تفسیر آیات قرآن کریم – سوره فرقان – آیه12 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِذَا رَأَتْهُم مِّن مَّکَانٍ بَعِیدٍ سَمِعُوا لَهَا تَغَیُّظًا وَزَفِیرًا

که وقتی آنان را از مکانی دور ببیند، نعره خشم و خروشی [همچون نعره شیر هنگام حمله] از آن می شنوند.

1 ـ تکذیب کنندگان قیامت، آوای خشمگین و جوش و خروش آتش جهنم را از دور در قیامت خواهند شنید.

إذا رأتهم من مکان بعید سمعوا لها تغیّظًا و زفیرًا

«تغیظ»، به معنای شدت غضب و خشم و «زفیر» به معنای گرفتن سینه از شدت غم و به جوش و خروش افتادن است (برگرفته از لسان العرب و مفردات راغب).

2 ـ آتش جهنم به هنگام دیدن تکذیب کنندگان قیامت از راه دور، به جوش و خروش آمده و فریاد خشمگینانه سرخواهد داد.

إذا رأتهم من مکان بعید سمعوا لها تغیّظًا و زفیرًا

3 ـ آتش جهنم، دارای نوعی ادراک و احساس

إذا رأتهم من مکان بعید سمعوا لها تغیّظًا و زفیرًا

4 ـ کیفر و عذاب تکذیب کنندگان قیامت، بسیار شدید و هولناک خواهد بود.

سمعوا لها تغیّظًا و زفیرًا

صدای خشمگینانه و پرخروش آتش جهنم، با دیدن منکران معاد از راه دور، حاکی از شدت و هولناکی عذاب و کیفر است.

5 ـ معاد، جسمانی است.

إذا رأتهم من مکان بعید سمعوا لها تغیّظًا و زفیرًا

6 ـ «فی مجمع البیان «إذا رأتهم من مکان بعید» ... قال أبوعبداللّه(ع) من مسیرة سنة;

در مجمع البیان [پس از ذکر آیه] «إذا رأتهم من مکان بعید» آمده است که امام صادق(ع) فرمود: مکان بعید یعنی، از فاصله یک سال راه». 1ـ مجمع البیان، ج 7، ص 257; نورالثقلین، ج 4، ص 7، ح 25.

جهنم

آتش جهنم و مکذبان قیامت 2; ادراک آتش جهنم 3; شعور آتش جهنم 3; صدای آتش جهنم 1، 2، 6; غضب آتش جهنم 1، 2; ویژگیهای آتش جهنم 3

روایت 6

عذاب

مراتب عذاب 4

قیامت

عذاب مکذبان قیامت 4; کیفر مکذبان قیامت 4; مکذبان قیامت در قیامت 1

معاد

معاد جسمانی 5