تفسیر آیات قرآن کریم – سوره قصص – آیه 74 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَیَوْمَ یُنَادیهِمْ فَیَقُولُ أَیْنَ شُرَکَائِیَ الَّذینَ کُنتُمْ تَزْعُمُونَ

و [یاد کن] روزی را که [خدا] آنان را ندا می کند و می گوید: کجایند شریکان من همانان که می پنداشتید [شریکان من هستند].

1 - صحنه روبه رو شدن اهل شرک با مؤاخذه خداوند در روز رستاخیز، صحنه ای شایان توجه و یادآوری

و یوم ینادیهم فیقول أین شرکاءی

«یوم» در «یوم ینادیهم» مفعول برای فعل محذوف «اذکر» است; یعنی، «اذکر یوم ینادیهم...».

2 - حقارت مشرکان و محروم بودن آنان از افتخار قرب به خدا در قیامت

و یوم ینادیهم

برداشت یاد شده با توجه به تعبیر «ینادی» به دست می آید; زیرا «ندا» در جایی است که شخص را از دور بخوانند. بنابراین انتخاب این تعبیر به جای تعبیر «یدعوا»، می تواند بیانگر مطلب یاد شده باشد.

3 - سخن گفتن خداوند با مردم در روز رستاخیز

و یوم ینادیهم فیقول

ضمیرهای فاعل در «ینادی» و «یقول» به خداوند بازمی گردد. مراد از «یوم» نیز روز قیامت است.

4 - پرسش تحقیرآمیز خداوند در قیامت از مشرکان درباره معبودهایشان

و یوم ینادیهم فیقول أین شرکاءی

استفهام در «أین شرکائی» برای تهکّم و استهزا است.

5 - شرک، اندیشه ای مبتنی بر حدس و گمان است; نه بر پایه دلیل و برهان.

أین شرکاءی الذین کنتم تزعمون

«زعم» (مصدر «تزعمون») به سخنی گفته می شود که گوینده درباره درستی آن تردید داشته باشد.

6 - انسان، مسؤول اندیشه ها و گرایش های خویش و مورد بازخواست از سوی خداوند در قیامت

و یوم ینادیهم فیقول أین شرکاءی الذین کنتم تزعمون

7 ـ شرک پیشگان، معتقد به وجود شریکان متعدد برای خداوند

و یوم ینادیهم فیقول أین شرکاءی الذین کنتم تزعمون

خدا

پرسشهای خدا 4; تکلم خدا در قیامت 3; خدا و شریک 7; محرومان از قرب خدا 2

ذکر

ذکر مؤاخذه مشرکان 1

شرک

بی منطقی شرک 5

مشرکان

پرسش از مشرکان 4; تحقیر اخروی مشرکان 2، 4; عقیده مشرکان 7; محرومیت اخروی مشرکان 2; مشرکان در قیامت 1

معبودان باطل

پرسش درباره معبودان باطل 4