تفسیر آیات قرآن کریم- سوره قلم- آیه35 – کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِینَ کَالْمُجْرِمِینَ

پس آیا مطیعان را مانند مجرمان قرار می دهیم؟

1 - مسلمانان، در نگاه نظام ارزشی اسلام، با مجرمان برابر نیستند; بلکه از آنان برتراند.

أفنجعل المسلمین کالمجرمین

استفهام در «أفنجعل...»، انکاری و درصدد نفی برابری مسلمانان با مجرمان و اثبات برتری آنان است.

2 - فرمانبران و تسلیم شدگان فرمان های الهی، در نگاه ارزشی اسلام با مجرمان و تبهکاران برابر نیستند; بلکه آنان برتراند.

أفنجعل المسلمین کالمجرمین

برداشت یاد شده، مبتنی بر این است که «مسلمین» در معنای لغوی آن به کار رفته باشد; نه اصطلاحی

3 - مسلمانان و مجرمان، دارای دو سرنوشت متفاوت و گوناگون اند.

أفنجعل المسلمین کالمجرمین

برابر نبودن مسلمانان و مجرمان، بیشتر ناظر به سرنوشت آنان است; یعنی، مربوط به سعادت و شقاوت دنیوی و اخروی آنان است.

4 - اسلام و تسلیم خدا بودن، از ملاک های برتری و ارزشمندی و جرم و تبه کاری از معیارهای پستی و ضدارزشی برای انسان ها است.

أفنجعل المسلمین کالمجرمین

5 - تقواپیشگی، بهترین نشانه و شاخصه مسلمانی است.

إنّ للمتّقین ... أفنجعل المسلمین کالمجرمین

برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که مقصود از «مسلمین» همان «متّقین» است که در آیه پیش آمده است; یعنی، مسلمانانی که در مقابل مجرمان قرار دارند، تقواپیشگان اند.

6 - کفر و شرک، جرم است و کافران و مشرکان از تبهکاران اند.

أفنجعل المسلمین کالمجرمین

از مقابله مجرمان با مسلمانان به دست می آید که مقصود از آن، کافران و مشرکان است.

ارزشها

ملاک ارزشها 4

اسلام

ارزش اسلام 4

تسلیم

فضایل اهل تسلیم 2; قیاس اهل تسلیم با گناهکاران 2

تقوا

آثار تقوا 5

شرک

جرم شرک 6

کفر

جرم کفر 6

گناه

پلیدی گناه 4

گناهکاران

فرجام گناهکاران 3

مسلمانان

فرجام مسلمانان 3; فضایل مسلمانان 1; قیاس مسلمانان با گناهکاران 1; نشانه های مسلمانان 5