مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با خبرنگاران ژاپنی پیرامون پروژه پتروشیمی ایران و ژاپن
س - مهم‌ترین نتایجی که از سفر خود به ژاپن انتظار دارید چیست؟
ج - البته ابتکار این سفر از مسئولان ژاپنی است که آقای رئیس مجلس و نخست وزیر ژاپن از من دعوت کرده‌اند. طبعآ این سئوال قبل از اینکه متوجه من بشود متوجه این آقایان است.
هدف من در پذیرش دعوت ژاپن بیشتر تحکیم روابط با این کشور است و فکر می‌کنم که در حال حاضر روابط مان در ابعاد صنعتی، بازرگانی و فرهنگی با ژاپن در سطح مطلوب نیست و می‌توانیم این روابط را در سطح وسیع‌تر توسعه بدهیم. انتظاری که من از این سفر دارم این است که این روابط هم تحکیم پیدا بکند و هم قوی‌تر بشود.
س - حالا که قرار داد تکمیلی پروژه پتروشیمی ایران و ژاپن توسط مجلس شورای اسلامی رد شده ایران در نظر دارد با این پروژه چکار بکند؟
ج - باید بگویم که این سئوال هم یک مقدار متکی به این است که با این پروژه ژاپن چه کار می‌خواهد بکند. آنچه که مجلس شورای اسلامی رد کرده است وضع جدیدی بود که برای این پروژه پیشنهاد شده بود. از نظر ما پروژه پتروشیمی ایران و ژاپن باید به همان صورتی که قرارداد اولیه بوده ادامه پیدا بکند. من فکر می‌کنم اگر ژاپنی‌ها با دید دراز مدت به منافع خودشان هم نگاه بکنند، مصلحت آنها در این است که آنجا به تعهداتشان عمل بکنند و ما هم به‌خاطر استفاده از تکنولوژی ژاپن این‌گونه پروژه‌های مشترک را علاقمند هستیم که داشته باشیم که در دراز مدت هم به‌نفع ما و هم به‌نفع دولت ژاپن است. حتی در سال اول بعد از پیروزی در شورای انقلاب وقتی سرمایه‌گذاریهای خارجی در ایران را متوقف کردیم در مورد این پروژه در شورای انقلاب نظر دادیم که باید ادامه پیدا بکند.
به هرحال نظر مجلس شورای اسلامی، نظر شخص خود من و مسئولان دیگر این است که این پروژه طبق قرارداد اولیه ادامه پیدا بکند و احتیاج به تعویض مواد این قرارداد نیست.
س - آیا هنوز شرط سقوط صدام جهت دستیابی به صلح امکان‌پذیر است و با توجه به سخنان شما در یکی از خطبه‌های نماز جمعه که هرگونه آتش بسی را با رژیم صدام رد کردید آیا این شامل آتش بس در جهت توقف حمله به شهرها می‌شود؟
ج - در مورد قسمت دوم از سئوال شما باید عرض کنم که آتش بس در مورد شهرها را می‌پذیریم. به طورکلی ما در مورد آتش بس در جبهه‌ها موافق نیستیم ولی در زدن شهرها با تعرض به خطوط دریایی یا هوائی با استفاده از سلاح شیمیایی و به طورکلی تخلف از موازین بین المللی جنگ در هر موردش مخالفیم. اگر ما اقدامی می‌کنیم جنبه مقابله به مثل دارد و آمادگی داریم به محض اینکه عراقیها دست از تخلفشان بردارند آتش بس در این گونه موارد را بپذیریم.
ولی در مورد خود اصل جنگ، نه، از شرایط خودمان هیچ گونه عدول نخواهیم کرد. شرایطی که مطرح کردیم شرایط عادلانه‌ای است. ما با موازین بین المللی حرف می‌زنیم همه می‌دانند که عراقی ها به کشور ما در چهار یا پنج سال قبل تجاوز کردند و پنج استان ما را نیمه مخروبه کردند و شهرهای فراوانی را تقریبآ نابود کردند و 1200 روستا را از بین بردند. کارخانه‌ها و بنادر و خطوط راه‌آهن و... از بین بردند و بسیاری از مردم غیرنظامی را در ابتدای جنگ اسیر کردند و هنوز آنها را در اسارت دارند. قرارداد الجزایر را در تلویزیون پاره کردند و دبیرکل سازمان ملل هم اعتراف کرد و این قرارداد را زیرپا گذاشتند.
در مراحل ا خیر هم تخلفات فراوانی دارند و همین الان شما خودتان شاهد زدن شهرها هستید که مردم غیرنظامی را بمباران می‌کنند. همین چند روز پیش اردوگاه کردهای عراقی را که از عراق متواری شدند و در کشور ما هستند بمباران کردند و بیش از 100 زن و بچه را کشتند. به مردم عشایر حمله هوایی می‌کنند، از سلاح سمی استفاده می‌کنند، تمام موازین را زیر پا می‌گذارند. طبیعی است که ما نمی‌توانیم با چنین همسایه‌ای در صلح باشیم چرا که حقوقی برای ما مقرر است که باید تأمین بشود. اگر این را ما به سقوط صدام تعبیر بکنیم توضیح دادیم که منظور ما محاکمه صدام به عنوان متجاوز است.
هیچ‌کس نیست که نداند صدام تجاوز کرده و مقررات بین‌المللی را زیرپا گذاشته است. ما می‌گوئیم که بیایند چنین آدمی را محاکمه بکنند.البته معتقدیم که هر دادگاه هر چند که ضعیف هم تشکیل بشود، صدام را به پرداخت غرائم و خسارتها و محکومیت‌های اخلاقی و انسانی محکوم خواهد کرد. طبعآ چنین کسی که مسئول خون این همه انسان و مسئول این همه معلول و اسیر و مشکلات روانی برای دو ملت است و این همه صدمه به روابط بین‌المللی در منطقه وارد کرده و این همه تخلف کرده طبعآ چنین کسی استحقاق حکومت بر ملت را ندارد و طبیعی است که به اینجا ختم می‌شود که ما حکم محکمه را هر چه باشد می‌پذیریم.
س - عراق قراردادهایی با ترکیه و عربستان سعودی جهت ایجاد خطوط جدید انتقال نفت امضاء کرده است که عراق را قادر می‌سازد در چند سال آینده بیش از سه میلیون نفت در روز صادر کند. این امر امتیاز بزرگی برای عراق در مقابل ایران به وجود خواهد آورد و بر ادامه جنگ تأثیر خواهد بخشید، نظر شما در این مورد چیست؟
ج - در حال حاضر عراقیها به اندازه سهمیه‌ای که در اوپک دارند نفت صادر می‌کنند و اگر خودشان کمتر هم صادر بکنند کویت و عربستان سعودی به نیابت از عراق نفت می‌فروشند. ما فکر نمی‌کنیم حتی اگر لوله جدیدی دست عراق بیفتد، عراق بتواند نفت بیشتری را صادر بکند. مگر اینکه بخواهد مقررات اوپک را زیر پا بگذارد. البته حزب بعث عراق تابع مقررات نیست ولی ما هم نخواهیم گذاشت و از قدرت‌مان استفاده می‌کنیم و جلوی صدور بی حساب نفت را می‌گیریم. چون صدور بی حساب نفت به معنی از هم پاشیدن اوپک و به هم خوردن نظم بازار است. طبعآ در آن صورت کشورهای منطقه از ما حمایت خواهند کرد. ما همین الان می‌گوییم که اگر روزی این لوله‌ها تکمیل بشود و بخواهد از سهمیه‌اش تجاوز بکند تحقیقآ جلوی این لوله‌ها را می‌بندیم و آن کشورهایی را هم که اجازه بدهند بی حساب نفت صادر بشود با آنها هم برخورد غیردوستانه‌ای خواهیم داشت.
س - دانستن این مطلب که ایران موشک زمین به زمین دارد برای ما غیرمنتظره بود. آیا این موشکها صد در صد ساخت ایران هستند و آیا ما شاهد ساخت بیشتری از این نوع سلاح در ایران خواهیم بود؟
ج - آنچه مهم است این است که ایران الان تکنولوژی ساخت موشک را دارد و فرمول سوخت موشک و مخازن تحت فشار زیاد را که از عناصر مهم هستند و نیز سیستم هدایت و به‌دست آوردن آلیاژهای لازم برای پرواز موشکها را توانستیم حل بکنیم و خوشبختانه این موشکها کاملا ایرانی است. یعنی ما از طریق تعمیر موشکهای پیشرفتهای که در اختیار داشتیم نتایج خوبی به‌دست آوردیم و در آینده نوع جدیدی را خواهید دید. تحقیقآ ما متکی به یک نوع موشک نخواهیم بود. ما از همین حالا اعلام می‌کنیم که به عنوان یک قدرت موشکی نه در سطح ابرقدرتها بلکه در سطح کشورهای رده دوم یا سوم در منطقه حضور داریم. البته لزومی ندارد که دنیا از این قدرت ما بترسد. اگر ما از موشک استفاده بکنیم فقط به عنوان قدرت دفاعی و بازدارندگی است.
س - ایران تاکنون از سازمان امل در لبنان حمایت کرده است اما آقای خامنه‌ای در هفته پیش هشدار دادند که اگر حملات این گروه علیه فلسطینی‌ها ادامه یابد از آنها دیگر حمایت نخواهد شد. اگر بار دیگر سازمان امل به فلسطینی‌ها حمله بکند، ایران چه اقدامی در این زمینه می‌کند؟
ج - ما هیچ وقت سازمان امل را به عنوان سازمان امل حمایت نکردیم، ما حزب‌الله لبنان یعنی مؤمنین رزمنده را که برای احقاق حق مردم لبنان و مبارزه با بیگانگان اشغالگر مثل آمریکا، فرانسه، ایتالیا و انگلیس که به لبنان آمده بودند و فالانژها که به عنوان عامل آنها عمل می‌کردند، کسانی که با اینها مبارزه می‌کردند ما آنها را تأیید می‌کردیم.
از سازمان امل هم گروهی به نام امل اسلامی بودند که آنها جزو هواداران جمهوری اسلامی ایران هستند. البته مردم لبنان، مسلمانهای لبنان با جمهوری اسلامی ایران رابطه خوبی دارند و ما از آنها حمایت می‌کنیم. این جریانی هم که در اردوگاههای فلسطینی‌ها اتفاق می‌افتد ما به شدت محکوم می‌کنیم و کشتن فلسطینی‌ها را ما یک جنایت می‌بینیم. البته در آنجا نباید فقط مقصر سازمان امل معرفی بشود، او مقصر است منتهی کسان دیگری هم هستند که می‌خواهند از این شهادت فلسطینی‌ها و مردم دیگر سود ببرند. ریشه این قضیه در توطئه همان کسانی است که نمی‌خواهند لبنان آرام باشد، خود اسرائیل، امریکا و سایر دست اندرکاران دنبال تجزیه لبنان یا سلطه بر لبنان در این توطئه هستند و ما ماجرا را ماجرای ضد مردمی می‌بینیم.
س - ایران در حال بهبود روابط با اتحاد جماهیر شوروی است. اما تشکیل کمیته مشترک برای همکاریهای اقتصادی به دلایلی به تعویق افتاده که دلالت بر وجود اختلاف نظرهای بین دو کشور می‌کند، چه عواملی در جهت جلوگیری از بهبود روابط وجود دارد؟
ج - به طورکلی ما مایل نیستیم که روابط‌مان با دولت اتحاد جماهیر شوروی تیره باشد، همسایه نیرومندی است، در چند هزار کیلومتر منافع مشترک داریم و رودخانه‌های مشترک، راههای مشترک، سد مشترک داریم.
شورویها در ایران کارهایی نظیر نیروگاه و کارخانه مهم دارند که مشغولند همچنین ما طرق مواصلاتی داریم و با این کشور مبادلات تجاری و فنی زیاد می‌توانیم داشته باشیم، مایل نیستیم که روابط مان تیره باشد ولی دو سه مسأله بود که بین ما و شوروی مشکلی شده بود، یکی مسأله افغانستان است که ما این را جدی می‌گیریم، حضور فیزیکی شوروی در افغانستان درست نیست و نباید باشد، باید افغانستان را به مردمش واگذار بکند، این یکی از موانع نزدیکی صمیمی ماست.
حمایت شوروی از عراق، تسلیحات پیشرفته نظیر میگهای 25 و موشکهایی که به عراق داده است اینها از موانع صمیمیت ما است. قبلا مسأله حزب‌توده بود که آن مسأله‌حل شد و چون اجازه نمی‌دهیم هیچ کشور خارجی در کشور ما دخالت بکند در مورد حزب توده وقتی که خیانت کرد آنها را دستگیر کردیم و حزبشان را منحل و آنها را مجازات کردیم، آنها هم پذیرفتند که مسأله داخلی ماست.
در مورد افغانستان و عراق مسأله داریم ولی باید تلاش کنیم که کم‌کم روابط مان را بهتر بکنیم، در این چند ماه اخیر پیشرفتهای خوبی هم داشتیم و اکنون هم داریم ادامه می‌دهیم برای اینکه نگرانی بین دو دولت در مرزهایشان نباشد و ما همسایگی مسالمت‌آمیزی با شورویها داشته باشیم.
س - رژیم عراق تهدید کرده است که تا زمان پذیرش صلح کامل توسط ایران به حملات علیه شهرها ادامه خواهد داد، چه تصمیماتی جهت توقف ادامه حملات عراق گرفته شده است؟
ج - من فکر می‌کنم که راه‌حل اساسی ما در جبهه زمینی باشد. ما در مورد مقابله به مثل از لحاظ انسانی و اسلامی دست‌مان مقداری بسته است یعنی برای ما خیلی سخت است که مردم عراق را زیاد اذیت بکنیم. در حدی مقابله می‌کنیم که جسارت و گستاخی رژیم عراق کم بشود. ولی اگر ما بخواهیم در مقابله به مثل این مسأله را حل بکنیم فکر می‌کنیم که از لحاظ روحی چنین آمادگی را نداریم. منتهی این باعث می‌شود که ما در جبهه سرعت عمل بیشتری به‌خرج بدهیم اگر وضع عادی بود، ما به طور عادی صبر می‌کنیم تا زمینه یک انقلاب در عراق فراهم باشد و آن موقع حمله می‌کنیم تا عراق را نجات بدهیم، ولی اگر شرایط این باشد فکر می‌کنم ناچار بشویم در جبهه‌ها حرکت سریع‌تری بکنیم و اثرش هم اکنون پیدا شده است. رزمنده‌های ما در جبهه‌ها جواب دادن به عراق را شروع کردند و آن چه را که من فکر می‌کنم اگر مقدار زیادی شرارت‌ها به طول بیانجامد، ما ناچار می‌شویم که در زمین مقداری جلو برویم. طبعآ وقتی عراق خطر را جدی ببیند دست از شرارت برمی دارد.
س - ما شنیدیم که جنابعالی چند روز دیدار خصوصی از ژاپن خواهید داشت، تصمیم دارید که این چند روز از کجا دیدن نمائید؟
ج - در مورد اقامت خصوصی تصمیمی نگرفتیم. البته من علاقمندم که از ژاپن که دیدنیهای زیادی دارد و برای من جالب هست و مدتی هم در گذشته در آنجا بودم و سفرم را ناتمام گذاشتم، مقداری بیشتر مطلع بشوم اگر چنین فرصتها پیش بیاید و اینجا حضور من ضرورت نداشته باشد مایل هستم که مقداری ملاقات خصوصی هم داشته باشم. در مجموع این بستگی به وضعیت برنامه‌ها دارد.
س - ما شنیدیم که 10 سال قبل شما به ژاپن سفری داشتید به چه منظوری این مسافرت را انجام دادید؟
ج - منظور اصلی من همان سیاحت بود. در آن زمان کنگره‌ای آسیایی از معلمان اخلاق در ژاپن بود که شهید دکتر باهنر به عنوان معلم در این کنگره شرکت کرده بودند و من هم برای اینکه به ایشان کمک بکنم با ایشان رفتم. اصل انگیزه دیدن ژاپن بود و این هم وسیله‌ای شد که ما این سفر را انجام دادیم. من بعد از کنگره مدتی هم در ژاپن ماندم.
س - ظاهرآ شما مسافرتی به چین خواهید داشت هدف شما از رفتن به چین چیست؟
ج - رهبران چین از من دعوت کردند و اما آنها چه هدفی دارند باید عرض کنم که لابد تحکیم روابط است. من هم بیشتر تلاشم در آنجا توسعه روابط مان با کشور چین هست. چون چین را هم ما کشور مستقلی می‌بینیم که مطامع استعماری ندارد و امکانات و تجربه‌هایی هم در چین وجود دارد که برای ما قابل استفاده هست. ما فکر می‌کنیم که تحکیم روابط ما در رفع نیازهای ما مقدار زیادی مؤثر باشد.
س - عراق همچنان در حملات خود به جزیره خارک و مجتمع پتروشیمی ایران و ژاپن ادامه می‌دهد آیا تاکنون خسارتی به این تأسیسات وارد شده است؟
ج - خسارت چندانی نداشته، ولی بی خسارت هم نبوده است. آن طور که می‌دانید جزیره خارک همان ظرفیت بالایی که قبلا داشته الان هم آماده صدور نفت هست، منتهی ما نیاز به آن ظرفیت بالا را نداریم و کمتر از آن ظرفیت استفاده می‌کنیم.
دفاع از جزیره خارک خیلی قوی است در آنجا پایگاه موشکی قوی و هواپیمای اف چهارده همیشه از فضای آن حفاظت می‌کنند به‌این صورت که در تهران می‌آیند در یک منطقه وسیع مثلا 500 کیلومتری بمبی رها می‌کنند و به جایی می‌خورد در خارک که چنین چیزی نمی‌شود چون آن جا جزیره کوچکی است. در پتروشیمی هم همین طور، دفاع ما در آنجا هم قوی است. در گذشته صدماتی به این مجتمع وارد شده است، ولی در مجموع خسارت غیرقابل جبران وارد نشده است.
س - اگر قبل از بازدید از کشور ژاپن پیامی برای مردم ژاپن دارید بفرمائید؟
ج - پیام من به مردم ژاپن که مردم میهمان دوستی هستند این است که من با همراهانم میهمان آنها هستیم. خواهشی که دارم این است که از آنچه که خبرگزاریهای مغرض دنیا و تبلیغات استکبار جهانی علیه ما تا به حال گفتند، ذهنشان را خالی کنند و پیش داوریهای غلطی که در آنها ایجاد کردند کنار بریزند و آماده باشند برای اینکه حرفهای تازه‌ای بشنوند.
یکی از اهدافم در این سفر این است که جمهوری اسلامی را آن طوری که هست، به مردم بشناسانم. ارزشها و اهدافی که در این نظام وجود دارد، اهداف اسلامی و معارف اسلامی را تا آن جایی که می‌توان در یک سفر گفت با مردم ژاپن در میان بگذارم. خلاصه تقاضای من این است که گوش شنوایی داشته باشند برای اینکه حق را بشنوند و بعد هر چه تشخیص دادند قضاوت کنند.