مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی ( دوره دوم – جلسه 320 )

مشروحی مذاکرات مجلس شورای اسلامی
 دوره دوم ـ اجلاسیه سوم
1365 ـ1366
صورت مشروح مذاکرات جلسة علنی روز پنجشنبه دهم مهر ماه 1365
فهرست مندرجات :
1.  اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید .
2.  بیانات قبل از دستور آقایان : عبد خدائی ، صاحبت الزمانی و پور سالاری .
3.  تذکرات نمایندگان مجلس به مسؤولان اجرائی کشور به وسیله آقای رئیس .
4.  ادامه بحث پیرامون طرح نحوه اجرای اصل 90 قانون اسلامی جمهوری اسلامی ایران .
5.  اعلام وصول طرح منطقه ای نمودن نمایندگی های آموزش و پرورش مستقر در خارج از مرکز بخشهای کشور در لایحه عضویت وزیر صنایع در شورای عالی هماهنگی آموزش فنی و حرفه ای کشور و لایحه عضویت وزراء سپاه و صنایع سنگین در مجمع عمومی سامان صنایع دفاع .
6.  پایان جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده
جلسه ساعت هفت و چهل و پنج دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد
1- اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید . رئیس ـ بسم الله الرحمن الحیم . با حضور 182 نفر جلسه رسمی است دستور جلسه را اعلام کنید . منشی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، دستور سیصد و بیستم روز پنج شنبه 10 /7 /65 هجری شمسی ، مطابق با بیست و هفتم محرم الحرام 1407 هجری قمری .
1- دنباله رسیدگی به گزارش شور دوم کمیسیون امور قضائی و حقوقی در خصوص طرح نحوه اجرای اصل نودم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران .
2-  گزارش شور دوم کمیسیون پست و تلگراف و نیرو در خصوص لایحه تشکیل شرکت پست جمهوری اسلامی ایران .
3-  گزارش شور اول کمیسیون سازمان های وابسته به نخست وزیری در خصوص طرح اطلاع مجلس شورای اسلامی از مصوبات هیأت وزیران
4-  گزارش شور اول کمیسیون بهداری و بهزیستی در خصوص لایحه اصلاح بعضی از مواد قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و داروئی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 1334
5-  گزارش شور اول کمیسیون امور قضائی و حقوقی در خصوص لایحه تعیین موارد تجدید نظر احکام دادگاه ها و نحوه رسیدگی به آنها .
رئیس ـ تلاوت کلام الله مجید را شروع کنید . اللهم صل علی محمد و آل محمد . اععوذ بالله من الشیطان الرجیم ـ بسم الله الرحمن الرحیم . تبارک الذی جعل فی السماء بروجاُ و جعل فیها سراجاُ و قمراُ منیرا . و هو الذی جفل اللیل و النهار خلفهلمن اراد ان یذکر او اراد شکورآُ و عباد الرحمن الذین یمشون علی الارض هوناُ و اذا خاطبهم الجاهلون قالو سلاماُ . و الذین یبیتون لربهم سجداُ و قیاماُ . والذین یقولون ربنا اصرف عذاب جهنم ان عدابها کان غراماُ انها ساعت مستقراُ و مقاماُ . والذی اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواماُ ( صدق الله العلی العضیم ـ حضار صلوات فرستادند )
2- بیانات قبل از دستور آقایان : عبد خدائی ، صاحبت الزمانی و پور سالاری . رئیس ـ سخنرانان قبل از دستور را دعوت کنید . منشی ـ آقای عبد خدائی نماینده مشهد ، آقای صاحب الزمانی نماینده ارومیه . آقای پور سالاری نماینده کهنوج.  عبدخدائی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، با درود بی پایان بروح پاک سالار شهیدان الگو و اسوه مبارزه و قیام بر علیه ظلم و بیدادگری حضرت ابی عبدالله الحسین ارواحناله الفدا و فرزند بت شکنش رهبر عظیم الشأن انقلاب و قائم مقام والای رهبری و با سلام به کلیه رزمندگانی که در مکتب عاشورا درس شهادت و ایثار را آموختند و فرزندان قهرمان خراسان که عالیترین حماسه ها را در جبهه ها آفریدند از آغاز جنگ تاکنون فرزندان رزمنده خراسان بزرگترین خطهای دشمن را شکسته و پیشروی کرده اند و جهاد گران ایثار گرما در سخت ترین شرایط عالیترین گامها را در مناطق جنگی برداشته اند . سخنم را از شورای محترم نگهبان شروع میکنم و مخصوصاُ از فقهاء برجسته آن که پیوند مجلس با مقام مقدس رهبری توسط ایشان انجام میگیرد شورای نگهبان عالیترین نهاد در جمهوری اسلامی است که بمنظور پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی تأسیس شده است . انتخاب فقهاء‌ محترم پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی تأسیس شده است انتخاب فقهاء محترم آن توسط شخص امام و بلاواسطه انجام گرفته و قهراُ مقام مقدس رهبری بهتر میدانستند چه کسانی را برای این مسؤولیت خطیر انتخاب فرمایند و مخصوصاُ پس از گذشت 6 سال ابقاء‌ نمایند باغومیان 16 دقیقه ـ ملکوتی دقیقه16  ـ حسینی نژاد 16  دقیقه ـ علوی گرگانی 16 دقیقه ـ راثی میاندوآب 16 دقیقه ـ بادامچیان  17 دقیقه ـ شاملو ملایر 17 دقیقه ـ دور دوزانی 19 دقیقه ـ کریمی مرند 19 دقیقه ـ ( شاملو آقای شوشتری ! من بودم ) جناب آقای شاملو اول جلسه را عرض میکنم . آقایان : شاهرودی داراب 20 دقیقه ـ دعائی 19 دقیقه ـ علوی لارستانی 19 دقیقه ـ رحیمی قره 19 دقیقه ـ حسینی شاهرودی 20 دقیقه ـ جعفری لنجان 20 دقیقه دکتر شیبانی 20 دقیقه ـ روحانی دهلران 20 دقیقه ـ یوسف پور اردل 20 دقیقه ـ صمد شجاعیان 22 دقیقه ـ شجاعی ساری 23 دقیقه ـ جعفری بناب 26 دقیقه ـ موسویانی 26 دقیقه ـ خانم بهروزی 26 دقیقه ـ نظری منفرد 27 دقیقه مطهر کاظمی خلخال 16 دقیقه ـ هادی غفاری 16 دقیقه ـ اسرافیلیان 16 دقیقه ـ سلطانی اردستان 16 دقیقه ـ اسدی نیا 16 دقیقه ـ راه چمنی 16 دقیقه ـ صفائی 18 دقیقه ـ شاملو ملایر 18 دقیقه ـ صدقیان 18 دقیقه هراتی 17 دقیقه .
13- پایان جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده و دستور آن . نایب رئیس ـ جلسه بعد صبح روز پنج شنبه ساعت 30/7 دقیقه خواهد بود ختم جلسه اعلام میشود ( جلسه در ساعت 25/12 پایان یافت ) رئیس مجلس شورای اسلامی
اکبر هاشمی رفسنجانی
که در قانون اساسی که به این معنا توجه بلیغ شده از جمله گماردن شورای نگهبان قانون اساسی برای بررسی مصوبات مجلس از لحاظ انطباق با قانون اساسی  احکام شرع که بدون اظهار نظر ایشان هیچ یک از مصوبات صورت قانونی ندارد و بدینوسیله اسلام را از نظر صحبت قانون گذاری بیمه نموده است و تجربه ساله قانونگذاری اثبات نموده که شورای محترم نگهبان چه نقشی چه نقش مهم و اساسی داشته ‹‹ شکر الله مساعیهم الجمیله ›› خداوند همه خدمتگزاران علم و دین را مؤید بدارد با تشکر از بزحمات بی شائبه و طاقت فرسا که دولت خدمتگزار برای امت اسلامی همواره متحمل میباشد بخاطر اهمیت زیاد و توجه بیشتر گوشه ای از مشکلات و دردهای اجتماعی یاد آوردی میشود . صحبت از ناراضی تراشی بوسیله مثال رشوه گیری و کم کاری و تبعیض و تضییع بیت المال و عدم رعایت قانون و ایجاد گرفتاری بیجا برای مردم و امثال ذلکی که بوسیله دستهائی غالباُ نامرئی بمیان میاید ضرورت دارد مسئولان دلسوز و آگاه و متعهد توجه نموده و در صورت عدم امید باصلاح این دستها ناپاک را قطع و بمصداق ‹‹ اخراج منها فانک رجیم ›› ایادی شیطان را بیرون نمایند و عملا اعلام دارند که در کشور حزب الله شیطان مطرود و ملعون میباشد و چنانکه اخراج افراد خوب و حزب اللهی هم بعناوین مختلف گاهی مطرح میشود که باید رسیدگی و جبران گردد در غیر این صورت خدای نخواسته کلام پیامبر خدا شامل حال ما خواهد بود که فرمود : ‹‹ لن تقدس امه لا یؤخذ للضعیف فیها حقه من القوی غیر متتعتع ›› در اجتماعی که حق ضعیفان از زورمندان گرفته نشود و ضعیف بدون ترسی و لرز و به آسانی نتواند حق خود را بگیرد آن اجتماع هرگز نمی تواند پاک باشد پاکیزگی اجتماع ، مقدس بودن ی اجتماع با این است که زور مداری با استفاده از زور و قدرتش خلاف قانون و خلاف شرع را تحمل ننماید . جای تأسف است که احیاناُ گزارش بازرسی محترم کل کشور هم با وجود پی گیری کمیسیون اصل 90 بی جواب بماند امیدوارم که توجه بیشتر بشود خدای متعال میفرماید : و قل اعملو فسیری الله عملکم و رسوله و المؤمنون . خداوند هشدار میدهد و میفرماید بگو عمل کنید و بهوش باشید که عمل شما را خداوند خواهد دید و پیامبرش هم و مؤمنان هم خواهند دید و قهراُ بعد از دیدن و رؤیت و علم قضاوت هم معلوم است که به دنبال دارد . مردم آذربایجان غربی و مردم کردستان خواسته مهمی دارند و آن ایجاد امنیت کامل است با کندن ریشه ضد انقلاب و مسلح منطقه که این ها با کمین و حمله به پایگاه ها مردم مسلمان را به خاک و خون میکشند و گاهی هم بعضی از افراد آنان ، همان ضد انقلاب مسلح گاهی به نام تواب یا تسلیمی داخل نیروهای اسلام شده موجب فساد مجدد و سقوط پایگاه میشوند . با این که کار خیلی شده و زحمات ایثارگران مایه تشکر و سپاس گزاری است ولی از باب این که دشمن نتوان حقیر و بیچاره شمرد ، همین تفاله ها و پس مانده ها را هم با قاطعیت و هوشیاری و تشخیص خادم از خائن و با استفاده از تجربیات نیروهای متعهد که سالها در منطقه بوده و آشنا بمسائل و اوضاع میباشند از بین برده و ریشه فساد و ستم را بکنند همچنانکه در جنگ تحمیلی عقیده داریم و به همه دنیا گفته ایم و میگوئیم که گسترش صلح کامل و عادلانه در منطقه تنها با شناخت متجاوز و مجازات وی امکان پذیر است . تورم و گرانی مایحتاج مشکلی است که باید علاج بشود گاهی شنیده ام اتفاق افتاده چیزی که مثلا 330 تومان قیمت دارد بفاصله تقریباُ یک ماه /2500 تومان شده بعضی از جنسها در تعاونی ها گاهی پیدا نمیشود ولی در بازار سیاه هر قدر بخواهی موجود است و امثال ذلک زیاد شنیده میشود شایسته است که مسؤولان خوب توجه کنند و با قاطعیت و به نحو شایسته عمل نمایند . کشاورزان برای سوخت بذر کود و رفع آفات و غیره بسیاری از اوقات دچار مشکل میشوند . نیازهایشان باید بموقع پیش بینی و تأمین شود . از توطئه های خطرناک دشمن بعد زا شکست در جبهه نظامی ترویج فساد و فحشا و شرب خمر و اعتیاد است که هر کدام عامل مفاسد دیگر مثل دزدی و قاچاق و غیره میباشد مقابله جدی با آن ها ضرورت دارد از خداوند متعال توفیق بیشتر ( رئیس ـ وقتتان تمام است ) برای مسؤولان خواهانم و همه مان را توصیه به تقوا میکنم ‹‹ اوصیکم بتقوا الله و نظم امرکم ›› واسلام علیکم و رحمه الله . منشی ـ آقای پور سالاری بفرمائید . پور سالاری ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، با درود بروان پاک شهدای عزیز و عرض ارادت و اخلاص بمحضر بازماندگان شهداء و سلام خالصانه بمحضر امام امت و امت شهید پرور ایران زمین . از عزیزانی که از سراسر کشور برای حضور در جبهه های دفاع مقدس شتافتند و رهبریهای امام را جامع عمل پوشاندند و باعث قوت قلب و خشنودی دوستان گردیدند و دشمن درمانده ما را افسرده و نگران کردند از اعماق قلب و جانم سپاسگزاری و تشکر را دارم . و از خداوند سلامت و پیروزی همه عزیزان دلیر سنگی نشین را خواستارم و انتظار و تقاضای قلبی ما از ملت مؤمن و متعهد ایران این است که چون همیشه حاضر در صحنه باشند و بی اعتنا به حالت ترسوهای بزدل و بی اعتقاد به امدادهای خداوندی که جز شایعه پراکنی و وحشت زده از شایعات خود کاری ندارند باشید . برای امت ما اتحاد و هماهنگی در رفع مشکلات داخل کشور یک وظیفه الهی است و نباید منتظر دولت برای رفع مشکلات نشست زیرا دولت خدمتگزار و پر تلاش بیشترین توان و تلاش خوش را باید مصروف کار جنگ بنماید و اهم امور و سرنوشت ما در جنگ تعیین کننده است علاوه بر این ملت و دولت و همه و همه ما وارث ارزشهای عظیمی هستیم و نگهداری و حفاظت از این ارزشها مقدم بر همه امور است زیرا بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی بر اساس خواست ملت ایران کشور ما دارای نظام شد که آن را جمهوری اسلامی یک نظام نو میدانیم نظام جمهوری اسلامی که بر اساس اعتقاد و فطرت انسان معتقد بخداوند که طالب عدالت ، تعبد معنویت خواهی زندگی در پناه اخلاق اسلامی و در نتیجه رسیدن به یک فرهنگ ایدآل اسلامی است که آغازی و انجامی در جهت سعادت و کمال انسان در آن تعقیب میشود میدانیم و این نظام هم اکنون امیدی شده است برای مستضعفین جهان و انگیزه ای شده برای صدور فرهنگ الهی به هم تشنگان سعادت و معنویت من معتقدم بر این که ظهور آثار قطعی و مسلم این فرهنگ حیات بخش برای همه نسلها در همه نقاط جهان و همه ازمنه از مطالب مسلمی است که تحقق آن قطعی است . از پیروزی انقلاب به این سوی بشهادت ملت ما در حد امکانات شواهدی به وسعت واقعیات و خلاقیتهای نو و شکوفا در ابعادی مختلف در ایثار تدبیر سیاست ، هنر ، صنعت و ایجاد ارزشهای نو و کنار زدن ارزشهای ضد ارزش در طیفی وسیع تحقق پذیرفته با ظهور این آثار صحنه ای در مقابل دیدگاه جهانیان گشوده شده از جمله مطرح شدن یکنوع ثابت سیاسی برای این کشور انقلاب کرده ، جهت داری پویا و حرکت بسوی استقلال اقتصادی عنایت ویژه  اندیشمندان جهان در حرکت عمیق و دقیق ایران اسلامی و تعقیب مسائل ایران در رویدادهای و موضعگیریها تا حتی علاقه مندی و کنجکاوی در ریز امور کشور انقلابی ایران و برـ آوردهای مقایسه ای با سایر رویه های مشابه در تاریخ و اکنون جهان لذا مسئولیت ما برای حفظ این ارزشها بسس سنگین است و سرمایه گذاری انجام شده با خونهای هزاران عزیز شهید و معلول پاسداری و ایثار مستمر لازم دارد و قدردانی از خدمت خدمتگزاران این نظام در جهت اهداف مقدس ماست کمک و یاری دست اندر کاران این نظام کمک بنظام است ، بعد از پیروزی کمک و یاری دست اندر کاران این نظام کمک بنظام است بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در این کشور خدمات زیادی بوسیله دولت اعم از نهادها و ارگانها در سراسر این کشور عرضه شده که بسیار از مشکلات را بر طرف و ملت را مخصوصاُ محرومیت را امیدوار کرده است و در بیان خدمات سخاوتمندانه مناعت طبع بخرج میدهند و کمتر از آنچه که هست بیان میشود . دولتمردان دلسوز و مؤمن و فداکاری در قوای سه گانه مخلصانه خدمت کرده و میکنند که قضاوت آن بعهده خود ملت است که گذشته ها را تداعی کند و اکنون را . با وجود جنگی طولانی که براین کشور تحمیل شده ملاحظه کند رد جمع بندی واقعیتی از عملکرد خدمتگزاران خود را ترسیم و مشاهده خواهد کرد که صادقانه خدماتی عرضه شده و هر روز تلاش بر بهتر عرضه کردن است . لازم است مقداری از مشاهدات خودمان را در خصوص حوزه انتخابیه ام شهرستان کهنوج بطور اختصار عرض نمایم : خدمتگزاران این نظام با جدیت و علاقه در جهت رفاه مردم محروم و فداکار و ایثار گر ما بسیار سخت کوش بوده اند خدمات چشم گیر و عمده در احداث و توسعه راههای روستائی بطوری که کمتر روستائی هست که بنحوی از این خدمت بهره مند نباشد و خدمات شایان و وسیعی در ابعاد آب آشامیدنی مخصوصاُ آب کشاورزی از طریق تأمین آب بوسیله موتور از اعماق چاق ها از تسهیلات این نظام در منطقه است برق رسانی به اغلب روستاها و روشن کردن در زندگی روستائی در مقیاسی وسیع تحسین بر انگیز است و از خدمات این نظام بحساب میآید ، استقرار بیش از 19 اداره و نهاد خدماتی در مرکز شهرستان برای رفع نیازهای مردم که پیش از پیروزی انقلاب کهنوج بعنوان یک بخش گمنام بحساب میآمد و جای امن و مساغدی برای حکمرانی خانها و کد خدایان و بعضاُ اشرار مسلح در سطح این شهرستان بود .
قبل از انقلاب کهنوج در گوشه انزوا و فراموشی بسر میبرد و خاطره تلخ تهیه یک رو نوشت شناسنامه مستلزم تحمل رنج فرسنگها را با پای پیاده را بیاد میآورد که اکنون از عنوان مرکز شهرستان و دائر شدن دو اثر عدیده برخوردار است شهرستان کهنوج فقط یک شهر دارد و آنهم خود کهنوج است که مرکز شهرستان میباشد عمران و آبادی در شأن یک شهر را برای خود روز بروز بهتر تدارک می بیند و میرود تا یک شهر زیبا و دلپذیر و در ردیف شهرهای زیبای ایران اظهار وجود نماید . مردم خوبی و مردم بسیار مهربان و دوست داشتنی در شهرستان کهنوجه زندگی میکند و شاید دگرگونی وضعیت این شهرستان یکی از علتهای عمده اش صفای مردم و برخورد بسیار صمیمی مردم با خدمتگزاران دولت جمهوری اسلامی است که هر مسؤولی را عاشقانه ماهها و سالها در دشت و کوه و صحرا مخلصانه با سخت ترین شرایط زندگی و ادامه کار نگهداشته و منشاء محرومیت زدائیهای عظیمی گردیده اند و بکلی چهره این شهرستان برای کسانی که قبل از انقلاب این منطقه را مشاهده کرده بودند بسیار متحول بنظر میرسد . حضور یکپارچه مردم در حمایت از انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و مخصوصاُ در جنگ و تقدیم عزیزان مؤمنی برای اسلام و حفظ کشور اسلامی و همچنین داشتن اسیرانی شجاع چون شهسواری قهرمان بسیجی اعزامی از کهنوج در حال که در چنگال دشمن گرفتار بود فریاد مرگ بر صدام ضد اسلام را در گوشه جهانیان طنین انداز نمود و از استقبال پرشور آخرین اعزام به جبهه که بسیار افتخار آفرین بود مفتخرم . استعداد های بالقوه این شهرستان : استعداد اقتصادی در جهت خود کفائی کشور از نظر موقعیت کشاورزی نیازی به بررسی ندارد . حدود 7 جلد کتاب در خصوص مطالعات آب و خاک و استعدادها و زمینه های توسعه بوسیله سازمان برنامه و بودجه بنام حوزه آبریز جازموریان در شهرستان کهنوج و مقداری از شهرستانها همجوار تألیف شده و موجود است که اگر سرمایه گذاری لازم انجام پذیرد لقب گوشه ای از هند ایران سخنی بگزاف نخواهد بود . آنچه لازم است در حدود امکانات در این شهرستان بآن عنایت شود . 1- برداشتن گامهای مؤثر در رفع عطشهای معنوی بوسیله روحانیت مؤمن و متعبد . . 2- تکمیل و بسازی راه های روستائی . 3- تکمیل و توسعه طرحهای آب آشامیدنی در سطح شهرستان . 4- توسعه و تکمیل برق رسانی روستاها مخصوصاُ برای مصارف کشاورزی . 5-خدمات و تسهیلات در جهت توسعه و رشد کشاورزی . 6- تأمین نیازهای بهداشت و درمان و دارو و طبیب در حد ضرورت . 7- بهبود وضع تحصیلات و ایجاد مدارس در روستاها و تأمین دبیر برای دبیرستان و مدارس راهنمائی . 8- فراهم نمودن امکانات برای کارمندان ادارات و ارگانهای دولت . والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته .
3- تذکرات نمایندگان مجلس به مسؤولان اجرائی کشور به وسیله آقای رئیس .رئیس ـ تذکرات نمایندگان محترم به مسئولان اجرائی کشور : 1- آقای فاضل همدانی نماینده بهرو کبوتر آهنگ : به وزارت نفت در مورد تأمین سوخت مورد نیاز کبوتر آهنگ و به وزارت اقتصاد و دارائی در مورد همکاری با بنیاد مسکن همدان نسبت به پرداخت وام برای بهسازی روستاهای محروم تذکر داده اند . 2- آقایان اسلامی واستکی نمایندگان اقلید و یوانات و شهرکرد : به وزارت کشاورزی در مورد تسریع در تأمین کود مورد نیاز کشاورزان منطقه اقلید و بوانات و شهرکرد ، تذکر داده اند . 3- آقای صدر طباطبائی نماینده یزد : به وزارت نیرو در خصوص مطالعه و بررسی طرح تأمین آب آشامیدنی یزد از آب رودخانه مار بردر دامنه کوه دنا تذکر داده اند . 4- آقای امانی نماینده تهران : به وزارت نفت در مورد دعوت از نمایندگان توزیع کنندگان نفت سفید و تشکیل کمیسیونی جهت تأمین حقوق آنان تذکر داده اند . 5- آقای خلخالی نماینده قم : به وزارت جهاد سازندگی در مورد تأمین آب آشامیدنی روستای نیلق و کادر جهاد سازندگی گیوی و بوزارت راه در مورد اسفالت و تکمیل جاده اردبیل به خلخال تذکر داده اند. 6- آقای علوی نماینده گرگان : به وزارت نیرو در خصوص اجازه حفر چاه آب زراعی به کشاورزان روستای سید میران و کلا جان سادات و المهدی و بوزارت کشاورزی در مورد نظارت اداره کل کشاورزی منطقه گرگان نسبت به خرید پنبه تذکر داده اند و از مردم شهید پرور پشت جبهه تشکر کرده اند .7- نمایندگان استان لرستان : از بانک ملی ایران در خصوص استقلال بانک ملی استان لرستان و سرمایه گذاری در جهت کشاورزی ـ دامپروری و صنعت در این استان محروم تشکر میکنند و از رزمندگان بسیج ـ سپاه و ارتش استان لرستان در خصوص حماسه های بزرگی که در جبهه ها آفریده اند و از عشایر غیور و سلحشور که شانزدهمین کاروان راهیان کربلا را تحت عنوان سومین طلایه داران عاشورا اعزام داشته اند تشکر میکنند . 8- چند تن از نمایندگان استان خوزستان : به وزارت اقتصاد و دارای در مورد عدم جابجائی سرپرست بانک ملی استان خوزستان تذکر داده اند . 9- آقای اکرمی نماینده سمنان : از وزارت آموزش و پرورش و اداره کل آموزش و پرورش سمنان در خصوص افتتاح تربیت معلم دخترانه در سمنان تشکر میکند و به مطبوعات و صدا و سیما در مورد توجه و تشویق مردم به تولید و صرفه جوئی در مصرف همه انواع مواد غذائی تذکر داده اند . 10- آقای انجیری مطلق نماینده مهاباد : به وزارت نفت در مورد تأمین نفت و گازوئیل و بنزین مورد نیاز مهباد و حومه تذکر داده اند .
4- ادامه بحث پیرامون طرح نحوه اجرای اصل 90 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران منشی ـ اولین دستور دنباله رسیدگی به گزارش شور دوم کمیسیون امور قضائی و حقوقی در خصوص طرح نحوه اجرای اصل نود قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران . در ماده 2 بودیم که سه پیشنهاد در خود ماده 2 مطرح شد و ظاهراُ پیشنهادهای دیگر هست . دو نفر از آقایان ، آقای هراتی و آقای شهرکی پیشنهاد حذف تبصره 2 را کرده اند .( آقای شهرکی مثل اینکه پیشنهاد حذف جزئی از تبصره را کرده اند ) آقای هراتی بفرمائید . هراتی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، برای آگاهی بیشتر برادران و خواهران محترم من یک بار این تبصره را میخوانم : ‹‹ دبیر خانه موظف است نامه های طبقه بندی شده و مستقیم را بدون گشودن ثبت و در اختیار هیأت رئیسه کمیسیون قرار دهد ›› یک نگاه ساده به این تبصره 2 نشان میدهد که این جزو آئین نامه داخلی کمیسیون اصل 90 هست . حائری زاده ـ در خود ماده 2 پیشنهاد حذف چاپی داشتیم . منشی ( موحدی ساوجی )ـ آقای هراتی ادامه بدهید . هراتی ـ بلی عرض میکردم که این تبصره 2 با یک نگاه کوتاه و ساده مشخص میشود که این مسأله آئین نامه داخلی کمیسیون اصل 90 است که یعنی نامه های محرمانه ای که میآید دبیر خانه حق گشودن و باز کردن آن نامه ها را ندارد این معنی ندارد که ما آئین نامه داخلی کمیسیون را به عنوان یک تبصره قانونی در متن قانون بیاوریم . و از آن گذشته من سؤالی که از برادرها کردم که چرا شما این آئین نامه داخلی را میخواهید عنوان قانونی به آن بدهید ؟ گفتند یک فرد ناصالحی یک موقعی در دبیر خانه کمیسیون اصل 90 بوده و این نامه های محرمانه و خیلی محرمانه که میامده باز میکرده . حالا برای اینکه در آینده این مسأله دوباره تکرار نشود ما ناگزیر شدیم که این تبصره 2 را بگنجانیم تعجب میکنم یک فردی که به عنوان منشی از طرف هیأت رئیسه یا به عنوان مسؤول دبیر خانه انتخاب میشود این در اختیار کمیسیون اصل 90 یاست ، در اختیار
مسؤول کمیسیون هست هر دستوری را که مسوول کمیسیون بدهد او موظف به اجراء است چه جوری میشود که یک کسی را به عنوان مسؤول دبیر خانه خود کمیسیون اصل 90 داشته باشد بعد حرفشان را نپذیرد که این نامه ها را باز کند بنابراین این مسأله به هیچوجه جنبه قانونی ندارد ، جنبه آئین نامه داخلی هست و گنجاندنش در قانون واقعاُ یک چیز لغو و بیهوده ای است والسلام . منشی ـ آقای موحدی ساوجی مخالف . موحدی ساوجی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، عرض میشود که آقای هراتی در مخالفتشان اول یک نکته ای را گفتند که مربوط به موضوع مخالفت نبود که فرمودند که به نظر ایشان این مطالب مربوط به آئین نامه مجلس است و دو سوم رأی میخواهد و کمیسیون آئین نامه باید برود . هراتی ـ گفتم در آئین نامه داخلی خود کمیسیون نه در آئین نامه مجلس شورای اسلامی . موحدی ساوجی ـ که این نکته اگر مطرح شد جواب دارد و این نیست که این آئین نامه باشد . اما مسأله ای که در تبصره 2 آمده این است که دبیر خانه مجلس نامه های طبقه بندی شده ای که برای کمیسیون اصل 90 میآید این حق ندارد این نامه ها را باز کند . این حرف درستی است برای اینکه نامه ها ، نامه محرمانه است سری است ، خیلی محرمانه مربوط به یک کمیسیون است که ممکن است گاهی برای یک نماینده میفرستند چه معنا دارد قانوناُ یا شرعاُ که دبیر خانه مجلس بخواهد یک نامه طبقه بندی شده یا از یک نماینده مجلس یا از یک کمیسیون بخواهد باز کند ؟ باز کردن و خواندن ، این هم خلاف شرع است و هم خلاف قانون است بنابراین آنچه که در پیشنهاد آمده مسأله روشنی است و اگر چنانچه از ملاحظات امنیتی بخواهند نگاه کنند آنها یک راههای دیگر دارد که نیازی و باز کردن و خواندن ندارد این است که با حذف تبصرة‌2 من مخالفم . منشی ـ آقای حائری زاده موافق . حائری زاده ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، اصلا تبصرة ضرورتی ندارد برای اینکه الان در قانون هست و دبیر خانه هم نامه های محرمانه را باز نمیکند ممکن است از نظر امنیتی یک گوشة‌پاکت را پاره کنند تا مواد منفجره یا چیزی اگر در آن هست بررسی بشود . ولی نامه های محرمانه چه مستقیم چه غیر مستقیم را دبیر خانه باز نمیکند علی القاعده اینطور است اگر آقایان اطلاعی دارند باید تحقیق کنند چون خلاف قانون است چنین موردی نیست . اما اگر دبیر خانه خود کمیسیون مورد نظر است آنهم باز نمیکند . حتی منشی های کمیسیونها ( الان تا به حال این چند سال داشته ایم ) نامه محرمانه را در اختیار رئیس میگذارد رئیس باز میکند . اگر منشی هم باز میکرده با اطلاع رئس بوده و رئیس به او اجازه داده بوده این کار را بکند . یعنی منشی ها و خود دبیرخانه ، بعد از دبیر خانه حتی منشی اداری کمیسیون هم باز نمیکند . حتی اعضاء کمیسیون هم باز نمیکنند ، همیشه رئیس کمیسیون ، تا بحال اینطور بوده که نامه های محرمانه را خودش باز میکند یا پرونده ها را در اختیار یکی از افراد مورد اعتماد خودش میگذارد که ممکن است منشی کمیسیون باشد ، می گوید آقا اینها را باز کن قسمتهای مهمش را برای من زیرش خط بکش ، به من بیا تحویل بده من بینیم چه هست از یک نامه نود صفحه ای نه خطش بیشت خطش را برای من خط بکش ، کدامهایش مهم است من ایران ببینیم وگرنه بدون اطلاع آقایان باز نمیکنند ، اصلا گذاشتند این لغو است ، چون در قانون موجود است و ، دبیر خانه هم حق ندارد نامه های محرمانه مستقیم را باز بکند یا کلا محرمانه را ، حتی این از قانون فعلی هم محدود ترش کرده و حذفش به اصلاح هست و درست است . رئیس ـ کمیسیون صحبت کنند . اسماعیل شوشتری ( مخبر کمیسیون قضائی )ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، پیشنهاد دهنده محترم و موافق دلیلی بر اینکه بودن تبصره 2 چه مضراتی را دارد ارائه نکردند صرفاُ استدلالشان این بود که این کار را نمی کنند خوب حالا فرض کیم که این کار را نکنند ولی بحث سر این است که نامه های طبقه بندی شده کمیسیون اصل 90 را اینجا داریم که بدون گشودن ثبت دفتر بکنند و به هیئت رئیسه کمیسیون بدهند بودن این تبصره ضرری ندارد ولی آن طرف اجر نباشد دلائلی را مخصوصاُ از طرف کمیسیون ارائه میکردند که ممکن است با حذفش مضراتی داشته باشد نامه های طبقه بندی گشوده بشود و از محتوای نامه که طبقه بندی است مطلع بشوند و لذا برای اینکه محکم کاری بشود تبصرة 2 را آوردیم و این مربوط به نامه های طبقه بندی شده است و بودنش بهتر است و اگر حذف بشود با صرف این استدلال که این کار را نمی کنند ، خوب طبعاُ پس باشد بهتر است و اعتقاد ما این است که تبصره باشد بهتر است تا حذف بشود . رئیس ـ 180 نفر در جلسه حاضرند پیشنهاد آقای هراتی حذف تبصره 2 از مادة 2 بود کسانی که با حذف این تبصره موافق هستند قیام بفرمایند ( عده کمی برخاستند ) تصویب نشد . منشی ـ پیشنهاد بعدی پیشنهاد آقای دکتر هادی است که پیشنهاد حذف ماده 2 را داده ـ اند . رئیس ـ آقای دکتر هادی توضیح دهند . دکتر هادی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، اصل 90 قانون اساسی برای این است که همانطوری که در اصل ماده است برای اینست که اگر کسی از طرز کار سه قوة شکایتی دارد میتواند این مسأله را بیابد یا اصل 90 مطرح بشکند ما الان آمدیم داریم اصل 90 را میگذاریم بجای قاضی که دو طرف متهم هستند این دو متهم را احضار بکند در مقابل اصل 90 اول ما تصویب کردیم سال 59 که اصل 90 حق دارد با کلیه مسؤولین مملکتی و دستگاهها مکاتبه بکند این مصوبه خوب طبیعی است میتوانند مکاتبه بکنند در سال 64 آمدیم گفتیم اگر چنانچه مکاتبه کرد و مسؤولی در مدت معینی جواب مکاتبه اصل 90 را نداد. این مسأله جواب ندادن به اصل 90 جرم محسوب مشود و موظفند همه به اصل 90 پاسخ مستند در مدت معین بدهند . حالا این هم تا حدودی قابل قبول است اما الان آن چیزی را که ما تصویب میکنیم این است . که اگر کسی از دولت از رئیس جمهور از نخست وزیر از  کسی ، از وزراء شکایتی کرد و بعد خواست آنها را اصل 90 احضار بکند اصل 90 حق دارد وزیر را احضار بکند . طرفی که شاکی از وزیر است هم احضار بکند ، شما خودتان را بگذارید جای مسؤولین اجرائی ببینید چه از کار در میآید و این چه روندی است که در مجلس ادامه دارد . ما مملکت را میخواهیم ضربه به آن بزنیم یا میخواهیم مملکت را اداره بکنیم ؟ که هر چیزی که میآید قدرت مجلس را زیاد میکند که این قدرت اضافه کردن نیست که ما مثلا وزیر اطلاعات یک منافقی را گرفته ، یک مدتی هم زندان بوده ، بعد هم آزاد شده . حالا آن منافق میرود شکایت میکند که آقا در زندان این معامله را با من کردند ، من را چهار روز دیر تر آزاد کردند ، شما وزیر اطلاعات مملکت را احضار بکنید به کمیسیون اصل 90 و آن آقای منافق را هم احضار بکنید به کمیسیون اصل نود (90) نخست وزیر را احضار بکنید یکی از مسائله مملکت مطلع بود دقیقاُ این به نظر من این تضعیف اصل 90 و تضعیف مجلس است برای اینکه یک روندی دارد پیش می رود که قطعاُ این رویند برای انقلاب در این شرایط فعلی قابل تحمل نیست که ما بیائیم بگوئیم که وزیر … خود شما خودتان را بگذارید جای یک وزیر که وزیر میخواهد احضار بشود به کمیسیون اصل 90 با آن طرف هر دو بیاید آنجا و از  این بدتر اینکه اگر نیامد جرم محسوب میشود و تشخیص جرم با چه کسی است ؟ تشخیص جرم هم با خود اصل 90 است یعنی اصل 90 خودش تشخیص میدهد که این وزیر … حالا به هر دلیلی وزیر نیامد ، خود اصل 90 است که اصل 90 تشخیص میدهد و ثبوت جرم عدم پاسخگوئی توسط اصل 90 اعلام . خود اصل 90 هم جرم را تشخیص میدهد که این عدم حضور وزیر حرم است و بعد به دادگاه و دادگاه هم مکلف است که این را اجرا کند . من میخواهم عرض بکنم که این ضمن اینکه به نظر بنده شبهه مخالفت با قانون اساسی دارد این روند نمی تواند کمکی به اصل 90 و کمکی به مجلس و کمکی به هدفی که قانون اساسی برای آن جهت اصل 90 را در قانون اساسی آورده . به این دلیل از روز گذشته تا حالا هم شما شاهد بودید که چقدر زیاد حذف جزء و تبصره و سه خط و دو خط میآمد این معنایش این است که این ماده بالاخره در مجلس جا نیفتاده که اینقدر حذف جزء ماده میآید به این دلیل من پیشنهاد حذف کل ماده را و تبصره ها را دارم . منشی ـ مخالف آقای موحدی ساوجی . موحدی ساوجی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، درباره این ماده پیشنهادی داده اند که یک ماده دیگری جایگزین بشود که این رأی نیاورد بعد پیشنهاد کرده اند که اجزائی از این ماده حذف بشود که این اجزاء‌هم البته 2 –3 مورد بلکه 4 مورد تا این حذف تبصرة‌2 که امروز مطرح شد مورد چهارم بود که اینها رأی نیاورد . مطالبی هم که آقای دکتر هادی فرمودند در واقع همان مطالبی بود که
پیشنهاد دهندگان حذف جزء مطرح کردند که اینجا کار قضائی است تشخیص جرم است از این قبیل مطالب . من باید این نکته را عرض کنم که اگر چنانچه یک مقدار وضعیت فعلی کشور که یک مقداری هم سوء تفاهماتی که بین بعضی نمایندگان یا بعضی کمیسیونها و دستگاهها پیدا شده و بعد هم در میان نمایندگان محترم یک حساسیت هائی هم مثلا آدم ملاحظه میکند اگر این مسائل نبود وجداناُ یک چنین موضعگیری در برابر این قانون که در واقع میخواهد اصل 90 وظایف قانون اساسی که بر عهده اش گذاشته و میخواهند عمل بکند و دیگر معنا ندارد انسان با کمیسیون اصل 90 که این کمیسیون قوی ترین و مهمترین کمیسیون از لحاظ کمی و کیفی در مجلس بوده هم در دور اول هم در این دوره یک کمیسیون از مجلس است که میخواهد در رابطه با طرز کار سه قوه بررسی کند یعنی خود مجلس اگر چنانچه طرز کارش درست نباشد ما باید آنقدر به اصل 90 قدرت بدهیم که حتی رئیس مجلس حتی هیأت رئیسه مجلس که یک رئیس 2 نائب رئیس منشی کار پرداز نتوانند اعمال قدرت روی اصل 90 بکنند اصل 90 باید این چنین در واقع به آن میدان داد که به مسائلی وظایفی که دارد برسد که در مملکت قوه مجریه قوه قضائی تمام مقامات مقامشان موقعیتشان شخصیتشان محفوظ است هیچ کسی هم بنا ندارد که بخواهد همینطور مگر عقده دارند افراد بخواهند کسی را اذیت کنند یا مزاحم کسی باشند چرا ما این جور با اصل 90 و یا یک اصل از اصول قانون اساسی که اینقدر اهمیت دارد میخواهیم بر خورد بکنیم . ما فکر می کنیم که اصل 90 یک مرجعی است که فرض کنید اینجا آمدن یک تخته ای را با یک شلاقی گذاشتند و میخواهند افرا درا بیاورند اینجا شلاق بزنند دراز بکنند بابا از اول مجلس تا بحال چنین چیزی که نبوده و می بینیم که گاهی مسائل بسیار عده است در ارتباط با مسائل قضائی است مسائل توزیع است مسائل خرید خارجی است . خرید داخلی است مسائل مختلفی است که این هم در رابطه با شکایت یک فرد از یک فرد نیست یعنی مسائل قضائی که مثلا از لحاظ حقوقی یا جزائی یک فردی شاکی است یک فردی مشتکی عنه است این مسائلی که مطرح نمیشود . برادر ما فرمودند که یک نفر منافق میآید اینجا از وزیر اطلاعات شکایت میکند بعد هم اصل 90 … شما را به خدا کدام مورد مشابهی شما در این مدت داشتید آخر چرا این جور مسأله را مطرح میکنید ! این است که در اینجا مسأله به این صورت مطرح است اصل 90 طبق قانون ، قانون که ما قبلا ماده واحده را تصویب کردیم در حد امکان اول مکاتبه میکند . ولی اگر از طریق مکاتبه مسأله روشن نشد . نیاز دید این هم یک نفر تصمیم نمیگیرد و الله به خدا در اصل 90 بیست و چند نفر نماینده اند فقط آقای فهیم کرمانی که رئیس آن است نیست . همه تصمیم گیریها را آقای فهیم کرمانی نمیکند که ما خیال میکنیم اینجا بعضی افراد که ممکن است یک حساب و کتابهائی با ایشان دارند یک مسائلی با ایشان دارند که این جوری مسأله را مطرح میشکنند . اصل 90 یک دادگاه است و رئیس این دادگاه قاضی شرعش هم آقای فهمی کرمانی است بعد هم همیشه سعی میکند نخست وزیر ، رئیس جمهور ، وزیر را احضار بکند این تعبیر به احضار هم که فرمودند این تعبیر یک چیزی تقریباُ تعمدی بود برای اینکه احضار نیست اینجا دعوت است دعوت کتبی می کنند طبق قانون . تشریف بیاورید اینجا این مسأله را روشن کنید بعد هم طرف  موقعی که وقت دارد ( رئیس ـ وقتتان تمام است ) میگوید من میآیم نمیگوید حتماُ شما باید فردا بیائید . اگر چنانچه به دعوت و به مکاتبه پاسخ ندادند اصل 90 کار نکند این مسأله ای است که به نظر من لازم است و در واقع چیزهائی است که اگر بنا شد این اختیارات قانونی را نداشته باشد تکلیفش معلوم نباشد نمیتواند اصل 90 کار بکند این اول و آخر عرض است که بنده دارم و من خواهش میکنم در ارتباط با این مسائل برخوردها ، برخوردهای واقعاُ مثبتی باشد و از موضوع بیطرفی و بی غرضی باشد والسلام . رئیس ـ موافق صحبت کند . منشی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، به نظر من طرحی که آمده در پیشگاه خدا جوابگو باشیم خطرناکترین طرحی است که انقلاب اسلامی آمده به دلایلی که خواهم گفت . این طرح تمام مملکت را به هم خواهد ریخت ( رئیس ـ حالا ماده را بفرمائید فعلا در این ماده بحث کنید ) آنهائی که تکیه بر قانون اساسی میکنند یک یک اصول را که با این موازنه بکنیم می بینیم که این طرح کل آن اصول را اصلا محو میکند . ما برای اداره کشو در قانون اساسی بازرسی کل کشور داریم دیوان عدالت درایم . شورای عالی قضائی داریم هر کدام موادی دارند قوانینی دارند با آن قوانین حساب شده در قانون اساسی که این مملکت بر روال عادی پیش برود اصل 37 داریم که در آنجا جرمها باید توسط دادگاه ثابت بشود . میفرمایند خیال میکنند این کمیسیون میخواهد بیاید مردم را شلاق بزند ای کاش میآمد شلاق میزد اما با حیثیت مسؤولینی که فردا بعد از اعلان در پشت میکرفون مجلس به عنوان جرم که نیامدند به عللی جواب بدهند یا نتوانستند شلاق زدن هزار بار بهتر از این آبرو ریختن است . این یک کمیسیون نیست یک مجلس است و یک کمیسیون تحقیق است و یک کمیسیون تحقیق و تفحص به آن معنا است که مدتها اینجا طرحش آمد و به عللی که مجلس باید تحقیق و تفحص میکرد رد شد . باز رسانی که در این ماده اشاره کردند باید انتخاب بشوند حتی از بیرون نه فقط از نمایندگان بلکه به عنوان کارشناس اینها میخواهند بروند محرمانه ـ ترین اسرار مملکت را طبق این ماده در خواست کنند و اگر کسی هم حاضر نشد برود اینجا مجرم حساب بشود فرض کنید یک نفر از فلان کارخانه سازنده مهمات یک شکایتی به اصل 90 کرد . آقایان موظفند طبق همین قانون یکی را دنبال آن بفرستند برای رسیدگی به این قانون که چه بسا اصلا به خاطر کشاندن بازرس ها به این کارخانه ها باشد اصلا معیاری هم نداشته باشد مجبوریم مخصوصاُ در این موقعیت مملکت تمام اسرار نظامی مملکت را در اختیار هر بازرسی قرار بدهیم که حتی نماینده هم نباشد که آن آقایان نوشته اند بعضی از بازرس ها لازم نیست حتی نماینده باشد در تبصرة‌5 این ماده بزرگترین مرجع قضائی را که به امر امام انتخاب شده ما درست است عقبش نمیفرستیم درست است گزارش را نوشتند خدمت امام انتخاب شده ما درست است عقبش نمیفرستیم درست است گزارش را نوشتند خدمت امام میدهیم یا مجلس میدهیم . اما باید اینجا اعلام بشود یا نه ؟ آقایان هم گفتند بر خلاف اصل 75 قانون اساسی صدا و سیما مجبورند هر چه اینجا گفتند شب اعلام بکنند و این هم یک تخلف از قانون اساسی است . این کمیسیونی که الان داریم من حرفی در این ندارم . اما فرض کنید برای آینده آیا این مجلس همیشه یک دست خواهد بود ؟ آیا امکان ندارد احتمال این برود در این مجلس افرادی وارد بشوند واقعاُ خط درستی و حسابی یعنی با این نشود صلاحیت آنها را واقعاُ تضمین کرد ؟ کمیسیون اصل 90 داده میشود به دست یک عده ای تعداد زیادی که هر کدام اینها ممکن است به عناوین مختلف مجبور بشوند در تمام اسرار مملکت دخالت کنند در حالی که بعضی ها چه بسا چه واحد نمایندگان باشد چه واحد دفتری باشد که در تبصرة 2 نوشته اند حتی واحد دفتری یعنی بخش دوم هم میتواند با اجازه رئیس کمیسیون شاکی را و کسی که از او شکایت شده هر دو را دعوت کنند و به مجلس بیایند در هر حال مسأله این است با آوردن تبصره 3 در اینجا با تحقیق با آن طریق تحقیق و تفحص که بنا بود به توسط مجلس انجام بگیرد با آن صحبت های مفصلی که در مجلس آنجام شده دوباره به دست اینها می افتد . به یقین شورای محترم نگهبان با توجه به این همه اصولی که در قانون اساسی ( رئیس ـ وقتتان تمام است ) است و حافظ این اصول شرعاُ و عرفاٌ طبق دستور امام زمان اینها باید از قانون اساسی حفاظت کنند مسلماُ نمی توانند با این اصل موافقت کنند که بیایند تمام قانون اساسی را جمع کنند قدرت به دست یک کمیسیون بدهند که حاکم باشد هم بر سه قوه فقط اینجا ظاهراُ مقام رهبری مستثنی شده است در هر حال من قسم به خود شهداء‌ میدهم که اگر احساس این است که واقعاُ این خونها را باید ادامه بدهیم با این طرح خصوصاُ با این ماده موافقت … مسائل مواد دیگر تقریباُ برای خالی نبودن عریضه است به غیر از یک ماده دیگر بقیه اش تمام حرف است اصل ماده همین ماده 2 است . اگر این را موافقت کردید . در هر حالا در پیش خدا باید جوابگو باشید . والسلام علیکم . رئیس ـ نماینده دولت بفرمائید . مهاجرانی ( معاون نخست وزیر )ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، این نکته ای را که بک بار من خدمت مجلس محترم عرض کردم باز هم به عنوان مقدمه این صحبت را تکرار میکنم که اگر کمیسیون محترم قضائی طبق تبصره ماده 99 از نمایندگان دولت دعوت کرده بودند که در کمیسیون شرکت بکنند و پیشنهادهای خودشان را مطرح کنند شاید طرح بسیاری از مسائلی که الان به ضرورت ما
ناگزیر هستیم مطرح کنیم چندان نیازی نبوده .اجمالا البته تا این حد با تعبیری که آقای علوی تبار داشتند خود ما هم موافق نیستیم که این طرح در مجموع چقدر میتواند خطرناک باشد اما این طرح میتواند در واقع در اجراء‌ با مشکلات بسیار زیادی روبرو شود شاید این تعبیر برای کمیسیون اصل 90 خیلی لطیف نباشد ولی این تعبیر از موادی است که :
                                     داد جاروئی به دستم آن نگار                       کفت که از دریا بانگیزم غبار
مسؤولین اجرائی در مقابل کمیسیون اصل 90 تعبیری از همین در واقع مصداق خواهند بود که بتوانند کار خودشان را درست انجام بدهند . اشکالاتی که این ماده دوم یا اساساُ طرح میتواند داشته باشد اولین اشکالش اشکال قانون اساسی است یعنی طرح و بخشی از مواد مغایرتشکار با قانون اساسی دارند . خود خبرگان بنیان گذار قانون اساسی هیچیک تلقی از اصل 90 به این شکل که الان در طرح قانونی مطرح است نداشتند . اگر برادران و خواهران نماینده ملاحظه بفرمائید جلسه سی و پنجم مجلس خبرگان قانون اساسی که در مورد این اصل 90 بحث کردند هیچکس چنین تلقی نداشته است شهید بزرگوار ایت الله بهشتی وقتی که به عنوان نایب رئیس صحبت میکنند مطرح میکنند که این مواردی که کمیسیون اصل 90 شکایت میشود نسبت به طرز کار قوای سه گانه ، مجلس ، دولت ، دستگاه قضائی به این معنی در واقع نیست که کمیسیون اصل 90 یک مرجع تشخیص جرم و محکوم کردن و بررسی کننده نهائی باشد تعبیری که ایشان دارند این است که مسائلی از این دست یعنی شکایاتی که مطرح میشود گاهی مافی العرض هستند گاهی مافی الذات و این مواردی که به مجلس یا دولت مربوط میشود یعنی اینکه اگر از نماینده ای با طرز کار مجلس یا کمیسیون شکایت شد مردمی که مجلس ناشی از آنها هست توجه میکنند با خبر میشوند بعداُ به آن نماینده رأی  نمی دهند . اگر وزیری از او شکایت شد در کمیسیون اصل 90 بررسی ده این شکایت تعبیر دقیقاُ این است میتواند مقدمه طرح سؤال یا حتی استیضاح دولت قرار بگیرد نه  اینکه کمیسیون اصل 90 حتی نیامدن یک وزیر یا نخست وزیر یا رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور که در مواد پیش بینی شده اگر نیامد که مکلف به اجابت است بعداُ بگویند ما تشخیص جرم میدهیم حالا جرم ثابت شده دادگاه صالح ! بلافاصله بررسی بکن و این مسأله را ما میخواهیم به یک شکلی در واقع نفس نیامدن را به عنوان جرم بررسی بکنیم و اصلا مغایرت آشکار با قانون اساسی دارد و بسط اصل 90 قانون اساسی است و من احتمال قوی میدهم که شورای محترم نگهبان هم این شکل برخورد را یعنی در واقع محاکمه مسؤولین اجرائی یا حتی قانونگذاری را در کمیسیون اصل 90 به عنوان یک نهاد دیگر که میخواهد به عنوان بررسی کننده قرار بگیرد بعید به نظر میرسد که موافقت بشود تعبیری که مرحوم بهشتی در این مورد دارند این است که توضیح میدهم عیناُ از مذاکرات خبرگان من میخوانم که اینها یعنی نوع شکایتی که به اصل 90 خواهد آمد ، معمولا مقدمه سؤال نمایندگان از دولت قرار میگیرد . ‹‹  … و اگر نماینده ای جواب سؤال خود را دریافت نکرد و یا جواب قانع کننده ای به او ندادند میتواند حتی دولت را استیضاح نماید و اما راجع به طرز کار مجلس این همان مسأله ای است که دار همه اوقات پیش میآید و آن این است که چون تکیه گاه مجلس مستقیماُ خود مردم هستند بنابراین جواب ندادند و رسیدگی نگردند به سؤآلات و خواسته های مردم طبعاُ آبرو و اعتبار مجلس را پبائین میآورد ›› که به یک شکلی در واقع این برگشت پیدا میکند به این قوائی که مجلس و دولت ناشی از آن اعتبار و حیثیت خودشان را کسبت کردند صرف نظر از این اشکال قانونی که در واقع این طرح اصل 90 ماده ای که مورد نظر هست بسط اصل 90 قانون اساسی است و با سایر دستگاههائی هم که در چگونگی بررسی و درستی کیفیت کار دستگاههای اجرائی عمل می کنند مغایرت پیدا میکند مثل سازمان بازرسی مثل دیوان عدالت اداری و  مسائلی از این قبیل در اجراء‌ هم با اشکالات بسیاری روبرو خواهیم شد تعدادی از وزراء کابینه نمایندگان سابق مجلس هستند و در دولت وقتی مطرح بشود همان برادرانی که در دولت هم هستند قبلا هم نماینده بودند نظراتی که میدادند این امکان را داشتند که به عنوان یک وزیری که قبلا نماینده هم بوده مسأله را ببینند نمایندگانی الان در مجلس هستند که قبلا وزیر بوده اند واقعاُ این برادرها تصور بکنند که آیا اگر در مسؤولیت اجرائی بودند به این شکل اگر در معرض بررسی قرار میگرفتند امکان کار داشت ؟ یا وزیر مورد اعتماد است یا نیست اگر مورد اعتماد است همه زمینه های کار برای او فراهم میشود به ویژه در مسؤولیت های خطیری مثل وزارت اطلاعات مثل وزارت خارجه وزارت دفاع وزارت سپاه و از این قبیل ، اگر قرار باشد از فردا کمیسیون اصل 90 دعوت نامه بفرستد که آقایان وزراء مثل نمونه ای که در اشاره کردم شورای اقتصاد ! بیا به کمیسیون اصل 90 نخست وزیر ، معاونین ذیربط بیائید به کمیسیون اصل 90 رئیس دیوان عالی کشور بیا در کمیسیون اصل 90 نیامدید تشخیص جرم داده شد برود دادگاه بررسی بکند اصلا سنگ روی سنگ به لحاظ اجرائی در کشور بند خواهد شد و کمیسیون اصل 90 تبدیل به یک قوه چهارمی در کشور نمیشود ؟ که در یک موضع ذیجلالی قرار گرفته که برای همه قویا کشور در واقع تعیین تکلیف خواهد کرد که با این تعبیر من معتقد هستم که برادران نماینده با توجه به اینکه واقعاُ بنیان گذاران قانون اساسی یعنی مادرهای قانون اساسی آنقدر به اندازه دایه دلسوزی نداشتند باری اصل 90 ( رئیس ـ وقتتان تمام است ) خیلی متشکر . رئیس ـ آقای یزدی دفاع بکنند . محمد یزدی ـ بسم الله الرحمن الرحیم . من خواهش میکنم که مجلس محترم عنایت کنند من اصل 90 را از رو میخوانم و ببینیم که آیا واقعاٌ اینطور هست که آقایان میفرمایند و مطالبی که دیروز مفصل پاسخ گفته شد مجدداُ جناب آقای مهاجرانی تکرار فرمودند من هم ناچار هستم تکرار بکنم اصل 90 میگوید :‹‹ هر کس شکایتی از طرز کار مجلس یا قوة مجریه یا قوة قضائیه را داشته باشد میتواند شکایت خود را کتباٌ به  مجلس شورای ملی عرضه کند . مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی کند و پاسخ کافی دهد و در مواردی که شکایت به قوة مجریه یا قوة‌قضائیه مربوط است رسیدگی و پاسخ کافی از آنها بخواهد و در مدت متناسب نتیجه را اعلام و در موردی که مربوط به عموم باشد به اطلاع عموم برساند ›› بنابراین قانون اساسی مجلس را موظف کرده است که اگر شکایتی بشود پاسخ بدهد همان آقایانی که این اصل را تنظیم فرموده اند همان آقایان اصل دیوان عدالت اداری را هم تنظیم فرموده اند همان آقایان اصول مربوط به قوة قضائیه را هم تنظیم فرمودند و کاملا این اصل یک مطلب مستقل جدائی را میگوید و ربطی به مسائل قضائی هم ندارد کار قاضئی هم اصلا نیست پس این مغالطه که اصل 90 میخواهد کار قضائی بکند یک دادگاه بشود چنین چیزی اصلا وجود ندارد . شکایت که میشود رسیدگی میکند این شبهه ای که در صحبت های جناب آقای هادی بود من اول عرض کنم که صریح اصل نود میگوید ‹‹ طرز کار مجلس یا قوة مجریه یا قوة قضائیه هم هست . از مجلس هم هست یعنی اگر رئیس مجلس اگر کار پرداز مجلس آئین نامه مجلس را عمل نکرده باشد به اصل 90 شکایت میکنند که مسؤولین اداره مجلس به قانون مربوط عملنکردند طرز کار مجلس را شکایت میکنند اصل 90 رسیدگی میکند در قوة قضائیه اینطور نیست که شکایات عامه مردم را اصل 90 رسیدگی بکند شکایتی که از طرز کار قوة قضائیه است همینطور قوة‌ مجریه است پس مسأله دولت و مجلس را مطرح نکنیم که بگوئیم اصل 90 در برابر دولت و مدام بگوئیم وزیر را دعوت میکند . معاون را دعوت میکند . خیر ، گاهی هم رئیس مجلس را دعوت میکند . گاهی هم نایب رئیس مجلس را دعوت میکند گاهی هم کارپرداز را دعوت میکند . گاهی هم یک قاضی را دعوت میکند . یا رئیس دیوان عالی کشور را دعوت میکند . آن هم نه دعوت از هر شکایتی . دعوت از طرز کار مجلس یا قوة‌ مجریه یا قوة‌ قضائیه . مسأله دوم ـ اینکه آقای مهاجرانی میفرمودند چون تکرار است من ناچارم تکرار کنم جناب آقای مهاجرانی ! اصل ماده را عنایت بفرمائید . اینطور نیست شما دیروز تعبیر کردید که اصل 90 تبدیل به یک دادگاه صالح میشود و قضاوت میخواهد . خیر قضاوت نیست . مسأله این است اصل 90 مجلس را موظف کرده است به پباسخگوئی کمیسیون اصل 90 که از طرف مجلس کار میکند موظف به پاسخ گوئی است شکایتی شده است این شکایت برای رسیدگی که مجلس موظف است رسیدگی کند چه کار بکند ؟ اول پیشنهاد شده است مکاتبه میکند و با طرف صحبت میکند یعنی مینویسد طرف هم جواب میدهد اگر جواب نداد و تخلف کرد این تخلف از جواب جرم است بعد به او حق داده
شده است این عبارت را در همین ماده  عنایت کنید نمیگوید ‹‹ حتماُ ›› می تواند یعنی در مواردی احیاناُ لازم میشود که مذاکره حضوری انجام بگیرد . مذاکره حضوری راه را نزدیکتر میکند مسأله را راحت تر حل میکند . مشکلات را کمتر میکند . لذا این ماده  میگوید ‹‹ این کمیسیون می تواند جهت اطلاعات کافی از مسؤولین مذکور دعوت هم بکند نه حتماُ باید بکند و همه جا باید بکند . نه میتواند این کار را بکند اگر جائی لازم دانست که راه نزدیکتر میشود صرفه جوئی در وقت است . تفاهم راحت تر میشود . میتواند دعوت کند دعوت میکند . حالا اگر دعوت کرد و طرف نیامد و گفت که مثلا من نمی خواستم بیایم گفته است اصل  باید ثابت کند که دعوت کرده است و تخلف شده است . نمیگوید اینجا یک دادگاه است . یعنی همین طور نیست که اگر اصل 90 گفت من از وزیر دعوت کردم وزیر نیامده است بلافاصله به وزیر بگویند شما چرا نیامدی ! نه ، اینطور نیست باید اصل 90 ثابت کند که دعوت کرده . لذا اصل 90 مدارکش را میآورد که من در این تاریخ دعوت کردم . این هم رسید دعوت نامه وزیر است این هم رسید دعوتنامه از قوة‌قضائیه است یا از فلان مدیر کل یا هر کسی ثابت میکند . که من دعوت کردم ایشان تشریف نیاورند بعد از اینکه ثابت کرد که من دعوت کردم تشریف نیاوردند مجازات جرم را و این تخلف را دادگاه صالح باید رسیدگی بکند مغالطه دومی که باز ایشان تکرار کردند و من برای روشن شدن ذهن شنوندگان ناچارم تکرار کنم این است که دو تا دادگاه هست جناب آقای مهاجرانی ! یک دادگاه این است که شکایت مورد بحث را رسیدگی کنند مثال اگر از مجلس شکایت شده است که آئین نامه را عمل نکرده اند این یک ماهیت است شکایت از اصل تخلف از آئین نامه است میگوید این دادگاهی که میخواهد جرم تخلف عدم پاسخگوئی را رسیدگی کند حق رسیدگی به اصل شکایت مطروحه در اصل 90 ندارد فقط باید ببیند آیا واقعاُ وقتی اصل 90 دعوت کرده است نیامدند یا آمدند . یا اصل 90 دعوت نکرده است اثبات اینکه دعوت کرده است و نیامدند یک مسأله است درجه مجازات اینکه پس از اثبات دعوت نیامدند یک مسأله است مسأله مورد طرح در آن پرونده ای که آمده است در اصل 90 مسأله دیگر است اینها دو تا دادگاه هستند که کاملا جدا هستند بنابراین اگر دقت در عبارت بکنیم اتفاقاُ عبارت بسیار دقیق ، حقوقی و کاملا روشن هم هست مغالطه هم بی جهت نکنیم بنابراین نه مسأله دولت و مجلس مطرح است بلکه اصل 90 مطرح است نه خلاف قانون اساسی است . من خیلی تعجب میکنم که آقایان بلافاصله می گویند که اصل 90 مثال چنین و من خیلی تعجب می کنم که آقایان بلافاصله میگویند که اصل 90 مثلا چنین و چنان . خوب ، آخر بازرسی هم هست . دیوان هم هست همه اش هم در متن قانون اساسی هست بالاخره ما که نمی توانیم از این قانون تخلف بکنیم ! و اما مسأله اسرار ـ من شبهه را هم که در بعضی از کلمات آقایان بود اشاره کنم میفرمایند ‹‹ محرمانه ترین اسرار کشور را آقایان میخواهند رسیدگی بکنند ›› من خیلی تعجب میکنم . اگر واقعاُ شکایت شد از مجلس از قوة قضائیه از دولت که فلان کار را خلاف انجام داده است برای رسیدگی به این خلاف قرار شده یک سند را ببیند چه کسی در کشور باید محرم تر باشد از مجلس ؟ مجلس یعنی مردم . مجلس یعنی ملت . مجلس یعنی تکیه گاه اصلی نظام . اگر مجلس حق نداشته باشد محرمانه ترین اسرار مملکت را بداند پس چه کسی حق دارد ؟ اگر یک مدیر کل در یک اداره ای کار میکند و یک کار سری انجام میدهد اگر مجلس حق نداشته باشد بداند در این اداره جه میگذرد (؟ پس جه کسی حق دارد ؟ ( رئیس ـ وقت تمام است ) این چه حرفی است که شما میفرمائید ؟ بنابراین آنطور هم نیست که ما بخواهیم محرمانه ترین اسرار کشور را دست مثلا نا اهل بدهیم دست اهلش میدهیم . اصلا حق مجلس است نه حق دیگری . لذا برای غیر مجلس محرمانه ای وجود ندارد متشکرم . رئیس ـ 188 نفر در جلسه حضوردارند پیشنهاد آقای دکتر هادی حذف ماده 2 است نمایندگانی که با حذف این ماده موافق هستند قیام بفرمایند ( عده کمی برخاستند ) تصویب نشد . پیشنهاد بعدی را مطرح کنید . منشی ـ پیشنهاد بعدی حذف جزئی است که آقای حائری زاده داده اند که این عبارت ‹‹ و در این پرونده دادگاه حق رسیدگی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است ندارد ›› پیشنهاد حذفش را داده اند . محمد یزدی ـ قابل طرح نیست . این بحث شد و رأی نیاورد یعنی سه سطر آخر بحث شد رأی نیآورد . رئیس ـ کل آن بحث شد . حائری زاده ـ بسم الله الرحمن الرحیم ،( رئیس ـ آقای حائری زاده ، اگر دیروز طرح شده پیشنهاد حذف تان جزء این پیشنهاد بوده ) سه سطر آخر را جناب آقای رحمانی پیشنهاد حذف داده بودند بنده فقط آن عبارت آخر را پیشنهاد حذف دارم الان جزء است . رئیس ـ البته این ‹‹ جزء ›› را نمیتوانید مطرح کنید . پس لااقل خیلی بحث نکنید . حائری زاده ـ چشم من مختصر صحبت میکنم . رئیس ـ کوتاه بگوئید تا رأی بگیریم . یزدی ـ جناب آقای هاشمی ! حقشان بود که مطرح کنند . رئیس ـ ببینید ! ما همین الان هم که کل ماده را طرح کردیم معنایش این است که همه اجزایش هم هست . محمد یزدی ـ قبلا این قسمت مطرح شده . رئس ـ نه این قسمت مطرح نشده آقای موحدی هم میگویند مطرح نشده این قسمت آخر است یعنی آخرین جمله این قسمت است که مطرح نشده منتها ما خواهشی که میکنیم مختصر صحبت بفرمائید . حائری زاده ـ … من تقاضا کرده ام که این عبارت که در این پرونده ‹‹ دادگاه حق رسیدگی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است را ندارد ›› این عبارت از آخرش حذف بشود در عین حال مکاتبات مان را با شورای محترم نگهبان خواهیم کرد که واقعاُ این ماده با اصل 159 و با اصل 34 و اصل 156 استقلال قوة قضائیه و اصل استقلال قوة‌ مجریه اینها به هر جهت تعارض دارد و اصل 159 و اصل 34 اینها تعارض دارد مکاتبه با آنجا خواهیم کرد چون اینجا فایده نبخشید من احساس میکنم که کمیسیون اصل 90 یک مقدار مشکلاتی که با قوة‌ قضائیه و بعضی از مسؤولین داشته الان در قالب این طرح پیاده کرده و امضاء کنندگان را هم شما ملاحظه کنید در همین مسیر جلو میرود و آینده هم مشخص خواهد شد الان پیشنهاد کرده ایم که در این پرورنده دادگاه حق رسیدگی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است را ندارد ›› یعنی چه ؟ یعنی جلو کار یک دادگاه را میخواهیم بگیریم یک کسی یک شکایتی در یک دادگاه مطرح کرده میگوئیم آقا ! آن شکایت را حق ندارد رسیدگی کند یعنی ما داریم دخالت در قوة‌ قضائیه میکنیم تا وقتی که شکایت در کمیسیون دارد بررسی میشود هر دو نفری که با یکدیگر روی موضوعی دعوا دارند آن کسی که میبیند در دادگاه کارش دارد پیش میرود آن نفری که نظر دادگاه به ضررش تمام خواهد شد پیش بینی میکند فوری میآید در اصل 90 شکایت را مطرح میکند کار دادگاه را متوقف میکند این دخالت در امور قوة‌ قضائیه است و با اصل 156 که استقلال قوة قضائیه را مشخص کرده این عبارت تعارض دارد و با اصل 34 که دادخواهی حق مسلم هر فرد است ›› و افراد میتواند از دادگاه ها استفاده بکنند این را محروم کردیم و میگوئیم آقا !‌دادگاه نظر ندهد تا ما شکایت را رسیدگی کنیم در اینجا مطرح کردند که خیر ، منظور شکایتی است که همین موضوعی که در این ماده بحث شده است اینطور نیست در این پرونده دادگاه حق رسیدگی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است را ندارد ›› چرا ندارد ؟ یک شکایتی در کمیسیون مطرح است در دادگاه هم هست دادگاه نظرش را بدهد چرا ما جلو کار دادگاه را بگیریم ؟ این خلاف اصل قانون اساسی است و مداخله در قوة قضائیه است . لذا پیشنهاد حذف این عبارت را داده ـ ام . رئیس ـ آقای زواره ای به عنوان مخالف صحبت کنید . زواره ای ـ بسم الله الرحمن الرحیم یک مسائلی آقای حائری زاده گفتند که مثل موارد دیگر است گاهی ایشان یک ایراداتی میگیرند که چرا دیگران این طوری صحبت کردند مسائلی که اصلا ارتباط با  این قضیه نداشت ، خوب است دقت بکنند گفته ‹‹ دادگاه در این پرونده ›› چون این پرورنده دو ماهیت دارد یک شکایتی شده به کمیسیون اصل 90 از یک دستگاهی حالا یا مربوط به قوة مجریه است یا قضائیه یا مجلس بعد یک شکایتی اصل 90 دارد این دو ماهیت جدای از هم میشود شکایت اصل 90 این خواهد بود که جواب کمیسیون را در موعد ندادند یا دعوت را اجابت نکردند این یک دعوا یک پرونده است در این جا ( یک ماهیتش ) و یک ماهیت هم اصل قضیه است که به اصل 90 شکایت شده است در اینجا گفته میشود دادگاه وقتی که اصل 90 اعلام کرد به دادگاه که این تخلف از طرف مسؤول ذیربط صورت گرفته فقط باید به آن تخلف مسؤول رسیدگی 
کند حق ندارد این پرونده وارد ماهیت قضیه بشود و ماهیت قضیه جایش جای دیگری است . آن چیزی که اینجا میگوید این است که هم رد اینجا نباشد باز تغییر در ماهیت قضیه نمیدهد برای اینکه دادگاه ابتداء‌ و بدون اعلام شکایت حق ورود در قضیه را ندارد و نمیتواند وارد رسیدگی بشود باید شکایتی باشد اگر حقوقی است باید دادخواستی باشد اگر جزائی است باید اعلام جرمی باشد تا دادگاه وارد رسیدگی بشود ولی اینجا خواستند یک مقدار محکم کاری بشود فقط دادگاه در زمنیه تخلف مسؤول رسیدگی میکند و بودنش اینجا مفید تر از حذفش است . رئیس ـ آقای خلخالی موافق . صادق خلخالی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، همین طوری که آقای حائزی زاده فرمودند این ذیل با اصل قانون اساسی در چند ماده مختلف دارد و ایشان یک اشاره فرمودند البته این یک واقعیتی است ممکن است که از بنده یا از آقای زواره ای یا از آقای فهیم ا از آقای یزدی یک کسی یک شکایتی را در قوة قضائیه مطرح کرده ولی این کاملا رندانه است که بیایند یک شکایتی را هم در اصل 90 مطرح بکنند و بگویند چون در اصل 90 این مسأله مطرح است دادگاه حق رسیدگی را ندارد این مسأله این طور ها نیست چون آقای موحدی یک مطالبی را فرمودند من مجبور شدم جواب ایشان را بدهم این مسأله بعضی ها خیال میکنند که مسأله خط و  خطوط و این حرفها است این مسأله درست ینست ولی این طورها هم نیست که ما خود این اصل 90 را یک دادگاه مستقلی بکنیم هر چه که دلش میخواهد بکند و حتی هم جلو بعضی از پرونده های مطروحه و تقریباُ در شرف اتمام را هم جلویش را بگیرد . این مسلماُ یک اشکالات بزرگی را برای قوة‌ قضائیه برای قوة مجریه تولید میکند . این نمیشود اینطوری بحث کرد من عقیده ام این است هر چه که در این ماده 2 بحث میشود وضعی روشنتر میشود که واقعیتی است که ما می گوئیم درست هم هست خط و خطوط هم هست نه اینکه نباشد  شما یک طوری میگوئید که قوة‌ قضائیه را و قوة مجریه را در اینجا به کلی از بین میبرید و همة مسؤولین را دلسرد می کنید که بیاید و یک کسی دعوت کند آقای یزدی فرمودند که دعوت مستلزم این چنین است دعوت اگر کرد و آن شخص نیامد آخر لغت ‹‹ تخلف ›› خودش یک چیزی است که یعنی نمی خواهد جواب حسابی بدهد . در اینجا این جمله درست نیست ‹‹ در صورت تخلف و ثبوت جرم عدم پاسخگوئی ›› این از کجا که جرم مسلم است که جواب ندادن جرم است ؟ من میخواهم اینرا بگویم که بالاخره اگر یک پرونده ای طرح شده در دادگاه و دارند رسیدگی میکنند حتی مراحل آخر را سیر دارد میکند . بخواهند با یک شکایت قلابی بیایند جلو آن پرونده را بگیرند کما اینکه در امثال و نظایر در همین آخر مثال بود من باب مثل از یکی شکایت کرده بودند چه شده بود بعد بیایند یک شکایتی را در کمیسیون اصل 90 مطرح کنند جلویش را بگیرند و بگویند که خیر ، دادگاه حق رسیدگی ندارد این خلاصه درست نیست من هم با پیشنهاد حذف همان جملة‌اخیر موافقم . البته با حرف اصلش هم موافق ستم امیدواریم این دو سوم رأی که بنا شد بیاورد چون آئین نامه هست انشاء‌الله به اصلش هم رأی ندهند . رئیس ـ آقای مهاجرانی یا آقای یزدی یا آقای شوشتری دفاع کنند . مهاجرانی ( معاون نخست وزیر ) من چون مخالفم دفاع نمیکنم . رئیس ـ آقای یزدی بفرمائید . محمد یزدی ـ من در دفاع از این مسأله باز مطلب جدیدی ندارم جز تکرار همان فقط توجه و دقت آقایان هست . من خیال میکنم یک کمی به همین عبارت دقت بشود مطلب روشن است ببینید ! یک شکایتی از یک قوة‌ای به عنوان طرز کارش به اصل 90 میآید یعنی فرضاُ شکایت میکنند که بنده در موقعی که مجلس را داره می کردم آئین نامه را رعایت نکردم این شکایت میشود . شکایت از کار من یک پرونده آنجا تشکیل مشود بعد اصل 90 مطابق این ماده به او حق داده میشود که از بنده دعوت کند یا با بنده مکاتبه میکند بنده اگر جواب ندادم یا دعوت را نپذیرفتم اول باید اصل 90 ثابت کنند که بنده جواب ندادم یا نپذیرفتم همین طوری نمیتواند بگوید بنده دعوت کردم نیامدید بعد هم بیاید پشت تریبون من را محکوم بکند این طوری نیست باید اول ثابت کند که بنده جواب نامه اش را ندادم یا نرفتم آنجا توضیح بدهم که من آئین نامه را تخلف نکردم برای ثابت کردن این مسأله مرحله اول هست که اثبات عدم پاسخگوئی یا تخلف و جرم عدم پاسخگوئی با اصل 90 است بعد از اینکه اثبات شد دادگاه مجازات این تخلف را مشخص می کند یعنی میگوید شما که مرتکب این جرم شده اید پاسخ نامه اصل 90 را ندادید حضوراُ هم نرفتید توضیح بدهید مثال فلان مجازات را باید بکشید رد موقعی که دادگاه دارد مجازات این جرم را بررسی میکند نمی تواند اصل مسأله مورد شکایت را که آیا به آئین نامه عمل کردم یا نکردم رسیدگی بکند . از یک اداره ای شکایت میشود که آقا ! شما این مقدار اموال مورد نیاز مردم در اختیارت بوده موظف بودید توزیع بکنید و نکردید چرا نکردید ؟ این شکایت به اصل 90 میآید اصل 90 از مسؤول دعوت میکند مکاتبه میکند که بیاید توضیح بدهد برای توضیح دادن یا پاسخ نامه نوشتن تخلف میشود نمیآیند توضیح بدهند و پاسخ نامه را هم نمیدهند خوب ابتداء‌ همین طوری که نمیشود گفت حتماُ تخلف شده است که ! اصل 90 باید ثابت کند که ایشان جواب نامه را نداده اند یا ثابت کند که ایشان دعوت را اجابت نکردند بعد از اینکه ثابت کرد یک جرمی محقق شده است یعنی ‹‹ عدم پاسخگوئی ›› که این جا هم عبارت قید کرده است ‹‹ تخلف و جرم عدم پاسخگوئی ›› دادگاه مجازات این جرم را میخواهد مشخص کند این دادگاه حق ندارد به اصل آن جرم مورد شکایت که فلان جنس چرا توزیع شده است یا نشده است از قوة‌ قضائیه هم یک مثال به همین کیفیت بزنیم بنابراین دو تا دادگاه هست وقتی دو تا دادگاه شد این عبارت کاملا معنایش روشن هست که میگوید : ‹‹ و نتیجه را به کمیسیون اعلام نماید و در این پرونده دادگاه حق رسیدگی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است ندارد ›› یعنی آن شکایت اصلی که در اصل پرونده مطرح است این دادگاه است که میخواهد مجازات جرم عدم پاسخگوئی و عدم اجابت دعوت را مشخص کند نمیتواند به اصل آن شکایتی که مطرح است رسیدگی بکند مسأله هم خیلی روشن است اصل آن شکایت اگر اصل 90 بجائی نرسید و ارجاع به دادگاه داد آن موقع دادگاه باید رسیدگی بکند بنابراین خیلی روشن است و با حذفش شدیداُ مخالفم . رئیس ـ جناب آقای یزدی ! به هر حال یک شکایتی یک کسی مبلا فرض کنید از یک مأمور دولتی دارد و به کمیسیون اصل 90 میاید ‹‹ تا اینجا مطرح است ›› به هیچ دادگاهی دیگر نمیتواند مراجعه کند معنایش این است . محمد یزدی ـ اگر رفت جدا شکایت کرد جای دیگر دادگاه مطابق قوانین خود میتواند رسیدگی کند . رئیس ـ میتواند ؟ یزدی ـ بلی اگر شکایت جدا شده باشد ربطی به این ندارد . رئیس ـ پس این جمله را صریح بگوئیم ‹‹ در این پرونده ›› یعنی پرونده ای که آمده در کمیسیون . پس این عبارت را صریح بکنیم . یزدی ـ بلی مقصود همین است پرونده ای که در کمیسیون مطرح است ممکن اس در پایان معلوم بشود که واقعاُ اشکالی نبوده است . رئیس ـ حالا نبوده او به دادگاه شکایت کرده . یزدی ـ به دادگاه داده نمیشود . اگر او شکایت کرد آن بحث دیگری است تا وقتی که اینجا مطرح است این شکایت یآنجا رسیدگی نمیشود . زواره ای ـ اجازه میدهید توضیح بدهم ؟ رئیس ـ آن را توضیح بدهید که روشن بشود یک کسی فرض کنید از فلان مأمور شهرداری شکایت دارد که حق او را ضایع کرده است به کمیسیون اصل 90 میآید .یزدی ـ این شکایت اصل به اصل 90 نمی‌آید باید طرز کار باشد . رئیس ـ نه باز هم طرز کار است او بگوید مثال اینها این طوری عمل نکردند که بایستی میکردند به کمیسیون میآید شما این را توضیح بدهید تا در کمیسیون هست میتواند به دادگاه دیگر بدهد یا نه ؟ آقای زواره ای بفرمائید . زواره ای ـ حاج آقا ! من در آن مخالفت عرض کردم ( رئیس ـ من آنوقت توجه نکردم ) ملاحظه کنید یک شکایتی از طرز کار یک مأموری به اصل 90 میشود اصل 90در جریان رسیدگی به این نقطه میرسد که مسؤولی که از او شکایت شده ( مشتکی عنه ) جواب نمیدهد . خود این تخلف است این شکایت را
به دادگاه میدهد . فرض این است که این شکایت را از مسؤول به عنوان تخلف عدم پاسخگوئی یا عدم حضور میدهد به دادگاه . رئیس ـ به این عنوان نه . زواره ای ـ به این عنوان . رئیس ـ دی این پرونده که معنایش این نیست ! زواره ای ـ اجازه بفرمائید من عرض کنم . این را که در اینجا آمده این است ‹‹ به عنوان تخلف عدم پاسخگوئی ›› یا تخلف عدم حضور به دادگاه میدهد . دادگاه وقتی میخواهد رسیدگی کند به ماهیت دعوای شاکی نمیتواند رسیدگی کند برای اینکه در کمیسیون اصل 90 هنوز ثابت نشده که این تخلفی صورت گرفته یا نگرفته اما اگر خود آن شخص در یک مرجع دیگری رفت شکایت کرد آنوقت رسیدگی میکنند . رئیس ـ خیلی خوب . پس این را تصریح کنید . زواره ای ـ … حتی در خود آن دادگاه اگر قبلا شکایت کرده بادش شکایت مورد رسیدگی قرار می گیرد . اما صرف ارسال شکایت به استناد تخلف از عدم پاسخگوئی مجوزی برای دادگاه نخواهد بود که دادگاه وارد ماهیت اصل 90 است رئیس ـ خیلی خوب ، حالا با حرف آقای زواره ای دو نکته است آقایان توجه بکنند میخواهیم رأی بدهیم شکل به این صورت در میآید وقتی که مأموری را دعوت کردند به کمیسیون اصل 90 و نیامد و این جرم را دادند به دادگاه ( همین جرم را ) یعنی جرم نیامدن به کمیسیون را دادند به دادگاه این دادگاه از طریق این ادعا نمی تواند به ماهیت آن دعوای اولی بپردازد . پس باید اینجا یک جمله بنویسیم ‹‹ مگر در صورتی که خود اصل مسأله مستقلا در دادگاهی مطرح شده باشد ›› .( زواره ای ـ پرونده وقتی که میگوئید …) آخر عبارت که این نیست و در این پرونده دادگاه حق رسیدگی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است ندارد در این پرونده شامل این میشود که ولو در همان دادگاه قبلا مطرح شده باشد ( اعتراض چند تن از نمایندگان ) خوب حالا چرا تصریح نکنیم .؟ خیلی خوب حالا رأ میگریم ( خلخالی ـ مشخص نشد ) حالا به هر حال پیشنهاد حذف را رأ میگیریم ( محمد یزدی ـ مشخص است اگر رسیدگی کنند به عدم اجابت نمی تواند رسیدگی کند …) این را ما قبول داریم ولی تصریح کنیم که اگر مستقلا به دادگاهی مراجعه شده باشد قابل طرح است مگر این که شکایت رد ماهیت پرونده قبلا در دادگاه دیگر مطرح شده باشد ( محمد یزدی ـ در اصل کلی قانون داریم ) بلی، قانون داریم ولی این قانون چون تاریخش بعد است آنها را نسخ میکند حال همه اشکال آقایان این است یعنی نگرانی دارند که در این مدت کسی بتواند به خاطر طرح ( منشی ـ این جمله باید رفع ابهام شود ‹‹ دادگاه رسیدگی کننده به جرم عدم پاسخگوئی حق رسیدگی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است را ندارد ››) من میگویم بطور مستقل مطرح بشود حالا پس اجازه بدهید حالا ما اول حذف را مطرح کنیم اگر حذف رأی نیاورد آنوقت این تصریح به صورتی این رفع ابهام را میکند . پیشنهاد آقای حائری زاده این است که این جمله ذیل ماده (2) حذف بشود . ‹‹ و در این پرونده دادگاه حق رسیدگی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است را ندارد این دو تا را هم زیادی است . 182 نفر حاضر هستند . نمایندگانی که با حذف این جمله موافق هستند قیام بفرمایند ( عده کمی برخاستند ) تصویب نشد . حالا آن پیشنهاد رفع ابهام را آقای موحدی یک عبارتی داده اند . موحدی ساوجی ـ برای رفع ابهام عبارت به این صورت اصلاح بشود : ‹‹ و در این پرونده دادگاه رسیدگی کنند به جرم عدم پاسخ گوئی حق رسیدگی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است ندارد ›› ( یکی از نمایندگان درست است عین همین درست است مقصود کمیسیون هم همین بوده است ). رئیس ـ به ماهیت ›› را من میگویم اگر مستقلا مطرح شده دارد حالا عبارت را دوباره بخوانید . موحدی ـ ‹‹ و در این پرونده دادگاه رسیدگی کننده به جرم عدم پاسخگوئی حق رسیدگی ماهوی به شکایتی را که در کمیسیون مطرح است ندارد ›› رئیس ـ به اتهام عدم پاسخگوئی ( محمد خامنه ای ـ به جای رسیدگی ماهوی بنویسیم رسیدگی به ماهیت ) بلی رسیدگی به ماهیت مینویسیم خیلی خوب حالا این تعبیر اصلاحی را به رأی میگذاریم آقایان توجه بفرمائید دیگر روی این بحثی نمیکنیم رأی میگیریم یکصد و هشتاد و دو نفر حاضرند آقایانی که با این رفع ابهام که قرائت شد موافقند قیام بفرمایند ( اکثر برخاستند ) تصویب شد . رفع ابهام شد پیشنهاد بعد را مطرح کنید . منشی ـ پیشنهاد بعدی ، پیشنهاد مختصر عبارتی است از آقای شهرکی که گفته اند کلمه ثبت حذف بشود . شهرکی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، تبصره  ماده  این است که ‹‹ دبیر خانه موظف است نامه های طبقه بندی شده و مستقیم را بدون گشودن ثابت و در اختیار هیأت رئیسه کمیسیون قرار دهد ›› اصولا برادرانی که از کار اداری مطلع هستند هیچ نامه ای را نمیشود ثبت کرد مگر اینکه نامه را باز کرد یعنی بدون اینکه نامه باز شود البته این یک اصلاح اداری هست چیز مهمی نیست ولی نامه تا باز نشده ثبت نمیشود چرا که نامه ای که وارد میشود در دفتر اندیکاتور آن دستگاه یا اداره بایستی عنوان نامه ، ماهیت نامه ، شماره نامه نوشته شود و بعد داده شود برای رسیدگی و یک شماره وارده هم روی نامه میخورد حالا این شماره وارده را میاندازند و این ‹‹ ثبت ›› یک چیزی واقعاُ نا درست است اگر که اینجا گشودن نامه اجازه داده شده بود ثبت درست بد حالا که گشودن نامه اجازه داده نشده ثبت درست نیست و اصولا نامه های محرمانه جدای از نامه های عادی در یک دفتر مخصوصی ثبت میشود هیچ وقت نامه محرمانه را در دفتر دبیر خانه در دفتر اندیکاتور های عادی ثبت نمی کنند این یک کلمه اضافی و نادرستی است و وانگهی سوابق نامه های محرمانه در دفتر عادی میاید و این به راحتی در دسترسی افرادی قرار مگیرد که صلاحیت این نامه های طبقة‌بندی شده را ندارند که در اختیارشان باشد و این درست نیست یک مورد خلافی است و نبایستی اینجا باشد و من پیشنهاد حذفش را دارم اصلا این درست نیست اصلا این یک چیز عبارتی هم هست و باید برداشته شود . رئیس ـ خوب همین حالا نامه های طبقه بندی که وارد میشود به دفاتر رؤسا روی پاکت یک چیزی دارند خوب روی همان مینویسند پاکت را که باز نمی کنند که بله ؟ آقای یزدی لابد توجه داشتند نامة محرمانه بالاخره هر طبقه بندی هم داشته باشد بالاخره روی پاکت لابد یک چیزی هست دیگر همان را در دفتر مینویسند ( یکی از نمایندگان ـ ممکن است روی پاکت چیزی نباشد ) نداشته باشد آنها روی پاکت را مینویسند یعنی آنچه که ثبت میشود شماره پاکت است یک چیزی روی پاکت هست این مشکلی زیاد به وجود نمیآورد بالاخره یک جائی هم باید ثبت بشود اگر ثبت نکنند گم میشود ببینید این دو تا اشکال … خوب حالا ما داریم مخالفت میکنیم دیگر شما بحث جداگانه نمیخواهد بکنید شما فرمودید ما میگوئیم ببینید این را اگر بگوئیم باز نکنند و ثبت هم نکنند این جائی ثبت نشده گم میشود اگر بگوئیم که باز بکنند باز کردن بعضی از نامه های طبقه بندی شده را منشی ها حق ندارند باز بکنند باید مستقیم به دست طرف برسد . همینکه آقایان نوشتند چیز درستی است . شهرکی ـ اجازه میدهید عرض کنم حاج آقا در مورد دفتر خود جنابعالی اگر دبیر خانه نامه هائی را که برای شما میرسد ثبت بکند کار درستی نیست اما رئیس دفتر شما که مورد اعتماد شما هست و دفتر جداگانه ای هم دارد ثبت میکند ( رئیس ـ باز نمیکند ) ولی این الان به دبیر خانه اجازه داده میشود که ثبت بکند . رئیس ـ من مخالف پیشنهاد آقای شهرکی صحبت کردم موافق آقای شهرکی ؟ ( حائری زاده ـ من موافقم ) حائری زاده ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، آنچه که جناب آقای هاشمی فرمودند درست است بایستی یک اصلاح عبارتی بشود اگر صلاح میدانید که رسید پاکت را بدهد اما ثبت نمیتواند بشود یعنی فرمایش آقای شهرکی اینجا صحیح است موضوع نامه باید قید بشود فردا یک موضوعی را بگویند به اصل نود گفتیم طی این پاکت هم رسید گرفتیم اما داخل پاکت موضوع دیگر بوده است هم اعلام می کنند که این شمارة نامه طی این رسید به اصل نود و اصل شده هم موضوع نامه همانطور که آقای کیاوش فرمودند و آقای علوی تبار ، ممکن است در پاکت چیزی نباشد و مسأله ایجاد میکند بایستی پاکت که باز شد ثبت بشود اما رسید پاکت را بدهند ثبتش بعد از گشودن باشد به این صورت میشود اصلاح شود یعنی اصلاح عبارتی ( رئیس ـ با حذف ثبت که آن نظر شما تأمین نمیشود دیگر ؟) نه دیگر ثبت بعد از گشودن است رسید را بدهند ثبت هم بعد از گشودن 
یعنی مفهوم را رأی بگیرید به عنوان اصلاح عبارتی ، چون آقایان کمیسیون هم نظرشان همین است و با این مشکل اداری هم برخورد میکند رسید پاکت را میتوانند بدهند اما عنوان پاکت را نمیتوانند ثبت کنند یک خلاصه ای از نامه را ثبت میکنند شمارة نامه را   … ( رئیس ـ خیلی خوب ) فردا یک موضوعی در یک پاکتی میآید میگویند به اصل نود هم ابلاغ شده ولی داخل پاکت یک چیزهای دیگری بوده و یا داخل پاکت اصل موضوع نامه نبود میگویند آقا ابلاغ هم طی این رسید شده است درست هم میگویند داخل پاکت چیزی نبوده روی پاکت رسید داده اند . رئیس ـ بسیار خوب ، آقای یزدی شما موافقید با حذف کلمة‌ ثبت ؟( محمد یزدی ـ خیر ) پس بگوئید به عنوان کمیسیون . محمد یزدی ـ همان طور که رئیس محترم مجلس به عنوان مخالف فرمودند اگر یک نامة محرمانه ای میخواهد به یک جائی برسد نه متن نامه و نه شمارة پشت پاکت هیچ کجا ثبت نشود خوب روشن است که ارگ گم بشود هیچ کس مسؤول نیست و این دلیل نامنظمی هم هست اینجا حفاظت شده است از اصل مطلب که چون طبقه بندی شده است کسی که در دبیر خانه کار میکند باز نکند مطالبش را بخواند اما به هر حال امانت را در گرفتن و رساندن به مسؤول باید رعایت بند بنابراین حتماُ باید ثبت دفتر باشد که اگر یک روزی طرفی که نامه را آورده است گفت نامة من چطور شده ؟ بگویند که آقا اصلا چنین نامه ای اینجا نیامده است . بگوید شمارة ثبت دفتر در دست من است در چنین تاریخی و در چنین روزی با چنین شماره ای بنده نامه را تحویل ددم بنابراین کلمة ثبت حتماُ باید باشد و نظم کار را مشخص کند ( حایری زاده ـ ثبت پاکت ) بله ثبت پاکت است . رئیس ـ پیشنهاد آقای شهرکی این بود که به عنوان اصلاح عبارتی کلمة ثبت را از تبصرة  برداریم که آنطور میشود ‹‹ نامة های طبقه بندی شده  و مستقیم را بدون گشودن در اختیار هیأت رئیسه کمیسیون قراردهند ، حرف ‹‹و ›› هم حذف میشود کلمه ‹‹ ثبت ›› هم حذف میشود 180 نفر حاضرند آقایانی که با حذف کلمه ‹‹ ثبت ›› و حرف ‹‹ و›› و از این تبصره موافقند قیام بفرمایند ( عده کمی برخاستند ) تصویب نشد پیشنهاد دیگی هست ؟ منشی ـ پیشنهاد بعد از آقای حائری زاده است که در تبصرة‌(1) ماده 2 گفته اند کلمة رئیس حذف بشود . رئیس ـ آقای حائری زاده بفرمائید . حائری زاده ـ بسم الله الرحمن الرحیم در تبصره (1) آمده است که ‹‹ هر بخش میتواند با موافقت رئیس بکمیسیون در صورتی که مقتضی بداند از شاکی و مشتکی عنه برای ادای توضیحات و روشن شدن چگونگی موضوع دعوت به عمل آورد ›› برادران در هر بخشی معمولا دو تا یا سه تا عضو است این دو سه تا عضو از هر مسؤول کشوری اگر بخواهند دعوت کنند این واقعاُ چیز میشود یعنی قضیه در مجلس سبک میشود اجازه بدهید که با موافقت کمیسیون باشد اگر یک بخش از کمیسیون اصل نود ، دوتا سه تا نماینده می خواهند آقا از رئیس جمهور دعوت کنند ، یا از اعضاء‌شورای عالی قضائی دعوت کنند این با موافقت کمیسیون باشد که کمیسیون هم از یک وزنه ای برخوردار باشد فقط نوشته اید با موافقت رئیس من پیشنهاد کردم که این کلمة رئیس حذف بشود اگر هر بخش از کمیسیون اصل نود میخواهد از افراد کشور دعوت بکند با موافقت کمیسیون باشد رئیس تنها نباشد یعنی در کمیسیون مطرح میکنند آقا موضوع مهم است میخواهیم از فلان عوض شورای عالی قضائی یا فلان عضو شورای نگهبان یا مجلس یا کی میخواهیم دعوت کنیم این باعث می شود که کمیسیون رویش نظر بدهد که بعد هم بگویند بله موضوع مهم است بله دعوت کنیم و لازم هم هست یعنی یک اکثریتی نظر بدهند یعنی یک دو سه دقیقه رویش بحث بشود کمیسیون نظر بدهد نظر رئیس تنها باشد . رئیس ـ بله متشکرم . منشی ـ مخالف آقای موسوی تبریزی موافق آقای عابدی . سید ابوالفضل موسوی تبریزی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، برادرمان می دانند که اگر یک کسی و یک چیزی را بخواهند در کمیسیون مطرح بکنند آن هم یک چنین کمیسیونی که حداکثر 30 نفر و ماکزیموم افرادی از نماینده در آنجا هست اگر بخواهند دعوت از شخص را بیاورند در کمیسیون مطرح بکنند . مسأله را توضیح بدهند بعد مخالف صحبت بکند موافق صحبت بکند حرفهای ضد و نقیض گفته بشود بعد رأی گیری بشود ای بسا مطالب طوری است که هم از نظر فوریت و هم از نظر آمدن یک نفر مسأله حل خواهد شد دیگر نیازی ندارد کمیسیون تشکیل بدهند آن وقت مسأله را مطرح بکنند آیا دعوت لازم هست یا لازم نیست آیا صلاح هست یا صلاح نیست ؟ مخالف و موافق صحبت بکند . شما چرا به آن فرد عالی اش میبرید بیائید از افراد به اصطلاح پائین تا افراد بالا و مابنهما متوسط را هم در محاسباتتان حساب بکنید اگر یک وقت کمیسیون اصل 90 تشخیص داد از یک مدیر کل فلان استان دعوت بکند ، از یک رئیس فلان اداره دعوت بکند برای اینکه توضیحات از او بخواهد اینجا را هم بگوئید آیا اینجا هم لازم هست باید ببرد در کمیسیون مطرح بکند ؟ کمیسیونی که هر دقیقه هزینه اش برای ملت و مردم چقدر است این را مطرح بکند تا اینکه چیز باشد . پس بنابراین شما آن عالی العال را اگر خواستند نخست وزیر را مثلا دعوت بکنند ، و ما بینهما متوسط تمام این ها را حساب بکنید . اینها در کمیسیون حساب شده است البته مسأله را اینطور بردن به آن مقامات بالائی مملکت اتفاقاُ در طول تاریخ تکون کمیسیون اصل 90 پرونده ه های خیلی کم نسبت به افراد بالای مملکتی هست ،( مثلا شکایت هائی ) والا همان عادی ها و متوسط هست و از این حرفها پس اجازه بدهید اینجا رئیس همچو اختیاری داشته باشد اگر آن واحد صلاح بداند از شخصی دعوت بکند او بتواند دعوت بکند . منشی ـ آقای عابدی موفق . عابدی ـ بسم الله الرحمن الرحیم . نمایندگان محترم توجه داشته باشند رئیس کمیسیون ( هر کمیسیونی ) برای ادارة جلسات کمیسیون است نه برای اینکه چه برنامه ای باید در کمیسیون مطرح بشود تنها رئیس کمیسیون تصمیم بگیرد این خلاف است و یک نوع قدرت گرائی هم هست یعنی اگر تمام اعضاء‌کمیسیون اصل 90 موافق باشند که فلان کس باید دعوت بشود بیاید کمیسیون رئیس کمیسیون میگوید نه ، نباید دعوت بشود . آیا تمام آراء آن 30 نفری که در کمیسیون اصل 90 هستند باید هیچ ترتیب اثری داده نشود ؟ دوم اینکه گفته هر بخش اگر کمیسیون اصل 90 برای بخشهای مختلفی است گفته هر بخش با موافقت رئیس کمیسیون . حالا اگر بنا است که بخشهای مختلف به برنامه های مختلف رسیدگی کنند ، به قسمتهای مختلف رسیدگی کنند به مسائل مختلف رسیدگی کنند . خوب ، خودشان تصمیم بگیرند رئیس کمیسیون فقط برای نظم دادن به جلسات کمیسیون است ، برای این است که جلسات کمیسیون را اداره بکند والا رأی رئیس کمیسیون با رأی نماینده عضو کمیسیون هیچ تفاوتی با همدیگر ندارد . کما اینکه رئیس مجلس شورای اسلامی یک رأی دارد سایر اعضاء مجلس شورای اسلامی هم مثل رئیس مجلس یک رأی دارند . اینجا چطور است که مصوبه مجلس باید با اکثریت آراء مجلس باشد یا در هیأت رئیسه مجلس یک برنامه ای که میخواهد مطرح بشود اعضاء هیأت رئیسه مجلس تصمیم میگیرند ، نه رئیس محترم مجلس . این است که در کمیسیون اصل 90 هم همة اعضاء باید رأی بدهند که آیا این باید دعوت بشود نشود اگر این باشد هر چه که رئیس کمیسیون  اصل 90 صلاح بداند دعوت میکند ، هر چه را صلاح نداند دعوت نمی کند و سایر اعضاء کمیسیون اصل 90 دیگر آنجا حضورشان برای دعوت کردن یا نکردن هیچ اثری نخواهد داشت و تازه مجلس و کمیسیونها اصلش و مبنایش بر مشورت است مبنایش بر این نیست که یک فرد حکومت براند ، یک فرد حکومت بکند و تصمیم گیری بکند اصل مبنای مجلس و کمیسیون مجلس بر مشورت گذاشته شده است بنابراین پیشنهاد برادرمان آقای حائری زاده پیشنهاد به جائی است ، اهمیت دادن به نمایندگان کمیسیون و مجلس است و پیشنهاد به جائی است و حذف رئیس کمیسیون کار به جائی خواهد بود والسلام . رئیس ـ آقای شوشتری توضیح بفرمائید . اسماعیل شوشتری ( مخبر کمیسیون قضائی )ـ در مورد پیشنهاد آقای عابدی مطلبی را فرمودند ه آن با این پیشنهاد تأمین نمیشود آن خارج از موضوع است که هر بخش خودش بتواند دعوت بکند . پیشنهاد حذف کلمه ‹‹رئیس ›› است یعنی بحث سر این است تکه یک بخش وقتی میخواهد از شاکی یا مشتکی عنه دعوت بکند با موافقت کمیسیون باشد یا با موافقت رئیس
کمیسیون باشد بحث در این بود توضیحاُ عرض میکنم که دو تا دعوت داریم یک دعوت در متن ماده بود که اگر تخلف م کردند جرم محسوب میشود ، آن دعوت توسط کمیسیون است در سطر دوم ماده دارد این کمیسیون میتواند جهت کسب اطلاعات کافی از مسؤولین مذکور در آن ماده دعوت به عمل بیاورد ›› پس آنجا کمیسیون است . اما در مورد تبصرة‌1 نمایندگان محترم اطلاع دارند که کمیسیون به دو واحد تقسیم میشود و هر واحد هم میتواند بخشهای مختلفی داشته باشد هر بخش میتواند با موافقت رئیس کمیسیون از شاکی یا مشتکی عنه ، آنهم فقط برای توضیحات دعوت بکند باز این دعوت هم آن احکامی را که دعوت در ماده برایش بار است ، برایش بار نیست ، ممکن است دعوت بکند شاکی نیاید اینجا دیگر تخلف جرم نیست و مجازاتی برایش تعیین نشده است بنابراین ماهیتاُ دوتا است در این مورد طبعاُ یک کسی شکایت کرده به کمیسیون بتشخیص میدهد که از شاکی دعوت بکنند توضیحاتی از او بخواهد لازم هست که در این مورد از شاکی دعوت بشود خوب اتفاقاُ در کمیسیون باید بیائیم جلسه کمیسیون اصل 90 را تشکیل بدهیم بعد در کمیسیون مطرح بشود رأی گیری بشود که آقا از این شاکی دعوت بشود بیاید یک مقدار توضیح بدهد یا نه ؟ این لزومی ندارد که کمیسیون را برای این کار تشکیل بدهیم رئیس کمیسیون وقتی موافقت کرد بتوانیم دعوت در ماده با کمیسیون است اما اینجا دعوت برای توضیح از شاکی و مشتکی عنه است یعنی اگر شاکی و مشتکی عنه به دعوت هم پاسخ مثبت ندادند هیچ مشکلی برایشان نیست اجباری نیست دعوتی کرده اند اگر شاکی خواست بیاید و شرکت بکند میآید شرکت میکند اگر نخواست شرکت نمیکند پس این جدای از آن است و نیازی هم نیست آن مقدار از اهمیت را هم حائز نیست که بگوئیم کمیسیون در اینجا تصویب بکند موافقت رئیس کافی است . رئیس ـ آقا موحدی پیشنهاد را مشخص کنید . منشی ـ پیشنهاد حذف کلمه ‹‹ رئیس ›› از تبصره 1 است . رئیس ـ یعنی گفته اند بشود ‹‹ با موافقت کمیسیون ›› بسیار خوب ، 180 نفر حاضرند موافقان با حذف کلمه ‹‹ رئیس ›› قیام بفرمایند ( عده کمی برخاستند ) تصویب نشد آقای حائری زاده یک تذکری داده اند که مشتکی عنه غلط مشهود است و باید بشود ‹‹ مشتکی علیه ›› این مشتکی عنه غلط نیست حالا مشتکی علیه هم ممکن است درست باشد ولی مشتکی عنه غلط نیست و اصلا در تعبیرات فقه و همه اینجاها هم مشتکی عنه است . و یک تذکر قانون اساسی داده اند که در بحث دیروزشان مطرح کرده اند و دیگر نمیتوانیم  آن را مطرح بکنیم چون یک بار مطرح کرده اند و رأی نیاورده است . من یک تذکری میدهم بعد آقایان که میخواهند رأی بگیرند آقایان این موردی را که خدمتشان هست بخوانند چون جمعی از نماینده ها از صبح تا به حال مراجعه میکنند و مدعی هستند که این آئین نامه مجلس است و احتیاج به دو سوم رأی دارد . من حالا خودم که خواندم مخلوط می بینم بعضی جاهایش آئین نامه ای است ، قسمتهای زیادی از آن هم غیر آئین نامه ای است ( یزدی ـ جوابش را ما داده ایم ) به هر حال در نهایت ممکن است به این برسد که آقایان از مجلس بپرسند که آئین نامه هست یا نیست آقایان آمادگی ذهنی داشته باشند چون دیگر بحث نمیشود سؤال میکنند آقایان جواب بدهند رأیشان را اظهار کنند . الان هم ما نمی خواهیم مطرح کنیم فرصتی میدهیم که آقایان بخوانند خودشان مطالعه کنند ببینند در اینها چیز غیر آئین نامه هست یا آئین نامه ای است . حائری زاده ـ ماده 43 آئین نامه را ببینید . … رئیس ـ حالا این را وقتی که مطرح شد بگوئید . من تا اینجا موافقت کردم که از خود مجلس بپرسند یعنی این اختلاف نظر هست اگر مجلس گفت آئین نامه نیست دیگر بحثی نکنیم ( حائری زاده ـ توضیح باید بدهند ) خیلی خوب موقع بحثش چون این پیشنهادها حذف و جایگزینی و اینها مشکلی ندارد پیشنهاد بعد را بخوانید . منشی ـ پیشنهاد بعدی از آقای موحدی کرمانی است که گفته اند کلمه ‹‹ مشتکی عنه ›› از این تبصره حذف بشود . موحدی کرمانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، همین مذاکراتی که الان در رابطه با پیشنهاد حذف رئیس کمیسیون بود اگر آقایان توجه کرده باشند برای روشن شدن پیشنهاد من کافی هست توضیحی که مخبر محترم کمیسیون دادند گفتند ما دو نوع دعوت داریم یک دعوت در متن ماده هست و یک دعوت در تبصره 1 هست و این دو نوع دعوت را وقتی خواستند توضیح بدهند معلوم شد که در تبصره 1 فقط شاکی مطرح است والا مشتکی عنه همان دعوت اصل ماده است . یک دعوت از مسؤولین میشود که از آنها شکایت شده و یک دعوت از شاکی میشود . ما قبول داریم دعوتی که از شاکی میشود اینقدر طول و عرض ندار که کمیسیون تشکیل بشود و موافقت کمیسیون در این رابطه جلب بشود یعنی کافی است برای دعوت از شاکی خود بخش اقدام کند و رئیس کمیسیون هم موافق باشد . برای اینکه اگر بخواهد این مطرح بشود در کمیسیون خیلی طول میکشد اما دعوت از مشتکی عنه که خود همان دعوت از مسؤولین به اینکه در کمیسیون مطرح بشود و اعضاء کمیسیون حضور داشته باشند و با تصمیم اکثریت از آنها این دعوت انجام بگیرد بنابراین پیشنهاد بنده این است که کلمه مشتکی عنه حذف بشود اینطور میشود :‹‹ که بخش میتواند با موافقت رئیس کمیسیون از شاکی برای توضیحات دعوت کند .›› اما در رابطه با دعوت از مشتکی عنه که همان مسؤولین باشند انجام باید خود کمیسیون تصمیم بگیرد والسلام . منشی ـ آقای زوراره ای مخالف . زواره ای ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، جناب آقای موحدی دلیلی بر اینکه باید کمیسیون تشکیل بشود ارائه نفرمودند فقط فرمودند که مسؤول وقتی هست بهتر این است که کمیسیون تشکیل بشود و در کمیسیون مطرح بشود و بعد دعوت بشود علت این برای بنده مجهول است که چرا چه فرق است ؟ مگر نه اینکه ما در قانون اساسی مان انسانها را مساوی میدانیم ؟ از دو حالت خارج نیست یکی شکایتی که مطرح میشود یا شکایت ، شکایت حقی است و مسؤولی متخلف است یا انسان متخلف چه اشکالی دارد که بیاید و جواب بگوید ؟ اگر متخلف نیست میگویند آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است چه واهمه ای دارد از اینکه وزیر یا مدیر کل یا مسؤول یک تشکیلاتی بلند بشود بیاید در کمیسیون اصل 90 و اما ما شأن انسانها را بر اساس معتقدات مان بر اساس تقوای انسانها میدانیم ‹‹ ان اکرمکم عند الله اتقیکم ›› نه این که چو رئیس هست چون وزیر هست همه محترم هستند انسانهای معمولی هم محترم هستند مگر فرقی هست ؟ یکی از مظاهر مبارزه با نظامات طاغوتی همین است که فرقی بین انسانها نباشد چه دلیلی دارد که ما بگوئیم آقا چون کسی وزیر شد چون کسی مدیر کل شد این یک امتیازاتی بر دیگر مردم پیدا میکند و از این شخص نباید دعوت بشود و دعوت از او مستلزم تشریفات است . نه چنین چیزی نیست کمیسیون اصل90 از نمایندگان محترم مجلس تشکیل شده و نمایندگان کسانی هستند که بالاترین مسؤولین قوة اجرائی را از نخست وزیر و وزراء اینها خودشان برگزیده اند چطور نماینده حق نداشته باشد مثال رئیس یک بخشی نتواند دعوت کند . اینکه ما عینک بد بینی به چشممان بزنیم و بگوئیم که حتماُ خدای نکرده از آن طرف بخواهد وهنی برای او باشد از این طرف را هم در نظر بگیریم که ممکن است در شکایتی که شده و جوابی کتبی که داده شده یک توهماتی به زیان مسؤول وجود داشته باشد . در حالی که اگر از مسؤول دعوت کنند بیاید و حضوراُ توضیح بدهد قضیه را روشن کنند که این مسؤول سوء نیتی نداشته به خاطر مصالح کشور ، به خاطر مصالح تشکیلاتش ، به خاطر مصالح انقلاب این قدرم را برداشته است این قدمی که برداشته ممکن است مخالف مقررات قانون باشد اما در اصل به نفع نظام و در جهت مصلحت نظام این قدم را برداشته است چرا ما به این طرف قضیه نیندیشیم چرا به این طرف قضیه فکر نکنیم که اگر مسؤول آمد و توضیح داد قضیه روشن بشود بر کمیسیون و بفهمند که سوء نیتی در کار نبوده است . مدام از طرف قضیه فکر کنیم که اگر مسوول نیامد فوراُ او را میفرستند … بنابراین حضور او ( اگر لازم تشخیص دادند مانعی نداد فرق بین انسانها نیست فرقی بین شاکی و متشکی عنه نیست  … من در این فرصت میخواهم استفاده کنم باز عرض کنم محضر جناب آقای موحدی
و سایر برادران …  ( موحدی کرمانی ـ از مسؤولین هم دعوت بشود برای کمیسیون ؟) بلی همین را الان میخواهم عرض کنم که کمیسیون اصل 90 در صورتی طرف شکایت میکند که به همة مراجع پیش ببنی شده مراجعه کرده احساس میکند حقش تضییع شده . علت اینکه خبرگان ملت این اصل را پیش بینی کرده اند برای این است که تصور این هست که در مراجع رسیدگی دیگر تحت نفوذ قرار بگیرند ولی آنها فکر کردند که مجلس جائی است که تحت نفوذ و ذیصلاح مراجعه کردند  نتیجه ای نگرفتند آخرین جائی که تحت نفوذ هیچ جا قرار نمیگیرد بنابراین گفته اند اگر افراد به مراجع قضائی و ذیصلاح مراجعه کردند و نتیجه نگرفتند آخرین جائی که تحت نفوذ هیچ جا قرار نمیگیرد اینجا مجلس است مجلس رسیدگی میکند اگر واقعاُ حقی از یک کسی تضییع شده این حق را بتواند دستگاهها را وادار کند که به ذیحق بدهند . بنابراین دی این قسمت هم لازم است به این مطلب عنایت بشود و اینکه رئیس بخش مسؤول بخش ، یک نماینده مجلس از وزیری که خودش به او رأی داده یا از مدیر کلی که منصوب وزیر هست یا پائین تر اگر دعوت کرد نه کسر شأن است شأن انسانها در فضیلت در تقوایشان است و فکر میکنم در مقام و موقعیتشان نیست ، همین قضیه را استاد بزرگوار ما جناب آقای موحدی هم خودشان اعتقاد دارند . منشی ـ موافق ؟ ( اظهاری نشد ) موافقی ندارد . نایب رئیس ـ آقای مهاجرانی تشریف بیاورید . یزدی ـ اگر موافق ندارد که بحث نمیشود . چون موافق ندارد مخالف هم اصلا نمی بایستی صحبت کند . نایب رئیس ـ مخالف میتواند صحبت کند ولو اینکه موافق هم نباشد . حائری زاده ـ حاج آقا من موافق هستم ولی صحبت نمیکنم . نایب رئیس ـ خوب حالا اگر موافق دارد صحبت کنید که نماینده دولت هم بتوانند صحبت کنند و هم بشود رأی گیری کرد . حائری زاده ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، ملاحظه بفرمائید تبصرة 1 را من مجدد میخوانم : هر بخش میتواند با موافقت رئیس کمیسیون ( حالا که ‹‹ رئیس ›› هم که حذف نشد و ماند ، هر بخش از کمیسیون هم شامل دو سه نفر هستند › در صورتی که مقتضی بداند از شاکی و متشکی عنه برای ادای توضیحات و روشن شدند چگونگی موضوع دعوت به عمل آورد . ›› جناب آقای موحدی فرموده اند که ‹‹ متشکی عنه ›› را حذف کنند . اگر قرار میشد که رئیس حذف میشد و با نظر کمیسیون بود از یک وزنه بیشتر برخوردار بود . بعضی از بخشهای کمیسیون اصل 90 حتی بعضی از بخشها 5 نفر دو نفر سه نفر عضو داشته باشد در آن صورت با نظر دو نفر نماینده به اضافه رئیس کمیسیون سه نفر ، میشود فردا رئیس دیوانعالی کشور را یا بزرگترین مقامات کشور را یا رئیس جمهور را … شما قانون را تا بخواهید عوضش کنید زمان میبرد فردا مشکلات خواهد داشت تالی فاسد دارد . شما از کسی که شاکی است دعوت کنید هر گونه توضیحی که میخواهد بدهد بدهد . اما در مورد کسی که مسؤول اجرائی کشور هست فردا با این قانون کسی واقعاُ تن زیر بار کار اجرائی نمیدهد که هر روز او را به شعبه کمیسیون بکشانند در یک بخش کمیسیون بکشانند . یعنی واقعاُ پیشنهاد آقای موحدی کرمانی شایسته است که این کسی که از او شکایت شده پاسخ کتبی میدهد مدارک میفرستد و دیگر او را با نظر رئیس کمیسیون مرتب به کمیسیون برای ادای توضیحات دعوت نکنند اگر لازم شد خود کمیسیون دعوت میکند و با نظر رئیس کمیسیون و یکی دو نفر در بخش مینشینند تمیم میگیرند ممکن است شتابزده هم باشد این باعث بخشهای مختلف از مقامات مختلف کشور و از وزارء‌ و از مسؤولین و از مقامات بالای قوة قضائیه دعوت به عمل آمد خود به خود کار سبک میشود و بعد آن قدرت اجرائی اش را هم از دست میدهد . به هر جهت پیشنهاد شده که مشتکی عنه ›› حذف بشود آن کسی که شکایت شده پاسخ کتبی میدهد ، مدارک میفرستد ، نماینده اش را میفرستد ، معاونش را میفرستد اگر بخواهند خود مقامات بالای کشور را دعوت کنند با نظر کمیسیون باشد چون شما رئیس را که حذف نکردید پس اینجا کلمه ‹‹ مشتکی عنه ›› از این عبارت حذف بشود . نایب رئیس ـ آقای شوشتری یا نماینده دولت توضیح بدهند . مهاجرانی ( معاون نخست وزیر ) ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، با پیشنهاد حذف ‹‹ مشتکی عنه ›› آقای موحدی کرمانی ما موافق هستیم با این توضیح که شکل صورت مسأله که شاکی و مشتکی عنه در کمیسیون دعوت شده اند . مسؤول بخش یعنی یک نماینده با رئیس کمیسیون اصل 90 صحبت کرده که فردی از دادستان کل کشور شکایت کرده ، فردی از نخست وزیر یا وزیر یا مسؤول اجرائی شکایت کرده حالا میخواهیم اینها را دعوت بکنیم بعد یک نماینده نشسته که مسؤول بخش هست آن طرف هم یک مسؤول عالی قضائی یا اجرائی نشسته اند با فردی که نوعی شکایت از آنها دارد ضمن اینکه این بحثهای انسانی و عدالت خواهی که آقای زواره ای مطرح کردند خود ما هم با اینچنین بحثی مخالف نیستیم ولی در آن جهت شکل درست اجرائی کار و حفظ تعادل در امور جامعه اگر این جور باشد چرا ما آمدیم در خود قانون اساسی برای بعضی از موقعیتها یا بعضی از مقامات یک وجه خاص قائل شده ایم ؟ آیا این به این معنی است که آنها مثلا انسان تر هستند یا بایستی با آنها با یک وجه عدالت خواهانه دیگر عمل کرد ؟ این است که به این شکل من معتقد هستم عملا آن صحنه ای که مسؤول یک بخش دعوت میکند از شاکی و مشتکی عنه و بعد میخواهد بررسیبکند اگر هم اسمش را لفظش را ما عوض بکنیم در واقع کمیسیون اصل 90 تبدیل به یک محکمه قضائی خواهد شد من بی ـ لطف ندیدم که نظری که حضرت آیت الله مشکینی رئیس خبرگان رهبری که آن موقع عضو خبرگان قانون اساسی بودند در مورد این اصل مطرح کردند خدمت نمایندگان محترم به عنوان در واقع موضعی که ما می پسندیم عرض بکنم ایشان مطرح کرده اند چه یک فرد کارگر ساده باشد و چه رئیس جمهور بنابراین هر فردی حق دارد نماینده یا همة نمایندگان را استیضا‍‌‍‌ح کند ›› نسبت به مجلس گفته اند بر حفظ همان اصول انسان خواهی ‹‹ و از آنها اگر شکایتی دارد شکایت کند ›› که نسبت به دولت و دستگاه قضائی هم ما معتقد هستیم و مرجع در اینجا دادگاه صالح هست راجع به دولت شکایت را باید به دادگاه صالح ببرد حتی راجع به شورای نگهبان هم شاکی میتواند شکایتش را به دادگاه صالح بدهد بنابراین شکایت از قضات به چه مناسبت به نمایندگان رجوع شود ؟ تمام این شکایتها باید به دادگاه صالح برود . ار از خود قضات شکایتی بود آنوقت باید به شورای رهبری مراجعه کند . بنابراین این اصل اصلی است که ریشه اسلامی ندارد و باید حذف بشود موضعی بوده که البته ایشان به عنوان عضوی از خبرگان داشته … میر جعفری ـ اخطار قانون اساسی دارم . نایب رئیس ـ آقای مهاجرانی اجازه بدهید ، آقای میر جعفری بفرمائید . میر جعفری ـ اصل بیستم قانون اساسی ـ همة افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همة حقوق انسانی ، سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، با رعایت موازین اسلامی برخوردارند ›› اینجا ما … نایب رئیس ـ این مخالفت است یا اخطار قانون اساسی است ؟ چه میخواهیم نتیجه بگیرید ؟ میر جعفری ـ اخطار قانون اساسی است ( نایب رئیس ـ که چه ؟!) پیشنهاد این است که در اینجائی که کمیسیون میخواهد این آقای شاکی را دعوت کند مشتکی عنه را دعوت نکند چرا ؟ شاید شاکی یکی شکایت دیگری کرده و به مشتکی عنه نمیخورد مشتکی عنه بیاید در حضور کمیسیون جواب شاکی را بدهد و ما میخواهیم شاکی را دعوت کنیم و مشتکی عنه را دعوت نکنیم . اینجا از قانون اساسی تخلف است  یکی دیگر برای اینکه باید در حمایت قانون همانطور که شاکی را برای توضیح دعوت میکنیم مشتکی عنه هم برای توضیح حاضربشود . و اما اینکه آقایان میفرمایند رئیس دیوانعالی کشور و چه … اصل صد و دوازدهم در قانون اساسی جوابش را میدهد : ‹‹ رهبر یا اعضاء شورای رهبری در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی باشد رئیس دیوانعالی کشور یا مثال یک مسؤول دیگر فرقی ندارد . نایب رئیس ـ آقای مهاجرانی دنباله صحبتتان را بفرمائید ضمناُ میتوانید جواب ایشان را هم بدهید . مهاجرانی ( معاون نخست وزیر )ـ البته بخشی از مسائل را همیشه زمان حل میکند این جور نخواهد بود که همیشه برادران نماینده نمانیده باشد یا حتی مسؤولین
اجرائی همیشه مجری ‹‹ بر من است امروز و فردا بروی است ›› و روزی هم خواهد بود که برادر نماینده ای که عضو کمیسیون اصل 90 هم خواهد بود ممکن است مشتکی عنه باشد و بعد در عمل ببیند که چگونگی یک کار اجرائی با نقش داشتن در امور اجرائی و اداره کشو چه مقدار دشوار هست در هر حال مورد نظر من این بود که این شکل برخورد کمیسیون اصل 90 که مسؤول یک بخش با موافقت یک نفر که رئیس هست به این شکل بتواند با عالی ترین مقامات اجرائی و قضائی کشور بر خورد بکند به مصلحت نیست و در اجرایش هم چه مقدار موافق خواهد بود قابل تردید هست و السلام . نایب رئیس ـ آقاش شوشتری بفرمائید . اسماعیل شوشتری ( مخبر کمیسیون قضائی )ـ لازم دیدم در اینجا توضیحاتی خدمت نمایندگان محترم عرض بکنم مخصوصاُ پیشنهاد دهنده محترم هم توجه بفرمایند شاید انشاء الله قانع بشوند و پیشنهادشان را پس بگیرند . در واقع توضیح این نکته ضروری است اولا نمایندگان محترم توجه بفرمایند که مشتکی عنه در اینجا همان مسؤولین و مأمورین مذکور در ماد واحده مصوب 59 است غیر از آن دیگر ما مشتکی عنه نداریم پس در حقیقت همان مسؤولین و مأمورین هستند از قوای سه گانه ، سازمانها و نهادها و شرکتهای وابسته به دولت ، اما دعوت ، دو دعوت است . یک دعوت از مسؤولین مامورین برای کسب اطلاعات است که آن دعوت باید با تصویب کمیسیون باشد و اگر آن دعوت را جواب ندادند مسؤولند تخلف است و مجازات دارد که این در ماده 2 ذکر شد . اما یک دعوت در تبصرة‌1 است . گر چه مشتکی عنه در این تبصرة 1 همان افراد هستند اما سنخ دعوت فرق میکند اینجا بخشی تشخیص میدهد برای ادای توضیحات از مسوولی دعوت به عمل میاورد ، بیاید توضیح بدهد که قضیه چه هست ؟ که اگر آن مسؤول هم نیامد اجابت نکرد تخلف نیست جرم نیست ( این دعوت دوم ) خوب از رئیس یک ادای شکایت شده رئیس اداره را دعوت میکنند که آقا تشریف بیاورید اینجا توضیح بدهید شاید با آمدن توضیح دادن اصلا مسأله حل بشود و به آنجا نکشد که کمیسیون از او دعوت کند چنانچه دعوت را پاسخ مثبت ندادند بعد تخلف محسوب بشود و بعد جرم محسوب بشود یعنی دقیقاُ حذف مشتکی عنه در اینجا مشکل ایجاد میکند برای اینکه اگر از اینجا حذف کردیم یعنی بخش نمی تواند از مشتکی عنه برای توضیح دعوت بکند بعد مسأله هم برایش روشن نمیشود طبعاُ به نظر بخش مسوول را محکوم میکنند میرود به کمیسیون و کمیسیون برای ادای توضیحات دعوت میکند اگر نیامد آنوقت تخلف است و جرم است و زندان دارد پس این یک مرحله ای صرفاُ دوستانه است که دعوت میکنند بیاید توضیحی بدهد مسأله روشن بشود که اگر این دعوت را هم پاسخ ندهد هیچ تخلفی و جرمی هم نیست لذا بودن این یک مرحله ای برای روشن شدن مسائل است پس با توجه به اینکه مشتکی عنه در اینجا همان مأمورینند اما دعوت در ماده 2 دعوت با تصویب کمیسیون است اگر مسؤول نیاید تخلف است و جرم ، دعوت در تبصرة‌1 دعوت بخش است آن هم برای ادای توضیحات است اگر هم نیامد هیچ مسأله ای برایش نیست مثل اینکه از شاکی دعوت میکند . شاکی نمیآید خوب نیامد که نیامد ، هیچگونه تخلفی هم نیست و جرمی هم نیست اگر وزیری مسوولی هم دعوت کردند دلش خواسته بیاید برای روشن شدن توضیح بدهد چه بهتر و اگر نیامد هم تخلفی و جرمی هم نیست و ما فکر میکنیم بدون این در اینجا بهتر است . موحدی کرمانی ـ این نیامدن به کمیسیون جرم یاست یا نیست ؟ اسماعیل شوشتری ( مخبر کمیسیون )ـ ببینید جناب آقای موحدی ! عرض کردم در سطر دوم ماده 2 میگوید :‹‹ این کمیسیون میتواند جهت کسب اطلاعات کافی از مسوولین مذکور در آن ماده دعوت یا مسقیماُ با آنها مکاتبه کند ›› پس اولا باید کمیسیون دعوت بکند صدق بکند که کمیسیون دعوت کرده یک بخش اگر دعوت بکن با موافقت رئیس کمیسیون این را نمیگویند کمیسیون پس کمیسیون باید دعوت بکند یعنی اکثریت اعضاء کمیسیون رأی بدهند بشوند داعی ، و در اینجا است ک اگر برای کسب اطلاعات دعوت کردند ، مسوول اجابت نکرد ، تخلف است و جرم . ولی در تبصرة‌یک دارد : ‹‹ هر بخش یا موافقت رئیس کمیسیون ، در صورتی ک مقتضی بداند از شاکی و مشتکی عنه برای ادای توضیحات و روشن شدن چگونگی موضوع دعوت به عمل میآورده این دعوت ماهیتاُ با آن فرق میکند حالا اگر آن شاکی یا مشتکی عنه برای ادای توضیحات خواست بیاید چه بهتر اگر نیامد هم در اینجا داریم ذکر میکنیم که اینجا پاسخ مثبت ندادند جرم نیست . این دعوت بخش است نه دعوت کمیسیون لذا معتقدیم باشد . موحدی کرمانی ـ پس این عدم توضیح از نظر اصول جرم نیست . شوشتری ـ بلی کمیسیون نظرش این است اگر ابهامی هم دارد خوب کمیسیون نظرش این است . نایب رئیس ـ کاملا اشکال حضرتعالی صحیح است و وارد است ولی با توجه به اینکه جلوتر گفته ایم موظف است بیاید خوب این معلوم میشود که اگر نیامد ، بنابراین چه هست مگر اینکه این عبارت را همانطور که میفرمائید اضافه بشود این هم نمی شود اضافه بشود . موحدی ساوجی ـ معلوم نیست که تفسیر ایشان درست باشد . این تفسیر مخبر است . موحدی کرمانی ـ این توهم هم هست که این وظیفه باشد . نایب رئیس ـ حالا اولا باید صحبت کرد که ببینیم این تفسیر را که آقای مخبر کرد ، همه اعضای کمیسیون نظرشان همین است ؟ آقای مهاجرانی هم میفرمایند که اگر این توضیح و تفسیر و صحبت آقای شوشتری همانطور که حضرت عالی میفرمائید . اگر این … محمد یزدی ـ اگر غیر از این بود که تبصره نبود و همان متن ماده کافی بود یعنی اختیارات یک بخش غیر از اصل کمیسیون هست یعنی بخش در بحث سیاسی است ، در بحث اقتصادی است ، در بحثهای دیگر هست و یک شکایت میشود رئیس بخش رئیس مربوطه را احضار میکند خود تبصره بودن دلیلی این است که این سؤال غیر از آن سؤالی است که در اصل ماده آمده است . نایب رئیس ـ حاج آقا یزدی ! اگر واقعاُ منظور این است این عبارت اگر روشن تصریح نشود در آینده آن کشی که این بخش او را خواسته است و نیامده و بعد دادگاه او را احضارش کرد یا خواستند روی نیامدنش … محمد یزدی ـ دلیل جرم بودنش چینست ؟ نایب رئیس ـ برای اینکه شما اصل ماده را آمدید فرمودید براینکه اگر این آقا نیامد به خاطر همین نیامدنش باید به دادگاه احضار بشود . محمد یزدی ـ به دعوت کمیسیون اگر نیامد جرم است . نایب رئیس ـ آخر شما نوشتید ر این تبصره این هم با اجازه رئیس کمیسیون حق دارد این کار را بکند . محمد یزدی ـ غیر از دعوت کمیسیون است این دعوت کمیسیون نیست هر قاضی میفهمند که کمیسیون دعوت کرده است یا بخش دعوت کرده است اگر کمیسیون دعوت کرده است تخلفش جرم است و اگر بخش دعوت کرده است مربوط به بخش نباید در آن سطح باشد . نایب رئیس ـ حاج آقا یزدی ! ببینید اجازه بدهید این بخشی که دعوت میکند با اجازه رئیس دعوت میکند یعنی از رئیس اجازه … محمد یزدی ـ اجازه رئیس دعوت کمیسیون نیست یعنی جلسه رسمی کمیسیون ندارد . حالا این نظر کمیسیون است . مجلس خودش میداند مجلس هر جور صلاح میداند . نایب رئیس ـ نه آخر ببینید ! اگر واقعاُ نظر آن باشد که آقای حاج آقا می فرمایند الان خود بنده مثال قانع هستم ، آقای موحدی خودش قانع است آقای مهاجرانی ( دولت ) قانع است اما اگر آن نباشد قانع نیست . محمد یزدی ـ دعوت کمیسیون گزارش کمیسیون معنایش این است که جلسه رسمی گرفته اند بحث کرده اند رأی گرفته اند و رأی هم آورده است معنای کمیسیون این است مثل دعوت مجلس است که ارگ مجلس کسی را دعوت کند با دعوت نماینده فرق دارد . نایب رئیس ـ به هر جهت حالا برداشت آقایان به هر نحوی هست ما رأی گیری میکنیم . پیشنهاد آقای موحدی دقیقاُ مشخص بشود . موحدی کرمانی ـ نه ، آقای کروبی ، اگر این باشد من پیشنهادم را به رأی نمی گذارم ، ولی روشن بکنند . نایب رئیس ـ آخر نمیتوانیم روشن کنیم چه جور روشن بکنیم ؟ عبارت که حالا نمیتوانیم اضافه بکنیم ! موحدی کرمانی ـ چرا ، با توضیح میشود این پیشنهاد اضافی نیست
این در واقع همان نظر کمیسیون است و قانون از ابهام خارج میشود . عدم حضور مسوول در این مورد جرم محسوب نمیشود . نایب رئیس ـ آقای موحدی کرمانی پیشنهادشان را توضیح بدهند اگر کمیسیون با این جور موافق است که این توضیح است و اضافه نیست با این نحو رأی بگریم بفرمائید . موحدی کرمانی ـ حالا که خوشبختانه نظر کمیسیون این هست ه این عدم حضور در این مورد یعنی ‹‹ اگر بخش دعوت کرد با موافقت رئیس کمیسیون ›› شاکی نیامد که روشن است و مشتکی عنه هم که همان مسوول است . اگر نیامد این جرم نیست این آن دعوت کمیسیونی که گفتیم جرم است و تخلف است و اینها … این ، آن نیست و من که پیشنهاد دادم بر اساس این بود که این را تصور میکردم جرم است حالا که جرم نیست و مشتکی عنه نیامد ، مجرم به حساب نم آید و نظر کمیسیون هم این هست ، یک عبارت اضافه شود و این اضافه عبارت هم خلاف آئین نامه نیست . برای اینکه پیشنهاد جدید نیست که بفرمائید در شور دوم این در واقع همان نظر کمیسیون است اینطور میشود : و عدم حضور مسؤول در این مورد جرم محسوب نمیشود ‹‹ والسلام . موحدی ساوجی ـ آقا این پیشنهاد تجدید است ، نمیشود . نایب رئیس ـ پیشنهاد جدید هم نمیتوانیم اصلا بدهیم . موحدی کرمانی ـ یا جرم مذکور در ماده 2 محسوب نمیشود . نایب رئیس ـ آقای دهقان پیشنهاد آقای موحدی را مشخص کنید . منشی ـ پیشنهاد آقای موحدی کرمانی این است که کلمه مشتکی عنه از تبصره یک حذف بشود . موحدی کرمانی ـ پس پیشنهاد را به رأی نگذارید . نایب رئیس ـ ببینید ! چون آقای موحدی کرمانی صاحبت پیشنهاد است میگوید به رأی نگذارید یا توجه به این که نظر کمیسیون این چنین است . موحدی ساوجی ـ آن مجازات را ندارد والا خلاف هست . جهانگیری ـ اعلام بشود که در مشروح مذاکرات بماند . نایب رئیس ـ پیشنهادشان را پس گرفتند ما چه کار کنیم . جهانگیری ـ اعلام بشود که در مشروح مذاکرات بماند که این نیامدن جرم محسوب نمی شود . نایب رئیس ـ این همه مذاکره شد ، معلوم شد که نظر کمیسیون چه هست اگر نیامدند جرم نیست و بخش تبصره از بخش ماده اصلا جدا است . خود آقای یزدی در این مورد مفصل توضیح دادند . پیشنهاد بعدی را مطرح کنید . منشی ـ یک پیشنهاد دیگری از آقای مهندس با هنر است . آقای مهندس باهنر مطرح میکنید ؟( مهندس باهنر ـ بلی ) خوب ، پیشنهادشان این است که یک تبصره اضافه بشود به این عنوان که ‹‹ دعوت رؤسای 3 قوه و افرادی که حضور آنها در کمیسیون به تشخیص کمیسیون باعث اختلال در یک امر مهم مملکتی خواهد شد ، باید با تصویب دو سوم اعضاء‌حاضر در کمیسیون برسد ›› مهندس باهنر ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، عزیزان حاضر در مجلس با توجه به اینکه اصل ماده و پیشنهادهای مربوطه رأی نیاورد و قرار شد که مسؤولین مملکتی هر کس که شکایتی از او بشود با دعوت کمیسیون موظف باشد در جلسه کمیسیون حضور بهمرساند قطعاُ مدتی که باید این دعوت را اجابت بکند بک مدت محدود هست مثال کمیسیون 10 روز ، 15 روز ، یک هفته به مسؤول وقت میدهد که دعوتت کردیم وباید به کمیسیون بیائید . این مسأله را ما پیشنهاد کردیم که برای رؤسای قوای سه گانه و مسؤولینی که احتمالا حضورشان در کمیسیون باعث اختلال در یک امر مهم مملکتی میشود به عنوان نمونه مثلا فرماندة یکی از نیروهای 3 گانه ارتش جمهوری اسلامی در منطقه رزمی هست . بعد کمیسیون اصل 90 به خاطر یک شکایت او را به کمیسیون احضار بکند طبیعی است که باید این احضار را به وقتی بگذارد که آن مسأله حساس در درون جبهه از بین رفته باشد . موقعیت عوض شده باشد . برای اینکه این مسأله را قرص بکنیم و محکمتر بکنیم پیشنهاد ما این است که دعوت رؤسای سه قوه و افرادی که حضورشان در آن موقع خاص در کمیسیون باعث اختلال یکی از امور مهم مملکت میشود این دعوت باید با تصویب دو سوم اعضاء حاضر در کمیسیون انجام بشود و بیش از این دیگر توضیحی ندارم . منشی آقای زواره ای مخالف . زواره ای ـ پیشنهاد آقای مهندس با هنر دو  قسمت است : یک قسمتش رؤسای سه قوه است یکی گفته افرادی که حضورشان باعث اخلال میشود و این مطلب اولا چون دامنة شمولش وسیع است خیلی مبهم و گنگ است که این افراد چه کسی هستند حالا یک دانه شان ایشان احضار کردند به عنوان مثال احضار یکی از فرماندهان اولا همان مقدار که برادر بزرگوارمان آقای باهنر دلسوزی دارند ، مسؤولین اجرائی دارند کمیسیون اصل 90 هم همین مقدار ما قبول بکنیم که نسبت به مصالح کشور دلسوزی دارد یعنی اینطور نیست که بنده و شما تشخیصمان این باشد که آن فرمانده احضار نشود ولی خدای نکرده این تشخیص را برای اعضاء کمیسیون اصل 90 قائل نباشیم و فکر بکیم که آنها این تشخیص را نمیدهند یا این دلسوزی را برای مملکت ندارند چرا این چیز هست که اگر یک جائی مسأله ای پی آمد که ضرورت دارد که فعلا احضار نشوند ، دعوت نشوند دعوت نمیکنند . اما اینکه ما بائیم با ز فرق بگذاریم بین افراد و بگوئیم ! آقا یک دسته با دو سوم رأی بیایند و یک دسته را هم مثلا رئیس بخش دعوت کند بیاید این اصلا مغایر با قانون اساسی است و این مخالفت با قانون اساسی دارد . غیر از آن یکی از افتخارات ما ها این است که بپای منبر این برادرهایمان می شنیدیم یا کسانی که اهل مطالعه بودند ‹‹ پیامبر خدا در اواخر حیاتش میاید در مسجد می ایستد به مردم خطاب میکند که هر کس بر من حقی دارد حقش را الان بگوید و بگیرد ›› آن وقت آن مقام به آن عظمتی که یک میلیارد امروز پیرو دارد اینکه دون شأن کسی نیست که اگر دعوت کردند و گفتند آقا تشریف بیاورید اینجا خیلی محترمانه تشریف بیاورید و توضیح بدهید من در آن مطلب قبلی هم عرض کردم شاید این توضیح بیشتر در جهت نفع آقا این باشد به جهت روشن شدند و طرف مگر خدای نکرده اعضاء‌ کمیسیون با مسؤولین قوای دیگر سر جنگ و مخالفت و این حرفها دارند ؟ اگر که شکایتی که در قسمتهای مربوط به خودش در پائین ترین جاها رسیدگی بشود اگر کسی حق خودش را در معرض تضییع و تفریط نبیند که اصلا به اصل 90 شکایت نمیکند . باید یک کاری کرد . خیلی خوب باید این رئیس این مسؤول دعوت بشوند تا کاری بکند که آن سازمان زیر نظر و تحت امرش طوری رفتار بکند که کمتر حقوق مردم در معرض تضییع قرار بگیرد بنابراین این وجهی برای اینکه ما تفاوت و تبعیضی بین افراد قائل بشویم وجود ندارد . منشی ـ آقای موسوی تبریزی موافق . سید ابوالفضل موسوی تبریزی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، این پیشنهاد برادرمان آقای با هنر ، نه مخالف قانون اساسی است و نه خلاف مصلحت هم هست . شما عنایت بفرمائید از خود قانون اساسی در یک اصلی در رابطه با مذاکرات مجلس داریم بفرمائید از خود قانون اساسی در یک اصلی در رابطه با مذاکرات مجلس داریم یک اصلی م در رابطه با دادگاه و قوة‌ قضائیه داریم . می گوید :‹‹ مذاکرات مجلس باید علنی باشد و در صورتی که شرایط اضطراری باشد و امنیت ایجاب بکند باید مخفی باشد ›› جلسات دادگاه علنی است مگر آنکه خلاف عفت عمومی یا خلاف مصالح نظم و اینها باشد آنجا باید سری باشد . بنابراین اصل نودم قانون اساسی که یک کمیسیون داریم و میخواهند طرز کار را که شکایت از طرز کار یک قوه کردند رسیدگی کند اگر واقعاُ رؤسای سه قوه را یا افرادی را در یک پست حساسی هستند او را بخواهند دعوت بکنند و واقعاُ یک اختلالی .. البته من با آن کبرای کلی موافقم و حالا در اجرا از نظر صغری تطبیقش چطور است من کار ندارم ، اینها را بخواهند دعوت بکنند مسأله در مملکت ایجاد بشود قطعاُ این خلاف شرع است و خلاف قانون اساسی هم نیست و باید هم همینطور باشد اگر افرادی را بخواهند دعوت بکنند غیر از رؤسای قوة‌سه گانه افرادی را دعوت بکنند یک اختلال نظمی اختلال امنیتی ، مسأله سیاسی مهمی است ، میخواهند دعوت بکنند ، آن وقت دیگران استفاده بکنند یا مثلا رادیوهای خارجی یا داخلی بخواهند استفاده بکنند از آن اختلالی که در سیاسیت نظام جمهوری اسلامی است اینجا باید قطعاُ به تشخیص دو سوم اعضاء کمیسیون باشد و اگر مسأله در کمیسیون مطرح بشود و جوانب مسأله بررسی بشود نفی و اثباتش بررسی بشود قهراُ به یک تصمیم عادلانه میرسند تا اینکه بلافاصله رئیس کمیسیون تصمیم بگیرد رؤسای سه قوه را یا کسی که اختلال در نظم و سیاست مملکت ایجاد میکند دعوت بکند بنابراین
تبصره خیلی معقولی است و در مذاکرات مجلس هم داریم که علتی است مگر در صورت ضرورت و در ور د صورت مسائل امنیتی ، دادگاه همانطور هست و خلاف شرع هم نیست . جلسات دادگاه علنی است مگر خلاف عمومی باشد خلاف نظم عمومی باشد و بودن آن سیاست ایجاب نکند اینها نه خلاف قانون اساسی است و نه خلاف شرع است ، تبصره خوبی هم هست . نایب رئیس ـ آقای مهاجرانی ؟ ( مهاجرانی معاون نخست وزیر ـ با این پیشنهاد موافقم ) آقای شوشتری ؟( شوشتری ـ نظری نداریم ) خوب کمیسیون هم نظر ندارد پیشنهاد آقای باهنر جهت رأی گیری قرائت میشود . منشی ـ یک تبصره ای به عنوان تبصرة 3 اضافه خواهد شد به این مضمون که ‹‹ دعوت رؤسای سه قوه و افرادی که حضور آنها در کمیسیون به تشخیص کمیسیون باعث اختلال در یک امر مهم مملکتی خواهد شد ، باید به تصویب دو سوم اعضاء حاضر در کمیسیون برسد . نایب رئیس ـ 186 نفر حضور دارند موافقان با این پیشنهاد قیام فرمایند ( عده کمی برخاستند ) تصویب نشد . حالا اجازه بدهید ما دو تا رأ گیری داریم یکی رأی گیری برای اصل ماده و تبصره هایش است و یک رأی گیری برای آن مسأله ای که آقای هاشمی مطرح فرمودند که روی این باید یک مخالف و یک موافق صحبت بکنند بعد رأی گیری بشود . یکی از نمایندگان ـ حاج آقا ! برای بعد از تنفس باشد . نایب رئیس ـ خوب جلسه برای تنفس یک ربع تعطیل میشود ( جلسه در ساعت 45 /10 به عنوان تنفس تعطیل مجدداُ در ساعت 15 /11 به ریاست آقای کروبی ‹‹ نایب رئیس ›› تشکیل شد . ) نایب رئیس ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، در جلسه برای ادامه مذاکرات رسمی است دنباله دستور را مطرح کنید . منشی ـ دنباله رسیدگی به گزارش شور دوم کمیسیون قضائی و حقوقی دربارة طرح نحوه اجرای اصل نودم قانون اساسی است در تبصرة‌ یک ماده 2 یک پیشنهادی درباره رفع ابهام است . آقای موحدی کرمانی بفرمائید . موحدی کرمانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم . نیازی هم ظاهراٌ به بحث ندارد من با اعضاء‌ محترم کمیسیون قضائی ، جناب آقای یزدی و یا بعضی از آقایان صحبت کردم همه موافق هستند این تبصرة‌1 خالی از ابهام نیست یعنی این تو هم را ممکن است در مقام عمل برای مجری ایجاد بکند که مثال تصور کنند آن دعوتی که در اصل ماده 2 مطرح شده که کمیسیون میتواند جهت کسب اطلاعات کافی از مسؤولین دعوت نماید تو هم این هست که در این تبصره یک نحوة دعوت را مشخص بکند که یعنی یک نوع از آن دعوت کمیسیون را بخش انجام میدهد که هر بخش می تواند با موافقت رئیس کمیسیون از شاکی و مشتکی عنه دعوت کند بنابراین اگر اینطور توهمی جا بیفتد معنایش این میشود که اگر شاکی نیامد یا مخصوصاُ اگر مشتکی عنه نیامد که جزو مسؤولین هست همان مجازات مذکور در ماده 2 را دارد لذا حالا که کمیسیون نظرشان مشخص است به نظر من برای رفع ابهام خوب است که یک کلمه اضافه بشود که این ابهام به ونجود نیامد جناب آقای ساوجی آن عبارتی را که خدمتتان دادم ، آن را قرائت بفرمائید که این اضافه بشود که دیگر هیچ نوع ابهامی وجود نداشته باشد . منشی ـ بلی ، این عبارت به آخر تبصره یک که در واقع توضیح و رفع ابهام همان عبارت است اضافه میشود ‹‹ و عدم اجابت مشتکی عنه تخلف محسوب ولیکن مجازات مذکور در مادة‌2 را نخواهد داشت . زواره ای ـ شور دوم است . در شور دوم نمیشود چیزی اضافه کرد . وافی ـ آقای کروبی این پیشنهاد جدید است و غیر از اصلاح عبارتی است . نایب رئیس ـ آقای اجازه بدهید این پیشنهاد جدید نیست ، این برای رفع ابهام است . شما اگر به صحبت های آقای شوشتری میکردید مفصل روی قضیه توضیح داده . این توضیح باید به صورت کتبی بیاید کنار آن ، و الا این توضیح اینجا میماند شفاهی ، از آن طرف قانون میرود . وافی ـ جناب آقای کروبی ! توضیحی خود شما به عنوان رئیس مجلس عملا ما نظیر این را داشته ایم . نایب رئیس ـ میدانم کنار این قانونی که دارد تصویب میشود و میرود برای اجرا و برای عمل میرود چه وجود دارد ؟ خوب ، قانون برای اجرا میرود . حاج آقا یزدی میفرمایند که وضع تبصره با خود ماده جدا است بنابراین یک چیزی باید اینجا بیاید والا این تبصره و این ماده برای عمل میرود و آن قاضی ای که میخواهد عمل کند ممکن است فرقی نگذارند . منشی ـ حاج آقا ! رقم الان به حد نصاب رأی گیری نیست اجازه بدهید یک طرح و دو لایحه رسیده است که آنها را اعلام وصول بکنیم تا رقم درست بشود . نایب رئیس ـ یک طرح و دو فقر لایحه دایم اعلام وصول میکنیم تا تعداد به حد نصاب برسد .
5- اعلام وصول طرح منطقهای نمودن نمایندگی های آموزش و پرورش مستقر در خارج از مراکز بخشهای کشور و لایحه عضویت وزیر صنایع در شورای عالی هماهنگی آموزش فنی و حرفه ای کشور و لایحه عضویت وزراء‌ سپاه و صنایع سنگین در مجموع عمومی سازمان صنایع دفاع . منشی ـ طرح منطقه ای نمودن نمایندگی های آموزش و پرورش مستقر در خراج از مراکز بخشهای مستقل کشور . که با بیش از 17 ـ18 امضاء نمایندگان محترم به مجلس تقدیم شده است لایحه عضویت وزیر صنایع در شورای عالی هماهنگی آموزش فنی و حرفه ای کشور . لایحه عضویت وزارء سپاه و صنایع سنگین در مجمع عمومی سازمان صنایع دفاع . نایب رئیس ـ آقای موحدی ! دقیقاُ آن جمله دفع ابهام مشخص بشود . منشی ـ این جمله به آخر تبصره یک ماده 2 برای رفع ابهام اضافه میشود و عدم اجابت مشتکی عنه . تخلف محسوب ولیکن مجازات مذکور در مادة 2 را نخواهد داشت . نایب رئیس ـ 182 نفر حضور دارند موافقان قیام بفرمایند ( اکثر برخاستند ) تصویب شد . منشی ـ پیشنهاد دیگری نداریم . نایب رئیس ـ پیشنهاد دیگی نداریم منتها دو تا مسأله هست یعنی دو تا رأی گیری بشود قبل از این که رأی گیری برای اصل ماده و تبصره ها بکنیم باید برای موضوع این که این قانون است یا یک سری مواردش آئین نامه است رأی گیری بشود برای این که توضیح داده بشود یک موافق و یک مخالف صحبت کند و سپس رأی گیری بشود . دهقان ـ یک نفر از آئین نامه بودنش دفاع کند ، یک نفر از قانونی بودن . نایب رئیس ـ باز به همان عبارت میشود موافق و مخالف که عرض کدیم این است یک نفر دفاع کند از این که همه اش قانون است یک نفر دفاع کند که مثال آئین نامه هم در آن هست . هادی ـ آقای کروبی بخشی از آن قانون و بخشی از آن . نایب رئیس ـ آقای حائری زاده پیشنهاد داده است ایشان صحبت کند . حائری زاده ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، بحث سر رفع و ابهام در موضوع مسأله آئین نامه داخلی مجلس است که در تفسیر این که آیا در موقع رأی گیری چگونه باشد رأی از خود مجلس بگیرند که آیا ماده (2) که اختیارات کمیسیون اصل 90 که بخشی از مجلس است میخواهد بیشتر بشود ، کارهای مجلس و قانونی که برای مجلس یا کمیسیونهای مجلس نوشته میشود ، میشود قانون آئین نامه داخلی که به تمام سازمانها هم ابلاغ میشود شورای محترم نگهبان هم نظر می دهند . تمام دستگاهها هم بایستی بدانند که نظامات داخلی مجلس و کمیسیون بدین گونه است ، قانون است و مثل قانون آئین نامه داخلی ، آنچه ه برای کمیسیون اصل (90) است و ماده (44) آئین نامه داخلی به این صورت آمده که بر اساس اصل (90) قانون اساسی یعنی در اینجا اولین باری که مجلس محترم با دوسوم رأی یک مقداری از اختیارات را به کمیسیون اصل (90) داده اینجا بوده ماده (44) آئین نامه داخلی قید میکند کمیسیون اصل (90) چه کمیسیونی است تشریح میکند با وظایفش بر اساس اصل (90) قانون اساسی کمیسیون به نام اصل (90) برای رسیدگی به شکایات از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوة قضائیه و برای تحقق بخشیدن به اهداف مذکور در اصل (90) تشکیل میگردد . این کمیسیون میتواند با قوای سه گانه جمهوری اسلامی و تمام وزارت خانه ها و ادارات و سازمانهای وابسته به آنها و بنیاد ها و مؤسسات به نحوی از انحاء مستقیماُ مکاتبه و به آنها مراجعه نماید . پس مجلس به کمیسیون اصل (90) بر اساس ماده (44) آئین نامه داخلی خودش اجازه داده که مستقیماُ مکاتبه کنند با سازمانها یا مراجعه کنند . این اجازه اولیه سابقه همین طرح فعلی که الان
داریم رویش بحث میکنیم و برای رسیدگی به شکایاتی که از طرف مسؤولین مربوطه بدون جواب مانده  یا جواب قانع کننده بدانها داده نشده و رفع مشکلات توضیح بخواهد و آنها مکلفند که در اسرع وقت جواب کافی بدهد یعنی ریشه همین طرح بر میگردد به ماده (44 ) آئین نامه داخلی مجلس این ماده (2) که الان آئین نامه داخلی کاملا سنخیت دارد ما نمی توانیم دو گونه رأی بدهیم چون اختیارات کمیسیون اصل (90) را داریم بیشتر میکنیم و شایسته هم هست بسیار خوب ، حالا حذف و رأیش هم دبه کنار ، که من معتقدم بودم روی آن هم باید دو سوم رأی میگرفتیم الان بحث سر این است که این مسأله چون مربوط به اختیارات و گسترش حیطه‌کار و عمل کمیسیون اصل (90) است می بایستی دو سوم رأی گفته بشود چون مربوط به قانون آئین نامه داخلی مجلس است و دنباله اش را هم عرض کردم که در ماده (44) آئین نامه داخلی وجود دارد حالا این را هر طور که صلاح میدانید اینجا هم در مادة (2) قید شده که علاوه بر اختیارات تصریح شده در مادة واحده مصوب فلان … 6 /5 و11 /59 و 5 /2 /64 به اینها اشاره شده امنا ریشة اولیه اختیارات کمیسیون اصل ( 90)  در ماده (44) آئین نامه داخلی هست این کالا با همدیگر سنخیت دارد و برای ماده (2) این قانون بایستی رأی دو سوم گرفته بشود تا همکاران گرامی چه صلاح بدانند متشکرم . نایب رئیس ـ حاج آقا یزدی بفرمائید . محمد یزدی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، جناب آقای حائری زاده هیچ مطلب اضافی نیاوردند همین حرفها بود که از اول که این طرح مطرح بوده تا الان سه ، چهار بار فرمودند جوابش را هم سه ، چهار بار شنیدند ولی چرا حساسیت نشان میدهند من نمی دانم که چه مسأله جدیدی به وجود آمده که حساسیت نشان میدهند . آئین نامه مجلس این است که مثلا میگویند مجلس چند تا کمیسیون داشته باشد اعضاء چند ساعت باید کار بکنند در چه موضوعاتی باید کار بکنند . غیبتشان چگونه است حضورشان چگونه است و امثال ذالک … اینها آئین نامه است که دارد هم در آئین نامه است و هم در این قانون میگوید آن چیزهایی که مربوط به آئین نامه است خودش تصریح میکند میگوید ‹‹ تشکیلات کمیسیون اصل نود که بر اساس آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی تشکیل میشد دارای دو بخش می باشد ›› یعنی اساس آئین نامه نسبت به تشکیل یافتن خود کمیسیون در آئین نامه مشخص کرده است ، مثلا ملاحظه میکنید اصل (90 با سایر کمیسیونها تفاوت میکند ، سایر کمیسیونها سقف اعضایش تا 13 نفر هستند و از نه ( 9) نفر کمتر نمی توانند باشند ولی نستبه به اصل نود اجازه داده شده است که سقفش میتواند بالا برود تا 19 ـ تا 25 و در حال حاضر نزدیک به 30 نفر عضو دارد نسبت به ساعات کارش نسبت به داشتن یک دبیر خانه و امثال دلک آن چیزهائی که در آئین نامه هست یعنی کمیسیون اصل نود و سایر کمیسیونها مشترکاُ قوانینی دارند یا قوانین ممتازی دارند این آئین نامه است اما حالا اگر ما آمدیم گفتیم که مثلا رئیس کمیسیون خاصی یا رئیس یک کمیسیون مشترکی میگوید در هفته دو جلسه داشته باشیم جلسه در فلان نقطه تشکیل بشود قبل از این که جلسه تشکیل میشود برای تهیه دستور فلان شخص این دستور را از طریق نامه ها بگیرد و این جور تنظیم کند نامه ها را وقتی میگیرد ثبت بکند برای رسیدگی به نامه طبقه بندی وجود داشته باشد . امثال دلک … اینها مربوط میشود به امور اداری کمیسیون مربوط به امور داخلی کمیسیون الان اگر رئیس مجلس برای کارهای اداری خودشان یک چیزهائی را دارند راجع به دفترشان ساعت کارشان ، ورود و خروجشان و امثال ذلک اینها را شما میتوانید بگوئید چون در مجلس انجام میگیرد و کار مجلس است آئین نامه است و خیلی روشن است که آئین نامه نیست در آئین نامه مثلا راجع به رئیس مجلس می گوید که میتواند در کمیسیونها شرکت نکند اما هر نماینده موظف است حتماُ در یک کمیسیون باشد به جز رئیس مجلس به دلیل کاری که دارد این آئین نامه است اما این که رئیس مجلس چند ساعت باید کار کند تشکیلات کار خودش چه گونه است آیا دبیر خانه جدا باید داشته باشد یا نداشته باشد امور اداری است چنانچه همین الان ملاحظه می فرمائید مجلس یک دبیر خانه جدائی دارد و دفتر رئیس محترم یک دبیر خانه جدائی دارد این امر اداری است و در آئین نامه هم نیامده است اگر عنایت بفرمائید مجموع این طرح را که نگاه میکنیم از اول ماده تا آخر یک سری تشکیلات داخلی کمیسیون است هیچ چیزش ربطی به آئین نامه ندارد که دو بخش باشد ، نامه هایش را چگونه بگیرد دعوت بکند برای صحبت کردن در بحث هایش اگر دعوت را اجابت نکردند چکار بکنند بعد که به نتیجه رسید چکار بکند و امثال ذلک … من اصلا تعجب میکنم که چطور به ذهن کسانی میآید که این آئین نامه است خیلی روشن است که اصلا آئین نامه نیست و مسلماُ امور اداری و تشکیلات داخلی کمیسیون هست . هادی ـ آقای کروبی اجازه بدهید من یک تذکر میدهم برای ماده اول که قطعاُ آئین نامه است و خود آقای یزدی هم شکی ندارند مادة اول دیروز رأی گیری شد به علت قنون … محمد یزدی ـ آئین نامه نیست می گوید بر اساس آئین نامه تشکیل میشود . هادی ـ ماده اول که خیلی روشن است برای مادة‌اول دوباره رأی گیری لازم است چون آن روز رأی گیری به عنوان قانون شده . نایب رئیس ـ185 نفر در جلسه حضور دارند رأی میگیریم برای این که در این طرح آن مواردی هم هست حالا یک رأی کلی میگیریم که آئین نامه باشد مثل همین مادة اولش با ماه دومش فعلا رأی کلی میگیریم در این که آئین نامه هست آقایانی که معتقدند به این که در این طرح آئین نامه هم وجود دارد قیام بفرمایند ( همهة نمایندگان ) سه روز است که یان قضیه مورد بحث است و همه میدانند ، آقایانی که معتقدند بعضی اجزاء این قانون… خلخالی ـ معتقدند ندارد این از مسلمات است که بعضی چیزهایش آئین نامه است ( همهمة نمایندگان ). نایب رئیس ـ کسانی که عقیده دارند در این طرح ، ماده یا موادی هست که ماهیت آئین نامه دارد قیام بفرمایند ( یکی از نمایندگان ـ مشخص کنید ) بعداُ باید مورد به مورد مشخص کنیم بعضی هایش ماهیت آئین نامه ای دارد و بعضی جاهایش ندار آنرا باید دوباره قدم به قدم مشخص کنیم ( عده کمی برخاستند ) رأی نیاورد . و تصویب نشد ماده 2 قرائت میفرمائید . منشی ـ ماده (2) علاوه بر اختیارات مصرحة در ماة واحدة مصوب 1 /11 /1359 و تبصرة‌الحاقی آن مصوب 5 /2 /1364 این کمیسیون میتواند جهت کسب اطلاعات کافی از مسؤولین مذکور در آن ماده دعوت یا مستقیماُ با آنها مکاتبه نماید و آنها مکلف به اجابت هستند و و در صورتی تخلف و ثبوت جرم عدم پاسخگوئی توسط کمیسیون و اعلام آن دادگاه صالح موظف است خارج از نوبت رسیدگی و در صورت ثبوت جرم مقدار کیفر مذکور در تبصرة مادة واحده را مشخص و نتیجه را به کمیسیون اعلام نماید و در این پرونده دادگاه رسیدگی کننده به جرم عدم پاسخگوئی حق رسیدگی به اصل شکایتی را که در کمیسیون مطرح است ندارد . تبصره (1)ـ هر بخش میتواند با موافقت رئیس کمیسیون در صورتی که مقتضی بداند از شاکی و مشتکی عنه ، برای اداء توضیحات روشن شدن چگونگی موضوع دعوت به عمل آورد و عدم اجابت مشتکی عنه تخلف محسوب ولیکن مجازت مذکور در ماده ( 2) این قانون را نخواهد داشت . تبصره (2) دبیرخانه موظف است نامه های طبقه بندی شده و مستقیم را بدون گشودن ثبت و در اختیار هیأیت رئیسه کمیسیون قرار دهد . نایب رئیس ـ 185 نفر حضور دارند مادة دوم با دو تبصره اش به رأی گذاشته میشود موافقین قیام فرمایند ( اکثر برخاستند ) تصویب شد . منشی ـ ماده (3) چنانچه شکایتی نیاز به تحقیق و بررسی داشته باشد کمیسیون میتواند بازرس یا بازرسانی را به انتخاب هیأت رئیسه کمیسیون اعزام نماید در این صورت مسؤولین ذیربط موظفند همکاری لازم را از هر جهت با آنان معمول دارند . تبصره ـ بازرس یا بازرسان اعزامی می تواند در صورت لزوم فرد یا افراد متخصصی را هر چند غیر نماینده با تصویب هیأیت رئیسه کمیسیون همراه خود برای بررسی دعوت نماید . منشی ـ آقای خلخالی پیشنهاد حذف این ماده را داده اند . خلخالی ـ عرض کنم که من اول به این اصل (90) اشاره میکنم که تا آن موضوع روشن بشود ‹‹ هر کس شکایاتی از طرز کار مجلس یا قوة مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد میتواند شکایت خود را کتباُ به مجلس شورای ملی عرضه کند ( البته اینجا ‹‹ ملی ››، همان ‹‹ شورای اسلامی ›› ( است )مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی کند و پاسخ کافی
بدهد  در مواردی که شکایت به قوة مجریه یا قوة قضائیه مربوط است رسیدگی و پاسخ کافی از آنها بخواهد ›› اینجا صریح دارد که اگر شکایت از وزراء یا از نخست وزیر یا از رئیس جمهور یا قوة‌ قضائیه بوده باشد با آنها ارتباط پیدا کند و پاسخ کافی از آنها بخواهد نه این که آنها را احضار کند و اگر نیامد هم مجمر بوده باشد . من اینها را می گویم که امیدواریم که انشاء الله شورای نگهبان متوجه باشند و اینجا این قانون را کنسل کنند و پاسخ کافی از آنها بخواهد این معلوم میشود که نباید مجلس و کمیسیون مجلس بخواهد کار قوة قضائیه را انجام بدهد یا کار قوه مجریه را انجام بدهد ولی در اینجا در این ماده () ‹‹ چنانچه شکایتی نیاز به تحقیق و بررسی داشته باشد کمیسیون میتواند بازرس یا بازرسانی را به انتخاب هیأت رئیسه کمیسیون اعزام نماید ›› اینجا دخالت قوه مقننه در کار قوه مجریه است این با آن اصل صریح اصل نود قانون اساسی مخالفت دارد حالا بر فرض اگر کسی ‹‹ بازرس یا بازرسانی ›› مثلا کمیسیون اصل نود با توجه به آن تبصره این ماده () که میگوید ‹‹ بازرس یا بازرسان اعزامی حتی خارج از نمایندگان هم میتواند بشود ›› ( بلی ) پس بنابراین بازرس در اختیار خودش دارد و بفرستد به اینجا و آنجا تمام پرونده ها و تمام جریانات را بخواهد بررسی بکند تفتیش بکند این عین دخالت قوه مقننه در کار قوة مجریه است و اصل نود قانون اساسی و سایر قوانین با صراحت این معنا را رد میکند که میگوید اگر شکایت قوة مجریه ، قوه مربوطه است رسیدگی و پاسخ کافی از آنها بخواهد نه این که اگر این طوری بود منایش این است پاسخ کافی یعنی بازرس نه ، بازرسان نه ، داخلت مستقیم نه ، در شرح همین اصل نود ، آقایان اشاره کرده اند که تفکیک قول را ما قبول داریم این ها باید پاسخ بخواهند نه این که بخواهند بازرس با یازرسانی هم بفرستند . الان وقت دی آن ذیلش هم من چون دربارة اصل تبصره هم یک پیشنهاد حذف داده ام دیگر در آن جا صحبت نمی کنم ، خلاصه صحبتم درباره ماده () همین بود که عرض کردم . منشی ـ آقای دهقان مخالف . دهقان ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، یک جمله ای را که باید قبلا عرض کنیم این است که با یک نظر کوتاهبه مجموع قانون اساسی و نظر خبرگان عظیم والشأن ملت در آن زمانی که بوده خواسته اند روند کلی جمهوری اسلامی چنان باشد که به مجلس یک اصالتی داده باشند و این به حق است و بحمدالله جا م افتاده است بین آحاد ملت که بعد از مقام رهبری مهمترین ارگان این کشور مجلس است در این جهت در خواسته اند یک جائی را با یک قدرتی که حتی شما تصویب هم کردید و گذشت که بتواند هر سه قوه را حتی رؤسای هر سه قوه را بیاورد و از اینها باز خواست بکند و این از آن موازین اسلامی است که در قانون اساسی ما مصرح است و ما به این افتخار میکنیم این مسأله مشهوری است که امیرالمؤمنین با آن بندة خدا رفت و اقامه دعوی کردند پیش قاضی که منسوب من قبل خود حضرت امیر بود بنابراین این نکته را باید توجه کنیم یک نکته دیگر را هم که آدم استشمام میکند انصافاُ این است که یک مقداری توجه میشود به موقعیت کنونی و کمیسیون کنونی و دولت کنونی این را هم باید انصافاُ کنار گذاشت ما داریم قانون مینویسیم و قانون هم یک مسأله ای است که باید بماند و انشاء الله برای اعصار باقی باشد بنابراین حفظ این جهت که مجلس باید قدرت داشته باشد این را ما باید حفظ کنیم حالا الان دولت چطور است ؟ الان در کمیسیون چه کسانی هستند به توفیق خدا اول سال آینده که شد وقت تقسیم بندی کمیسیونها که شد خود آقای حائری زاده برود و تقاضا کند و بشود رئیس کمیسیون اصل نود هر طور هم دلش خواست درست کند ، قانون را که برای افراد نمینویسند . نکته دیگری که باید توجه بشود و الحمدلله این هم الان جا افتاده است یکی از نقاط قوت مجلس این است که از مسائل را می بینند و چقدر خوب است کمیسیون صنایع چقدر باز دیدها داد کمیسیون نفت چقدر بازدیدها دارد قطعاُ آن مراتبی را که در رفتن و بررسی کردن و دیده و انس با افراد مثلا به شما گزارش دادند که کشت و صنعت مغان ، فلان مسأله را دارد چقدرش را آفت زده به فرض و مسؤولین نرسیده اند چند هکتار چغندر را … شنیدن این قضیه همان طور است که انسان برود و از نزدیک ببیند ؟ تا مثل مسائل دیگر که در وزارت بازرگانی بود در سالهای گذشته بنابراین شما که الان قبول کرده اید و تصویب کردید و به عنوان قانون دو سوم رأی هم نخواست که بلی مجلس احتیاج به یک چنین به یک جنین کمیسیونی دارد این کمیسیون هم در جهت حفظ محدودة قانون اساسی بایستی این عملیات را انجام بدهد حالا الان جناب آقای خلخالی میفرمایند که این کمیسیون نرود و از نزدیک نبیند همین طور بنشینند در اطاق در بسته و تصمیم بگیرند و قضاوت کنند حتی به ادغای بعضی ها مسأله قضاوت را هم برای کمیسیون تصویب کرده اید که شورای نگهبان هم نه تنها رد نخواهد کرد بلکه با تمام وجود هم تأیید خواهد کرد . حالا این قضاوت بروند و از نزدیک ببینند و بیایند و قضاوت کنند بهتر است یا بنشینند و خودشان قضاوت کنند بنابراین واضح است که پیشنهاد ، پیشنهاد جالبی نیست ذیل ماده هم دار که وقتی اینها رفتند مسؤولین هم موظف به همکاری نباشند ؟ شما که گفته اید اگر اجابت نکردند تخلف و بروند به دادگاه شکایت کنند از متخلف آن وقت میفرمائید که قید همکاری را از آن بردارند بنابراین به اعتقاد ما پیشنهادها قاطعی نیست و همان قیدی که بعضی ها میگویند که حالا من آن را تعبیر نمی کنم پیشنهادها پیشنهادهای سستی است و قانون را هم مجلس برای همیشه مینویسد . انشاء الله باید کاری کنیم که موقعیت مجلس و کمیسیون اصل نود که در این رابطه بازوی مجلس است حفظ بشود این است که با این پیشنهاد و همه نوع پیشنهادهای مشابه مخالفیم والسلام . خلخالی ـ آقای دهقان بررسی را با بررسی اشتباه کردند مجلس میتواند بررسی کند اما بازرسی با قوة قضائیه است . منشی ـ آقای علوی تبار بفرمائید . علوی تبار ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، آئین نامه داخلی را راجع به اختیارات اصل نود  ـ بار امروز در مجلس خواندم دائم اتکای این ماده بر این است که مجلس میتواند فلان کار را بکند و فلان کار را بکند و فلان کار … در این ماده (2) هم همین طور شد . وقتی که اجازه داده مجلس کاری را انجام بدهد . یعنی غیر مجلسی در این کار به این مهمی که حتی احضار همة قوا است غیر مجلسی نباید دخالت کند گفتند نماینده گان جا افتاده اند مجلس جا افتاده ، حرف درستی است نمایندگان اشرف اند عصاره اند درست است ، حق تحقیق دارند درست است ، اما در این ماده اشاره به این است که بازرسانی را به انتخاب کمیسیون بیاورند در کار خودشان دخالت بدهند ، این باز رسان با چه شرایطی میخواهند انتخاب بشوند ؟ از کجا میخواهند انتخاب بشوند ، چقدر به این بازرسان اعتماد هست ؟ به اجازة‌چه کسی میخواهد انتخاب بشود ؟ در چه مواردی حق بازرسی دارد در این ماده (2) دید که محدودیتی قائل نشد که این کمیسیون اصل نود تا کجا حق رسیدگی به شکایت دارند  یعنی یک اختیارات عامی داد به این کمیسیون حالا در این کمیسیون بازرسی هم هست داخلی و خارجی ظاهراُ از داخلی در این جا که میتوانستند از خود نمایندگان به عنوان بازرسی که قبل از نمایندگی شغلش هم همین بوده استفاده کند حالا اسم نبرده اما اگر هم اسمی هم می برد باز این جا اجازه گرفته برای بازرسان خارج از مجلس یعنی اشخاصی دارند در کار این مملکت در بزرگترین کار مملکت محرمانه و سری و غیر سری دارند دخالت میکنند . نماینده هم نیست آقایان الان هر چه راجع به نمایندگان گفتید . خوب قبول کردیم چه جور تمام امور مملکت را بدهیم به دست کسی که آن مشخصاتی که راجع به نماینده ای که ما شرح دادیم آقایان ندارد تا کجا این بازرسان میخواهند دخالت کنند ؟ من می گویم خدا را در نظر بگیرید در این مسأله اگر باز هم از نمایندگان مینوشتید که بازرس انتخاب بشود باز هم یک چیزی میگفتیم که خوب نماینده است و مردم رأی داده اند اما اشخاص خارج را نوشتید و شما در این جا وارد میکنید مسائل محرمانه را شما میخواهید چکار بکنید ؟ در آن مسأله تحقیق و تفحص که آنجا چند بار طرحش به این جا آمد و رد شد . آنجا هم شورای محترم نگهبان نظرشان این بود که نوشته مجلس میتواند نه کمیسیون بخصوصی که اسمش تحقیق و تفحص باشد اینجا هم میگویند مجلس میتواند به چه مجوز قانونی و غیر قانون اساسی شما الان اجازه میدهید بازرس های خارج بیایند فرمودند همکار داشته باشد . درست است این همکار را چه کسی انتخاب می کند ؟ شما بیائید حداقل بگوئید تمام اعضای کمیسیون اصل نود با تصویب مجلس انتخاب میشوند . حداقل صالحین مجلس طبق نظر مجلس انتخاب بشوند ، که این را پیشنهاد هم داده اند ، اما اشخاص خارج را وارد در مسائل مجلس نکنید که هم خلاف قانون اساسی
است و هم تمام مسائل محرمانه از بین میرود . مسأله دوم … طاهری ـ کسانی که خصوصیات نماینده مجلس را ندارند بگویند چه کسانی هستند تا بروند بیرون از این مجلس . نایب رئیس ـ آقای طاهری بفرمائید بنشینید . علوی تبار ـ جواب آقای طاهری خرم آبادی را اجازه بدهید بدهم شما را یا بنده را انتخاب نمیکنند برای بین المجالس معنی اش این است که شما باید از مجلس بروید بیرون ؟ آقا خرم آبادی این چه فرمایشی است میکنید ؟ انتخاب مجلس بر این نیست که ( نایب رئیس ـ وقتتان هم نزدیک است تمام بشود نیم دقیقه بیشتر وقت ندارید ) رأی مجلس برای بعضی ا میآید برای بعضی ها … ممکن است بنده صلاحیت آموزش و پرورش داشته باشیم صلاحیت اصل نود داشته باشم . این چه فرمایشی است که شما میفرمائید ؟ مسأله آخر قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور را شما تصویب کردید . ‹‹ بمظور نظام بر حسن جریان امور ›› ( وظایفش را حالا در ماة 2 ذکر می کند ) بازرسی مستمر کلیه وزارت خانه ها و ادارات و نیروهای نظامی و انتظامی الی آخر به انجام بازرسی های فوق العاده بر حسب دستور شورای عالی قضائی و یا به درخواست کمیسیون اصل 90 قانون اساسی مجلس شورای اسلامی یا بنا به تقاضاهای ارگان دیگر . اعلام موارد تخلف و نارسائیها و سوء جریانات اداری و مالی در خصوص وزارت خانه ها و نهادهای …. نایب رئیس ـ آقای علوی وقتتان تمام است . علوی تبار ـ تبصره ـ در بازرسی هائی که بهدنبال شکایت میآید ماده 3ـ سازمان میتواند برای انجام بازرسی و اظهار نظر کار شناسی از وجود قضات و اشخاص صاحبت نظر و صااحبت صالحیت و متخصصان در هر رشته استفاده کند . حالا دیگر خودتان می دانید و خدای خودتان والسلام علیکم . حائری زاده ـ بار مالی دارد . نایب رئیس ـ این مطلب را مرقوم فرموده اید آقای حائری  اینها را که خودشان قاعدتاُ بهتر میدانید مجلس خواه نا خواه یک بودجه ای دارد برای یک سری کارهائی ماموریت هائی که میدهد مجلس افرادی را میفرستد هیأت رئیسه میفرستد شینی مصطفی ـ هیأت هائی که از طرف مجلس می روند همه بار مالی دارد . حائری زاده ـ عازم بازرس بار مالی دارد اعلام بفرمائید . نایب رئیس ـ من به احترام حضرت عالی چیزی عرض نکردم . خوب معلوم است بار مالی دارد ولی بار مالی به آن معنا که نیست مجلس بودجه دارد . کار دارد ، مأموریت دارد ، اعزام دارد ، اینها همه را که تأمین میکند از کجاست ؟( خلخالی ـ پانصد نفر بازرس مخی خواهد بفرستد بودجه اش را از کجا تعیین کنند ؟) این را هم از همانجا تأمین میکند . نماینده دولت بفرمائید . حائری زاده ـ باید در طرح پیش بینی بشود . محمدی ( معاون وزارت اطلاعات )ـ بسم الله الرحمن الرحیم ، در ماده واحده ای که اشاره شد به آن یک تکیه از متنش این است که کمیسیون اصل نود میتواند با قوای سه گانه جمهوری اسلامی و تمام وزارت خانه ها و ادارات و سازمانهای وابسته به آن مذاکره کند ، جواب مطالبه بکند بنده از دید وزارت خانه متبوعه خود عرض میکنم . که در رابطه با این ماده  که متنش این است که کمیسیون میتواند بازرس یا بازرسانی را به انتخاب هیأت رئیسه کمیسیون اعزام کند . من فکر می کنم که در رابطه با مسائل اطلاعاتی و امنیتی کشور این قانون اجرا نباشد . به علت اینکه در خود آن قسمت هائی که این بازرس یا بازرسین میخواهند بازرسی بکنند و نظر بدهند در خود کار داخلی اش حیطه بندی شدیدی رعایت میشود و در اینجا هم تصریح نشده که آن بازرس نماینده است اگر نماینده باشد که روی چشم اینجا تصریح به این قضیه ندارد ( صادقلو ـ چرا در تبصره مشخص است ) و بعد خود این بازرس به فرض هم که نماینده باشد آنطور که حاج آقا هم میفرمایند خود این بازرس هم میتواند از افراد متخصص هر چند غیر نماینده استفاده کند . صریحاُ اینجا این ذکر شده . حالا این متخصص تخصصش در چه زمینه ای است در رابطه با کار اطلاعاتی و تشخیص صلاحیتش برای این قضیه چه جور تعیین میشود ؟ مثلا یک کسی تخصص در گروههای چپ دارد در گروههای راست دارد ، در التقاط دارد ؟ این چه جور میخواهد بازرسی کند و یا به انتخاب بازرسی که نماینده است به عنوان متخصص برود در محل بازرسی بکند ؟ این هم از نظر دسترسی اش به پرونده ها دچار اشکال میشود هم از نظر اینکه تخصص این قضیه را چه جور میخواهد داشته باشد ؟ ممکن است بفرمائید که خوب این آقای با هماهنگی با وزارت خانه اینکار را میکند یک چنین چیزی هم در آن ماده نیست . یعنی کمیسیون اصل 90 میتواند مستقلا هم کسی را به عنوان بازرس اعزام بکند و هیچ تصریحی هم نشده که هماهنگی باشد حال از یک متخصصی میخواهد استفاده کند در رابطه با بازرسی نسبت به یک شکایتی وقتی این شکایت را مطرح میکند و آن بازرس به عنوان متخصص یک نفر را همراه خودش میبرد اولا صلاحیت آن آقای متخصص مورد بحث است دوم دسترسی اش به پرونده های امنیتی و اطلاعاتی و این اشکالاتی است که در اینجا متوجه این قضیه میشود من خواهش میکنم با عنایت به این محظورات و با عنایت به شمول این قضیه نسبت به وزارت خانه اطلاعات و همچنین وزارت کشور هم این اشکال را دارد این محظور را دراد ، وزارت دفاع هم این محظور را دارد آنچه که مربوط به ما هست در وزارت اطلاعات این محظور بزرگی خواهد بود در آینده و آقایان نمایندگان عنایت داشته باشند چیزی که اینجا تصویب میشود جوری باشد که انشاء الله قابل پیاده شدن و اجرا هم باشد . نایب رئیس ـ آقای شوشتری بفرمائید . اسمعیل شوشتری ( مخبر کمیسیون ) بسم الله الرحمن الرحیم ، نمایندگان محترم تقاضا میکنم به چند نکته در اینجا توجه بشود اساساُ در ماده 3 وقتی میگوید ‹‹ چنانچه شکایتی نیاز به تحقیق و بررسی دارد کمیسیون میتواند بازرس یا بازرسانی را برای رسیدگی انتخاب و اعزام بکند ›› بازرس و بازرسان از اعضاء کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی هستند نه تنها نماینده بلکه نه هر نماینده ای هم چون نمایندگانی را میتواند به عنوان بازرس و بازرسان انتخاب بکند که از کمیسیون اصل 90 باشند اعضاء‌ کمیسیون اصل 90 این یک نکته بعد در تبصره دارد که بازرس یا بازرسان اعزامی در صورت لزوم میتوانند از فرد یا افراد متخصص هر چند غیر نماینده باشند ببینید اینجا قید خورده خود این قید دلیل برای این است که بازرس با بازرسان از اعضاء کمیسیون اصل 90 هستند تبصره را ملاحة بفرمائید در تبصره میگوید که بازرس یا بزرسان اعزامی میتوانند در صورت لزوم فرد یا افراد متخصصی را هر چند غیر نماینده باشند این معنایش این است که آن فرد یا افرادی که بازرس یا بازرسان انتخاب میکنند میتوانند نماینده باشند میتوانند نماینده نباشند ولی مقصود کمیسیون این است اگر نمیرساند مقصود این است تصریح داریم میکنیم که بازرس یا بازرسان نمایندگان کمیسیون اصل 90 هستند . صادقلو ـ چنین چیزی اینجا نیست که حتماُ از اعضاء‌اصل 90 باشند این بوده اگر نمیرساند مقصود کمیسیون این بوده در زمنیه اشکالاتی که مطرح شد اشکال عبارت از این بود که ممکن است آقایانی بروند جائی و مواردی را که نباید به آن دست پیدا بکنند بروند در اختیارشان گذاشته بشود . این یک قاعده کلی است که وقتی بازرسی را برای رسیدگی به امری به جائی میفرستند جز در محدودة کار خودش و مأموریت خودش در مسائل دیگر حق دخالت ندارد . این قاعده کلی است چه در این مورد چه در بقیه موارد یکی از مواردی  که ممکن است شکایت بشود خود مجلس است از مجلس به کمیسیون اصل 90 شکایت بشود . از کمیسیونی به کمیسیون اصل 90 شکایت بشود کمیسیون اصل 90 تشخیص میدهد که در آن موضوع شکایت نیاز به بررسی است بازرسی را انتخاب میکند به آن کمیسیون اعزام میکند فقط در همان موضوع حق بازرسی دارد نه در همه مواضع . مسأله سوم هم که باز باید روشن بشود اگر در مواردی مقرراتی هست که آن مقررات حاکم است آن به جای خودش محفوظ است و منای اعزام بازرس این نیست که همه مقررات برود کنار . مثلا اگر مقرراتی هست که فلان شخص نمیتواند از این اسناد مطلع بشود و همان شخص بازرس شده . این مقررات را کنار نمیگذارد و به جای خودش محفوظ هست . پس بنابراین در زمینه اعزام بازرس … علوی تبار ـ قید نشده که بعضی از اطلاعات را به او بدهند نوشته اند .
هر چه خواست باید به او بدهد . شوشتری ـ عرض کردم ببینید اگر مقرراتی هست ، اگر مقرراتی نیست طبعاُ بله . اگر مقرراتی هست در هر مورد ، در هر دستگاه ( مهاجرانی ( معاون نخست وزیر ) ـ هر قانونی که بیاید قانون قبلی را نخست میکند ) در مورد این نسخ نمیکند نمی گوید که باید اطلاع بدهد این بازرس است میگوید برود تحقیق بکند بنابراین در مورد اعزام بازرس و بازرسان جهت تحقیق کمیسیون اصل 90 این مقدار را نتواند کار انجام بدهد که شکایتی به آن شده آن هم از طرز کار سه قوه از طرز کار قوة قضائیه نتواند کسی  نتواند کسی را بفرستد برای تحقیق آن هم دارد منتها با این قیودی که عرض کردم و با این مطالبی که در این زمینه گفته شده . صادقلو ـ یک نکته را میخواهم توضیح بدهم که مشخص بشود . نایب رئیس ـ نمی توانید حضار 196 نفر ، پیشنهاد آقای خلخالی که حذف ماده و تبصره اش است به رأی گذاشته میشود موافقین با این پیشنهاد قیام بفرمایند ( عده کمی برخاستند )تصویب نشد . پیشنهادات دیگر داریم وقت هم تمام است امروز نمیرسیم . اساس غائبین را بخوانید . منشی ـ غائبان غیر موجه امروز آقایان : عزیز حجتی ، سید مصطفی ذوالقدر . نمایندگانی که اول صبح دیر تشریف آوردند آقایان : توسلی زاده 16 دقیقه ـ قریشی 16 دقیقه ـ نادی 16 دقیقه ـ شاهرودی داراب 16 دقیقه ـ احمدوند 17 دقیقه ـ آقای محمدی 17 دقیقه ـ ناروئی 17 دقیقه ـ شیخی 17 دقیقه ـ یونس محمدی 17 دقیقه ـ ناروئی 17 دقیقه ـ شیخی 17 دقیقه ـ یونس محمدی 17 دقیقه ـ شاملو 17 دقیقه ـ بادامچیان 17 دقیقه ـ حسینی شاهرودی 18 دقیقه ـ دعائی 18 دقیقه ـ کریمی مرندی 18 دقیقه ـ غروای 18 دققه صدقیانی 18 دقیقه ـ سعید یان فر 20 دقیقه ـ روحانی دهلرانی 20 دقیقه هادی غفاری 21 دقیقه ـ جعفری لنجان 24 دقیقه ـ رنجبر 26 دقیقه ـ سبحانی نیا 31 دقیقه ـ ملکوتی 34 دقیقه ـ نظری منفرد 43 دقیقه ـ عبدالعلی زاده 16 دقیقه ـ جعفری حصارلو 16 دقیقه ـ قربانی 16 دقیقه ـ رحمتی قمشه 16 دقیقه ـ کامیار 17 دقیقه ـ رحیمی پاوه 17 دقیقه ـ ملکپور 17 دقیقه ـ سلطانی 17 دقیقه ـ طاهری خرم آبادی 17 دقیقه ـ هاشمیان 17 دقیقه ـ یوسف پور 18 دقیقه ـ دشتی مغان 18 دقیقه ـ هاشمی الیگودرز 18 دقیقه ـ احمد سنقر 18 دقیقه ـ معماری 18 دقیقه ـ سید رسول موسوی اهواز 18 دقیقه ـ عبد خدائی 19 دقیقه ـ حسینی عی آباد 22 دقیقه ـ کاظمی خلخالی 22 دقیقه ـ کریمی بجنورد 18 دقیقه ـ حائری زاده 19 دقیقه ـ طرفی 21 دقیقه . آقای عزیز ججتی برادرمان آقای اکرمی میفرمایند که در جبهه هستند برادرانی که بعد از تنفس دیر تشریف آورده اند آقایان : فال اسیری 16 دقیقه ـ نژاز کریمی 16 دقیقه ـ طاهری خرم آبادی 16 دقیقه ـ کمالی 16 دقیقه ـ موسوی اهواز 16 دقیقه ـ حیدری تفرش 17 دقیقه ـ راه چمنی 17 دقیقه ـ حسین اردکانی 17 دقیقه ـ نظری منفرد 17 دقیقه ـ استکی 17 دقیقه ـ صاحب الزمانی 17 دقیقه ـ فریدون سلیمی 18 دقیقه ـ ملکپور 18 دقیقه ـ نظری دلیجان 19 دقیقه ـ صدرطباطبائی 19 دقیقه حمید زاده 20 دقیقه ـ عباس پور 21 دقیقه ـ فردوسی پور 21 دقیقه ـ یونس محمدی 21 دقیقه ـ هاشمی جهرم 22 دقیقه ـ حصاری 22 دقیقه هادی غفاری 22 دقیقه ـ نوری 22 دقیقه ـ صفوی 24 دقیقه ـ معزی 25 دقیقه علوی لارستان 25 دقیقه  بهشتی 26 دقیقه ـ احمدوند 27 دقیقه خنانشو 27 دقیقه ـ اشرفی اصفهانی 29 دقیقه ـ حسینی شاهرودی 33 دقیقه ـ عرفانی 33 دقیقه ـ نیکروز بعد از تنفس نیامده اند ـ شیخی 37 دقیقه ـ دعائی 41 دقیقه ـ آذری قمی بعد از تنفس نیامده اند ـ حسینی شاهرودی داراب بعد از تنفس نیامده اند ـ اسدی نیا 17 دقیقه ـ جلالی 17 دقیقه ـ  کاظمی خلخال 17 دقیقه ـ احمدی سنقر 17 دقیقه ـ حمیدی 17 دقیقه ـ عبدالعالی زاده 17 دقیقه ـ اسرافیلیان 19 دقیقه ـ عبد خدائی 19 دقیقه ـ ناصری 19 دقیقه ـ طرفی 19 دقیقه ـ صفائی 19 دقیقه عرب عامری 19 دقیقه ـ امانی 20 دقیقه ـ معماری 22 دقیقه ـ شیبانی 22 دقیقه ـ روحانی دهلران 23 دقیقه ـ محمد خامنه ای 23 زین العابدین قربانی 23 دقیقه ـ هاشمی الیگودرز 25 دقیقه هاشمیان 26 دقیقه ـ شیرازی 28 دقیقه ـ رحمانی اصل 28 دقیقه ـ موسوی تبریزی 28 دقیقه .
6- پایان جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده . نایب رئیس ـ ختم جلسه اعلام میشود جلسه بعد یکشنبه صبح ساعت 30 /7 خواهد بود ( جلسه ساعت 15 /12 پایان یافت . ) رئیس مجلس شورای اسلامی ـ اکبر هاشمی رفسنجانی