خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی – انقلاب و پیروزی وضعیت گروگانهای سفارت آمریکا به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانی
وضعیت گروگانهای سفارت آمریکا به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانیتاریخ 13/8/1358 در کوتاه‌ترین زمان ممکن، تصرف سفارت آمریکا، توسط جوانانی که بعدآ خود را "دانشجویان مسلمان پیرو خط امام" نامیدند، به مهم‌ترین خبر ایران و جهان تبدیل شد و در حالی که در آمریکا و در برخی از کشورهای دیگر این اقدام را محکوم می‌کردند، در ایران به استثنای اعضای دولت که منطقآ نمی‌توانستند حامی چنین اقداماتی باشند و برخی از اشخاص که این حرکت را مغایر حقوق بین‌الملل می‌دانستند، بسیاری از افراد و اغلب گروههای سیاسی به تایید و تمجید از این حرکت پرداختند. گروه کثیری از مردم عادی نیز با دیدن یک روحانی ـ حجت‌الاسلام ]سیدمحمد[موسوی خوئینی‌ها ـ در میان دانشجویان، بر ابراز حمایت‌های خود افزودند و به شب خوابی دراطراف سفارت مشغول شدند. در این میان تائید حرکت دانشجویان، توسط حضرت امام و این بیان که: امروز در ایران باز انقلاب است، انقلابی بزرگتر از انقلاب اول"، موج ضدآمریکایی عظیمی را به همراه حمایت‌های گسترده مردمی، در کشور به راه انداخت. در واقع اعلام حمایت امام از دانشجویان، تکلیف همه را و ما را ـ چه موافق و چه مخالف ـ روشن کرد و به نظر می‌رسید، حالا باید جور دیگری به مسأله نگاه کرد. از آغاز حادثه، نظر امام این بود که اگر آمریکا شاه را اخراج کند، گروگانها آزاد می‌شوند، اما این طور نشد. فقط چند روز بعد مشخص شد که این مسأله پیچیده‌تر از آن است که با چند پیام و مذاکره مستقیم حل و فصل شود. از یک سو این عمل، سمبل مبارزه ضد آمریکایی مردم ستمدیده ما شده بود و شور انقلابی تازه‌ای به روح ملت دمیده بود و از طرف دیگر آمریکا بجای پاسخگویی به حق واقعی ملت ما، با تمام امکانات سیاسی و تبلیغاتی خود به میدان این مبارزه آمده بود. در شورای انقلاب بحث‌های دامنه داری در این زمینه انجام دادیم، اما نتیجه خاصی از آن عاید نشد. در حقیقت به دلیل پیچیدگی بیش از حد موضوع و نظرات مشخص امام، امکان حصول نتیجه‌ای کامل، غیر ممکن شده بود. در همین ایام، این نگرانی وجود داشت که اقدام دانشجویان، توسط کسان دیگری، به‌ویژه گروههای چپگرای به ظاهر انقلابی که فکر می‌کردند از قافله انقلابی‌گری عقب افتاده‌اند، در ارتباط با سفارتخانه‌های دیگر کشورها تکرار شود، که اشغال سفارت ایتالیا و حمله به سفارت انگلیس ]به ترتیب در تاریخ‌های 14 و 15 آبان 1358[، که از طرف پاسداران انقلاب به سرعت با آن مقابله شد، بر این نگرانیها افزود. اما هشدار به موقع حاج سید احمد آقا ]خمینی[ به مردم، که "از اشغال سفارتخانه‌های دیگر، حتی‌سفارت انگلیس بپرهیزند" و تذکر وی که "گروهها و دستجات، دیگر حق ندارند در این زمینه اقدامی بکنند"، مرهمی بر این نگرانیها و مانعی جدی در انجام این گونه کارها شد. منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری