تفسیر آیات قرآن کریم- سوره فصلت – آیه12 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی
فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَأَوْحَی فِی کُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَیَّنَّا السَّمَاء الدُّنْیَا بمَصَابیحَ وَحِفْظًا ذَلِکَ تَقْدیرُ الْعَزیز الْعَلِیمِ
پس آنها را در دو روز به صورت هفت آسمان ساخت و در هر آسمانی امر مربوط به آن را وحی کرد و نزدیک ترین آسمان را با چراغ هایی تزیین کردیم و [از شیاطین] محفوظ داشتیم، این است اندازه گیری آن عزّتمند دانا.
1 - خداوند، جهان آفرینش را به صورت هفت آسمان بیاراست و نظام بخشید.
فقضـهنّ سبع سمـوت
2 - شکل گیری آسمان های هفتگانه در دو روز (دو مرحله)، به اراده خداوند بود.
فقضـهنّ سبع سمـوت فی یومین
3 - هر یک از آسمان های هفتگانه، دارای امر و تدبیر ویژه خود
و أوحی فی کلّ سماء أمرها
4 - نظام آسمان ها، تحت هدایت وحی الهی (امر و تدبیر خداوند)
و أوحی فی کلّ سماء أمرها
5 - نظام اداره هر آسمان مستقل و بی نیاز از دیگر عوالم *
و أوحی فی کلّ سماء أمرها
6 - ستارگان، زینت بخش آسمان دنیا (نزدیک ترین آسمان به زمین)
و زیّنا السّماء الدّنیا بمصـبیح
7 - ستارگان، چراغ های آسمان اول و زیبایی بخش آن
و زیّنا السّماء الدّنیا بمصـبیح
«مصباح» (مفرد «مصابیح») به معنای چراغ است و مراد از آن ستاره می باشد.
8 - زیبایی و آراستگی، نمودی از حرکت طبیعی آسمان ها در جهت فرمان خدا *
قالتا أتینا طائعین ... و زیّنا السّماء الدّنیا بمصـبیح
به کار بردن واژه «زیّنّا» به جای واژه های دیگر، نشانگر مطلب یاد شده است. گفتنی است ارتباط «زیّنّا» با تعبیر «أتینا طائعین» می رساند که زیبایی نتیجه حرکت و شکل گیری طبیعی همراه با رغبت و میل است.
9 - آسمان دنیا، ایمن و محفوظ از آسیب ها، در پرتو اراده الهی
و زیّنا السّماء الدّنیا بمصـبیح و حفظًا
«حفظاً» مفعول مطلق برای فعل مقدر «حفظنا» است; یعنی، «حفظنا السّماء الدّنیا حفظاً».
10 - نظام آفرینش، بر اساس تقدیر و تنظیمی سنجیده و آگاهانه
ذلک تقدیر العزیز العلیم
11 - آفرینش و تدبیر آسمان ها و زمین، جلوه ای از علم و قدرت الهی است.
ذلک تقدیر العزیز العلیم
12 - زیبایی و ایمنی آسمان، نشانی از عزت و علم الهی است.
و زیّنا السّماء ... و حفظًا ذلک تقدیر العزیز العلیم
13 - خداوند، عزیز (قدرتمند شکست ناپذیر) و علیم (دارای علمی بی کران) است.
العزیز العلیم
14 - توجه به آفرینش زمین و آسمان و مراحل آن، عامل پی بردن انسان به قدرت و علم نامحدود خداوند
أئنّکم لتکفرون بالّذی خلق ... ذلک تقدیر العزیز العلیم
15 - قدرت و آگاهی، پشتوانه مدیریت و تدبیر شایسته
خلق الأرض ... ذلک تقدیر العزیز العلیم
آمدن صفت «عزیز» و «علیم» پس از بیان آسمان، زمین و... اشاره به این واقعیت دارد که آفرینش زیبا و مستحکم، تکیه بر قدرت و علم دارد.
16 - مطالعه کتاب آفرینش، از راه های خدا شناسی است.
قل أئنّکم لتکفرون بالّذی خلق ... ذلک تقدیر العزیز العلیم
17 - سامان دادن آسمان های هفتگانه، تدبیر امور آنها و آفرینش ستارگان و نگهبانی از آسمان ها، جلوه ای از ربوبیت خدا و نشانه یکتایی او در تدبیر هستی است.
ذلک ربّ العـلمین ... فقضـهنّ سبع سمـوت
آسمان:
آسمان اول 6، 9; آسمان های هفتگانه 1، 2; استقلال آسمان ها 5; تزیین آسمان ها 8; تدبیر آسمان 5، 11; تدبیر آسمان های هفتگانه 3، 17; تعداد آسمان ها 1; چراغهای آسمان 6، 7; خلقت آسمان ها 1، 11; زیبایی آسمان 12; عوامل مصونیت آسمان 9; گردش آسمان ها 8; محافظت از آسمان ها 17; مراحل خلقت آسمان 2، 14; مصونیت آسمان 12; منشأ تدبیر آسمان 4; منشأ زیبایی آسمان 7; نشانه های انقیاد آسمان ها 8
آفرینش:
تقدیر آفرینش 10; عوالم آفرینش 5; قانونمندی آفرینش 10; مطالعه آفرینش 16
اسماوصفات:
عزیز 13; علیم 13
اعداد:
عدد دو 2
توحید:
توحید افعالی 12، 14; نشانه های توحید ربوبی 17
جهان بینی:
جهان بینی توحیدی 17
خدا:
آثار اراده خدا 2، 9; افعال خدا 1; حاکمیت اوامر خدا 8; خالقیت خدا 1; راههای خدا شناسی 16; ربوبیت خدا 4; عوامل شناخت علم خدا 14; عوامل شناخت قدرت خدا 14; نشانه های عزت خدا 12; نشانه های علم خدا 11، 12; نشانه های قدرت خدا 11; وسعت علم خدا 14
ذکر:
آثار ذکر خلقت آسمان 14; آثار ذکر خلقت زمین 14
زمین:
تدبیر زمین 11; خلقت زمین 11; مراحل خلقت زمین 14
زیبایی:
ابزار زیبایی 7
زینت:
ابزار زینت 6
ستارگان:
خلقت ستارگان 17; نقش ستارگان 6، 7
شناخت:
منابع شناخت 16
علم:
آثار علم 15
قدرت:
آثار قدرت 15
مدیریت:
زمینه مدیریت 15
وحی:
نقش وحی 4; هدایتگری وحی 4
تصاویر ضمیمه
