مصاحبه آیت ا... هاشمی رفسنجانی با مجله تایمز
سؤال :افتخار بزرگی است برای ما بسیار سپاسگزاریم بخصوص با توجه به اینکه ما لحظه بسیار مهمی است برای جناب عالی در ایران وانتخابات در کشور ما تازه تمام شده اگر چیزی هست که برای آقای کلینتون بفرمایید چه چیزی خواهید گفت ؟
جواب : من آماده ام که به سؤالات شما جواب بدهم .
سؤال : شاید یک همین سؤال باشد اگر دوست داشته باشید.
انسان بی نظیری است برای جنابعالی سؤال من این است که اگر قرار بود روبروی آقای کلینتون باشید چه چیزی به ایشان بگویید چه می فرمایید ؟
جواب: فکر می کنم نصیحت می کردم که سعی کنند هم به مردم آمریکا خدمت کنند و مزاحم مردم کشورهای دیگر نشوند .
سؤال : چه طور برای ایران مزاحمت ایجاد کردند ؟
جواب : الان دخالت کردن ها و تهمت زدن ها اینها مزاحمت است .
سؤال : فکر نمی کنید که جو آغاز حکومت جدید در واشنگتن یک مقداری بهتر شده است از زمانی که رییس جمهور جدید آمده است ؟
جواب : خیلی فرق نمی بینم سیاست خارجی به نظرم تفاوتی نکرده است .داخل آمریکا را نمی بینم آن را شما بگویید وضع تان بهتر شده ؟
سؤال : کار های بسیاری انجام شده بعضآ تلاش شده بهبود کند .بهبود بشود در روابط با آمریکا. مسئله افغانستان که در طول سالها به ایران ایفا کرد به نظر می رسد که به خاطر این در روابط دوجانبه اعتبار کافی خواهیم داشت برای کشورش توضیحی برای این مطلب می توانید داشته باشید ؟
جواب : شما جواب سؤال من را ندادید . من گفتم در داخل دولت جدید وضع آمریکا را بهتر کرده است یا نه ؟
خبرنگار : فکر نمی کنم که مسئله سیاست خارجی برای مردم آمریکا خیلی مهم باشد مردم آمریکا گرفتار زندگی خودشان هستند . به مسائل زندگی خودشان فکر می کنند . به اقتصاد و فکر می کنم اساسآ علاقه‌مند هستند که از درگیرهای خارجی دور باشند . در صورتی که آقای کلینتون یک نشانه هایی از خودش نشان داده که نمی خواهد آن روشی که قبلا در واشنگتن بوده ادامه بدهد
جواب : اینها شعار انتخابات بوده اما بعد از انتخابات ما این جوری نمی بینیم .
خبرنگار : در گفتنش دشوار است فقط 100 روزش را رییس جمهور بود هنوز مشکل گفتنش و گرفتار مسائل داخلی بوده ایشان .
جواب : من در گزارشهای جدید تازه دیدم که پیش بینی شده وضع اقتصاد آمریکا هم یک مقدار عقب می رود این روزها پیش بینی می شود که 2 % وضع بهتر می شود .
خبرنگار : به آن سرعت رشد نمی کند . ما به سرعت از آن رکودی که گرفتارش هستیم خارج نخواهیم شد
جواب : این در رابطه با سؤال خودتان بود .
خبرنگار : اجازه دارم که بپرسم که در 5 سال آینده اوضاع متقابل این رییس جمهور ادامه پیدا بکند . چهره ای که شما از یک ایران قوی در این منطقه چگونه خواهد بود یک قدرت نظامی بزرگ یک قدر فرهنگی بزرگ و متحدان شما در این منطقه چه کسانی خواهند بود . متحدان اصلی شما ؟
جواب : ما الان مشغول بازسازی ایران هستیم و برنامه اولمان امسال به پایان می رسد و برنامه دوم را داریم ترسیم می کنیم فکر می کنم یک مقدار زیر بنا ها که عقب مانده هستند ساخته شوند سعی می کنیم منابع مان را از آنها بهتر استفاده بکنیم در مسائل نظامی بر نامه ای این که تبدیل یک قدرت بزرگ نظامی بشویم نداریم . در حد یک نیاز دفاعی منطقه ای فکر می کنیم . تلاش مان هم این است نسبت به همسایه های مان هم روابط حسنه داشته باشیم که با همکاری همسایه‌ها بتوانیم زندگی مان را و زندگی همسایه های مان را بهتر بکنیم بیشتر دنبال این هدف هستیم که وابستگی ها را کم کنیم . نیاز هایی که الان در کشور ما هست به خارج کم کنیم .
سؤال : پس صدام حسین چگونه دارد وارد این معامله می شود . جای صدام حسین در این معامله چی هست ؟
جواب : روابط ما با صدام حسین خوب نیست . فکر می کنم عراق که مردمشان در آنجا حاکم باشند باید در این معامله سهیم باشند شریک باشند .
سؤال : تجربه شما با عراق بسیار منفی بوده است بی نهایت منفی بوده است دلیلی می بینید که باید اعتماد بکنید دلیلی هست که اعتماد بکنید باید به دولت عراق مادامی که صدام حسین در قدرت است ؟
جواب : بعید می دانم بتوانیم با دولت صدام حسین همکاری داشته باشیم چون ما هنوز حسن نیت کامل در او نمی بینیم . ایشان حتی در همین وضع هم حاضر نیستند مسئله اسراء را ختم بکند .ما چند هزار اسیر داشتیم در حالی که با نام و نشان و سند هست که اینها در عراق بودند الان به ما جواب نمی دهند اینها در کجا هستند
سؤال : عراق به خیلی از درخواست های ایران پاسخی نداده ؟
جواب : همین طور است .
سؤال : در مورد سلاح هسته ای ایران ما احساس می کنیم که ایران دارد سلاحهای متعارف خودش را زیاد می کند این خبر یک خبر مبالغه آمیزی است ؟ می گویند که ایران دارد سلاح هسته ای تولید می کند چه طور می شود که ایران ، به نفع ایران نباشد که سلاح هسته ای تولید کند ؟
جواب : من بعید می دانم شما به عنوان مسئول یک نشریه مهم دنیا با اطلاعاتی که قاعدتآ دارید این تبلیغات را واقعی ببینید . یعنی صحیح ببینید .
سؤال : من عرض نکردم که ایران دارد سلاح هسته ای می سازد سؤالم این بود که آیا به نفع ایران هست که سلاح هسته ای بسازد . چگونه می تواند به نفع ایران باشد ؟
جواب : من از هر دو جهت می گویم از لحاظ اصولا تقویت باند نظامی ما کمترین بودجه را در منطقه و دنیا حتی نسبت به بقیه کشور های مشابه برای مسائل نظامی مان گذاشتیم 850 میلیارد دلار بودجه ارزی نظامی ما است یعنی کل نیروهای مسلح مان یعنی فقط می توانند قطعات و لوازم مصرفی نیروی موجودمان را تأمین بکنند هیچ گونه توسعه ای در نیروی نظامی مان ....ما در بودجه مان و برنامه پنج ساله مان پیش بینی نکردیم عمدتآ به باز سازی ، اصلاح آنها به پردازیم . در مورد سلاح اتمی که به نفع هیچ کس نیست . یعنی شاید هیچ انسانی که با تعادل انسانی خودش بخواهد برنامه ریزی کند هیچ وقت فکر نمی کند سلاح اتمی قابل به کار بردن باشد بر علیه مردم دیگر .من نمی دانم الان شما آمریکاییها چه جور فکر می کنید در مورد چیزی که به سر مردم ژاپن آمد در هیروشیما و ناکازاکی ، هیچ کس نمی خواهد آن تجربه تکرار بشود . بعلاوه ما هر مقدار که بتوانیم اگر هم دنبال این کار باشیم هیچ وقت نمی توانیم در سطح قدرتهای بزرگ هسته ای دنیا قرار بگیریم . با آن وضع پیشرفته ای که این سلاح هسته ای دارد امروز در یک کشور جهان سوم چگونه می خواهد . با آن مقابله بکند چرا ما امکانات کم مان را صرف این راه مشکل بکنیم .
سؤال: آن مسئله اخیر ، دیگر کشورها شاید این طور احساس نکنند مثل شما فرض می شود که اسرائیل سلاح هسته ای دارد . گفته می شود پاکستان روی سلاح هسته ای دارد کار می کند . هندوستان هم دارد سلاح هسته ای . خدا می داند صدام حسین چی دارد . چی ندارد .خدا می داند و نظر جناب عالی در مورد سلاح هسته ای خوب برداشت از آن می شود . ما همین احساس را در مورد سلاح شیمیایی هم داریم . و برای این که در جنگ ایران وعراق با سلاح شیمیایی چه اتفاقاتی افتاد .
جواب : اینها که شما گفتید همین طور است ولی تلاش باید این باشد این سلاح هسته ای را باید از آنها گرفت . خلع سلاح کنند و اگر کسانی آمدن کار های نادرستی کردند نباید دیگران هم در این مسابقه شریک باشند .تحقیقآ حالا اینها در منطقه ما هستند در منطقه ما هیچ وقت مثلا پاکستان نمی تواند با سلاح اتمی آمریکا مواجه بشود اگر منطقه ای فکر بکنیم بله ، ولی سلاح اتمی که فعلا از حدود منطقه عبور کرده دیگر با موشکهای قاره پیما .
سؤال : فکر می کنم به عنوان مثال همه معمولا این طور فکر می کنند که دو سال پیش پاکستان و هند در آستانه یک جنگ هسته ای بودند بنابراین یک نگرانی منطقه ای است ؟
جواب : حالا نگرانی من بیشتر از ناحیه اسرائیل ، حالا اسرائیل مسلح باشد به این سلاح کار مشکل . من نمی دانم آن هست یا نه می گویند هست . البته مسئولش شما ها هستید .
سؤال : بر گردیم به سؤالی که مذاکرات عراق و اسرائیل می توانیم برگردیم به مسئله رابطه ایران با غرب ، ما فرض می کنیم شما علاقه مند هستید رابطه منطقی تری داشته باشید اولا این برداشت ما درست است ؟
جواب : همین طور است .
سؤال : پس چه جور است امروز چرا این مسئله بیشتر از 5 سال اهمیت پیدا کرده آیا به خاطر تغییرات دنیا است ؟ آیا به خاطر جنگ خلیج است دلائل شما برای این برداشت چه چیز است ؟
جواب : نه بیشتر اهمیت پیدا نکرده ما واقعآ همیشه فکر می کردیم که باید روابطمان منطقی باشد و عادی باشد . شما هر جا روابط نا مطلوبی می بینید اگر بررسی کنید مقصرش ایران نیست اگر نمونه ای دارید به من بگویید که ما مقصر باشیم .
سؤال : پیگیری بکنیم این مسئله را ، هفته گذشته وزارت خارجه آمریکا ایران را متهم کرد به عنوان خطر ناک ترین حامی تروریسم در سال گذشته در دنیا ، من نمی دانم فکر می کنم جنابعالی چه پاسخی میدهید . ولی می‌خواهم این یک فرصتی باشد که خودتان بفرمایید ؟
جواب : ما این لقب را مناسبتر می دانیم برای خود آمریکائیها حتی دولت آمریکا تا خود ما بلاخره باید برگردیم به نمونه ها ببینیم کی از تروریست حمایت کرد . ادعا کردن که کار سختی نیست مورد باید بیاوریم .
سوال : تکذیب نمی کنید که حزب الله برخی اقدامات خشونت آمیز انجام داده ؟
جواب : شما نمی دانید که مثلا منافقین در ایران چقدر بمب منفجر کردند می دانید شما یا نمی دانید ؟
خبرنگار : می دانیم که بودند ولی چقدر نمی دانیم .
جواب : نخست وزیری ما را که منفجر کردند .که رییس جمهور ، نخست وزیر آنجا از بین رفتند حزب جمهوری ما را کی منفجر کرد که 70 نفر از سران کشور ما را یک جا کشتند . در نماز جمعه ما کی بمب منفجر کرد . هواپیما های ما را کی ربود برد عراق ، مصر ، عربستان ، اگر تایم نداند که هواپیما ها را کی ربوده خیلی باید بی اطلاع باشد .
سؤال : مسلمآ ما خیلی اطلاعات کم داریم . به همین دلیل ما در این مصاحبه ها شرکت می کنیم .
جواب : اگر مایلید که من خوب به شما ها جواب بدهم شما خوب به من جواب بدهید .بخشی ما همین مجاهدین در کنار کاخ سفید هستند با سران کشور شما رابطه دارند حتی شما در سازمان ملل شما آنها را می بردید .
خبرنگار : من باید بگویم من سخنگوی دولت آمریکا نیستم ولی اطلاعات ما این است ایشان با معاون رییس جمهور در یک میهمانی ملاقات کردند در کنگره تماس بیشتری دارد تا نسبت به دولت آمریکا .
جواب : اجازه می دهید آنهایی که بمب در آمریکا منفجر می کنند در میهمانی ما شرکت بکنند در ایران ؟
خبرنگار : ما معمولا محدودیتی نداریم برای این که اشخاصی در میهمانی می کنند آدمهای خوب یا بدی باشند
جواب : پس اینها را قبول می کنید که کسانی که در آمریکا بمب منفجر کردند بیایند در میهمانی ایران ، نه ایران هر جا .
خبرنگار : مسائل میهمانی ایران به خود ایران مربوط است .
جواب : من واقعآ فکر می کردم با یک انسان فرهنگی و منطقی مواجه باشم . یعنی واقعآ ....ما حالا نمی خواهیم، دادگاه که نیست می خواهیم مسائل بین خودمان را حل بشود .ببینیم با منطق برخورد کنیم .
خبرنگار: فکر می کنم که وقتی که جنابعالی در باره تروریست صحبت می کنید یکی از مسائل را شماکردید ما به همدیگر اتهام وارد می کنیم ما می گوییم شما کردید و شما می گویید شما کردید و خیلی در این بحث به جایی نمی رسیم . با این همه بحث هر دو طرف در مورد دلیل صحبت کردید جنابعالی دلیلش خیلی مشکل پیدا کردنش در یک دنیایی که همه چیز مبهم که همه افراد در این دنیا مربوط هستند به این مسائل بنابراین برای ما قضاوت کردن که چه کسی چه کاری کرده بسیار دشوار است .
جواب : واقعآ ما این ساعتی که با هم حرف می زدیم بیایید آزاد حرف بزنید یعنی واقعآ با منطق مان بحث می کنیم . اگر ایران هواپیمای آمریکا را آن طوری که ایرباس ما را شما ساقط کردید . روی دریای خلیج فارس اگر ما این کار را با هواپیمای مسافربری شما کرده بودیم چه می کردید ؟
خبرنگار : آمریکا بسیار بی نهایت عصبانی می شد .
جواب : بعد از عصبانیت چه می کرد ؟
خبرنگار : فکر می کنم وقتی عصبانیت تمام شد تلاش می کنیم که بر گذشته فائق بشویم .
جواب : خوب واقعآ با داشتن این گونه مثال ها آن موقع وزیر خارجه شما ما را متهم کند به تروریست ، یا ما می توانیم شما را متهم کنیم .
خبرنگار : من می توانم بگویم هر دو طرف را می شود گفت .من البته از طرف دولت آمریکا صحبت نمی کنم آمریکا می گوید این کار اشتباه بود ما عمدآ این کار را نکردیم .
جواب : مدال دادند .مدال دادند به آن فرمانده .
خبرنگار : تا آنجا که من می دانم اطلاع ندارم .
جواب : شما هم اطلاع ندارید پس ما اخبار آمریکا را بهتر از شما می دانیم .
خبرنگار : بعید نباید دید .
جواب : خوب من اصل مسئله را بگویم .ما واقعآ بیش از هر کشوری از تروریسم رنج دیدیم در این جهان ما می دانیم تروریسم به نفع ما نیست نه در داخل نه در خارج ، حزب الله هم در لبنان تا آنجایی که برای ما محترم است که مبارزه می کند برای آزاد کردن زمینش که اسرائیل گرفته است ، و اگر کار تروریستی بکند از نظر ما محکوم و ما قبول نداریم و شما اگر یک مورد مستند پیدا کردید دست ایران در آن بوده است اتهام خیلی فراوان است . ولی ما .....اگر شما یک مورد پیدا کردید که ما دست داشته باشیم در آن یعنی دولت دست داشته باشد حکومت ایران نظام ایران دست داشته باشد شما می توانید این ادعاتان را اعلام بکنید .
خبرنگار : ایران متهم می شود به این کار و آن کار را ممکن است باشد این طور که گروههایی که خارج دولت ایران هستند . این عملیات را انجام بدهند شما چه کار می توانید با اینها بکنید ؟دولت مثلا سؤال مربوط به ایران نیست کشور دیگر ممکن است .
جواب : ما اگر نفوذی داشته باشیم مانع آنها می شویم که این کار را نکنند .
سؤال : جنابعالی می فرمایید که تروریسم باید متوقف بشود در همه طرف ؟
جواب : در همه سطوح باید متوقف بشود اگر بشریت بخواهد راحت باشد . باید همه با هم همکاری بکنند برای جلوگیری از تروریسم .
سؤال : رییس مجلس ایران اخیرآ بیانیه ای صادر کردند که ایران هیچ کس را نمی فرستد برای این که سلمان رشدی را پیدا بکند . فکر می کنم با توجه به این که جنابعالی فرمودید شما هم همین نظر را داشته باشید ؟
جواب : قطعآ همین طور است بله .
سؤال : یک راه حل قابل قبولی برای مسئله سلمان رشدی چه چیز است .از نظر دولت ایران ؟
جواب : ما فکر می کنیم که مسئله رشدی را غربی ها به وجود آوردند برای اهداف خاص فشار سیاسی بر ایران وآنها الان دامن می زنند . اگر آنها دامن نزنند مسئله تمام می شود این حرفی که امام گفتند از هزار سال پیش در کتابهای ما هست هیچ حرف تازه ای نیست . شما کتاب شیخ مفید ، شیخ طوسی ما هزار سال پیش را که بخوانید همان جا هم نوشتند اگر کسی فحاشی بکند به پیغمبر محکوم به اعدام است . همه فرق اسلامی این را قبول دارند مال ما نیست فقط .
خبرنگار : اخیرآ یکی از ماهیتهای ایران که پول زیادی گذاشتند برای این که رشدی کشته شود .
جواب : این کار دولت نیست . یک سازمان خیریه ای است چنین کار کرده است با همان روحیه دینی که دارند که گفتم این حکم قدیمی اسلام است ..
سؤال : در اسلام سنت بخشش هم وجود دارد اگر فتوا را نمی شود از بین برد اگر محکوم می کند سلمان رشدی را ، سلمان رشدی در تمام طول عمرش در ترس زندگی خواهد کرد من مدتی با ایشان صحبت کردم ، مرد بدی به نظر نمی رسد و از این کار که اتفاق افتاده متأسف است .و نیز زندگی ندارد با این وضع . یک سؤال مذهبی می پرسم .آیا عنصر بخشش در اسلام وجود دارد ؟ که بتواند این فتوا را بردارد از روی این و یک مانع سیاسی هم بین ما و غرب را بر می دارد . بیم اسلام و غرب را بر می دارد .
جواب : من به شما هم گفتم حتی امام هم نگفته بود در کتابهای همه مسلمانها این حکم است و این اصلا احتیاجی به سر و صدا نداشت . اگر این سر و صدا را شما نمی کردید همان سال اول تمام می شد . مجرم خلیل هست در دنیا مگر همه مجرمها میروند مجازات می کنند .هیاهوی شما این کار نمی گذارد آرام بشود اگر هیاهو نکنید بعد از یک مدتی سلمان رشدی هم ممکن است راحت بشود .
سؤال : فکر می کنید که راحت می شود می تواند برود ؟
جواب : گفتم که مجرم کم نیست در دنیا وقتی که این همه مجرم هست همه مگر دارند می ترسند .
سؤال : سلمان رشدی درست است ولی سلمان رشدی احساس می کند . یک نقطه توجه واقع شده است .
جواب : شما او را این جوری کردید سیاسی کردید مسئله را .
سؤال : جنابعالی نفرمودید آیا بنیاد هم این حرف را قبول می کند ؟
جواب : بنیاد اگر کاری می توانست بکند پول نمی داد .
سوال : موضوع را عوض کنیم .مسلمانان بوسنی انتقاد از ایالات متحده کردید کاری بیشتر از این نکرده است اصرار می کنید ایالات متحده چه کار باید بکند ؟
جواب : من خیال می کنم امکانات آمریکا خیلی بیش از آنچه هست که تا به حال به کار گرفته است ، شما در حادثه کویت نشان دادید چه کار می توانید بکنید .
سوال : یکبار دیگر اگر آمریکا اقدامات نظامی را از سوی مسلمانان بوسنی اقدامی می کرد . اقدام نظامی به عنوان یک توطئه امپریالیستی تلقی نمی شد اگر دخالت نظامی می کرد .
جواب : از دید ما نه خبرنگار : این کار را ستایش می کردید اگر آمریکا می کرد .
جواب : چرا نمی کردیم اگر با اهداف امپریالیستی نشود چرا انسان کار خوب را ستایش نکند باید دفع ظلم بکنند .
خبرنگار : به هر طریقی جواب : بله
خبرنگار : ولی شما یک راه حل مسالمت آمیز را ترجیح می دهید
جواب : اگر بشود ترجیح می دهیم ولی الان مدت طولانی شد این همه آدم دارد تلف می شود . این همه خسارت دارد وارد می شود . واقعآ وجدان انسان را رنج می دهد . هر روز بفهمد که این همه زن و بچه و خانواده دارند متلاشی می شوند .
سؤال :من فکر می کنم در بسیاری از کشور ها غربی همین احساس را دارند و اداره سیاستی وجود ندارد برای انجام اقدام نظامی که باعث بشود که افراد در یک مدت طولانی در این کار نظامی شرکت داشته باشند .
جواب : درست من هم همین را می گویم این اداره سیاسی را به هر حال باید واقعآجایی مثل آمریکا بگیرد امروز .
سؤال :شما بوسنی را با آنچه که در کویت اتفاق افتد در یک سطح قرار می دهید .
جواب : از لحاظ انسانی حتی مهم تر هم است .مسائل بوسنی البته از لحاظ اقتصادی کویت مهمتر بود آن هم برای کشور های شما یعنی تفسیر ما این که چون منافع شما اینجا به خطر افتاده بود منافع آمریکا مسئله را جدی گرفت در آنجا خیلی منافع غرب لااقل آمریکا آسیب می بیند .. دقیقآ یکی از مهمترین انتقاداتمان به آمریکا همین است که به هر حال مسائل انسانی هم باید برای آنها مهم باشد همان طور که مسائل اقتصادی مهم است .متأسفانه این جوری نیست .
سؤال : در ست است که بگویم در مسئله کویت در تعقیب منافع سیاسی و اقتصادی خودش غرب یک لطفی به ایران کرد به طور غیر مستقیم با از بین بردن مقداری فشار هایی که عراق بر ایران وارد می کرد . درست است این مسئله ؟
جواب : این که هدف شما این بوده نه این درست نیست . اما این که ما هم استفاده کردیم خوب این دیگر بله واقعی است . البته ما رنج هم زیاد بردیم از این شما می دانید بیش از یک میلیون آواره آمدند ایران و شما می دانید هنوز هم ده ها هزار آواره ما اینجا داریم و اداره می کنیم . و خسارت زیادی‌ما بردیم محیط زیست ما خیلی آسیب دید ه .خبرنگار : از نظر آلودگی نفتی می گویید ؟جواب : بله ما آسیب زیادی دیدیم .تنها نقطه مثبتش این بود که شرارتها ی حزب بعث عراق یک مقدار مهار شده است .در مقابلش ضررش این بود که درحضور نظامی آمریکا در منطقه خیلی زیاد شده است که خود این برای منطقه خطرناک است . و مردم عراق هم الان در وضع خیلی بدی هستند حتمآ می دانید که خیلی سخت می گذرد برای مردم عراق . خوب اینها هم ضررهایی است که به هر حال دولت شما مسئول است اینها را حل بکند . و همین حالا هم زندگیشان خیلی بد است وسائل زندگی ندارند فقیرند .بهداشت نیست گرانی فوق‌العاده است امنیت ندارند شمال عراق با جنوب عراق .
خبرنگار : چه کار می شود کرد کسی چه کار می تواند بکند ؟
جواب : بالاخره کسی که وارد یک ماجرایی به این مهمی می شود باید تا عاقبت کار را فکر بکند مثل این که کسی بمبی را بگذارد خانه ای را خراب بکند بگوید من حالا چه می توان بکنم این را نمی پذیرد از یک دولت مقتدر مسئله را .
سؤال :یک مسئله دیگری که آمریکا در منطقه شما دخالت دارد گفتگوهای صلح عراق و اسرائیل باشد که ایران از آن انتقاد کرد . می خواهیم بدانیم که جانشین بعدی در این مسئله چیست یعنی جنگ بشود به نظرنمی رسد که راه حلی به صورت جنگ وجود داشته باشد نظر جنابعالی چیست ؟
جواب : ما در مسائل اسرائیل و منطقه منطق روشنی داریم . و فکر می کنیم با اصول و معیار های منشور ساز مان ملل ما منطبق تر حرف بزنیم خوب می بینیم که اسرائیل باعث شده که یک ملت مثل ملت فلسطین به طور کلی متلاشی شده است . همین حالا بیش از 4 میلیون نفر مردم فلسطین آواره هستند در اطراف دنیا و این هم به کمک اول ، انگلیس ، بعد دولت شما شده است . حالا حوادث تلخی که در این مدت بوده ناشی از وجود اسرائیل بوده خودتان می دانید چقدر خرابی و کشتار اینها . ما حق نمی دانیم که مردم فلسطین را برای همیشه ممنوع کنیم که بر گردند به خاک خودشان چرا اینها حق ندارند بر گردند . ما نمی گوییم حالا که یهودیها که آمدند آنجا اینها بروند دنیا باید یک وضعی انتخاب بکند که این فلسطینی ها بر گردند در خاک خودشان بیایند یک سیستمی نه سیستم نجات پرستی خوب شما می دانید که اسرائیلی ها سیستم نجاتی دارند که محکوم است سیستمی که مردم دارند در آنجا بتوانند به آزادی زندگی بکنند هم فلسطینیها و هم یهودیها همه . البته ممکن است خیلی از فلسطینی ها بر نگردند آنها یی که می خواهند بر گردند آنهایی که الان در اردوگاههای لبنان و اینها زندگی می کنند . اگر جا کم باشد اولویت با فلسطینی ها است نه با مهاجرانی که از اطراف دنیا آمدند . از این ها بگذارید ما دراین ، اسرائیل شرایطی نمی بینیم که حاضر باشند امتیازی به عرب ها بدهند ما فکر می کنیم که هنوز هم اسرائیل جای خودش را تنگ می داند و فکر توسعه دارد و لذا فعلا این جوری فکر می کنیم . که این مذاکرات چیزی از درونش در نمی آید .
سؤال : ایران می تواند این نظررا بپذیرد که یک کشور مستقل فلسطینی در ساحل عربی بوجود بیاید در کنار اسرائیل این موضعی است که بسیاری از کشور های عرب قبول دارند این نظر از جنابعالی می پذیرید ؟
جواب : اگر این راه حل عمل بشود نظر ما را تأمین نمی کند ولو یک قدمی است به طرف حق فلسطینی ها . ما می گوییم همه فلسطینیها حق دارند بیایند در همه خاک فلسطین زندگی کنند .
سؤال : این است که در پایتخت عرب این پذیرش وجود دارد که یک گام اساسی برای این بحران ایجاد یک موجودیت فلسطینی است که به دنبال آن احتمالا در آینده یک کشور فلسطین بوجود خواهد آمد و روابط آن کشور با اسرائیل تنظیم بشود ؟
جواب : ما البته فکر می کنم که این راه حل نخواهد بود این نزاع ادامه پیدا می کند و این نقطه چرکین در منطقه می ماند همیشه اقدامی هم که تا به حال کردیم نظرمان را گفتیم اقدام دیگری نکردیم که فکر می کنیم از لحاظ شما هم اشکالی نداشته باشد که یم کشوری یک نظامی ، نظر خودش را در مسئله به این مهمی بگوید .
سؤال : اشکال ندارد فکر می کنید یک موافقت نامه دو جانبه بین اسرائیل و سوریه یک تحول منفی باشد به طور دو جانبه ؟
جواب : اگر مواضع اعراب را تضعیف کند منفی است .
سؤال : در مورد همسایگان عرب ایران انتقاد زیادی کرده است به خاطر مداخله ادعا شده در سودان ، مصر ، و الجزایر بخصوص پاسخ جنابعالی فکر می کنم این بوده که دلیل ارائه بدهید این هنوز موضع ایران در این مورد است ؟
جواب : حتمآ همین است . ما واقعآ این را یک تهمت ناجوانمردانه می دانیم بالاخره اگر آنها دلیلی دارند این ادعا را می کنند یک مورد لااقل باید یک دلیل بیاورند دیگر .
سؤال : فکر می کنید در این کشور ها چه اتفاقی دارد می افتد ؟
جواب : من فکر می کنم که مردم مسلمان این کشور ها با حکومت هاشان سازگار نیستند . مخالفت می کنند با حکمت ها حتی آنها مسلمانهایی را که آنجا مبارزه‌می کنند با آنها هم خوب نیستند آنها افکار ما را خیلی ها را قبول ندارند شما با آرشیوتان نگاه کنید در حوادث الجزایر وقتی که مسلمانها در آستانه پیروزی انتخابات بودند همین آقای بلهاچ که حالا در زندان است . یک بیانیه شدید اللحنی علیه ایران و شخص امام صادرکرد . ایم شخص دوم این نهضت بود حتی ما قبول نداریم که این کشورها همه مسائلشان را از انقلاب ما هم الهام بگیرند حتمآ شما در آرشیو تایم می توانید پیدا کنید که از یک قرن پیش در مصر نهضت اسلامی وجود داشته است پیش از ایران سوسیالیسم ناصر آمد در مصر توجه مردم را جلب کرد از حرکت اسلامی ضعیف شد که در زمان ناصر سید قطب که یک رهبر نهضت اسلامی بود اعدام شد در مصر .اخوان المسلمین یک نهضت بیم المللی در همه کشور های اسلامی است و قبل از نهضت ایران هم بوده است .آنها سنی هستند . ماشیعه هستیم . همیشه هم تعارض بوده است بین ما . این که رژیم مصر یا الجزایر می گویند ایران دخالت می کند یک مورد هم نمی توانند دلیل بیاورند و واقعآ هم نیست . یا سودانی که می گوید ما در سودان یک نفر نظامی نداریم . اصلا ما با سودان کار نظامی نمی کنیم . جهاد سازندگی ما آنجا راه می سازد .این کار ها را می کند دورغ می گویند این دروغها را بزرگ می کنند برای این که مشکلات داخلی شان را به خارج منتقل کنند .
سؤال : در تمام این موضوعات بحثهای زیادی هست که بین ایران و وایالات متحده بین ایران و همسایگانش ، بین ایران و کسانی که از آن استفاده می کنند ایران یک مسئله اعتبار دارد گام مثبتی است که ایران می تواند بگیرد . برای این که اعتبار خودش را در تمام دنیا و به خصوص در این منطقه باز یابد چه کاری ایران می تواند بکند .
جواب : من خیال می کنم آن که آمریکا اینها از ما می خواهند این هست که می خواهند اعتبار ما را از ما بگیرند آنها می خواهند ما را تسلیم کنند والا کار های ما همه مثبت است و هر قدم مثبتی هم که ما بر داریم آنها بعد از آن یک قدم بعدی می خواهند برای تسلیم شدن نمونه برایتان می آورم گروگانهایی که در لبنان آزاد شدند خیلی پیغام ما داشتیم ما آن موقع از طرف آمریکائیها که خواهش می کردند ما از نفوذمان استفاده بکنیم و گرو گانها را آزاد بکنیم و وعده های زیادی هم می دادند ما به هر حال با فشاری که آوردیم و دخالتی که کردیم گروگانها را آزاد کردیم و این باعث شد خیلی از دوستانمان از ما رنجیدند اما بلافاصله دیدیم لحن آمریکا ، کاخ سفید تندتر شد از آنچه که قبل از آن بود .
سؤال : ایالات متحده چه قولی داده بود مثلا اگر
جواب : البته ما چون تماس مستقیم نداشتیم نمی توانیم که ادعا بکنیم که آنها قول دادند ولی واسطه ها گفتند مثلا اموال ما را آزاد می کنند بعد آ خبرنگار : و این اتفاق نیفتاد ؟
جواب : بله خبرنگار : در مورد گروگانها قبلا ایالات متحده آنها یک مانعی برای رابطه بین آمریکا و ایران ، اگر از بیشتر آمریکائیها سوال کنید که چه چیز آنها را ناراحت می کند آنها شکایت دارند که این مسئله است برای آنها آن مسئله حالا تمام شده است .و لی موقتی که به گذشته نگاه می کنیم این بخش از تاریخ ، آیا این هنوز نمی شود به آن هنوز تاریخ ولی مسائلهایی که هست باعث بد شدن ایران با ایالات متحده می شود فکر می کنید اثر منفی اش بیش از آثار مثبتش بود .
جواب : کدام گروگانها را می گویید ؟
خبرنگار : مثلا گروگانها در سفارت آمریکا در ایران که این یک آغاز بدی بود برای حوادث بدی ایران .
جواب : آنجا هم اگر منصفانه قضاوت کنید تقصیر آمریکا است ما یک ملت ی بودیم که به تنهایی قیام کرده بودیم و تازه پیروز شده بودیم و آن روز ها این همه آمریکایی در ایران بود هیچ کس آسیب ندید . شما دیدید همه آمریکائیها با راحتی و احترام از ایران رفتند با این که عمدتآ با جنایات شاه شریک بودند . بعد سفارت شما اینجا با دست باز عمل می کرد . به طوری که همه مخالفین ما همه آنجا جمع شده بودند و ارتباط بر قرار کرده بودند اسناد اینها منتشر شده همه اینها را تحمل کردیم شما برداشتید شاه رابردید آمریکا این برای ملت ما خیلی معنای بدی داشت یعنی مردم به این نتیجه رسیدند که آمریکا برنامه برگرداندن شاه را دارد . و آن اقدام را واقعآ دولت .....آن موقع دولت آقای مهندس بازرگان سر کار بود . دولت هیچ دخالتی نداشت . دانشجوها کردند . و مردم هم واقعآ حمایت کردند از آن اقدام هیچ کس هم نمی توانست مخالفت کند با ائ به خاطر افکار عمومی ،شما لشکر کشی کردید که در طبس شکست خوردید ولی دیدید امام با تدبیر خوبی مسئله را حل کرد بلاخره بدون این که کسی آسیبی ببیند همه را آزاد کرد. آن خیلی اقدام مهمی بود افکار عمومی آن موقع بشدت مخالف آزادی بود من خودم آن موقع در مجلس بودم چه دشواریهایی ما در مجلس داشتیم تا این که تصویب کردیم که گروگانها را آزاد کردند .
سؤال : از نظر سیاسی کاملا غیر ممکن بود بر خلاف نظر مردم عمل کنید به عنوان یک سیاستمدار ؟
جواب : خیلی خوب بالاخره ما آنها را بدون آسیب آزاد کردیم ولی همان شما بودید که اموال ما را همان موقع مسدود کردید و هنوز آن جرمتان را دارید ادامه می دهید . ولی ما آن مسئله را تمام کردیم و به تعهداتمان در لاحه عمل کردیم ما به خوبی اجرا کردیم ولی شما هنوز عمل نکردید .
سؤال : به عنوان یک حرکت ایالات متحده باید چه کار بکنیم ؟
جواب : بدون قید و شرط باید اموال ما را آزاد کنید این علامت خوبی است تا این علامت است ما از این هیچ تفسیری غیر از دشمنی و خصومت نمی توانیم بکنیم .
سؤال : چه چیز دیگری می خواهید از آمریکا ؟
جواب : من این را یک گام مهم می دانم حالا این بار ها گفتم عمل نشده دیگر دلیلی ندارد بیشتر بگویم .
سؤال : در ایلات متحده وجود دارد که دو تا رفسنجانی وجود دارد رفسنجانی میانه رو ، و یک رفسنجانی افراطی که پیامهای مختلفی می دهد اولا چرا فکر می کنید که این چنین تزی وجود دارد و ما باید چه جوری جنابعالی را ببینیم بعد از انتخابات و تغییر کابینه که قرار بود انجام بشود ما ایرانی دیدیم که معتدل خواهد بود یا افراطی خواهد بود بعد از انتخابات آینده ؟
جواب : این اصطلاحات میانه رو و تندرو مال شما ها است ما خیلی این چیز ها را نمی فهمیم ما فکر می کنیم که یک نواخت هستیم از اول تا به حال من یکنواخت بودم من یک عنصر انقلابی بودم که پیش از انقلاب سالها زندان بودم تقریبآ همه جوانی مان را با مبارزه و زندان بودم و جزء نظریه پردازهای این نظام هم بودم و هستم و معمولا نظرات من در سیاستهای نظام مؤثر بوده است و حالا هم هست . در مبارزه هم همین طور بود . دوران مبارزه و فکر می کنم در فرهنگ خودمان افراط و تفریط را هر دو را مذموم می دانیم و می گوییم باید معتدل باشیم . آن چیز هایی را که شما مصداق تندروی می دانید و مصداق میانه روی می دانید شاید از دید ما این طوری نباشد . مثلا وقتی که من مطرح می کنم که ما می خواهیم با غرب هم زیستی مسالمت آمیز داشته باشیم تفسیر آنها این می شود که اینها می خواهند ارزشهای انقلاب را پشت سر بگذارند همین جا اختلاف پیدا می شود ما زندگی کردن در هم زیستی با غرب را همراه با ارزشهای انقلابمان می توانیم داشته باشیم اینها مباین نیستند .وقتی که من از انقلاب دفاع می کنم شما خیال می کنید که ما تندرو شده ایم .وقتی که می گویم می خواهیم باغرب همکاری بکنیم فکر می کنید میانه رو شده ایم ولی این دوتا از نظر ما می تواند با هم باشد .
سؤال : گاهی اوقات هدفها و خواسته های انقلاب با ملاحظات فرماتیک دولت ایران برخورد پیدا می کند در مراکز قدرتی که در ایران هست ایران چه جور اداره می کنید با وجود این همه مراکز قدر ت در ایران هست . شما ریاست جمهور در اختیار دارید مجلس هم هست . که به نظر می رسد محافظه تر از آنچه فکر می کردیم شده باشد . نهادهای دیگری دارید در داخل دولت و در خارج دولت بنیادها دارید . همه چیز ها را چه طور می شود در عمل در کنار هم حفظ کرد ؟
جواب : باز همان چیز هایی که شما ایران را خوب نمی شناسید و در آن بحث قبلی من بگویم مثلا ما وقتی که کار زورگویی و خلاف و انحصاری از غرب می بینیم انتقادمی کنیم و به آن حمله می کنیم ولی اگر کار خوبی ببینیم از شما تحسین می کنیم . اینها باید قالب تحلیل است یعنی شما می توانید از این بفهمید که ما با چه حرکاتی از غرب مخالفیم و با چه حرکاتی موافقیم در داخل ما نظام مان نظامی است که اختیاراتی به مجلس داده اختیاراتی به دولت داده اختیاراتی به سایر ار گانها داده است و اگر خوب دقت بکنید می بینید اینجا آزادی در چهارچوب نظام به حدی است که هر کس حرف خودش را مطرح می کند نظر خودش را .ولی موازینی داریم که با این موازین کنترل مان بر کشور جدی است یعنی ما واقعآ مسلط هستیم بر اداره کشور . شاید دیدید همان مجلس قبلی که رادیکال هم بود برنامه پنج ساله ما را به خوبی تصویب کرد و دیدید همین بودجه ای که ما امسال بردیم و ارز را تک نرخی کردیم با این که خیلی ها مخالف بودند تصویب کردند . ولایت فقیه کمک زیادی است برای نظام و ما که این گونه اختلافات را حل می کند . ما جایی داریم به نام مجمع تشخیص مصلحت که من رییس آن هستم . جایی که اختلاف جدی بشود آنجا حرف نهایی را می زند . بنابراین ما در اداره نظام مان واقعآ اصل مشکلی نداریم اینجا مردم هم واقعآ اکثریتشان ما ها را قبول دارند .
سؤال : من مخالفتی با این کار ندارم یک چیز دیگری هست که مطرح می شود . این احساس زیادی است که اقتصاد جامعه بیشتر از زمان شاه است یا حد اقل در همان حد است اقتصاد دولتی را نمی دانم در همه قشرها زندگی .آیا انکار می کنید که گامهایی برداشتید برای مبارزه با آن ؟
جواب : نه من خیلی فکر نمی کنم خیلی فساد کم است در کشور ما نسبت به سابق ، سابقآ یک گروه حاکم خانواده های پهلوی و هزار فامیل به اصطلاح ما ، همه چیز کشور را آنها می بردند .الان مدیران ما وزرای ما شخصیتهای سیاسی مان همه زندگی های ما مثل مردم عادی همه اینجایی که من الان زندگی می کنم . کاخ این دو نسل عقب تر از زمانی که شاه حکومت می کرد این کاخ مثلا 60 سال پیش آنها است ...من خودم در خانه معمولی اجاره ای زندگی می کنم . بچه های من همه در یک آپارتمان زندگی می کنند . اصلا وزرای ما اکثرآ خانه ندارند خانه های اجاره ای زندگی می کنند اصلا کسی در اینها در سطح مدیریت ما به فکر فساد نیست به هیچ وجه ، یک فسادی بود آنچه نظر شما او را داریم حل می کنیم وقتی که زندگی کوپنی بود و تفاوت نرخ ارز بود و قیمت های دولتی و غیر دولتی این باعث فساد بود ما آن را داریم از ریشه اصلاح می کنیم که این فساد ها از بین برود .
سؤال : حمایت انقلاب همان قدر قوی است که پنج سال پیش بود حمایت از انقلاب ؟
جواب : و قوی تر من سفرهایی می روم به استانها اگر شما آن فیلمها را بگیرید در صدا و سیما اینجا می توانید بگیرید آنچنان مردم شهرها و روستاها جمع می شوند کیلومتر ها ده ها کیلومتر مثلا در خیابانها برای این که یک لحظه ای من را ببینند مردم اشک می ریزند از دور وقتی که مرا می بینند . ما وارد یک شهری می شویم دیگر هیچ کس در خانه نمی ماند و همه می آیند در خیابانها در میدان حالا انتخابات هم می شود . می بینید مردم چگونه رأی می دهند .
سؤال : مردم از رفسنجانی حمایت می کنند یا از انقلاب حمایت می کنند یا از هر دو اینها این یک مسئله شخصی است ؟
جواب : من مسئولم بیشتر از همه من مسئولم من را به خاطر انقلاب می خواهند اگر من از انقلاب برگردم یک ذره هم من را قبول ندارند قطعآ این طوری است .
سؤال : فکر می کنید که در انتخابات چقدر موفقیت خواهید داشت نظرخودتان را بفرمایید نظر خودتان را در مورد نظر مردم بفرمایید ؟
جواب : من فکر می کنم مثل دفعه قبل است حدود دفعه قبل فرقی نکرده است .
سؤال : هفته گذشته در نماز جمعه یا هفته قبلش صحبت کردید در مورد حادثه تگزاس و آقای دیویدکرش و این که دوست دولت آلمان فدرال ، نظر شما در مورد این حادثه چه بود و چه معنایی برداشت کردید ؟
جواب : من از قول رسانه های غربی نقل کردم که گفتند یکی انگلیسی جزء آنها بوده است آزاد شده و او ادعایی کرده بود او گفته کشتار عمدی بوده به دست مأمورین بوده من آن فرقه را نمی شناسم نمی دانم چه جور مردمی بودند گویا انحرافاتی هم داشتند من فقط انتقادم این بود که چرا اگر حرف آن انگلیسی درست است چرا این طور مردمشان را کشتند .آمریکائیها شاید آن انگلیسی هم درست نمی گوید من از او نقل کردم .
سؤال : اجازه بدهید که یکبار دیگر بپرسم مسئله ای که ما شروع کردیم اگر بتوانید با آقای کلینتون صحبت کنید همان طور که در حال حاضر هم فکر می کنم که دارید می کنید چه خواهید گفت ؟
جواب : اگر بخواهیم نه این که اگر بتوانیم همان اول گفتم می گویم ایشان همتشان را صرف خدمت مردم آمریکا بکنند زحمت شان را از کشور های دیگر بردارند .
سؤال : مدتی گرفتار یک قرض 5 میلیارد دلاری بودیم بدهی 5 میلیارد ، گرفتار مسئله اقتصاددانان آقای کلینتون مراجعه می کرد مسئله اقتصاد یک مسئله خیلی جدی است . با این مسئله اعتبار ایران چه کار می خواهید بکنید ؟
جواب : ما گرفتار بودیم ما گرفتاری نداشتیم چی هست گرفتاری ما . این برای ما یک برنامه بود . این طور نبود که مشکل داشته باشیم . ما می خواستیم که وارد بازار یک نرخی ارز بشویم . احتیاج به ذخائر نقدی داشتیم برای این که بتوانیم با سفته بازار ها و دلال های ارز در مقابل آنها بر خورد بکنیم و نگذاریم قیمت ارز بالا برود و فروشنده هایی که جنسها زیادی به ما فروخته بودند گفتیم شما طلبهایتان را برای مدت مثلا 6 ماه یک سال تمدید کنید . که ما ذخیره چند ماهی مقاومت کرد . بالاخره پذیرفتند . دارد تمام می شود . و الان ماوارد سال 72 می شویم با ذخیره بسیار خوب ارزی که بتوانیم این نرخ تک نرخی را از سر بگذرانیم مثل کشور هایی مثلا روسیه و جاهای دیگر ریال سقوط نکند . ما الان در آمدمان از تعهدات زمان بندی شده مان بیشتر است حدود 20 میلیارد در آمد داریم و هزینه مان فکر می کنم با تعهداتمان کمتر از ده میلیارد زمان بندی شده است در سال آینده و فکر می کنم کاملا مسلطیم بر مبادلات خارجی و از آن موقع وقتی که شروع کردیم 20 تومان ارز را آورده ایم پایین قیمت دلار را حدود 15 تومان آوردیم پایین .
سؤال : زمانهایی است که ما و جهان واقعی که شما در مقابل تان دارید با هم برخوردی دارند مثلا در مورد قرض گرفتن پول از بانک جهانی مثلا مشکل آفرین است به عنوان یک نهاد غربی با این مسئله چه طور بر خورد می کنید به عنوان یک مسئله غیر مذهبی و یک مسئله مذهبی ؟
جواب : اصلا مشکل نیست ما در بعد از انقلاب سهاممان را در صندوق بین المللی پول بانک جهانی بالا بردیم و قانون بانکداری مان را در مجلس تصویب کردیم در زمان امام بود ایشان هم تصویب کردند هیچ مشکلی نداریم در گرفتن وام یا دادن وام .
سؤال : برگردیم به آن مسئله ای که شما با آقای کلینتون صحبت نمی کنید . آیا شیطان بزرگ آمریکا مورداین مسئله گذشته است ؟
جواب : ما دلمان می خواهد که آمریکا دست از خصومتش بردارد شرایط رابهتر بکند از طرف ما هیچ بدی به آمریکا نشده است و هرچه بدی شده از طرف آنها شده است به ما .
سؤال : اگر شرایط بهتر بشود آن وقت شیطان بزرگ مرده است
جواب : بله شیطان به خاطر بدی است و اگر آن وقتی که خوب باشد عمل بکند دیگر این ، شما خودتان هم می دانید که در فرهنگ شما هم شیطان مظهر بدی است سنبل بدی ها است .
سؤال : ولی وقتی که صحیح عمل می کند شیطانها ...
جواب : نه اگر خوب دیگر شیطانها نیستند شما هم این را دیگر دارید که؟ خبرنگار : بله داریم .
جواب : شما مشکلتان را چه طوری حل می کنید مشکلات جدی تر در ....با اصولتان شما دارید که مثلا شما از حقوق بشر خیلی ظاهرآ حمایت می کنید از دموکراسی واقعآ خوب آمریکا همه چیزش را مدعی است صرف دموکراسی می کند . چه طور شما می توانید حمایت کنید از دولت الجزایر در مقابل مردمش که اکثرآ رأی را داشتند و حالا سرکوب می شوند .
سؤال : از نظر اصول که نمی شود .
جواب : می گویم شما مشکلتان از ما بیشتر است یعنی شما از من می بپرسید شما با ارزشهاتان چه کار می کنید .
خبرنگار : ما روزنامه نگارها فقط سؤال می پرسیم کار دیگر نداریم .
جواب : حالا روزنامه نگار نه ما شما را یک شخصیت ...خبرنگار : اگر جوابش را بخواهید بعضی وقتها که کار صحیح را انجام می دهیم بعضی وقتها کار نا صحیح انجام می دهیم .
جواب : نه این مشکل جدی شما است در دنیای اسلام از این به بعد چه می خواهید بکنید ؟
خبرنگار : بعضی اوقات کار صحیح را ما انجام می دهیم .
جواب : بالاخره واقعآ ما همین نگرانی مان همین است ما کمتر از شما واقعآ برای دموکراسی دلمان نمی سوزد . بالاخره این افکار عمومی ....
خبرنگار : دقیقآ متوجه نشدم حالا من .
جواب : یعنی من احساس می کنم در مقابل افکار مردم و آراء مردم حکومت ها در کشور های اسلامی آمریکا طرف دولت را می گیرد با شعار دموکراسی نمی سازد این روش .
خبرنگار : شرایط و شواهد بسیاری هست برای تأیید فرمایش جناب عالی ، سیاست لزومآ بر اساس اصولی است . همان طور که جناب عالی مطلع هستید گاهی اوقات کا رصحیح را انجام می دهید که گاهی اوقات کار نادرست انجام می دهید و امیدوار هستید که بیشتر کار صحیح انجام بدهید تا کار غلط . ولی فکر می کنم سؤالی که شما فرمودید این سؤال مردم آمریکا را هم ناراحت می کند گاهی اوقات .........
موضوع :ادامه مصاحبه با خبرنگار روزنامه تایمز
مکان سخنرانی یا مصاحبه :
زمان سخنرانی یا مصاحبه :1521372
مدت : آدرس فایل 6527
صفحه نوار : ث=AتB کدنوار :1944
بخصوص این سئوال از آقای کلینتون بیشتر مطرح است که حزب دموکرات شعارش همین که وقتیکه بیاید سر کار از دموکراسی در دنیا حمایت کند و با این سیاستهای فعلیش نمی‌تواند از افکار عمومی ملتها حمایت کند یکجا که ایران که افکار عمومی با دولت اینها با آن دعوا دارند من واقعآ شما نه به عنوان آمریکایها به هر حال یک عنصر فرهنگی اساسی شرم و ناراحتی نمی‌کنید که مثلا بالاخره فرد یک ملتی هستید که حکومتشان شعارش با عمل
ش نمی‌سازد من خیال میکنم مثلا مشکل شما در عراق هم همین است اینکه آمدید گیر کردید در عراق برای اینکه می‌بینند افکار عمومی عراق را اگر شما بخواهید مراعات کنید آن حکومتی که بدست می‌آید شما قبول ندارید در تاجیکستان شما دارید محاکمه می‌شوید از همان کمونیستهایی حمایت می‌کنید که اینقدر با آنها مبارزه کردید چون مسلمانها را می‌کشند شما از آنها حمایت می‌کنید .
سئوال : ولی من نمی‌دانستم که مادر تاجیکستان از کسی داریم حمایت می‌کنیم
جواب : ولی ما می‌دانستیم شما و روسیه با هم مردم را آواره کردید به هر حال باید متفکرین آمریکا این مسئله را حل بکنند اینطور نمی‌شود
سئوال : هر وقت که وقت شما تمام شد بفرمائید که ما سئوال نکنیم یک بحث جالبی است که ما داریم در کجا احساس می‌کنید چه نقشی ایران باید در آسیای میانه ایفا کند رقابت منافع رقابتها که هست بین ترکیه ایران پاکستان و شاید هم شما فکر می‌کنید که شما باید چه کار بکنید چه کار می‌توانید بکنید چطور باید در اینجا یک جای پیدا کنید به این تلاشهای مشترک بپیوندید آسیای میانه یکی از جاهایی است در دنیا که هیچ کس در موردش فکر نمی‌کند ولی می‌تواند یک منطقه حساس مهمی باشد .
جواب : ما واقعآ در آسیای میانه الان به منافع خودمان فکر نمی‌کنیم ما الان فکر می‌کنیم مردمی که نزدیک یک قرن زیر بار حکومت ستمگر مارکسیستی بودند تازه آزاد شدند با مشکلات بسیار زیاد نه ارتش دارند نه بانک دارند نه پول ملی دارند نه صنایع مصرفی دارند نه مدیر دارند بسیاری از امکانات یک حکومت را ندارند و بدترین چیز این می‌دانیم که دولتهای خارجی بیایند برای منافع خودشان بیایند این مشکلات این مردم را زیاد کنند ما به آنها گفتیم شما هرچه که از ما بخواهید ما کمکتان می‌کنیم ما هیچ چی بر شما تحمیل نمی‌کنیم هیچ توقعی هم نداریم البته موقعیت ایران نسبت به بقیه کشورهای که شما اسم بردید آنجا مناسب تر است همه آنها می‌خواهند نفتشان را عبور بدهند باید از ایران عبور بدهند راه درستشان به دریا از ایران است نزدیکترین راه مناسب گازشان را باید از ایران عبور بدهند بسیاری از نیازهای مصرفیشان در ایران ارزانتر از همه جا ولی به هر حال آنها مشکلاتی هم دارند برای کار کردن با ما ، ما عجله نمی‌کنیم درها را باز کردیم برای آنها بیایند .
سئوال : الزمآ برای بر خوردی ندارید با خواسته‌های ترکیه و پاکستان اینها در مورد حکومتها
جواب : تا به حال برخوردی پیش نیامده طبعآ یکنوع رقابتی خواهد بود وقتیکه مسائل مادی مطرح بشود که ما همه مان عضو اکویم الان در یک سازمان عضو شدیم .
سئوال : ممکن است سئوال عجیبی به نظر برسد آیا از جنگ طولانی و دشواری که با عراق داشتید درسی برای آینده می‌گیرید و چیزی هست که از این مشکلات درس بگیرید .
جواب : اولین درسش این است که سعی کنیم دیگر در جنگی درگیر نشویم و مصالح همسایه ها و اینها را مراعات بکنیم به نفع هیچکس نیست جنگهای امروز فاتح ندارد همه هر دو طرف شکست خورده‌اند خیلی خرابی دارد
سئوال : از نظر انقلاب اینکه در زمان گذشته وقتیکه به هر حال جنگهای هست آیا فکر نمی کردید و فکر می‌کنید که کارهایی که در آینده باید بکنید چه خواهد بود قرار بود بعضی از کارهای گذشته را انجام بدهید
جواب : ناراضی نیستیم از مسیری که برایمان گذاشته البته بی اشتباه هم نبودیم به هر حال ما خیلی خود جوش به حکومت رسیدیم حتی حزب هم نداشتیم ولی فکر می‌کنیم با واقعیتها که نگاه می‌کنیم به هر حال کشورمان را خوب اداره کردیم تا اینجا
سئوال : وقتی پنج سال بعد نگاه می‌کنید فکر می‌کنید چه کارهایی باید انجام بدهید پنج سال آینده
جواب : همین برنامه‌ای که داریم چهره آینده را نشان می‌دهد برنامه پنج ساله آینده ما که امسال دارد آماده می‌شود شبیه برنامه پنج سال گذشته است به زودی این برنامه می‌رود مجلس بحثهایش را شما می‌بینید .
سئوال : یک سئوال استراتژیک دیگه دارم که صدام حسین در عراق وجود دارد ضعیف کشور ادامه آیا یک امنیت ترتیبات امنیتی منطقه بین ایران و عربهای خلیج به حد کافی خواهد بود برای تضمین امنیت ایران آیا می‌توان این کار را کرد که یک حضور مقطعی برای حضور محدود آمریکا یا غربیها در این منطقه برای تضمین امینت
جواب : اگر صدام حسین را به این منظور نگه داشتید که آمریکا باشد این چیز بدی است کلاهگذاری است
سئوال : جنابعالی خودتان این را قبول ندارید
جواب : البته سوء ظن دارم برای اینکه خیلی سئوال بی جواب داریم ما اینجا به هر حال حالا چه صدام بماند چه نماند ما باید منطقه خودمان را امن نگه بداریم اگر بماند بالاخره همسایه‌ای است برای ما باید با او همکاری کنیم نمی‌شود که جنگ کرد همیشه و اگر هم نباشد و مردم عراق حاکم باشند البته این برای ما مناسبتر است باز هم باید کشور عراق در معادله امنیت منطقه باشد نمی‌شود عراق را ندیده گرفت در معادله منطقه .
سئوال : در ارزیابیهای خودتان قدرت نظامی منطقه عراقیها هنوز بیش از ایران سلاح دارند به رغم اینکه به رغم جنگ خلیج اگر غرب از کویت و عربستان سعودی خارج بشود آیا احساس نگرانی امنیتی می‌کنید می‌خواهم ببینم چقدر احساس امینت یا بی امنی می‌کنید
جواب : واقعآ اگر تحریکات خارجی نباشد این منطقه ما خیلی می‌تواند با امنیت زندگی بکند ما خودمان یکی از عوامل ثبات منطقه خواهیم بود ما به هیچ وجه به هیچیک از همسایهامان نظر سوئی نداریم و قدرت ما هم آن مقدار است که همسایه های ما به تنهائی بدون قدرتهای بزرگ خارجی به خودشان جرأت ندهند که دیگر به طرف ما بیایند قدرت دفاعی ما از همه در این منطقه بیشتر است کمتر نیست شما در جنگ هم دیدید دیگر با اینکه ما تحریم بودیم ولی ما دائمآ پیش می‌رفتیم در خاک عراق
سئوال : فکر می‌کنید کشور یهودی نباید در خاور میانه وجود داشته باشد دولت یهودی
جواب : این همین استدلال اولی انگلستان بود آن موقعی که سرپرست فلسطین بود اولا در خود آمریکا شما بیابان خیلی زیادی من آمدم آنجا بیابانهای زیادی دارید می‌توانید یک کشوری برای یهودیان درست کنید یک ایالت می‌شود ایالت اینجا که واقعآ استدالال این بود که قبلا یک وقتی اینجا اجداد اسرائیلها یهودیها اینجا بوده اینجا خودش جمعیتش زیادتر از استعداد خاکش بود جایش اینجا نبود آخرش هم ببیند یکبار دیگر مسیحیها آمدند اینجا جنگهای صلیبی را یادتان است دویست سال هم اینجا بودند بالاخره برگشتند اینجا آخرش دوام نداره این حکومت حالا ولو مثلا دهها سال دیگر باشد فقط با حمایتهای بی دریغ شما می‌تواند بماند فعلا
سئوال : بنابراین فقط مسلمانها باید در خاورمیانه باشد
جواب : نه آنها که بودند باشند چرا به زور کسی را بیرون کنیم یا بگیریم بیاوریم جایش ما می‌پذیرید که بیایند یکی از ایالتهای شما را بگیرند از جایی دیگر آدم بیاورند آنجا
سئوال : ولی این مسئله که سالها پیش اتفاق افتاده جواب : ولی غیر عادلانه و هنوز هم فکری برای آواره هایش نشده و این مسئله تمام نشده
سئوال : بنابراین شما هیچ وضعیتی را غیر از وضعیت موجود قبل از 47 تا چهل هفت قبول نمی‌کنید
جواب : من نمی‌گویم یهود مسلمان باید و مسیحها آنجا مسالمت آمیز با هم زندگی کنند و هرکس بیشتر رای داشت همان بماند دنیا را بپذیرد حل می‌شود
سئوال : اگر یک اکثریت مسیحیان وجود داشته باشد درجمهوری اسلامی ایران اگر اکثریت مسیحیان وجود داشته باشد آنها باید از حق برابر و در صورتیکه جمهوری اسلامی وجود نخواهد داشت
جواب : آن موقع دیگر جمهوری اسلامی نخواهد بود ما در هیچ جا که اکثریت نداشته باشند مسلمانها توقع نداریم حکومت اسلامی باشد دمکراسی همین دیگه
سئوال : می‌خواهم مطمئن با همه این حرفها چه جوری جمع آوری می‌فرماید قبلا فکر می‌کردید قبول کنیم که یک حکومت فلسطینی در کنار حکومت اسرائیلی باشد به عنوان یک گامی به صورت یک هدف دیگه این برداشت درست بود
جواب : ما اینقدر چیزی را نمی‌پذیریم اگر آنها بکنند من می‌گوییم این حل نهایی نیست این دوباره نزاع در آن در می‌آید به هر حال پیشنهاد ما این نیست ولی اگر یک گام مثبتی است خوب من وقتم واقغآ دراختیار شما گذاشتم به این نظر که شما به عنوان نماینده‌ای از طرف افکار عمومی مردم آمریکا هر ابهامی درباره سیاست ما دارید بپرسید و برایتان روشن بشود ومایل هستم که افکار عمومی مردم آمریکا گمراه نباشد درباره ایران باز گذاشتم شما هر سئوالی خواستید کردید
سئوال بعد جنابعالی را کاملا ستایش می‌کنیم فکر می‌کنیم بخشی از شغلمان که همه چیز را روشن و پاک نگه داریم و هیچ چیز را تحریف نکنیم و اگر تحریفی اتفاق می‌افتد این با سوء نیت نبوده اعلام بدهیم که ما آمدیم اینجا با یک ذهن باز و مایل به گوش کردن به آنچه جنابعالی می‌خواهید بفرمائید هستیم و این هم به خوانندگان ما منتقل خواهیم کرد
جواب : من بامجله شما آشنا هستم قبلا در زندان که بودم پیش از انقلاب می‌خواندم آنجا به کمک دیگشنری حالا دیگر فرصت ندارم که بخوانم گاهی فقط بعضی چیزهاش
سئوال : یک عکس با مجله تایمز در حال مطالعه مجله بگیریم
جواب : ما از این کارها بلد نیستیم
سئوال : خوشحالیم که مجله را درایران می‌فروشند سانسورهای که در مجله انجام می‌شود سانسورهای سیاسی نیست و در محتوای مجله سانسوری انجام نمی‌شود امیدواریم که با جنابعالی در زندان که بودید چکار می‌کردید
جواب : بیشتر مطالعه می‌کردم سئوال فرصتی برای مطالعه داشتید جواب : بله کمی هم ورزش می‌کردم
سئوال : تعجب میکنم که در زندان تایمز به شما می‌دادند
جواب : بله می‌دادند از چیزهایی بود که می‌دانند دیگر حالا البته زندان دو مرحله داشت یک مرحله انفرادی بود هیچی نمی‌دادند در عمومی که می‌آمدیم می‌دادند
خبرنگار : تشکر میکنم
جواب : خیلی خوش آمدید انشاالله که شما موفق بشوید افکار عمومی دنیا را همیشه هدایت کنید به طرف خوبیها
سئوال : می‌شود عکس با شما
جواب : خوب دیگر هم عکس شد دیگر خداحافظ شما