۷ دفاع توکلی از«شناسنامه انقلاب»

روزنامه اعتماد، مجتبی حسینی:

یک گفت وگوی پر«رمز» و «راز» صدای همه را درآورده است: گفت وگویی که سطر به سطر و واژه به واژه اش نه تنها شهید بهشتی، هاشمی رفسنجانی و مرحوم سید احمد خمینی که بنیانگذار انقلاب را هدف گرفته بود. آیت الله سیدمحمد خامنه ای در گفت وگویش با مجله رمز عبور که محصول رسانه یی احمدی نژادی ها و پایداری هاست، شهید بهشتی را تمامیت خواه و لیبرال، هاشمی رفسنجانی را قدرت طلب، سید احمد خمینی را محدود کننده روابط امام خمینی و بنیانگذار انقلاب را تاثیرپذیر از این روحانیون نامدار و انقلابی دانسته بود. حرف های سیدمحمد خامنه ای آنچنان تند و تیز بود که دفتر آیت الله هاشمی «این تذهبون» امام خطاب به او را پس از ۲۸ سال که از ماجرای مک فارلین می گذرد، با صدور بیانیه یی شدید اللحن دوباره زنده کرد. روز بعد نوبت به حمید انصاری از مسوولان موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رسید. انصاری مصاحبه سیدمحمد خامنه ای را «توهین آمیز، پرتهمت، عقده گشایی و غیر مستند» اعلام کرد. اما موج پاسخگویی ها به همین جا ختم نشد و حسین شریتعمداری، مدیر مسوول روزنامه کیهان هم پا به میدان نقد مصاحبه پر رمز و راز سیدمحمد خامنه ای گذاشت. شریعتمداری در مقاله اش، مصاحبه سیدمحمد خامنه ای را «مصاحبه یی ناصواب و اقدامی نسنجیده» دانسته که در آن «اتهامات و تهمت های ناروا و انتقادات غیر واقعی» موج می زند. گرچه دفتر سیدمحمد خامنه ای با انتشار جوابیه یی به حسین شریعتمداری هشدار داد که «پایش را از گلیمش فراتر گذاشته» اما این جوابیه دلیل نبود تا دیگر السابقون انقلاب در مقام دفاع از سران انقلاب بر نیاید و به گفته های سیدمحمد خامنه ای اعتراض نکنند. چنین بود که احمدتوکلی هم که طی یک سال گذشته از کمر درد و پارکینسون رنج می برد نتوانست از مصاحبه سیدمحمد خامنه ای با مجله «رمز عبور»، عبور کند. او دیروز آمد و گفت که گفته های رییس بنیاد ایران شناسی و بنیاد حکمت اسلامی صدرا، «ظلم فاحش» به امام، شهید بهشتی، سید احمد خمینی و هاشمی رفسنجانی است. معتقد است که نقش سران انقلاب باید درست فهمیده شود. می گوید که دشمنی و اختلاف با اشخاص نباید منجر به خروج از عدالت وتقوا شود. همین است که بلافاصله در ابتدای مصاحبه اش مطرح کند که گرچه اختلافش با هاشمی رفسنجانی، «تاریخی» است و اگر نخستین منتقد او نبوده باشد از نخستین منتقدان صریح هاشمی رفسنجانی بوده است اما در عین حال تاکید می کند که نقش افراد در انقلاب باید درست تبیین شود.

دفاع از شهید بهشتی با دو مثال تاریخی

از همین جاست که به اظهارات سیدمحمد خامنه ای تعریض می زند. احمد توکلی در نقد مصاحبه به ظاهر تاریخی سیدمحمد خامنه ای و دفاع از سران انقلاب، مثال و مصداق تاریخی آورده است و می گوید «حرف هایی که درباره شهید بهشتی زده شده، همان تهمت هایی است که بنی صدر و مجاهدین خلق به دنبال رواج آن بودند.» چنین است که برای دفاع از شهید محمد حسین بهشتی، به صدر انقلاب اسلامی باز می گردد: جایی که مدیریت صدا و سیما کمتر شباهتی به این سال ها داشت، روزهایی که شورای سرپرستی صدا و سیما انتخاب شده بودند و می خواستند برای رادیو تلویزیون، رییس انتخاب کنند. در تکذیب و تصحیح ادعای سیدمحمد خامنه ای که شهید بهشتی را «تمامیت خواه» خوانده بود تعریف می کند که «شهید بهشتی موافق انتخاب فردی برای ریاست سازمان صدا و سیما بود که ایشان را لیبرال می دانست.» به گفته احمد توکلی، شهید بهشتی در پاسخ به نگرانی های اعضای شورای سرپرستی صدا و سیما (احمد توکلی، حسن روحانی، طارمی، شیبانی، علی جنتی و جواد لاریجانی) درباره دیدگاه منفی این شخص نسبت به شهید بهشتی بوده چنین گفته است: «چه اشکالی دارد. این جوان انقلابی شنیده است که من با هایزر ملاقات کرده ام و حقش هست که در مورد آن ملاقات اطلاعات داشته باشد، او مدیر است و لایق این کار است. به این مشکوکات نمی شود اعتماد کرد، شما باید دنبال یک مدیر متعهد و انقلابی بگردید و او از همه مدیرتر است». «پخش سخنان بازرگان از تلویزیون» ماجرای تاریخی دیگری است که دیروز احمد توکلی در گفت وگویش با خبرگزاری تسنیم در رد ادعای پر ایهام و ابهام تمامیت خواهی شهید بهشتی به آن اشاره کرده است: «روزی موضوع پخش یا عدم پخش سخنرانی آقایان مرحوم بازرگان، مرحوم یدالله سحابی، آقایان صباغیان و یزدی، در میتینگ برگزار شده در ورزشگاه امجدیه سابق، مورد بحث اعضای شورای سرپرستی صدا و سیما قرار گرفت و پس از طرح نظرات موافق و مخالف اعضا، و با وجود مخالفت مدیرعامل صدا و سیما، پخش سخنان بازرگان و سحابی که از قدمای نهضت اسلامی بودند به اتفاق آرا تصویب شد. پخش سخنرانی های مذکور همزمان شد با جلسه مشترک سران قوا با اعضای شورای سرپرستی صدا و سیما. هنگامی که ما وارد دفتر آقای هاشمی شدیم، تلویزیون نطق بازرگان را پخش می کرد و استقبال جمعیت و هیجان را هم نشان می داد. آقایان شهید بهشتی، هاشمی، شهید باهنر و اعضای شورای سرپرستی صدا و سیما در جلسه حضور داشتند که شهید رجایی وارد شد و قبل از آنکه بنشیند، خطاب به دکتر لاریجانی گفت چه کسی به شما اجازه می دهد پول بیت المال را هدر دهید و حرف ضدانقلابی تحویل مردم بدهید؟آقای لاریجانی خندید و گفت من مخالف بودم و اعضای شورای سرپرستی صدا و سیما تصویب کردند و بعد پخش کردند. بالاخره بحث در گرفت و ما از نظر خود دفاع کردیم، مخالفین هم مثل شهید رجایی نظرات شان را بیان کردند و نوبت به شهید بهشتی رسید. شهید بهشتی گفت: بسیار کار خوب و درستی انجام دادید، ما انقلاب کردیم که آدم بسازیم، آدم به انتخاب ساخته می شود، اگر خانم های شما به بازار بروند و از اول تا آخر بازار، یک نوع چادر ببینند، می توان گفت آنها انتخاب کردند؟ مردم باید همه حرف ها را بشنوند و بعد تصمیم بگیرند. ما چون خودمان را حق می دانیم نباید بترسیم که حرف های مخالفین شنیده شود، نوبت ما هم می شود و زبان ما باز می شود و مردم فرصت استماع پیدا می کنند و منتظر حرف ما می شوند و از حرف ما اثر می گیرند، چه نگرانی داریم؟! بسیار کار خوبی کردید. حال من دگرگون شد، یاد روزی افتادم که شهید بهشتی می خواست تلویزیون را به مخالفش بدهد، به خاطر اینکه مدیر و متدین است و اینجا از ابراز مخالفین جدی خودش دفاع می کند، برای اینکه مردم محق هستند تا انتخاب کنند و انسان تربیت شود، به تعبیر ایشان آدم تربیت شوند. خیلی منقلب شدم.

پنج دفاع تاریخی توکلی از هاشمی رفسنجانی

احمد توکلی حتی اگر به گفته خود از نخستین منتقدان صریح آیت الله هاشمی رفسنجانی باشد، نمی تواند نسبت به ناانصافی و ناعدالتی سکوت کند. همین است که منتقد این روزهای هاشمی رفسنجانی و رقیب انتخاباتی دودهه پیش ایشان از هاشمی رفسنجانی هم دفاع می کند تا نشان دهد که انقلابی های امام دیده و اصولگرایان اصیل با وجود اختلاف نظر، سمت و سوی انصاف و عدالت را نه تنها در «نقد» خود که در «روایتگری از تاریخ» رعایت می کنند. اگرچه می گوید سال ۶۹ و در روزهایی که می گفتند «مخالف هاشمی مخالف رهبر است، مخالف رهبری، دشمن پیغمبر است». او بی اعتنا به این شعارها و محبوبیت، به شدت سیاست های اقتصادی و رفتارهای تجمل گرایانه هاشمی را در روزنامه رسالت مورد نقد و ارزیابی قرار داده که به گفته خودش همین نقدها و گلایه ها، سرآغاز یک جریان سیاسی علیه هاشمی شد. اما در عین حال با جدیت تاکید می کند که «نباید فراموش کنیم که آقای هاشمی کسی بوده که در کادر رهبری ایران حداقل بعد از شهید بهشتی و شاید هم قبل از شهید بهشتی، هیچ کسی به اندازه ایشان به امام (ره) نزدیک نبود.» احمد توکلی در ادامه در نقد اظهارات سیدمحمد خامنه ای که هاشمی را طرفدار امریکا و قدرت طلب خوانده بود به نقل قول جملاتی از مقام رهبری تکیه می کند. جایی که به گفته احمد توکلی: «مقام معظم رهبری در جلسه یی گفتند: امام (ره) آقای هاشمی را بیشتر از بقیه قبول داشت. مقام معظم رهبری نقل می کند هاشمی کسی بود که وقتی می خواست به سفری برود و وقتی که برمی گشت، امام (ره) دستور می داد برای آقای هاشمی رفسنجانی قربانی می کردند.»توکلی اگرچه معتقد است هاشمی دهه۹۰ با هاشمی دهه ۶۰ متفاوت است اما همین تفاوت ها از منظر او دلیلی نیست تا واقعیات تاریخی را بر مصالح سیاسی جناحی خود ترجیح دهد و همین است که بازهم در مصاحبه اش، سعی سعیدی برای تشریح موقعیت و قدرت سیاسی هاشمی رفسنجانی و اثرگذاری او در کشور نشان می دهد و اینچنین است که با ذکر هفت واقعه تاریخی: هشتم شهریور، هفتم تیر، ترور از سوی گروهک فرقان، رحلت امام، جنگ، جواب نامه صدام و نماز جمعه، تمام قد به دفاع از هاشمی رفسنجانی بر می خیزد.

یکم: هاشمی و ماجرای هفتم تیر و هشتم شهریور

توکلی بر همین اساس در تفسیرتلاش و اثرگذاری هاشمی رفسنجانی می گوید: «وقتی می توانید به قدرت سیاسی آقای هاشمی پی ببرید که مثلادر هشتم تیرماه در مجلس آقای هاشمی را دیده باشید یا نهم شهریور آقای هاشمی را دیده باشید. وقت هایی بود که تمام کادر رهبری از بین رفته بودند، ۷ تیر، ۷۲ نفر و بهشتی شهید شدند و آقای خامنه ای هم در بیمارستان بود و آقای موسوی اردبیلی هم نمی توانست امور کشور را مدیریت کند، آقای هاشمی واقعا همه چیز را تنظیم می کرد، ما می دیدیم و شاهد بودیم. وقتی هشتم شهریور، رجایی و باهنر هم شهید شدند، باز آقای هاشمی نقش تعیین کننده در حفظ ثبات در کشور داشت.»

دوم: ترور هاشمی، رد ادعای تلاش او برای رهبر شدن

توکلی در رد این ادعای سیدمحمد خامنه ای که گفته بود وقتی شهید مطهری ترور شد، هاشمی رفسنجانی به دنبال جانشینی امام خمینی برای رهبری بود می گوید: «گفته شده که آقای هاشمی می خواست با امریکا ببندد، بلکه بسته بود تا بعد از امام خودش رهبر جامعه شود. شاهد مدعا هم اینکه مطهری را ترور کردند، بهشتی را هم ترور کردند و وقتی از دفتر منتظری مایوس شدند، روی هاشمی متمرکز شدند. خب، همان دسته یی که آقای مطهری را ترور کردند، یعنی گروه فرقان، همین ها آقای هاشمی را هم ترور کردند ولی آقای هاشمی کشته نشد و زخمی شد. توکلی در ادامه مصاحبه اش و با طرح این پرسش که «چرا باید آنقدر فراموشکار باشیم که این حرف ها زده شود؟» از سیدمحمد خامنه ای گلایه می کند که چرا به هاشمی رفسنجانی تهمت تلاش برای رهبر شدن زده است و اینچنین است که بعد از گلایه برای رد این ادعای ناصواب به تلاش هاشمی رفسنجانی برای رهبری آیت الله خامنه ای اشاره می کند و می گوید: «آقای هاشمی در مجلس خبرگان شهادت داد که امام (ره) نظرش روی آقای خامنه ای بود و احمدآقا و آقای موسوی اردبیلی هم شهادت دادند. بهترین موقعی که آقای هاشمی می توانست خود را مطرح کند همان موقع بود، چون می دانست وقتی رهبر انتخاب شود تا زمانی که زنده باشد باقی می ماند ولی چرا پله صعود آقای خامنه ای برای رهبری شد؟! برای اینکه وظیفه می شناخت.»

سوم: نامه هاشمی به صدام: مایه افتخار هر ایرانی مسلمان

توکلی در ادامه جوابیه نامه هاشمی به صدام حسین را یکی دیگر از رفتارهای تاریخی و صحیح هاشمی رفسنجانی دانسته است: «نامه یی که آقای هاشمی جواب صدام را داد. وقتی صدام به کویت حمله کرد به آقای هاشمی خصوصی نامه داد. آقای هاشمی نامه یی تاریخی نوشت که مایه افتخار هر ایرانی مسلمان اصولگراست که به غربی ها فهماندند اینها برای زندگی خودشان نظم و ضابطه دارند. ببینید چه چیزی در مقابل چه چیزی قرار می گیرد.»

چهارم: هاشمی و جنگ

جایگاه هاشمی در جنگ یکی دیگر از مقاطعی است که احمد توکلی برای دفاع از هاشمی رفسنجانی در قبال اتهامات سیدمحمد خامنه ای انتخاب کرده است و اینچنین است که می گوید: «وقتی در دوره یی از جنگ، وضعیت عملیات به شکست می انجامید و فرماندهان جنگ نگران می شدند آقای هاشمی ورود می کرد و صحنه را عوض می نمود و به همه روحیه می داد.»

پنجم: هاشمی و نماز جمعه

نماز جمعه یکی دیگر از مصادیق دفاعی توکلی از هاشمی رفسنجانی است. همین است که به زنده نگه داشته شدن روحیه مردم در نماز جمعه توسط هاشمی رفسنجانی با وجود ابراز برخی انتقادات خود و دوستانش به ایشان اشاره کرده و می گوید: «یکی از بزرگ ترین کارهای آقای هاشمی زنده نگه داشتن روحیه مردم در نمازجمعه ها بود، البته ما با بعضی مواضع ایشان در نماز جمعه ها مخالف بودیم و برای او نامه نوشته و در روزنامه ها هم منتشر می کردیم ولی این نباید باعث شود که ما نقش واقعی ایشان را نبینیم.»

رد ادعای تاثیرپذیر بودن امام اما بخش ویژه یی از مصاحبه احمد توکلی با خبرگزاری تسنیم به دفاع از شخصیت امام خمینی اختصاص دارد. جایی که این سیاستمدار نام آشنای اصولگرا تلاش کرده تا پاسخ این شبهه سیدمحمد خامنه ای در گفت وگو با مجله رمز عبور را برطرف کند و به نوعی، تکلیف خود را نه تنها با این حرف ها و ادعاها مشخص کرده باشد که در میان سکوت تامل برانگیز بسیاری از چهره های انقلابی، او از امام خمینی دفاع کرده باشد. همین است که تمام حرف های سیدمحمد خامنه ای در این مصاحبه درباره بنیانگذار انقلاب را این گونه خلاصه کرده است: «تصویر دیگری که آقای محمد خامنه ای ارایه می دهد این است که امام (ره) شخصیتی بود که به وسیله اطرافیان اداره می شود و کادر رهبری کادری فرصت طلب، کینه ورز و بی ضابطه هستند، آنقدر که برای انتقام از رقبای سیاسی، سرشان را به دار می دهند.» توکلی با بیان اینکه این تصویر ارایه شده از سوی سید محمد خامنه ای، «تصویر خیلی غیر واقعی و ناحق» است باز هم نقبی به خاطراتش می زند تا صحت و سقم ادعاهای سیدمحمد خامنه ای را زیر سوال برده باشد. همین است که می گوید: «من با چند خاطره، نشان می دهم که امام نه تنها اداره نمی شد بلکه همه را اداره می کرد.» خاطراتی که توکلی در این مصاحبه درباره تاثیر ناپذیری امام از سوی اطرافیان به ویژه مرحوم سید احمد خمینی و هاشمی رفسنجانی است به کاندیداتوری جلال الدین فارسی در انتخابات ریاست جمهوری، ماجرای ادامه جنگ، عزل بنی صدر، عزل آیت الله العظمی منتظری از قائم مقامی رهبری و ماجرای قانون کار در آن سال هاست. خاطراتی که نشان می دهد ادعای سید محمد خامنه ای مبنی بر تاثیرپذیر بودن امام از اطرافیانش پایه و اساسی ندارد.

دفاع توکلی، سکوت دیگران

احمد توکلی را باید سیاستمدار منصفی دانست. مردی که صداقت و صراحت را توامان دارد. در راه رفاقت دست از اصولش بر نمی دارد. راهی را می رود که فکر می کند درست است و حرفی را می زند که باید بزند. او در مصاحبه روز گذشته خود نشان داد بر سر واقعیات تاریخی با کسی شوخی ندارد و نمی تواند نعل وارونه به تاریخ را تحمل کند. توکلی دیروز در قامت یک اصولگرای انقلابی نشان داد می توان هم اصولگرا بود و هم صداقت داشت، می توان هم نقد کرد و هم دفاع. توکلی دیروز به تنهایی جور همه اصولگرایانی که درباره گفته های سیدمحمد خامنه ای سکوت کرده اند را به دوش کشید. او تکلیف خود را انجام داد اما آیا دیگر اصولگرایان و چهره های مدعی دفاع از امام و معتمدان امام هم سکوت خود را خواهند شکست؟