تفسیر آیات قرآن کریم – سوره شعراء – آیه 87 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَلَا تُخْزنِی یَوْمَ یُبْعَثُونَ

و در روزی که [مردگان] برانگیخته می شوند رسوایم مکن.

1 - نیایش ابراهیم(ع) به درگاه خدا، برای شرمسار نبودن و رسوا نگشتن در روز رستاخیز.

و لاتخزنی یوم یبعثون

«إخزاء» (مصدر «لاتخزنی») می تواند از ریشه «خِزی» (رسوایی) و می تواند از ریشه «خَزایة» (شرمساری) مشتق شده باشد. برداشت بالا برپایه هر دو احتمال است.

2 - روز رستاخیز، روز رسوایی و شرمساری شرک پیشگان گمراه

إنّه کان من الضالّین . و لاتخزنی یوم یبعثون

3 - نگرانی ابراهیم(ع) برای فرجام اخروی خویش

و لاتخزنی یوم یبعثون

4 - لزوم دلواپسی انسان، در هر مرتبه و مقام معنوی، برای فرجام اخروی خویش.

و لاتخزنی یوم یبعثون

5 - قرار گرفتن خصوصیات هر فرد در معرض دید همگان در روز رستاخیز

و لاتخزنی یوم یبعثون

فرض رسوایی و شرمساری، در صورتی صحیح است که دیگران از خصوصیات آدمی با خبر شوند.

6 - رسوایی و شرمساری در روز رستاخیز، سخت ترین حالات روحی انسان در آن روز

و لاتخزنی یوم یبعثون

از این که حضرت ابراهیم(ع) از میان انواع نگرانی ها و حالات ناخوشایند روحی در قیامت، تنها رسوایی و شرمساری را مطرح ساخت، می توان به مطلب یاد شده دست یافت.

7 - نیاز انسان به لطف و حمایت خدا، در قیامت

و لاتخزنی یوم یبعثون

8 - عزّت اخروی و بهشت پر نعمت، والاترین آرزو و درخواست ابراهیم(ع) از خداوند

و اجعلنی من ورثة جنّة النعیم ... و لاتخزنی یوم یبعثون

از این که دو مسأله یاد شده، به عنوان آخرین آرزو و درخواست ابراهیم(ع) بوده است، می توان برداشت یاد شده را استفاده کرد.

آرزو

آرزو ی بهشت 8; آرزو ی عزت اخروی 8; آرزو ی نعمتهای اخروی 8

ابراهیم(ع)

بهترین آرزوی ابراهیم(ع) 8; دعای ابراهیم(ع) 1; نگرانی ابراهیم(ع) 3

انسان

نیازهای اخروی انسان 7; نیازهای معنوی انسان 7

رسوایی

درخواست مصونیت از رسوایی اخروی 1; سختی رسوایی اخروی 6

فرجام

اهمیت نگرانی از فرجام اخروی 4; نگرانی از فرجام اخروی 3

قیامت

اهوال قیامت 6; ظهور حقایق در قیامت 5; ویژگیهای قیامت 2، 5، 6

گمراهان

رسوایی اخروی گمراهان 2

مشرکان

رسوایی اخروی مشرکان 2

نیازها

نیاز به حمایتهای خدا 7; نیاز به لطف خدا 7