، [وزیر پُست و تلگراف و تلفن] آمد. دربارة خرید ماهواره، پیشنهاد آورده بود؛ مایل است، سه ماهواره برای سه نقطه مداری، یک‌جا تهیه کنیم. باز هم مسأله نامزدی خودش برای انتخابات [ریاست‌جمهوری] را مطرح کرد؛ به نظر می‌رسد بی‌میل نیست.
[آقای شیخ حَمَد بن‌جاسم بن‌جابر آل‌ثانی]، وزیر امورخارجه قطر آمد. در جلسه خصوصی، پیام حکام سعودی را آورد و درخواست کمک، برای پیداکردن متهمان فراری سعودی، در انفجار الخُبَر[1] را داشت؛ فکر می‌کنند که به ایران فرارکرده‌اند. همان جواب‌های سابق را تکرارکردم و گفتم، اگر سعودی‌ها سرنخی دارند، به ما بدهند تا پیگیری کنیم. تقاضاکرد، کارشناسان دو کشور، جلسه مشترکی داشته باشند؛ پذیرفتم.
عصر در مراسم اعطای جوایز کتاب سال، در تالار وحدت شرکت کردم. بعد از گزارش آقای [مصطفی] میرسلیم، [وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی] و اعطای جوایز، من دربارة اهمیت علم و تحقیق و کتاب، صحبت کردم.[2] از نمایشگاه کتاب بازدید نمودم. افطار، معاونان وزرا در باشگاه نهاد ریاست‌جمهوری میهمانم بودند؛ برنامه صحبت نداشتم. زودتر به خانه آمدم.
[1] - در چهارم تیر ۱۳۷۵ (۲۵ ژوئن سال ۱۹۹۶ میلادی)، بر اثر انفجار یک کامیون بمب‌گذاری‌شده، در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر خُبَر عربستان، ۱۹ سرباز آمریکایی کشته و حدود ۴۰۰ تن زخمی شدند. در ابتدا اف‌بی‌آی، ایران را مسئول این بمب‌گذاری دانست، اما ویلیام پری، وزیر دفاع آمریکا در زمان بیل کلینتون، در سال ۲۰۰۷ اعلام کرد به این نتیجه رسیده‌اند که بمب‌گذاری کار القاعده بوده و نه ایران. وی همچنین از برنامه‌هایی برای حمله به ایران، در صورت اثبات دست‌داشتن ایران در این بمب‌گذاری خبر داد.
[2] - آقای هاشمی، در این مراسم، با ارج‌گذاری به تلاش اهل قلم و فضیلت گفت: «طبق نص قرآن کریم و سفارش‌های رسول اکرم (ص) و ائمه اطهار، در نظام ارزشی اسلام و به دنبال آن در جمهوری اسلامی ایران، مطالعه و کسب علم و کتابت، از سایر عبادتی که انسان می‌تواند انجام دهد با ارزش‌تر و مقدم‌تر است.» ایشان با اشاره به شأن نزول سوره قلم در ابتدای بعثت حضرت رسول اکرم (ص) گفت: «کارهای علمی از عبادات مهم و مقرب انسان به‌خداست. بی‌سواد بودن بیش از پنجاه درصد از مردم ایران، در دوران طاغوت و طبقاتی بودن تحصیل به‌خصوص در دانشگاه، نشانه بارز غیراسلامی بودن دوران پهلوی بوده است. در برنامه اول و دوم دولت جمهوری اسلامی، بعد از فراغت از جنگ و سایر قضایای تحمیلی، ارزش فراوانی به بخش آموزش و علم داده و هرچه که زمان جلوتر می‌رود، حرکت نظام که لازمه حکومت دینی است، به سوی فراهم نمودن زمینه‌های تحصیل برای همه، سرعت بیشتری می‌گیرد. با احداث مدارس شبانه‌روزی در مناطق محروم و اعطای هزینه به 15 هزار دانشجوی بی‌بضاعت، جمهوری اسلامی طبقاتی‌بودن تحصیل را متروک شده اعلام کرده است. کشورهای استعمارگر در دو قرن اخیر، به شدت با پیشرفت ایران مبارزه کردند و اندک افرادی که با تلاش خود مدارج عالی طی کرده بودند را نیز با لطایف‌الحیل به سوی خود جلب می‌کرده‌اند. چرخ سازندگی ایران اسلامی، در اندک زمان هیجده ساله پس از انقلاب اسلامی، کاملاً به دست متخصصان ایرانی به حرکت درآمده است. دولت به‌زعم خود باید راه را برای حرکت علمی جامعه هموار سازد و لازم است، اهل قلم و تفکر نیز با عشق و علاقه به تحقیق، تألیف، ترجمه و ابداع بهتر از هر زمان ادامه دهند.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های 1375»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.