فرهنگ حاکم بر زندان ، در سالهای 51 و52 به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانی

فرهنگ حاکم بر زندان، در سال‌های 51  و52 به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانی

تاریخ : 1351 هجری شمسی

برنامه‌های زیادی داشتیم که شاید بشود بخشی از آن را با خاطره‌یابی گسترده‌تر از دیگران کشف کرد.  مثلا به خاطر دارم که آقای ربانی شیرازی ضمن بحث روایتی خواند که در آن ارزش تولید و تجارت مطرح می‌شد. مجاهدین خشمگین شده بودند که تجارت اصولا در اقتصاد سالم قابل قبول نیست.  خوب،  آن‌ها بیشتر جذب اقتصاد مارکسیستی بودند که در آن تجارت جایی ندارد.  مقدار زیادی در همین زمینه بحث می‌شد.  عاشورای آن سال در قزل‌قلعه مذهبی‌ها برنامه خوبی اجرا کردند.  شعرِ سرودگونه‌ای در اهداف قیام امام حسین(ع ) سروده شد که مضامین آن با مسائل روز و مبارزه ما هم‌خوانی داشت.  در حیاط زندان مدتی دور زدیم و با صدای بلند و هم‌آهنگ در چند گروه نوبت به نوبت خواندیم.  کمونیست‌ها از این‌گونه حماسه‌ها بی‌نصیب بودند.

برای آن‌ها آیات سوره محمد خیلی جاذبه داشت.  این سوره و کتاب امام حسین از درس‌های عمومی‌شان بود.  برای زندانیانی که نسبت به مجاهدین سمپاتی داشتند،  درس می‌گذاشتند.  هر کس وارد زندان می‌شد،  به صورتی او را زیر پوشش آموزشی می‌گرفتند و برایش برنامه می‌گذاشتند.  برای ما هم سعی می‌کردند به صورت دیگری برنامه بگذارند.  ضمن راه رفتن،  بحث می‌کردند که گاهی در بحث مشکلاتی برای‌شان پیش می‌آمد و گاهی نتیجه معکوس می‌شد.  در این بند هم حدود دو ماه ماندیم.

بهترین نتیجه این بخش زندان،  آشناییِ ما بود با گروه‌هایی که در آن مقطع در صحنه مبارزه مسلحانه بودند.  از نزدیک با خیلی از جریان‌های مبارزه مسلحانه و دسته‌بندی‌ها مخصوصآ مجاهدین و افکارشان آشنا شدیم. هرچند که در مواردی با آن‌ها اختلاف نظر داشتیم،  اما در آن زندان بیشتر به نقطه‌های مثبت توجه می‌شد.

منبع: کتاب )هاشمی رفسنجانی(، دوران مبارزه ، زیر نظر مهندس محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، 1376