نقد کتاب روایتی از زندگی و زمانه آیتالله هاشمی رفسنجانی
بهشتی پور: شیرعلی نیا از تصویر به درستی و با دقت در کنار روایت استفاده کرده است /// شیرعلی نیا: در تاریخ جمهوری اسلامی از مسئولی به اندازه هاشمی انتقاد نشده است
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ایرنا، در این نشست که شامگاه سه شنبه و در خبرگزاری تسنیم برگزار شد، جعفر شیرعلی نیا مؤلف کتاب گفت: این کتاب تاریخ هشتاد سال زندگی پرفرازو نشیب و انقلابی آیت الله هاشمی رفسنجانی را دستمایه بازآفرینی قرار داده و این اثر یک دائره المعارف تاریخی و سیاسی برای بیان زندگانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
وی ضمن اعلام گزارشی از روند جمعآوری اسناد گفتاری و تصویری و تدوین کتاب گفت: این اثر در سه بخش تدوین شده است نخست زندگی و زمانه امام راحل، دوم زندگی و زمانه مقام معظم رهبری و سوم زندگی و زمانه آیتالله هاشمی رفسنجانی است.
وی گفت: این کتاب شامل ۱۷۰۰ تصویر به همراه ۵۰ هزار کلمه توضیحات در کنار عکسها و حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار اطلاع تاریخی در متن خود دارد.
شیرعلینیا گفت: در این کتاب به موضوعها تا جایی که به نتیجه برسد پرداخته و حتماً انتقاداتی بر آن وارد است چرا که آقای هاشمی رفسنجانی نیز این کتاب را خوانده و مطالب انتقادی هنوز هم در کتاب موجود است.
حسن بهشتیپور نیز با بیان اینکه این اثر یک کتاب تاریخی در انقلاب اسلامی است گفت: کتاب پیشرو در ادامه روند سه اثر قبلی مؤلف به نظرم یک ژانر در تاریخنویسی است که در این ژانر تاریخ همراه با عکس و تصویر روایت میشود که در کشورهای دیگر نیز همچون این اثر دیده میشود.
این محقق و کارشناس مسائل سیاسی افزود: اثرهای پیشین شیرعلینیا از ابتدا تا اثر فعلی رویکرد رو به جلویی داشته و همدیگر را تکمیل میکند. واین اثر چهارمین اثر خمولف میباشد که از پختگی لازم برخوردار است.
وی تلاش مضاعفی که در جمع آوری این کتاب به چشم میخورد را بسیار مشهود خواند افزود: از سختی کار در همین عکس و حجم اطلاعاتی که در این کتاب ارائه شده میتوان به این واقعیت سرسامآور پی برد.
وی در عین حال اظهار کرد: در این چنین موارد و با توجه به این حجم اطلاعات و عکس ضریب خطا را هیچ گاه نمیتوان از نظر دور داشت.
بهشتی پور با بیان اینکه در ابتدای مقدمه کتاب باید اشاره کرد که مؤلف تا حدودی پاسخ خواننده را داده است افزود: بخش اول کتاب مربوط به سالهای پیش از انقلاب، بخش دوم بعد از پیروزی انقلاب تا رحلت امام (ره) و بخش آخر تا کنون به روزهای زندگانی آیت الله هاشمی پرداخته است.
وی نام کتاب را طولانی عنوان کرد که میتوانست کوتاه باشد و این به اثر میتواند کمی ضربه بزند و از طرفی برخی عکسها با تاریخ وقوع و محل آن سازگاری ندارد و میبایست با توجه به این اثر تاریخی به این مطلب بیش از پیش توجه میشود.
بهشتی پور همچنین به آدرسها و رفرنس برخی منابع موجود در این اثر اشاره کرد که با توجه به حجم کتاب، خواننده میبایست با مراجعه به انتهای کتاب و یافتن آدرس منبع و توضیحات وقت بیشتری صرف کند که این موضوع نیز از نقایص اثر میباشد.
وی در مجموع کتاب را برای خواندن به دیگران توصیه کرد و عکسهای آن را بی نظیر توصیف کرد و با توجه به مراتب و مراحل جمع آوری اطلاعات تا حد بسیار موثق آن، از مؤلف و مؤلفین خواست در این راستا چهرههای دیگر انقلاب اسلامی را به این ترتیب به مردم و جامعه و نسلهای آینده معرفی کنند.
عباس سلیمینمین نیز گفت: به نظرم مؤلف در مقدمه کتاب تلاش کرده یک چهره بیطرف از خود ترسیم کند اما این بیطرفی به کرات نقض شده چراکه وقتی یک شخصیت کار اجرایی را قبول میکند، جامعه نسبت به او این حق را دارد که انتقاد کند. وقتی یک عالم یا هر فرد دیگری وارد امور اجرایی میشود، اولین چیزی که باید پذیرا باشد، نقد جدی میباشد.
وی با انتقاد بر اینکه کتاب از یک مشاور تاریخی بهره نبرده است و در جایی به وضوح گفتار اشخاص نقض شده است اظهار کرد: در متن کتاب اشارهای نشده که مؤلف از مشاور تاریخی بهره برده است و به نظرم همین مسئله یک نقطه ضعف کتاب است چرا که باعث شده یکسری ایرادات تاریخی در مطالب کتاب وجود داشته باشد.
کارشناس و پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی در ادامه اظهار کرد: در تولید و انتشار این کتاب تلاش خوبی از سوی مؤلف و دست اندرکاران شده ولی باید نظرات بسیاری از یاران انقلاب نیز در این کتاب منتشر و یا حداقل در کنار تاریخ بازگو میشد تا خواننده در جهت درست و صحیح و نه از روی مظلوم نمایی و یکطرفه به مسائل و قضایای آن زمان تا کنون به نتیجه برسد.
کتاب «زندگی و زمانه آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی از 1313 تا 1394» به کوشش جعفر شیرعلینیا گردآوری شده است.
تعداد زیادی از عکسهای استفاده شده در این کتاب از آرشیو تصاویر خبرگزاری جمهوری اسلامی انتخاب و در انتهای کتاب به آن اشاره شده است.