تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الشمس– آیه 3– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا

و قَسَم به روز چون زمین را به جلوه درآورد،

1 - سوگند خداوند، به روز در لحظه فروغ افکندن آن بر زمین

و النهار إذا جلّیها

مفاد آیه شریفه، گواه آن است که ضمیر مفعولی «جلاّها» به «الشمس» برنمی گردد; زیرا جلا یافتن خورشید را، نمی توان ناشی از روز دانست. بنابراین باید گفت: از آن جا که جلوه گر شدن زمین به وسیله روز، بسیار واضح است، نیازی به ذکر «الأرض»، برای ارجاع ضمیر به آن نبود.

2 - پیدایش روز و درخشان شدن زمین به وسیله آن، دارای عظمتی درخور سوگند خداوند

و النهار إذا جلّیها

3 - تابناک شدن زمین در روز، از نعمت های خداوند است.

و النهار إذا جلّیها

سوگند، نشانه آن است که آنچه به آن سوگند یاد شده است، برای مخاطب سودمند و مورد علاقه او است.

4 - ظهور خورشید، از آثار پیدایش روز است.

و النهار إذا جلّیها

در صورتی که ضمیر مفعولی «جلاّها» به «الشمس» برگردد ـ چنان که برخی از مفسران احتمال داده اند ـ مفاد آیه این خواهد شد که: پدید آمدن روز کاری نیست که مستند به خورشید باشد; بلکه حالتی از حالت های زمین است که در آن حالت، «خورشید» پدیدار می گردد.

خدا

نعمتهای خدا 3

خورشید

نقش طلوع خورشید 4

روز

پیدایش روز 4; عظمت روز 2

سوگند

سوگند به روز 1، 2

قرآن

سوگندهای قرآن 1، 2

نعمت

نعمت روشنایی روز 3