تفسیر آیات قرآن کریم – سوره شعراء – آیه 74 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قَالُوا بَلْ وَجَدْنَا آبَاءنَا کَذَلِکَ یَفْعَلُونَ

گفتند: [نه] بلکه پدرانمان را یافتیم که این گونه عمل می کردند.

1 - تقلید از نیاکان، تنها پاسخ قوم ابراهیم در توجیه بت پرستی خود

قالوا بل وجدنا ءاباءنا کذلک یفعلون

2 - قوم ابراهیم، مردمی سطحی نگر و تنها مقلِّد پدران خویش

قالوا بل وجدنا ءاباءنا کذلک یفعلون

قوم ابراهیم، در برابر پرسش منطقی آن حضرت، تنها به تقلید کورکورانه خود از نیاکانشان اشاره کردند و این بیانگر شدت عقب ماندگی فکری و اوج سطحی نگری آنان است.

3 - اقرار ضمنی قوم ابراهیم به ناتوانی بت ها

قال هل یسمعونکم ... قالوا بل وجدنا ءاباءنا کذلک یفعلون

4 - بت پرستی، امری سابقه دار در میان نیاکان قوم ابراهیم

قالوا بل وجدنا ءاباءنا کذلک یفعلون

5 - پایبندی مطلق و بی دلیل به سنت های ملّی و قومی، مایه تخدیر جامعه و سدّ راه خردورزی و مانع شناخت

قالوا بل وجدنا ءاباءنا کذلک یفعلون

6 - شرک، فاقد مبانی علمی و برهان و متکی به تقلید از نیاکان و پیروی از سنت های گذشتگان

قالوا بل وجدنا ءاباءنا کذلک یفعلون

اقرار

اقرار به عجز بتها 3

بت پرستی

تاریخ بت پرستی 4

تعصب

آثار تعصب قومی 5

تعقل

موانع تعقل 5

تقلید

آثار تقلید از نیاکان 5; آثار تقلید کورکورانه 5; تقلید از نیاکان 1، 6; تقلید کورکورانه 6

جامعه

آسیب شناسی اجتماعی 5

سنت گرایی

آثار سنت گرایی 5

شرک

بی منطقی شرک 6

شناخت

موانع شناخت 5

قوم ابراهیم

اقرار قوم ابراهیم 3; بت پرستی نیاکان قوم ابراهیم 4; تاریخ قوم ابراهیم 2، 4; تقلید قوم ابراهیم 1، 2; سطحی نگری قوم ابراهیم 2; فلسفه بت پرستی قوم ابراهیم 1