تفسیر آیات قرآن کریم- سوره غافر – آیه 55 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

نزول آیه (مکی)
سه شنبه ۷ خرداد ۱۳۹۸

صوت
تصاویر ضمیمه

فَاصْبرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبکَ وَسَبِّحْ بحَمْد رَبِّکَ بالْعَشیِّ وَالْإِبْکَارِ

پس صبر پیشه کن که همانا وعده خداوند حقّ است و برای گناهت آمرزش بخواه و در شامگاه و صبحگاه پروردگارت را همراه با ستایش او [از هر نقصی ]تنزیه کن.

1 - پیامبر(ص)، مأمور به صبر و شکیبایی در برابر مشکلات رسالت

فاصبر

2 - پیامبر(ص)، در نیمه نخست رسالت خود با انواع مشکلات و موانع روبه رو بود.

فاصبر

برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که آیه شریفه در مکه نازل شده است و توصیه خداوند به صبر، بیانگر وجود مشکلات بسیار می باشد.

3 - توصیه خداوند به پیامبر(ص)، مبنی بر تأسی کردن از پیامبران گذشته در صبر و شکیبایی در برابر مشکلات رسالت

إنّا لننصر رسلنا و الذین ءامنوا فی الحیوة الدنیا ... فاصبر

برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که جمله «فاصبر...» تفریع بر جمله «إنـّا لننصر رسلنا...» است.

4 - وعده خداوند به یاری پیامبران و مؤمنان، مقتضی صبر و شکیبایی همه رهبران و مبلغان دینی، در برابر آزارها و کارشکنی های دشمنان است.

إنّا لننصر رسلنا و الذین ءامنوا ... فاصبر

5 - وعده های خداوند، حق و تخلف ناپذیر است.

إنّ وعد اللّه حقّ

6 - وعده خداوند به نصرت پیامبران و مؤمنان، حق و تخلف ناپذیر است.

إنّا لننصر رسلنا و الذین ءامنوا ... فاصبر إنّ وعد اللّه حقّ

7 - تخلف ناپذیر بودن وعده خداوند به نصرت پیامبران و مؤمنان، مقتضی صبر و شکیبایی رهبران دینی و مؤمنان طرفدار آنان در برابر مشکلات و آزارهای دشمنانِ دین است.

إنّا لننصر رسلنا ... فاصبر إنّ وعد اللّه حقّ

برداشت بالا به خاطر این نکته است که جمله «إنّ وعد اللّه حقّ» در مقام تعلیل برای «فاصبر» می باشد; یعنی، «صبر پیشه کن چون وعده خداوند به پیروزی و نصرت، حق است».

8 - صبر و شکیبایی در برابر آزارها و کارشکنی های دشمنان، زمینه ساز پیروزی و جلب نصرت الهی

فاصبر إنّ وعد اللّه حقّ

9 - توصیه خداوند به پیامبر(ص) به استغفار از گناه خویش

و استغفر لذنبک

پیامبراسلام(ص)، از نظر تمامی فرقه های مسلمین ـ به ویژه شیعه ـ دارای مقام عصمت و پاک از هر گونه گناه و نیز منزّه از خطا در بیان و ارائه وحی و شریعت الهی است. بر این اساس مفسران عقیده دارند که مقصود از گناه مورد اشاره این آیه، ترک اولی و عملی است که نسبت به مقام شامخ آن حضرت گناه محسوب می شود; هر چند نسبت به دیگر انسان های خداپرست، گناه به شمار نمی آید. چنان که گفته اند: « حسنات الأبرار، سیئات المقربین».

10 - همه انسان ها در معرض گناه و لغزش اند.

و استغفر لذنبک

11 - استغفار از لغزش و گناه، بر همگان واجب است.

و استغفر لذنبک

12 - توصیه خداوند به پیامبر(ص) مبنی بر تسبیح همراه با حمد خدا در هر صبح و شام