تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الفجر– آیه 25– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَیَوْمَئِذٍ لَّا یُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ

پس در آن روز هیچ کس مانند عذاب خدا عذاب نکند.

1 - عذاب های الهی در آخرت، بی نظیر و غیر قابل تشبیه با عذاب های دیگران است.

فیومئذ لایعذّب عذابه أحد

ضمیر «عذابه» به «ربّک» در آیات پیشین برمی گردد و مفاد آیه شریفه، این است که در قیامت، مانند عذاب خداوند هیچ کس عذاب نمی کند.

2 - ترک یتیم نوازی، بی توجّهی به تغذیه فقیران، تصاحب ارث دیگران و دلبستگی شدید به ثروت، مایه گرفتاری به عذابی بی نظیر در قیامت

فیومئذ لایعذّب عذابه أحد

ضمیر «عذابه»، ممکن است به انسان برگردد که در آیات پیشین ویژگی های او بیان شده بود. در این صورت عذاب ـ که اسم مصدر و به معنای تعذیب است ـ به مفعول خود اضافه شده است و مفاد آیه شریفه این است که عذاب کردن آن فرد، به گونه ای انجام می گیرد که کسی ـ جز خداوند ـ آن گونه عذاب نمی کند.

3 - ظهور قدرت مطلق خداوند در قیامت و سیطره فرشتگان بر صحنه های آن، دلیل بی نظیر بودن عذاب های او است.

فیومئذ لایعذّب عذابه أحد

حرف «فاء» در «فیومئذ»، آیه شریفه را بر مطالبی که در آیات پیشین بیان شد (از جمله آیه «و جاء ربّک و الملک صفّاً صفّاً») تفریع کرده است.

4 - امکان وجود مشابه، برای عذاب های دنیوی خداوند

فیومئذ

قید «یومئذ» بی نظیر بودن عذاب های الهی را به آخرت اختصاص داده است; بنابراین وجود مشابه را برای عذاب های دنیوی، نفی نکرده است.

ارث

آثار غصب ارث 2

خدا

تشابه عذابهای خدا 4; دلایل بی نظیری عذابهای خدا 3; قدرت خدا در قیامت 3

عذاب

بی نظیری عذاب های اخروی 1; عوامل عذاب های اخروی 2; ویژگیهای عذاب های اخروی 1; ویژگیهای عذاب های دنیوی 4

فقرا

بی اعتنایی به فقرا 2

قیامت

بی نظیری عذاب قیامت 2

مال دوستی

آثار مال دوستی 2

ملائکه

سلطه اخروی ملائکه 3

یتیم

آثار اجتناب از احترام یتیم 2