تفسیر آیات قرآن کریم – سوره یوسف – آیه ۲۸ – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَلَمَّا رَأَی قَمِیصَهُ قُدَّ مِن دُبُرٍ قَالَ إِنَّهُ مِن کَیْدکُنَّ إِنَّ کَیْدَکُنَّ عَظِیمٌ

پس آن گاه که دید پیراهن او از پشت چاک خورده ، گفت: «آن [کرده هاوگفته ها ]ازنیرنگ شما زنان است. همانا نیرنگ شما بزرگ است

 

1ـ عزیز مصر برای کشف حقیقت ماجرای یوسف و زلیخا ، شخصاً به بررسی و مشاهده پیراهن و نحوه پارگی آن پرداخت.

فلما رءا قمیصه قُدّ من دُبر

ظاهر این است که ضمیر در «رأی» به عزیزمصر برگردد.

 

2ـ عزیز مصر با دیدن پارگی پشت پیراهن یوسف(ع) ، به صداقت او پی برد.

فلما رءا قمیصه قُدّ من دُبر قال إنه من کیدکنّ

 

3ـ عزیز مصر با پی بردن به صداقت یوسف(ع)، زلیخا را محکوم کرد و به نفع یوسف(ع) رأی داد.

فلما رءا قمیصه قُدّ من دُبر قال إنه من کیدکنّ

 

4ـ عزیز مصر شواهد ارائه شده از سوی داورِ ماجرای یوسف و زلیخا را ، برای رفع اتهام از یوسف(ع) و اثبات بی گناهی او کافی دانست.

فلما رءا قمیصه قُدّ من دُبر قال إنه من کیدکنّ

 

5ـ عزیز مصر پس از پی بردن به حقانیت یوسف(ع) ، زنان را انسانهایی پر مکر و حیله خواند.

إنه من کیدکنّ

 

6ـ زنان در پیدایش روابط نامشروع جنسی و انحرافات اخلاقی ، نقشی عمده و بسزا دارند.

إنه من کیدکنّ

برداشت فوق ، با توجه به این احتمال است که ضمیر در «إنه» به مراوده وصال ـ که از «هی رودتنی ...» به دست می آید ـ باز گردد.

 

7ـ عزیز مصر ، به دام انداختن یوسف(ع) را برای کام جویی ، از مکرهای زنانه زلیخا شمرد.

إنه من کیدکنّ

محتمل است ضمیر در «إنه» به حقیقتی که از جمله «غلّقت الأبواب ...» استفاده می شود ، ارجاع داده شود. برداشت فوق ، بر اساس این احتمال است.

 

8ـ عزیز مصر ، پیشدستی زلیخا در متهم ساختن یوسف(ع) و تعیین کیفر برای او را ، از مکرهای زلیخا شمرد.

قالت ما جزاء من أراد بأهلک سوءًا ... إنه من کیدکنّ

برداشت فوق، ناظر به این احتمال است که ضمیر در «إنه ...» به معنایی که از «قالت ما جزاء ...» در آیه 25 استفاده می شود ، برگردد و آن معنا ، پیشدستی کردن زلیخا برای محقّ جلوه دادن خویش و گنه کار نشان دادن طرف مقابل است.

 

9ـ شناخت عزیز مصر از روحیه زنان و آگاهی او به ترفندهایشان

إن کیدکنّ عظیم

 

10ـ مکر و حیله زنان ، مکر و حیله ای بزرگ است.

إن کیدکنّ عظیم

هر چند جمله «إن کیدکنّ عظیم» سخن عزیز مصر است ، ولی مفسران برآنند که هرگاه خداوند سخنی را در قرآن نقل کرده و آن را رد نکند ، معلوم می گردد که آن سخن حق است.

 

11ـ حیله و مکر ، از ابزارهای زنان برای ایجاد فساد و انحراف

إنه من کیدکنّ

 

12ـ ضرورت هوشیاری در برابر مکرها و حیله های زنان

إنه من کیدکنّ إن کیدکنّ عظیم

 

13ـ عدالت و انصاف عزیز مصر ، در قضاوت و ابلاغ نظر خویش در ماجرای یوسف(ع) و زلیخا

فلما رءا قمیصه ... قال إنه من کیدکنّ إن کیدکنّ عظیم

 

اخلاق:

عوامل فساد اخلاقی 6

زلیخا:

تهمتهای زلیخا 4، 8; کامجویی زلیخا 7; محکومیت زلیخا 3; مکر زلیخا 7، 8

زنان:

افساد زنان 6، 11; مکر زنان 5، 7، 8، 10، 11; هوشیاری بر مکر زنان 12

عزیزمصر:

آگاهی عزیزمصر 9; تفحص عزیزمصر 1; عدالت عزیزمصر 13; عزیزمصر و زلیخا 3، 7; عزیزمصر و صداقت یوسف(ع) 2; عزیزمصر و قصه یوسف(ع) 1، 7، 8، 13; عزیزمصر و مکر زنان 9; عزیزمصر و یوسف(ع) 3، 4، 5; قضاوت عزیزمصر 13

فساد:

ابزار فساد 11

گمراهی:

ابزار گمراهی 11

مکر:

بزرگترین مکر 10

یوسف(ع):

پارگی پیراهن یوسف(ع) 1، 2، 4; تهمت به یوسف(ع) 4، 8; دلایل صداقت یوسف(ع) 2، 4;صداقت یوسف(ع) 3، 5