خاطرات دیگران از آیت الله هاشمی رفسنجانی
هاشمی جنگ را رهبری کرد
سوال: چه خاطراتی از سه دوره حضورتان در ایران دارید؟
کومانو: خاطرات بسیار زیادی دارم، اما چند تای آن را برایتان بیان می‌کنم. در دوران جنگ، آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس بود و واقعاً او بود که جنگ را تحت نظر امام رهبری کرد. هاشمی از طریق چین به ژاپن آمد و 5 روز آنجا ماند و ملاقات‌هایی با نخست‌وزیر و روسای مجالس داشت و با امپراتور هم دیدار کرد.
آقای هاشمی در این سفر به ناکازاکی هم رفت، چرا که مایل بود محل انداخته شدن بمب اتمی آمریکا به این شهر را از نزدیک ببیند. در همه برنامه‌های هاشمی افتخار همراهی‌اش را داشتم. هاشمی شخصیتی جالب و گفتمان محکم و واضحی دارد. وی در آن سفر و در ملاقات‌هایش شوخی و مزاح هم می‌کرد که برای من خیلی جالب بود. یکی از معاونان وزارت خارجه ژاپن خانم بود و دیدارش با هاشمی جنجال رسانه‌ای و حاشیه‌های زیادی به همراه داشت که آیا از روسری استفاده کند یا خیر!
زمانی که هاشمی به ژاپن آمد و این خانم هم در یکی از ضیافت‌ها به عنوان نماینده وزارت خارجه کنار میزبان قرار گرفت، آقای هاشمی به او نزدیک شد و گفت: «به دلیل مطالب زیادی که رسانه‌های ژاپنی در مورد شما و من نوشته‌اند، شما را می‌شناسم.» این خانم هم گفت: برای سیاستمداران تبلیغات انتخابات، کار مشکل و هزینه‌داری است، اما ملاقات من با شما آنقدر رسانه‌ای و حاشیه‌ای شد و تلویزیون و رسانه‌ها آنقدر راجع به من گفتند که اگر من می‌خواستم این تبلیغات را انجام دهم، برایم هزینه سنگینی به همراه داشت.