مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی در پایان سفر به کویت
○ جناب آقای هاشمی شما قبل از کویت به سوریه رفتید. درباره آینده همکاریهای ایران و سوریه با عراق بفرمایید.
● همکاری ایران با عراق و سوریه مربوط به سه طرح انتقال خط گاز، نفت و خط راه‌آهن از جمهوری اسلامی به ساحل مدیترانه در سوریه است. کار مطالعاتی آن شروع شده و در شرایط مناسب و برقراری امنیت در عراق این خطوط مواصلاتی و همکاریهای سه جانبه آغاز می‌شود. در مورد همکاریهای عمومی مایل هستیم که همه کشورهای منطقه هماهنگ باشند.
○ دیروز روزنامه الحیات چاپ لندن، گزارشی را منتشر کرده که اگر تأسیسات هسته‌ای ایران مورد حمله نظامی قرار بگیرد، 55 هزار نفر از پاسداران انقلاب اسلامی آماده انجام عملیات انتحاری علیه منافع غرب در جهان هستند، صحت این اخبار و اطلاعات چه حد است؟ این در حالی است که منافع غربی‌ها در خلیج‌فارس است، آیا این منافع مورد هدف این افراد قرار خواهد گرفت و آیا کارهای شما مخصوص اسرائیل خواهد بود؟
● اینها سیاستها و مواضع نظام جمهوری اسلامی ایران نیست، اینها اظهاراتی است که افراد غیرمسئول می‌کنند.
روزنامه القبس: موافقتنامه‌های امنیتی بین‌المللی در سطح منطقه برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر وجود دارد، ولی شاهدیم که این کار در سطح بالا انجام می‌شود، آیا شما توانستید کاری برای جلوگیری از مواد مخدر و مبارزه با آن انجام دهید؟
● فکر می‌کنم اعتراف مراکز مسئول جهانی روشن است که جمهوری اسلامی در دنیا بیش از هر کشوری با مواد مخدر مبارزه می‌کند. یکی از مراکز مهم تولید مواد مخدر افغانستان است و قاچاقچیان از راههای مختلف این مواد را به طرف کشورهای دیگر می‌فرستند. یکی از راههای مهم آنها ایران است و ایران در این راه هر سال صدها شهید و مجروح می‌دهد و هزینه‌های سنگینی را برای مبارزه با قاچاقچیان می‌پردازد.
اشغالگران وقتی که به افغانستان آمدند، یکی از تبلیغات آنها این بود که برای مبارزه با مواد مخدر در افغانستان هستند، ولی متأسفانه پس از اشغال افغانستان، تولید مواد مخدر چند برابر شده است. با توجه به حضور مافیای متعدد قاچاق باید این مبارزه در سطح جهانی و با هماهنگی همه انجام شود.
خبرگزاری دانش‌آموزی فانا: یکی از مشکلات ایرانیان مقیم کویت، فرسودگی مدارس ایرانی در کویت می‌باشد. در این مدارس قریب به سه هزار دانش‌آموز ایرانی مشغول تحصیل می‌باشند. با نظر لطفی که شما به ایرانیان خارج از کشور داشته‌اید، آیا در این سفر مذاکره‌ای با مسئولان محترم کشور دوست و برادر کویت در خصوص در اختیار گذاشتن مکانی مناسب برای مدارس داشته‌اید؟
● دیروز عصر در سفارت، گزارشی در مورد مدارس داده شد. سفارت ما در کویت چند موضوع را مطرح کردند که مورد نیاز آنهاست، یکی مدارس، دیگری تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی و بیمارستان ایرانی است، قرار شده امروز با آقای نخست‌وزیر در این مورد صبحت کنم. انشاءالله راهی برای حل این سه مورد بازخواهد شد.
روزنامه الوطن کویت: جناب‌عالی اشاره کردید که بعید می‌دانید حمله‌ای نظامی از سوی آمریکا علیه ایران صورت بگیرد، در عین حال اشاره کردید، بعید می‌دانید در صورت چنین حمله‌ای کشورهای حوزه خلیج‌فارس در کنار آمریکا قرار بگیرند. آیا شما از رهبری کویت چنین اطمینانی دریافت کردید که در صورت حمله در کنار آمریکا نخواهند بود؟ نتایج دیدار شما با امیر کویت چه بوده است؟
● در مورد اینکه آمریکا بعید است دست به چنین کاری بزند، سابقه‌ای تاریخی را برای شما می‌گویم که برای شما خبرنگاران مفید است. سی سال پیش آمریکا در ایران حاکم مطلق بود، دربار، ارتش، پلیس، نفت، برنامه‌ریزی، استخبارات و ساواک ایران، زیرنظر مستشاران آمریکایی عمل می‌کردند، بدون اغراق ایران به فرمان آمریکا عمل می‌کرد. ایران را ژاندارم خلیج‌فارس می‌دانست، در آن شرایط که مبارزه می‌کردیم، چیزی جز مردم و مساجد نداشتیم. آمریکا در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی یکی از ژنرالهای مهم خود، هایزر را به ایران فرستاد تا نگذارد انقلاب پیروز شود و شاه را حفظ کند. آمریکا این سابقه را دارد که ما با دست خالی او را شکست دادیم، ولی امروز برعکس شد و همه چیز در دست ماست. تمام آنچه که در دست آمریکا بود، به علاوه آنچه که آن روز ایران داشت، امروز چندین برابر تقویت شده است.
اگر آمریکایی‌ها کمی فکر کنند و گذشته را در نظر بگیرند، خیلی بعید است که وارد چنین ورطه‌ای شوند که بیرون آمدن از آن با خودشان نخواهد بود. با کشورهای همسایه هم دوست هستیم و مذاکره داریم و می‌دانیم که راضی نیستند چنین اتفاقی بیفتد و اگر اتفاقی بیفتد، به هیچ نحو با آمریکا همکاری نخواهند کرد، بخصوص مسؤولان کویت که در جریان اشغال کویت توسط صدام دیدند که جمهوری اسلامی از کویت حمایت کرد و همه امکاناتی را که آنها خواستند، در اختیار آنها گذاشتیم. وقتی صدام ادعا کرد که 800 کیلومتر با ایران مرز مشترک آبی دارد، به این معنا بود که کویت مال عراق است. من به صدام اعتراض کردم که چرا این ادعای نادرست را مطرح می‌کنید؟ آقای نخست‌وزیر کویت گفتند که ما آن موقع ارزش این حمایت شما را به خوبی درک کردیم. در مورد مذاکره با امیر، همه مسائل مورد نظر را با هم بحث کردیم و تقریباً در تمامی موارد نظرات ما شبیه به هم و یکی بود.
○ آیا کویت به شما تأکید کرده در کنار آمریکا قرار نخواهد گرفت؟
● بله، هم کویت و هم کشورهای دیگر این تأکید را داشتند.
○ نمایندگان آمریکایی درخواست کردند مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا در خصوص انرژی هسته‌ای صورت بگیرد، آیا فکر می‌کنید با این مذاکره مشکل خواهد بود؟ آیا امکان دارد این مذاکرات به نتیجه‌ای برسد؟
● ما بنا به درخواست آمریکا در مورد عراق با آنها صحبت می‌کنیم، فعلاً مذاکرات در آن حد است و هنوز شروع نشده است، اگر این مذاکرات نتیجه‌بخش باشد، فکر می‌کنم دو طرف تشویق می‌شوند که بقیه مسائل مورد اختلاف را به بحث بگذارند.
○ ایران تا چه اندازه توانسته با آمریکا همزیستی داشته باشد؟ آیا برنامه هسته‌ای ایران مجوزی نیست که آمریکایی‌ها نیروهای خود را از منطقه خارج کنند؟ جایگاه کشورهای حوزه خلیج‌فارس چگونه است؟
● ما از همان ابتدای اشغال افغانستان با آمریکایی‌ها در سطح سفرا وارد مذاکره شدیم و این مذاکرات خیلی مفید بود و جلوی خیلی از فجایع را گرفت و هنوز هم آن مذاکرات ادامه دارد. در مورد عراق در زمانی که اشغال شد، در دو جلسه مذاکره کردیم که نتیجه‌بخش نبود و متوقف شد. سیاست ما این است که آمریکا نیروهای مسلح خود را از منطقه خارج کند، طبعاً بخشی از کشورهای منطقه هم با ما موافق هستند. آمریکا هم به دنبال بهانه‌هایی است که نیروهایش را در منطقه حفظ کند. کار عاقلانه این است که کشورهای منطقه با هم به دوستی و همدلی زندگی کنند که بهانه‌ای برای آمریکا نباشد. به هرحال وجود نیروهای نظامی کشورهای بزرگ در منطقه همیشه خطر است، باید سعی کرد که منطقه از نیروهای مزاحم خالی شود.
○ شما از روحیات بسیار بالای مردم ایران صحبت کردید، نظر شما در خصوص مردم اهواز چیست؟
● در اهواز هم اکثریت قاطع مردم وفادار به نظام و با روحیه خوب هستند. البته تعدادی افراد ضدانقلاب هستندکه از بیرون حمایت می‌شوند و مزدورند. همیشه از این چیزها در ایران هست. در اوایل انقلاب، خلق عرب در خوزستان در داخل پایگاه داشت. از همین نوع تحرکات را داشت و خود خوزستانی‌ها آنها را سرکوب کردند. الان نیاز به اقدام مردمی نیست، ولی هروقت لازم باشد، مردم هستند. البته تعدادی آدمهای خود فروخته هم هستند. در مبارزات ما بزرگترین ضربه به شاه و آمریکایی‌ها را در آن موقع مردم خوزستان زدند که کارکنان شرکت نفت اعتصاب بسیار مؤثری انجام دادند و صدور نفت ایران را قطع کردند. فراموش نکنیم که در دوران دفاع مقدس که یک کشور عربی به ایران حمله و بخشی از خوزستان را اشغال کرده بود، خوزستانی‌ها بیشترین شهید و فداکاری را در تاریخ جنگ داشتند و مردم خوزستان از همه استانهای دیگر ما در جهاد پیشتازتر بودند.
○ یک مسئول ایرانی بلند پایه در حال حاضر در واشنگتن بسر می‌برد و می‌خواهد با طرفهای آمریکایی مذاکراتی داشته باشد، آیا در خصوص انرژی هسته‌ای می‌خواهد بحث کند یا در مورد عراق؟
● این مسئول کیست؟ اگر منظورتان آقای نهاوندیان است، ایشان به کنفراسی که در آمریکا بود، دعوت شده بود که جمعی از دانشمندان آمریکایی و ... در آنجا سخنرانی کردند. ایشان هم با چند نفر دیگر برای سخنرانی رفته بود. البته چیزهایی هم پخش شده که ایشان برنامه مذاکره داشته که از طرف ایران تکذیب شد، چیزی نمی‌دانم که ایشان چنین برنامه‌ای داشته باشد.
○ شما از طریق دیدار کویت چه پیامی را می‌خواستید به دیگر کشورهای منطقه بدهید؟ آیا شما توانستیدوعده‌هایی برای عدم همکاری و عدم اجازه از سوی این کشورها به آمریکا دریافت کنید؟ آیا شما چیزی دریافت کردید که این کشورها اجازه نخواهند داد آمریکا از پایگاههای نظامی این کشور علیه ایران اقدام کند؟ در صورتی که این جنگ رخ بدهد، آیا پایگاههای آمریکا در این کشورها مورد هدف قرار خواهند گرفت؟
● سفر من به کویت به زمانهای گذشته و امیر سابق برمی‌گردد که قرار بود به دعوت ایشان و آقای نخست‌وزیر به کویت بیایم که عملی نشد. بعد از رحلت مرحوم امیر و وضع جدیدی که در کویت بوجود آمده، طبیعی بود که من هم برای تسلیت و تبریک بیایم. بنابراین برنامه سفر در فضای امروز طراحی نشده بود. در مورد درگیری، احتمال آن قدر قوی نیست که ما الان چنین بحثهایی را با دوستانمان داشته باشیم. البته چون فضای ارعاب در منطقه با تبلیغات صهیونیستها و امپریالیستها زیاد است، طبعاً سفر و مذاکرات من برای کاهش این ارعاب مفید بود و من هم در اهداف سفرم داشتم با جو ارعاب و جنگ روانی آنها مبارزه شود که شد.
○ در خصوص پایگاههای آمریکایی در منطقه بفرمایید.
● نباید برای فرض و احتمال خیلی ضعیف حکمی صادر کرد.
○ در خصوص وعده کویت به شما مبنی بر در صورت وقوع حمله آمریکا با آنها همکاری نخواهند کرد، تداخلی در این مسأله وجود دارد. لطفا توضیحات شفاف‌تری بدهید. مسئله دیگر اینکه اگر به جای آمریکا، اسرائیل به ایران حمله کند ، در چنین صورتی پاسخ ایران به اسرائیل چه خواهد بود؟
● در مورد وعده عدم همکاری، بحث در این درجه نیست که اگر حمله شد، چه می‌کنید. بحث را در سطح همکاری داشته باشیم. مسأله را خیلی بعید می‌دانیم و چنین چیزی را مطرح نمی‌کنیم. ولی می‌دانیم آنها در هیچ شرایطی با دشمن ما همکاری نخواهند کرد و این موضوع را بارها گفتند. در مورد اسرائیل خیلی مسئله روشن‌تر از آمریکاست که اسرائیل جرأت حمله به ایران را نخواهد داشت. البته خصومت اسرائیل بسیار جدّی است، ولی می‌داند کاری که به سر اسرائیل می‌آید، آنچنان است که برای آنها به صرفه نیست که به ایران حمله کنند. دست اسرائیل به ایران نمی‌رسد، ولی دست ما به اسرائیل می‌رسد. ما هم مایل نیستیم مسائل خود را از طرق نظامی حل کنیم و باید از طریق دیپماتیک حل شود.
روزنامه الانباء: در خصوص اظهارات حسنی مبارک که گفته جنگ طایفه‌ای در عراق بوجود آمده و از طرف دیگر گفته که شیعیان وفاداری سیاسی بیشتری به ایران دارند، نظر شما چیست؟
در خصوص محاکمه صدام حسین پرونده ایران در خصوص حلبچه در جریان است، آیا شما در این مسأله دست داشتید؟
● اگر آقای مبارک این حرفها را نمی‌زدند، بهتر بود. آنهایی که مخاطب این حرف بودند، خودشان جواب دادند، من دیروز گزارشی خواندم که آقای مبارک گفتند که قصد اهانت به مردم عراق و سایر شیعیان را نداشتم. در مورد پرونده صدام، ایران شکایتی تنظیم کرده و موراد نقض حقوق ایران بخصوص مسائل شلمچه و حلبچه را که عراقیها از سلاحهای شیمیایی استفاده کردند و کارهای خلاف مقررات انجام دادند، برای دادگاه فرستاده است. به عهده آنهاست که مطرح کنند یا نه.
شبکه‌خبر: ارزیابی حضرت‌عالی از نتایج سفر و مذاکره با مسئولان سوریه و کویت چیست؟
● از نتایج سفر با توجه به وقتی که صرف شد، راضی هستم. در همه موارد مورد نظرمان صحبت کردیم که مورد علاقه هر دو کشور بود. در مورد کارهای دوجانبه در بخشهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، بین‌المللی و عمرانی صحبت شد. در مورد مسائل عراق، لبنان، فلسطین و مسائلی که به طور کلی مربوط به ایران است، مثل بحث پرونده هسته‌ای و بسیاری از مسائل دیگر، با هم با تفاهم حرف زدیم. مسأله فلات قاره و مسأله انتقال آب ایران به کویت جزو مسائل دوجانبه بود. قرار است امیرکویت در آینده نزدیک به ایران تشریف بیاورند و بحثها در آنجا هم ادامه پیدا کند.
○ کشورهای منطقه نگرانیهایی از بحث هسته‌ای ایران دارند، بویژه اینکه در گذشته شاهد حوادث هسته‌ای در جهان بودند که آن کشورها ابرقدرت بودند. شما چه اطمینانی به این کشورها می‌دهید؟ مسأله دیگر اینکه اگر در عراق جنگ طایفه‌ای اتفاق بیفتد، موضع ایران در این خصوص چه خواهد بود؟
● در مورد امنیت محیط زیست، نیروگاههای ما در استاندارد موجود دنیا و زیر نظر آژانس خواهد بود. اگر امنیت نداشته باشد، اجازه بهره‌برداری داده نمی‌شود. در ایران سه استان بوشهر، فارس و خوزستان به نیروگاه ما نزدیک هستند و میلیونها نفر در کنار آن هستند. چطور می‌شود ما کاری کنیم که امنیت زیستی میلیونها ایرانی را به خطر بیندازد؟ ایران با همه توانش تلاش می‌کند نزاعهای طایفه‌ای عراق را مهار کند. امیدواریم که موفق شویم. به شدت با نزاعهای داخلی مخالف هستیم و حتی حاضر نیستیم تعبیر جنگ داخلی رابکار ببریم. عراق آزاد، واحد و مستقل مطلوب ماست.
○ شبکه NBC : ماهیت شرکتهایی را که برای غنی‌سازی اورانیوم کار می‌کنند، چیست؟ آیا این کار نشانه نرمش ایران در مقابل غرب و آمریکاست؟
● این در زمانی است که دنیا به غنی‌سازی در ایران اعتماد ندارد و نگران هستند که از حالت صلح‌آمیز به طرف نظامی منحرف شود. راه‌حلی که برای اعتمادسازی پیشنهاد شد، این بود که غنی‌سازی در ایران با کنسرسیومی از کشورهای دیگر انجام شود و آنها در هیئت مدیره و مدیریت کار حضور داشته باشند و ببینند که ماهیت صلح‌آمیز دارد، هنوز هم اگر بیایند، این پیشنهاد معتبر است و اجرا می‌شود.
○ روزنامه رویترز: گام بعدی ایران برای غنی‌سازی اورانیوم چیست؟ هدف کلی و نهایی ایران در این ارتباط چیست؟ غربی‌ها ایران را تهدید کردند که دارایی‌های ایران را در کشورهای غربی بلوکه خواهند کرد، در این خصوص چه نظری دارید؟ کشورهای غربی گفتند که می‌خواهند از ایران گاز وارد کنند، نظر شما چیست؟
● در مورد اهداف نهایی غنی‌سازی، ما دنبال تولید حدود بیست هزار مگاوات برق هسته‌ای هستیم. سوخت این نیروگاهها را باید از طریق غنی‌سازی اورانیوم و معادن داخلی تأمین کنیم. این طرحی است که از قبل از انقلاب و از دوران شاه بوده است و طراح آن هم آمریکایی‌ها بودند. چند نیروگاه هم شروع شده بود که آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها آن را می‌ساختند. در مورد تحریم ایران، ما سابقه تحریم داریم و آن را تمرین کردیم. مدتها اموال ما در آْمریکا، انگلیس و ... مسدود بود و هنوز هم مسدود است. ممکن است خسارتهای اقتصادی وارد کند، ولی آنها بیشتر از ما ضرر می‌کنند. شما کویتی‌ها می‌دانید که تا چند سال پیش نفت را ده دلار می‌فروختید و الان هفتاد دلار می‌فروشید. آنها باید این پولها را بپردازند.
در مورد صدور گاز به غرب این احتیاج و نیاز آنهاست. اگر آنها جدی باشند، ایران به انداز کافی گاز دارد که صادر کند. در مورد کویت ما در اطراف جزیره خارک تعداد زیادی چاههای نفتی داریم که گازهایش را می‌سوزانیم. در کویت هم ظرفیت خالی گازی بسیار بالاست و اگر گاز ایران بیاید، شما صدها میلیون دلار سودفرآورده‌های گازی را خواهید داشت. اگر به کویت نیاید، برنامه داریم که آن را در جزیره خارک به فرآورده‌های شیمیایی تبدیل کنیم. اگر معامله‌ای با کویت انجام شود، صدور گاز را ترجیح می‌دهیم. ایران در یک نقطه در حوزه مشترک با قطر، ده درصد گاز دنیا را دارد و علاقمندیم که دیگران هم از این سرمایه استفاده کنند. از شما تشکر می‌کنم.