خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی – انقلاب و پیروزی نقش زنان در میدان مبارزه با رژیم پهلوی از دید هاشمی
نقش زنان در میدان مبارزه با رژیم پهلوی از دید هاشمی تاریخ: 1357 هجری شمسی رژیم پهلوی مدعی احیای حقوق زنان بود و از زمان غائله کشف حجاب در زمان رضاخان به بعد، همواره تبلیغات وسیعی در این زمینه می‌کرد و حتی با حضور نمایشی چند نفر از زنان در مجالس شورا و سنا و هیات دولت و تشکیل سازمانها و بنیادهای وابسته به زنان، تلاش می‌نمود که این ادعا را، به اثبات برساند. اما در واقع قصد اصلی رژیم، متلاشی کردن تاروپود خانواده و گسترش آزادی‌های ضداخلاقی و ضد مذهبی و نابود کردن کرامت و مقام والای زنان بود و این نیز با این هدف پیگیری می‌شد که این قشر از جامعه را از اندیشیدن به مسائل و مشکلات جامعه باز دارد و آنها را از گردونه مبارزه با رژیم دور سازد. این تلاش رژیم، در سالهای آخر حکومت محمدرضا، گسترده‌تر و چشمگیرتر بود تا جایی که رژیم به نوعی مطمئن شده بود که جامعه زنان را پشتیبان حکومت ساخته و سایر نیروهای مبارز و مخالف را به واسطه آنها تحت کنترل دارد. ولی ما می‌دانستیم که زنان جامعه ما به مانند مردان دارای تفکر آزادی‌خواهی و ضداستکباری و عمدتاً اسلامی هستند و آمادگی شرکت در مبارزه را دارند و در مجالس عمومی مذهبی و دانشگاهی حضور آنان را مشاهده می‌کردیم. در چنین شرایطی، به حضور و نقش تاثیر گذار زنان در تظاهرات و راهپیمایی‌های ضدرژیم، کمتر توجه می‌شد. اما حضور گسترده زنان مسلمان با چادرهای مشکی و یا مانتوهای بلند و پا به پای مردان در راهپیمایی و تظاهرات عظیم روز عید فطر و ادامه این حضور در تظاهرات بعدی که با متانت و اظهار شهامت و شهادت جمعی از آنان به همراه کودکانشان در فاجعه 17 شهریور و حوادث بعدی، توأم بود، نگاهها را به سوی این بخش تاثیر گذار، متوجه ساخت. امام در پیامی به مناسبت چهلم شهدای 17 شهریور ضمن اعلام عزای عمومی در این روز، به این مسأله اشاره کردند و فرمودند: "ملت بزرگ ایران! تاریخ ایران، بلکه تاریخ جهان، نهضتی چون نهضت شما به یاد ندارد و قیام همگانی چون قیام شما آزادگان را پشت سر نگذاشته است. امروز نونهالان هفت ـ هشت ساله دبستانهای ما فدایی می‌دهند و در راه اسلام عزیز و کشور، خون نثار می‌کنند. شما در چه تاریخی چنین دیده‌اید؟ امروز زنهای شیردل، طفل خود را در آغوش کشیده و به میدان مسلسل و تانک دژخیمان رژیم می‌روند. در کدام تاریخ چنین مردانگی و فداکاری از زنان ثبت شده است؟ امروز غریو "مرگ برشاه" از دل طفل دبستانی تا پیران بیمارستانی، مجال را بر رژیم منحط پهلوی چنان تنگ نموده و اعصاب شاه را آنسان خرد کرده که دست از پا نشناخته و تسکین خاطر خود را با خون کودکان و جوانان ما بیمه می‌کند". این اشارات و تاکیدات امام بر حضور زنان در میدان مبارزه با رژیم، که در بیشتر اعلامیه‌های ایشان دیده می‌شد، علاوه برآنکه شناخت عمیق رهبری نهضت را از نقش و تاثیر زنان مسلمان در مبارزه، به همگان نشان می‌داد، باعث گردید آن تبلیغات رژیم و ادعاهای پوچ آنها، بی‌اثر گردد و وحدت اجتماعی عظیمی در خانواده‌ها و در جامعه ایجاد شود.منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری