خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی؛ سال 1372؛ کتاب صلابت سازندگی
دوشنبه 27 اردیبهشت 1372 |24 ذیقعده 1413 17 می 1993
با تب، اول طلوع فجر بیدار شدم. بعد از نماز کمی خوابیدم. تا ساعت نُه صبح کارهای دفتر را انجام دادم و برای افتتاح کنگره علمی و تکنولوژی پیشرفته به دانشگاه تهران رفتم. مراسم و صحبت‌های مقدماتی، ولی طولانی آقای [محمد] رحیمیان، [رئیس دانشگاه تهران] و آقای [مصطفی] معین، [وزیر فرهنگ و آموزش عالی] و آقای [علی] شریعتمداری، [عضو شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی] و سپس صحبت افتتاحیه من انجام شد.[1] ریاست عالی کنگره با من است. سپس به دفتر مراجعت کردم.
آقای [حسین] کاظم‌پور [اردبیلی] آمد و گزارشی از اوپک و ژاپن داد و تحلیل‌هایی ارائه کرد؛ پخته و ناپخته. دست‌اندرکاران نشان‌های دولتی آمدند. نشان‌های ساخته شده و اسامی پیشنهادی وزرا برای دریافت نشان را ارائه دادند. اسامی به نظرم مناسب نیامد. گفتم صبر کنند تا راه دیگری برای انتخاب افراد شایسته تهیه کنیم.
عصر دکتر نوربخش آمد و پیام گروه رادیکال مجلس را مبنی بر حمایت از من آورد؛ توضیحاتی دادم. در شورای اقتصاد شرکت کردم و تبصره 52 با بحث ناتمام ماند[2] و سیاست‌های صداوسیما و بهداشت را برای برنامه دوم تصویب کردیم.
تب داشتم، زودتر به دفتر برگشتم. دکتر [رضا] ملک‌زاده و دکتر [حمید] سهراب‌پور آمدند و پنی‌سیلین تزریق کردند و از عفونت لوزه‌ها نمونه‌ای برای کشت برداشتند و دستور استراحت دادند.
از قم نمونه‌های نهایی پروژه کلید قرآن را فرستاده بودند. برای مراجعه بعدی نظر خواسته‌اند؛ تا اینجا خوب است. شب به خانه آمدم. خاطرات سه روز را نوشتم و شام خوردم و خوابیدم. در گزارش‌ها شروع تبلیغات کم‌رونق انتخابات در ایران مورد توجه است؛ فقط آقای [احمد] توکلی تبلیغات کم رنگی دارد و نیز انتشار مصاحبه بسیار مفصل و روشنگرم در مجله تایم آمریکا و نقل خلاصه آن در صداوسیما.[3]
[1] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «کشورهای اسلامی با داشتن امکانات کافی مالی و معنوی و نیروی انسانی مستعد، می‌توانند در کسب و پیشبرد تکنولوژی جدید موفق شوند. برای رسیدن به‌این هدف، باید جوهر انقلابی و اسلامی و انسان‌دوستانه را در جوامع و مراکز علمی و دانشگاهی حاکم کرد و شرایط و امکانات لازم برای حفظ استعدادها و دانشمندان فراهم آورد. در این مراکز نمی‌توان با افراط و تفریط و استفاده از شیوه‌های غیرمنطقی و غیرعلمی وارد عمل شد. اساسی‌ترین نیاز و کمبود ما امروز همین تحصیل علم و پیشرفت تکنولوژی است که به همکاری کشورهای اسلامی نیاز دارد. دنیای اسلام شرایط مناسبی برای جذب تکنولوژی دارد. اول به‌لحاظ سابقه تاریخی خود که یکی از مهم‌ترین حلقه‌های تمدن و علم به شمار می‌رود و این را خود غرب هم اعتراف می‌کند. دوم فرهنگ غنی اسلامی است. سوم، استعدادهای بسیار بالایی که در کشورهای اسلامی وجود دارد و دیگران هم این را قبول دارند. هرجا که جوانان ما میدان پیدا کردند درخشیده‌اند، ولی متأسفانه متفرق و بدون هدایت هستند و در اختیار دیگران قرار دارند. یکی از وظایف کنگره این است که کشف کنیم نیروهای ما چگونه به‌خارج رفته‌اند، چه کنیم تا برگردند. عوامل جذب را ایجاد کنیم و موانع را مرتفع سازیم. بسیاری از آنها هنوز دارای عشق به میهن و مذهب هستند و اگر شرایط مطلوب باشد باز می‌گردند. زیرا خودشان می‌دانند که در حال استثمارشدن هستند و در خدمت بیگانه قرار دارند. یک اراده سیاسی برای این منظور لازم است، باید برابر مخالفت‌ها و شانتاژها ایستادگی کرد. البته ( خوشبختانه این اراده سیاسی در کشور ما وجود دارد.» رجوع‌کنید ← کتاب«هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1372، دفتر نشر معارف انقلاب،1394.
[2] - طبق تبصره 52 قانون بودجه سال 1372، بانک مرکزی مکلف شده بود، در چارچوب سیاست‌های پولی کشور و بر اساس تصویب شورای اقتصاد، تسهیلات‌اعتباری مورد نیاز جهت سرمایه‌گذاری آن گروه از فعالیتهای بخش غیردولتی را که مکلف به عرضه کالا و خدمات با قیمت تثبیتی در سال 1372 بودند و یا بر اساس مصوبات شورای اقتصاد مجاز به استفاده از تسهیلات این تبصره بودند، از محل منابع سیستم بانکی تأمین نماید. سازمان برنامه و بودجه مکلف شد تمام یا قسمتی از سود و کارمزد متعلقه را که توسط شورای اقتصاد تعیین می‌گردد، در سررسید در لایحه بودجه‌سنوات آینده منظور نماید. این تضمین، نافی وظایف بانکها جهت وصول مطالبات معوق لاوصول فوق‌الذکر نبود. استفاده‌کنندگان از تسهیلات اعتباری این تبصره، ملزم به بازپرداخت مطالبات بانک بودند و عدم پرداخت بدهی در حکم تصرف غیر قانونی در اموال و وجوه دولتی محسوب میشد.
[3] - در آن زمان، اغلب مطبوعات چاپ تهران، از این مصاحبه مهم و مفصل، با عنوان «محاکمه دولت آمریکا در مصاحبه رییس‌جمهور با مجله تایم» یاد کردند.