تفسیر آیات قرآن کریم – سوره فرقان – آیه30 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَقَالَ الرَّسُولُ یَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا

و این رسول گوید: پروردگارا! همانا قوم من این قرآن را متروک گذاشتند.

1 ـ شکوه پیامبر(ص) به پیشگاه خداوند از مردم عصر خویش (کافران شهر مکّه)، به خاطر متروک و مهجور ساختن قرآن کریم

و قال الرسول یـربّ إنّ قومی اتّخذوا هـذا القرءان مهجورًا

در این که شکوائیه پیامبر(ص) در این دنیا است و یا در آخرت؟ دو نظریه میان مفسران وجود دارد. برداشت یاد شده مبتنی بر دیدگاه اول است که مطابق نظر بیشتر مفسران می باشد. گفتنی است واژه «مهجور» به معنای متروک ورها شده است.

2 ـ شکوه پیامبر(ص) به پیشگاه خداوند در قیامت، از مردم عصر خویش به خاطر متروک و مهجور ساختن قرآن

و قال الرسول یـربّ إنّ قومی اتّخذوا هـذا القرءان مهجورًا

3 ـ قرآن کریم، آن چنان که شایسته آن بود در میان مسلمانان صدراسلام (نیمه اول بعثت)، مورد بهره برداری قرار نگرفت و حق آن ادا نشد.

و قال الرسول یـربّ إنّ قومی اتّخذوا هـذا القرءان مهجورًا

4 ـ مهجور ساختن و خارج کردن قرآن از صحنه زندگی، عملی است که مورد شکوه پیامبر(ص) در پیشگاه خداوند قرار خواهد گرفت.

و قال الرسول یـربّ إنّ قومی اتّخذوا هـذا القرءان مهجورًا

5 ـ مسلمانان، وظیفه دار به صحنه آوردن و فهم صحیح قرآن و عمل به تعالیم آن.

یـربّ إنّ قومی اتّخذوا هـذا القرءان مهجورًا

تردیدی نیست که مهجور و متروک ساختن قرآن، مربوط به ظاهر آن نیست; بلکه مقصود، تأمل نکردن در معارف آن و نشناختن و عمل نکردن به تعالیم آن است. از این رو آیات بسیاری از قرآن، انسان ها را به تفکر در قرآن و عمل به آموزه های آن، فرا خوانده است.

6 ـ قرآن، کتابی است با عظمت و مؤمنان وظیفه دار حراست از حرمت و منزلت آن

و قال الرسول یـربّ إنّ قومی اتّخذوا هـذا القرءان مهجورًا

برداشت فوق، از اسم اشاره «هـذا» در «هـذا القرآن» ـ که بر تعظیم و تفخیم دلالت دارد ـ استفاده شده است.

اسلام

تاریخ صدر اسلام 1

قرآن

آثار اعراض از قرآن 1، 2; احترام به قرآن 6; اعراض از قرآن 3; اهمیت فهم قرآن 5; اهمیت قرآن 4، 5; تاریخ قرآن 3; سرزنش اعراض از قرآن 4 ; عظمت قرآن 6; عمل به قرآن 5; محافظت از قرآن 6

کافران مکه

شکایت از کافران مکه 1

مؤمنان

مسؤولیت مؤمنان 6

محمد(ص)

شکایت محمد(ص) 1، 2، 4

مردم

شکایت از مردم صدراسلام 2

مسلمانان

مسؤولیت مسلمانان 5; مسلمانان صدراسلام و قرآن 3