سخنرانی آیت ا... هاشمی رفسنجانی در جمع مسؤولین کمیته امداد امام خمینی

«اَلْحَمْدُالِلّهِ ربِّ الْعالَمین وَ اَلصَّلوةُ وَالسَّلامِ عَلی رَسولِ اللّهِ آلِهِ أَجْمَعیüنْ»

مقدمهخیلی خوش آمدند همه برادران و خواهران تلاشگری که برای محرومان تلاش میکنند، من مایل بودم که در اجتماع شما در محل سمینارتان شرکت بکنم که به خاطر مسافرتی که رفتم نشد که آنجا بیایم و حال که شما را میبینم باز متشکرم.

پرونده کمیتهاز کارهای خوبی که انقلاب کرده، همین ]تشکیل[ کمیته امداد امام است که امدادامامغیر از گزارش مثبت و با ارزش هیچ چیز دیگر در پرونده‌اش ندارد. بی‌شک جنگ، انقلاب و شرایطی که جامعه ما دچار آن است ایجاب می‌کند که خیلی از مردم مشکل داشته باشند و خود به خود هم نمی‌شود امید داشت که این مشکلات مردم برطرف شود، ممکن است بعضی‌ها، مردم خیر هر گوشه‌ای کسی را کمک بکند و رفع مشکل بکند، اما این قابل اعتماد نیست شاید هم نکرد، شاید هم نتوانست، شاید هم کسی نشاخت، البته جامعه اسلامی ما این خصوصیت را دارد که مردم خود به خود مایل به امداد هستند. بسیاری از مردم با الهام از روح معنویتی که در خودشان هست سراغ محرومان می‌روند، ولی همیشه از بی‌سازمانی هم همین‌ها رنج می‌برند و چه بسا افرادی به طور مکرر بروند سراغشان و افرادی هم هیچ به فکرشان نباشند. تحقیقاً یک سازمان لازم است برای کمک به مردم دچار مشکل و کم کردن رنج‌های اینها و اینکه سازمان‌های دولتی فقط این کار را بکنند این در این شرایط نه ممکن بود و نه مفید؛ چون اگر صددرصد دولتی باشد باز با هدفی که ما داریم از این کمک‌های لبیک برایمردم خیر که منتقل بشود به مردم نیازمند، باز افرادی باشند که نه برای حرفه و وجدانشغل و اینها کار می‌کنند بلکه برای لبیک به ندای وجدان خودشان و برای انجام وظیفه خدمت به مستمندان وارد کار می‌شوند که این کمیته امداد همه را دارد. در شرایطی تأسیس شد که انقلاب پیروز شده بود و مشکلات اعتصابات و کم کاری‌ها را که رژیم منحوس پهلوی آن تبعیض‌ها و محرومیت‌ها را برای ما ارث گذاشته بود این را داشتیم، بعد از انقلاب هم باز مسأله بی کاری و عدم فعال بودن سازمان‌های اقتصادی و تشکیلات اداری باز این محرومیت را اضافه کرد، جنگ هم که پیش آمد، وضع را چند برابر برای عده‌ای مشکلتر کرد. بنابراین این زمان تا به امروز مناسبترین مقطع بود برای اینکه جمعی به نام امداد در خدمت مردم باشند. اگر امکانات دولت بیشتر بود و جنگ و کمبودها نبود بایستی ما سرمایه‌گذاری بیشتری برای این کار می‌کردیم، ولی خوب شما خودتان هم همه از عناصر انقلاب هستید و وارد اوضاع کشور هستید، می‌دانید که وضع به گونه‌ای است که این وظیفه را مقدار زیادشان را باید مردم تحمل بکنند و از روحیه خیر خواهی و محروم دوستی و حمایت از محرومان بایستی استفاده کرد.

شیوه کار شیوه‌های کار کمیته تا آنجا که ما مطلع هستیم و هم رضایت بخش است، کمیته امداداولاً خرج زیادی شما تحمیل نمی‌کنید از لحاظ اداری که این نقطه بسیار مثبتی است که ما مخارج اضافی براین سازمانی که می‌خواهد در خدمت محرومان باشد تحمیل نکرده باشیم، با حداقل مزد و حداکثر کار، کار می‌شود در این کمیته که این خیلی خوب است و باید الگو بشود برای سایر سازمان‌هایی که می‌خواهند به جامعه خدمت کنند. نکته مهم این است که برنامه‌ریزی کنید برای اینکه حتی‌الامکان فُقَرا را خودکفا بکنید و به جای اینکه کمک دستی بگیرند، سرمایه بگیرند و وسیله کار پیدا کنند که خودشان احساس کنند با کار خودشان دارند نیازشان را برطرف می‌کنند، این کار بسیار خوبی است و سازنده است، علاوه براینکه امداد است یک درس است، یک راه است برای مردم که حتماً این مسأله را توسعه بدهید. این از دستورهای اسلام است، از خواسته‌های قرآن، جامعه و انقلاب است که به جای اینکه کمک بکنیم مردم را و تنبل بار بیاوریم، سعی بکنیم اینها کار بکنند، استعداد در مردم فراوان است علاقه به کار در مردم هست، بسیاری از محرومان مایل نیستند که با کمک‌ها زندگی بکنند، مایلند با کار خودشان زندگی بکنند، ولی خوب سرمایه ندارند وسیله ندارند، راه ندارند، دستشان از کار دور است که هر قدر بشود اینها را شما به طرف کار، تلاش و فعالیت بکشانید، این خدمت مهمی است. این هم موافق روح اسلام است هم موافق مصحلت نظام است و آینده انقلاب است، مخصوصاً در جوان‌ها و بچه‌ها که از کودکی بچه احساس نکند که با صدقه و کمک دیگران زندگی می‌کنند، بچه‌ها نفهمند که این طوری است، بهتر است از درون خودشان فرسوده نشوند و کم کم عادت نکنند که به بیرون از وجود خودشان تکیه بکنند که تا آنجایی که من می‌دانم این سیاست در کمیته امداد حاکم بوده است و گاهی آمارهایی که ما می‌گیریم از کارهایی که اینها می‌کنند، از کارهای خوبی که اخیراً آثارشان را داریم می‌بینیم، این است که تلاش بشود محصول کار اینها را ما درست مصرف بکنیم. در جامعه ما هنوز این مشکل هست که بعضی‌ها زحمت می‌کشند، اما ثمره کارشان را دیگران می‌برند. کشاورز مدت‌ها کار می‌کند ممکن است مثلاً یک واسطه میدان یا جای دیگر دلالی خیلی بیشتر از او سود ببرد، او آفتاب خورده، او سرما خورده، او رنج برده و یک کس دیگری سود اساسیش را ببرد، یک انسانی که می‌نشیند ماه‌ها یک گلیمی را می‌بافد، یک قالی‌ای را می‌بافد، کار دستی‌ای درست می‌کند یک ارزشی دارد، بالاخره یک ارزش افزوده‌ای دارد این را در بازار یک قیمتی است، اما از دست او یک قیمت دیگری می‌خرند، این بدترین نوع برخورد با محرومین است. چرا برویم به این کمک بکنیم در صورتی که خودش دارد، مال خودش است، جامعه باید به حق این برسد. خوب این کاری که شما شروع مصرف درست کردید بهتر است برای مصرف کردن آثار زحمات این بندگان خدا، این را خیلی محصول کارجدی بگیرید، مخصوصاً در صادراتش بیشتر جدی باشید، کار دستی‌های اینها، امکانات اینها بهتر صادر شود، بتوانید مواد اولیه به اینها بدهید که اگر بفهمد که آن اجرت واقعی را به او دادید و با آن اجرت واقعی زندگیش می‌تواند اداره بشود بسیار برای او سازنده است، برای شما هم سازنده است، برای کشور هم سازنده است که حتماً شما با آن تلاشی که کردید چنین هدفی را داشتید، این هدف را دولت باید تقویت بکند، ما هم باید کمک بکنیم، شما هم پشت کار را خوب بگیرید که این طوری انجام بشود.

این آماری که آقای نیری الان گفتند قسمت‌هایش را در جاهای دیگر من شنیده بودم، خیلی خوشحال کننده است که محرومان از طریق شما دسترسی پیدا بکنند به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به دکتر به دارو، این کم کردن رنج یک محروم و در عین حال یک مریض، این اجرش مضاعف است. بعد از جنگ من خودم شاهد خدمات شما بودم. ما سربازان زیادی داشتیم که نمی‌توانستیم اینها را معاف بکنیم، چون اگر بنا بود معاف می‌کردیم آن انضباط سربازگیری به هم می‌خورد، ضربه می‌خوردیم در جنگ، در عین حال متأثر هم بودیم که اینها زن دارند، بچه دارند، مادر دارند فقیرند با رفتن اینها یک خانواده‌ای گرفتار می‌شود، این تضاد وجود داشت اما جنگ مجبور بود اینها را ببرد و صحیح هم همین بود که همین‌ها جنگ بروند، شما یک مقداری مشکلات اینها را حل کردید با کمک‌هایی که به اینها شد و رسیدگی شد به خانواده‌هایشان، اگر چه این کمکی که می‌شود مشکل آنها را به طور جدی حل نمی‌کند، اما کم می‌کند، قابل تحمل می‌کند. فرق است بین اینکه یک کسی کمیته امداد برود جبهه و پشت سرش هیچ کس به خانواده‌اش توجه نکند یا اینکه ببیند به بعدازجنگهر حال یک جایی هست که اینها را می‌رسد، یک مقدار مشکلاتشان را حل می‌کند این خیلی کمک کرد به ما، امیدواریم در آینده این بار زیاد بردوش شما نباشد، ولی اگر هم باشد باید این کار را ادامه بدهیم چون هنوز هم ما تعدادی سرباز فقیر و کسی که در زمان کارش متکفل دیگران بوده داریم که اینها باید کارشان جبران بشود که این کار را شما می‌کنید. کمک‌های مردمی مهم است، نه از این جهت که حالا بار دولت را فقط کم می‌کند، این هست اما عمده‌اش این است که مردم با دادن کمک خودشان ساخته می‌شوند. ما یکی از چیزهایی که فلسفه انفاقدر فلسفه انفاق داریم، این است که انفاق کننده رشد می‌کند، انفاق کننده تکامل پیدا می‌کند اگر مردم اعتماد کنند به یک جایی که ببینند هر قدر پول اینجا بدهند این در مسیر درست می‌رود و خرج محتاج‌های واقعی می‌شود، کم کم تشویق می‌شوند همان طور که شده‌اند. این رقمی که ایشان گفتند شما چهار ده میلیارد تومان از مردم پول گرفتید و به مستمندان دادید، این رقم خیلی خوبی است. یعنی در عرض یک سال در حدود یک میلیارد و نیم شما از مردم گرفتید، این رقم بسیار بالاست که نشان می‌دهد حق بشر دوستی و اعانه در مردم ما خوب است خصوصاً در این دوره که مردم همه‌اش به جنگ می‌دادند و مقدار زیادی از پول‌های مردم به خاطر جنگ صرف می‌شد اگر جنگ نبود حتماً این رقم بالاتر از اینها بود، مردم اولویت را به جنگ می‌دادند.

در مجموع حضور کمیته امداد امام کار خوب و ثمر بخشی بود. شماها که آنجا خدمت کردید با حسن خدمتتان خدا را راضی کردید، مردم را راضی کردید در انقلاب هم سابقه خوبی به جا گذاشتید. ما امیدواریم که خداوند این کار خوب و مؤثر شما را آن چنان که شایسته هستید و ارزش این را دارید که شناسایی بشوید در جامعه با اراده از بیش به عنوان یک الگو و به عنوان یک حرکت خوب برای دیگران به گونه‌ای این را مهم قرار بدهد که مردم در آینده از راه شما پیروی کنند و مسئولان کشور هم حق شناسی کنند و مردم هم شما را بیشتر پشتیبانی کنند، ما هم در خدمت شما هستیم. سلام بنده را به همه همکارانتان ابلاغ کنید و امیدواریم که شما با راضی کردن قلب محرومان خدا را از خودتان راضی بکنید.             والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته