خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی – انقلاب و پیروزی مذاکره ها و مشاوره های هاشمی با دوستان در زندان درباره چگونگی هدایت مبارزه

مذاکره ها و مشاوره های هاشمی با دوستان در زندان درباره چگونگی هدایت مبارزهتاریخ:1357 هجری شمسی      در این مقطع من و جمع دوستان‌مان اخبار و اطلاعات فراوانی را از طریق رسانه‌های مختلف و به ویژه توسط ملاقاتی‌ها به دست می‌آوردیم و با توجه به فرصت کافی که داشتیم، این اطلاعات را جمع‌بندی و پیرامون آن به مذاکره و مشاوره می‌پرداختیم. با دوستان خارج از زندان هم که دست‌اندرکار هدایت مبارزات بودند، خطوط ارتباطی متعددی برقرار کرده بودیم، که با استفاده از آنها بخشی از اقدامات با نظر و خواست جمع زندانی ما، انجام می‌شد.     همزمان با آن، مذاکره و گاهی مشاجراتی هم با افراد موثر سایر گروههای زندانی در زمینه چگونگی پیشبرد انقلاب داشتیم. بعضی از آنها شیوه مبارزه امام با رژیم را مورد انتقاد قرار می‌دادند و از ایشان انتظار حمایت از مبارزه مسلحانه داشتند. برخی نیز از حاکمیت اندیشه و فکر امام و روحانیت بر فضای مبارزه و انقلاب ناراحت بودند و با تحلیلهای مارکسیستی این مدیریت را موقتی می‌دانستند و به آینده حاکمیت افکار خود، دل خوش کرده بودند.     در این میان یکی از فواید حضور جمع دوستان عالم و اندیشمند ما در زندان، علاوه برانجام مذاکره و مشاوره در مورد هدایت مبارزات، پیگیری بحث‌های دسته جمعی در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، فقهی و ... بود. به این صورت که یکی از علما مطلبی را که بررسی و آماده کرده بود، در جمع مطرح می‌کرد و سپس دیگران نظر خود را می‌دادند و بحث تا آخر با حوصله و دقت پیگیری می‌شد. نتایج این جلسات در مباحثه‌های هر یک از ما با متفکران جریانهای دیگر در زندان، خیلی موثر و کارساز بود و بعدها هم جای پای حاصل از این مباحثه‌ها، در تصمیمات مراکز تصمیم‌گیر بعد از پیروزی انقلاب از جمله در شورای انقلاب، مجلس خبرگان تدوین کننده  قانون اساسی، شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و حتی در مصوبات مجلس شورای اسلامی و در اعلان مواضع صاحب نظران اسلامی، به خوبی قابل مشاهده بود. موارد زیادی از آن نظریه‌ها مثلاً در زمینه بانکداری اسلامی، مالکیت زمین و معادن و ... در دوران شکل‌گیری نظام اسلامی‌مان تبلور عینی یافت.     فکر می‌کنم آن بحث‌ها و جمع‌بندی‌ها در آن دوران زندان، تاثیر زیادی نیز برافکار حکومتی من گذاشت حتی بحثهایی که من تحت عنوان "عدالت اجتماعی"، در خطبه‌های نماز جمعه تهران داشتم  و درسهایی که به عنوان "مواضع حزب"، برای اعضای حزب جمهوری اسلامی مطرح کردم، به طور حتم تحت تأثیر همان مباحث دسته‌جمعی است.منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری