تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الشمس– آیه 13– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْیَاهَا

پس فرستاده خدا به آنان گفت: از تجاوز به ناقه خدا و [نوبت] شربش پرهیز کنید.

1 - حضرت صالح(ع)، رسول خدا و پیامبر قوم ثمود بود.

فقال لهم رسول اللّه

ذکر وصف «رسالت» به جای نام صالح(ع) تأکید بر الهی بودن گفته های آن حضرت است.

2 - ناقه صالح، معجزه الهی و نشانه رسالت آن حضرت بود.

فقال لهم رسول اللّه ناقة اللّه

اضافه «ناقة» به «اللّه» ـ پس از بیان رسالت صالح(ع) ـ بیانگر معجزه بودن آن برای اثبات رسالت او است.

3 - ناقه صالح، حیوانی با عظمت و دارای حرمتی ویژه در پیشگاه خداوند

ناقة اللّه

استناد «ناقة» به «اللّه» و عنایت ویژه به آزار ندیدن آن و توصیه به دستبرد نزدن مردم به سهمیه آب آن، بیانگر احترام و ارج مندی خاص آن حیوان، در نزد خداوند است.

4 - آفرینش ناقه صالح، به طور غیرعادی و خارج از اسباب و علل طبیعی بود.

ناقة اللّه

از آن جا که همه موجودات، مملوک خدایند، اضافه «ناقة» به نام جلاله «اللّه»، بیانگر ویژگی آن است و از دخالت مستقیم خداوند، در پیدایش آن حکایت دارد.

5 - بهره مند ساختن ناقه صالح از آب آشامیدنی، دارای برنامه ای خاص بود.

و سقیـها

«سَقْی» و «سُقْیا»، به معنای در اختیار نهادن نوشیدنی است (مفردات) و «سُقْیا» اسم مصدر برای «سَقْی» می باشد (العین). اضافه این کلمه به ضمیر «ناقة» و نیز برحذر داشتن قوم ثمود از بی توجّهی به آن، نشانه آن است که مردم درباره آب آشامیدنی ناقه، وظیفه خاصی داشتند.

6 - حضرت صالح(ع)، قوم ثمود را از بی توجّهی به ناقه و برنامه آب خوردن آن، برحذر داشت.

فقال لهم رسول اللّه ناقة اللّه و سقیـها

عامل نصب «ناقة اللّه»، فعلی است که بر تحذیر دلالت دارد (نظیر «احذروا). کلمه «سقیاها» عطف بر آن است و مراد، برحذر داشتن مردم از آزاررسانی و منع آب است.

7 - لزوم حفاظت از ناقه صالح و رعایت برنامه شرب آن، دستوری از جانب خداوند بود.

فقال لهم رسول اللّه ناقة اللّه و سقیـها

وصف «رسول اللّه»، نشانگر الهی بودن دستور است.

خدا

اوامر خدا 7

رسولان خدا 1

صالح(ع)

آب دهی شتر صالح(ع) 5; اعجاز خلقت شتر صالح(ع) 4; دلایل نبوت صالح(ع) 2; شتر صالح(ع) 2; عظمت شتر صالح(ع) 3; قداست شتر صالح(ع) 3; قصه صالح(ع) 5; محافظت از شتر صالح(ع) 7; معجزه صالح(ع) 2; نبوت صالح(ع) 1; نواهی صالح(ع) 6; نهی از بی اعتنایی به شتر صالح(ع) 6

قوم ثمود

تقسیم آب در قوم ثمود 5، 6، 7; نهی به قوم ثمود 6