سخنرانی دآیت الله هاشمی رفسنجانی ر دیدار با مسؤولان و کارکنان مؤسسه تحقیقات رازی
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله و السلام علی رسول لله و آله
برای چندمین بار است که به اینجا آمدم و در هر بازدید چیزهای جدیدی در حد فرصت و بضاعت فهمیدن دریافت کردم. این بار به خاطر نگرانیهایی که درگزارشها به چشم میخورد و به خاطر بازسازی ومعطل ماندن آن وجود داشت، به اینجا آمدم. طبیعی است که اگر بازسازی به موقع انجام نشود و سرعت لازم را نداشته باشد، خسارت سنگینی را بر کشور تحمیل میکنیم.
اینجا یک جای معمولی نیست، مؤسسهای که بیش از هشتاد سال عمر دارد و یکی از زیربناییترین مؤسسات علمی و تحقیقی برای کشورماست که جنبه تولیدی هم دارد. یکی از حساسترین دستاوردهای دنیا که جزو هایتک به حساب میآید، پایههایش در این مؤسسه وجود دارد و انصافاً باید به طراحان اولیه این مؤسسه احسن بگوئیم که در 80 سال پیش چنین مؤسسهای را پایهگذاری کردند.
هرچند طی این مدت پیشرفتهایی داشته است، اما هنوز بر پایههای اولیه استوار است. امروز این سرمایه بسیار ارزشمند و بزرگ در اختیار ماست. دانشمندانی که در اینجا بودند یا تربیت شدند، شاید بهترین سرمایه کشور باشند. شخصیتی مثل دکتر میرشمسی که پدر بسیاری از محققان ماست. اسم ایشان با این مؤسسه همراه است.
در چشمانداز 20 ساله دو سه محور داریم که مربوط به اینجاست. یکی مسأله دانایی محور بودن حرکت بیست ساله ماست. شاخصترین جاهایی که دانایی را تولید میکند، اینجاست. حجم این مؤسسه به اندازه دانشگاههای بزرگ نیست، ریشهای قوی دارد. در چند رشته هایتک در چشمانداز تکیه کردیم. یکی بیوتکنولوژی است که شما بیشتر از همه میدانید که این کار چقدر برای دنیا ارزش دارد و شاید در آینده سرنوشت دنیا را این دانش رقم میزند و سر و کار شما تا بینهایت کوچک است که از آنجا شما بینهایت بزرگها را برای سرنوشت بشریت خلق میکنید.
فکر میکنم مبالغی که شما برای بازسازی و به روز کردن نیاز دارید، چیزی نیست که جامعه و ملت ما نتواند بپردازد. ارزش محصولات شما خیلی بیش از اینهاست و طبیعی است که ما باید برای سلامت و بهداشت مردم جامعه و دام و طیور یارانه پرداخت کنیم. یارانه را نمیتوان با شیوههای بازرگانی حذف کرد. بهداشت و امنیت جامعه زیربنایی است. خدای نکرده اگر حادثهای مثل سارس در چین، در کشور ما پیش بیاید، مشکلات مادی و معنوی و حیثیتی عظیمی ببار خواهد آورد. میتوانیم هزینههای بسیار بزرگ را انجام دهیم. کارهای ساختمان و خرید ابزار این مؤسسه و یا جذب نیرو باید به روز باشد و چیزی نیست که مسئولان کشور و دولت بخواهند دریغ کنند.
توضیحاتی که جناب آقای دکتر اخوی زادگان دادند، برای هر یک از مسئولین قانع کننده است. بنده هم طبق وظیفهای که در پیگیری و نظارت بر سیاستهایی که رهبری اعلام میکنند، طبعاً پیگیری میکنم و تذکرات را میدهم و با آقایان هم صحبت میکنم.
مجموعه کار تحقیقات در کشور خیلی کمتر از استحقاق ماست. زمانی شاید کمبود نیرو داشتیم. ولی امروز این مشکل را نداریم و محققان جوان و سالخورده فراوانی در کشور هستند که خیلی بیش از این میتوانند کار کنند. لذا باید جهشی در اینگونه کارهای پژوهشی و تحقیقاتی پیش بیاید، جهشی که قرار بود امسال پیش بیاید، باید تحقق پیدا کند. ولی خبری که ایشان دادند که مبلغی را که قرار بود در بودجه بگذارند، محقق نشد که میپرسم، جای سؤال دارد.
باید بر تحقیقات تکیه بیشتری داشته باشیم. این حرف بنده نیست. حرف رهبری است که الان روی جنبش نرمافزاری و تولید تکیه شود و مجمع هم روی این مسأله خیلی حرف دارد. در آینده بحث سیاستهای کلی علوم را شروع خواهیم کرد و شما هم حتماً در جریان کار قرار میگیرید. دولت و مجلس هم همین را میخواهند. شاید مسائل، کارها و فعالیتهای روزمره ما را از اهمیت موضوع غافل کند. ارقام اینجا همه ارقامی نجومی است. سر و کار ما با کارهایی است که اگر آقایان اجازه داشته باشند کار اقتصادی و تجاری کنند، جزو پولسازترین کارهای دنیاست. الان مراکز تحقیقاتی، خودشان را از کارهای صنعتی و اجرائی فارغ کردند و محصول پیشرفتهای تولید میکنند. تا دنیا بخواهد محصولشان را بشناسد، سود بسیاری برای آن مؤسسه و کشور جذب مِیکند.اگر مراکز تحقیقات آزاد باشند و به خودشان تکیه کنند و بخواهند محصولات خودشان را به قیمتی که بازار میپذیرد، عرضه کنند، جزو سودمندترینها در دراز مدت خواهد بود.
بعضی چیزها را نمیتوان آزاد گذاشت و قیمتها را به عرضه و تقاضا موکول کرد. چون بایدکنترل شود که به زندگی و حیات مردم در بسیاری از زمینهها باز میگردد.
کشور ما با انبوه مراکز آموزش و داشتن امکانات تحقیقاتی در آستانه یک خیزش زیربنائی است که در سالهای بعد در بناهای با شکوهی در منظر دید مردم قرار خواهد گرفت.
ضمن اینکه نگران وضعیت اینجا بودم، به نظر میرسد شما تعادل خودتان را تا حدودی حفظ کردید. امیدوارم زودتر مرحله بازسازی تمام شود و با نشاط و روحیه بیشتر، از این ظرفیت خوب استفاده کنید و از همه شما متشکرم.
والسّلام علیکم و رحمه الله