تفسیر آیات قرآن کریم – سوره نحل – آیه ۵۷ – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَیَجْعَلُونَ لِلّهِ الْبَنَاتِ سُبْحَانَهُ وَلَهُم مَّا یَشْتَهُونَ

و دختران را برای خدا قرار می دهند ـ منزّه است او ـ  در حالی که آنچه بدان تمایل دارند (پسران) برای خودشان است!

1- مشرکان دوران جاهلیت، معتقد به وجود دخترانی برای خداوند

و یجعلون لله البنـت

2- مشرکان، معتقد به وجود خداوند

و یجعلون لله البنـت

3- خداوند، بسی منزّه و برتر از فرزند دختر داشتن

و یجعلون لله البنـت سبحـنه

4- فرزند (دختر) داشتن برای خداوند نقص است.

و یجعلون لله البنـت سبحـنه

ذکر تنزیه «سبحانه» برای تبرئه خداوند از نسبتی است که مشرکان به او می دادند و این تنزیه، حاکی از نقصی است که با اسناد فرزند برای خداوند، ایجاد می شد.

5- خداوند، منزّه از تناسل و توالد است.

و یجعلون لله البنـت سبحـنه

6- انتساب دخترانی به خداوند از سوی مشرکان، افترا و دروغی ساختگی است.

و یجعلون لله البنـت سبحـنه

7- گرایشهای مشرکان مبتنی بر خواهشهای نفسانی بوده است.

و لهم ما یشتهون

8- داشتن پسر، مورد خوشایند مشرکان و دختر داشتن، ناخوشایند آنان بود.

و یجعلون لله البنـت ... و لهم ما یشتهون

به قرینه مقابله، احتمال دارد مراد از «ما» فرزند پسر باشد. مشرکان با اسناد دادن دختر به خداوند، درصدد تنقیص او بودند و این، حاکی از نفرت آنان از دختر داشتن است.

9- اظهار نظر مشرکان درباره دختر داشتن خداوند و فرزند دلخواه (پسر) داشتن خود، مبتنی بر خواهش نفسانی بوده است.

و یجعلون لله البنـت ... و لهم ما یشتهون

10- مشرکان، در برابر اسناد دختر به خدا، فرزند دلخواهشان (پسر) را به خود اسناد می دادند.

و یجعلون لله البنـت ... و لهم ما یشتهون

«و» در «و لهم» می تواند حالیه و هم می تواند عاطفه باشد. در صورت عاطفه بودن جمله «ما...» در محل نصب خواهد بود برای عطف به «البنات». در هر صورت برداشت فوق قابل استفاده است و اسناد دادن فرزند دختر برای خدا، قرینه ای است بر اینکه مراد از «ما» در «ما یشتهون» فرزند پسر است.

اسماوصفات

صفات جلال 3، 4، 5

افترا

افترا به خدا 6

جاهلیت

عقیده مشرکان جاهلیت 1; مشرکان جاهلیت 6، 9

خدا

اسناد دختر به 1، 6، 9، 10; تنزیه خدا 3، 4، 5; خدا و تولید مثل 5; خدا و دختر 3، 4

عقیده

عقیده به فرزندداری خدا 1

علایق

علاقه به پسر 8

مشرکان

آثار هواپرستی مشرکان 9; افتراهای مشرکان 6; بینش مشرکان 10; پسر دوستی مشرکان 8، 9، 10; خداشناسی مشرکان 2; عقیده مشرکان 2; علایق مشرکان 8، 10; مشرکان و دختر 8; منشأ گرایشهای مشرکان 7; هواپرستی مشرکان 7