تفسیر آیات قرآن کریم – سوره صافات – آیه 89 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَقَالَ إِنِّی سَقِیمٌ

پس گفت: به راستی من بیمارم.

1 - ابراهیم(ع)، پس از اندیشه عمیق، مریض بودن خود را به قومش اعلام کرد.

فنظر نظرة فی النجوم . فقال إنّی سقیم

2 - مریض بودن ابراهیم(ع)، به هنگام دعوت شدن از جانب قوم خود برای خروج از شهر

فقال إنّی سقیم

3 - مریض بودن، عذر و دلیل ابراهیم(ع) برای نپذیرفتن دعوت قوم خود برای خروج از شهر و شرکت در مراسم سالانه مشرکان

فقال إنّی سقیم

4 - ابراهیم(ع)، به مرضی موسمی و فصلی مبتلا بود.

فنظر نظرة فی النجوم . فقال إنّی سقیم

اگر پذیرفته شود که نگاه ابراهیم(ع) به ستارگان نگاه با چشم و حقیقی بود، می توان گفت که اظهار بیماری پس از این نگاه، حاکی است که ایشان به مرضی موسمی و فصلی گرفتار بود که با نگاه به ستارگان، توانسته بود وقت رو به رو شدن با مرض موسمی خود را پیش بینی کند (هم زمان با روز مراسم ویژه).

5 - ابراهیم پیامبر، از رفتن به بیرون شهر برای شرکت در مراسم سالانه مشرکان ـ پیش از دریافت دعوت قومش ـ پرهیز می کرد.

فقال إنّی سقیم

پیشنهاد مردم مشرک به ابراهیم(ع) برای بیرون رفتن از شهر ـ با آن که همگان بر این امر مبادرت ورزیدند ـ می تواند به دلیل این نکته باشد که آن حضرت از این کار امتناع داشت.

6 - ابراهیم(ع)، شخصیتی سرشناس و مورد توجه در میان قوم خویش

فنظر نظرة فی النجوم . فقال إنّی سقیم

پیشنهاد مشرکان به ابراهیم(ع) برای بیرون رفتن از شهر، می تواند به این دلیل باشد که آن حضرت، شخصیتی ممتاز و برجسته در میان مردمش بود که شرکت و عدم شرکت او در چنین مراسم عمومی و ملی، بسیار چشم گیر و با اهمیت بود.

7 - «عن رجل من أصحابنا عن أبی عبداللّه(ع) قال: سألته عن قول اللّه ـعزّوجلـ ...«إنّی سقیم» قال: ما کان ابراهیم(ع) سقیماً و ما کذب إنّما عنی سقیماً فی دینه مرتاداً...;(1)

از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند «...إنی سقیم» روایت شده که ابراهیم(ع) بیمار [جسمی] نبود و در عین حال دروغ هم نگفت; بلکه مقصود او این بود که به علت دینی که دارم از کفر کافران دل آزرده ام و من در طلب حقیقت هستم».

8 - «قال أبوعبداللّه(ع): التقیة من دین اللّه... و لقد قال ابراهیم: «إنّی سقیم» واللّه ما کان سقیماً;(2)

از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: تقیه جزئی از دین خدا است ... و ابراهیم گفت: «إنی سقیم» در حالی که به خداوند سوگند او مریض نبود».

9 - «و قد روی: إنّه عنی بقوله «سقیم» أی سأسقم...;(3)

روایت شده که مراد ابراهیم از سخنش «سقیم» این بود که به زودی مریض می شوم...».

ابراهیم(ع)

اعتذار ابراهیم(ع) 3; بیماری ابراهیم(ع) 1، 2، 3، 4، 7، 8; تفکر ابراهیم(ع) 1; تقیه ابراهیم(ع) 7; توریه ابراهیم(ع) 8; دعوت از ابراهیم(ع) 1، 2; شخصیت اجتماعی ابراهیم(ع) 6; قصه ابراهیم(ع) 1، 2، 3، 4، 5

روایت 7، 8

قوم ابراهیم

دعوتهای قوم ابراهیم 1، 2; دلایل رد دعوتهای قوم ابراهیم 3; رد دعوتهای قوم ابراهیم 5; مراسم قوم ابراهیم 5

پی نوشت ها :

1. معانی الاخبار، ص 210، ح 1; نورالثقلین، ج 4، ص 406، ح 42.

2. کافی، ج 2، ص 217، ح 3; نورالثقلین، ج 4، ص 406، ح 45.

3. معانی الاخبار، ص 210، ح 1; نورالثقلین، ج 4، ص 406، ح 43.