خاطرات روزانه / آیتالله هاشمی رفسنجانی/ سال 1373 / کتاب «صبر و پیروزی»
جمعه 20 آبان 1373 7 جمادیالثانی 1415// 11 نوامبر 1994
با اذان صبح بیدار شدم و دیگر نخوابیدم. وقت تا ساعت هفت و نیم صبح، به استماع اخبار و خواندن گزارشها و اطلاعات داخلی و بررسی برنامههای امروز گذشت. برای مراسم افتتاح پروژه گازرسانی به کرمانشاه رفتیم. مدیران شرکت ملی گاز گزارش دادند. با فشار دگمهای، مشعل گاز را روشن کردم و با سخنان کوتاهی تقدیر نمودم. برای کرمانشاه که سرد است، لولهکشی گاز مهم است.
به سوی پاوه پرواز کردیم. نزدیک محل اجتماع مردم، روی تپهای فرود آمدیم. شهر و منطقه خیلی باصفاست؛ با کوههای مرتفع و جنگلها و هوای خوب. مردم خیلی باشکوه استقبال کردند. اجتماع مردم، خیلی بیش از حد انتظار بود. سُنی شافعی و کرد و این همه اظهار عشق به نظام و من و شعارهای پُرشور، جای تعجب داشت. بعد از مولودی خوانی و خیرمقدم و طرح خواستهها توسط فرماندار و امام جمعه و نماینده شهر، گزارش واگذاری مراتع، توسط آقای [محمدتقی] امانپور، معاون وزیر جهاد سازندگی قرائت شد و من اسناد را به پنج نماینده آنها اعطا کردم.[1]
قبل از سخنرانی سخت محصور شدم. احساس کردم که قادر به سخنرانی نخواهم بود؛ مثل وضعی که در املش گیلان برایم پیش آمد. گفتم جلسه را نگهداشتند و گفتند برای تماس تلفن فوری میروم. رفتم به ترمینال مسافربری نزدیک محل سخنرانی و پس از ادرار، فوراً مراجعت کردم. معمولاً در ارتفاعات با هوای سرد و کم شدن تعریق، دچار ادرار زیاد میشوم.
سخنرانی گرمی برایشان کردم. از سوابق مقاومت آنها در برابر ضدانقلاب و دفاع در جنگ تحمیلی قدردانی نمودم.[2] با بدرقه باشکوه، محل را ترک کردیم. قبل از ترک، در مستراحهای مخروبه کنار پد هلیکوپتر، رفع حصر مجدد کردم.
به سوی جوانرود پرواز کردیم. اجتماع مردم جوانرود، از پاوه هم با شکوهتر بود و باعث تعجب من و همراهان شد. مطابق معمول همه موارد دیگر، دو فرزند شهید دستهگل دادند و خیرمقدم گفتند. دخترکی کوچک، دکلمه خوبی ایراد کرد.[3] به احساسات پُرشور مردم جواب دادم. بعد از سرود، شعر و خیرمقدم امام جمعه و سرپرست فرمانداری و نماینده شهر و طرح خواستهها، مفصل سخنرانی کردم.[4]
بلافاصله به سوی محل سد گاوشان[5] در شمال کامیاران پرواز کردیم. در مسیر استاندار و آقای زنگنه، [وزیر نیرو] توضیح میدادند. همه دشتها حاصلخیز و رودخانه و سرابهای آب بود. به استاندار تذکر دادم که مسیر پیچ در پیچ رودخانهها را اصلاح کنند. در محل سد گاوشان، استاندار و مدیران استان کردستان هم آمده بودند، چون در خاک کردستان است؛ گرچه آب به استان کرمانشاه منتقل خواهد شد.
نماز و ناهار و استراحت انجام شد. سپس وزیر و مدیران آب منطقه گزارش دادند و گفتند، 5/11 میلیارد مترمکعب آب، نزولات سالیانه استان است. ده سد بزرگ در دست مطالعه و اجرا دارند. در اینجا سدی به ارتفاع یکصدوسی متر خاکی برای تنظیم سیصد میلیون متر آب رودخانه گاوهرود و تونلی به طول 17 کیلومتراحداث میشود که آب را به استان کرمانشاه منتقل میکند. فعلاً این آبها از طریق سیروان به عراق میرود. از دهانه تونل دردستاجرا بازدید کردیم. منتظر رسیدن ماشینهای پیشرفته حفار آلمانی هستند.
بهکرمانشاه برگشتیم. کنار ساختمان و بیمارستان چهارصدتختخوابی درحالاحداث فرود آمدیم. مردم زیادی جمع شده بودند. مدیرکل مسکن و شهرسازی استان گزارش داد. بیمارستان عظیمی است.
به دانشکده جدیدالاحداث فنی مهندسی کرمانشاه رفتیم. گزارشها را شنیدیم. سپس به دانشگاه رازی، در اجتماع فرهنگیان و دانشگاهیان رفتیم. مدیرانکل آموزش و پرورش، آموزش عالی و آموزش پزشکی گزارش دادند و خواستهها را گفتند. سرودی اجرا شد. جوایز را دادم و صحبت مفصلی نمودم.[6]
به دانشکده علوم قرآنی نوساز شهید اشرفی رفتیم. آقای [محمد] اشرفی [اصفهانی] گزارش داد. بازدید کردیم و من وعده کمک دادم. تا اینجا هم به دستور من، عمدتاً از اعتبارات بازسازی ساخته شده است.[7]
جمعی از مدیران بازسازی مناطق جنگی آمدند گزارش کار را دادند و من تشویقشان کردم. در شورای اداری استان، [آقای غلامرضا صحراییان]، استاندار صحبت کرد و گزارش کارها و طرح خواستهها را نمود و من هم صحبت کردم. وعده کمک دادم و نتایج برنامه پنجساله اول را تشریح کردم.[8] به خاطر خستگی، برنامه بازدید موزه آثار جنگ را لغو کردیم.
[1] - پنج تن از نمایندگان دامداران به نامهای آقایان مصطفی خالدی، حاتم نوری، همت شعبانی، بهمن مظفری و محمد صالحی که همگی از اعضای خانواده معظم شهدا بودند، اسناد مرتع داری را از دست آقای هاشمی تحویل گرفتند.
[2] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «وقتی میبینیم مردمی، خودشان با میل و رغبت، این چنین علاقهمند به اسلام و قرآن هستند، خودمان را به اهداف خودمان نزدیکتر میبینیم. من باید از روحانیت بزرگوار اهل تسنن که مسئولیت و راهنمایی این حرکت دینی را در این منطقه بهعهده دارند، صمیمانه قدردانی و تشکر کنم و ما هم آمادگی داریم که این حرکت دینی را، سرمایه بزرگ جهان اسلام را تقویت کنیم. نقطه دیگری که برای ما، این منطقه را عزیز میدارد، روحیات فداکارانه و شجاعانه شما مردم است. ما هیچوقت فراموش نمیکنیم که مردم اورامانات از خودشان چه قهرمانیهایی بروز دادند. آنروزی که گروهی از جوانان حزباللهی شما به رهبری برادرم امام جمعه شما، به تهران آمدند و در مجلس شورای اسلامی بارها صحبت کردیم و برای دفاع از این منطقه امکانات خواستند، ضدانقلاب، پاوه را هدف بزرگ میدانست و فشار زیادی برای اشغال پاوه داشت، اما اینجا شکست خورد به همت شما. اگر شهید چمران در میان شما اینهمه عزیز است، به خاطر حمایتی بود که از حرکت دفاعی شما ایشان داشتند و ما هم آن سرباز فداکار را که آن روز رشادتش را و کفایتش را در دفاع از پاوه به ثبوت رساند، همیشه میستاییم. امام امت آن روز با پیامی که صادر فرمودند، اهمیت پاوه را و اورامانات را نشان دادند. خوشبختانه از آن روز تا به امروز این مردم همچنان در صحنهاند و خاری در چشم استکبار و ضدانقلاب.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1373، دفتر نشر معارف انقلاب، 1395.
[3] - دکلمه فرزند شهید چنین بود: «به نام یزدان یگانه، رییس جمهور محبوب، ای پیامآور عشق و زندگی؛ بر ما منت نهادی و نشان دادی که یار حضرت امام خمینی؛ رادی و سوار بر نسیم کام و شادی همچون پیام امید و آزادی آن یار، گلبانگ امیدو آزادی بر بام اورمانات شاهد، شیران وادی، لاله سرخ مردادی ندادی، مقدمت را گرامی میداریم و خاطره شکوفایی گل آرزویمان را به جان و دل میسپاریم. امید که با قدوم مبارک آنجناب همچون پیام آزادی رهبر عزیز، شاهد شادی و آبادی منطقه باشیم. بر مردم دیدگان ما بیارام و دلشدگان دیدارت را دریاب.»
[4] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «منشاء رود عظیم قرهسو از اینجاست؛ رودی که در مسیر خودش، چند استان را سیراب میکند و هنوز هم مقدار زیادی از آن از طریق رودهای عراق و اروندرود به خلیج فارس میرود. این اراضی حاصلخیزی که صبح، از کرمانشاه تا اینجا، ما هرچی دیدیم، زمین خدا خوب کرده دیدیم و رودخانه خروشان، کوههای سر به فلک کشیده، جنگلهای انبوه، مراتع غنی و هوای مساعد که در اختیار شماست؛ نمیبایست این منطقه محروم میماند. متأسفانه قسمت اعظم روستاهای شما در تاریخ محروم ثبت شدهاند. مشکلات مرزی، مشکلات جنگ و مسائل خاص منطقه، مدتی عمران منطقه را به تأخیر انداخت، اما امروز دوران حرکت سریع اقتصادی برای تبدیل این منطقه اورامانات به یک منطقه برخوردار فرارسیده و من دست همکاری به طرف شما دراز میکنم و میدانم و مطمئن هستیم که با همکاری دولت و شما این منطقه سریعاً عوض میشود.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1373، دفتر نشر معارف انقلاب، 1395.
[5] - سد گاوشان 123 متر از بستر رودخانه ارتفاع دارد و نوع سد، سنگریزهای با هستة رُسی است. طول تاج آن 730 متر است. این سد مخزنی با گنجایش مخزن ۵۵۰ میلیون متر مکعب و تونل انتقال آب و نیروی برقآبی به ظرفیت ۱۱ مگاوات میباشد. سد گاوشان با هدف تأمین ۳۹۵ میلیون متر مکعب آب به منظور آبیاری کردن ۳۱ هزار هکتار از اراضی دشتهای بیله ور و میان دربند و نیز تولید ۱۱ مگاوات برق احداث شده است. تونل آن ۲۱ کیلومتر طول دارد و در هرثانیه ۳۰ مترمکعب آب را به ۳۰ هزار هکتار از اراضی حاصلخیز منطقه منتقل میکند.
[6] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «من در این دو، سه روزی که در داخل استان گشتهام، با بخشهای مختلف تماس پیدا کردم، وقتی با سفری که چهار پنج سال پیش آمدم و بخشی از استان را دیدم، مقایسه میکنم، خیلی تفاوت میبینم. واقعاً در کشور حرکت ایجاد شده است. در بخش خود شما، این مقدار عظیم دانشآموز و دانشجو و اساتید که گرچه هنوز هم ما باید یک مقدار از لحاظ کمی توسعه بدهیم، اما با همین مقدار کمیتی که فعلاً در کشور به وجود آمده، یک گام مهمی است که برداشته شده و یک گره بزرگی از آموزش ما باز شده است. هم در سطح آموزش ابتدایی، متوسطه و آموزش فنی و همچنین آموزشهای عالی به خصوص مقاطع تکمیلی و مقاطع عالی تحصیلی که دوای همه دردهای ما این قسمت اخیر است که خوشبختانه این سالها، رشتههای زیادی را در سطح فوقلیسانس و دکترا و فوق تخصصها ما داریم.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1373، دفتر نشر معارف انقلاب، 1395.
[7] - دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی فعالیت آموزشی خود را از سال 1375 با پذیرش تعداد 120 دانشجو آغاز نمود و به تدریج با افزودن رشتههای جدید، اکنون تعداد رشتههای تحصیلی دایر در این دانشگاه به 49 رشته در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی ارشد رسیده است. این مرکز در تابستان 1393 از مؤسسه به دانشگاه ارتقا یافت و اینک با حدود 3330 نفر دانشجو، با بیش از 78 عضو هیأت علمی تمام وقت و نیمه وقت و حدود 231 عضو هیأت علمی مدعو فعالیت میکند.
[8] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «من نمیدانم کی رابطه ما عراق طبیعی میشود، ولی هر وقت طبیعی بشود، اینجا معبر عبور میلیونها آدم خواهد بود؛ یعنی واقعاً شما از کثرت مسافر رفت و برگشت، حسابی تحت فشار قرار میگیرید. ما میدانیم مردم الان چه عشقی برای کربلا رفتن دارند. روزی که کربلا را آزاد کنند، آن قدر هجوم برای عبور از اینجا بشود؛ آن موقع است که این استان، جایگاه سیاحتی خود را پیدا میکند. مردم در این مسیر، خیلی چیزها میخواهند اینجا ببینند. شما جاهایی مثل بیستون و طاق بستان و چیزهای دیگری که دارید و فضاهای خوبی دارید که در معرض دید مردم قرار بدهید. هرکس در مسیر خود، یک روز، دو روزش را برای توقف در اینجا و تماشای مراکز دیدنی شما میگذارد. جاهایی مثل قصرشیرین و سرپل ذهاب و اسلامآباد و اینهایی که در راه هستند، باید فکر هتلها و میهمانسراها و اینطور چیزها بکنند، یا مردم آمادگی داشته باشند، در خانههایشان بپذیرند که به نظرم کار سیاحتی کار مهمی است که باید داشته باشیم» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1373، دفتر نشر معارف انقلاب، 1395.