تفسیر آیات قرآن کریم – سوره یس – آیه 74 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ یُنصَرُونَ

و غیرخدا معبودهایی اختیار کرده اند تا شاید [به وسیله آنها] یاری شوند.

1 - مشرکان صدراسلام به جای اللّه معبودهای دیگری برگزیدند.

و اتّخذوا من دون اللّه ءالهة

2 - شرک و بت پرستی، کفران نعمت های الهی است.

أفلایشکرون . و اتّخذوا من دون اللّه ءالهة

از ارتباط میان آیه قبل ـ که از ناسپاسی انسان سخن به میان آورده است ـ و آیه شریفه، برداشت یاد شده به دست می آید; یعنی، شرک و بت پرستی در واقع نوعی ناسپاسی به شمار می آید.

3 - مشرکان صدراسلام، معتقد به چند معبود بودند.

و اتّخذوا من دون اللّه ءالهة

4 - مشرکان و بت پرستان، امیدوار به یاری رسانی معبودهای خویش

و اتّخذوا من دون اللّه ءالهة لعلّهم ینصرون

5 - مشرکان و بت پرستان، معتقد به توانایی بت ها و معبودهای خویش برای یاری رسانی

و اتّخذوا من دون اللّه ءالهة لعلّهم ینصرون

6 - حمایت و یاری شدن، انگیزه و دلیل مشرکان و بت پرستان، برای روی آوردن به آیین شرک و بت پرستی

و اتّخذوا من دون اللّه ءالهة لعلّهم ینصرون

برداشت یاد شده مبتنی بر این اساس است که «لعلّ» در آیه شریفه برای تعلیل باشد.

7 - کسانی که به غیرخدا اتکا کنند و از غیر او یاری بطلبند، مورد سرزنش خداوند هستند.

و اتّخذوا من دون اللّه ءالهة لعلّهم ینصرون

اتکا

سرزنش اتکا به غیرخدا 7

استمداد

استمداد از بتها 5، 6; استمداد از معبودان باطل 4، 5، 6; سرزنش استمداد از غیرخدا 7

بت پرستان

امداد به بت پرستان 6; امیدواری بت پرستان 4; انگیزه های بت پرستان 6; عقیده باطل بت پرستان 5

بت پرستی

آثار بت پرستی 2; موجبات بت پرستی 6

خدا

سرزنشهای خدا 7

شرک

آثار شرک 2; موجبات شرک 6

کفران

کفران نعمت 2

مشرکان

امداد به مشرکان 6; امیدواری مشرکان 4; انگیزه های مشرکان 6; تعدد معبودان مشرکان صدراسلام 3; عقیده باطل مشرکان 5; عقیده مشرکان صدراسلام 3; معبودان مشرکان صدراسلام 1