تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الضحی– آیه2- کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَاللَّیْلِ إِذَا سَجَی

و قسم به شب چون آرام شود;

1 - سوگند خداوند، به شب، هنگام سیطره کامل تاریکی آن بر موجودات

و الّیل إذا سجی

«سجی الّیل»; یعنی، شب با تاریکی خود ساتر شد و پوشاند(مصباح). اصل این کلمه، بر آرامش یافتن و انطباق کامل دلالت دارد. (مقاییس اللغة)

2 - شب و سیطره افکندن تاریکی آن بر موجودات، از نعمت های بزرگ الهی و دارای عظمتی درخور سوگند خداوند

و الّیل إذا سجی

3 - آرامش موجودات در شب، نعمتی بزرگ و دارای عظمتی درخور سوگند خداوند

و الّیل إذا سجی

«آرامش یافتن» (یکی از معانی ذکر شده برای «سَجْو») در آیه شریفه به شب اسناد یافته است. این اسناد یا حقیقی است; یعنی، با سیطره کامل تاریکی، گویا شب از پیشروی باز ایستاده است و یا اسناد مجازی است و شب آرام به معنای بی تحرّک بودن موجودات در شب است.

خدا

مراتب نعمتهای خدا 2، 3

سوگند

سوگند به تاریکی شب 1، 2، 3; سوگند به شب 1

شب

آرامش در شب 3

قرآن

سوگندهای قرآن 1، 2، 3

نعمت

نعمت آرامش 3; نعمت تاریکی شب 2